Bahasa Madura - Alkitab (download)
1 Areya' dhaftarra bangatowana Isa Almasih, toronanna Daud, toronanna Ibrahim. Dhari Ibrahim sampe' ka Daud, asmana bangatowana Isa akantha e baba reya: 2 Ibrahim Ishak, Yakub, Yehuda ban tan-taretanna, Peres ban Zerah (ebuna anyama Tamar), Hezron, Ram, Aminadab, Nahason, Salmon, Bowas (ebuna iya areya Rahab), Obed (ebuna iya areya Errut), Isay, ban Rato Daud. 6 (6b) Dhari Daud sampe' jamanna bangsa Isra'il ebuwang ka Babil, se badha e dhalem catheddan ma-nyama e baba areya: Sulaiman (ebuna bekkas rajina Uriya), Rehabeyam, Abiya, Asa, Yosafat, Yoram, Uziya, Yotam, Ahas, Hizkiya, Manasye, Amon, Yosiya, Yekhonya ban tan-taretanna. 12 Dhari jamanna bangsa Isra'il ebuwang ka Babil sampe' kalahiranna Isa, se badha e dhalem catheddan ma-nyama e baba areya: Yekhonya, Seyaltiel, Zerubabil, Abihud, Elyakim, Azur, Zadok, Akhim, Eliyud, Eleyazar, Matan, Yakub, Yusup rakana Miriyam. Ban dhari Miriyam jareya lahir Isa se esebbut Almasih. 17 Daddi dhari Ibrahim sampe' ka Daud badha pa' bellas toronan. Dhari Daud sampe' ka jamanna bangsa Isra'il ebuwang ka Babil badha pa' bellas toronan keya. Dhari jamanna bangsa Isra'il ebuwang ka Babil sampe' ka lahirra Almasih bannya'na padha pa' bellas toronan. 18 Kantha reya caretana kalahiranna Isa Almasih. Ebuna iya areya Miriyam, abakalan ban Yusup. Tape sabellunna se kadhuwa jareya akabin, Miriyam etemmo la bubut. Yusup ta' ngagali ja' Miriyam jareya bubut lantaran kobasana Errohna ELOHIM. 19 Yusup, bakalla Miriyam jareya, kaetong oreng se ta'at ka hokomma agama. Daddi Yusup maburunga se abakalan, tape ta' asa'-kasa'a sopaja Miriyam ta' malo e adha'na oreng bannya'. 20 Sabatara Yusup gi' ker-mekker parkara jareya, salerana asopenna. E dhalem sopennana jareya pangrasana salerana ngoladi malaekadda Pangeran se adhabu kantha reya ka salerana, "Yusup, toronanna Daud, ba'na ta' osa tako' abineya Miriyam, sabab ana' se egandhu' jareya dhari kobasana Errohna ELOHIM. 21 Miriyam bakal rembi'a lalake'. Kana' jareya bi' ba'na kodu enyamae Isa, sabab kana' jareya bakal masalamedda ommadda dhari dusana." 22 Jareya kabbi kalakon kantha jareya sopaja kalakon apa se edhabuwagi Pangeran kalaban parantara'anna nabbina, iya areya, 23 "Badha paraban se bakal ngandhunga ban rembi'a lalake'. Kana' jareya bakal enyama'ana Immanuwil." (Immanuwil reya oca' Ibrani se artena "ELOHIM asarengnge sengko' ban ba'na".) 24 Saellana Yusup abungo pas alampa'agi apa se edhabuwagi malaekadda Pangeran jarowa ka salerana. Miriyam ekaraji. 25 Tape saabidda Miriyam gi' ta' babar, Yusup ta' asare apolong ban Miriyam. Ban saellana kana' jareya lahir, bi' Yusup enyamae Isa.
1 Isa lahir e kottha Betlehem e nagara Yudea e jaman pamarenta'anna Rato Herodes. E bakto jareya badha li-ahli elmo bintang dhari Temor entar ka Yerusalim. 2 Reng-oreng jareya e man-dhimman anya-tanya, "E ka'imma kalenggiyanna na'-kana' se gi' buru lahir se bakal jumennengnga ratona oreng Yahudi ka'issa'? Kaula padha nengale bintangnga kalowar e temor, daddi kaula padha entar ka'anja asojuda ka Salerana." 3 E bakto Rato Herodes meyarsa parkara jareya, ce' takerjada, bariya keya sakabbiyanna oreng e Yerusalim. 4 Daddi rato jareya pas makon makompol sakabbiyanna imam kapala ban ru-guru agamana bangsa Yahudi. Rato jareya pas mareksa ka reng-oreng gella', "Rato se ejanjiyagi ELOHIM lahira e ka'imma?" 5 Reng-oreng jareya nyaot, "E kottha Betlehem e nagara Yudea. Sabab badha nabbi se nyerrat kadi ka'dhinto', 6 'Ba'na Betlehem, e nagara Yehuda, ba'na banne se paleng kene' e antarana tha-kottha se otama e Yehuda. Sabab dhari ba'na bakal rabuwa settong pamimpin se bakal mimpina Tang ommat Isra'il.' " 7 Saellana narema katerrangan jareya, Herodes ta' asa'-kasa' adikane li-ahli bintang dhari Temor jareya. Rato jareya pas mareksa ka reng-oreng gella' bila se teppa' bintang jareya etangale'e. 8 Saellana jareya reng-oreng jareya pas epakon mangkat ka Betlehem sambi epessen kantha reya, "Kassa' ba'na mangkat, sare patete kana' jareya. Mon etemmo, sengko' balai, sopaja sengko' bisa'a entar asojud ka kana' jareya." 9 Li-ahli bintang jareya pas mangkat. Bintang se sabellunna jareya etangale'e e temor, sateya etangale'e pole. Reng-oreng jareya ce' peragga polana nangale'e bintang jareya! Bintang jareya ajangadha'i reng-oreng buru, pas ambu teppa' e attasanna kennengnganna kana' jareya. 11 Li-ahli bintang jareya maso' ka dhalem bengko jareya pas nangale'e kana' jareya ban Miriyam, ebuna. Reng-oreng jareya asojud nyemba ka kana' jareya, pas mokka' baddhana dhi'-andhi'na, sarta pas ngatorragi emmas, mennyan ban emmor. 12 ELOHIM maemot reng-oreng jareya e dhalem mempena sopaja ja' abali ka Herodes. Daddi reng-oreng jareya pas mole lebat jalan laen. 13 Saellana li-ahli bintang jareya mangkat, malaekadda Pangeran ngaton ka Yusup e dhalem sopennana. Malaekat jareya adhabu, "Herodes andhi' maksod nyareya kana' jareya epateyana. Daddi mara ba'na jaga, giba kana' jareya ban ebuna ngongse ka Messer. Ba'na terros neng e dhissa' gallu sampe' sengko' aberri' kabar pole ka ba'na." 14 Yusup abungo, ban e malem jareya keya terros abakta kana' jareya ban ebuna ngongse ka Messer. 15 Se katello jareya terros alenggi e jadhiya sampe' Herodes seda. Kalaban cara se kantha jareya la kalakon apa se edhabuwagi Pangeran kalaban parantara'anna nabbina, se bariya monyena, "Sengko' ngolok Tang Ana' dhari Messer." 16 E bakto Herodes ngagali ja' salerana etepo li-ahli bintang gella', panggaliyanna ce' peggella. Daddi salerana pas makon mate'e sakabbiyanna na'-kana' lalake' se aomor dhu taon ka baba e Betlehem ban e sabingkerra. Jareya cocok ban katerrangan se etarema dhari li-ahli bintang rowa parkara sa'adda bintang jarowa se etangale'e. 17 Daddi la kalakon apa se tao edhabuwagi Nabbi Yeremiya, iya areya, 18 "E Rama ekaedhing sowarana oreng nanges, sowarana oreng aserrowan. Rahel nangese na'-ana'na; ban ta' endha' elepor sabab na'-ana'na la tadha' karena." 19 Saellana Herodes seda, e bakto Yusup gi' badha e Messer malaekadda Pangeran ngaton pole ka Yusup e dhalem sopennana. 20 Malaekat jareya adhabu, "Reng-oreng se terro mateyana kana' jareya la padha mate. Daddi mara ba'na jaga, kana' jareya ban ebuna giba abali ka Isra'il." 21 Yusup pas abungo, saellana jareya kana' jareya sarta Miriyam ebakta abali ka Isra'il. 22 Tape saellana jareya Yusup meyarsa ja' Arkelaus, pottrana Herodes la jumenneng rato e nagara Yudea agante ramana. Daddi Yusup tako' se meyosa ka jadhiya. Saellana narema petodu pole dhari Pangeran e dhalem sopennana, Yusup pas meyos ka dhaera Galilea. 23 E jadhiya salerana enneng e kottha se anyama Nazaret. Kalaban cara jareya kalakon apa se edhabuwagi bi-nabbi parkara kana' jareya: "Oreng jareya bakal esebbuda Oreng Nazaret."
1 E bakto jareya Yahya Pambaptis rabu ka sagara beddhi e Yudea ban molae akotbah. 2 "Mara padha atobat dhari sa-dusana," dhabuna, "sabab ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato!" 3 Yahya jareya se ekamaksod bi' Nabbi Yesaya kalaban dhabuna se amonye kantha reya, "Badha oreng ra'-era'an e sagara beddhi, 'Sadhiya'agi jalan kaangguy Pangeran; parampa'agi rong-lorong se elebadana Salerana.' " 4 Yahya ngagem rasogan dhari buluna onta. Panyengsedda dhari kole', se edha'ar balang ban maddu alas. 5 Bannya' oreng dhari Yerusalim, dhari saantero nagara Yudea ban dhari ra-dhaera e sabingkerra Songay Yordan padha nyabis ka Yahya. 6 Reng-oreng jareya ngakone sa-dusana, ban Yahya abaptis reng-oreng jareya e Songay Yordan. 7 Bannya' keya oreng Farisi ban Saduki se nyabis ka Yahya nyo'on ebaptis. Tape e bakto Yahya ngoladi reng-oreng jareya dhateng, pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na reya jahat! Sapa se ngoca' ja' ba'na bisa lopot dhari okomanna ELOHIM se bakal rabuwa? 8 Duduwagi bi' tengka gulina ba'na ja' ba'na la atobat dhari sa-dusana. 9 Ba'na ja' nyangka bisa'a lopot dhari okoman kalaban ngoca' ja' Ibrahim bangatowana ba'na. Kaenga'e ya, dhari to-bato reya ELOHIM sanggup keya abadhi toronan kaangguy Ibrahim! 10 Kapak la esadhiya'agi se epamogerra kajuwan sampe' ka mo'-ramo'na. Bungka se ta' ngasellagi buwa se becce' bakal epogerra ban ebuwanga ka dhalem apoy. 11 Sengko' abaptis ba'na ngangguy aeng kaangguy noduwagi ja' ba'na la atobat dhari sa-dusana; tape se bakal rabuwa saellana sengko' reya, bakal abaptisa ba'na bi' Errohna ELOHIM ban apoy. Salerana araja'an dhari sengko'. Mokka'agi sapatuna bai sengko' ta' pantes. 12 Salerana ngastane gaddhang epanampeya sakabbiyanna gandumma sampe' berse. Gandum jareya bi' salerana epakompola e dhalem lombung, tape sekkemma kabbi bakal eobbara e dhalem apoy se ta' bisa mate." 13 E bakto jareya Isa meyos dhari Galilea ka Songay Yordan. E jadhiya Salerana manggi'i Yahya sarta nyo'on ebaptis. 14 Tape Yahya ngoddi nolak parnyo'onanna jareya. Dhabuna Yahya, "Abdina se kodu ebaptis sareng Panjennengngan. Me' samangken la'-mala' Panjennengngan se manggi'i abdina." 15 Tape Isa adhabu, "La dina, ra. Sabab kalaban cara jareya Sengko' ban ba'na ajalannagi pa-apa se daddi kasokanna ELOHIM." Daddi Yahya abaptis Isa. 16 Saellana ebaptis, Isa duli ongga dhari songay jareya. O-tao langnge' maroka ban Isa ngoladi Erroh ELOHIM toron akantha dara ka attasanna Salerana. 17 Saellana jareya pas ekaedhing sowarana ELOHIM adhabu, "Areya' Tang Pottra kakase, se masenneng Tang ate." 1:11, Luk. 9:35*
1 Saellana jareya Isa etonton Errohna ELOHIM ka sagara beddhi epagudha'a ka Iblis. 2 Pa' polo are pa' polo malem Isa ta' adha'ar. Saellana jareya pas arassa lapar. 3 Iblis jareya nyander pas mator, "Junandalem Pottrana ELOHIM, ta' enggi? Daddi, ngereng to-bato paneka pakon daddi roti." 4 Isa adhabu, "E dhalem Alketab esebbuttagi: Manossa ta' bisa odhi' pera' dhari roti malolo, tape laen dhari jareya dhari pa-apa se edhabuwagi ELOHIM." 5 Saellana jareya Isa ebakta Iblis gella' ka Yerusalim, kottha socce, pas esaba' e attas konco'na Padalemman Socce. 6 Iblis jareya pas mator ka Isa, "Junandalem Pottrana ELOHIM, ta' enggi? Daddi, ngereng alonca' ka baba; sabab e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, 'ELOHIM bakal makona kat-malaekadda ajaga kasalameddanna Ba'na, Ba'na bakal etampanana kat-malaekat jareya bi' tanangnga, sopaja sokona Ba'na ta' sampe'a tatagguk ka bato.' " 7 Isa adhabu, "Tape e dhalem Alketab esebbuttagi keya, 'Ba'na ja' nyoba' Guste ELOHIMna.' " 8 Saellana jareya bi' Iblis Isa ebakta pole ka gunong se ce' tenggina pas epangoladi sakabbiyanna karaja'an e dunnya ban kamolja'anna. 9 Iblis jareya pas mator ka Isa, "Ka'dhinto' sadaja sareng abdidalem eatorragiya ka Junandalem, manabi Junandalem asojud ka abdidalem." 10 Dhabuna Isa, "Ondur ba'na, he Panggudha! E dhalem Alketab esebbuttagi, 'Ba'na kodu nyemba ka Pangeran, ELOHIMna, ban kodu abakte ka Salerana malolo!' " 11 Dhi-budhina Iblis jareya ondur adina'agi Isa, ban kat-malaekat padha rabu aladine Salerana. 12 E bakto meyarsa ja' Yahya epamaso' ka penjara, Isa pas nyengga ka Galilea. 13 Salerana ngalle dhari Nazaret, pas alenggi e Kapernaum e penggirra Talaga Galilea e dhaera Zebulon ban Naftali. 14 Sarrena Isa alampa'agi se kantha jareya, daddi kalakon apa se edhabuwagi Nabbi Yesaya: 15 "Tana Zebulon ban tana Naftali, e jalan se nojju ka talaga, e bara' lao'na Songay Yordan, Galilea tanana oreng se banne Yahudi! 16 Bangsa se odhi' e pettengnga la nangale'e tera' se mancorong! Kaangguy ka se enneng e nagara pettengnga maot la moncar sonar se tera'!" 17 Molae dhari bakto jareya Isa aberta'agi, "Mara atobat dhari sa-dusana, sabab ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato!" 18 Parappa'na alomampa e paseserra Talaga Galilea, Isa ngoladi oreng majang kadhuwa, iya areya Simon (se ejulugi Petrus) ban ale'na se anyama Andreyas. Se kadhuwa jareya teppa'na ajala juko' e talaga. 19 Isa adhabu ka se kadhuwa jareya, "Mara noro' Sengko'. Bi' Sengko' ba'na eajarana ajala oreng." 20 Se kadhuwa jareya terros adina'agi jalana pas ngereng Isa. 21 Isa alomampa terros, pas ngoladi badha oreng sataretan kadhuwa laenna, iya areya Yakobus ban Yahya, na'-ana'na Zebedeyus. Se kadhuwa jareya ban eppa'na parappa'na mateppa' jala e paraona. Bi' Isa se kadhuwa jareya etembali keya, 22 ban se kadhuwa jareya terros adina'agi paraona ban eppa'na, pas ngereng Isa. 23 E Galilea, Isa alengleng e saantero nagara sarta molang e kennengnganna kabakteyan e man-dhimman. Salerana ngabarragi Kabar Bagus ja' ELOHIM bakal marenta'a. Laen dhari jareya Salerana mabaras oreng se sake' ban se ena. 24 Kabar parkara Isa jareya ekaedhing balattra sanagara Siria, sampe' bannya' oreng se nyabis ka Salerana. Reng-oreng jareya ngeba reng-oreng se nyandhang acem-macem panyaket ban kasossa'an. Reng-oreng se kasosoban erroh jahat, se jan-ajanen, ban se empon, kabbi epabaras bi' Isa. 25 Ce' bannya'na oreng se ngereng Isa e bakto jareya. Badha se dhari Galilea, badha se dhari Sapolo Kottha, dhari Yerusalim, dhari Yudea, ban badha pole se dhari nagara e temorra Yordan.
1 E bakto ngoladi bannya' oreng jareya, Isa laju ongga ka attas gumo'. Saellana alenggi, red-moredda pas nyander. 2 Salerana pas molae morok reng-oreng jareya: 3 "Pojur oreng se apangrasa ta' bisa apa-rapa ban pera' agantong ka Pangeran malolo; oreng jareya anggotana ommadda ELOHIM! 4 Pojur oreng se sossa atena; oreng jareya bakal elepora bi' ELOHIM! 5 Pojur oreng se andhap asor; oreng jareya bakal narema'a apa se ejanjiyagi ELOHIM! 6 Pojur oreng se ce' terrona ajalannagiya kasokanna ELOHIM; oreng jareya bakal epacokoba bi' ELOHIM! 7 Pojur oreng se bellas ka oreng laen; oreng jareya bakal ekabellasana keya bi' ELOHIM! 8 Pojur oreng se morne atena; oreng jareya bakal kennala ka ELOHIM. 9 Pojur oreng se ngeba kataremtemman e antarana manossa; ELOHIM bakal ngakone oreng jareya menangka pottrana! 10 Pojur oreng se ekaneyaja polana ajalannagi kasokanna ELOHIM; oreng jareya daddi anggotana ommadda ELOHIM! 11 Pojur ba'na mon ba'na ecale, ekaneyaja ban epetenna polana Sengko'. 12 Bi-nabbi se odhi' sabellunna ba'na la ekaneyaja kantha jareya keya. Mara paperak ban pagumbira, sabab raja opa se esadhiya'agi Pangeran ka ba'na." 13 "Ba'na reya bujana dunnya. Mon buja tabar, ba' ekennenga epaaccen pole? Tadha' gunana pole, kajabana ebuwang ban enyek-enyek oreng. 14 Ba'na reya tera'na dunnya. Kottha se badha e attassa gumo' ta' ekenneng errep. 15 Tadha' oreng se ngodhi'i damar, pas ngodhunge damarra jareya bi' pennay. La'-mala' damar jareya tanto esaba' e kennengnganna damar, sopaja nera'e sakabbiyanna oreng se badha e dhalem bengkona. 16 Bariya keya tera'na ba'na kodu nyonar e adha'na oreng, sopaja reng-oreng jareya nangale'e lalakonna ba'na se becce', pas amolja'agi Ramana ba'na e sowarga." 17 "Ba'na ja' nyangka Sengko' reya dhateng matadha'a hokomma Mosa ban pangajaranna para nabbi. Sengko' dhateng banne matadha'a, tape noduwagiya artena se sabendherra. 18 Kaenga'e, ya! Saabidda langnge' ban bume gi' badha, maske pera' settong aksara otabana titi' se paleng kene' sakale dhari hokom jareya ta' kera epaelang, mon gi' ta' kalakon kabbi! 19 Daddi, sapa se nerrak sala settong dhari ta-parenta jareya, maske se paleng kene' sakale, sarta ngajari sopaja oreng laen alako kantha jareya keya, oreng jareya bakal daddiya se paleng kene' e antarana ommadda ELOHIM. Sabaligga, sapa se ajalannagi ta-parenta jareya sarta ngajarragi sopaja oreng laen alako kantha jareya keya, oreng jareya bakal raja'a e antarana ommadda ELOHIM. 20 Daddi, kaenga'e, ya: Ba'na ta' kera daddi ommadda ELOHIM mon ba'na ta' ngalebbi'i ru-guru agama ban reng-oreng Farisi e dhalem parkara ajalannagi kasokanna ELOHIM!" 21 "Ba'na tao ja' bangatowana Sengko' ban ba'na andhi' pangajaran kantha reya: Ja' mate'e oreng; sapa se mate'e oreng, kodu eadili. 22 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na, sapa se peggel ka oreng laen, bakal eadilana; ban sapa se apesowan ka oreng laen, bakal eadilana e adha'na Mahkamah Agama. Ban sapa se ngoca' ka oreng laen 'Gendheng!', patot ebuwang ka dhalem apoy naraka. 23 Daddi, mon e antarana ba'na badha se teppa'na ngeba tor-ator ka ELOHIM, pas enga' ja' badha oreng se sake' ate ka aba'na, 24 saba' gallu tor-atorra jareya neng e mezba pas dina'agi, terros entar nyapa gallu ka oreng jareya. Saellana jareya, buru ba'na bisa abali ngatorragi tor-atorra ka ELOHIM. 25 Mon badha oreng agugat ba'na ka mahkamah, nyapa gallu bi' oreng jareya mon gi' sempat sabellunna napa' ka mahkamah. Mon ta' kantha jareya, bi' oreng jareya ba'na tanto epassra'agi ka hakim, ban hakim jareya tanto massra'agi ba'na ka polisi. Bi' polisi jareya ba'na tanto pas epamaso' ka penjara. 26 Ban kaenga'e, ya: Ba'na ta' kera bisa kalowar dhari penjara jareya, sabellunna dhindhana ba'na lonas kabbi." 27 "Ba'na tao ja' badha pangajaran se amonye kantha reya: Ja' azina. 28 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na: sapa se ngabas ka oreng babine' kalaban napso barai, oreng jareya la azina ban babine' gella' e dhalem atena. 29 Mon matana ba'na se kangan daddi sababba ba'na agabay dusa, congke' mata jareya pas buwang! Lebbi becce' ba'na kaelangan sala settong dhari bagiyanna badanna etembang ba'na sabadan ecabbur ka apoy naraka. 30 Mon tanangnga ba'na se kangan daddi sababba ba'na agabay dusa, ketthok tanang jareya pas buwang! Lebbi becce' kaelangan tanang settong etembang ba'na sabadan maso' ka naraka." 31 "Badha pole pangajaran se amonye kantha reya: sapa se nellak binena kodu aberri' sorat panellak ka binena jareya. 32 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na: pa-sapa se nellak binena mangkana babine' jareya ta' alako serong, andaddiyagi binena jareya azina, mon binena jareya sampe' alake pole. Ban sapa se ngabine babine' se etellak jareya, azina keya." 33 "Ba'na tao ja' bangatowana Sengko' ban ba'na andhi' pangajaran se amonye kantha reya: ja' mongkere janji. Apa se la ejanjiyagi ba'na kalaban sompa e ajunanna ELOHIM, kodu elakone. 34 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na: ba'na ja' asompa'a kalaban asakse langnge', sabab langnge' reya tahtana ELOHIM, 35 bariya keya ta' olle kalaban asakse bume, sabab bume reya katongko'anna padana; otabana asakse Yerusalim, sabab jareya kotthana Rato raja. 36 Bariya keya ja' asompa asakse cethagga ba'na dibi', sabab ba'na ta' kobasa mapote otaba macelleng obu'na maske pera' salambar. 37 Cokop mon ba'na ngoca' 'Iya' otaba 'Enja'' -- lebbi dhari jareya dhatengnga dhari Iblis." 38 "Ba'na tao ja' badha keya pangajaran se amonye kantha reya: mata gante mata, gigi gante gigi. 39 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na: ja' males sake' ate ka oreng se alako juba' ka ba'na. Sabaligga, mon badha oreng nampeleng pepena ba'na se kangan, dina me' olle oreng jareya nampeleng pepena se kacer keya. 40 Ban mon badha oreng se agugat ba'na ka hakim sarta menta kalambina ba'na, bagi sakale jubana ba'na ka oreng jareya. 41 Mon oreng se kobasa maksa ba'na mekollagi barangnga sampe' sakilometer jauna, pekollagi sampe' dhu kilo sakale jauna. 42 Mon badha oreng ta-menta ka ba'na, berri'i. Bariya keya ja' sampe' nolak mon badha oreng se jam-ngenjama ka ba'na." 43 "Ba'na tao ja' badha keya pangajaran se amonye cara reya: kataresnae ca-kancana ban kabaji'i so-mosona. 44 Tape sateya Sengko' ngoca'a ka ba'na: kaneserre so-mosona, pojiyagi reng-oreng se nganeyaja ba'na, 45 sopaja ba'na daddiya tra-pottrana Ramana e sowarga. Sabab ELOHIM mamoncar arena kaangguy reng-oreng se becce' ban reng-oreng se juba'. Salerana matoron ojan kaangguy reng-oreng se teppa' ban reng-oreng se jahat. 46 Sabab mon ba'na pera' neser ka reng-oreng se neser ka ba'na, apa ganjaranna? Reng-oreng tokang tagina pajek kantha jareya keya. 47 Ban mon ba'na aberri' salam pera' ka ca-kancana malolo, apa kalebbiyanna jareya? Reng-oreng se ta' kennal ka ELOHIM kantha jareya keya! 48 Ramana ba'na se badha e sowarga samporna panganeserra ka sakabbiyanna oreng. Ba'na kodu kantha jareya keya."
1 "Kaenga'e, ya, ja' sampe' ba'na ajalannagi kawajibanna agama e adha'na oreng bannya' kalaban maksod sopaja etangaleyana oreng. Mon kantha jareya, ba'na ta' kera olle ganjaran dhari Ramana e sowarga. 2 Daddi, mon ba'na aberri' sandhekka ka oreng mesken, ja' la-kabala ka oreng akantha reng-oreng monafik. Reng-oreng jareya seggut kantha jareya e dhalem kennengnganna kabakteyan ban e lorong raja, terro ealem oreng. Kaenga'e, ya, reng-oreng jareya la olle opana. 3 Tape ba'na, mon aberri' sandhekka, ta' osa asa'-kasa', sopaja tadha' oreng se tao. 4 Dina ma' olle lalakonna ba'na jareya ta' ekataowe sapa'a bai, kajabana bi' Ramana e sowarga. Salerana ngoladi ka lalakonna ba'na se ta' etangale'e oreng jareya ban tanto apareng ganjaran ka ba'na." 5 "Mon ba'na adu'a, ja' papadha ban reng-oreng se dujan tha'-kantha'an rowa. Reng-oreng jareya dujan adu'a sambi manjeng e kennengnganna kabakteyan-kabakteyan ban e dhang-tapadhangdhang, terro etangaleyana oreng. Bi' Sengko' ba'na ebala'ana: jareya opana se la etarema oreng jareya. 6 Tape mon ba'na adu'a, maso' ka kamarra, kanceng labangnga, pas adu'a ka Ramana se ta' etangale'e oreng rowa. Ramana ba'na se ngoladi lalakonna ba'na se ta' etemmo oreng jareya bakal aparenga ganjaranna ka ba'na. 7 Mon ba'na adu'a, ja' jang-lanjang akantha oreng se ta' kennal ka Pangeran. Reng-oreng jareya nyangka mon du'ana lanjang tanto parnyo'onanna epeyarsa'agi. 8 Ja' kantha oreng jareya. Ramana ba'na la ngagali apa se ekaparlo ba'na, sabellunna ba'na menta. 9 Daddi, adu'a kantha reya, 'Rama se jumenneng e sowarga: Moga asmaepon Junandalem emolja'agiya. 10 Karaja'annepon Junandalem moga dhatengnga. Karsaepon Junandalem moga kalakona e bume akadi e sowarga. 11 Parenge abdidalem rajekke are mangken. 12 Parenge sapora abdidalem dhari sadajana kasala'an, akadi abdidalem jugan nyapora sadajana oreng se gadhuwan sala ka abdidalem. 13 Ja' maso'agi abdidalem ka dhalem gudha'an, namong palopoddagi abdidalem dhari se jahat. [Junandalem rato se molja sareng se kobasa salanjangnga. Amin.]' 14 Mon ba'na nyapora oreng se andhi' sala ka ba'na, bariya keya Ramana ba'na e sowarga bakal nyapora'a kasala'anna ba'na. 15 Tape mon ba'na ta' nyapora kasala'anna oreng laen, kasala'anna ba'na ta' kera esapora keya bi' Ramana ba'na e sowarga." 16 "Mon ba'na apowasa, mowana ja' paacom akantha oreng se dujan tha'-kantha'an rowa. Reng-oreng jareya com-maacom terro atemmowa bi' reng-oreng laen ja' aba'na apowasa. Kaenga'e, ya, jareya opana se la etarema reng-oreng jareya. 17 Tape mon ba'na apowasa, araop pas asoroy, 18 sopaja tadha'a oreng se tao ja' ba'na apowasa, kajabana Ramana ba'na se ta' etangale'e oreng jareya malolo. Salerana ngoladi lalakonna ba'na se ta' etangale'e oreng jareya tanto apareng ganjaran ka ba'na." 19 "Ba'na ja' makompol dunnya e bume, sabab dunnya e bume bisa rosak polana ekakan ngetnget otaba tattaen otaba ekeco' maleng. 20 Sabaligga, pakompol dunnya e sowarga, sabab dunnya e dhissa' ta' kera rosak polana ngetnget otaba tattaen, ban ta' kera ekeco' maleng. 21 Sabab e kennengnganna dunnyana ba'na, e jadhiya keya kennengnganna atena ba'na!" 22 "Mata reya damarra badan. Mon matana ba'na benneng, ba'na sabadan tera' kabbi. 23 Tape mon matana ba'na rabuk, ba'na sabadan petteng calemodan. Daddi mon damar e dhalem badanna ba'na petteng, pettengnga tanto calemodan!" 24 "Tadha' settonga oreng se bisa ngabula ka lora kadhuwa. Sabab ta' burung lorana se settong ekataresnae alebbiyan dhari lorana se settonganna. Otabana oreng jareya aestowan ka lorana se settong ebandhing ban ka settonganna. Bariya keya ba'na. Ba'na ta' bisa abakte ka ELOHIM ban ka dunnya. 25 Daddi kaenga'e, ya; ba'na ta' osa kobater mekkere odhi'na, iya areya apa se ekakana ban eenoma ba'na, otabana apa se eangguya. Odhi' reya gu ta' alebbiyan dhari kakanan, ban badan reya alebbiyan dhari angguy, ta' iya? 26 Abassagi, ra, mano' e bang-abang rowa. No'-mano' jareya tadha' se namen, tadha' se anye, ban tadha' se nyempen hasella tamennanna e dhalem lombung. Maske bariya bi' Ramana ba'na se badha e sowarga no'-mano' jareya epeyara! Ba'na reya gu ta' lebbi aji dhari mano', ta' iya? 27 Sapa e antarana ba'na se bisa nambai omorra maske sakone' kalaban kakobateranna jareya? 28 Arapa ba'na me' kobater mekkere angguy? Abassagi, ra, kembang kacobung se tombu e teggal rowa. Bang-kembang jareya ta' alako ban ta' atennon; 29 tape Rato Sulaiman se ce' sogina rowa, ta' ngangguy kalambi se bagussa padha ban bang-kembang jareya! 30 Rebba e teggal tombu sateya ban lagguna la eobbar. Tape maske kantha jareya, rebba jareya bi' ELOHIM erengga sampe' ce' bagussa. Apa pole ba'na! Tape ba'na ta' pate parcaja! 31 Ta' osa kobater sarta ngoca', 'Apa se ekakana' otabana 'apa se eenoma', otabana 'apa se eangguya'? 32 Jareya kabbi ros-terrosan eserser bi' reng-oreng se ta' kennal ka ELOHIM. Mangkana Ramana ba'na se e sowarga ngagali ja' ba'na marlowagi jareya kabbi. 33 Daddi, ehteyarragi gallu sopaja ELOHIM marenta odhi'na ba'na ban jalannagi apa kasokanna. Mon kantha jareya en-laenna bakal eparengngagiya keya bi' ELOHIM ka ba'na. 34 Daddi ba'na ta' osa kobater parkara lagguna, sabab lagguna badha kakobateranna dibi'. Are teya la cokop kasossa'anna, ta' osa etambai pole."
1 "Ba'na ja' ahakime oreng laen, sopaja ba'na dibi' ta' ehakime bi' ELOHIM. 2 Sabab ba'na bakal ehakimana ELOHIM akantha ba'na se ahakime oreng laen. Ban okoran se eangguy ba'na ka oreng laen, bakal egabaya okoran ka ba'na keya bi' ELOHIM. 3 Arapa ba'na me' ngabas ka kaju satembil se badha e matana oreng laen, tape balo' se badha e matana ba'na dibi' me' ta' epekkere? 4 Baramma ba'na me' bisa ngoca' ka taretanna, 'Mara bi' sengko' kaju se satembil jareya epakalowarragiya dhari matana,' mon e matana ba'na dibi' badha balo'na? 5 He, monafik! Pakalowar gallu balo' dhari matana ba'na dibi', saellana jareya buru ba'na terrang pangabassa, ban bisa makalowar kaju se satembil dhari matana taretanna. 6 Ja' magi barang se socce ka pate', sabab pate' jareya tanto pas abalik nyerrang ba'na. Ban ja' magi motteyara ka babi, sabab motteyara jareya tanto enyek-enyek bi' babi jareya." 7 "Mara menta, ba'na tanto narema. Mara sare, ba'na tanto nemmo. Mara thokthok, tanto ba'na ebukka'e labang. 8 Sabab oreng se menta bakal narema'a: oreng se nyare bakal nemmowa; ban oreng se athokthok bakal ebukka'ana labang. 9 E antarana ba'na ba' badha'a eppa' se aberri' bato ka ana'na mon ana'na jareya menta roti? 10 Otabana se aberri' olar mon ana'na jareya menta juko'? 11 Sanajjan ba'na jahat, ba'na tao keya aberri' se becce' ka na'-ana'na. Apa pole Ramana ba'na e sowarga! Salerana bi-lebbi tanto apareng se becce' ka oreng se menta. 12 Daddi parlakowagi oreng laen akantha parlakowan ekaterro ba'na dhari oreng laen. Jareya essena hokomma Mosa ban pangajaranna bi-nabbi." 13 "Mon maso'a, lebat e labang se cope', sabab labang ban jalan ka naraka reya raja ban lebar, ban bannya' oreng se lebat e jadhiya. 14 Sabaligga labang ban jalan se ngeba oreng ka odhi' reya cope' ban malarat elebadi. Daddi sakone' oreng se nemmo labang ban lorong jareya." 15 "Pate-ngate ngadhebbi bi-nabbi palsu. Reng-oreng jareya dhateng ka ba'na aropa dumba, tape sanyatana reng-oreng jareya pate' alas se galak. 16 Ba'na bakal taowa sapa reng-oreng jareya dhari hasella lalakonna. Alas se adhuri ta' kera abuwa anggur, ban ombut se adhuri ta' kera ngasellagi buwana ara. 17 Kajuwan se bagus ngasellagi buwa se becce', ban kajuwan se ta' bagus ngasellagi buwa se juba'. 18 Kajuwan se bagus ta' kera ngasellagi buwa se juba', ban kajuwan se ta' bagus ta' kera ngasellagi buwa se becce'. 19 Saneyap kajuwan se ta' ngasellagi buwa se becce' tanto epoger pas eobbar. 20 Bariya keya bi-nabbi se palsu. Ba'na tanto tao sapa reng-oreng jareya dhari hasella lalakonna." 21 "Ta' sakabbiyanna oreng se ngolok Sengko', 'Guste, Guste,' daddiya anggotana ommadda ELOHIM, tape pera' reng-oreng se ajalannagi kasokanna Tang Rama se e sowarga. 22 E Are Keyamat bannya' oreng se ngoca'a kantha reya ka Sengko', 'Guste, Guste, gu ta' kalaban asmana Junandalem abdidalem ampon manapa' dhabuna ELOHIM? Jugan gu ta' kalaban asmana Junandalem abdidalem ampon ngojuk roh-erroh jahat sareng mabadha kaajiban sabannya'na?' 23 Tape Sengko' nyaoda, 'Sengko' ta' tao kennal ka ba'na! Kassa' ondur dhari dhinna', ba'na se alako jahat!' " 24 "Daddi, oreng se ngedhing Tang oca' reya, sarta atoro' ka oca' jareya, padha ban oreng penter se maddek bengko e attassa bato. 25 Teppa'na toron ojan, ban banjir sarta angen tandhes nambu bengko jareya, bengko jareya ta' robbu sabab la epaddek e attassa dhasar bato. 26 Ban oreng se ngedhing Tang oca' reya, tape ta' atoro' ka oca' jareya, padha ban oreng budhu se maddek bengkona e attassa beddhi. 27 Teppa'na toron ojan, ban aeng banjir sarta angen tandhes nambu bengko jareya, bengko jareya robbu. Ban karosaganna ce' berra'na!" 28 Dhi-budhina Isa mare se morok, ban reng-oreng se badha e jadhiya ce' heranna ngedhing pangajaranna jareya. 29 Sabab se morok katon kobasa, ta' akantha ru-guru agama laenna.
1 Isa toron dhari gumo', ban bannya' oreng se noro' bunte'. 2 E bakto jareya pas badha oreng se andhi' panyaket kole' budhuk. Oreng jareya asojud e ajunanna Isa, pas mator, "Guru, manabi Panjennengngan kasokan, tanto Panjennengngan bisa mabaras abdina." 3 Isa nyedding oreng jareya sambi adhabu, "Sengko' endha'. Mara, baras!" E bakto jareya keya panyakedda oreng jareya pas elang. 4 Isa pas adhabu ka oreng jareya, "Senga', ya! Ja' ala-bala ka pa-sapa. Tape kassa' ba'na entar ka imam, menta sopaja imam jareya neptebbagi ja' ba'na la pajat baras onggu. Saellana jareya pas atorragi kurban se eparenta'agi Mosa, menangka bukte ka reng-oreng ja' ba'na la baras ongguwan!" 5 E bakto Isa maso' ka Kapernaum, badha parwira Roma manggi'i Salerana, sarta nyo'on tolong. 6 "Guru," atorra parwira jareya, "sareng abdina nganglo e compo'. Aba'epon empon, ta' kengeng jaga dhari katedhunganna sareng talebat nyangsarana." 7 Dhabuna Isa, "Sengko' dha' essa'a mabarasa barengnga ba'na jareya." 8 "Ampon, ta' mabi Guru," atorra parwira jareya, "Abdina ta' patot narema Panjennengngan e compo'. Dhabuwagi saos. Tanto sareng abdina pas sae. 9 Sabab abdina jugan kodu atoro' ka dhabuna attasan. Ban e baba'anna abdina badha rit-parjurit se kodu atoro' ka parenta abdina. Manabi abdina nyoro ka parjurit, 'Mangkat!' parjurit gapaneka mangkat. Manabi abdina ngoca' ka se laen, 'Dha' enna'!' oreng gapaneka nyander; ban manabi abdina marenta ka dunor abdina, 'Lakone reya!' parenta gapaneka elakone." 10 E bakto meyarsa apa se eatorragi parwira jareya, Isa ce' kasambu'na. Salerana pas adhabu ka reng-oreng se ngerengngagi, "Lowar biyasa oreng areya. E antarana oreng Isra'il sakale Sengko' gi' ta' tao nemmone iman se rajana sajareya! 11 Onggu! Bannya' oreng dhatengnga dhari temor ban bara' kaangguy anga-bunga ban Ibrahim, Ishak ban Yakub e Dunnyana ELOHIM se Anyar. 12 Mangkana reng-oreng se samasthena daddi ommadda ELOHIM bakal ebuwanga ka pettengnga e lowar. E jadhiya reng-oreng jareya bakal nangesa tor nyandhang sangsara." 13 Isa pas adhabu ka parwira jareya, "Kassa' mole, apa se eparcaja ba'na bakal kalakona." Ban e bakto jareya keya barengnga gella' baras. 14 Isa meyos ka compo'na Petrus. E jadhiya Salerana ngoladi mattowa bine'na Petrus parappa'na songkan panas e pasareyanna. 15 Isa agagap tanangnga, panassa pas elang. Babine' jareya jaga ban molae aladine Isa. 16 E bakto la molae asar, bannya' oreng nyabis ka Isa ngeba reng-oreng sabannya'na se kasosoban erroh jahat. Kalaban dhabu sakeccap Isa ngojuk roh-erroh jahat jareya sarta mabaras keya sakabbiyanna oreng se sake'. 17 Isa alampa'agi jareya kabbi, ban kalaban cara se kantha jareya kalakon apa se edhabuwagi Nabbi Yesaya, iya areya, "Salerana nanggung kasangsara'anna sengko' ban ba'na ban mabaras panyakedda sengko' ban ba'na." 18 E sakalenglengnga Isa ce' bannya'na oreng. E bakto Isa ngoladi reng-oreng jareya kabbi, red-moredda pas epakon alengka talaga. 19 Pas badha guru agama nyander ka Salerana sarta mator, "Guru, abdina ngerenga Panjennengngan ka ka'dhimma'a saos." 20 Isa adhabu, "Pate' alas andhi' rongkang, ban mano' andhi' lebun, tape Pottrana Manossa ta' andhi' kennengngan kaangguy bu-marobbu." 21 Moredda se laen pas mator, "Guru, abdina nyo'ona edi palemana dhimen ngoburragiya eppa'." 22 Tape Isa adhabu, "Mara noro' Sengko', dina oreng mate me' olle ngoburragi oreng matena dibi'." 23 Isa ongga ka parao ban red-moredda padha ngereng. 24 O-tao pas badha kaleng busbus se ce' rajana e talaga jareya sampe' paraona eanjul omba'. E bakto jareya Isa parappa'na asare. 25 Daddi red-moredda nyander, Isa pas ebungowe. "Guru! Tolong! Abdina sadaja calaka'!" ca'na paera'na reng-oreng jareya. 26 "Arapa ba'na me' tako'?" dhabuna Isa. "Ba'na ta' pate parcaja ka Sengko'!" Saellana jareya Isa ngadek sarta abentak angen ban talaga jareya. Talaga jareya pas ceddu. 27 Red-moredda Isa kasambu'. Pas padha ngoca', "Oreng apa Guru reya, me' sampe' angen ban omba' atoro' ka dhabuna!" 28 Isa la alengka talaga napa' ka dhaera Gadara. E jadhiya badha oreng kadhuwa se kasosoban erroh jahat; oreng se kadhuwa jareya nyander ka Salerana. Se kadhuwa jareya mok-ngamok ce' sarana sampe' tadha' oreng se bangal lebat e jadhiya. 29 Se kadhuwa jareya kalowar dhari wa-guwana koburan sarta aera', "Pottrana ELOHIM, epakadiya ponapa abdidalem sareng Junandalem? Ponapa ampon eseksa'a sanare gi' ta' napa' ka baktona?" 30 Ta' jau dhari jadhiya badha babi ce' bannya'na se teppa'na nyare kakan. 31 Roh-erroh jahat jareya nyo'on ka Isa, "Manabi abdidalem padha epakona kalowar sareng Junandalem, ngereng padha pakon maso' ka dhalem bi-babi ka'dhissa'!" 32 "Ondur!" dhabuna Isa. Roh-erroh jahat jareya kalowar dhari oreng se kadhuwa gella', pas maso' ka dhalem bi-babi jareya. Ban bi-babi jareya padha buru pas acabbur ka talaga dhari penggirra jurang, terros tasellem. 33 Reng-oreng se ajaga babi gella' berka' ka kottha, sarta nyareta'agi sakabbiyanna kadaddiyan jareya, bariya keya parkara oreng kadhuwa se kasosoban erroh jahat jareya. 34 Daddi reng-oreng kottha jareya padha entar ka Isa. E bakto nangale'e Isa, reng-oreng jareya nyo'on kalaban sanget sopaja Isa kasokana nyengla dhari dhaerana reng-oreng jareya.
1 Isa ongga ka dhalem parao, pas alengka talaga, abali ka kampongnga. 2 E jadhiya badha oreng nyander ngeba oreng empon se epatedhung e teker. E bakto Isa ngoladi saapa rajana imanna reng-oreng jareya, pas adhabu ka oreng empon gella', "Pasabbar, na'! Sa-dusana ba'na la esapora." 3 Ru-guru agama se teppa'na badha e jadhiya ngoca' e dhalem atena, "Oreng reya ya-nyeya ELOHIM!" 4 Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng jareya, daddi pas adhabu, "Arapa pekkeranna ba'na me' ce' jahadda kantha jareya? 5 Kemma se agampangan: ngoca', 'Dusana ba'na la esapora', otabana ngoca', 'Mara jaga pas ajalan'? 6 Tape sateya Sengko' abukteyagiya ka ba'na ja' Pottrana Manossa andhi' kobasa e bume reya kaangguy nyapora dusa." Isa pas adhabu ka oreng empon gella', "Mara jaga, angka' tekerra pas mole!" 7 Oreng se empon jareya pas jaga sarta mole ka bengkona. 8 E bakto nangale'e kadaddiyan jareya, reng-oreng padha katako'en kabbi sarta amolja'agi ELOHIM, sabab ELOHIM la apareng kobasa se ce' rajana ka manossa. 9 Saellana jareya Isa meyos dhari kennengngan jareya. Sabatara alomampa, Salerana ngoladi tokang narek pajek, se anyama Matiyus, teppa'na toju' e kantor pajek. Isa adhabu ka oreng jareya, "Mara noro' Sengko'!" Daddi Matiyus manjeng pas ngereng Isa. 10 E bakto Isa teppa'na adha'ar e bengkona Matiyus, pas bannya' oreng tokang narek pajek ban reng-oreng se eanggep ta' becce' bi' masarakat, entar ka jadhiya noro' ngakan abareng Isa ban red-moredda. 11 Badha reng-oreng Farisi se nangale'e jareya. Reng-oreng jareya atanya ka red-moredda Isa, "Aponapa guruna sampeyan me' adha'ar bi' reng-oreng tokang narek pajek ban reng-oreng se ta' becce'?" 12 Isa meyarsa partanya'anna reng-oreng jareya pas adhabu, "Oreng se baras ta' parlo dokter, pera' oreng se sake'. 13 Kodda' ajari apa artena ayat e dhalem Alketab se amonye kantha reya: 'Se ekarsa'agi Sengko' kabellasan, banne kurban keban'. Sabab Sengko' dhateng banne ngologa oreng se nganggep aba'na la becce', tape ngologa oreng se eanggep tadha' argana." 14 Saellana jareya red-moredda Yahya Pambaptis entar nemmone Isa, pas padha atanya, "Aponapa abdina sadaja sareng reng-oreng Farisi padha apowasa, red-moredda Panjennengngan me' bunten?" 15 Isa adhabu, "Baramma ca'na panemmona ba'na? Ba' bisa'a moy-tamoy e jang-onjangan sossa mon pangantan lake' gi' badha e jang-onjangan jareya? Tanto enja'! Tape bakal dhapa'a baktona pangantan lake' jareya ekala' dhari reng-oreng jareya. E bakto jareya buru reng-oreng jareya apowasa. 16 Tadha' oreng se nambal kalambi se la laju bi' kaen se gi' anyar. Sabab kaen panambella tanto kerker ban kalambina tanto pas beddha, daddi beddhana sajan raja. 17 Bariya keya tadha' oreng se nyelen anggur se anyar ka kanthong kole' se laju. Sabab kanthong jareya tanto leddu' ban rosak, anggurra pas tabuwang. Anggur anyar kodu selen ka dhalem kanthong se anyar keya, sopaja anggur ban baddhana pagguna becce'." 18 Sabatara Isa abu-dhabu ka red-moredda Yahya Pambaptis, pas badha pamimpinna kennengnganna kabakteyan, asojud e ajunanna Isa. Oreng jareya mator, "Ana' bine' abdina gi' buru adinggal omor. Namong, ta' langkong, ngereng seddingngagi me' olle odhi' pole." 19 Isa ngadek pas meyos bi' red-moredda abareng oreng jareya. 20 E tengnga lorong badha oreng babine' se la dhubellas taon sake' sambang, nyander ka seddi'na Isa dhari budhi. Ca'na pekkerra, "Mon sengko' nyedding jubana bai, tanto sengko' pas baras." Daddi babine' jareya pas nyedding konco'na jubana Isa. 22 E bakto jareya Isa atole sarta ngoladi babine' jareya pas adhabu, "Pasabbar ba'na, na'! Sarrena ba'na parcaja ka Sengko' ba'na baras!" E bakto jareya keya babine' gella' laju baras. 23 Saellana jareya Isa pas napa' ka bengkona pamimpinna kennengnganna kabakteyan rowa. E jadhiya Isa ngoladi reng-oreng se amaen mosik kasossa'an ban bannya' oreng se agariyungan, 24 pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Mara kalowar kabbi! Kana' reya ta' mate; coma tedhung." Bi' reng-oreng jareya Isa ekala'-gella'. 25 Saellana reng-oreng jareya padha kalowar, Isa maso' ka dhalem kamarra kana' jareya, laju ngastane tanangnga. Kana' bine' jareya pas jaga. 26 Kabar jareya daddi balattra ka saantero dhaera jareya. 27 Isa meyos dhari jadhiya ban e tengnga lorong etoro' bunte' oreng buta kadhuwa. Se kadhuwa jareya aera', "Pottrana Daud, kaneserre abdina!" 28 E bakto Isa maso' ka dhalem bengko, oreng buta se kadhuwa jareya nyander. Isa mareksane, "Apa ba'na padha parcaja ja' Sengko' bisa mabaras ba'na?" "Parcaja, Guru!" saodda se kadhuwa jareya. 29 Isa pas nyedding matana se kadhuwa jareya sambi adhabu, "Sarrena ba'na padha parcaja, apa se ekaterro ba'na sateya katekkan." 30 Se kadhuwa jareya pas bisa nangale. Isa maenga' se kadhuwa jareya epagu-onggu, sopaja parkara jareya ta' ecareta'agi ka sapa'a bai. 31 Tape se kadhuwa jareya entar aberta'agi kabar parkara Isa ka saantero dhaera jareya. 32 E bakto oreng se kadhuwa jareya la ondur, pas badha oreng buwi se ekobasae erroh jahat egiba ka Isa. 33 Isa ngojuk erroh jahat jareya ban e bakto jareya keya oreng buru bisa acaca pole. Oreng se bannya' se badha e jadhiya kasambu' sarta ngoca', "Sengko' ta' tao nangale'e kadaddiyan se kantha reya e Isra'il!" 34 Tape reng-oreng Farisi ngoca', "Kapalana roh-erroh jahat se aberri' kobasa ka oreng jareya ngojuk roh-erroh jahat rowa." 35 Daddi Isa alengleng dhari settong kottha ka kottha laenna ban dhari settong kampong ka kampong laenna. Salerana morok e kennengngan-kennengnganna kabakteyan ban aberta'agi Kabar Bagus parkara baramma ELOHIM se marenta menangka Rato. Reng-oreng se nyandhang panyaket apa'a bai ban se ena badanna epabaras. 36 E bakto ngoladi oreng se bannya' jareya, Isa arassa neser, sabab reng-oreng jareya bingong ban ta' bisa apa-rapa, akantha dumba se tadha' oreng ngowanna. 10:2, Mrk. 6:34* 37 Isa pas adhabu ka red-moredda, "Hasella teggal bannya' tape se anye sakone'. 38 Daddi nyo'on ka se kaagungan kebbun sopaja ngerem oreng se anyeya hasella teggalla."
1 E settong are Isa nembali moredda se dhubellas epakon akompol. Red-moredda jareya pas eparenge kobasa kaangguy ngojuk roh-erroh jahat ban mabaras panyaket apa'a bai ban badan se ena kantha apa'a bai. 2 Nyamana rasul se dhubellas oreng jareya iya areya: se kapeng settong, Simon (se ajuluk Petrus) ban taretanna Andreyas, pas Yakobus ban taretanna Yahya, iya areya na'-ana'na Zebedeyus. 3 Saellana jareya Filipus ban Bartolomeyus, bi' Tomas ban Matiyus, tokang narek pajek sarta Yakobus ana'na Alfeyus, ban Tadeyus; 4 dhi-budhina Simon, se patriot ban Yudas Iskariyot se akiyanadi Isa. 5 Rasul se dhubellas jareya bi' Isa pas eotos sambi eparenge babala'an kantha reya, "Ba'na ja' entar ka dhaera kennengnganna reng-oreng se banne Yahudi. Bariya keya ja' entar ka tha-kotthana oreng Samaria. 6 Tape entar ka reng-oreng Isra'il, bi-lebbi ka reng-oreng se nyalethong. 7 Kabala ka reng-oreng jareya ja' ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato. 8 Pabaras reng-oreng se sake'; paodhi' pole reng-oreng se mate; pabaras reng-oreng se nyandhang panyake' kole' budhuk, ban ojuk roh-erroh jahat. Ba'na narema reya kabbi kalaban ma-coma. Daddi, berri' keya kalaban ma-coma. 9 Ba'na ja' ngeba pesse emmas, pesse salaka, otabana pesse dimbaga. 10 Bariya keya ba'na ja' ngeba kanthong baddhana sandhekka, otabana kalambi dhu lambar kaangguy parjalananna, otabana sapatu, bariya keya tongket. Sabab oreng se alako, la tanto esadhiyai kabutowanna. 11 Mon ba'na napa' ka kottha otaba kampong, sare oreng se endha' narema ba'na. Pas enneng e jadhiya sampe' ba'na mangkat pole. 12 Mon ba'na maso' ka dhalem bengkona oreng, ngoca', 'Moga-moga sampeyan eberkadana Pangeran.' 13 Mon reng-oreng e dhalem bengko jareya narema ba'na, dina salamma ba'na jareya me' terros badha e reng-oreng jareya. Tape mon reng-oreng jareya ta' endha' narema ba'na, tarek pole salamma jareya. 14 Mon badha bengko otaba kottha se ta' endha' narema ba'na otaba ta' endha' ngedhingngagi ba'na, onduri kennengngan jareya ban gebbessagi abu dhari pa'-dapa'na sokona ba'na. 15 Kaenga'e, ya! E Are Keyamat, reng-oreng kottha Sodom ban Gomora bakal lebbiya gampang esapora ELOHIM, etembang reng-oreng e kottha jareya!" 16 "Edhingngagi pateppa', ya: Ba'na bi' Sengko' eotos akantha dumba se ta' bisa apa-rapa ka nga'-tengnga'anna pate' alas se galak. Ba'na kodu te-ngate akantha olar ban ehlas atena akantha dara. 17 Aga-jaga, sabab ba'na bakal etangkebba ban eadhebbagiya ka mahkamah-mahkamah. Ba'na bakal eseksa'a e kennengngan-kennengnganna kabakteyan. 18 Ba'na bakal egiba'a ka adha'anna para pangobasa ban to-rato polana ba'na daddi Tang mored. Ban jareya kasempadan monggu ka ba'na kaangguy nyakse'e Sengko' ka reng-oreng jareya ban ka reng-oreng se ta' tao ka ELOHIM. 19 Tape mon ba'na egiba polana eadilana, ba'na ta' osa kobater parkara apa se ekoca'agiya, otabana baramma ba'na se acaca'a. Sabab ba'na bakal ebala'ana apa se kodu ekoca'agi ba'na mon la baktona. 20 Sabab se acaca e bakto jareya banne ba'na, tape Errohna Rama se e sowarga, kalaban parantara'anna ba'na. 21 Bakal kadaddiyana badha'a oreng massra'agi taretanna dibi' kaangguy epate'e. Se kantha jareya bakal kadaddiyana keya e antarana ana' bi' eppa'na. Ana' bakal alabana ka rama ebuna, ban massra'agiya rama ebuna jareya kaangguy epate'e. 22 Ba'na bakal ekabaji'ana sakabbiyanna oreng polana ba'na noro' Sengko'. Tape oreng se kowat sampe' aher bakal epasalamedda. 23 Mon ba'na ekaneyaja e settong kottha, buru ka kottha laenna. Sengko' mala'ana ka ba'na: Sabellunna ba'na mare entar ka sakabbiyanna kottha Isra'il, Pottrana Manossa la rabu. 24 Mored ta' araja'an dhari guruna, ban bareng ta' araja'an dhari lorana. 25 La cokop mon mored padha ban guruna, ban bareng padha ban lorana. Mon kapala soma la enyamae Be'elzebul, apa pole saessena bengkona, tanto enyamae se ajuba'an pole!" 26 "Ba'na ja' tako' ka manossa. Apa'a bai se eerrep dhi-budhina tanto etangale'e, ban apa'a bai se eroseya'agi dhi-budhina masthe etemmo. 27 Apa se ekoca'agi Sengko' ka ba'na e pettengnga kodu olange e dhalem tera'na seyang. Ban apa se ekoto'agi ka kopengnga ba'na, berta'agi pabalattra! 28 Ba'na ja' tako' ka oreng se mate'e badan, tape ta' kobasa mate'e sokma. Patako' ka ELOHIM se kobasa mate'e badan ban sokma e dhalem naraka. 29 Mano' keddi' dhadhuwa' ekenneng belli bi' pesse saketheng. Maske bariya tadha' mano' keddi' settonga se gaggar ka tana mon banne kasokanna Ramana ba'na. 30 Bariya keya bannya'na obu' e cethagga ba'na la ebitong kabbi. 31 Daddi, ta' osa tako'! Ba'na lebbi arga etembang ban no'-mano' keddi'!" 32 "Pa'-sapa'a se ngako Tang mored e adha'na oreng bannya', bi' Sengko' eakowa keya e ajunanna Tang Rama e sowarga. 33 Tape pa'-sapa'a se ta' ngako e adha'na oreng bannya' ja' aba'na Tang mored, bi' Sengko' ta' eakowa keya e ajunanna Tang Rama e sowarga." 34 "Ba'na ja' nyangka Sengko' ngeba pardhameyan ka dunnya reya. Sengko' ta' ngeba pardhameyan, tape madhateng parmosowan. 35 Sengko' dhateng andaddiyagi ana' lake' ngamoso eppa'na ban ana' bine' ngamoso ebuna, ban manto bine' ngamoso mattowa bine'na. 36 Ongguwan, se bakal daddiya moso se paleng raja, iya areya anggotana kalowargana dibi'. 37 Oreng se ataresna'an ka eppa'na otaba ebuna etembang bi' ka Sengko', ta' patot daddi Tang mored. Bariya keya oreng se ataresna'an ka ana' lake'na otaba ana' bine'na etembang bi' ka Sengko'. 38 Ban oreng se ta' endha' mekol salibba ban noro' Sengko', ta' patot daddi Tang mored. 39 Oreng se eman ka nyabana, bakal kaelangana nyabana, tape oreng se kaelangan nyabana polana esto ka Sengko', bakal odhi'a." 40 "Oreng se narema ba'na, narema Sengko'. Ban oreng se narema Sengko', narema Salerana se ngotos Sengko'. 41 Oreng se narema nabbi polana oreng jareya nabbi, bakal narema'a ganjaranna nabbi. Ban pa'-sapa'a se narema oreng se becce' polana oreng jareya becce', bakal narema'a ganjaranna oreng se becce'. 42 Pa'-sapa'a aberri' ngenom maske coma aeng cellep ka sala settong dhari oreng se nespa jareya, polana oreng jareya Tang mored, tanto oreng jareya bakal narema'a ganjaranna!"
1 Saellana apareng du-petodu ka red-moredda se dhubellas oreng jareya, Isa pas meyos dhari jadhiya, moroga sarta aberta'agiya pessen dhari ELOHIM e tha-kottha se semma' dhari jadhiya. 2 Yahya Pambaptis se teppa'na badha e penjara meyarsa parkara pa-apa se elampa'agi Almasih. Red-moredda badha se pas epakon nyabis ka Isa epakon atanya kantha reya, 3 "Panjennengngan enggi oreng se badhi rabu se ejanjiyagi ELOHIM, otabana ponapa abdina gi' kodu anante' oreng laen?" 4 Isa adhabu, "Kassa' ba'na abali ka Yahya ban kabala apa se ekaedhing ban etangale'e ba'na: 5 oreng buta nangale, oreng empon ajalan, oreng se nyandhang panyaket kole' budhuk baras; oreng kopok ngedhing, oreng mate odhi' pole, ban Kabar Bagus dhari ELOHIM eberta'agi ka reng-oreng mesken. 6 Pojur onggu oreng se ta' mangmang kaangguy narema Sengko'!" 7 Saellana reng-oreng se eotos Yahya jareya abali, Isa molae adhabu ka oreng se bannya' e jadhiya parkara Yahya, dhabuna, "Ba'na entar ka ra-ara terro nangaleyana apa? Rebba salambar se etongngo' angen? 8 Entara nenggu apa ba'na? Oreng se akalambi bagus? Reng-oreng se akalambi bagus kennengnganna e karaton! 9 Daddi arapa'a ba'na me' entar ka ra-ara? Nengguwa nabbi? Pajat iya, la'-mala' lebbi dhari nabbi. 10 Sabab Yahya jareya se emaksod e dhalem Alketab se amonye kantha reya: 'Areya' Tang otosan, dhabuna ELOHIM, Sengko' ngotos oreng reya ajangadha'i ba'na sopaja oreng jareya ababat jalan se elebadana ba'na.' 11 Kaenga'e, ya! E dunnya reya ta' tao badha oreng se araja'an dhari Yahya Pambaptis. Tape maske bariya, oreng se paleng kene' e antarana ommadda ELOHIM araja'an dhari Yahya. 12 Sajjegga Yahya ngabarragi bertana sampe' sateya reya, ommadda ELOHIM elaban bi' reng-oreng se aehteyar ngobasa'ana aba'na kalaban kakerrasan. 13 Sampe' padhatengnga Yahya, sakabbiyanna hokomma Mosa ban pangajaranna bi-nabbi aramallagi parkara pa-apa se bakal kadaddiyana. 14 Ban mon ba'na parcaja, Yahya jareya Eliya, se la eramallagi padhatengnga. 15 Mon andhi' kopeng, mara edhingngagi! 16 Ebandhingngagiya ban apa bi' Sengko' reng-oreng e jaman sateya reya? Reng-oreng reya padha ban na'-kana' se toju' e pasar. Se sakalompo' aera' ka se laen, 17 'Bi' sengko' ba'na enyanyeyagi lagu se gumbira, tape ba'na ta' endha' atangdang! Bi' sengko' enyanyeyagi lagu kasossa'an, ban ba'na ta' endha' nanges!' 18 Yahya dhateng, apowasa ban ta' ngenom anggur; ban reng-oreng padha ngoca', 'Oreng rowa kasosoban setan!' 19 Sateya Pottrana Manossa dhateng, ngakan ban ngenom; reng-oreng pas ngoca', 'Abas, ra, oreng rowa! Dhakka, bu'-mabu'an, akanca ban tokang narek pajek ban akanca ban oreng se bannya' dusana.' Maske bariya, kabicaksana'anna ELOHIM ekenneng bukteyagi dhari hasella." 20 Saellana jareya Isa pas molae nyale tha-kottha se paleng seggut ekennengnge Salerana mabadha kaajiban. Sabab reng-oreng e tha-kottha jareya ta' endha' atobat dhari sa-dusana. 21 "Calaka' ba'na, Korazim! Bariya keya ba'na, Betsaida! Ja' sakenga kaajiban-kaajiban se epabadha e nga'-tengnga'anna ba'na epabadha neng e Tirus ban Sidon, tanto reng-oreng e dhissa' la abit se atobat dhari sa-dusana ban ngangguy kalambi kasossa'an sarta cethagga epobuwi abu. Za. 9:2-4* 22 Kaenga'e, ya, e Are Keyamat reng-oreng Tirus ban Sidon agampangan narema sapora dhari ELOHIM etembang bi' ba'na! 23 Ban ba'na, Kapernaum! Apa ba'na eangka'a sampe' ka sowarga? Enja'! La'-mala' ba'na bakal ebuwanga ka naraka! Sabab saompamana kaajiban-kaajiban se epabadha e nga'-tengnga'anna ba'na kabbi jareya epabadha neng e Sodom, tanto sateya reya Sodom gi' badha! 24 Kaenga'e, ya, e Are Keyamat, agampangan oreng Sodom esapora etembang ba'na!" 25 E bakto jareya Isa adu'a, "Rama, Pangeran se ngobasae langnge' sareng bume! Abdidalem mator sakalangkong ka Junandalem amarga ka'dhinto' sadaja sareng Junandalem eroseya'agi dhari reng-oreng se penter sareng se gadhuwan elmo, namong sareng Junandalem eduduwagi ka reng-oreng se ta' penter. 26 Gapaneka se masenneng panggaliyannepon Junandalem, Rama." 27 Isa laju adhabu, "Apa'a bai la epassra'agi Rama ka Sengko'. Tadha' oreng se kennal ka Ana', kajabana Rama. Bariya keya tadha' se kennal ka Rama kajabana Ana', ban reng-oreng se bi' Ana' jareya epakennal ka Rama. 28 Mara nyander ka Sengko' ba'na kabbi se lesso, sarta nanggung berra'na odhi'; bi' Sengko' ba'na epaseggerra. 29 Mara toro' Tang parenta ban ajar dhari Sengko'. Sabab Sengko' reya alos ban andhap asor, daddi ba'na bakal arassa'a segger. 30 Sabab Tang ta-parenta masenneng, ban kasossa'an se bi' Sengko' epekollagi ka ba'na dhammang."
1 E settong are, teppa'na are Sabat, e bakto Isa alomampa e teggal se etamenne gandum, red-moredda molae metthek gandum pas ekakan. 2 E bakto reng-oreng Farisi nangale'e jareya, pas mator ka Isa, "Oladi ka'issa'! Red-moredda sampeyan nerrak hokomma agama, enggi paneka ngalakone barang se elarang e are Sabat." 3 Dhabuna Isa, "Apa ba'na ta' tao maca parkara apa se elakone Daud e bakto aba'na ban pangerengnga padha lapar? 4 Daud jareya maso' ka Padalemman Socce; pas ngakan roti se la eatorragi ka ELOHIM. Mangkana, noro' hokomma ba'na ban sengko', Daud ban bariya keya pangerengnga, ta' olle ngakan roti jareya -- se olle pera' para imam. 5 Otabana apa ba'na gi' ta' tao maca e dhalem hokomma Mosa ja' sabban are Sabat mam-imam se alako e Padalemman Socce nerrak atoranna are Sabat, tape ta' eanggep sala? 6 Edhingngagi apa se ekoca'agiya Sengko' reya: e dhinna' badha se araja'an dhari Padalemman Socce. 7 E dhalem Alketab esebbuttagi: Se epenta Sengko' kabellasan, banne kurban keban. Ja' sakenga ba'na pajat ngarte onggu ca'-oca' jareya, tanto ba'na ta' kera nyala'agi reng-oreng se ta' sala. 8 Sabab Ana'na Manossa kobasa ka are Sabat." 9 Isa meyos dhari kennengngan jareya, terros ka settong kennengnganna kabakteyan. 10 E jadhiya badha oreng se tanangnga mate salaja. Badha reng-oreng se terro nyareya salana Isa, atanya kantha reya, "Ponapa kengeng mabaras oreng e are Sabat?" 11 Dhabuna Isa, "Saompamana e antarana ba'na badha se andhi' dumba settong, ban e are Sabat dumba jareya tacabbur ka lobang se dhalem; apa kerana se andhi' dumba jareya ta' aehteyara makalowara dumba jareya dhari lobang gella'? 12 Ban manossa lebbi aji dhari dumba! Daddi mon bariya, ba'na olle nolong oreng e are Sabat." 13 Saellana jareya Isa pas adhabu ka oreng se tanangnga mate salaja rowa, "Mara tanangnga paloros!" Oreng jareya maloros tanangnga, ban tanang jareya pas baras akantha tanangnga se salajanna. 14 Tape reng-oreng Farisi ondur dhari kennengngan jareya, pas amopakat mateyana Isa. 15 Isa ngagali ja' reng-oreng Farisi aneyat juba' ka Salerana. Daddi Salerana pas nyengla dhari jadhiya etoro' bunte' oreng sabannya'na. Saellana jareya Isa pas mabaras sakabbiyanna oreng se sake'. 16 Tape reng-oreng jareya ta' ebagi ala-bala parkara Salerana ka oreng laen. 17 Daddi la kalakon dhabuna ELOHIM se epanapa' kalaban parantara'anna Nabbi Yesaya, 18 "Areya' otosan se epele Sengko', oreng se ekataresnae Sengko' ban cocok ka Tang ate. Bi' Sengko' Tang Erroh ebagiya ka otosan jareya, otosan se aberta'agiya Tang kaadilan ka sa-bangsa. 19 Tang otosan jareya ta' kera atokar otaba aera', otabana apidato e rong-lorong raja. 20 Perreng se londhu ta' kera epotel bi' oreng jareya damar se lep-kellebban ta' kera epate'e. Otosan jareya bakal terrosa aperrang sampe' kaadilan abujud; 21 sakabbiyanna bangsa bakal agantongngagiya pangarebbanna ka tang otosan jareya." 22 Saellana jareya badha oreng buta ban buwi polana ekobasae erroh jahat egiba ka Isa. Oreng jareya bi' Isa epabaras sampe' bisa acaca ban nangale. 23 Oreng padha heran ban ngoca', "Apa olle daddi oreng reya Pottrana Daud se ejanjiyagi rowa?" 24 E bakto reng-oreng Farisi ngedhing parkara jareya, pas padha nyaot, "Oreng reya bisa ngojuk erroh jahat polana eberri'i kobasa bi' Be'elzebul, kapalana roh-erroh jahat." 25 Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng Farisi jareya, daddi pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon settong nagara aca-pecca daddi pan-barampan galumpo' se saleng amosowan, nagara jareya ta' kera kowat terros. Ban settong kottha otaba kalowarga se aca-pecca ban saleng amosowan tanto ancor. 26 Bariya keya e dhalem karaja'anna Iblis; mon se sakalompo' ngojuk sakalompo' laenna, karaja'anna Iblis jareya nyamana la aca-pecca ban bakal ancora. 27 Ba'na ngoca' ja' Sengko' reya ngojuk erroh jahat ngangguy kobasana Be'elzebul. Daddi mon kantha jareya, red-moredda ba'na se ngojuk erroh jahat ngangguy kobasana sapa? Lalakonna red-moredda ba'na dibi' noduwagi ja' ba'na sala! 28 Tape Sengko' ngojuk erroh jahat ngangguy kobasana Errohna ELOHIM. Ban jareya andhi' arte ja' ELOHIM la molae marenta e nga'-tengnga'anna ba'na kabbi. 29 Tadha' oreng se bisa maso' ka dhalem bengkona oreng se kowat kaangguy arampasa dhi'-andhi'na mon oreng se kowat jareya ta' etale'e gallu. Mon la mare etale'e, buru ekenneng rampas dhi'-andhi'na. 30 Oreng se ta' noro' Sengko' saongguna amoso ban Sengko'. Ban oreng se ta' nolonge Sengko' saongguna marosak Tang lalakon! 31 Daddi, ba'na kodu tao, ja' mon oreng alako dusa ban makalowar ca'-oca' se ya-nyeya oreng, oreng jareya bisa esapora! Tape mon oreng jareya ya-nyeya Errohna ELOHIM, ta' bisa esapora! 32 Mon oreng makalowar ca'-oca' se alaban ka Pottrana Manossa, gi' ekenneng sapora; tape mon ya-nyeya Errohna ELOHIM, ta' bisa esapora, maske sateya otabana e aherat!" 33 "Mon terro olleya buwa se bagus, bungkana kodu dhuluk. Mon bungkana ta' dhuluk, buwana ta' bisa bagus keya. Dhuluk enja'na settong bungka etemmo dhari buwana. 34 Ba'na oreng daraka, baramma ba'na se bisa'a ngoca'agi rang-barang se becce' mon ba'na dibi' jahat? Apa se kalowar dhari colo' jareya essena atena! 35 Oreng becce' ngoca'agi rang-barang se becce' sabab atena aesse kabecce'an. Sabaligga, oreng daraka ngoca'agi rang-barang se jahat sabab atena aesse kajahadan. 36 Daddi, kaenga'e, ya: e Are Keyamat, oreng kodu padha atanggung jawab kaangguy sakabbiyanna cacana se tadha' gunana. 37 Sabab cacana ba'na dibi' jareya se eangguya motossagi apa ba'na sala otaba enja'." 38 Saellana jareya ru-guru agama ban reng-oreng Farisi badha se padha ngoca', "Guru, kaula terro nengalana Panjennengngan mabadha kaajiban." 39 "Reng-oreng jaman sateya reya ce' jahadda ban ce' darakana!" dhabuna Isa. "Ba'na menta Sengko' mabadha kaajiban? Ba'na ta' eberri'ana kaajiban maske settonga, kajabana kaajibanna Nabbi Yunus. 40 Yunus badha e dhalem tabu'na juko' se raja tello are tello malem abidda. Bariya keya Pottrana Manossa bakal ennengnga e dhalem tabu'na bume tello are tello malem abidda. 41 E Are Keyamat, oreng Niniwe bakal jaga'a abareng ban reng-oreng jaman sateya, sarta agugada reng-oreng jareya. Sabab reng-oreng Niniwe jareya atobat dhari sa-dusana e bakto Yunus akotbah ka aba'na! Tape e dhinna' sateya badha se araja'an dhari Yunus. 42 E Are Keyamat, rato dhari nagara Lao' bakal jaga'a abareng ban reng-oreng jaman sateya sarta agugada reng-oreng jareya. Sabab rato jareya ajalanan ce' jauna dhari konco'na bume pera' parlo ngedhingngagiya pangajaranna Sulaiman se bicaksana. Tape e dhinna' sateya badha se araja'an dhari Sulaiman!" 43 "Mon erroh jahat ondur dhari settong oreng, erroh jareya alengleng man-dha'emman ka kennengngan se reng-kerreng nyareya kennengnganna bu-ambu lesso, tape ta' nemmo. 44 Daddi erroh jareya ngoca', 'Sengko' abaliya ka bengko se eonduri sengko' rowa bai.' Sanapa'na ka jadhiya, bengko jareya kosong, berse sarta la eator. 45 Erroh jareya pas ngeba erroh jahat laenna kapetto se ajahadan dhari aba'na; roh-erroh jareya pas padha maso' kabbi ka dhalem oreng gella', terros enneng e jadhiya. Ban dhi-budhina kabadha'anna oreng jareya asara'an dhari sabellunna. Reng-oreng jahat jaman sateya bakal kantha'a jareya keya." 46 Teppa'na Isa gi' abu-dhabu ban oreng se bannya' jareya, ebu ban tan-taretanna rabu, ngadek e lowar sambi aehteyar terro bisa'a abu-dhabu ban Salerana. 47 Sala settong dhari oreng se bannya' jareya mator ka Isa, "Guru, ebu sareng tan-taretanna Panjennengngan badha e lowar, terro abu-dhabuwa sareng Panjennengngan." 48 Isa pas adhabu, "Sapa Tang ebu? Sapa Tang tan-taretan?" 49 Saellana jareya Isa pas aduding ka red-moredda laju adhabu, "Areya' Tang ebu ban Tang taretan. 50 Oreng se ajalannagi karsana Tang Rama se badha e sowarga, jareya Tang taretan lake', Tang taretan bine' ban Tang ebu."
1 E are jareya keya Isa meyos dhari bengko jareya pas terros ka penggirra talaga sarta alenggi e jadhiya. 2 Ce' bannya'na oreng se agaribbunge Isa, daddi Salerana pas alenggi e dhalem parao, dineng oreng se bannya' jareya manjeng e paseser. 3 Isa pas morok reng-oreng jareya parkara se acem-macem ngangguy parompama'an. "Badha oreng tane nabur ne-bine," dhabuna Isa molae acareta. 4 "Parappa'na nabur, badha ne-bine se gaggar e lorong. Pas badha mano' ngabber ka jadhiya, ne-bine jareya ekakan sampe' tadha' karena. 5 Badha keya se gaggar e kennengngan se bannya' batona, se tanana pera' sakone'. Ne-bine jareya lekkas tombu polana tanana ta' pate dhalem. 6 Tape e bakto are la tenggi, selbi'na pas elop, laju kerreng sarta mate polana ramo'na ta' pate dhalem maso'na. 7 Badha keya ne-bine se gaggar e tengnga'anna ombut se bannya' dhurina. Ombut se bannya' dhurina jareya tombu nyecce'e selbi'na tamennan gella' sampe' mate. 8 Tape badha keya ne-bine se gaggar ka tana se landhu, laju abuwa; badha se saratos kalena bannya'na, badha keya se sabidak kalena ban badha keya se tello polo kalena." 9 Saellana nyareta'agi parompama'an jareya Isa adhabu, "Mon andhi' kopeng, edhingngagi!" 10 Saellana jareya red-moredda Isa nyander sarta atanya, "Aponapa Panjennengngan mon abu-dhabu sareng oreng se bannya' me' ngangguy parompama'an?" 11 Dhabuna Isa, "Sabab ba'na la olle papareng kaangguy ngataowe roseyana baramma ELOHIM se marenta, dineng reng-oreng jarowa enja'. 12 Sabab oreng se la andhi' bakal eberri'ana abannya'an pole, ban oreng jareya bakal andhi'a sampe' bi-talebbi. Tape oreng se ta' andhi' pa-apa, la'-mala' dhi'-andhi'na se sakone' bakal ekala'a. 13 Jareya sababba arapa Sengko' ma' ngangguy parompama'an mon acaca ka oreng se bannya' jareya, sabab reng-oreng jareya ngabas, tape padha ban oreng se ta' nangale; reng-oreng jareya ngedhingngagi, tape padha ban oreng se ta' ngedhing ban ta' ngarte. 14 Daddi la kalakon apa se eramallagi Nabbi Yesaya: 'ELOHIM adhabu: Reng-oreng jareya ngedhingngagi tape ta' ngarte; reng-oreng jareya terros ngabassagi tape ta' nangale'e pa-apa. 15 Sabab pekkeranna reng-oreng jareya la tompol, kopengnga la kopok ban matana la epameddem. Kan epakantha jareya sopaja matana ta' nangale, kopengnga ta' ngedhing, pekkeranna ta' ngarte ban ta' abali ka Sengko', sarta pas epabaras bi' Sengko'.' " 16 "Tape ba'na pojur onggu," dhabuna Isa pole ka para panganodda, "sabab ba'na nangale ban ngedhing ongguwan. 17 Kaenga'e, ya, bannya' nabbi ban oreng se ta'at ka ELOHIM terro nangaleyana pa-apa se etangale'e ba'na sateya reya, tape reng-oreng jareya ta' nangale'e. Reng-oreng jareya terro ngedhinga apa se ekaedhing ba'na sateya reya, tape ta' ngedhing." 18 "Edhingngagi apa artena parompama'anna oreng se nabur jarowa. 19 Ne-bine se gaggar e lorong rowa parompama'anna oreng se ngedhing kabar parkara baramma ELOHIM se marenta, tape ta' ngarte. Se Jahat dhateng arampas pa-apa se la etabur e dhalem atena. 20 Ne-bine se gaggar e kennengngan se bannya' batona, parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya, terros etarema kalaban senneng ate. 21 Tape kabar jareya ta' aramo' e dhalem atena, daddi ta' abit cekka'na. Buru nemmo kasossa'an otabana ekaneyaja oreng polana kabar jareya, pas mortad. 22 Ne-bine se gaggar e ombut se bannya' dhurina parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya, tape kobater parkara odhi'na dibi' sarta terro odhi'a mewah. Daddi kabar dhari ELOHIM tacecce' e dhalem atena sampe' ta' abuwa. 23 Ban ne-bine se gaggar e tana se landhu parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya sarta paham ka essena. Ne-bine jareya abuwa bannya', badha se hasella saratos kalena, badha se sabidak kalena, ban badha se tello polo kalena." 24 Isa nyareta'agi pole settong parompama'an ka oreng se bannya', dhabuna, "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha oreng tane se nabur ne-bine e teggalla. 25 E settong malem, e bakto oreng padha tedhung kabbi, mosona oreng tane jareya dhateng nabur bigina lalang e antarana gandum jareya, saellana laju nyengga. 26 E bakto men-tamennan jareya la tombu ban lir-bulirra la kalowar, lalangnga pas etangale'e keya. 27 La-kabulana oreng tane jareya nyander ka oreng tane jareya pas atanya, 'Pa', se etamen sampeyan e teggal ka'dhissa' gu ta' ne-bine se sae, ta' enggi? Kadi ponapa me' pas badha lalangnga e ka'dhissa'?' 28 Saodda oreng tane jareya, 'Jareya lalakonna moso.' La-kabulana jareya pas atanya pole, 'Ponapa lalangnga edabu'a saos?' 29 'Ella,' saodda oreng tane jareya, 'sabab mon lalang jareya edabu', dhaggi' gandumma badha se tanoro'. 30 Dina panneng lalang jareya me' olle tombu ban gandum sampe' baktona anye. Sengko' pas ngoca'a kantha reya ka reng-oreng se anye: Pakompol gallu lalangnga, tale'e, pas obbar. Saellana jareya pas pakompol gandumma, pas sempen e lombung.' " 31 Isa nyareta'agi pole settong parompama'an ka oreng se bannya' jareya, dhabuna, "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha oreng ngala' bigina sawi, pas etamen e teggalla. 32 Bigina sawi reya bigi se paleng kene'. Tape mon la tombu, pas daddi se paleng raja e antarana men-tamennan laenna. Tamennan jareya pas daddi kajuwan, sampe' no'-mano' dhateng alebun e ka-cangkana." 33 Gi' badha pole parompama'an laen se ecareta'agi Isa ka oreng se bannya' jareya. "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban ragi se ekala' bi' settong oreng bine'; ragi jareya egaluy ban teppong pa' polo liter sampe' adun jareya marobuk!" 34 Isa morok parkara jareya kabbi ka oreng se bannya' jareya ngangguy parompama'an. 35 Kalaban cara se kantha jareya la kalakon apa se edhabuwagi nabbi, "Sengko' ngangguy parompama'an mon acaca ban reng-oreng jareya; Sengko' aberta'agiya pa-apa se ta' ekataowe oreng molae dunnya reya ecepta'agi." 36 Saellana jareya Isa adinggallagi oreng se bannya' jareya, laju malebbet ka dhalem compo'. Red-moredda nyander, laju mator, "Ngereng terrangngagi ponapa arteepon lalang e antara gandum ka'dhissa'." 37 Isa adhabu, "Oreng se nabur ne-bine se becce' jarowa Pottrana Manossa. 38 Teggal rowa dunnya reya. Ne-bine se becce' iya areya reng-oreng se la daddi ommadda ELOHIM. Lalang jareya reng-oreng se noro' Iblis. 39 Moso se namen lalang iya areya Iblis. Bakto anye iya areya Are Keyamat, ban reng-oreng se anye iya areya kat-malaekat. 40 Akantha lalang se epakompol ban eobbar e dhalem apoy, bariya keya se bakal kadaddiyana e Are Keyamat. 41 Pottrana Manossa bakal makona kat-malaekadda makompol dhari antarana ommadda sakabbiyanna oreng se daddi lantaranna oreng agabay dusa, ban sakabbiyanna oreng laenna se alako jahat. 42 Reng-oreng jareya bakal ebuwanga ka dhalem tomang se apoyya rabbang; e jadhiya reng-oreng jareya bakal nangesa ban nanggunga kasangsara'an. 43 Ban reng-oreng se ajalannagi kasokanna ELOHIM bakal nyonara akantha are e Dunnya Se Anyar, Dunnyana ELOHIM, Ramana. Daddi, mon andhi' kopeng, edhingngagi!" 44 "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: badha arta se tabendhem e dhalem tana, pas etemmo oreng, laju emaso'agi pole ka dhalem tana. Saellana jareya, dhari gumbirana, oreng jareya ajuwal sakabbiyanna dhi'-andhi'na, laju abali pole, melle tana jareya." 45 "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha sodagar se nyare ra-motteyara se larang. 46 E bakto nemmo motteyara settong se talebat bagussa, sodagar jareya entar ajuwal sakabbiyanna dhi'-andhi'na, laju melle motteyara se settong jareya." 47 "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna eompama'agi bi' jala se etebbar ka talaga, laju olle juko' acem-macem. 48 Saellana possa', jala jareya pas eangka' ka tenggangan bi' reng-oreng majangnga. Reng-oreng jareya pas toju', juko'na pas esa-pesa: se bagus esaba' e dhalem pennay ban se ta' bagus ebuwang. 49 Kantha jareya keya kabadha'anna e Are Keyamat, kat-malaekat entar malaen reng-oreng se jahat dhari reng-oreng se ajalannagi kasokanna ELOHIM. 50 Saellana jareya reng-oreng se jahat pas ebuwang ka dhalem tomang se rabbang apoyya. E jadhiya reng-oreng buru bakal nangesa ban nanggunga kasangsara'an." 51 "Ba'na ba' la padha ngarte jareya kabbi, ya?" dhabuna Isa. "Enggi!" ca'na reng-oreng jareya. 52 Isa pas adhabu, "Lantaran jareya, sakabbiyanna guru agama se la daddi anggotana ommadda ELOHIM, akantha towan roma se makalowar barang se anyar ban se laju dhari dha-baddhana dhi'-andhi'na." 53 Samarena nyareta'agi parompama'an-parompama'an jareya, Isa laju meyos dhari kennengngan jareya, 54 terros abali ka kampongnga. E kampong jareya Salerana morok neng e kennengnganna kabakteyan, ban reng-oreng se ngedhingngagi e jadhiya padha ce' gettonna. Ca'na reng-oreng jareya, "Olle dhari dhimma oreng rowa kapenterran se kantha jareya? Ban dhari dhimma olle kobasa mabadha kaajiban? 55 Jareya gu ta' ana'na tokang kaju, ta' iya? Ebuna gu ta' Miriyam, ban tan-taretanna anyama Yakobus, Yusup, Simon ban Yudas? 56 Ban tan-taretan babine'anna gu ta' enneng e dhinna' keya? Olle dhari dhimma jareya kabbi?" 57 Daddi reng-oreng jareya ta' endha' narema Isa. Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Nabbi reya neng e man-dhimman ehormat oreng, kajabana neng e kampongnga ban e bengkona dibi'." 58 Daddi neng e jadhiya Isa ta' bannya' mabadha kaajiban sabab reng-oreng jareya ta' parcaja.
1 E bakto jareya Herodes, se neggu' kakobasa'an e Galilea, meyarsa parkara Isa. 2 Herodes adhabu ka om-kaom oreng agung, "Tanto jareya Yahya Pambaptis se odhi' pole! Daddi pantes ja' andhi'a kobasa mabadha kaajiban." 3 Sabab sabellunna jareya bi' Herodes Yahya jareya esoro pega' pas etale'e sarta pas epamaso' ka penjara. Bi' Herodes epakantha jareya polana parkara Herodiyas, rajina taretanna dibi' se anyama Filipus. 4 Sabab Yahya tao adhabu kantha reya ka Herodes, "Junandalem ta' kengeng araji Herodiyas!" 5 Sanyatana Herodes terro mateyana Yahya, tape tako' ka reng-oreng, sabab reng-oreng jareya nganggep Yahya jareya nabbi. 6 E bakto Herodes araya'agi are olang taonna, ana'na Herodiyas se babine' atari e adha'na jang-onjangan. Herodes ce' leburra ngoladi tariyanna jareya, 7 sampe' Herodes ajanji ka ana'na Herodiyas jareya kalaban asompa ja' apa'a bai se epenta eparengngana. 8 Herodiyas nas-manase ana'na, daddi kana' jareya ngoca', "Abdina nyo'ona cethakkepon Yahya Pambaptis samangken jugan, baddhai talam!" 9 Meyarsa parmenta'an jareya Herodes ce' sossana. Tape sarrena la asompa e adha'na para tamoyya, daddi pas apareng parenta sopaja parmenta'anna paraban jareya etorodi. 10 Herodes pas ngotos oreng ka penjara epakon ngetthok serana Yahya. 11 Saellana jareya serana Yahya buru pas egiba maso' ebaddhai talam, ebagi ka paraban jareya. Bi' paraban buru pas egiba ka ebuna. 12 Jinazana Yahya jareya pas ekala' bi' red-moredda, laju ekoburragi. Samarena jareya red-moredda pas entar ngatore oneng parkara jareya ka Isa. 13 E bakto meyarsa kabar jareya, Isa pas ongga ka parao kadibi'an terros meyos dhari jadhiya ka settong kennengngan se seppe. Tape e bakto reng-oreng ngedhing parkara jareya, laju padha mangkat dhari tha-kotthana, nyosol Isa lebat tenggangan. 14 E bakto Isa toron dhari paraona sarta ngoladi oreng sabannya'na jareya, laju arassa neser. Reng-oreng jareya e antarana badha se padha sake' bi' Isa pas epabaras. 15 E baja ri'-bari', red-moredda Isa dhateng laju mator, "Samangken ampon malem, dineng kennengngan ka'dhinto' jau bara' jau temor. Langkong sae reng-oreng ka'dhinto' pakon ondur, me' olle ngobange teddha'an e sa-disa." 16 "Ta' osa soro man-dha'emman," dhabuna Isa. "Kassa' berri'i ngakan ba'na bai." 17 "Abdina namong gadhuwan roti kare lalema' sareng juko' kare dhadhuwa'!" jawabba red-moredda Isa jareya. 18 "Kassa' kala'," dhabuna Isa. 19 Saellana jareya reng-oreng se bannya' gella' pas epakon toju' e rebba. Rotina se lalema' ban juko'na se dhadhuwa' epondhut; Isa pas adhanga ka langnge' terros asokkor ka ELOHIM. Samarena jareya rotina eba'-seba' bi' astana laju eparengngagi ka red-moredda epakon gi-bagi ka oreng se sabannya'na rowa. 20 Reng-oreng se bannya' jareya padha ngakan sampe' kennyang. Lebbina bi' red-moredda Isa epakompol, badha dhubellas budhak sa'-possa'. 21 Se ngakan e bakto jareya badha ra-kera lema ebu oreng, ta' tamaso' babine'an ban na'-kana'. 22 Saellana jareya Isa makon red-moredda ongga ka parao ban alengka talaga kaadha', sabatara Salerana gi' makon mole oreng se sabannya'na rowa. 23 Saellana reng-oreng se sabannya'na jareya padha mole, Isa pas ongga ka gumo' kadibi'an kaangguy adu'a. E bakto are la malem, Isa gi' badha e jadhiya kadibi'an. 24 Dineng paraona se etompa' red-moredda la napa' ka tengnga talaga. Parao jareya ejul-anjullagi omba', sabab angenna dhari adha'. 25 E antarana pokol tello' ban pokol ennem gu-laggu, Isa rabu ka kennengnganna red-moredda gella' alomampa e attas aeng. 26 E bakto red-moredda nangale'e Isa se alomampa e attas aeng jareya, kabbi padha ce' takerjadda. "Din-dadin!" ca'na cerrengnga red-moredda jareya, padha katako'en. 27 Tape Isa terros adhabu, "Ella ja' tako'! Sengko' reya Isa!" 28 Petrus pas mator, "Manabi Panjennengngan pajat Isa, ngereng abdina pakon nyander ka Panjennengngan ajalan e attas aeng." 29 "Mara dha' enna'," dhabuna Isa. Daddi Petrus toron dhari paraona, alomampa e attas aeng nyander ka Isa. 30 Tape e bakto Petrus ngoladi ja' angenna ce' tandhessa, atena pas tako' sarta pas para' tasellemma. "Tolong, Guste!" ca'na cerrengnga. 31 Isa duli ajuluwagi astana pas nyandhak Petrus laju adhabu, "Petrus, Petrus, ba'na reya ta' pate parcaja. Arapa ba'na me' mangmang ka Sengko'?" 32 Se kadhuwa jareya pas ongga ka paraona, ban angenna pas ceddu. 33 Red-moredda Isa jareya pas padha asojud abakte ka Salerana. Red-moredda jareya pas padha mator, "Junandalem lerres Pottraepon ELOHIM!" 34 E bakto Isa ban red-moredda la alengka talaga laju toron e Genesaret. 35 Ban e bakto reng-oreng e jadhiya tao ja' se rabu jareya Isa, kabar jareya pas epabalattra ka man-dhimman e sabingkerra kottha jareya. Reng-oreng sake' pas padha egiba ka Isa. 36 Reng-oreng jareya nyo'on ka Isa sopaja se sake' eedine nyedding jubana, maske pera' konco'na. Reng-oreng se nyedding jubana Isa jareya pas padha baras.
1 Badha reng-oreng Farisi ban ru-guru agama dhari Yerusalim nyabis ka Isa. Ca'na atorra reng-oreng jareya, 2 "Aponapa red-moredda sampeyan me' ta' atoro' ka adadda bangatowa? Manabi neddha'a, ta' abacco dhimen menorot atoran!" 3 Dhabuna Isa, "Ban arapa ba'na keya me' ta' atoro' ka papakonna ELOHIM, pera' polana atoro'a ka adadda bangatowa? 4 Sabab ELOHIM adhabu, 'Hormadi rama ban ebuna,' ban 'Pa'-sapa'a se ca'-ngoca'e rama ban ebuna, kodu eokom mate.' 5 Tape ba'na ngajarragi: mon badha oreng se ngoca' ka oreng towana, 'Apa se bi' sengko' koduna eatorragi ka rama ban ebu, bi' sengko' la eatorragi ka ELOHIM,' 6 oreng jareya la ta' osa hormat ka oreng towana. Daddi, polana adadda bangatowana ba'na ta' ngargai dhabuna ELOHIM. 7 Ba'na reya oreng monafik! Ce' teppa'na se eramallagi Yesaya parkara ba'na, 8 'Kantha reya dhabuna ELOHIM: Reng-oreng jareya abakte ka Sengko' pera' e bibirra, tape atena jau dhari Sengko'. 9 Tadha' gunana reng-oreng jareya abakte ka Sengko', sabab reng-oreng jareya ngajarragi atoranna manossa epakantha Tang atoran.' " 10 Saellana jareya Isa adikane reng-oreng se badha e jadhiya; laju adhabu, "Mara edhingngagi me' olle ba'na ngarte! 11 Banne se maso' ka colo' se manajjis oreng; tape se kalowar dhari colo'na se manajjis aba'na." 12 Red-moredda Isa pas nyander ka seddi'anna sarta mator, "Panjennengngan ba' ngagaliya reng-oreng Farisi padha sake' ate e bakto mereng Panjennengngan adhabu kadi ka'dhinto'?" 13 Dhabuna Isa, "Sakabbiyanna men-tamennan se ta' etamen Tang Rama e sowarga bakal edabu'a. 14 Ba'na la ta' osa mekkere reng-oreng Farisi jareya. Reng-oreng jareya pin-pamimpin se buta, se mimpin reng-oreng buta; ban mon oreng buta mimpin oreng buta, se kadhuwa jareya tanto padha tacabbur ka sellogan." 15 Ca'na Petrus, "Ngereng terrangngagi ka abdina sadaja ponapa arteepon parompama'an ka'dhinto', Guru." 16 Isa adhabu ka red-moredda jareya, "Ba'na me' gi' tadha' bidana ban reng-oreng laen, me' gi' ta' endha' ngarte. 17 Masa' ba'na ta' tao, ja' se maso' ka dhalem colo' toron ka dhalem tabu' ban pas kalowar pole? 18 Tape se kalowar dhari colo' asalla dhari ate, ban jareya se manajjis oreng. 19 Sabab dhari ate jareya kalowar pekkeran-pekkeran se jahat, se daddi lantaranna oreng mate'e oreng laen, azina, alako messom, ngeco', daddi sakse palsu ban metenna. 20 Jareya kabbi se manajjis oreng, banne mon ngakan ta' abacco akantha se ekoca'agi reng-oreng Farisi rowa." 21 Saellana jareya Isa meyos dhari jadhiya terros ka dhaera e seddi'na Tirus ban Sidon. 22 Badha oreng babine' Kana'an se enneng e dhaera jareya; babine' buru nyander ka Isa sambi ra'-era'an, "Pottrana Daud, kabellasi abdidalem! Ana' bine' abdidalem kasosoban erroh jahat. Kabadha'annepon ce' sarana." 23 Tape Isa ta' adhabu pa-apa ka babine' jareya. Red-moredda nyander laju nyo'on, "Pakon ondur saos babine' ka'dhissa'! Oreng ka'dhissa' terros noro' bunte' ce' rammena!" 24 Dhabuna Isa, "Sengko' eotos ka bangsa Isra'il, bi-lebbi ka reng-oreng se nyalethong." 25 Babine' jareya nyander, laju asojud e ajunanna Isa sarta pas mator, "Nyo'ona tolong abdidalem, Guste." 26 Dhabuna Isa, "Ta' becce' ngala' kakananna na'-kana' ban magi kakanan jareya ka pate'." 27 "Lerres, Guste," saodda babine' jareya, "namong pate' jugan neddha re-kare se gaggar dhari mejaepon lorana." 28 Isa pas adhabu ka babine' jareya, "Imanna ba'na raja onggu! Apa se daddi pangaterrona ba'na bi' Sengko' ekabbulana." E bakto jareya keya ana' bine'na baras. 29 Isa meyos dhari kennengngan jareya, laju alomampa lebat peggirra Talaga Galilea. Saellana jareya pas ongga ka settong gumo' laju alenggi e jadhiya. 30 Bannya' oreng nyander ka Salerana ngeba oreng se dippang, se buta, se empon, se buwi ban se nyandhang panyaket laenna. Reng-oreng se sake' jareya bi' reng-oreng se ngeba esaba' e ajunanna Isa, dineng Isa laju mabaras reng-oreng jareya. 31 Oreng se sabannya'na se badha e jadhiya padha ce' kasambu'na, e bakto nangale'e oreng buwi acaca, oreng dippang epabaras, oreng empon ajalan, ban oreng buta nangale. Reng-oreng jareya pas ngagungngagi ELOHIMna bangsa Isra'il. 32 Isa pas adikane red-moredda laju adhabu, "Sengko' arassa neser ka oreng se sabannya'na reya. La tello are se noro' Sengko', ban sateya la ta' andhi' pa-apa se ekakana. Bi' Sengko' reng-oreng jareya ta' epamoleya kalaparan, tako' me' kalengnger e lorong." 33 Red-moredda Isa jareya pas atanya, "E kennengngan se jau bara' jau temor kadi ka'dhinto', e ka'dhimma se manggiya teddha'an se bisa'a nyokobi oreng se saka'dhinto bannya'epon?" 34 "Ba'na andhi' roti barampa meggi'?" ca'na dhabuna Isa ka red-moredda. "Papetto'," atorra red-moredda, "sareng juko' ne'-kene' sakone'." 35 Bi' Isa oreng se sabannya'na jareya epakon toju' e tana. 36 Rotina se papetto' ban juko'na pas epondhut, saellana jareya Salerana pas asokkor ka ELOHIM. Samarena asokkor roti ban juko'na ethok-ketthok bi' astana, laju eparengngagi ka red-morreda. Bi' red-moredda laju egi-bagi ka oreng se sabannya'na jareya. 37 Reng-oreng jareya kabbi padha ngakan sampe' kennyang. Saellana jareya red-morreda Isa makompol karena kakanan jareya. Kabbi badha pettong budhak sa'-possa'. 38 Bannya'na oreng lalake' se ngakan e bakto jareya badha pa' ebu, babine'an ban na'-kana' gi' ta' kabitong. 39 Saellana jareya oreng se sabannya'na gella' bi' Isa epakon mole. Dineng Isa dibi' ongga ka parao laju meyos ka dhaera Magadan.
1 Badha reng-oreng Farisi ban oreng Saduki nyabis ka Isa. Reng-oreng jareya andhi' maksod ajebbaga Isa, daddi laju menta sopaja Isa mabadha kaajiban kaangguy abukteyagi ja' Salerana pajat dhari ELOHIM. 2 Dhabuna Isa, ["Mon la compet are, ba'na ngoca', 'Are bakal bagusa, sabab langnge'na, mera." 3 Ban e baja laggu, ba'na ngoca', 'Are teya ojana, sabab langnge'na mera ban ondhem.' Daddi ba'na tao nebbak kabadha'anna are kalaban ngabas ka langnge', tape ba'na ta' tao nebbak dha-tandhana jaman!"] 4 "Ce' jahadda ban ce' darakana onggu reng-oreng jaman sateya reya. Ba'na menta sopaja Sengko' mabadha kaajiban. Ba'na ta' eberri'ana kaajiban settonga balakka' salaenna kaajibanna Nabbi Yunus." Samarena adhabu kantha jareya Isa nyengla dhari jadhiya. 5 E bakto la alengka talaga, red-moredda Isa buru tao ja' kabbi padha loppa ta' ngeba roti. 6 Isa adhabu, "Pate-ngate ka ragina reng-oreng Farisi ban Saduki." 7 Ngedhing dhabuna Isa jareya, red-moredda padha saleng ngoca' kantha reya, "Guru adhabu kantha jareya polana sengko' ban ba'na tadha' se ngeba roti." 8 Isa ngagali ka se ekacaca red-moredda jareya, daddi pas adhabu, "Arapa ba'na ma' acaca parkara se ta' andhi' roti? Ba'na gi' ta' pate parcaja! 9 Masa' ba'na gi' ta' ngarte? Apa ba'na ta' enga' e bakto Sengko' thok-ngetthok roti se lema meggi' se epakannagi ka oreng se lema ebu rowa? Barampa budhak karena roti se epakompol bi' ba'na? 10 Ban baramma roti se papetto' se epakannagi ka oreng se pa' ebu rowa? Barampa budhak karena kakanan se epakompol ba'na? 11 Arapa ba'na ma' sampe' ta' ngarte ja' Sengko' ta' acaca parkara roti ka ba'na? Pate-ngate ka ragina oreng Farisi ban Saduki!" 12 Dhi-budhina red-moredda ngarte ja' Isa makon te-ngate banne ka ragi se eangguy agabay roti, tape ka pangajaran-pangajaranna reng-oreng Farisi ban Saduki. 13 Isa meyos ka dhaera e seddi'na kottha Kaisareya Filipi. E jadhiya Salerana laju mareksane ka red-moredda, "Ca'na oreng, sapa Pottrana Manossa rowa?" 14 Red-moredda mator, "Badha se ngoca' Yahya Pambaptis. Badha jugan se ngoca' Eliya. Se laen ngoca' Yeremiya, otabana sala settong dhari para nabbi." 15 "Tape mon ca'na ba'na, sapa Sengko' reya?" 16 Simon Petrus nyaot, "Junandalem Rato Panyalamet, Pottrana ELOHIM Se Odhi'." 17 "Pojur onggu ba'na, Simon ana'na Yona!" dhabuna Isa. "Sabab banne manossa se malae ba'na, tape Tang Rama se jumenneng e sowarga. 18 Daddi ba'na kodu tao, ba'na reya Petrus, bato karang se kowat. Ban e attassa dhasar bato karang reya Sengko' maddegga Tang gereja se ta' bisa epakala maske bi' maot sakale! 19 Bi' Sengko' ba'na eberri'ana koncina Dunnyana ELOHIM Se Anyar. Apa se elarang ba'na e bume, elarang keya e sowarga. Ban apa se ebendherragi bi' ba'na e bume, ebendherragi keya e sowarga." 20 Saellana jareya Isa maenga' sopaja red-moredda ta' abala ka sapa'a bai ja' Salerana jareya Rato Panyalamet. 21 Molae dhari jareya, Isa adhabu rang-terrangan ka red-moredda, "Sengko' masthe entar ka Yerusalim ban bannya' nanggung kasangsara'an dhari pin-pamimpin, mam-imam kapala ban ru-guru agama. Sengko' bakal epateyana, tape e are se kapeng tello' Sengko' bakal epaodhi'a pole." 22 Bi' Petrus Isa etaja' ka penggir laju mator, oca'na, "Moga-moga se kadi gapaneka ejauwagiya sareng ELOHIM, Guste! Ja' kantos Junandalem ngalame kadaddiyan kadi gapaneka, Guste!" 23 Isa atole ka Petrus laju adhabu, "Ondur ba'na, Se Panggudha! Ba'na lang-ngalange Sengko'. Pekkeranna ba'na jareya pekkeranna manossa; banne pekkeranna ELOHIM!" 24 Saellana jareya Isa pas adhabu ka red-morreda, "Pa'-sapa'a se noro'a Sengko', kodu paloppa ka kaparlowanna dibi', mekol salibba, pas terros noro' Sengko'. 25 Sabab oreng se arebbu' odhi'na, bakal kaelangana odhi'na. Tape oreng se ngorbannagi odhi'na polana Sengko', bakal nemmowa odhi'na jareya. 26 Apa ontongnga oreng se ngaandhi' saantero dunnya tape kaelangan odhi'na? Ba' ekennenga odhi' reya eporop bi' apa'a bai? 27 Sabab ta' abit pole Pottrana Manossa bakal dhatengnga kalaban kobasana Ramana abareng ban kat-malaekadda. E bakto jareya Pottrana Manossa bakal malessa ka sakabbiyanna oreng menorot lalakonna bang-sebang. 28 Ba'na ebala'ana ya! E antarana ba'na se badha e dhinna' reya badha se ta' kera mate, sabellunna nangale'e Pottrana Manossa rabu menangka Rato."
1 Nem are saellana jareya Isa abakta Petrus ban Yakobus ban taretanna, Yahya, nyese ka gunong se tenggi. 2 E adha'na se katello jareya Isa aoba ropa: Raena mancorong akantha are ban rasoganna rap-galiraban. 3 Saellana jareya morreda se katello buru nangale'e Mosa ban Eliya abu-dhabu ban Isa. 4 Daddi Petrus pas mator ka Isa, "Guste, ce' saena e ka'dhinto'. Manabi Junandalem kasokan, abdidalem maddegga kemah tatello': settong kaagem Junandalem, settong kaagem Mosa, sareng settonganna kaagem Eliya." 5 Sabatara Petrus gi' tor-mator, pas badha ondhem se ce' tera'na notobi se katello jareya ban dhari ondhem jareya badha sowara se adhabu kantha reya, "Areya' Tang Ana' se kataresnan, se masenneng Tang ate. Edhingngagi apa oca'na." Mrk. 1:11, Luk. 3:22, Ol. 18:15* 6 E bakto red-morreda Isa ngedhing sowara jareya pas padha katako'en sampe' labu tajarungngep ka tana. 7 Tape Isa nyander laju adulit se katello jareya. "Mara jaga," ca'na dhabuna, "ja' tako'!" 8 E bakto mored se katello jareya adhanga, e jadhiya tadha' oreng laenna kajabana Isa malolo. 9 E bakto Isa ban red-moredda toron dhari gunong, Isa maemot red-moredda jareya, "Se etangale'e ba'na gella' ja' kabala ka pa-sapa, sabellunna Pottrana Manossa odhi' pole dhari sedana." 10 Red-moredda Isa atanya, "Aponapa ru-guru agama me' adhabu ca'epon Eliya kodu rabu kaadha'?" 11 Dhabuna Isa, "Eliya pajat dhatengnga mateppa'a kabadha'an. 12 Tape Sengko' ngoca'a ka ba'na, Eliya la dhateng, tape tadha' oreng se tao; ban reng-oreng jareya ka Eliya ngala' sakarebba dibi'. Ban bakal kantha'a jareya keya ka Pottrana Manossa." 13 Red-moredda Isa jareya pas ngarte ja' se ekamaksod Isa iya areya Yahya Pambaptis. 14 E bakto Isa ban moredda se katello abali ka kennengnganna oreng se bannya' rowa, pas badha oreng lalake' nyander, asojud e ajunanna Isa, 15 laju mator, "Pa', kaneserre ana' abdina se nganglo jan-ajanen. Manabi komat ce' sarana kantos ce' serrengnga labu ka dhalem apoy sareng ka dhalem aeng. 16 Sareng abdina ampon e bakta ka red-moredda Panjennengngan, tape tadha' se onenga mabaras ana' abdina." 17 Isa adhabu, "Talebat onggu ba'na reya! Ba'na reya reng-oreng se nyalethong ban ta' parcaja. Sampe' bila Sengko' kodu apolong ban ba'na ban kodu sabbar ngadhebbi ba'na kabbi reya? Giba dha' enna' ana'na!" 18 Isa pas makon erroh jahat se badha e dhalem na'-kana' jareya sopaja kalowar. Ban erroh jahat jareya kalowar, dineng na'-kana' jareya pas baras e bakto jareya keya. 19 Red-moredda Isa pas nyander ka Isa mencar dhari reng-oreng laenna, pas atanya kantha reya, "Aponapa abdina sakanca ma' ta' bisa ngojuk erroh jahat ka'dhissa'?" 20 Dhabuna Isa, "Sabab ba'na ta' pate parcaja. Kaenga'e, ya! Mon ba'na andhi' iman se rajana padha ban bigina sawi bai, ba'na bisa ngoca' ka gumo' reya, 'Ngalle dha' essa'!' tanto gumo' reya pas ngalle. Tadha' barang se ta' bisa elakone ba'na! [ 21 Tape erroh jahat se reya pera' ekenneng ojuk bi' du'a ban powasa malolo.]" 22 E bakto red-moredda Isa akompol e Galilea, Isa adhabu, "Ta' abit pole Pottrana Manossa bakal epassra'agiya ka kobasana manossa, 23 bakal epateyana, tape e are se kapeng tello' bakal epaodhi'a pole." Daddi red-moredda pas ce' sossana. 24 E bakto Isa ban red-moredda napa' ka Kapernaum, reng-oreng tokang narek pajegga Padalemman Socce nyander ka Petrus laju atanya, "Guruna sampeyan majar pajegga Padalemman Socce ponapa bunten?" 25 Saodda Petrus, "Majar!" E bakto Petrus mole, Isa nyapa kaadha', "Simon, baramma panemmona ba'na? Sapa se kodu majar biya ban pajek ka to-rato e dunnya reya? Ra'yat apa oreng manca?" 26 "Oreng manca," saodda Petrus. "Mon bariya," dhabuna Isa, "ra'yat ta' osa majar. 27 Tape Sengko' ban ba'na ja' mapeggel reng-oreng rowa. Daddi, kassa' ba'na entar manceng ka talaga. Kala' juko' se ekenneng dha'-adha' kadibi' bi' ba'na. E dhalem colo'na ba'na bakal nemmowa pesse se cokop kaangguy epamajar pajegga Sengko' ban ba'na. Kala' pesse jareya, bajarragi ka reng-oreng rowa menangka pajegga Sengko' ban ba'na kaangguy Padalemman Socce."
1 E bakto jareya red-moreddda Isa nyander ka Salerana laju atanya, "Pasera se eanggep paleng raja e antaraepon ommadda ELOHIM?" 2 Isa adikane na'-kana' kene' kasorang, dineng kana' jareya epamanjeng e adha'na red-moredda. 3 Isa pas adhabu, "Paparcaja, ya! Pera' mon ba'na aoba daddi akantha na'-kana', ba'na bakal daddiya ommadda ELOHIM. 4 Oreng se paleng raja e antarana ommadda ELOHIM iya areya oreng se andhap asor ban daddi akantha na'-kana' reya. 5 Ban oreng se narema na'-kana' se kantha reya polana Sengko', padha ban se narema Sengko'." 6 "Sapa se daddi margana sala settong dhari na'-kana' kene' reya ta' parcaja pole ka Sengko', lebbi becce' mon oreng jareya le'erra egantonge bato gilingan laju ecabbur ka tase' se dhalem ma' olle tasellem. 7 Palang onggu dunnya reya polana pa-apa se daddi margana oreng agabay dusa. Se kantha jareya pajat badha terros, tape palang oreng se daddi margana! 8 Mon tanang otaba sokona ba'na daddi margana ba'na agabay dusa, ketthok, pas buwang. Lebbi becce' ba'na odhi' bi' ELOHIM maske tanang otaba sokona tadha' salaja, etembang ba'na ebuwang ka dhalem apoy naraka maske soko ban tanangnga genna' dhu kalaja. 9 Ban mon matana ba'na daddi margana ba'na agabay dusa, congke', pas buwang. Lebbi becce' ba'na odhi' bi' ELOHIM maske matana tadha' salaja etembang ebuwang ka dhalem apoy naraka maske matana genna' dhu kalaja." 10 "Senga'! Ba'na ja' sampe' ya-nyeya sala settong dhari na'-kana' se kene' reya. Sabab kaenga'e, ya, kat-malaekadda na'-kana' reya ros-terrosan badha e ajunanna Tang Rama e sowarga. [ 11 Sabab Pottrana Manossa rabu parlo masalamedda oreng se nyalethong!] 12 Baramma panemmona ba'na? Saompamana badha oreng se andhi' dumba saratos meggi', laju elang settong, ba' apa se elakonana oreng jareya? Tanto dumbana se sangang polo sanga' meggi' edina'agi e gumo', laju entar nyare se elang gella'. 13 Ban mon dumbana se elang jareya la etemmo -- paparcaja, ya -- oreng jareya tanto aperagan polana nemmo dumba se settong jareya etembang se polana andhi' dumba sangang polo sanga' se ta' elang. 14 Bariya keya Ramana ba'na e sowarga ta' kasokan mon sampe' badha sala settonga oreng se parcaja ka Sengko' se nyalethong." 15 "Mon badha taretanna ba'na se agabay dusa ka ba'na, entare, duduwagi kasala'anna. Tape ba'na kadhuwa'an bai, ja' sampe' badha oreng laen se tao. Mon taretanna ba'na jareya atoro', artena ba'na ahasel nemmo taretanna pole. 16 Tape mon enja', ajak oreng laen kasorang otaba kadhuwa' aggi'. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, 'Paleng sakone'na kodu badha sakse kadhuwa otaba katello kaangguy noduwagi ja' oreng se earane sala jareya pajat sala onggu.' 17 Mon taretanna ba'na jareya ta' endha' narema babala'anna reng-oreng buru pas kabala ka jema'at. Ban dhi-budhina, mon ta' endha' narema babala'anna jema'at, oreng jareya anggep papadha ban tokang narek pajek sarta oreng se ta' kennal ka ELOHIM." 18 "Ba'na ebala'ana, ya: Apa se bi' ba'na elarang e dunnya, elarang keya e sowarga. Ban apa se bi' ba'na ebendherragi e dunnya, ebendherragi keya e sowarga. 19 Ban ba'na ebala'ana keya, ya: Mon e antarana ba'na e dunnya reya badha oreng kadhuwa se la saroju' parkara settong parkara sarta pas nyo'on parkara jareya ka ELOHIM, parnyo'onanna ba'na tanto ekabbuli bi' Tang Rama e sowarga. 20 Sabab mon badha oreng kadhuwa otaba katello akompol polana Sengko', Sengko' badha e jadhiya keya." 21 Saellana jareya Petrus nyander ka Isa, pas mator, "Guste, manabi taretan abdina agabay dusa ka abdina, kantos saponapa kale abdina kodu nyapora? Kantos pettong kale?" 22 Dhabuna Isa, "Enja', banne sampe' pettong kale, tape pettong polo kale pettong kale! 23 Sabab mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha rato se ngorosa otangnga la-kabulana. 24 E bakto gi' buru mareksa, pas badha kabula se egiba ngadhep ka jadhiya; kabula jareya otangnga ajuta'an, 25 ban ta' kellar majar. Daddi bi' rato jareya kabulana buru esoro juwal saana' binena ban sakabbiyanna dhi'-andhi'na, ekagabaya pamajarra otangnga. 26 Kabula buru asojud e ajunanna rato sarta mator, 'Guste, nyo'ona sabbar dhimen ka abdidalem. Sadaja otang abdidalem elonasana.' 27 Rato jareya neser ka kabulana, sampe' otangnga eanggep tadha' kabbi. 28 E bakto kabula jareya kalowar, pas atemmo ban kancana, padha kabulana rato keya, se andhi' otang pera' pan-barampan ebu. Bi' kabula gella' kancana jareya pas epega', sarta ecekkel, laju ngoca', "Mara lonase otangnga ba'na!' 29 Kancana jareya asojud e adha'na sambi ngoca', 'Pasabbar dhimen, pa', bi' kaula ebajarana sadaja!' 30 Tape kabula gella' nolak. Sabaligga, kancana gella' epamaso' ka penjara sampe' otangnga elonase. 31 E bakto la-kabula laenna nangale'e kadaddiyan jareya, atena padha arassa ngennes, daddi pas pada areppot parkara jareya ka ratona. 32 Daddi rato jareya pas adikane kabulana se jahat gella', laju adhabu, 'Kabula se jahat! Otangnga ba'na bi' sengko' eanggep lonas kabbi polana ba'na menta ka sengko'. 33 Sabendherra ba'na gu ta' kodu andhi' panganeser keya ka kancana ba'na akantha panganeserra sengko' ka ba'na?' 34 Rato jareya ce' dukana. Kabula se jahat gella' emaso'agi ka penjara sampe' otangnga elonase kabbi." 35 Isa ambu se acareta sambi adhabu, "Bariya keya ba'na bakal epakantha'a jareya bi' Tang Rama e sowarga, mon ba'na ta' nyapora taretanna kalaban ate se ehlas."
1 Saellana mare adhabu parkara jareya kabbi, Isa laju meyos dhari Galilea ka dhaera Yudea e temorra Songay Yordan. 2 Bannya' oreng se ngereng, ban reng-oreng jareya bi' Isa epabaras e jadhiya. 3 Reng-oreng Farisi pas entar ka jadhiya nyoba'a Isa. Ca'na patanyana reng-oreng jareya, "Menorot hokomma agamana sampeyan sareng kaula, ponapa kengeng oreng nellak binena ponapa'a saos margana?" 4 Dhabuna Isa, "Apa ba'na gi' ta' maca e dhalem Alketab ja' Se Amorba Jagat abadhi manossa lalake' ban babine'? 5 Salerana laju adhabu, 'Jareya sababba oreng lalake' adina'agi rama ebuna ban daddi settong bi' binena, ban se kadhuwa jareya laju daddi settong.' 6 Daddi se kadhuwa jareya banne kadhuwa pole, tape la daddi settong. Daddi apa se la epadaddi settong bi' ELOHIM ta' ekenneng pesa manossa pole." 7 Reng-oreng Farisi jareya pas atanya ka Isa, "Manabi sapaneka aponapa Mosa me' makon oreng apareng sorat panellak ka rajina se etellak?" 8 Dhabuna Isa, "Mosa ngedine ba'na nellak binena polana ba'na malarat se ekennenga ajar. Tape dha'-adha'na sabendherra ta' kantha jareya. 9 Daddi, edhingngagi, ya: Pa'-sapa'a se nellak binena, mangkana binena jareya ta' nyalethong, saellana jareya laju abine babine' laen, oreng jareya azina." 10 Red-moredda Isa pas mator, "Manabi parkara oreng alake bine sapaneka, langkong sae ta' osa alake otaba abine." 11 Dhabuna Isa, "Ta' sakabbiyanna oreng bisa narema ca'-oca' jareya, kajabana reng-oreng se la etantowagi bi' ELOHIM. 12 Sabab badha oreng se ta' alake otaba ta' abine polana molae lahir la pajat cara jareya. Badha keya se ta' bisa alake otaba abine polana ban oreng laen ekagabay kantha jareya. Ban badha keya se mele dibi' ta' abine otaba ta' alake, sopaja bisa'a aladine ELOHIM. Reng-oreng se sanggup narema pangajaran reya, dina me' olle narema." 13 Badha reng-oreng ngeba na'-kana' ka Isa. Reng-oreng jareya menta sopaja Isa kasokana nompangngagi astana ka cethagga na'-kana' jareya ban nyo'onnagi na'-kana' jareya ka ELOHIM. Tape reng-oreng jareya bi' red-moredda Isa egigiri. 14 Daddi Isa adhabu ka red-moredda jareya, "Dina panneng ma' olle na'-kana' jareya nyander ka Sengko'! Ja' langlang, sabab reng-oreng se akantha na'-kana' reya se daddi anggotana ommadda ELOHIM." 15 Isa laju nompangngagi astana ka cethagga na'-kana' jareya sarta aberkadi na'-kana' jareya. Saellana jareya Salerana pas meyos dhari jadhiya. 16 Kacatora e settong are badha oreng lalake' nyander ka Isa. "Guru," atorra, "lalakon becce' ponapa se kodu elakone abdina sopaja kengenga odhi' se salerressa sareng se langgeng?" 17 Dhabuna Isa, "Arapa ba'na me' atanya ka Sengko' parkara apa se becce'? Pera' badha Settong se becce'. Mon ba'na terro odhi'a, toro' pa-apa se eparenta'agi ELOHIM." 18 "Parenta se ka'dhimma?" ca'na oreng jareya. Dhabuna Isa, "Ja' mate'e oreng, ja' azina, ja' co'-ngeco'on, ja' daddi sakse palsu, 19 hormadi rama ebuna; ban kataresnae sasamana manossa papadha ban kataresna'anna ba'na ka aba'na dibi'." 20 "Sadajana ampon etoro' sareng abdina," sambidda oreng ngodha jareya. "Ponapa pole se gi' parlo elakone abdina?" 21 Dhabuna Isa ka oreng jareya, "Mon ba'na terro samporna'a, kassa' juwal sakabbiyanna dhi'-andhi'na ba'na. Pessena bagi ka oreng se mesken, ban ba'na bakal olleya arta e sowarga. Mon la mare, pas noro' Sengko'!" 22 Ngedhing ca'-oca' buru, oreng ngodha buru pas nyengga; atena sossa polana aba'na ce' sogina. 23 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Sengko' ngoca'a ka ba'na, ce' malaradda oreng sogi se daddiya anggotana ommadda ELOHIM. 24 Ban areya' pole se ekoca'agiya Sengko' ka ba'na: agampangan onta maso' ka lobangnga jarum etembang oreng sogi maso'a ka Dunnyana ELOHIM Se Anyar." 25 E bakto ngedhing dhabuna Isa se kantha jareya, red-moredda padha heran. "Manabi kadi ka'dhinto'," atorra, "pasera se bisa'a salamet?" 26 Isa ngoladi ka red-moredda jareya laju adhabu, "Monggu ka manossa, jareya mostahel! Tape monggu ka ELOHIM, tadha' barang se mostahel." 27 Petrus pas mator, "Mangken oladi, abdina sakanca ka'dhinto' ampon adinggallagi sadajana kaangguy ngereng Panjennengngan. Ba' ponapa se ekaolleya abdina sakanca ka'dhinto'?" 28 Dhabuna Isa ka red-moredda jareya, "Ba'na kodu paparcaja, ya. E Dunnya Se Anyar, Pottrana Manossa bakal alenggiya e tahtana se molja. E bakto jareya ba'na Tang red-mored se dhubellas reya, bakal toju'a e tahta se dhubellas meggi' kaangguy ahakime suku bangsa Isra'il se dhubellas! 29 Ban sapa'a bai se adina'agi bengkona, otaba taretan lalake'na otaba taretan bine'na, otaba rama ebuna, otaba na'-ana'na, otaba teggalla polana Sengko', oreng jareya bakal narema'a gantena se bannya'na saratos kalena. Ban oreng jareya bakal narema'a odhi' se sabendherra ban se langgeng. 30 Tape bannya' oreng se sateya reya daddi se dha'-adha' bakal daddiya se dhi-budhi ban se sateya daddi se dhi-budhi bakal daddiya se dha'-adha'."
1 "Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha oreng se andhi' kebbun anggur kalowar e baja laggu nyare oreng se epalakowe e kebbun anggurra. 2 Saellana erembak, bajaranna etantowagi saare settong pesse salaka, ban reng-oreng jareya laju esoro alako e kebbun anggurra. 3 Pokol sanga' gi' laggu oreng se andhi' kebbun jareya kalowar pole, laju nangale'e reng-oreng se nganggur e pasar. 4 Se andhi' kebbun jareya laju ngoca' ka reng-oreng jareya, 'Kassa' ba'na alako e tang kebbun anggur. Bi' sengko' ba'na eberri'ana bajaran se pantes.' 5 Reng-oreng jareya pas mangkat. Pokol dhubellas dhuk-beddhuk ban bariya keya pokol tello' asar, se andhi' kebbun gella' kalowar pole sarta malako reng-oreng pole akantha sabellunna. 6 Ban ra-kera pokol lema' para' compet are, oreng se andhi' kebbun jareya gi' nangale'e badha oreng se gi' jeng-manjeng tadha' lakona. Ca'na se andhi' kebbun gella' ka reng-oreng jareya, 'Arapa ba'na ma' pera' jeng-manjeng malolo neng e dhinna' ma' ta' endha' alalakon?' 7 Saodda reng-oreng jareya, 'Tadha' oreng se poron apareng lako ka kaula.' 'Mon kantha jareya,' ca'na se andhi' kebbun gella', 'kassa' ba'na alako e tang kebbun anggur bai.' 8 Saellana are para' malemma, se andhi' kebbun ngoca' ka mandhurra, 'Kassa' olok reng-oreng se alako rowa, bajari opana bang-sebang, molae dhari oreng se maso' dhi-budhi sampe' ka se maso' dha'-adha'.' 9 Reng-oreng se alako molae pokol lema' sar-asar nyander ka jadhiya laju padha narema bajaran pesse salaka settong ebang. 10 Saellana reng-oreng se epalako molae dhari gi' laggu nyander ka jadhiya, e atena padha ngera narema'a opa se abannya'an. Tape reng-oreng jareya padha ebajari pesse salaka settong ebang keya. 11 E bakto narema pesse opana, reng-oreng jareya aseddhiyan ka se andhi' kebbun gella', 12 'Reng-oreng se molae alako dhi-budhi kadibi' ka'dhissa' namong alako saejjam. Mangkana kaula sareng en-laenna paneka saare benteng alako e panassa are, nangeng sareng panjennengngan bajaranna epapadha sareng reng-oreng ka'dhissa'!' 13 Se andhi' kebbun jareya nyaot ka sala settong dhari reng-oreng jareya, 'Taretan, sengko' ta' sala ka ba'na. Gella' gu ta' la erembak opana ba'na settong pesse salaka saare? 14 Daddi, mara kala' opana ba'na, pas le-mole. Sengko' pajat terro aberri'a opa ka oreng se maso' dhi-budhi rowa padha ban opana ba'na. 15 Apa sengko' ta' olle aguna'agi tang pesse sakarebba sengko' dibi'? Otabana apa ba'na reya ere, polana sengko' lamba'?' " 16 Saellana jareya Isa pas adhabu, "Daddi reng-oreng se dhi-budhi bakal daddiya se dha'-adha', ban reng-oreng se dha'-adha' bakal daddiya se dhi-budhi." 17 E naleka Isa meyos ka Yerusalim, e tengnga jalan red-moredda edikane, epesa dhari reng-oreng laenna. Isa laju adhabu ka red-moredda jareya, 18 "Edhingngagi! Sengko' ban ba'na sateya entara ka Yerusalim. E dhissa' Pottrana Manossa bakal epassra'agiya ka mam-imam kapala ban ru-guru agama, pas eokoma mate, 19 saellana jareya bakal epassra'agiya ka reng-oreng se banne Yahudi. Bi' reng-oreng jareya Pottrana Manossa bakal ebi-cebbiya, eseksa'a ban ethangthanga e kaju salib. Tape e are se kapeng tello' bakal epaodhi'a pole." 20 Saellana jareya binena Zebedeyus nyabis ka Isa abareng ban ana'na se kadhuwa, laju asojud e ajunanna parlo on-nyo'ona. 21 "Ba'na arapa'a?" dhabuna Isa. Babine' jareya nyaot, "Abdina terro sopaja ana' abdina se kadhuwa ka'dhinto' kengenga toju' e kangan kacerra Panjennengngan manabi Panjennengngan ampon jumenneng Rato." 22 "Ba'na ta' tao apa se epenta ba'na jareya," dhabuna Isa ka babine' ban ana'na se kadhuwa jareya. "Ba' sangguba ba'na ngenom dhari piala kasangsa'ra'an se kodu eenom Sengko'?" "Enggi, sanggup," saodda se katello jareya. 23 Dhabuna Isa, "Ba'na pajat padha ngenoma dhari Tang piala. Tape parkara sapa se kodu toju' e kangan ban e kacerra Sengko', banne Sengko' se andhi' ha' nantowagi. Kennengngan jareya esadhiya'agi kaangguy reng-oreng se la etantowagi bi' Tang Rama." 24 E bakto ngedhing parkara jareya, red-moredda Isa se sapolo oreng padha peggel ka oreng sataretan se kadhuwa jareya. 25 Daddi Isa adikane red-moredda jareya kabbi laju adhabu, "Ba'na tao ja' ra'yadda bangsa se ta' kennal ka ELOHIM ekaneyaja bi' pin-pamimpinna sarta ececce' bi' om-kaom oreng agungnga. 26 Tape ba'na ta' olle kantha jareya. Sapa e antarana ba'na se terro daddiya oreng raja, kodu daddi pangladinna se laenna. 27 Ban oreng se terro daddiya se dha'adha' e antarana ba'na, kodu daddi dunorra ba'na. 28 Akantha Pottrana Manossa, se dhateng banne polana menta'a eladine, tape aladinana, sarta massra'agiya nyabana sopaja bannya' oreng se salamet." 29 E naleka Isa ban red-moredda mangkat dhari Yerikho, bannya' oreng se noro' bunte'. 30 Badha oreng buta kadhuwa toju' e penggir lorong. E bakto ngedhing ja' Isa lebat e jadhiya, se kadhuwa jareya pas aera', "Pottrana Daud, kaneserre abdina!" 31 Oreng se bannya' se badha e jadhiya gigir ka se kadhuwa jareya, esoro neng-enneng. Tape se kadhuwa jareya la'-mala' aera' epakaja'an pole. "Pottrana Daud, kaneserre abdina!" 32 Isa pas ambu, se kadhuwa laju edikane. "Apa se epenta'a ba'na dhari Sengko'?" dhabuna Isa. 33 Se kadhuwa jareya mator, "Pa', abdina terro nengalana." 34 Isa neser ka se kadhuwa jareya, laju agagap matana. E bakto jareya keya se kadhuwa buru se nangale, sarta laju ngereng Isa.
1 E bakto la para' napa'a ka Yerusalim, Isa ban red-moredda pas napa' ka Betfage e Gumo' Jaitun. E jadhiya Isa makon moredda kadhuwa ajalan kaadha'. 2 "Kassa' ba'na entar ka kampong e adha' rowa," dhabuna Isa ka red-moredda jareya. "Mon ba'na buru napa' ka jadhiya tanto pas nangale'e badha hemar se epangger ban budhu'na. Ocol hemar se dhadhuwa' jareya, pas giba dha' enna'. 3 Mon badha oreng se anya-tanya, kabala ka orengnga, 'Ekaparlo Pangeran', oreng jareya tanto neng-enneng hemarra egiba ba'na." 4 Kan kadaddiyan kantha jareya sopaja kalakon apa se edhabuwagi nabbi, iya areya: 5 "Kabala ka Siyon, Ratona ba'na rabu. Andhap asor ban netene hemar, budhu'na hemar se gi' ngodha omorra." 6 Saellana jareya red-moredda mangkat ajalannagi apa se edhabuwagi Isa. 7 Hemar ban budhu'na rowa egiba. Reng-oreng jareya mokka' jubana, ekagabay pa-kapana. Saellana jareya Isa pas netene hemar jareya. 8 Bannya' oreng ngampar jubana bang-sebang e lorong, ban bannya' keya se ngala' ca'-ranca'na kajuwan, laju etabur e lorong. 9 Reng-oreng se bannya' se ajalan e ajunanna ban e bingkengnga Isa padha ra'-era'an, "Molja'agi Pottrana Daud! Mandar eberkadana ELOHIM se rabu kalaban asmana Pangeran! Molja'agi ELOHIM Se Mahatenggi!" 10 E bakto Isa maso' ka Yerusalim oreng sakottha padha baridhu kabbi. "Sapa rowa?" ca'na reng-oreng e kottha jareya. 11 "Rowa Nabbi Isa, dhari Nazaret e Galilea," saodda oreng se bannya' se ngereng Isa jareya. 12 Saellana jareya Isa maso' ka Padalemman Socce, laju ngojuk sakabbiyanna oreng se ajuwal belli e jadhiya. Ja-mejana oreng se narema poroban pesse ban ku-bangkuna oreng se ajuwal mano' dara epajungkelang kabbi. 13 Saellana jareya Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "E dhalem Alketab esebbuttagi ja' ELOHIM adhabu, 'Tang bengko bakal esebbuda kennengnganna oreng adu'a.' Tape bi' ba'na sateya ekagabay rongkangnga bigal!" 14 Reng-oreng buta ban empon padha nyander ka Isa e Padalemman Socce, ban Isa laju mabaras reng-oreng jareya. 15 Tape mam-imam kapala ban ru-guru agama peggel e bakto nangale'e kaajiban-kaajiban se epabadha Isa jareya, sarta ngedhing na'-kana' padha ra'-era'an e Padalemman Socce, "Molja'agi Pottrana Daud!" 16 Reng-oreng jareya padha mator ka Isa, "Sampeyan meyarsa ponapa ca'epon na'-kana' ka'issa'?" "Iya, Sengko' ngedhing," dhabuna Isa. "Apa ba'na ta' tao maca Alketab se nyebbuttagi kantha reya, 'Na'-kana' ban babaji' bi' ba'na la eajari ngoca'agi pojiyan se samporna?' " 17 Saellana jareya Isa adinggallagi reng-oreng jareya, laju terros kalowar dhari kottha jareya ka Betania, pas kelem e jadhiya. 18 Kalagguwanna gu-laggu, e dhalem parjalanan abaliya ka kottha, Isa lapar. 19 Salerana ngoladi bungkana ara e penggir lorong, laju esemma'e, tape bungkana ara jareya tadha' buwana sakale; se badha pera' dhaun malolo. Isa laju adhabu ka bungkana ara jareya, "Ba'na ta' kera abuwa pole." Bungkana ara jareya pas elop sanatkala jareya keya. 20 E bakto red-moredda nangale'e parkara jareya, kabbi padha heran. "Bungkana ara reya me' pas mate sanatkala?" oca'na. 21 Dhabuna Isa, "Ongguwan, mon ba'na parcaja ban ta' mangmang, ba'na bisa ngalakone apa se la elakone Sengko' ka bungkana ara reya. Ban banne pera' jareya malolo, la'-mala' ba'na tanto bisa ngoca' ka gumo' reya, 'Mara ongga ban ngalto' ka tase'', tanto pas kalakon cara jareya. 22 Apa'a bai se epenta ba'na e dhalem du'a, tanto ekaolle, sokor ba'na parcaja." 23 Saellana jareya Isa abali ka Padalemman Socce, laju maso' ban morok e jadhiya. Parappa'na morok jareya, mam-imam kapala ban pin-pamimpinna oreng Yahudi nyander ka seddi'na laju atanya, "Kalaban dhasar ponapa sampeyan ngalakone paneka sadaja? Pasera se apareng ha' ka sampeyan?" 24 Dhabuna Isa, "Sengko' badha se etanya'agiya keya ka ba'na. Mon bi' ba'na ejawab, Sengko' abala'a ka ba'na kalaban ha'na sapa Sengko' ngalakone jareya kabbi. 25 Olle ha' dhari dhimma Yahya abaptis? Dhari ELOHIM apa dhari manossa?" Mam-imam kapala ban pin-pamimpinna oreng Yahudi jareya pas padha aparembagan. "Nyaoda baramma reya? Mon sengko' nyaot 'Dhari ELOHIM,' oreng reya tanto ngoca', 'Mon bariya, arapa ba'na me' ta' parcaja ka Yahya jareya?' 26 Tape mon sengko' nyaot 'Dhari manossa,' sengko' tako' ka oreng bannya', sabab reng-oreng reya kabbi padha yakin ja' Yahya reya nabbi." 27 Daddi reng-oreng jareya nyaot, "Ta' oneng." Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon bariya, Sengko' ta' abala'a keya ka ba'na kalaban ha'na sapa Sengko' ngalakone jareya kabbi." 28 "Sateya baramma panemmona ba'na parkara reya?" dhabuna Isa pole. "Badha oreng lalake' andhi' ana' kadhuwa. Oreng jareya entar ka ana'na se sareyang, laju ngoca', 'Na', kassa' alako ka kebbun anggur sateya.' 29 'Bunten' ca'na ana'na jareya. Tape saellana jareya kana' buru pas aoba pekkeranna sarta pas entar alako ka kebbun anggurra. 30 Saellana jareya eppa'na entar ka ana'na se nomer dhuwa', sarta nyoro akantha ka ana'na se sareyang. 'Enggi, Pa',' ca'na ana'na se nomer dhuwa' jareya. Tape kana' jareya ta' entar ka kebbunna. 31 Daddi, e antarana kana' se kadhuwa jareya, se kemma se ajalannagi karebba eppa'na?" "Se sareyang," saodda mam-imam kapala ban pin-pamimpinna oreng Yahudi jareya. Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na paparcaja, ya: Reng-oreng se lakona narek pajek ban del-sondel bakal daddiya anggotana ommadda ELOHIM kaadha' etembang ba'na. 32 Sabab Yahya Pambaptis dhateng, ban noduwagi ka ba'na carana odhi' se ekasokane Pangeran, tape ba'na ta' endha' parcaja ka pangajaranna; tape reng-oreng tokang narek pajek ban del-sondel parcaja ka Yahya jareya. Tape maske ba'na la nangale'e jareya kabbi, pekkeranna ba'na ta' endha' aoba ban gi' ta' parcaja ka Pangeran." 33 "Mara edhingngagi keya parompama'an se settong reya," dhabuna Isa. "Badha settong towan tana se namen anggur e kebbunna. Kebbunna anggurra jareya epagari e sakalenglengnga; oreng jareya ngale lobang egabaya pamerressanna anggurra, sarta agabay manara panjaga'an. Saellana jareya kebbun anggurra epasewa ka reng-oreng se agarap, ban oreng jareya laju mangkat ka nagara manca. 34 Saellana napa' ka mosemma metthek anggur, towan tana jareya nyoro nor-dunorra entar ka reng-oreng se agarap kebbunna esoro menta bagiyanna. 35 Tape reng-oreng se agarap kebbunna jareya mega' nor-dunorra towan tana gella', badha se epokol, badha se epate'e, se laenna egarujuk ban bato. 36 Towan tana jareya nyoro nor-dunorra se laen, abannya'an dhari se dha'-adha'na. Tape nor-dunor jareya ngalame padha ban se entar jang adha'an. 37 Dhi-budhina towan tana jareya nyoro ana'na dibi'. 'Tantona tang ana' eargai,' ca'na pekkerra. 38 Tape e bakto reng-oreng se agarap kebbun jareya nangale'e ana'na towan tana jareya, laju padha saleng ngoca', 'Areya' ana'na. Mara pate'e, me' olle sangkolanna gaggar ka sengko' ban ba'na!' 39 Daddi kana' jareya epega', ebuwang ka lowar, pas epate'e." 40 Isa mareksane, "Daddi, mon oreng se andhi' kebbun jareya mole, ba' epabaramma'a reng-oreng se agarap kebbunna jareya?" 41 Reng-oreng jareya nyaot, "Tanto reng-oreng se jahat gapaneka epate'e, ban kebbunna tanto epasewa ka reng-oreng laen se poron ngatorragi bagiyanna hasella ka se gadhuwan tana manabi ampon napa' baktona." 42 Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Apa ba'na gi' ta' tao maca se etoles e dhalem Alketab? 'Bato se ta' eangguy bi' tokang bangonan la daddi bato se paleng parlo. Jareya lalakon se elampa'agi Pangeran; bagus onggu abasanna!' " 43 "Daddi kaenga'e," dhabuna Isa, "sakabbiyanna ha'na ba'na menangka ommadda ELOHIM bakal ecabuda ban ebagiya ka settong bangsa se bakal ajalannagiya pa-apa se eparenta'agi ELOHIM. [ 44 Oreng se labu ka bato rowa, bakal ancora; ban oreng se ekacecce'e bato jareya, bakal egilessa sampe' daddi abu.]" 45 E bakto mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi ngedhing parompama'an-parompama'anna Isa jareya, kabbi padha ngarte ja' se ekamaksod Isa iya areya reng-oreng jareya dibi'. 46 Daddi reng-oreng jareya aehteyar mega'a Isa, tape tako' ka oreng se bannya', sabab reng-oreng jareya nganggep Isa jareya nabbi.
1 Isa abu-dhabu ngangguy parompama'an pole ka oreng se bannya', 2 dhabuna, "Mon ELOHIM la marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha rato badha gabayya, se ajang-onjang mangantanana pottrana. 3 Rato jareya makon la-kabulana ngone'e reng-oreng se eonjang. Tape reng-oreng se eonjang tadha' se endha'a dhateng. 4 Saellana jareya rato buru ngotos la-kabulana se laen. Dhabuna rato jareya 'Kabala ka reng-oreng se eonjang jareya ja' ka'-angka'na la ranta. Tang Sape ban dhu'-budhu'na se paleng bagus la esambelli. Kabbi la ranta. Mara atore lenggi ka jang-onjangan reya!' 5 Tape moy-tamoy se eonjang jareya ta' marduli, padha entar ka lalakonna bang-sebang: badha se entar ka teggalla, se laenna entar ka tokona; 6 ban badha keya se mega' la-kabulana rato jareya, epokole sarta epate'e. 7 E bakto meyarsa parkara jareya, rato jareya ce' dukana. Rato jareya pas ngerem tantarana esoro mate'e reng-oreng se la mate'e la-kabulana gella', sarta ngobbar kotthana. 8 Saellana jareya rato buru pas adikane la-kabulana, sarta adhabu, 'Jang-onjangan reya la ranta, tape reng-orengnga se eonjang ta' pantes. 9 Kassa' entar ka rong-lorong raja, ajak oreng sanya'-bannya'na, soro kaonjangan dha' enna'.' 10 Daddi la-kabulana jareya pas mangkat ka rong-lorong raja sarta makompol sakabbiyanna oreng se etemmo e jadhiya, se becce' ban bariya keya se jahat. Daddi kennengnganna jang-onjangan jareya possa' ban tamoy. 11 Saellana jareya rato pas maso', lat-ngoladi moy-tamoyya. E jadhiya rato buru ngoladi badha oreng se kaonjangan tape ta' ngangguy kalambi pesta. 12 Rato pas atanya ka oreng jareya, 'Taretan, baramma ba'na ma' bisa maso' dha' enna' ta' ngangguy kalambi pesta?' Oreng jareya ta' metto oca'. 13 Rato pas adhabu ka la-kabulana, 'Tale'e soko ban tanangnga oreng reya, pas buwang ka kennengngan se petteng. E jadhiya bakal badha'a tanges ban kasangsara'an.' " 14 Isa pas matotok parompama'an jareya, dhabuna, "Bannya' se etembali, tape sakone' se epele." 15 Reng-oreng Farisi aparembagan baramma carana se bisa'a ajebbak Isa bi' partanya'an-partanya'an. 16 Daddi reng-oreng jareya ngotos red-moredda ka Isa abareng ban reng-oreng anggotana golonganna Herodes. Reng-oreng jareya mator ka Isa, "Guru, kaula oneng ja' Sampeyan jujur. Sampeyan morok rang-terrangan parkara kasokanna ELOHIM kaangguy manossa, ta' marduli pamanggina pasera'a saos, sabab Sampeyan ta' parduli ka pasera'a saos. 17 Daddi, kadi ponapa pamanggina Sampeyan? Menorot atoranna agamana kaula sareng Sampeyan, majar pajek ka Kaisar kengeng ponapa bunten?" 18 Isa ngagali ka maksod jahadda reng-oreng jareya, daddi pas adhabu, "He, reng-oreng monafik! Arapa ba'na me' ajebbaga Sengko'? 19 Kemma mara duduwagi ka Sengko' pesse se bi' ba'na eangguy majar pajek!" Reng-oreng jareya pas magi pesse salaka ka Isa. 20 Isa adhabu, "Gambarra ban nyamana sapa reya?" 21 "Kaisar," saodda reng-oreng jareya. Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon bariya, bagi ka Kaisar apa se daddi andhi'na Kaisar, ban atorragi ka ELOHIM apa kaagunganna ELOHIM." 22 E bakto ngedhing katerrangan jareya, reng-oreng jareya padha heran. Daddi kabbi padha ondur adina'agi Isa. 23 E are jareya keya badha reng-oreng Saduki entar ka Isa. Oreng Saduki reya tamaso' golonganna oreng se ta' parcaja ja' oreng mate bakal odhi'a pole. 24 "Guru," ca'na atorra, "Mosa ngajarragi ja' manabi badha oreng lalake' ta' gadhuwan ana' laju adinggal omor, taretanna kodu ngabin randhana sopaja apareng toronan ka se adinggal omor. 25 E ka'dhinto' gi' dhimen badha oreng lalake' kapetto sataretan. Se wa'-towa'an araji, namong ta' gadhuwan pottra, laju adinggal omor. Daddi randhaepon edinggallagi ka taretanna. 26 Taretanna gapaneka ta' gadhuwan ana' jugan, pas adinggal omor. Kadi paneka jugan taretanna se nomer tello' sareng saterrossepon kantos ka se nomer petto'. 27 Dhi-budhina babine' gapaneka adinggal omor jugan. 28 Daddi, e bakto oreng mate epaodhi' pole, pasera lakena babine' gapaneka? Sabab kapetto sadaja padha oneng daddi lakena." 29 Dhabuna Isa, "Ba'na ce' kalerona, sabab ba'na ta' ngarte ka essena Alketab, bariya keya kobasana ELOHIM. 30 Sabab mon oreng mate odhi' pole, odhi'na padha ban malaekat e sowarga, ta' abineya pole. 31 Apa ba'na ta' tao ngedhing dhabuna ELOHIM parkara oreng mate se epaodhi' pole? Dhabuna ELOHIM, 32 'Sengko' reya ELOHIMna Ibrahim, ELOHIMna Ishak ban ELOHIMna Yakub.' ELOHIM jareya banne ELOHIMna oreng mate, tape ELOHIMna oreng odhi'!" 33 E bakto ngedhing katerranganna Isa jareya, oreng se bannya' jareya laju padha ce' heranna ka pangajaranna. 34 E bakto ngedhing ja' reng-oreng Saduki ta' metto oca' e bakto ngadhebbi Isa, reng-oreng Farisi laju padha akompol. 35 Settong e antarana, iya areya guru agama, atanya ka Isa, maksodda ajebbaga. 36 "Guru," atorra, "se ka'imma papakon se nomer settong e dhalem hokomma agama?" 37 Dhabuna Isa, "Taresnae ELOHIMna ba'na sampe' ka dhalem atena, sampe' nyarepsep ka sokmana, kalaban ngettokkagi akkalla. 38 Jareya parenta se paleng otama ban se paleng parlo! 39 Dineng parenta se nomer dhuwa' se padha ban se nomer settong iya areya: Taresnae sasamana ba'na papadha ban kataresna'anna ba'na ka aba'na dibi'. 40 Sakabbiyanna hokomma agama se eajarragi Mosa ban sakabbiyanna pangajaranna para nabbi adhasar ka parenta se dhadhuwa' jareya." 41 E naleka reng-oreng Farisi gi' akompol e jadhiya, Isa adhabu, 42 "Baramma panemmona ba'na parkara Rato Panyalamet? Toronanna sapa jareya?" "Toronanna Daud," sambidda reng-oreng jareya. 43 "Mon bariya," dhabuna Isa, "Errohna ELOHIM arapa ma' apareng ilham ka Daud sopaja nyebbut 'Pangeran' ka Rato Panyalamet jareya? Sabab Daud ngoca', 44 'Pangeran adhabu ka tang Pangeran: Mara toju' e kanganna Sengko', sampe' so-mosona ba'na bi' Sengko' epatellok ka ba'na.' 45 Daddi mon Daud jareya nyebbut 'Pangeran' ka Rato Panyalamet, baramma se bisa'a Rato Panyalamet jareya toronanna Daud?" 46 Tadha' se bisa'a nyaodi Isa. Ban sajjegga are jareya, tadha' oreng se bangal anya-tanya pole ka Salerana.
1 Saellana jareya Isa pas adhabu ka oreng se bannya' ban ka red-moredda, 2 "Ru-guru agama ban reng-oreng Farisi reya olle kakobasa'an kaangguy ngarte'e hokomma Mosa. 3 Daddi ta'adi ban toro' apa se eparenta'agi. Tape ja' tero apa lalakonna, sabab reng-oreng jareya ta' ngalakone barang se eajarragi dibi'. 4 Reng-oreng jareya nyoro pa-apa se malarat ban aberri' atoran-atoran se berra', tape ta' aberri' partolongan sakale sopaja oreng bisa'a ajalannagi atoran-atoran jareya. 5 Pa-apa se elakone reng-oreng jareya coma terro etangaleyana oreng. Reng-oreng jareya nengnget ngangguy tale sambajangan se bar-lebar, ban dir-galindirra jubana epalanjang! 6 Reng-oreng jareya mele kennengngan se paleng nyaman mon kaonjangan, ban nyare korse se istimewa e kennengngan-kennengnganna kabakteyan. 7 Reng-oreng jareya lebur ehormadi oreng e sar-pasar, ban mon eolok 'Guru'. 8 Tape ba'na ja' endha' mon eolok 'Guru', sabab ba'na kabbi sataretan ban Guruna ba'na pera' settong. 9 Ban ja' sampe' badha oreng e dunnya reya se bi' ba'na eolok 'Rama', sabab Ramana ba'na pera' settong, iya areya Ramana se e sowarga. 10 Ban pole ba'na ja' endha' mon eolok 'Pamimpin', sabab pamimpinna ba'na pera' badha settong, iya areya Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM. 11 Oreng se paleng raja e antarana ba'na kodu daddi pangladinna ba'na. 12 Oreng se matenggi aba'na bakal ekababa'agiya, ban oreng se marendha aba'na bakal epatenggiya." 13 "Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Ba'na lang-ngalange oreng kaangguy daddi anggotana ommadda ELOHIM. Ba'na dibi' ta' endha' daddi anggotana ommadda ELOHIM, ban oreng laen se endha' bi' ba'na elang-alange. [ 14 Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Ba'na co-ngoco dha-randha ban arampas bengkona ban kaangguy notobi kajahadanna jareya ba'na adu'a epajang-lanjang. Jareya sababba okomanna ba'na dhaggi' berra' onggu!] 15 Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Ajalanan sampe' jau, alajar e tase' ban entar ka sabalattrana tenggangan pera' parlo nyareya oreng settong se epanoro'a agamana ba'na. Ban saellana oreng jareya maso' agamana ba'na, bi' ba'na egabay calonna essena naraka se kajuba'anna dhu kalena ba'na dibi'! 16 Calaka' ba'na pin-pamimpin se buta! Ba'na ngajarragi reya, 'Mon oreng asompa bit Padalemman Socce, oreng jareya ta' wajib neptebbi sompana; tape mon asompa bit emmas e Padalemman Socce, oreng jareya kodu neptebbi sompana jareya!' 17 Ba'na reya budhu ban buta! Kemma se lebbi penting: emmassa, otabana Padalemman Soccena se masocce emmas jareya? 18 Salaenna jareya ba'na ngajarragi reya keya, 'Mon oreng asompa bit mezba, oreng jareya ta' wajib neptebbi sompana; tape mon oreng asompa bit tor-ator se badha e attas mezba, oreng jareya kodu neptebbi sompana.' 19 Buta onggu ba'na reya! Kemma se lebbi penting? Tor-atorra otabana mezba se masocce tor-ator jareya? 20 Daddi, mon badha oreng asompa bit nyamana mezba, jareya artena asompa bit nyamana mezba, ban bit nyamana sakabbiyanna tor-ator se badha e attassa. 21 Ban mon oreng asompa bit nyamana Padalemman Socce, jareya artena asompa bit nyamana Padalemman Socce, ban bit asmana ELOHIM se alenggi e jadhiya. 22 Ban mon oreng asompa bit nyamana sowarga, jareya artena asompa bit nyamana tahtana Pangeran, ban bit asmana ELOHIM se alenggi e tahta jareya. 23 Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Ba'na ngatorragi ka Pangeran saparpolonna racegan akantha salase, addas manes, ban jinten. Mangkana rang-barang se paleng penting e dhalem kom-hokomma agama, akantha: Kaadilan, kabellasan ban kaestowan, bi' ba'na ta' eparduli. Mangkana jareya se kodu elakone ba'na, maske se laen ja' sampe' eenthengngagi keya! 24 Ba'na pamimpin se buta kabbi! Lala' se badha e dhalem nom-enomanna ba'na esareng, tape onta bi' ba'na ekalodhu'. 25 Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Tobung ban perengnga ba'na ekorae epaberse bagiyan lowaranna, tape bagiyan dhalemma ce' gedda'na, buddhak pan-apan se bi' ba'na ekaolle dhari kakerrasan ban kadhakka'an. 26 Farisi se buta! Korae gallu paberse bagiyan dhalemma bung-tobung ban reng-perengnga ba'na, ma' olle bagiyan lowaranna berse keya! 27 Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Ba'na akantha makam se ekorap sampe' pote; e bagiyan lowaranna katon bagus, tape e dhalemmanna possa' ban tolang ban sabarang se la bucco'. 28 Bariya keya ba'na. E bagiyan lowar katon bagus abasanna ka sakabbiyanna oreng; tape e bagiyan dhalemma possa' bi' kapalsuwan sarta dusa." 29 "Calaka' ba'na ru-guru agama ban reng-oreng Farisi! Ba'na dujan tha'-kantha'an! Kam-makamma bi-nabbi bi' ba'na epabagus, ban gu-tugu parengeddanna reng-oreng se odhi'na becce' bi' ba'na epasange rarenggan. 30 Ban ba'na ngoca', 'Ja' sakenga sengko' odhi' e jamanna tang bangatowa lamba', sengko' ta' kera noro' tang bangatowa mate'e bi-nabbi.' 31 Daddi ba'na dibi' ngakone ja' ba'na toronanna reng-oreng se mate'e bi-nabbi! 32 Mon bariya, la paterros ban pamare sa-dusa se la emolae bangatowana ba'na jareya! 33 Ba'na reya jahat ban toronanna oreng jahat! Baramma ba'na se bisa'a lopot dhari okoman e naraka? 34 Mara edhingngagi pateppa': Sengko' madhatengnga bi-nabbi ka ba'na, bariya keya reng-oreng se bicaksana ban ru-guru; sabagiyan dhari reng-oreng jareya bi' ba'na badha se bakal epateyana, ban badha pole se bakal ethangthanga e kaju salib. Badha se bi' ba'na bakal eseksa'a e dhalem kennengnganna kabakteyan, ban badha se bakal eserserra dhari kottha se settong ka kottha laenna. 35 Daddi, ba'na bakal eokoma polana sakabbiyanna reng-oreng se ta' andhi' sala se padha epate'e -- molae dhari se mate'e Habil se tadha' salana, sampe' ka Zakhariya ana'na Berekhya se bi' ba'na epate'e e antarana Padalemman Socce ban mezba. 36 Senga', ya: jareya kabbi bakal etanggunga bi' reng-oreng jaman sateya!" 37 "Yerusalim, Yerusalim! Bi-nabbi bi' ba'na epate'e. Para otosanna ELOHIM bi' ba'na padha egarujuk bi' bato sampe' mate. La barampa kale Sengko' terro agellu'a sakabbiyanna pandhudhu'na ba'na akantha korbina ajam se ngepkebbana dhu'-budhu'na e baba'anna kalembangnga, tape ba'na ta' endha'! 38 Daddi ELOHIM ta' asarengnge ba'na pole. 39 Ba'na ebala'ana, ya: Molae dhari sateya ba'na ta' kera nangale'e Sengko' pole sampe' ba'na ngoca', 'Mandar eberkadana ELOHIM se rabu kalaban asmana Pangeran.' "
1 E bakto Isa meyos dhari Padalemman Socce, red-moredda nyander laju aduding ka ngon-bangonan Padalemman Socce jareya. 2 Isa laju adhabu, "Apa ba'na nangale'e jareya kabbi? Ba'na ebala'ana, ya, batona ngon-bangonan jareya bakal tadha'a settonga balakka' se gi' pagguna asoson e kennengnganna. Kabbi bakal ngalotora." 3 Saellana jareya Isa meyos ka Gumo' Jaitun, ban parappa'na alenggi e jadhiya, red-moredda nyander acaca'a ban Salerana sacara pribadhi. "Ngereng abdina parenge oneng bilaepon gapaneka se bakal kadaddiyana," ca'na atorra. "Dha-tandha ponapa se bakal noduwagiya ja' Panjennengngan ampon rabuwa sareng ja' ampon napa' baktona keyamat?" 4 Dhabuna Isa, "Pate-ngate, ya, ja' sampe' ba'na ekenneng tepo. 5 Sabab bannya' oreng se bakal dhatengnga kalaban ngangguy Tang nyama sarta ngoca', 'Sengko' reya Rato Panyalamet!' Reng-oreng jareya bakal nepowa oreng bannya'. 6 Ba'na bakal ngedhinga garudhu'na paperrangan ban bar-kabar parkara paperrangan, tape ba'na ta' osa tako'. Jareya kabbi kodu kalakon, tape jareya ta' ekenneng arte'e ja' la dhapa' baktona keyamat. 7 Bangsa se settong bakal aperranga ban bangsa laenna, ban nagara se settong bakal nyerranga nagara laenna. E man-dhimman bakal badha'a babaja kalaparan ban lendhu. 8 Jareya kabbi pera' parmola'an, akantha sake' tabu' se ekarassa bi' babine' se rembi'a. 9 Saellana jareya ba'na bakal padha'a epega' ban epassra'agi kaangguy eseksa otaba epate'e. Oreng sadunnya bakal baji'a ka ba'na polana ba'na daddi Tang mored. 10 E bakto jareya bakal bannya'a oreng se mortad, padha saleng kiyanat ban padha saleng ngabaji'i. 11 Bakal bannya'a nabbi palsu, ban nepo oreng bannya'. 12 Kajahadan bakal alatlada san-kassannagi sampe' bannya' oreng se ta' andhi' ate taresna pole. 13 Tape pa'-sapa'a se koko emanna sampe' ka aherra, bakal salamedda. 14 Ban Kabar Bagus parkara ELOHIM se marenta bakal eberta'agiya sampe' balattra sadunnya, sopaja oreng padha'a ngedhing kabbi. Saellana jareya buru keyamat." 15 "Ba'na bakal padha'a nangale'e 'Kajahadan se maancor' akantha se ekoca'agi Nabbi Daniyel, manjeng e kennengngan se socce. (Catheddan kaangguy se maca: Tetene apa artena!) 16 E bakto jareya, oreng se badha e Yudea kodu buru ka pagunongan. 17 Oreng se badha e ata'na bengkona ja' marlowagi toron kaangguy ngala'a dhi'-andhi'na dhari dhalem bengkona. 18 Oreng se badha e teggalla ja' abali parlo ngala'a jubana. 19 Nako'e onggu re-are jareya monggu ka babine' se teppa'na ngandhung ban kaom ebu se gi' andhi' ana' baji'! 20 Nyo'on ka ELOHIM sopaja ba'na ta' sampe'a kodu buru e mosem nambara' otaba e are Sabat! 21 E bakto jareya bakal badha'a kasossa'an se talebat rajana se gi' ta' tao badha sajjegga parmola'anna dunnya sampe' sateya, ban ta' kera badha pole samarena jareya. 22 Ja' sakenga ELOHIM ta' mapandha' bakto jareya; ta' kera badha oreng se salamet. Tape polana ommadda ELOHIM mapandha' bakto jareya. 23 E bakto jareya mon badha oreng se ngoca' ka ba'na, 'Abas, Rato Panyalamet rowa badha e dhinna'!' otaba 'Salerana badha e dhissa'!' -- ja' parcaja ka oreng jareya. 24 Sabab bakal dhatengnga panyalamet-panyalamet se palsu ban bi-nabbi se palsu. Reng-oreng jareya bakal mabadha'a kon-lalakon se lowar biyasa, sarta kaajiban-kaajiban kaangguy nepo oreng, ja' ekennenga rowa, ommat peleyanna ELOHIM keya. 25 Daddi kaenga'e! Bi' Sengko' ba'na la ebalai kaadha' parkara jareya sabellunna baktona. 26 Mon badha oreng se ngoca' ka ba'na, 'Abas, salerana badha e ra-ara!' -- ba'na ja' entar ka jadhiya. Otabana mon badha se ngoca', 'Abas, salerana ngetek e dhinna'!' -- ba'na ja' parcaja. 27 Sabab Pottrana Manossa bakal dhatengnga akantha sonarra kelap se ngareddhap e langnge', molae dhari temor sampe' ka bara'. 28 E dhimma badha babathang, e jadhiya tanto badha mano' se ngakanan babathang." 29 "Ta' abit saellana kasossa'an e bakto jareya, are bakal pettengnga, ban bulan ta' nyonar pole. Tang-bintang bakal gaggara dhari langnge', ban kabbi se ngobasae bang-abang bakal salbuda. 6:12-13* 30 Saellana jareya tandhana Pottrana Manossa bakal etangaleyana e langnge'. E bakto jareya sa-bangsa e dunnya bakal nangesa kabbi. Reng-oreng jareya bakal nangaleyana Pottrana Manossa rabu e attassa ondhem kalaban kobasa ban kamolja'an se talebat rajana. 31 Tarompet se raja bakal epamonyeya ban Pottrana Manossa bakal makona kat-malaekadda makompol ommadda dhari padduna bume se pa'-empa', dhari konco'na langnge' se settong ka konco' settongnga." 32 "Kala', ra, pangajaran dhari bungkana ara. Mon ca'-ranca'na la biru ban lembu', sarta molae nyemme, ba'na tao ja' la para' mosem panas. 33 Bariya keya mon ba'na nangale'e kadaddiyan-kadaddiyan jareya, ba'na tao ja' baktona la ce' para'na. 34 Ba'na ebala'ana, ya! Jareya kabbi bakal kadaddiyana sabellunna reng-oreng se odhi' sateya reya mate kabbi. 35 Langnge' ban bume bakal mosna'a, tape Tang oca' bakal teptebba salanjangnga." 36 "Tadha' se taowa bila are ban ejjamma, maske kat-malaekat e sowarga ta' tao keya, bariya keya Pottrana ELOHIM, pera' Rama malolo se ngagali. 37 Mon Pottrana Manossa la dhateng, kabadha'anna bakal padha'a ban jamanna Ennoh lamba'. 38 Sabellunna banjir raja rowa, reng-oreng kan-ngakan ban ngenom, alake ban abine. Kantha jareya ros-terrosan sampe' napa' ka baktona Ennoh maso'a ka dhalem kapalla. 39 E bakto banjir dhateng, reng-oreng jareya buru apangrasa badha kadaddiyan apa. Bariya keya kabadha'anna mon Pottrana Manossa rabu. 40 E bakto jareya badha lalake' kadhuwa teppa'na alako e teggalla: se settong bakal egiba'a, settongnga bakal edina'a. 41 Badha babine' dhadhuwa' teppa'na agilis gandum: Se settong bakal egiba'a, settongnga bakal edina'a. 42 Daddi te-ngate, ya, sabab ba'na ta' tao bila Pangeranna ba'na se rabuwa. 43 Kaenga'e, ya! Ja' sakenga oreng se andhi' bengko tao pokol barampa e baja malem maleng se dhatengnga, tanto oreng jareya ta' tedhung, me' olle maleng jareya ta' maso' ka bengkona. 44 Daddi, ba'na kodu aya-sadhiya. Sabab Pottrana Manossa bakal rabuwa e bakto se bi' ba'na ta' eka-sangka." 45 Dhabuna Isa pole, "Mon bariya, abdi se kemma se esto ban bicaksana? Iya areya se bi' lorana epadaddi kapalana di-abdi laenna, se esoro aberri' ngakan ka di-abdi laenna jareya teppa' baktona. 46 Saapa sennengnga abdi jareya mon lorana mole, nemmo aba'na teppa'na ajalannagi lalakonna. 47 Paparcaja, ya, bi' lorana jareya dhi'-andhi'na bakal eparcaja'agiya kabbi ka abdi jareya. 48 Tape mon abdi jareya jahat, tanto ngoca' e dhalem atena, 49 'Tang lora gi' abit se moleya,' ban aba'na pas molae mokole di-abdi laenna, sarta kan-ngakan ban nom-enoman bi' reng-oreng se dujan mabu'. 50 Saellana jareya lorana bakal dhatengnga e are ban bakto se ta' eka-sangka. 51 Abdi jareya tanto pas eajar epamare bi' lorana ban ebuwang ka nga'-tengnga'anna reng-oreng monafik. Neng e jadhiya reng-oreng jareya bakal padha'a nanges ban nanggung kasangsara'an."
1 "Mon Pottrana Manossa rabu menangka Pangeran, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha paraban sapolo oreng ngala' damarra, laju mangkat ngamba'a pangantan lake'. 2 Se kalema budhu ban se kalema bicaksana. 3 Paraban se kalema se budhu gella' ngeba damar, tape ta' ngeba parsadhiya'anna mennya'. 4 Dineng paraban se kalema se bicaksana ngeba damar ban mennya' parsadhiya'an. 5 Pangantan lake'na tellat dhatengnga, daddi ban-paraban gella' pas ngantok, laju tatedhung. 6 E tengnga malem buru badha oreng ra'-era'an, 'Pangantan lake' dhateng! Mara amba'!' 7 Paraban se sapolo gella' jaga, laju ngodhi'i damarra bang-sebang. 8 Ban-paraban se budhu gella' ngoca' ka se bicaksana, 'Mara, ra, sengko' berri'i mennya'na sakone' bai, polana tang damar mateya.' 9 'Ta' bisa!' ca'na ban-paraban se bicaksana gella', 'dhaggi' sengko' ban ba'na padha kakorangan mennya'. Kassa' melle ka toko.' 10 Daddi ban-paraban se budhu gella' entar melle mennya'. Gi' teppa'na entar melle mennya' jareya, pangantan lake'na dhateng. Ban-paraban se kalema se la asadhiya e jadhiya laju maso' ka kennengnganna jang-onjangan abareng ban pangantan lake'na, saellana jareya labang pas etotop! 11 Saellana jareya ban-paraban laenna gella' dhateng, laju padha aera', 'Guste! Guste! bukka'agi labangnga, kaula maso'a.' 12 Tape pangantan lake'na nyaot, 'Sengko' ta' kennal ka ba'na!' " 13 Isa pas matotok parompama'anna jareya kalaban adhabu, "Daddi ba'na kodu aga-jaga, sabab ba'na ta' tao bila arena ban bila ejjamma." 14 "Mon Pottrana Manossa rabu menangka Pangeran, kabadha'anna padha keya ban parompama'an reya. Badha oreng lalake' kasorang mangkada ka kennengngan se jau. Oreng jareya ngolok di-abdina, laju epassrae dhi'-andhi'na. 15 Sabban abdi eberri'i menorot kakowadanna bang-sebang. Se settong eberri'i lema ebu obang emmas. Se settonganna eberri'i dhu ebu obang emmas. Ban se laenna eberri'i saebu obang emmas. Saellana jareya aba'na pas mangkat. 16 Abdi se narema lema ebu obang emmas jareya duli entar adagang, laju olle kaontongan lema ebu obang emmas pole. 17 Bariya keya abdi se narema dhu ebu obang emmas, saellana adagang pas olle kaontongan dhu ebu obang emmas. 18 Tape abdina se narema saebu obang emmas gella' entar ngale lobang, obangnga lorana laju eerrep e jadhiya. 19 Saellana abit se ajalanan, lora gella' mole, pas mabadha paretongan ban di-abdina. 20 Abdi se narema lema ebu obang emmas nyander, pas massra'agi sapolo ebu. 'Guste,' atorra, 'Panjennengngan massra'agi lema ebu obang emmas ka abdina. Ka'dhinto', abdina kengeng kaontongan lema ebu.' 21 'Bagus!' ca'na lorana, 'ba'na reya abdi se becce' ban esto. Sarrena ba'na ekenneng parcaja epassrae se sakone', bi' sengko' epassra'ana se abannya'an pole. Mara dha' enna' noro' anga-bunga bi' sengko'!' 22 Saellana jareya abdi se epassrae dhu ebu obang emmas nyander sarta mator, 'Guste, panjennengngan massra'agi dhu ebu obang emmas ka abdina. Ka'dhinto', abdina kengeng kaontongan dhu ebu.' 23 'Bagus,' ca'na lorana, 'ba'na reya abdi se becce' ban esto. Sarrena ba'na ekenneng parcaja epassrae se sakone' bi' sengko' epassra'ana se abannya'an pole. Mara dha' enna', noro' anga-bunga bi' sengko'!' 24 Saellana jareya abdi se narema saebu obang emmas jarowa nyander, laju mator, 'Guste, abdina oneng panjennengngan ka'dhinto' kerras. Panjennengngan ta' namen e settong kennengngan namong metthek buwana, panjennengngan ta' nabur ne-bine e settong kennengngan namong mondhut hasella. 25 Abdina tako', daddi obangnga panjennengngan sareng abdina eerrep e dhalem tana. Ka'dhinto' obangngepon.' 26 'Ba'na reya abdi se jahat ban males!' ca'na lorana. 'Ba'na la tao ja' sengko' ta' namen e settong kennengngan tape metthek buwana, ban sengko' ta' nabur ne-bine e settong kennengngan tape ngala' hasella. 27 Daddi masthena, ba'na nyaba' tang obang jareya e bank, sopaja mon sengko' mole, sengko' bisa narema tang obang jareya ban budhu'na. 28 Sateya, kala' obang jareya dhari oreng reya, bagi ka se andhi' sapolo ebu obang emmas gella'. 29 Sabab oreng se la andhi', bakal eberri'ana pole, sampe' andhi'na oreng jareya bi-talebbi. Tape oreng se ta' andhi', andhi'na se la sakone' la'-mala' bakal ekala'a dhari aba'na. 30 Ban abdi se ta' aguna jareya, kassa' buwang ka kennengngan se petteng e lowar. E dhissa' aba'na bakal nangesa ban bakal nanggunga kasangsara'an!' " 31 "Mon Pottrana Manossa rabu menangka Rato eerengngagi para malaekadda, Salerana bakal alenggiya e tahtana se molja. 32 Sa-bangsa bakal epakompola kabbi e ajunanna. Sa-bangsa jareya bakal epalaena epadaddi dhuwa' padha ban oreng ngowan se malaen dumba dhari embi'. 33 Reng-oreng se ajalannagi karsana ELOHIM bakal epakompola e kanganna, ban se laen e kacerra. 34 Rato jareya pas bakal adhabuwa ka reng-oreng se badha e kanganna, 'Mara ba'na kabbi se eberkadi Tang Rama. Mara maso' ka dhalem Karaja'an se la esadhiya'agi kaangguy ba'na molae parmola'anna dunnya. 35 Sabab e bakto Sengko' lapar, bi' ba'na eberri'i ngakan, ban e bakto Sengko' pelka', bi' ba'na eberri'i ngenom. Sengko' oreng manca ban ba'na narema Sengko' e bengkona. 36 Sengko' ta' akalambi, bi' ba'na eberri'i kalambi. Sengko' sake', bi' ba'na erabat. Sengko' epenjara, bi' ba'na esapot.' 37 Reng-oreng se becce' jareya bakal nyaoda, 'Guste, bilaepon abdina nengale Junandalem lapar pas ngatore teddha'an ka Junandalem, otaba nengale Junandalem pelka' laju ngatore aeng dha'ar ka Junandalem? 38 Bilaepon abdidalem nengale Junandalem menangka oreng manca, laju narema Junandalem e compo'? Otabana nengale Junandalem ta' ngagem rasogan laju ngatore rasogan ka Junandalem? 39 Bilaepon abdidalem nengale Junandalem songkan otaba epenjara laju nyapot Junandalem?' 40 Rato jareya bakal adhabuwa, 'Ba'na, ebala'ana ya: mon ba'na ngalakone jareya ka sala settong dhari Tang taretan se paleng nespa, artena ba'na ngalakone jareya ka Sengko'!' 41 Rato jareya pas bakal adhabuwa ka reng-oreng se badha e kacerra, 'Kassa' ondur dhari dhinna', la'nat! Kassa' maso' ka dhalem apoy se ta' bisa mate se la esadhiya'agi kaangguy Iblis ban kat-malaekadda! 42 Sabab e bakto Sengko' lapar bi' ba'na ta' eberri'i ngakan; e bakto Sengko' pelka' bi' ba'na ta' eberri'i ngenom. 43 E bakto Sengko' oreng manca bi' ba'na ta' etarema e bengkona. E bakto Sengko' ta' akalambi bi' ba'na ta' eberri'i kalambi. E bakto Sengko' sake' ban epenjara bi' ba'na ta' erabat.' 44 Reng-oreng jareya pas bakal atanya'a ka rato jareya, 'Guste, bilaepon abdidalem nengale Junandalem lapar, otaba pelka', otaba menangka oreng manca, otaba ta' ngangguy rasogan otaba songkan sareng epenjara, abdidalem ta' poron nolong Junandalem?' 45 Rato jareya bakal adhabuwa, 'Ba'na, ebala'ana ya: mon ba'na ta' endha' nolong sala settong dhari Tang taretan se paleng nespa, artena ba'na ta' endha' nolong Sengko'.' 46 Daddi reng-oreng jareya bakal eokoma bi' okoman se langgeng, dineng reng-oreng se ajalannagi kasokanna ELOHIM bakal olleya odhi' se saongguna ban langgeng."
1 Saellana mare morok parkara jareya kabbi, Isa laju adhabu ka red-moredda, 2 "Ba'na tao dhu are aggi' Are Raja Paska, ban Pottrana Manossa bakal epassra'agiya kaangguy esalib." 3 E bakto jareya mam-imam kapala ban pin-pamimpinna oreng Yahudi teppa'na akompol e karatonna Imam Agung Kayafas. 4 Reng-oreng jareya aparembagan; Isa epega'a tape ta' asa'-kasa'a, laju epateyana. 5 "Tape," ca'na reng-oreng jareya, "mon mega'a ja' teppa'na paraya'an, sabab dhaggi' ra'yat pas baridhu." 6 E naleka settong are Isa badha e Betania e bengkona Simon, iya areya oreng se tao sake' kole' budhuk. 7 Teppa'na Isa adha'ar, pas badha oreng babine' entar ka jadhiya ngeba butol dhari marmar, aesse mennya' ro'om se larang. Mennya' jareya bi' babine' buru eserammagi ka serana Isa. 8 Red-moredda Isa nangale'e jareya, laju gigir. "Apa gunana wang-mowang cara jareya?" ca'na red-mored buru. 9 "Mennya' ro'om jareya ekenneng juwal, argana larang, ban pessena ekenneng bagi ka oreng mesken!" 10 Isa ngagali ka pekkeranna red-moredda jareya, daddi pas adhabu, "Arapa ba'na ma' masossa babine' reya? Babine' reya ngalakone barang se bagus ban pantes ealem kaangguy Sengko'. 11 Oreng mesken ros-terrosan badha e antarana ba'na, tape Sengko' ta' salanjangnga apolong ban ba'na. 12 Kalaban nyerame Tang badan bi' mennya' ro'om, babine' reya maranta Sengko' se ekoburragiya. 13 Paparcaja, ya! Neng e dhimma'a bai e dunnya reya mon Kabar Bagus eberta'agi, lalakonna babine' reya bakal ecareta'agiya keya kaangguy ngenga'e aba'na." 14 Saellana jareya sala settong dhari moredda Isa se dhubellas se anyama Yudas Iskariyot, entar ka mam-imam kapala. 15 Oca'na Yudas ka reng-oreng jareya, "Kaula eparengngana ponapa manabi kaula massra'agi Isa ka sampeyan?" Reng-oreng jareya pas ngetong pesse salaka tello polo, laju ebagi ka Yudas. 16 Molae dhari bakto jareya Yudas nyare kasempadan se massra'agiya Isa ka mam-imam kapala jareya. 17 E are se kapeng settong e dhalem Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i, red-moredda Isa nyander ka Salerana laju atanya, "Dhadha'aran Paska kaagem Panjennengngan esadhiya'agiya e ka'imma?" 18 Dhabuna Isa, "Kassa' entar ka settong oreng se badha e kottha, pas ngoca' kantha reya, 'Dhabuna Guru, Tang bakto la napa'; Sengko' ban Tang red-mored terro araya'agiya Paska e bengkona ba'na.' " 19 Red-moredda Isa ajalannagi pa-apa se edhabuwagi Isa jareya, sarta laju nyadhiya'agi dhadha'aran Paska jareya. 20 Saellana malem, Isa ban moredda se ka dhubellas oreng jareya alenggi adha'ar. 21 Teppa'na adha'ar, Isa adhabu, "Edhingngagi: e antarana ba'na badha se akiyanadana Sengko'." 22 Ngedhing jareya, red-moredda Isa padha sossa, laju padha ate-gante atanya ka Isa, "Tantona banne abdina se emaksod sareng Panjennengngan, ta' enggi?" 23 Isa adhabu, "Oreng se nyabbur rotina ka dhalem tobung abareng ban Sengko', jareya se akiyanadana Sengko'. 24 Pajat Pottrana Manossa bakal seda'a akantha se la etoles e dhalem Alketab. Tape calaka' oreng se akiyanadi Pottrana Manossa jareya! Lebbi becce' mon oreng jareya ta' elahirragi!" 25 Yudas se tokang kiyanat laju mator, "Tantona banne abdina se emaksod sareng Panjennengngan, ta' enggi?" Dhabuna Isa, "Kantha oca'na ba'na dibi'." 26 Teppa'na Isa ban red-moredda padha adha'ar, Isa mondhut roti sakerra', laju asokkor ka ELOHIM. Saellana jareya roti buru ethok-ketthok bi' astana laju eparengngagi ka red-moredda sambi adhabu, "Mara kala', pas kakan; areya' Tang badan." 27 Saellana jareya Isa pas mondhut tobung se aesse anggur, laju asokkor ka ELOHIM. Tobung jareya pas eparengngagi ka red-moredda, sambi adhabu, "Mara ba'na ngenom kabbi. 28 Sabab reya Tang dhara se maessa parjanjiyanna ELOHIM -- dhara se epangalocor kaangguy oreng bannya' sopaja dusana esapora. 29 Paparcaja, ya: Sengko' ta' ngenoma anggur reya pole sampe' baktona sengko' ngenom anggur se anyar ban ba'na kabbi e Dunnyana Tang Rama Se Anyar." 30 Saellana jareya Isa ban red-moredda pas padha ngejung amolja'agi ELOHIM. Samarena pas padha meyos ka Gumo' Jaitun. 31 Isa pas adhabu ka red-moredda, "E malem reya keya ba'na bakal padha'a buru adina'agi Sengko'; sabab e dhalem Alketab la esebbuttagi: ELOHIM adhabu, 'Oreng ngowan jareya bi' Sengko' epateyana, ban ba-dumbana bakal asalebbudana.' 32 Tape saellana Sengko' epaodhi' pole, Sengko' ajangadha'ana ba'na entara ka Galilea." 33 Petrus mator ka Isa, "Sanare se laen adinggallagi Panjennengngan, abdina bunten!" 34 "Kaenga'e, ya," dhabuna Isa ka Petrus, "E malem reya keya, sabellunna ajam akongko', ba'na la bakal mongkerana Sengko' tello kale." 35 Petrus nyaot, "Sanare abdina kodu mate asareng Panjennengngan, abdina ta' kera ngoca' ta' kennal ka Panjennengngan!" Ban red-moredda se laen ngoca' kantha jareya kabbi. 36 Saellana jareya Isa ban red-moredda pas meyos ka settong kennengngan se anyama Getsemani. E jadhiya Isa adhabu ka red-moredda jareya, "Ba'na toju' e dhinna' gallu, Sengko' entara adu'a." 37 Isa pas ngajak Petrus ban ana'na Zebedeyus, epakon ngereng. Salerana molae arassa sossa ban ngalengsang, 38 laju adhabu ka se katello gella', "Tang ate ce' sossana, rassana Sengko' reya akantha se mateya. Ba'na neng e dhinna', ya, ban aga-jaga ban Sengko'." 39 Isa pas alomampa abak ka dhalemman, laju asojud sampe' ka tana sarta adu'a, "Rama," dhabuna, "manabi kengeng, jauwagi dhari Abdidalem kasangsara'an se kodu etanggung Abdidalem ka'dhinto'. Namong menorot kasokannepon Junandalem, banne menorot karep Abdidalem." 40 Isa pas abali ka moredda se katello ban se katello jareya etemmo tedhung. Dhabuna Isa ka Petrus, "Pera' saejjam balakka' ba'na ta' bisa aga-jaga bi' Sengko', ya? 41 Mara, ra, aga-jaga ban nyo'on ka ELOHIM sopaja ba'na ja' sampe' ekenneng coba. Pajat errohna ba'na endha' ajalannagi barang se bendher tape ba'na ta' bisa, sabab tabi'adda manossa reya ta' kowat." 42 Isa pas adu'a kadhukaleyanna, dhabuna, "Rama, manabi kasangsara'an ka'dhinto' kodu etanggung sareng Abdidalem, sareng ta' kengeng ejauwagi, eatore kadi ponapa kasokanna Junandalem." 43 Isa pas abali pole, ban red-moredda jareya etemmo gi' paggun tedhung sabab talebat ngantok. 44 Isa adinggallagi red-moredda jareya sakaleyan aggi' ban adu'a katellokaleyanna ngangguy ca'-oca' se padha ban du'ana se jang adha'an. 45 Saellana jareya Isa pas abali pole ka red-moredda laju adhabu, "Ba'na gi' tedhung ban aistirahat? Abassagi, ra, sateya la baktona Pottrana Manossa epassra'agi ka kobasana reng-oreng se daraka. 46 Mara jaga, kalowar dhari dhinna'. Abas! Oreng se akiyanadi Sengko' la dhateng!" 47 Teppa'na Isa gi' abu-dhabu, Yudas, sala settong e antarana red-moredda se dhubellas rowa dhateng. Yudas jareya abareng ban oreng sabannya'na se ngeba peddhang ban thong-penthong. Reng-oreng jareya esoro mam-imam kapala ban pin-pamimpinna oreng Yahudi. 48 Oreng se akiyanat jareya la ajanji aberri'a tandha cara reya, "Oreng se eseyom kaula, ganeka se esare sampeyan. Pas pega'!" 49 Gi' buru napa' ka jadhiya, Yudas terros nyander ka Isa laju ngoca', "Salam, Pa' Guru!" pas terros nyeyom Isa. 50 Dhabuna Isa, "Taretan, arapa'a ba'na dha' enna'?" Oreng se sabannya'na gella' pas nyander ka adha', terros nangkep Isa. 51 Sala settong dhari moredda se badha e seddi'na Isa ngonos peddhangnga pas mokol dunorra imam agung se badha e jadhiya sampe' kopengnga kotthong. 52 Isa adhabu ka moredda jareya, "Maso'agi peddhangnga jareya ka barangkana, sabab oreng se aguna'agi peddhangnga bakal mateya bi' peddhang. 53 Apa ba'na ta' tao ja' Sengko' bisa menta tolong ka Tang Rama, ban sateya keya Sengko' bisa ekereme lebbi dhari dhubellas pasukanna tantara malaekat? 54 Tape mon kantha jareya, baramma se kalakona akantha se la eramallagi e dhalem Alketab ja' pajat kodu kalakon kantha se sateya reya?" 55 Isa pas adhabu ka oreng se sabannya'na jareya, "Arapa ba'na me' dha' enna' ngeba peddhang ban thong-penthong pera' parlo nangkebba Sengko'? Apa Sengko' reya oreng jahat? Sabban are Sengko' ngajar e Padalemman Socce, tape ba'na ta' endha' nangkep Sengko'! 56 Tape pajat kodu kantha jareya sopaja kalakon pa-apa se etoles bi-nabbi e dhalem Alketab." Saellana jareya red-moredda buru ondur, Isa edina'agi. 57 Saellana etangkep bi' reng-oreng gella' Isa pas egiba ka bengkona Imam Agung Kayafas. E jadhiya ru-guru agama ban pin-pamimpinna oreng Yahudi la padha akompol. 58 Petrus noro' bunte' Isa dhari jauna sampe' gan taneyanna imam agung. Sanapa'na ka taneyan jareya laju toju' apolong ban wal-pangawal. Aba'na terro taowa baramma dhi-budhina daddina jareya kabbi. 59 Mam-imam kapala ban sakabbiyanna Mahkamah Agama aehteyar nyare katerrangan palsu sopaja bisa'a ngokom mate Isa, 60 tape settonga ta' nemmo, maske bannya' oreng se maju daddi sakse palsu. Dhi-budhina badha oreng kadhuwa se nyander ka adha', 61 pas ngoca', "Oreng ka'dhinto' ngoca', 'Sengko' magujura Padalemman Socce reya, ban e dhalem bakto tello are bi' Sengko' la epamareya epaddek pole.' " 62 Imam agung jareya pas manjeng, laju ngoca' ka Isa, "Apa ba'na ta' nyambidana se earannagi ka ba'na reya?" 63 Tape Isa mendel malolo. Imam agung ngoca' sakaleyan aggi', "Bit asmana ELOHIM se odhi', mara ngoca', apa ba'na reya Rato Panyalamet, Pottrana ELOHIM?" 64 Isa adhabu, "Akantha oca'na ba'na dibi'. Tape paparcaja, ya: molae dhari sateya, ba'na bakal nangaleyana Pottrana Manossa alenggi e kanganna ELOHIM Se Mahakobasa, ban rabu e attassa ondhem e langnge'!" 65 Imam agung jareya pas bit-nyebbit kalambina dibi', laju ngoca', "Oreng reya metenna ELOHIM! Ta' parlo nyare sakse pole. Sampeyan ampon padha meyarsa dibi' ca'-oca'na se metenna ELOHIM. 66 Samangken kadi ponapa pamanggina sampeyan sadaja?" Saodda reng-oreng se badha e jadhiya, "Oreng ganeka sala, sareng kodu pate'e." 67 Saellana jareya bi' reng-oreng jareya Isa pas ecopae raena sarta epokole. Badha keya se namper 68 sambi ngoca', "Kodda' tebbak ban ngoca', he Rato Panyalamet! Sapa se namper ba'na buru?" 69 Petrus teppa'na toju' e lowar, e taneyan. Sala settong dhari para abdi babine' se badha e jadhiya entar ka jadhiya pas ngoca' ka Petrus, "Sampeyan gu ta' asareng Isa oreng Galilea ka'issa', enggi?" 70 Tape Petrus mongker e adha'na reng-oreng jareya kabbi. "Kaula ta' ngarte se ekamaksod sampeyan," Petrus nyaot, 71 pas ngalle ka labangnga taneyan. Pas badha abdi babine' laen se nangale'e Petrus, laju ngoca' ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Oreng paneka gella' abareng bi' Isa dhari Nazaret ka'issa'." 72 Petrus mongker pole sambi ngoca', "Onggu, kaula ta' kennal ka oreng ganeka!" 73 Sakejja' aggi' reng-oreng se manjeng e jadhiya nyander ka Petrus, laju ngoca', "Tantona sampeyan sala settong dhari moredda. Katara dhari pacacana sampeyan." 74 Petrus pas apa-sompa sarta ngoca', "Kaula ta' oneng ka oreng ganeka!" E bakto jareya keya ajam akongko'. 75 Ban Petrus pas enga' ja' Isa la adhabu ka aba'na, "Sabellunna ajam akongko' ba'na bakal mongkerana Sengko' tello kale." Petrus pas kalowar, ban nanges ce' ngennessa.
1 Gi' gu-laggu, mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi la motose mateyana Isa. 2 Isa ekalenthong, pas egiba, epassra'agi ka Pilatus, gubennorra pamarenta'an Roma. 3 E bakto Yudas se akiyanat rowa nangale'e Isa la epotose okomanna, pas kasta, laju mabali pesse salakana se tello polo rowa ka mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi. 4 Oca'na, "Kaula dusa akiyanadi oreng se ta' andhi' sala, sampe' eokom mate!" "La ta' tao, ra. Jareya orosanna ba'na dibi'!" ca'na reng-oreng jareya. 5 Yudas melpallagi pesse jareya ka dhalem Padalemman Socce, laju ondur pas mate aradda'. 6 Mam-imam kapala mele pesse jareya laju ngoca', "Pesse paneka pesse dhara. Menorot hokomma agama, pesse paneka ta' kengeng maso'agi ka kennengnganna tor-ator e Padalemman Socce." 7 Saellana mopakat se aparembagan, pesse jareya pas ekabelli tana se enyamae Tanana Tokang Polo'. Tana jareya ekagabay koburanna reng-oreng manca. 8 Jareya sababba arapa tana jareya sampe' sateya ma' enyamae "Tana Dhara." 9 Kalaban cara se kantha jareya kalakon apa se edhabuwagi Nabbi Yeremiya, "Reng-oreng jareya narema tello polo pesse salaka, iya areya arga se la emopakadi bi' bangsa Isra'il menangka kabellina Salerana. 10 Ban pesse jareya bi' reng-oreng buru ekabelli tanana tokang polo', akantha se la edhabuwagi Pangeran ka sengko'." 11 E bakto Isa egiba ngadhep ka Pilatus gubennor pamarenta'an Roma jareya, atanya, "Apa ba'na ratona oreng Yahudi?" "Panjennengngan ampon adhabu dibi'," dhabuna Isa. 12 Tape e bakto mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi nyebbuttagi parkara sabannya'na se earannagi ka Isa, Isa pas ta' abu-dhabu pa-apa sakale. 13 Daddi Pilatus mator ka Isa, "Apa ba'na ta' ngedhing da'wa'anna reng-oreng rowa ka ba'na?" 14 Tape Isa ta' kasokan adhabu pa-apa pole sampe' gubennor jareya ce' heranna. 15 Sabban Paraya'an Paska, gubennor biyasana mabebas oreng tahanan menorot peleyanna oreng bannya'. 16 E bakto jareya badha settong oreng okoman se kasohor. Nyamana Isa Barabbas. 17 Daddi e bakto la bannya' oreng se akompol, Pilatus atanya ka reng-oreng jareya, "Ba'na menta'a sapa se epabebasa sateya, Isa Barabbas otabana Isa se esebbut Almasih?" 18 Pilatus ngoca' kantha jareya sabab tao ja' reng-oreng Yahudi se neggu' kakobasa'an massra'agi Isa ka aba'na polana denggi. 19 E bakto Pilatus teppa'na alenggi e balai pangadilan, rajina akerem pessen kantha reya, "Ba'na ja' ro'-noro' nyampore orosanna oreng se tadha' salana jareya, sabab polana oreng jareya, sengko' malemma amempe se talebat nako'e." 20 Tape mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi terros nas-manase oreng se bannya' jareya sopaja menta ka Pilatus kaangguy mabebas Barabbas ban ngokom mate Isa. 21 Gubennor jareya pas adhabu pole ka reng-oreng buru, "Dhari oreng se kadhuwa jareya, se kemma se epenta'a ba'na kaangguy epabebas bi' sengko'?" "Barabbas," saodda reng-oreng jareya. 22 "Mon bariya, epabaramma'a bi' sengko' Isa se esebbut Almasih reya?" dhabuna Pilatus ka reng-oreng se bannya' gella'. "Salib!" ca'na saodda reng-oreng jareya kabbi. 23 Tape Pilatus atanya, "Tape apa kajahadanna?" Reng-oreng gella' pas aera' jang kaja'an pole, "Salib!" 24 Dhi-budhina Pilatus tao ja' salerana ta' bisa apa-rapa pole, ban olle daddi reng-oreng jareya bisa aberonta'. Daddi Pilatus laju mondhut aeng, maccowe astana e adha'na oreng bannya' laju adhabu, "Sengko' ta' ro'-noro'a nanggung sedana oreng reya! Jareya orosanna ba'na!" 25 Oreng se bannya' jareya padha nyaot, "Dinggal abdina sareng na'-ana' abdina se nanggunga okoman polana mate'e oreng gapaneka!" 26 Daddi bi' Pilatus Barabbas epabebas polana jareya se epenta oreng bannya', dineng Isa epakon peccot, pas epassra'agi kaangguy esalib. 27 Saellana jareya bi' rit-parjuridda Pilatus Isa egiba maso' ka karatonna gubennor, ban sakabbiyanna pasukan padha akompol e sakalenglengnga Isa. 28 Rasoganna Isa ebukka', laju epangagem juba bungo terrong. 29 Rit-parjurit jareya agabay makotha dhari ca'-ranca' se ari-dhuri, laju epasang ka serana Isa. Astana se kangan epangastane tongket, ban reng-oreng jareya pas asojud e ajunanna sambi co-ngoco, "Mator sandika ka'dhinto' Guste, Ratona Oreng Yahudi!" 30 Isa ecopae, tongkedda ekala', epokollagi ka serana. 31 Saellana mare ekaen-maenan, jubana se bungo terrong ebukka', pas epangagem rasoganna dibi' pole. Saellana jareya Isa pas egiba kalowar esaliba. 32 E tengnga jalan, reng-oreng jareya tatemmo ban oreng dhari Kirene nyamana Simon. Simon jareya epaksa epamekol salibba Isa. 33 Reng-oreng jareya pas napa' ka settong kennengngan se anyama Golgota, se artena "Kennengnganna Galunthonganna Cethak". 34 E jadhiya Isa eatore adha'ar anggur se ecampore kalengmaddu. Tape saellana anggur jareya ecepcep, bi' Isa ta' edha'ar. 35 Saellana jareya Isa pas esalib; rasoganna eellot egi-bagi e antarana reng-oreng jareya. 36 Samarena, reng-oreng jareya pas toju' ajaga Isa e jadhiya. 37 E attassa serana Isa epobuwi tolesan se noduwagi parkara se earannagi ka salerana, se monyena kantha reya: "Areya' Isa, Ratona Oreng Yahudi". 38 Badha keya oreng laen kadhuwa, iya areya rampok raja, se esalib epabareng ban Isa; se settong esaba' e kanganna, settongnga esaba' e kacerra. 39 Reng-oreng se lebat e jadhiya pek-kepeggan, ca'-ngoca'e Isa. 40 Oca'na, "Ba'na se magujura Padalemman Socce, pas maddegga pole epamareya e dhalem tello are! Mon ba'na pajat Pottrana ELOHIM, mara toron dhari kaju salib jareya, pasalamet aba'na dibi'!" 41 Bariya keya mam-imam kapala ban ru-guru agama sarta pin-pamimpin Yahudi ya-nyeya Isa. Ca'na reng-oreng jareya, 42 "Reng-oreng laen epasalamet, tape ta' bisa masalamet aba'na dibi'! Mon Isa jareya pajat rato Isra'il, dina sateya ma' olle toron dhari kaju salibba, buru sengko' parcaja. 43 Aba'na parcaja ka ELOHIM, sarta ngako Pottrana ELOHIM. Sateya mara tenggu ba' etolonga bi' ELOHIM." 44 La'-mala' pok-rampok se epabareng esalib e jadhiya noro' ya-nyeya Isa kantha jareya keya. 45 E baja beddhuk sanagara jareya petteng calemodan, sampe' tello ejjam abidda. 46 Pokol tello' asar, Isa aera' ce' kajana, "Eli, Eli, lama sabakhtani?" se artena, "Ya ELOHIM, Ya ELOHIM, aponapa Abdidalem me' edinggallagi?" 47 Reng-oreng se badha e jadhiya badha se ngedhing paera'na jareya, laju ngoca', "Oreng rowa ngolok Eliya!" 48 E antarana reng-oreng jareya badha kasorang se duliyan ngala' seppon, ecelluppagi ka anggur se celo'. Seppon jareya pas ejujjuwagi ka konco'na kaju, sarta ejuluwagi ka lathena Isa. 49 Tape reng-oreng laenna ngoca', "Nante' gallu, mara tenggu pola Eliya me' dhateng masalamet aba'na!" 50 Saellana jareya Isa aera' pole epakaja, pas anaza'. 51 Bir-tabir se agantong e Padalemman Socce sebbit madhuwa dhari attas ka baba. Bume agundhek ban nong-gunong maroka. 52 Kam-makam bungkar, ban bannya' ommadda ELOHIM se la mate odhi' pole. 53 Saellana Isa odhi' pole kabbi padha kalowar dhari koburanna, laju padha entar ka Yerusalim, etangale'e oreng bannya' e jadhiya. 54 Kapalana pasukan ban rit-parjurit se ajaga Isa padha katako'en e bakto nangale'e badha lendhu ban pa-apa se kadaddiyan e are jareya. Reng-oreng jareya padha ngoca', "Oreng reya Pottrana ELOHIM onggu!" 55 E jadhiya bannya' keya babine'an se ngabas dhari jauna. Babine'an jareya noro' bunte' ban nolonge Isa molae dhari Galilea. 56 E antarana iya areya Miriyam Magdalena, Miriyam ebuna Yakobus ban Yusup, ban ebuna na'-ana'na Zebedeyus. 57 E malem jareya badha oreng sogi dhari Arimateya napa' ka jadhiya; nyamana Yusup, moredda Isa keya. 58 Yusup entar ka Pilatus, menta jinazana Isa. Bi' Pilatus esoro bagi. 59 Daddi bi' Yusup jinaza jareya ekala', pas ebundu' bi' kaen linen se anyar, 60 laju esaba' e makam se ekagabay e dhalem settong gumo' bato se esadhiya'agi kaangguy aba'na dibi'. Saellana jareya lobangnga koburanna pas etotop, egulu'i bato se raja, ban Yusup laju mole. 61 Miriyam Magdalena ban Miriyam settonganna toju' e jadhiya addhep ka makam jareya. 62 Kalagguwanna, e are Sabat, mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi areng-bareng ngadhep ka Pilatus 63 laju mator, "Towan, abdina emot ja' gi' odhi'na oreng ka'dhissa' oneng ngoca', 'E are se kapeng tello' Sengko' jaga'a dhari kobur.' Luk. 9:22, 18:31-33* 64 Daddi, koburanna pakonnagi jaga pagu-onggu kantos are se kapeng tello', manabi ta' kadi ka'dhinto' tako' jinazaepon ekeco' sareng red-moredda pas ebar-kabarragi ja' oreng gapaneka ampon odhi' pole. Tepowan se jang budhiyan gapaneka ajuba'an dhari se jang adha'an." 65 "Ba'na andhi' tantara pangawal," dhabuna Pilatus ka reng-oreng jareya, "kassa' jaga pagu-onggu makam jareya." 66 Daddi mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi jareya pas mangkat ka koburan gella', bato totobba esegel ban e adha'na esaba'i panjaga'an, sopaja makam jareya ta' eli-guli oreng.
1 Saellana are Sabat la lebat, e are Ahad gi' petteng, Miriyam Magdalena ban Miriyam settonganna entar ka koburan jareya. 2 O-tao laju badha lendhu se ce' rajana. Badha malaekadda Pangeran settong toron dhari sowarga laju magulu' bato panotobba makam gella', terros alenggi e attassa. 3 Robana malaekat jareya padha ban dhap-keddhap, dineng rasoganna ce' potena. 4 Tantara se ajaga e jadhiya katako'en sampe' ngetter, ban akantha oreng mate. 5 Dhabuna malaekat jareya ka babine'an gella', "Ba'na ta' osa tako'! Sengko' tao ba'na padha nyare Isa se esalib rowa. 6 Sateya la tadha' e dhinna', la abungo akantha se la edhabuwagi dibi' sabbanna. Mara dha' enna', reya' abas kennengnganna pasareyanna. 7 Sateya, kassa' ba'na duli entar ka red-moredda, kabala kantha reya, 'Isa ampon abungo, ban samangken meyos ka Galilea ajangadha'i sampeyan. E ka'dhissa' sampeyan bakal tapanggiya sareng Salerana!' Kaenga'e apa se la ekoca'agi sengko' ka ba'na reya." 8 Babine'an jareya duli nyengga dhari makam jareya. Atena arassa tako' acampor gumbira, kabbi padha ka'-berka' entara malae red-moredda parkara jareya. 9 O-tao Isa etemmo manggi'i babine'an jareya, pas adhabu, "Salam!" Babine'an jareya nyander nyemma'e Isa, laju agellu' padana ban nyemba ka Salerana. 10 "Ta' osa tako'," ca'na dhabuna ka reng-oreng jareya, "kassa' kabala ka Tang tan-taretan, soro padha entar ka Galilea; e dhissa' reng-oreng jareya bakal tatemmowa ban Sengko'." 11 Sabatara babine'an gella' ajalan, tantara se ajaga makam gella' badha se padha entar abali ka kottha, areppot ka mam-imam kapala parkara sakabbiyanna kadaddiyan gella'. 12 Mam-imam kapala aparembagan ban pin-pamimpin Yahudi; tantara se ajaga gella' padha eberri'i pesse sabannya'na, 13 laju ebalai kantha reya, "Ba'na kodu ngoca' ja' red-moredda Isa entar ka makamma e bakto malem, sarta ngeco' jinazana teppa'na ba'na padha tedhung. 14 Ban mon parkara jareya epeyarsa gubennor, ban sengko' ecaca'ana me' olle parcaja ban ba'na me' olle ta' nemmo karekongan pa-apa." 15 Tantara se ajaga jareya nampane pesse gella', ban ajalannagi akantha se epessennagi ka aba'na. Daddi sampe' sateya careta jareya gi' ekacaca e kalanganna oreng Yahudi. 16 Moredda Isa se sabellas oreng padha entar ka gumo' e Galilea akantha se la edhabuwagi Isa. 17 E bakto nangale'e Isa, red-moredda pas padha asojud abakte. Tape e antarana red-mored jareya gi' badha se mangmang atena. 18 Isa pas nyander ka seddi'na red-moredda jareya, laju adhabu, "Sakabbiyanna kobasa e sowarga ban e bume la epassra'agi ka Sengko'. 19 Daddi mara entar ka sakabbiyanna bangsa e sabingkerra dunnya, padaddi Tang mored kabbi. Baptis sakabbiyanna bangsa jareya kalaban nyebbut asmana Rama ban Pottra ban Errohna ELOHIM. 20 Ajari kabbi sopaja padha'a ta'at ka pa-apa se la eparenta'agi Sengko' ka ba'na. Ban kaenga'e, ya, Sengko' abarengngana ba'na terros sampe' are keyamat."
1 Areya' Kabar Bagus parkara Isa Almasih, Pottrana ELOHIM. 2 Kabar Bagus jareya emolae akantha se etoles bi' Nabbi Yesaya, iya areya, " 'Areya' Tang otosan,' dhabuna ELOHIM; 'Bi' Sengko' eotos ajangadha'i ba'na, sopaja ababat jalan kaangguy ba'na.' 3 Badha oreng ra'-era'an e sagara beddhi, 'Sadhiya'agi jalan kaagem Pangeran; parata'agi lan-jalan se elebadana Salerana.' " 4 Yahya pajat bendher kalowar e ra-ara, akantha se la etoles bi' nabbi gella'. Yahya jareya abaptis reng-oreng ban manapa' berta dhari ELOHIM. "Ba'na kodu atobat dhari sa-dusana, ban kodu ebaptis, sopaja ba'na esapora bi' ELOHIM," dhabuna Yahya jareya. 5 Bannya' oreng dhari nagara Yudea ban dhari kottha Yerusalim entar ngedhingngagi Yahya. Reng-oreng jareya ngakone sa-dusana, ban Yahya abaptis reng-oreng jareya e Songay Yordan. 6 Rasoganna Yahya jareya dhari buluna onta. Sabbu'na dhari kole', ban se edha'ar balang ban maddu alas. 7 Yahya jareya manapa' kabar reya ka oreng se bannya', "Saellana sengko' reya bakal rabuwa oreng se araja'an dhari sengko'. Mokka'a talena sapatuna bai sengko' ta' pantes. 8 Sengko' abaptis ba'na ngangguy aeng, tape oreng jareya abaptisa ba'na ngangguy Errohna ELOHIM." 9 E bakto jareya Isa rabu dhari Nazaret e dhaera Galilea, laju ebaptis bi' Yahya e Songay Yordan. 10 E bakto gi' buru kalowar dhari songay jareya, Isa laju ngoladi langnge' abukka' ban Errohna ELOHIM toron ka attassa Salerana aropa mano' dara. 11 Pas badha sowarana ELOHIM dhari langnge' se adhabu kantha reya, "Ba'na Tang Ana' se kataresnan, se masenneng Tang ate." 12 Saellana jareya dhari kakowadanna Errohna ELOHIM Isa laju meyos ka ra-ara sanatkala jareya. 13 Isa alenggi e jadhiya pa' polo are abidda, egudha Iblis. Neng e jadhiya badha keya run-burun alas, ban kat-malaekat rabu ka jadhiya aladine Salerana. 14 Saellana Yahya epenjara, Isa meyos ka Galilea, laju ngabarragi Kabar Bagus dhari ELOHIM e jadhiya. 15 "Baktona la napa'," ca'na dhabuna, "ELOHIM bakal duliya marenta. Mara atobat dhari sa-dusana, ban paparcaja ka Kabar Bagus dhari ELOHIM!" 16 E bakto alomampa e paseserra Talaga Galilea, e jadhiya Isa ngoladi badha oreng majang kadhuwa, iya areya Simon ban ale'na se anyama Andreyas. Se kadhuwa jareya teppa'na ajala juko' e talaga jareya. 17 Isa adhabu ka se kadhuwa jareya, "Mara noro' Sengko'. Bi' Sengko' ba'na eajarana ajala manossa." 18 Sanatkala jareya keya se kadhuwa buru pas ngereng Isa, jalana edina. 19 Isa alomampa terros, laju ngoladi badha oreng kadhuwa laenna, sataretan keya, nyamana Yakobus ban Yahya, na'-ana'na Zebedeyus. Se kadhuwa jareya teppa'na badha e dhalem paraona, mateppa' jalana. 20 Gi' buru eoladi bi' Isa terros edikane. Se kadhuwa jareya laju ngereng Isa. Eppa'na ban la-kabulana se padha badha e paraona edina'agi. 21 Isa ban red-moredda napa' ka kottha Kapernaum, ban e are Sabat samarena jareya laju meyos ka kennengnganna kabakteyan sarta pas morok e jadhiya. 22 Reng-oreng se ngedhingngagi padha kasambu' polana se morok kalaban kobasa, ta' akantha ru-guru agama. 23 E bakto jareya laju badha oreng se kasosoban erroh jahat maso' ka kennengnganna kabakteyan jareya, pas aera', 24 "Adhu, Isa, oreng Nazaret, abdidalem ka'dhinto' padha epakadiya ponapa sareng Junandalem? Ponapa abdidalem epatompessa sadaja? Abdidalem oneng pasera Junandalem: Junandalem otosan se socce dhari ELOHIM!" 25 Isa abentak erroh jahat jareya. "Neng-enneng!" ca'na dhabuna. "Kalowar dhari oreng reya!" 26 Oreng gella' bi' erroh jahat jareya edhu-ondhu epasanta', saellana jareya erroh jahat buru laju kalowar dhari oreng jareya sambi atharat. 27 Reng-oreng se nangale'e jareya padha kasambu', sampe' padha ngoca' kantha reya, "Adhu, apa reya? Areya pangajaran anyar! Oreng reya kalaban kobasana marenta roh-erroh jahat epakon kalowar, ban roh-erroh jahat jareya atoro' ka dhabuna!" 28 Kabar parkara Isa jareya ce' ceppedda balattra ka sabingkerra dhaera Galilea. 29 Isa ban red-moredda gubar dhari kennengnganna kabakteyan, terros meyos ka bengkona Simon ban Andreyas. Yakobus ban Yahya noro' keya. 30 Ebu mattowana Simon teppa'na sake' panas, tedhung e katedhunganna. Bakto Isa ban red-moredda napa' ka jadhiya laju eatore oneng parkara jareya. 31 Daddi Isa ngoladi mattowana Simon jareya, laju eastane tanangnga, pas epajaga. Panassa elang, laju aladine tamoyya. 32 Saellana are compet, reng-oreng ngeba sakabbiyanna oreng se padha sake' ban kasosoban erroh jahat, egiba ka Isa. 33 Reng-oreng sakottha jareya padha agaribbung e adha'na bengko jareya. 34 Isa mabaras oreng sabannya'na se nanggung panyaket acem-macem sarta ngojuk roh-erroh jahat. Roh-erroh jahat jareya ta' eparengngagi ca'-ngoca' pa-apa, sabab roh-erroh jahat jareya tao sapa Salerana jareya. 35 Kalagguwanna e baja sobbu, Isa abungo laju meyos dhari compo'na ka kennengngan se seppe e lowaranna kottha, pas adu'a e jadhiya. 36 Tape Simon ban ca-kancana entar nyare'e. 37 Ban saellana etemmo laju padha mator, "Sadajana oreng nyare'e Panjennengngan." 38 Tape Isa adhabu, "Mara terros entar ka tha-kottha laen se ma'-semma' dhari dhinna'. Sengko' kodu akotbah e dhissa' keya, sabab jareya maksodda Sengko' entar dha' enna'." 39 Daddi Isa meyos ka man-dhimman e saantero Galilea, sarta akotbah e kennengngan-kennengnganna kabakteyan sarta ngojuk roh-erroh jahat. 40 Badha oreng lalake' kasorang andhi' panyaket kole' budhuk. Oreng jareya nyander ka Isa, pas asojud sarta mator, "Manabi Panjennengngan kasokan, Panjennengngan bisa mabaras abdina." 41 Isa neser ka oreng jareya, daddi oreng jareya pas esedding sambi adhabu, "Sengko' endha'. Mara, baras!" 42 Sanaleka jareya keya panyakedda elang ban oreng jareya baras. 43 Bi' Isa oreng jareya pas esoro mole sambi eparenge parengeddan kantha reya, 44 "Senga' ja' kabala ka sapa'a bai. Tape kassa' entar ka imam, soro tenggu ma' olle etemmo ja' ba'na pajat baras onggu. Saellana jareya, atorragi kurban menorot se eparenta'agi Mosa, menangka bukte ka reng-oreng laen ja' ba'na la pajat baras onggu." 45 Tape oreng jareya nyengga dhari jadhiya, laju notorragi kadaddiyan jareya e man-dhimman sampe' Isa ta' bisa maso' ka kottha rang-terrangan. Daddi Salerana pas alenggi e lowar kottha e kennengngan-kennengngan se seppe. Tape reng-oreng dhari man-dhimman gi' dhateng nyabis.
1 Saellana olle pan-barampan are dhari jareya Isa abali ka Kapernaum. Kabar ja' Isa badha e bengko jareya pas balattra. 2 Daddi bannya' oreng nyabis, sampe' ta' nemmo kennengngan pole. Bariya keya e adha'na labang sella' ban oreng. Isa notorragi berta dhari ELOHIM ka reng-oreng se badha e jadhiya. 3 Sabatara Salerana abu-dhabu pas badha oreng kaempa ngosong oreng empon egiba'a ka Isa. 4 Tape sarrena oreng talebat bannya'na, oreng se empon jareya ta' ekenneng giba maso' sampe' ka seddi'na Isa. Daddi, oreng se kaempa gella' abungkar ata'na bengko jareya teppa' e attassa kennengngan se elenggi'i Isa. Saellana alobang, se empon epatoron ban tekerra. 5 E bakto ngoladi saapa rajana imanna reng-oreng jareya, Isa laju adhabu ka se empon, "Na', sa-dusana ba'na la esapora." 6 Ru-guru agama se teppa'na toju' e jadhiya badha se padha ngoca' e dhalem atena, 7 "Me' ce' bangalla oreng reya ngoca' kantha reya! Areya nyamana ya-nyeya ELOHIM! Coma ELOHIM se bisa nyapora dusa." 8 E bakto jareya keya Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng jareya, laju adhabu, "Arapa ba'na me' atanya kantha jareya e dhalem atena? 9 Kemma gampang ngoca' ka oreng se empon reya: 'Dusana ba'na la esapora', otaba ngoca', 'Mara jaga, kala' tekerra pas ajalan'? 10 Tape sateya Sengko' abukteyagiya ka ba'na ja' Pottrana Manossa e bume reya andhi' kobasa nyapora dusa." Isa laju adhabu ka oreng se empon gella', 11 "Mara jaga, kala' tekerra pas mole!" 12 Oreng jareya jaga laju duli ngala' tekerra, terros kalowar eabassagi reng-oreng se badha e jadhiya. Reng-oreng jareya padha kasambu' kabbi laju amolja'agi ELOHIM. Oca'na, "Sengko' sajjegga ta' tao nangale'e kadaddiyan se kantha reya!" 13 Isa abali pole ka penggirra Talaga Galilea. Bannya' oreng se nyander ka Salerana, ban Isa laju morok reng-oreng jareya. 14 Sabatara alomampa e jadhiya, Isa laju ngoladi tokang narek pajek se anyama Lewi, ana'na Alfeyus, se teppa'na toju' e kantor pajek. "Mara noro' Sengko'," ca'na dhabuna Isa. Lewi pas jaga ngereng Isa. 15 E bakto Isa teppa'na adha'ar e bengkona Lewi, bannya' tokang narek pajek ban reng-oreng laenna se bi' masarakat eanggep oreng ta' becce' noro' ngakan e jadhiya abareng ban Isa sarta red-moredda. 16 Badha ru-guru agama se tamaso' golonganna kaom Farisi nangale'e Isa adha'ar apolong ban reng-oreng tokang narek pajek sarta reng-oreng laenna se eanggep oreng ta' becce' jareya. Daddi laju padha atanya ka red-moredda Isa, "Guruna sampeyan me' adha'ar abareng ban reng-oreng tokang narek pajek ban reng-oreng se ta' becce'?" 17 Isa meyarsa partanya'anna reng-oreng jareya, laju adhabu, "Oreng se baras ta' parlo dokter; se parlo dokter oreng se sake'. Sengko' dhateng ngologa reng-oreng se eanggep juba', banne ngologa reng-oreng se nganggep aba'na la becce'." 18 E settong bakto red-moredda Yahya Pambaptis ban reng-oreng Farisi teppa'na apowasa. Laju badha oreng se nyander ka Isa; oreng jareya atanya, "Aponapa red-moredda Yahya Pambaptis sareng red-moredda oreng Farisi ma' aseyam, nangeng red-moredda sampeyan me' bunten?" 19 Isa adhabu, "Mon badha oreng andhi' gabay, apa tamoyya ta' kan-ngakan? Ta' kera! Mon pangantan lake'na gi' badha, tanto tamoyya ngakan. 20 Tape bakal napa'a baktona pangantan lake' egiba dhari jadhiya. E bakto jareya buru tamoyya ta' ngakan. 21 Tadha' oreng se nambel kalambi laju bi' kaen anyar. Sabab kaen se anyar jareya tanto kerker, daddi beddhana tanto atamba raja. 22 Bariya keya tadha' oreng nyaba' anggur anyar ka dhalem kanthong kole' se laju. Sabab mon eesse'e anggur se anyar jareya kanthongnga tanto leddu'. Dhi-budhina anggur ban kanthongnga padha tabuwang. Anggur anyar kodu ebaddhai kanthong anyar keya!" 23 E settong are bakto are Sabat, Isa lebat e teggal se etamenne gandum. Red-moredda metthek bulirra gandum. 24 Daddi reng-oreng Farisi atanya ka Isa, "Aponapa moredda sampeyan ma' ta' atoro' ka hokomma agama, ngalakone barang se elarang e are Sabat?" 25 Isa adhabu, "Apa ba'na ta' tao maca apa se elakone Daud e bakto Abyatar daddi imam agung? Daud ban tantarana lapar, tape ta' andhi' pa-apa se ekakana. 26 Daddi Daud maso' ka dhalem Padalemman Socce, laju ngakan roti se la eatorragi ka ELOHIM. Ban roti jareya ebagi keya ka reng-orengnga. Mangkana menorot hokomma agama pera' mam-imam se olle ngakan roti jareya." 27 Isa laju adhabu pole, "Are Sabat reya epabadha kaangguy manossa; banne manossa kaangguy are Sabat. 28 Daddi, Pottrana Manossa kobasa, la'-mala' ka are Sabat."
1 Isa abali pole ka kennengnganna kabakteyan. E jadhiya badha oreng lalake' se tanangnga mate salaja. 2 E jadhiya badha keya reng-oreng se terro nyareya salana Isa, polana terro agugada Salerana. Daddi reng-oreng jareya terros ngabassagi dhari semma'na, terro taowa Isa ba' mabarasa oreng gella' e are Sabat. 3 Isa adhabu ka oreng se tanangnga mate salaja jareya, "Mara manjeng e dhinna', e bagiyan adha' reya." 4 Samarena laju adhabu ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Menorot agama, apa se olle elakone oreng e are Sabat? Alako bagus otaba alako juba' ka oreng laen? Nolong oreng apa mate'e?" 5 Tape reng-oreng jareya tadha' se nyaoda. Isa ngoladi ka sakalenglengnga. Panggaliyanna peggel tape sossa, polana reng-oreng jareya cengkal. Isa pas adhabu ka oreng se sake' gella', "Pangaceng tanangnga." Oreng jareya mangenceng tanangnga, ban tanangnga pas baras. 6 Daddi reng-oreng Farisi jareya pas nyengga dhari kennengnganna kabakteyan jareya, aparembagan ban pan-barampan oreng pangerengnga Herodes, asajja mateyana Isa. 7 Isa ban red-moredda nyengla ka Talaga Galilea, etoro' bunte' oreng sabannya'na. Reng-oreng jareya badha se dhari Galilea, dhari Yudea, 8 dhari Yerusalim, dhari dhaera Idumeya, dhari dhaera e temorra Yordan, ban dhari sabingkerra tha-kottha Tirus ban Sidon. Reng-oreng jareya entar ka jadhiya parlo tatemmowa ban Isa, sabab reng-oreng jareya ngedhing parkara pa-apa se la elampa'agi Isa. 9 Reng-oreng jareya ce' bannya'na sampe' Isa makon red-moredda nyadhiya'agi parao kaagem Salerana, sopaja Salerana ta' sampe'a elek-sellek bi' reng-oreng jareya. 10 Bannya' oreng se epabaras, sampe' reng-oreng se sake' saleng sellek aehteyar nyemma'e Salerana polana terro nyeddinga Salerana. 11 Ban reng-oreng se kasosoban erroh jahat nangale'e Salerana, laju asojud e ajunanna sambi atharat, "Junandalem Pottrana ELOHIM!" 12 Tape Isa kalaban gu-onggu alarang roh-erroh jahat jareya ala-bala sapa Salerana se saongguna. 13 Saellana jareya Isa ongga ka gumo', pas adikane reng-oreng se ekasokane. Reng-oreng jareya nyander, 14 Isa pas mele dhubellas oreng e antarana. Dhabuna Isa, "Sengko' mele ba'na sopaja ba'na noro' Sengko'. Bi' Sengko' ba'na eotosa kaangguy mabalattra Kabar Bagus dhari ELOHIM, 15 ban ba'na bakal narema'a kobasa kaangguy ngojuk roh-erroh jahat." 16 Areya' nyamana dhubellas oreng se epele Isa jareya: Simon (se ejulugi Petrus), 17 Yakobus ban taretanna se anyama Yahya, iya areya na'-ana'na Zebedeyus (se bi' Isa eparenge nyama Bowanerges se artena "ana'na galudhuk"), 18 Andreyas, Filipus, Bartolomeyus, Matiyus, Tomas, Yakobus ana'na Alfeyus, Tadeyus, Simon se Patriot, 19 ban Yudas Iskariyot se akiyanat ka Isa. 20 Saellana jareya Isa gubar ka compo'na. Ce' bannya'na pole oreng se noro' bunte' akompol ka jadhiya, sampe' Isa ban red-moredda ta' sempat adha'ar. 21 Reng-oreng jareya ngoca', "Oreng jareya la gila!" E bakto ngedhing caca se kantha jareya, kalowargana Isa dhateng ngoneyana Isa. 22 Ru-guru agama se dhateng dhari Yerusalim padha ngoca', "Oreng jareya kamaso'an Be'elzebul! Kapalana erroh jahat jareya se aberri' kobasa ka oreng jareya kaangguy ngojuk erroh jahat." 23 Daddi Isa pas adikane reng-oreng se bannya' jareya, laju nyareta'agi pan-barampan parompama'an. Dhabuna, "Baramma erroh jahat se bisa'a ngojuk erroh jahat? 24 Mon badha nagara se pecca daddi pan-barampan golongan se saleng amosowan, nagara jareya ta' kera kowat. 25 Mon e dhalem settong kalowarga orengnga ta' rokon ban anggotana padha saleng amosowan, kalowarga jareya tanto ancor. 26 Daddi mon karaja'anna Iblis aca-pecca ban saleng amosowan, karaja'an jareya ta' kera abit omorra ban tanto tompes tadha' karena. 27 Tadha' oreng se bisa maso' ka dhalem bengkona oreng laen se kowat ban arampas dhi'-andhi'na mon oreng se kowat se andhi' bengko jareya ta' etale'e gallu. Saellana jareya, buru oreng jareya bisa arampas dhi'-andhi'na. 28 Ba'na ebala'ana, ya! Mon oreng agabay dusa sarta makalowar ca'-oca' se ya-nyeya oreng, oreng jareya bisa esapora. 29 Tape mon oreng jareya ya-nyeya Errohna ELOHIM, oreng jareya ta' bisa esapora! Sabab ya-nyeya Errohna ELOHIM jareya tamaso' dusa se langgeng." ( 30 Isa adhabu kantha jareya polana badha oreng se ngoca' ja' Isa jareya kasosoban erroh jahat.) 31 Saellana jareya ebu ban tan-taretanna Isa rabu, padha anante' e lowar, laju nyoro oreng adikane Isa. 32 E bakto jareya teppa'na bannya' oreng padha toju' e sakalenglengnga Isa. Ca'na atorra reng-oreng jareya, "Panjennengngan esare ebu sareng tan-taretanna. Ka'dhissa' anante' e lowar." 33 Dhabuna Isa, "Sapa Tang ebu? Sapa Tang taretan?" 34 Saellana jareya Isa laju ngoladi ka reng-oreng se toju' e sakalenglengnga pas adhabu, "Areya' Tang ebu ban Tang taretan! 35 Sakabbiyanna oreng lake' ban oreng bine' se ajalannagi karsana ELOHIM, jareya Tang taretan ban Tang ebu."
1 Isa morok pole e penggirra Talaga Galilea. Oreng se agaribbung e jadhiya ce' bannya'na. Daddi Isa pas ongga ka parao e attas aeng, laju alenggi e jadhiya. Dineng oreng se bannya' gella' padha manjeng e penggirra talaga. 2 Isa pas morok reng-oreng jareya acem-macem parkara ngangguy parompama'an. Kantha reya pamorogga: 3 "Mara edhingngagi! E settong are badha oreng tane entar nabur ne-bine. 4 Teppa'na oreng jareya nabur, badha ne-bine se gaggar e lorong. Laju badha mano' ngabber ka jadhiya, ne-binena ecocco' sampe' tadha' karena. 5 Badha keya se gaggar ka kennengngan se bannya' batona se sakone' tanana. Ne-bine jareya lekkas tombu sabab korang tanana, 6 tape e bakto are molae tenggi, bi'-selbi'na molae elop, laju kerreng terros mate amarga ramo'na ta' dhalem. 7 Badha pole ne-bine se gaggar ka ombut se ari-dhuri. Ombut se ari-dhuri jareya tombu nyecce'e bi'-selbi'na ne-bine se buru tombu, sampe' ta' abuwa. 8 Tape badha keya se gaggar ka tana se landhu. Ne-bine jareya tombu, sampe' raja, laju abuwa. Buwana badha se tello polo, badha se sabidak, ban badha se saratos kalena." 9 Samarena nyareta'agi parompama'an jareya Isa adhabu, "Ba'na andhi' kopeng, edhingngagi!" 10 E naleka Isa kadibi'an, reng-oreng se ngedhing pangajaranna nyabis abareng ban red-moredda se dhubellas oreng. Reng-oreng jareya padha atanya maksodda parompama'an gella'. 11 "Ba'na la eparenge tao roseyana parkara baramma ELOHIM marenta," dhabuna Isa. "Tape reng-oreng lowar eajari ngangguy parompama'an, 12 sopaja 'Reng-oreng jareya bakal terrosa ngabassagi tape ta' tao badha kadaddiyan apa, reng-oreng jareya bakal terrosa ngedhingngagi, tape ta' ngarte, jareya kalakon sopaja reng-oreng jareya ta' nangale'e ban ta' ngarte ban ta' entar ngadhep ka ELOHIM ban ELOHIM ta' nyapora dusana.' " 13 Saellana jareya Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon ba'na ta' ngarte parompama'an jareya, baramma ba'na se ngarteya parompama'an en-laenna? 14 Oreng se nabur jareya oreng se manapa' kabar dhari ELOHIM sampe' epabalattra. 15 Ne-bine se gaggar e lorong rowa parompama'anna reng-oreng se ngedhing kabar parkara baramma ELOHIM marenta. Gi' buru ngedhing kabar jareya, Iblis dhateng ngala' apa se la etabur e dhalem atena oreng jareya. 16 Ne-bine se gaggar e tana se bannya' batona jareya parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya, laju narema kabar jareya kalaban ate senneng. 17 Tape kabar jareya ta' aramo' e dhalem atena, ban ta' abit omorra. Buru nemmo kasossa'an otaba ekaneyaja polana kabar jareya, laju terros mortad e bakto jareya keya. 18 Ne-bine se gaggar e ombut se ari-dhuri jareya parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya, 19 tape oreng jareya kobater mekkere odhi'na, ban terro odhi'a mewah, napso se acem-macem maso' ka dhalem atena. Daddi kabar dhari ELOHIM jareya tacecce' e dhalem atena, sampe' ta' abuwa. 20 Ban ne-bine se gaggar ka tana se landhu rowa parompama'anna oreng se ngedhing kabar jareya sarta etarema e dhalem atena, bannya' buwana. Hasella badha se tello polo, badha se sabidak, ban badha keya se saratos kalena." 21 Isa laju adhabu pole, "Ba' badha'a oreng se ngodhi'i damar ban damarra jareya laju ekodhunge pennay, otabana esaba' e babana katedhunganna? Apa kerana damarra jareya ta' esaba' e ko'-tongko'na damar? 22 Apa'a bai se ta' etangale'e oreng tanto pas etangale'e, ban apa'a bai se etop-totobi masthe etemmo. 23 Daddi, mon andhi' kopeng, edhingngagi!" 24 Saellana jareya Isa laju adhabu pole, "Tetene apa se ekaedhing ba'na reya! Okoran se bi' ba'na eangguy ka oreng laen, bi' ELOHIM bakal eagemma menangka okoran ka ba'na, la'-mala' aberra'an pole. 25 Sabab oreng se la andhi', bakal eparengngana jang bannya'an pole; tape se ta' andhi', apa se ekaandhi' aba'na maske la ce' sakone'na bakal epondhuda." 26 Isa materros dhabuna pole, "Mon ELOHIM la marenta menangka rato, kabadha'anna ekenneng ompama'agi akantha oreng se nabur ne-bine e teggalla. 27 Oreng jareya mon malem tedhung, mon seyang jaga. Ban sabatara jareya ne-binena gella' tombu ban atamba raja. Tape oreng jareya ta' tao baramma carana ne-bine jareya se tombu ban atamba raja. 28 Tana jareya dibi' se matombu ban mabuwa men-tamennan jareya; dha'-adha'na kalowar dalangkedanna, pas noro' bulirra, laju kalowar buwana. 29 Ban mon gandum jareya la massa', bi' oreng jareya molae eanye sabab la napa' ka baktona molong." 30 "Mon ELOHIM marenta, ba' ekennenga bandhingngagi bi' apa, ya?" ca'na dhabuna Isa pole. "Conto apa ba'nengan se ekennenga angguy nerrangngagi? 31 Mon ELOHIM marenta, kabadha'anna padha ban parompama'an reya: Badha oreng ngala' bigina sawi laju etamen e tana. Bigina sawi reya bigi se paleng kene' e dunnya. 32 Tape mon la tombu, daddi se paleng raja e antarana men-tamennan. Ka-cangkana ce' rampa'na sampe' no'-mano' entar ka jadhiya laju alebun e baba'anna." 33 Daddi cara jareya Isa se morok oreng bannya', ngangguy parompama'an sabannya'na se kantha jareya, menorot kakowadanna pekkeranna reng-oreng se ngedhingngagi. 34 Isa ros-terrosan ngangguy parompama'an mon morok reng-oreng jareya, tape mon pera' kare red-moredda malolo, parompama'an jareya bi' Isa pas eterrangngagi kabbi. 35 E baja asar are jareya keya, Isa adhabu ka red-moredda, "Mara ja' alajara alengka talaga." 36 Daddi oreng se bannya' jareya pas edina'agi. Isa laju ongga ka parao, bariya keya red-moredda. E jadhiya badha keya o-parao laenna. Saellana jareya Isa ban red-moredda molae alajar. 37 Ta' saapa abidda dhari jareya o-tao laju badha angen barat. Omba'na molae mokol parao jareya sarta maso' ka dhalem sampe' parao jareya para' possa'a ban aeng. 38 Isa badha e bagiyan budhina parao jareya, asare abantalan. Bi' red-moredda ebungowe. Ca'na red-moredda jareya, "Guru, ponapa Panjennengngan ta' parduli manabi abdina sadaja sareng Panjennengngan padha calaka'?" 39 Isa abungo, laju abentak ka angen, sarta adhabu ka talaga, "Mara paceddu!" Angenna pas ceddu ban talaga jareya pas tadha' omba'na. 40 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Arapa ba'na me' tako'? Arapa ba'na me' padha ta' parcaja ka Sengko'?" 41 Red-moredda jareya padha katako'en laju padha saleng ngoca', "Sapa sabendherra oreng reya? Me' sampe' angen ban omba' atoro' ka dhabuna"
1 Isa ban red-moredda la alengka Talaga Galilea, e dhaera Gerasa. 2 Buru toron dhari paraona, Isa laju esanderri oreng lalake' se gi' buru kalowar dhari wa-guwa e koburan. 3 Oreng jareya kasosoban erroh jahat ban enneng e kam-makam. Oreng jareya la ta' ekenneng tale'e pole, maske bi' rantay sakale; 4 la seggut soko ban tanangnga ekalenthong, tape tay-rantay bessena epapegga' ban besse e sokona epapotong. Oreng jareya ce' kowadda sampe' tadha' se kellar nagenne. 5 Seyang malem lakona leng-ngaleleng e kam-makam ban e mo'-gumo', sambi rat-tharadan; badanna ekol-pokol bi' bato sampe' loka kabbi. 6 E bakto oreng jareya nangale'e Isa dhari jauna, oreng jareya ka'-berka' sarta pas asojud e ajunanna Isa. 7 Oreng jareya pas aera' ce' kajana, "Isa, Pottrana ELOHIM Se Mahatenggi! Epakadiya ponapa abdidalem? Bit asmana ELOHIM, abdidalem nyo'ona, abdidalem ja' seksa'agi!" ( 8 Oreng jareya ngoca' kantha jareya polana Isa adhabu ka oreng jareya, "Erroh jahat, mara kalowar dhari oreng reya!") 9 Isa laju mareksane ka oreng jareya, "Sapa nyamana ba'na?" Saodda oreng jareya, "Nyama abdidalem 'Legiun' -- sabab se akompol e ka'dhinto' ce' bannya'na!" 10 Ban erroh jahat jareya li-baliyan nyo'on ka Isa sopaja roh-erroh jahat jareya ta' epakona ondur dhari dhaera jareya. 11 E seddi'na kennengngan jareya badha babi ce' bannya'na padha nyare pakan e penggirra gumo'. 12 Roh-erroh jahat jareya nyo'on ka Isa, "Ngereng abdidalem sadaja pakon maso' ka dhalem bi-babi ka'dhissa'." 13 Bi' Isa eedine, daddi roh-erroh jahat jareya kalowar dhari oreng gella' laju maso' ka dhalem bi-babi jareya. Bi-babi jareya padha buru laju alonca' dhari penggirra jurang ka dhalem talaga sarta pas padha mate tasellem; bannya'na kabbi badha ra-kera dhu ebu. 14 Reng-oreng se ajaga babi jareya padha ka'-berka', laju ngabarragi parkara jareya sampe' balattra e kottha ban e sa-disa e sabingkerra. Reng-oreng laju padha kalowar terro nengguwa kadaddiyan jareya. 15 Sanapa'na ka kennengnganna Isa, reng-oreng jareya nangale'e oreng se asalla kasosoban erroh jahat jarowa teppa'na toju' e jadhiya. Oreng jareya la akalambi ban pekkeranna la baras. Reng-oreng se nangale'e jareya laju padha tako'. 16 Reng-oreng se la padha nangale'e dibi' apa se kadaddiyan ka oreng se kasosoban erroh jahat sarta bi-babi jareya nyareta'agi kadaddiyan jareya. 17 Pandhudhu' dhaera jareya nyo'on ka Isa sopaja adinggallagi dhaera jareya. 18 E bakto Isa ongga ka paraona, oreng se dha'-adha'na ekobasae roh-erroh jahat gella' nyo'on ka Isa sopaja eparengngagi ngereng. 19 Tape Isa ta' kasokan, laju adhabu, "Kassa' mole, kabala ka la-balana ba'na apa se la elampa'agi Pangeran ka ba'na ban saapa saena Pangeran ka ba'na!" 20 Daddi oreng jareya nyengga, pas entar ka dhaera Sapolo Kottha, nyareta'agi apa se elampa'agi Isa ka aba'na. Reng-oreng se ngedhing careta jareya padha kasambu'. 21 Isa abali pole alengka talaga. E penggirra talaga jareya bannya' oreng dhateng agaribbung e sakalenglengnga Isa. 22 Pas badha oreng dhateng nyamana Yairus, iya areya pamimpinna kennengnganna kabakteyan e kottha jareya. E bakto nangale'e Isa, Yairus laju asojud e ajunanna, 23 sarta nyo'on epagu-onggu, "Pa', ana' bine' abdina nganglo sanget. Ta' langkong ngereng eatorana lenggi ka compo'. Gagappagi saos sopaja ana' abdina pas sae sareng ta' mate!" 24 Daddi Isa pas meyos bi' Yairus. Bannya' oreng se noro' bunte' sampe' Isa ekenneng sellek dhari kangan kacerra, dhari adha' ban dhari budhina. 25 E antarana reng-oreng jareya badha oreng bine' se sake' sambang la dhubellas taon abidda. 26 Dhi'-andhi'na sampe' tadha' epamajar ter-dokter, tape aba'na ta' endha' baras, la'-mala' atamba sara. 27 Babine' jareya la bannya' ngedhing parkara Isa. Daddi aba'na pas nyemma'e Isa dhari budhina. 28 Ca'na pekkerra, "Sokor bisa nyedding jubana bai sengko' tanto baras!" 29 Oreng babine' jareya nyedding jubana Isa, ban e bakto jareya keya dharana pas ampet. Ban oreng jareya arassa ja' aba'na la baras. 30 E bakto jareya keya Isa arassa ja' badha kakowadan se kalowar dhari Salerana, daddi laju atole ka oreng se bannya' jareya sarta mareksane, "Sapa se nyedding Tang juba?" 31 Ca'na red-moredda, "Panjennengngan ngagali dibi' oreng saleng sellek kadi ka'dhinto' bannya'na, ma' daddi Panjennengngan mareksane pasera se nyedding Panjennengngan?" 32 Tape Isa paggun ngoladi ka kangan ka kacer nyare'e oreng se nyedding jubana. 33 Babine' jareya tao apa se kadaddiyan ka aba'na, daddi laju nyander asojud e ajunanna Isa; aba'na ngetter katako'en. Oreng jareya ngakone kabbi sabendherra. 34 Isa laju adhabu ka babine' jareya, "Na', ba'na baras polana parcaja ka Sengko'! Kassa' le-mole; Sengko' nyangowana salamet." 35 Teppa'na Isa gi' abu-dhabu, pas badha reng-oreng dhari bengkona Yairus. "Pottrana panjennengngan ampon seda," ca'na atorra reng-oreng jareya ka Yairus. "Ampon ta' mabi pot-marepot ka Guru pole." 36 Isa ta' marduli ka pa-apa se ekoca'agi reng-oreng jareya, la'-mala' adhabu ka Yairus, "Ba'na ta' osa tako', paparcaja bai!" 37 Isa laju terros alomampa, tape tadha' oreng se eparengngagi noro', kajabana Petrus ban Yakobus sarta Yahya sataretan. 38 Sanapa'na ka bengkona Yairus, Isa ngoladi kabadha'an ce' rammena, sarta meyarsa reng-oreng nanges agingging ce' kajana. 39 Isa malebbet, pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Arapa me' padha nanges sarta ce' rammena? Kana' rowa ta' mate; coma tedhung!" 40 Isa ekala'-gella' bi' reng-oreng jareya. Daddi bi' Isa reng-oreng jareya epakon kalowar kabbi. Eppa' ebuna kana' se mate jareya sarta moredda se katello pas ebakta maso' ka kamarra kana' jareya. 41 Isa ngastane tanangnga kana' jareya laju adhabu, "Talita kum," artena, "Kana' bine', Sengko' ngoca' ka ba'na: mara jaga!" 42 Kana' jareya duli jaga, laju ajalan. (Omorra la dhubellas taon.) Se nangale'e jareya padha kasambu' kabbi. 43 Tape bi' Isa parkara jareya ta' eparengngagi la-kabala ka sapa'a bai. Isa laju adhabu, "Pangakan kana' reya!"
1 Dhari kennengngan jareya Isa asareng ban red-moredda gubar ka kampongnga. 2 E are Sabat Salerana molae morok e kennengnganna kabakteyan. E jadhiya bannya' oreng. E bakto reng-oreng jareya ngedhing pangajaranna Isa, kabbi padha getton. Ca'na reng-oreng jareya, "Dhari dhimma oreng rowa olle jareya kabbi? Kabicaksana'an apa se ekaandhi' oreng rowa? Baramma me' bisa mabadha kaajiban? 3 Jareya gu ta' tokang kaju, ana'na Miriyam, taretanna Yakobus, Yoses, Yudas ban Simon rowa, ta' iya? Taretan babine'anna gu ta' badha e dhinna' keya, ta' iya?" Daddi reng-oreng jareya ta' endha' narema Isa. 4 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Nabbi reya neng e man-dhimman ehormat oreng, kajabana e kampongnga dibi' sarta bi' la-balana dibi'." 5 E jadhiya Isa ta' bisa mabadha kaajiban maske settonga, kajabana agagap reng-oreng sake' sarta mabaras reng-oreng jareya. 6 Salerana heran polana reng-oreng jareya ta' parcaja. Saellana jareya Isa meyos ka pong-kampong e kangan kacerra kennengngan jareya, pas morok e jadhiya. 7 Moredda se dhubellas edikane, laju eotos wa-kadhuwa ban eparenge kobasa ngojuk roh-erroh jahat. 8 Ca'na dhabuna, "Mon ajalan ba'na ja' ngeba pa-apa, kajabana tongket. Ja' ngeba kakanan otaba kanthong sandhekka, otaba pesse. 9 Asapatu, tape ja' ngeba salenan." 10 Salaenna jareya Isa adhabu keya kantha reya, "Mon ba'na etarema e settong bengko, ba'na enneng e bengko jareya sampe' ba'na mangkat pole dhari kottha jareya. 11 Tape mon ba'na napa' ka settong kennengngan, ban reng-oreng jadhiya ta' endha' narema ba'na ban ta' endha' ngedhingngagi ba'na, ba'na nyengga dhari jadhiya. Ban kosekkagi abu se cekka' ka sokona ba'na menangka tandha ka reng-oreng jareya!" 12 Daddi moredda Isa se dhubellas jareya pas mangkat, mabalattra kabar ja' manossa kodu atobat dhari sa-dusana. 13 Red-moredda Isa jareya ngojuk roh-erroh jahat sabannya'na, ngosoddagi mennya' jaitun ka reng-oreng sake' sabannya'na, ban mabaras reng-oreng jareya. 14 Bar-kabar parkara kadaddiyan jareya kabbi epeyarsa bi' Rato Herodes, sabab asmana Isa la kalonta man-dha'emman. Badha oreng se ngoca' bariya, "Yahya Pambaptis odhi' pole! Pantes oreng jareya andhi' kobasa mabadha kaajiban rowa." 15 Tape reng-oreng laenna ngoca', "Oreng rowa Eliya." Badha pole se ngoca', "Oreng jareya nabbi, padha ban sala settong nabbi gi' jaman lamba'." 16 E bakto Herodes meyarsa parkara jareya, laju adhabu, "Tanto rowa Yahya Pambaptis se sabbanna eketthok le'erra bi' Sengko' rowa. Sateya odhi' pole!" 17 Sabab sabellunna jareya Herodes la marenta'agi sopaja Yahya etangkep, ban epamaso' ka penjara. Kan kantha jareya polana Herodiyas, se ekaraji, maske Herodiyas jareya binena taretanna dibi' se anyama Filipus. 18 Dineng Yahya Pambaptis li-baliyan apareng parengeddan ka Herodes parkara jareya, dhabuna, "Junandalem ta' kengeng araji rajiepon taretanna dibi'!" 19 Daddi Herodiyas sake' ate ka Yahya ban terro mateyana Yahya, tape ta' bisa polana elang-alange bi' Herodes. 20 Sabab Herodes tako' ka Yahya, polana ngagali ja' Yahya jareya oreng teppa' se eotos ELOHIM, daddi Herodes marenta'agi sopaja kasalameddanna Yahya ejaga kalaban gu-onggu. Ban mon Yahya abu-dhabu, Herodes senneng keya meyarsa'agi, sanajjan sabban mare meyarsa dhabuna Yahya panggaliyanna ngalengsang. 21 Dhi-budhina Herodiyas nemmo kasempadan keya, iya areya e are olang taonna Herodes. E bakto jareya Herodes ajang-onjang. Se eonjang sakabbiyanna pangrajana karaja'an, ra-parwira, ban pin-pamimpinna masarakat e Galilea. 22 E dhalem jang-onjangan jareya ana'na Herodiyas se la paraban atari ban tariyanna ce' leburra monggu ka Herodes ban moy-tamoyya. Daddi Herodes adhabu ka kana' jareya, "Ba'na terro apa, mara menta. Bi' sengko' eberri'ana!" 23 Herodes pas ajanji ka kana' jareya kalaban asompa. Dhabuna, "Apa'a bai se epenta ba'na bi' sengko' eberri'ana, maske ba'na menta saparona tang karaja'an sakale!" 24 Daddi pottre jareya kalowar laju atanya ka ebuna, "Bu, se sae kaula nyo'ona ponapa?" Dhabuna ebuna, "Menta cethagga Yahya Pambaptis." 25 Pottre jareya pas duli abali ka Herodes laju mator, "Kaula nyo'ona serana Yahya Pambaptis, baddhai talam, samangken jugan e ka'dhinto'!" 26 Meyarsa parnyo'onanna pottrena se kantha jareya Herodes ce' sossana, tape ta' bisa nolak amarga la asompa e adha'na moy-tamoyya. 27 Daddi Herodes pas marenta'agi ka pangawalla ngala' serana Yahya Pambaptis. Daddi pangawal jareya pas entar ka penjara, laju ngetthok serana Yahya. 28 Sera jareya pas ebaddhai talam terros ebagi ka pottre. Ban pottre jareya pas ebagi ka ebuna. 29 E bakto red-moredda Yahya ngedhing parkara jareya, jinazana Yahya laju ekala', terros ekoburragi. 30 Sul-rasul se eotos Isa abali laju akompol bi' Isa, pas ngatore oneng pa-apa se la elakone tor eajarragi. 31 Ce' bannya'na oreng se ondur dhateng sampe' Isa ban red-moredda ta' sempat adha'ar. Daddi Isa adhabu ka red-moredda, "Mara nyare kennengngan se seppe me' olle ta' eganggu oreng, ban ba'na padha bisa bu-ambu lesso sakejja'." 32 Daddi Isa ban red-moredda jareya pas meyos netene parao ka kennengngan se seppe. 33 Tape bannya' oreng se nangale'e Isa ban red-moredda jareya meyos dhari kennengngan jareya, sarta tao sapa reng-oreng jareya. Daddi reng-oreng dhari sakabbiyanna kottha e dhaera jareya ka'-berka' lebat jalan e tenggangan, ajangadha'i Isa ban red-moredda. 34 E bakto toron dhari paraona Isa ngoladi bannya' oreng e jadhiya. Panggaliyanna arassa neser ka reng-oreng jareya, sabab akantha dumba se tadha' oreng ngowanna. Daddi Isa laju morok reng-oreng jareya parkara se acem-macem. 10:2, Mat. 9:36* 35 E bakto are la para' malemma, red-moredda Isa mator, "Samangken ampon para' compedda are, kennengngan ka'dhinto' jau bara' jau temor. 36 Pakon nyengga saos reng-oreng ka'dhissa', me' olle melle teddha'an e sa-disa sareng pong-kampong se ma'-semma'." 37 Dhabuna Isa, "La berri'i ngakan ba'na, ra, bai." "Adhu, manabi neddha'ana oreng se saka'dhissa' bannya'epon, abdina kodu entar ngobange roti saarga dhu ratos pesse salaka," atorra red-moredda Isa jareya. 38 Isa laju mareksane, "Ba'na andhi' roti barampa meggi'? Kodda' tenggu." Saellana etenggu, red-moredda mator, "Badha roti lalema' sareng juko' dhadhuwa'." 39 Isa makon reng-oreng se bannya' jareya toju' apo'-galumpo' e rebba se biru. 40 Daddi oreng se bannya' jareya toju' epatartep, epadaddi pan-barampan galumpo'. Po'-sakalumpo'na bannya'na badha se saeket oreng, badha se saratos oreng. 41 Isa pas mondhut roti se lema meggi' ban juko' se dhu meggi' rowa, laju adhanga ka langnge', asokkor ka ELOHIM. Saellana jareya, rotina ethok-ketthok bi' astana, laju eparengngagi ka red-moredda epakon parengngagi ka oreng se bannya' jareya. Juko'na se dhadhuwa' ebagi keya ka reng-oreng jareya. 42 Kabbi padha ngakan sampe' kennyang. 43 Red-moredda makompol karena, bannya'na kabbi dhubellas budhak, sa'-possa'. 44 Lalake'an se ngakan badha ra-kera lema ebu oreng. 45 Saellana jareya Isa duli makon red-moredda mangkat kaadha' nompa' parao ka Betsaida e dhajana talaga, sabatara Salerana makon mole reng-oreng se bannya' jareya. 46 Saellana oreng se bannya' jareya la ondur, Isa meyos adu'a ka gumo'. 47 Saellana malem, paraona red-moredda la napa' ka tengngana talaga, mangkana Isa gi' badha e tenggangan. 48 Isa ngoladi ja' red-moredda jareya ce' malaradda se aguwar paraona sabab ngadhebbi angen dhari adha'. Daddi, ra-kera e antarana pokol tello' ban pokol ennem gu-laggu, Isa meyos ka parao jareya alomampa e attas aeng. Ban Isa terros alomampa, katon nyaleba red-moredda jareya. 49 E bakto nangale'e Isa alomampa e attas aeng, red-moredda nyangka jareya din-dadin, 50 daddi kabbi padha reng-cerrengan katako'en. Sabab red-moredda jareya kabbi nangale'e Isa jareya ban ce' takerjadda. Tape Isa adhabu ka red-moredda buru, "Ella neng-enneng! Areya Sengko'. Ta' osa tako'!" 51 Isa laju ongga ka paraona, ban angen laju ceddu. Red-moredda ce' kasambu'na. 52 Parkara kaajibanna roti se lalema' rowa bai pekkeranna gi' ta' paham. Ce' malaradda onggu reng-oreng jareya se ngarteya. 53 Sanapa'na ka dhajana talaga, Isa ban red-moredda toron e paseser Genesaret. 54 E bakto kalowar dhari paraona, reng-oreng nangale'e ja' se rabu jareya Isa. 55 Daddi reng-oreng jareya ka'-berka' san-kassannagi e saantero dhaera jareya, ban molae ngeba reng-oreng sake' se epatedhung e teker ka Isa. Mon reng-oreng jareya ngedhing ja' Isa badha e settong kennengngan, reng-oreng sake' jareya egiba ka jadhiya. 56 Dha' emma'a bai Isa se meyos -- ka kampong, ka kottha otaba ka disa -- reng-oreng noro' entar ka jadhiya ngeba reng-oreng sake' se pas esaba' e lon-alon. Reng-oreng jareya nyo'on ka Isa sopaja se sake' eparengngana edi nyedding jubana, maske pera' penggirra. Oreng sake' se nyedding penggirra jubana jareya padha baras kabbi.
1 Badha reng-oreng Farisi ban ru-guru agama dhari Yerusalim padha entar ka Isa. 2 Reng-oreng jareya nangale ja' red-moredda Isa badha se padha ngakan ngompa' ban tanangnga se ta' berse menorot atoranna agama, iya areya ta' kalaban abacco menorot atoranna agama. 3 Reng-oreng Farisi, bariya keya reng-oreng Yahudi laenna, esto atoro' ka adadda bangatowana: iya areya ta' endha' ngakan mon gi' ta' abacco menorot ra-cara se la etantowagi. 4 Apa'a bai se ebelli e pasar ta' ekakan mon gi' ta' ebacco. Ban gi' bannya' pole atoran laenna dhari bangatowana se gi' paggun ejalannagi; ompamana atoran carana ngorae gellas, cangker ban kas-pakakas dhari dimbaga. 5 Daddi reng-oreng Farisi ban ru-guru agama gella' atanya ka Isa, "Aponapa red-moredda sampeyan neddha me' ta' abacco dhimen tanangnga? Me' ta' atoro' ka adadda bangatowa?" 6 Dhabuna Isa, "Ba'na reya monafik! Teppa' ca'na ramalanna Yesaya se etoles nyebbuttagi parkara ba'na, se monyena kantha reya, 'Areya' dhabuna ELOHIM, Reng-oreng rowa coma abakte ka Sengko' bi' caca, tape atena jau dhari Sengko'. 7 Tadha' gunana reng-oreng jareya abakte ka Sengko', sabab reng-oreng jareya ngajarragi atoran gabayanna manossa se eanggep akantha atoran dhari Sengko'!' 8 Papakonna ELOHIM bi' ba'na ta' eparduli, ban ba'na atoro' kalaban gu-onggu ka atoran gabayanna manossa." 9 Isa pas adhabu pole, "Ba'na ce' penterra nolak papakonna ELOHIM sopaja bisa'a paggun neggu' pangajaranna dibi'. 10 Mosa la aberri' parenta kantha reya, 'Pahormat ka rama ebuna,' ban 'Pa-sapa se abasto rama otaba ebuna kodu eokom mate.' 11 Tape ba'na ngajarragi: Mon badha oreng ngoca' ka oreng towana, 'Pa-ponapa se bi' kaula koduna eatorragi ka rama ebu, ampon eatorragi ka ELOHIM bi' kaula,' 12 ba'na mabebas oreng jareya dhari kawajiban nolong rama ebuna. 13 Daddi kalaban aberri' pangajaranna dibi' ka reng-oreng laenna, ba'na ngelangngagi dhabuna ELOHIM. Ban gi' bannya' lalakonna ba'na laenna se kantha jareya." 14 Isa laju adikane pole reng-oreng se bannya' jareya sarta adhabu, "Mara edhingngagi me' olle ngarte! 15 Apa'a bai se maso' ka dhalem oreng dhari lowar ta' manajjis oreng jareya. Sabaligga, se kalowar dhari oreng se manajjis aba'na. [ 16 Daddi, mon andhi', kopeng, edhingngagi!]" 17 E bakto Isa adinggallagi reng-oreng se bannya' jareya sarta alebbu ka dalemma, red-moredda atanya apa artena parompama'an jareya. 18 Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Apa ba'na gi' ta' ngarte keya? Apa ba'na ta' tao ja' apa'a bai se maso' ka dhalem oreng dhari lowar ta' manajjis oreng jareya? 19 Sabab se maso' dhari lowar jareya ta' lebat e ate, tape lebat e tabu' pas kalowar pole." Dhabuna Isa reya noduwagi ja' kakanan apa'a bai halal. 20 Saellana jareya pas adhabu pole, "Se kalowar dhari oreng, jareya se manajjis. 21 Sabab dhari dhalem, iya areya dhari ate, kalowar pekkeran se hat-jahat se daddi lantaranna oreng alako ma'seyat, ngeco', mate'e oreng, 22 azina, nepo, metenna ban ngalakone sakabbiyanna kajahadan laenna, dhakka, ta' sopan, ere atena, sombong ban ta' gampang eajar. 23 Sakabbiyanna barang se jahat jareya kalowar dhari dhalem, ban jareya se manajjis oreng." 24 Isa laju meyos dhari jadhiya ka dhaera e seddi'na kottha Tirus. E jadhiya Isa maso' ka dhalem settong bengko terro ta' etemmowa oreng ja' alenggi e jadhiya. Tape ta' bisa ngetek keya. 25 Badha oreng babine' kasorang, andhi' ana' babine' se kasosoban erroh jahat; babine' jareya ngedhing parkara Isa, laju duli nyabis sarta asojud e ajunanna, 26 sambi nyo'on sopaja Isa ngojuk erroh jahat dhari ana'na gella'. Babine' jareya banne oreng Yahudi, lahir e dhaera Fenisia e Siria. 27 Isa adhabu ka oreng jareya, "Na'-kana' kodu pakane kaadha'. Ta' bagus ngala' kakanna na'-kana' kaangguy eontallagiya ka pate'." 28 "Towan," ca'na babine' jareya, "te'-pate' se badha e babana meja jugan neddha re-karena na'-kana' se ngalotor ka baba." 29 Dhabuna Isa, "Sarrena ba'na nyaot kantha jareya, kassa' mole; erroh jahat jarowa la kalowar dhari ana'na ba'na." 30 Babine' jareya mole. Sanapa'na ka bengkona, ana'na etemmo dhung-tedhungan e katedhunganna, ban erroh jahat jareya la kalowar dhari aba'na. 31 Saellana jareya Isa meyos dhari dhaera Tirus terros ka Talaga Galilea lebat e Sidon, e lorong se ngalebadi Sapolo Kottha. 32 E jadhiya badha reng-oreng ngeba oreng buwi ban kopok. Reng-oreng gella' nyo'on ka Isa sopaja kasokana nompangngagi astana ka attassa oreng se sake' jareya. 33 Bi' Isa oreng se buwi jareya ebakta nyengla ajauwi reng-oreng laenna; Isa nyojjuwagi garigi'na ka dhalem kopengnga oreng jareya. Samarena jareya Isa aedu sarta nyedding jilana oreng jareya. 34 Saellana jareya Isa pas adhanga ka langnge', laju anyaba epakaja sarta adhabu ka oreng jareya, "Efata," artena "Mara abukka'!" 35 Sanatkala jareya keya kopengnga oreng buru laju tabukka' ban jilana lemmes, sarta molae acaca ta' malarat sakale. 36 Bi' Isa reng-oreng jareya elarang ala-bala parkara jareya ka sapa'a bai. Tape sajan elarang reng-oreng jareya sajan ala-bala epabalattra. 37 Ban reng-oreng se ngedhing padha kasambu'. Oca'na, "Kabbi elampa'agi kalaban becce'! La'-mala' oreng buwi epacaca ban oreng kopok epangedhing!"
1 Ta' saapa abidda dhari jareya pas badha oreng pole ce' bannya'na entar ka jadhiya. Sarrena reng-oreng jareya ta' andhi' se ekakana, Isa adikane red-moredda laju adhabu, 2 "Sengko' neser ka oreng se bannya' reya. La tello are abidda enneng bi' Sengko' ban sateya ta' andhi' se ekakana. 3 Mon bi' Sengko' esoro mole ta' ngakan gallu, tanto kalengnger e lorong, sabab e antarana badha se padha dhateng dhari jauna." 4 Red-moredda nyaot, "E kennengngan se jau bara' jau temor kadi ka'dhinto', e ka'dhimma se manggiya teddha'an se cokop eteddha'a reng-oreng ka'dhissa' sadaja?" 5 "Ba'na andhi' roti barampa meggi'?" dhabuna Isa. "Papetto'," saodda reng-oreng jareya. 6 Isa makon reng-oreng se bannya' jareya toju' e tana, saellana pas mondhut roti se papetto' gella' laju asokkor ka ELOHIM. Samarena jareya rotina pas ethok-ketthok bi' astana laju eparengngagi ka red-moredda epakon bagi ka reng-oreng se bannya' jareya. Red-moredda alampa'agi apa se epakonnagi Isa jareya. 7 Salaenna roti se papetto' jareya, red-moredda andhi' juko' ne'-kene' sakone'. Isa asokkor ka ELOHIM polana ko'-juko' jareya, pas makon red-moredda magi ko'-juko' jareya ka oreng se bannya' gella'. 8 Reng-oreng gella' padha ngakan kabbi sampe' kennyang, bannya'na se ngakan ra-kera pa' ebu oreng. Saellana jareya red-moredda makompol lebbina, olle pettong budhak sa'-possa'. Bi' Isa reng-oreng jareya pas epakon mole kabbi; 10 Isa dibi' ban red-moredda terros ongga ka paraona laju meyos ka dhaera Dalmanuta. 11 Badha reng-oreng Farisi se entar ka Isa sarta molae aguggak bi' Isa, maksodda ajebbaga Salerana. Reng-oreng jareya menta sopaja Isa mabadha kaajiban menangka tandha ja' Salerana dhari ELOHIM asalla. 12 Tape Isa ngonju' nyaba, pas adhabu, "Arapa reng-oreng jaman sateya reya me' menta sopaja Sengko' mabadha kaajiban? Enja'! Sengko' ta' aberri'a tandha se kantha jareya ka reng-oreng jareya!" 13 Bi' Isa reng-oreng jareya laju eonduri, ban Salerana pas ongga ka paraona; saellana jareya pas meyos alengka talaga. 14 Red-moredda Isa loppa ta' ngeba roti sacokobba. E parao jareya rotina pera' kare settong. 15 "Senga' pate-ngate ka ragina reng-oreng Farisi ban Herodes," dhabuna Isa maemot red-moredda. 16 Red-moredda Isa jareya pas molae acaca parkara jareya. Oca'na, "Guru adhabu kantha jareya polana sengko' ban ba'na ta' ngeba roti." 17 Isa ngagali apa se ekacaca red-moredda jareya. Daddi pas mareksane kantha reya, "Arapa ba'na me' acaca parkara se ta' andhi' roti? Daddi ba'na ta' tao ban gi' ta' ngarte keya? Me' ce' tompolla pekkeranna ba'na jareya! 18 Ba'na andhi' mata -- masa' ta' nangale? Ba'na andhi' kopeng -- masa' ta' ngedhing? Masa' ba'na ta' enga' 19 ka roti se lalema' se bi' Sengko' ethok-ketthok egabay makane oreng lema ebu rowa? Barampa budhak lebbina se epakompol bi' ba'na?" "Dhubellas," saodda red-moredda jareya. 20 "Ban e bakto Sengko' thok-ngetthok roti se papetto' se egabay makane oreng se pa' ebu rowa?" dhabuna Isa pole, "barampa budhak lebbina kakanan se epakompol bi' ba'na?" "Pettong budhak," saodda red-moredda. 21 "La, daddi ba'na gi' ta' ngarte keya?" dhabuna Isa. 22 Isa ban red-moredda napa' ka Betsaida. E jadhiya badha reng-oreng nyander ka Isa ngeba oreng buta, laju nyo'on sopaja Isa kasokana agagap oreng buta jareya sopaja barasa. 23 Oreng buta jareya bi' Isa eastane tanangnga, laju etonton kalowar kottha. Matana oreng buta jareya eeduwi. Saellana jareya astana pas etompangngagi ka oreng buta jareya, laju mareksane, "Apa ba'na la nangale'e sateya?" 24 Oreng buta jareya addhep ka adha', pas ngoca', "Enggi. Abdina nengale oreng ajalan, namong katon akadi kajuwan." 25 Isa nompangngagi astana pole ka matana oreng jareya. Sateya oreng jareya ngoddi ngabas epagu-onggu. Matana baras sarta la nangale ce' terrangnga. 26 Isa laju adhabu, "Kassa' mole, ja' abali ka kottha rowa." 27 Saellana jareya Isa ban red-moredda meyos ka sa-disa e sabingkerra Kaisareya Filipi. E tengnga jalan Isa adhabu, "Ca'na oreng, Sengko' reya sapa?" 28 Saodda red-moredda, "Badha se ngoca' Panjennengngan Yahya Pambaptis; badha pole se ngoca' Eliya, ban badha pole se ngoca': sala settongngepon nabbi." 29 "Mon ca'na ba'na, sapa Sengko' reya?" dhabuna ka red-moredda. Petrus mator, "Panjennengngan Rato Panyalamet." 30 Isa laju adhabu sopaja red-moredda jareya ta' ala-bala ka oreng laen parkara Salerana. 31 Isa laju molae morok red-moredda ja' Pottrana Manossa masthe bannya' nanggung sangsara, ban elaban bi' pin-pamimpin, mam-imam kapala sarta ru-guru agama. Salerana bakal epateyana, tape e are se kapeng tello' bakal epaodhi'a pole. 32 Ce' terrangnga Isa se adhabu parkara jareya ka red-moredda. Daddi bi' Petrus Isa laju etonton ka ereng, laju epaemot. 33 Tape Isa atole mandeng ka red-moredda, laju maemot Petrus, "Ondur dhari dhinna', Panggudha! Pekkeranna ba'na jareya pekkeranna manossa; banne pekkeranna ELOHIM!" 34 Isa laju adikane reng-oreng se bannya' se badha e jadhiya ban red-moredda. Salerana pas adhabu kantha reya, "Pa'-sapa'a se terro noro'a Sengko' kodu maloppa ka kabutowanna dibi', mekol salibba, sarta terros noro' Sengko'. 35 Sabab pa'-sapa'a se terro masalamedda odhi'na, bakal kaelangana odhi'na jareya. Tape oreng se ngorbannagi odhi'na kaangguy Sengko' ban Kabar Bagus dhari ELOHIM, bakal salamedda. 36 Apa gunana mon oreng ngaandhi' dunnya reya tape kaelangan odhi'na? 37 Odhi' reya ta' ekenneng porop bi' apa'a bai. 38 Mon oreng todhus ngakone Sengko' ban Tang pangajaran e jaman se daraka ban jahat reya, bariya keya Pottrana Manossa bakal todhusa ngakone oreng jareya e baktona Pottrana Manossa jareya rabu kalaban kobasana Ramana, ebarengnge kat-malaekadda se socce."
1 "Ba'na ebala'ana, ya!" dhabuna Isa. "E antarana ba'na reya badha se gi' ta' kera mate, sabellunna nangale'e ELOHIM marenta kalaban kobasa!" 2 Saellana olle nem are dhari jareya Isa abakta Petrus, Yakobus ban taretanna Yahya, ka kennengngan se tadha' orengnga e gunong se tenggi. E adha'na reng-oreng se katello jareya Isa aoba ropa. 3 Rasoganna laju daddi pote rap-galiraban. Tadha' oreng settonga e dunnya reya se tao nyassa sampe' mapote kantha jareya. 4 Saellana jareya se katello buru pas nangale'e Eliya ban Mosa abu-dhabu ban Isa. 5 Daddi Petrus mator ka Isa, "Guru, e ka'dhinto' ce' saena. Dinggal abdina katellowan abadhiya kemah tatello': settong kaagem Panjennengngan, settong kaagem Mosa, ban settongnga kaagem Eliya." 6 Sanyatana Petrus ban kancana se kadhuwa jareya talebat katako'en sampe' ta' tao kodu ngoca' baramma. 7 Saellana jareya pas badha ondhem notobi se katello jareya ban dhari ondhem jareya badha sowara se adhabu kantha reya, "Areya' Tang Ana' se kataresnan. Edhingngagi cacana!" 8 Se katello jareya duli ngabas ka sakalenglengnga, tape se etangale'e tadha' laen kajabana Isa malolo. 9 E bakto Isa ban moredda se katello jareya toron dhari gunong, laju adhabu, "Senga' ja' la-bala ka sapa'a bai apa se etangale'e ba'na gella', sabellunna Pottrana Manossa odhi' pole dhari sedana." 10 Se katello jareya atoro' ka dhabuna Isa buru, tape padha saleng atanya, "Apa se emaksod bi' 'odhi' pole dhari sedana' jareya?" 11 Se katello jareya laju atanya ka Isa, "Aponapa ru-guru agama me' adhabu ja' Eliya masthe rabu kaadha'?" 12 Dhabuna Isa, "Eliya pajat dhatengnga kaadha' maberesa sakabbiyanna. Tape baramma parkara Pottrana Manossa? Apa sababba e dhalem Alketab me' esebbuttagi ja' Pottrana Manossa jareya bakal bannya'a nanggung sangsara ban eya-seya oreng? 13 Tape ba'na ebala'ana, ya: Eliya la dhateng, tape reng-oreng atengka sanyamanna ka Eliya jareya. Jareya la cocok ban se esebbuttagi e dhalem Alketab." 14 E bakto Isa ban moredda se katello jareya la abali akompol ban red-moredda se laen, e jadhiya etemmo bannya' oreng. Badha ru-guru agama se padha apadu bi' red-moredda Isa. 15 E bakto nangale'e Isa, red-moredda jareya laju padha tacengnga', pas ka'-berka' nyander. 16 Isa mareksane ka red-moredda jareya, "Apa se ekapadu ba'na bi' ru-guru agama rowa?" 17 Sala settong dhari reng-oreng se bannya' jareya nyaot, "Guru, abdina abakta ana' abdina ka'dhinto'. Kana' ka'dhinto' buwi, polana kasosoban erroh jahat. 18 Manabi erroh gapaneka nyerrang, kana' ka'dhinto' badanna eteng-bantengngagi ka tana, colo'epon ngabuk, gigina ngaret, sabadan gerra sadaja. Abdina nyo'on tolong ka red-moredda Panjennengngan, namong red-moredda Panjennengngan ta' bisa mabaras." 19 Isa pas adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na reya me' ce' paranana! Ba'na reya oreng se ta' parcaja onggu. Sampe' bila Sengko' kodu apolong ban ba'na ban sabbar ka ba'na? Giba dha' enna' kana jareya!" 20 Daddi bi' reng-oreng gella' kana' jareya egiba ka Isa. Erroh jahat jareya buru nangale Isa, na'-kana' gella' laju epaceng-ngaraceng sampe' labu lu'-gulu'an e tana. Colo'na ngabuk. 21 "La barampa abidda kana' reya se kantha reya?" dhabuna Isa ka eppa'na. "Ngabidi gi' kene'," ca'na eppa'na. 22 "Ampon pan-saponapan kale erroh jahat gapaneka ngoddi mateyana kana' ka'dhinto'; badannepon ebantengngagi ka dhalem apoy sareng aeng. Ngereng kabellasi, guru, nyo'ona tolong manabi Panjennengngan bisa mabaras!" 23 "Apa ca'na ba'na? Mon Sengko' bisa mabaras?" dhabuna Isa. "Apa'a bai bisa sokor ba'na parcaja." 24 E bakto jareya keya eppa'na kana' gella' aera', "Abdina parcaja, Namong kaparcaja'an abdina gi' korang. Nyo'ona tolong tamba'agi!" 25 Isa ngoladi ja' oreng se bannya' jareya molae agaribbung, daddi pas adhabu ka erroh jahat jareya, "Erroh kopok ban buwi," dhabuna, "Sengko' marenta'agi ka ba'na, mara kalowar dhari kana' reya, ban ja' sampe' abali pole!" 26 Erroh jahat jareya atharat, na'-kana' gella' epaceng-ngaraceng badanna, laju kalowar. Kana' jareya katon akantha mayyit, ban reng-oreng padha ngoca', "Mate, la." 27 Tape Isa ngastane tanangnga kana' jareya, laju epajaga. Kana' jareya pas jaga. 28 Saellana Isa maso' ka dhalem compo'na, red-moredda nyander, majau dhari reng-oreng laen, laju atanya, "Aponapa abdina me' ta' bisa ngojuk erroh jahat?" 29 Dhabuna Isa, "Erroh jahat se samacemma reya ta' ekenneng ojuk ngangguy cara apa'a bai kajabana ngangguy du'a." 30 Isa ban red-moredda meyos dhari kennengngan jareya nerrossagi parjalananna lebat e Galilea. Isa terro ta' etemmowa oreng, 31 polana teppa'na morok red-moredda. "Pottrana Manossa bakal epassra'agiya ka kobasana manossa," ca'na dhabuna. "Saellana jareya pas bakal epateyana, tape e are se kapeng tello' bakal odhi'a pole." 32 Red-moredda ta' ngarte apa maksodda pangajaran jareya, tape ta' bangal atanya. 33 Isa ban red-moredda napa' ka Kapernaum. Sanapa'na ka compo'na, Isa mareksane ka red-moredda, "Apa se ekapadu ba'na e lorong gella'?" 34 Tape red-moredda jareya ta' endha' nyaot, sabab e lorong padha apadu parkara sapa se paleng raja. 35 Isa alenggi, adikane red-moredda, pas adhabu, "Pa'-sapa'a se terro daddiya se nomer settong, kodu daddi se dhi-budhi ban kodu daddi pangladinna sakabbiyanna oreng." 36 Saellana jareya Isa laju mondhut na'-kana' kasorang, epamanjeng e adha'na red-moredda. Isa agellu' kana' jareya, pas adhabu ka red-moredda, 37 "Pa'-sapa'a se narema na'-kana' kene' kantha reya polana Sengko', artena narema Sengko'; ban pa'-sapa'a narema Sengko', artena banne pera' narema Sengko', tape narema keya se ngotos Sengko'." 38 Yahya mator ka Isa, "Guru, abdina sakanca oneng nengale badha oreng ngojuk erroh jahat kalaban asmana Panjennengngan. Sareng abdina sakanca oreng gapaneka elarang, polana oreng gapaneka ta' tamaso' morettepon Panjennengngan." 39 Dhabuna Isa, "Ja' larang oreng jareya, pa'-sapa'a mabadha kaajiban kalaban ngangguy Tang nyama, ta' kera ba'-majuba' Sengko'. 40 Sabab pa'-sapa'a se ta' ngamoso ka Sengko' ban ba'na, akanca bi' Sengko' ban ba'na. 41 Kaenga'e, ya! Pa'-sapa'a aberri' aeng enom ka ba'na polana ba'na moredda Rato Panyalamet, bakal narema'a opana." 42 "Pa'-sapa'a se daddi sababba sala settong dhari na'-kana' kene' reya ta' parcaja pole ka Sengko', lebbi becce' oreng jareya egantonge bato gilingan e le'erra, pas ontallagi ka dhalem tase'. 43 Mon tanangnga ba'na daddi sababba ba'na agabay dusa, ketthok tanang jareya! Lebbi becce' ba'na odhi' ban ELOHIM maske tanangnga tadha' salaja, etembang andhi' tanang dhadhuwa' tape maso' ka dhalem naraka, iya areya apoy se langgeng. [ 44 E jadhiya apoy ta' bisa mate, ban ola' ta' bisa mate.] 45 Ban mon sokona ba'na daddi sababba ba'na agabay dusa, ketthok soko jareya! Lebbi becce' ba'na odhi' ban ELOHIM maske sokona tadha' salaja, etembang andhi' soko dhadhuwa' tape maso' ka dhalem naraka. [ 46 E jadhiya apoy ta' bisa mate, ban ola' ta' bisa mate.] 47 Ban mon matana ba'na daddi sababba ba'na agabay dusa, congke' matana jareya! Lebbi becce' ba'na maso' ka dhalem Dunnyana ELOHIM Se Anyar maske matana tadha' salaja, etembang andhi' mata dhu kalaja tape maso' ka dhalem naraka. 48 E jadhiya apoy ta' bisa mate, ban ola' ta' bisa mate. 49 Sakabbiyanna oreng bakal epamorneya bi' apoy, akantha kurban se epasocce bi' buja. 50 Buja reya nyaman, tape mon buja jareya daddi tabar, ba' ekennenga epaaccen pole? Daddi, ba'na kodu papadha ban buja, odhi' parokon along-polong."
1 Isa laju meyos dhari jadhiya ka dhaera Yudea, terros alengka Songay Yordan. Bannya' pole oreng se dhateng agaribbung e seddi'anna, ban akantha biyasana Isa morok reng-oreng jareya. 2 Badha reng-oreng Farisi se entar ka jadhiya keya ajebbaga Isa. Ca'na reng-oreng jareya, "Menorot agamana kaula ban sampeyan, ponapa kengeng oreng nellak rajina?" 3 Isa adhabu, "Baramma ca'na parentana Mosa ka ba'na?" 4 Ca'na reng-oreng jareya, "Mosa ngedine oreng nellak rajina, asal se lake' noles sorat panellak dhimen." 5 Dhabuna Isa, "Mosa noles parenta jareya polana malarat se ngajara ba'na. 6 Tape dha'-adha'na, e bakto ELOHIM nyepta'agi manossa, esebbuttagi e dhalem Alketab ja' 'ELOHIM abadhi manossa lalake' ban babine'. 7 Jareya sababba arapa oreng lalake' ma' adina'agi rama ebuna sarta manyettong ban binena, 8 ban se kadhuwa jareya daddi settong.' Daddi lalake' ban babine' jareya banne oreng kadhuwa pole, tape la daddi settong. 9 Daddi, apa se la epadaddi settong bi' ELOHIM, ta' olle epesa bi' manossa." 10 Saellana Isa ban red-moredda alebbu ka dhalem bengko, red-moredda atanya parkara jareya. 11 Dhabuna Isa, "Oreng lalake' se nellak binena sarta pas abine pole, oreng jareya azina ka binena se nomer settong gella'. 12 Bariya keya mon babine' nellak lakena sarta pas alake oreng laen pole, babine' jareya azina keya." 13 Badha reng-oreng se ngeba na'-kana' ka Isa, nyo'on sopaja Isa kasokana nompangngagi astana ka na'-kana' jareya, tape reng-oreng jareya egigiri bi' red-moredda Isa. 14 E bakto ngoladi parkara jareya, Isa duka sarta adhabu ka red-moredda, "Dina, ra, na'-kana' jareya me' olle nyander ka Sengko'! Ja' langlang, sabab oreng se kantha na'-kana' reya se tamaso' anggotana ommadda ELOHIM. 15 Kaenga'e, ya! Pa'-sapa'a ta' ngadhep ka ELOHIM akantha na'-kana' reya, ta' kera daddi anggotana ommadda ELOHIM." 16 Saellana adhabu kantha jareya, Isa laju agellu' na'-kana' jareya, sarta nompangngagi astana ka na'-kana' jareya, ban kabbi padha bang-sebang eberkadi. 17 E bakto Isa nerrossagi parjalananna pole, pas badha oreng lalake' ka'-berka', laju asojud e ajunanna Isa. Oreng jareya mator, "Guru se sae, ponapa se kodu ejalannagi abdina sopaja kengenga odhi' se salerressa sareng langgeng?" 18 "Arapa ba'na me' ngoca' Sengko' becce'?" dhabuna Isa. "Tadha' se becce' kajabana ELOHIM malolo. 19 Ba'na la tao ka papakon se edhabuwagi ELOHIM: 'Ja' mate'e oreng; ja' azina; ja' co'-ngeco'; ja' daddi sakse palsu; ja' co-ngocowan oreng; pahormat ka rama ebuna.' " 20 "Guru," ca'na oreng jareya, "sadajana papakon gapaneka ampon etoro' sareng abdina ngabidi abdina gi' kene'." 21 Isa ngoladi ka oreng jareya, panggaliyanna arassa neser, laju adhabu, "Pera' badha settong se ekaparlo ba'na. Kassa' juwal dhi'-andhi'na ba'na kabbi, pessena bagi ka oreng mesken, ban ba'na bakal olleya dunnya e sowarga. Mon la mare pas noro' Sengko'." 22 E bakto oreng jareya ngedhing dhabuna Isa buru, mowana laju katon orem, pas ondur dhari jadhiya, atena sossa sabab oreng jareya ce' sogina. 23 Isa ngoladi ka red-moredda se badha e kangan kacerra, laju adhabu, "Ce' malaradda ka oreng sogi se daddiya anggotana ommadda ELOHIM!" 24 Red-moredda getton ngedhing dhabuna Isa se kantha jareya, tape Isa terros adhabu, "Na', pajat ce' malaradda mon daddiya anggotana ommadda ELOHIM! 25 Agampangan onta maso' ka lobangnga jarum etembang bi' oreng sogi maso'a ka Dunnyana ELOHIM Se Anyar." 26 Red-moredda Isa heran onggu ngedhing dhabuna Isa jareya, sampe' padha saleng atanya sakanca'an, "Mon kantha jareya sapa se salamedda?" 27 Isa ngoladi ka red-moredda jareya, laju adhabu, "Monggu ka manossa jareya barang se mostahel, tape monggu ka ELOHIM tadha' barang se mostahel; apa'a bai bisa monggu ka ELOHIM." 28 Petrus laju mator, "Mangken oladi, abdina sakanca ka'dhinto' ampon adinggallagi sadajana kaangguy ngereng Panjennengngan." 29 Dhabuna Isa, "Paparcaja, ya: oreng se adina'agi bengkona, otabana taretan lake'na otabana taretan bine'na, otabana ebuna, otabana eppa'na, otabana na'-ana'na, otabana sabana polana Sengko' ban polana Kabar Bagus dhari ELOHIM, 30 oreng jareya bakal narema'a jang bannya'an e jaman sateya reya. Oreng jareya bakal narema'a bengko bariya keya taretan lalake' ban taretan babine', ebu, ana' ban saba, -- ban seksa'an keya, kabbi bannya'na saratos kalena. Ban dhaggi', e jaman se bakal dhatengnga, oreng jareya bakal narema'a odhi' se sabendherra tor langgeng. 31 Tape bannya' oreng se sateya reya dha'-adha' bakal daddiya se dhi-budhi, ban bannya' se sateya reya dhi-budhi bakal daddiya dha'-adha'." 32 Isa ban red-moredda teppa'na e dhalem parjalanan ka Yerusalim. Isa alomampa e adha', red-moredda ngerengngagi, padha arassa ketter. Reng-oreng laen se ngereng e budhina padha arassa ketter keya. Saellana jareya Isa adikane pole red-moredda se dhubellas, epalaen dhari reng-oreng laenna sarta laju apareng oneng parkara se bakal kadaddiyana ka Salerana. 33 "Mara edhingngagi," ca'na dhabuna, "sateya Sengko' ban ba'na entara ka Yerusalim. E jadhiya Pottrana Manossa bakal epassra'agiya ka mam-imam kapala ban ru-guru agama, bakal eokoma mate sarta laju epassra'agiya ka reng-oreng se banne Yahudi. 34 Bi' reng-oreng se banne Yahudi jareya Pottrana Manossa bakal eco-kocowa, ecopa'ana, eseksa'a, ban bakal esaliba. Tape e are se kapeng tello' Pottrana Manossa bakal odhi'a pole." 35 Yakobus ban Yahya, iya areya na'-ana'na Zebedeyus, laju nyander ka Isa. "Guru," ca'na atorra, "badha se eso'ona abdina sareng taretan abdina ka'dhinto' ka Panjennengngan." 36 "Apa se epenta'a ba'na ka Sengko'?" dhabuna Isa. 37 Saodda se kadhuwa gella', "Manabi Panjennengngan ampon alenggi e tahta se molja, abdina sareng taretan abdina ka'dhinto' terro toju'a e kangan kacerra Panjennengngan." 38 Dhabuna Isa, "Ba'na ta' tao apa se epenta ba'na jareya. Apa ba'na sanggup ngenom dhari tobung kasangsara'an se eenoma Sengko', maso' ka dhalem kasangsara'an se talebat berra'na se emaso'ana Sengko'?" 39 "Enggi, sanggup," ca'na se kadhuwa jareya. Dhabuna Isa ka se kadhuwa jareya, "Ba'na pajat bakal ngenoma dhari piala kasangsara'an se eenoma Sengko' ban maso' ka dhalem kasangsara'an se talebat berra'na se emaso'ana Sengko'. 40 Tape Sengko' ta' andhi' ha' nantowagi sapa se kodu toju' e kanganna ban e kacerra Sengko'. ELOHIM se nantowagi pa-sapa se epatoju'a e kennengngan jareya." 41 E bakto ngedhing parkara jareya, red-mored laenna se sapolo laju padha peggel ka Yakobus ban Yahya. 42 Daddi Isa adikane red-moredda jareya epakompol kabbi, laju adhabu, "Ba'na tao ja' pin-pamimpinna bangsa se ta' kennal ka ELOHIM nendhes ra'yadda. Ban ja-pangrajana nyecce' ra'yadda jareya. 43 Tape ba'na ta' olle kantha jareya! Sabaligga, mon e antarana ba'na badha se terro daddiya oreng raja, kodu daddi pangladinna se laen. 44 Ban mon e antarana ba'na terro daddiya se dha'-adha', kodu daddi dunorra se laen. 45 Sabab maske Pottrana Manossa padha keya, rabu banne menta'a ladine, tape aladinana ban massra'agiya nyabana kaangguy mabebasa oreng sabannya'na." 46 Isa ban red-moredda ban reng-oreng se bannya' gella' napa' ka Yerikho. E bakto kabbi padha mangkat dhari kottha jareya, badha oreng ngemmes buta se anyama Bartimeyus ana'na Timeyus teppa'na toju' e penggir lorong. 47 E bakto oreng buta jareya ngedhing ja' se lebat e seddi'anna jareya Isa oreng Nazaret, laju aera', "Isa! Pottrana Daud! Kaneserre abdidalem!" 48 Oreng buta jareya egigiri bi' oreng sabannya'na, esoro neng-enneng. Tape oreng jareya la'-mala' aera' sajan kaja, "Pottrana Daud, kaneserre abdidalem!" 49 Isa ambu laju adhabu, "Kassa' olok oreng rowa!" Daddi oreng buta jareya eolok. "Mara neng-enneng," ca'na reng-oreng jareya. "Ba'na edikane, mara jaga!" 50 Oreng buta jareya melpallagi jubana, pas duli manjeng laju nyander ka Isa. 51 "Apa se epenta'a ba'na ka Sengko'?" dhabuna Isa. Saodda oreng buta gella', "Guru, abdidalem terro nengalana pole." 52 "Kassa' mole," ca'na dhabuna Isa. "Ba'na baras polana ba'na parcaja." Sanatkala jareya keya oreng buta jareya laju nangale'e sarta pas ngereng Isa ka lorong.
1 E bakto para' napa'a ka Yerusalim, Isa ban red-moredda napa' ka kottha Betfage ban Betania, e erengnga Gumo' Jaitun. E jadhiya Isa makon moredda kadhuwa mangkat kaadha'. 2 "Kassa' entar ka kampong e adha' rowa," ca'na dhabuna Isa. "Mon buru maso' ka kampong jareya ba'na bakal nangaleyana budhu'na hemar se teppa'na epangger; hemar jareya ta' tao etompa' oreng. Bukka' talena hemar jareya, pas giba dha' enna'. 3 Mon badha oreng atanya ka ba'na arapa hemar jareya ma' ebukka' talena, koca', 'Ekaparlo Pangeran, ban duliya epabali.' " 4 Daddi moredda se kadhuwa jareya mangkat, laju nemmo budhu'na hemar epangger ka labangnga bengko e penggir lorong. E bakto se kadhuwa jareya teppa'na mokka' talena, 5 reng-oreng se manjeng e jadhiya padha atanya, "He, aponapa'a sampeyan? Aponapa talena budhu'na hemar ganeka me' ebukka'?" 6 Mored se kadhuwa jareya nyaodi akantha se edhabuwagi Isa. Daddi bi' reng-oreng se kadhuwa jareya epanneng ngeba budhu'na hemar gella'. 7 Budhu'na hemar jareya egiba ka Isa. Se kadhuwa jareya laju mokka' jubana ekagabay pa-kapana hemar jareya, dineng Isa laju netene hemar buru. 8 Bannya' oreng se mokka' jubana bang-sebang, eampar e lorong, badha pole se ngetthok ca'-ranca'na bu-tombuwan e gal-teggal, etabur e tengnga lorong. 9 Reng-oreng se ajalan e adha'na Isa ban se noro' bunte' e budhina padha ra'-era'an, 10 "Molja'agi ELOHIM! Moga ELOHIM aberkadi se rabu bit asmana Pangeran! Moga ELOHIM aberkadi pamarenta'anna se bakal dhatengnga, pamarenta'anna Daud tang bangatowa! Molja'agi ELOHIM Se Mahatenggi!" 11 Isa dhi-budhina napa' ka Yerusalim, laju maso' ka Padalemman Socce. E jadhiya Isa ngoladi ka sakalenglengnga. Tape sarrena la para' malemma, laju meyos ka Betania ban moredda se dhubellas oreng. 12 Kalagguwanna, e bakto Isa ban red-moredda alomampa kalowar dhari Betania, Isa arassa lapar. 13 Dhari jauna Isa ngoladi bungkana ara se gumbus dhaunna, daddi laju meyos ka kennengnganna kajuwan jareya terro ngoladana pola me' badha buwana. Tape sanapa'na ka jadhiya bungkana ara jareya etemmo tadha' buwana, pera' dhaun malolo, sabab e bakto jareya banne osomma ara. 14 Isa adhabu ka bungkana ara jareya, "Molae sateya tadha' oreng se ngakana buwana ba'na pole!" Dhabuna jareya ekaedhing bi' red-moredda. 15 Sanapa'na ka Yerusalim, Isa meyos pole ka dhalem Padalemman Socce. E jadhiya Isa laju ngojuk sakabbiyanna oreng se ajuwal-belli e kennengngan jareya. Mejana reng-oreng se narema poroban pesse epalang-jungkelang, bariya keya katoju'anna reng-oreng se ajuwal dara. 16 Tadha' oreng settonga se eedine ngeba apa'a bai lebat e taneyanna Padalemman Socce. 17 Saellana jareya Isa laju morok reng-oreng e jadhiya. Dhabuna, "E dhalem Alketab la esebbuttagi kantha reya: ELOHIM adhabu, 'Tang Padalemman bakal enyama'ana kennengnganna oreng adu'a dhari sakabbiyanna bangsa.' Tape bi' ba'na egabay lebunna maleng." 18 Kadaddiyan jareya ekaedhing bi' mam-imam kapala sarta ru-guru agama, daddi reng-oreng jareya laju padha nyare jalan mateyana Isa. Mam-imam kapala ban ru-guru agama jareya padha tako' ka Isa polana oreng padha kasambu' ngedhing pangajaranna. 19 Saellana para' malemma, Isa ban red-moredda mangkat dhari kottha jareya. 20 Kalagguwanna gu-laggu, e bakto alomampa e lorong, Isa ban red-moredda ngoladi bungkana ara rowa la mate ka mo'-ramo'na. 21 Petrus enga' ka kadaddiyan kaba'ari'anna, laju mator ka Isa, "Guru, oladi! Bungkana ara se ebasto Panjennengngan ba'ari' ka'issa' samangken mate." 22 Dhabuna Isa, "Paparcaja ka ELOHIM. 23 Ongguwan, ba'na bisa ngoca' ka gumo' reya, 'Mara ba'na paarbut dhari tana reya sarta pas ngalto' ka tase'!' jareya masthe ekabbuli, asal ba'na ta' mangmang e dhalem atena sarta yakin ja' apa se ekoca'agi ba'na jareya bakal kalakona onggu. 24 Daddi, kaenga'e, ya: Mon ba'na adu'a sarta on-nyo'on ka ELOHIM, paparcaja ja' apa se eso'on ba'na bi' ELOHIM la eparenge, ban ba'na bakal narema'a apa se eso'on ba'na jareya. 25 Ban mon ba'na adu'a, tape badha oreng se ta' ekasennengnge ba'na, berri'i sapora gallu oreng jareya, sopaja Ramana ba'na e sowarga kasokana nyapora sa-dusana ba'na. [ 26 Mon ba'na ta' nyapora oreng laen, Ramana ba'na e sowarga ta' kera nyapora sa-dusana ba'na.]" 27 Isa ban red-moredda abali ka Yerusalim pole. Teppa'na Isa alomampa e Padalemman Socce, mam-imam kapala, ru-guru agama ban pin-pamimpin Yahudi nyander. 28 Reng-oreng jareya atanya, "Ponapa dhasarra sampeyan me' alako sapaneka? Pasera se apareng kobasa ka sampeyan?" 29 Dhabuna Isa, "Sengko' anya'-tanya'a keya ka ba'na. Mon ba'na bisa nyaodi, bi' Sengko' ba'na ebala'ana dhari dhimma Sengko' olle kobasa ngalakone jareya kabbi. 30 Mara koca'agi, olle kobasa dhari dhimma Yahya abaptis oreng: olle dhari ELOHIM apa dhari manossa?" 31 Mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi jareya molae aparembagan. Oca'na, "Ngoca'a baramma se nyaman? Mon ngoca' 'Dhari ELOHIM', tanto Isa adhabu, 'Mon bariya, arapa ba'na me' ta' parcaja ka Yahya?' 32 Tape malarat keya se ngoca'a, 'Dhari manossa' ". Sabab reng-oreng jareya tako' ka oreng se bannya', sabab sakabbiyanna oreng yakin ja' Yahya reya nabbi. 33 Daddi reng-oreng jareya nyaot, "Ta' oneng." Isa laju adhabu, "Mon bariya, Sengko' ta' abala'a keya ka ba'na olle kobasa dhari sapa Sengko' ngalakone reya kabbi."
1 Saellana jareya Isa molae abu-dhabu ngangguy parompama'an ka mam-imam kapala, ru-guru agama ban pin-pamimpin Yahudi jareya. Dhabuna: "Badha oreng se namenne kebbun anggur, kebbun jareya epagari e sakalenglengnga. Saellana jareya oreng buru pas ngale lobang egabaya pamerressanna anggur, sarta maddek manara panjaga'an. Kebbun anggur jareya pas epasewa ka reng-oreng se agaraba, saellana laju mangkat ka nagara laen. 2 E naleka napa' baktona molong buwana anggur, oreng jareya nyoro dunorra entar ka reng-oreng se agarap kebbunna jareya, kaangguy narema bagiyanna. 3 Tape bi' reng-oreng se agarap kebbun jareya dunorra oreng gella' epega', laju epokol sarta pas esoro mole ta' epagibai pa-apa. 4 Oreng se andhi' kebbun gella' nyoro dunorra se laen. Tape dunor jareya bi' reng-oreng se agarap kebbun gella' epokol cethagga, laju eojuk sambi eso-pesowe. 5 Se andhi' kebbun nyoro dunorra se laen pole, dunor jareya epate'e. Bariya keya bannya' nor-dunor laenna epakantha jareya keya, badha se epokol, badha se epate'e. 6 Sateya se gi' ekenneng soro la tadha', coma kare settong, iya areya ana' lake'na dibi', ana' buwana atena. Daddi dhi-budhina ana'na jareya se esoro entar ka reng-oreng se agarap kebbun anggurra. 'Tanto tang ana' eargai,' ca'na pekkerra. 7 Tape reng-oreng se agarap kebbun anggur jareya padha aparembagan kantha reya, 'Areya' ana'na se andhi' kebbun. Mara pate'e bai, sopaja sangkolanna gaggar ka sengko' ban ba'na!' 8 Daddi kana' jareya epega', laju epate'e. Badanna eontallagi ka lowaranna kebbun anggur gella'." 9 Isa laju mareksane, "Mon ca'na ba'na ba' arapa'a kerana oreng se andhi' kebbun gella'? Tanto bai oreng jareya entar mate'e reng-oreng se agarap kebbunna, ban kebbunna tantona laju epasewa ka reng-oreng laenna. 10 Tantona ba'na la maca ayat reya e dhalem Alketab, 'Bato se ta' ekendha'i bi' kang-tokang bangonan aoba daddi bato se paleng ekaparlo. 11 Jareya se elampa'agi Pangeran; Lebur onggu!' " 12 Pin-pamimpinna Yahudi se ngedhing parompama'an jareya aehteyar nangkebba Isa, sabab reng-oreng jareya ngarte ja' parompama'an jareya etojjuwagi ka aba'na. Tape reng-oreng jareya tako' ka oreng se bannya', daddi laju padha ondur dhari jadhiya. 13 Badha reng-oreng Farisi ban reng-oreng anggotana golonganna Herodes se esoro ajebbak Isa bi' partanya'an-partanya'an. 14 Reng-oreng jareya entar ka Isa laju atanya, "Guru, kaula oneng ja' Sampeyan paneka jujur sareng ta' parduli ka pamanggina pasera'a saos. Panjennengngan ta' parduli ka pangkadda oreng, rang-terrangan morok parkara ponapa se daddi kasokanna ELOHIM monggu ka manossa sabab Panjennengngan ta' le-mele oreng. Kadi ponapa pamanggina Panjennengngan, 'Menorot agama ponapa ta' kalero manabi majar pajek ka Kaisar? Ponapa kaula kodu majar pajek gapaneka, ponapa bunten?' " 15 Isa ngagali kamonafiganna reng-oreng jareya, laju adhabu, "Arapa ba'na me' ngoddi ajebbaga Sengko'? Kodda' patao ka Sengko' pesse salaka settong." 16 Reng-oreng jareya ngala' pesse salaka settong eatorragi ka Isa. Dhabuna Isa, "Gambarra sapa ban nyamana sapa reya?" "Kaisar," ca'na reng-oreng jareya. 17 "Mon bariya," dhabuna Isa, "bagi ka Kaisar apa se daddi andhi'na Kaisar, ban atorragi ka ELOHIM apa se daddi kaagunganna ELOHIM." Reng-oreng padha getton ngedhing parkara jareya. 18 Badha reng-oreng Saduki entar ka Isa. (Oreng Saduki reya ta' parcaja ja' oreng mate bakal odhi'a pole.) 19 Ca'na reng-oreng jareya, "Guru, Mosa noles hokom ka'dhinto': 'Mon oreng lalake' mate, ta' andhi' ana', taretanna kodu ngabine randhana sopaja aberri' toronan ka oreng se mate jareya.' 20 Oneng badha oreng lalake' sataretan kapetto. Se sareyang araji, ta' gadhuwan ana', pas adinggal omor. 21 Babine' gapaneka ekaraji taretanna se nomer dhuwa' oreng gapaneka adinggal omor jugan, padha ta' gadhuwan ana'. Taretanna se nomer tello' sapaneka jugan, 22 sareng saterrossepon kantos ka se nomer petto'. Dhi-budhina babine' gapaneka adinggal omor jugan. 23 E are baktona oreng mate padha odhi' pole e are keyamat, babine' gapaneka rajina se ka'dhimma? Sabab se kapetto padha oneng daddi lakena." 24 Dhabuna Isa, "Ba'na ce' kalerona. Sabab ba'na ta' ngarte ka essena Alketab otabana kobasana ELOHIM. 25 Sabab mon oreng mate odhi' pole, odhi'na padha ban malaekat e sowarga, ta' alake otaba abine pole. 26 Ban parkara oreng mate se odhi' pole, apa ba'na ta' tao maca e dhalem Ketabba Mosa parkara ombut se rabbang rowa? E dhalem yat-ayat jareya esebbuttagi ja' ELOHIM adhabu ka Mosa, 'Sengko' reya ELOHIMna Ibrahim, ELOHIMna Ishak ban ELOHIMna Yakub.' 27 ELOHIM jareya banne ELOHIMna oreng mate, tape ELOHIMna oreng odhi'. Ba'na ce' kalerona!" 28 Pas badha guru agama ngedhingngagi Isa se abu-dhabu ban reng-oreng dhari golongan Saduki jareya. Guru agama jareya tao ja' jawabanna Isa ka reng-oreng jareya ce' teppa'na. Daddi guru agama jareya pas nyander, laju atanya, "Papakon se ka'imma se paleng otama dhari sadajana?" 29 Dhabuna Isa, "Parenta se nomer settong, iya areya: 'Edhingngagi, he, bangsa Isra'il! ELOHIMna Sengko' ban ba'na, ELOHIM jareya Pangeran Se Settong. 30 Taresnae Guste ELOHIMna sampe' ka dhalem atena, sampe' nyarepsep ka sokmana, kalaban ngettokkagi akkalla ban ngettokkagi kakowadanna.' 31 Parenta se nomer dhuwa' iya areya: 'Taresnae sasamana, akantha kataresna'anna ba'na ka aba'na dibi'.' Tadha' pole parenta laenna se aparlowan dhari parenta se dhadhuwa' jareya." 32 Guru agama jareya laju mator ka Isa, "Lerres, Guru! Pajat lerres dhabuna Panjennengngan: Pangeran ka'dhinto' ELOHIM se settong, tadha' ELOHIM laennepon pole. 33 Sarengngan manossa kodu taresna ka ELOHIM sampe' ka dhalem atena, kalaban ngettokkagi akkalla sarta ngettokkagi kakowadanna. Sarengngan pole manossa kodu taresna ka sasamana akadi kataresna'anna ka aba'na dibi'. Langkong sae atoro' parenta se dhadhuwa' ka'dhinto' etembang ngatorragi kurban obbaran sareng ban-kurban laenna ka ELOHIM." 34 Isa ngoladi ja' jawabanna guru agama jareya ce' teppa'na. Daddi Isa laju adhabu, "Ba'na la para' daddiya anggotana ommadda ELOHIM." Saellana jareya tadha' oreng se bangala anya-tanya ka Isa. 35 Sabatara morok e Padalemman Socce, Isa mareksane, "Baramma ru-guru agama me' bisa ngoca' ja' Rato Panyalamet reya toronanna Daud? 36 Mangkana Daud dibi', polana eilhame Erroh ELOHIM, ngoca' kantha reya, 'Pangeran adhabu ka tang Pangeran: Mara toju' e kanganna Sengko' sampe' so-mosona ba'na bi' sengko' epatellok ka ba'na.' 37 Daddi mon Daud dibi' nyebbut Rato Panyalamet jareya 'Pangeran' baramma se bisa'a Rato Panyalamet jareya toronanna Daud?" Bannya' oreng e Padalemman Socce jareya se lebur ngedhingngagi Isa se morok. 38 Dhabuna Isa e bakto morok jareya, "Pate-ngate ka ru-guru agama se lebur lan-jalanan ngangguy juba se lanjang tor lebur ehormadi oreng e sar-pasar. 39 Reng-oreng jareya mele kennengngan se tarhormat e kennengnganna ibadhat ban e jang-onjangan. 40 Reng-oreng jareya nepo dha-randha tor arampas bengkona. Ban kaangguy notobi kajuba'anna, reng-oreng jareya adu'a epajang-lanjang e adha'anna oreng laen. Okomanna reng-oreng jareya bakal berra'a!" 41 Isa alenggi ngadhep ka petthe tor-ator e Padalemman Socce sambi ngoladi reng-oreng se nyabbur pesse ka petthe jareya. Bannya' oreng sogi nyabbur pesse sabannya'na; 42 Laju badha oreng randha se mesken dhateng nyabbur pesse dimbaga dhadhuwa', iya areya pesse tampes se paleng kene' argana. 43 Isa adikane red-moredda, laju adhabu, "Kataowe, ya: Pesse se ecabbur randha rowa ka dhalem petthe rowa abannya'an dhari se ecabbur reng-oreng laenna. 44 Sabab reng-oreng laenna jarowa ngatorragi pesse bin-lebbinna se ta' kaabi'. Dineng randha rowa sanajjan mesken, apa se ekaandhi' eatorragi kabbi, sanajjan jareya ekaparlo kaangguy odhi'na."
1 E naleka Isa gubar dhari Padalemman Socce, sala settong dhari moredda mator, "Guru, oladi pona ngon-bangonan ka'issa'. Oladi to-batona. Talebat saena!" 2 Dhabuna Isa, "Ba'na nangale'e ngon-bangonan se raja jareya? Batona tadha' settonga karena se gi' pagguna asoson e kennengnganna. Kabbi bakal epagujura." 3 Saellana jareya Isa meyos ka Gumo' Jaitun, pas alonggu e kennengngan se addhep ka Padalemman Socce. Laju dhateng Petrus, Yakobus, Yahya ban Andreyas, abu-dhabuwa ban Salerana sacara pribadhi. 4 Atorra ka Isa, "Ngereng abdina parenge oneng, bilaepon se bakal kadaddiyana ka'dhinto'? Ban ponapa dha-tandha se bakal noduwagi ja' ampon napa' baktona?" 5 "Te-ngate," ca'na dhabuna Isa, "ja' sampe' ba'na etepo oreng. 6 Bannya' oreng se bakal dhatengnga kalaban ngangguy Tang nyama sarta ngoca' kantha reya, 'Sengko' reya Salerana!' ban reng-oreng jareya pas nepo reng-oreng sabannya'na. 7 Mon ba'na ngedhing nye-monyena paperrangan e semma'na ban bar-kabar parkara paperrangan dhari jauna, ta' osa tako'. Pajat kodu badha kadaddiyan-kadaddiyan se kantha jareya, tape jareya ta' ekenneng arte'e ja' la baktona keyamat. 8 Nagara se settong bakal aperranga ban nagara laenna. Karaja'an se settong bakal nyerranga karaja'an laenna. E man-dhimman bakal badha'a lendhu ban babaja kalaparan. Jareya kabbi pera' dha-tandha dha'-adha'na malolo, akantha sake' tabu' se ekarassa bi' babine' se rembi'a. 9 Ba'na dibi' kodu te-ngate, sabab ba'na bakal etangkebba ban egiba'a ka pangadilan. Ba'na bakal epokola e kennengngan-kennengnganna kabakteyan. Ba'na bakal egiba'a ngadhep ka pangobasa ban ka to-rato polana ba'na Tang mored. Jareya kasempadan monggu ka ba'na kaangguy nyakse'e parkara Sengko' ka reng-oreng jareya. 10 Tape sabellunna keyamat Kabar Bagus dhari ELOHIM kodu epabalattra gallu ka sakabbiyanna bangsa. 11 Ban mon ba'na la etangkep tor egiba ka pangadilan, ba'na ta' osa tako' parkara apa se ekoca'agiya ba'na; mon la napa' baktona ba'na kodu acaca, koca'agi apa se ebala'agi ka ba'na e bakto jareya. Sabab pa-apa se ekoca'agi ba'na jareya banne oca'na ba'na dibi', tape dhari Erroh ELOHIM dhatengnga. 12 Oreng bakal akiyanadi taretanna dibi' sopaja epate'e, bariya keya antara eppa' ban ana'na. Na'-kana' bakal alabana ka oreng towana sarta massra'agi oreng towana sopaja epate'e. 13 Oreng bakal baji'a kabbi ka ba'na polana ba'na Tang mored. Tape pa'-sapa'a se koko sampe' aherra, bakal epasalamedda." 14 "Ba'na bakal nangaleyana 'Kajahadan se maancor' manjeng e kennengngan se masthena banne kennengnganna. (Catheddan kaangguy para maos: tetene ponapa artena!) E bakto jareya oreng se badha e Yudea kodu buru ka pagunongan. 15 Oreng se badha e attassa ata'na bengkona ja' wang-mowang bakto toron ban maso' ka dhalem bengkona parlo la'-ngala'a. 16 Oreng se badha e teggalla ja' mole ngala'a jubana. 17 Marenges onggu re-are jareya monggu ka babine' se ngandhung otabana se so-nyosowe! 18 Nyo'on ka ELOHIM sopaja kabadha'an se cara jareya ja' sampe' kadaddiyan e mosem nambara'. 19 Saabidda re-are se nako'e jareya bakal badha'a kasossa'an se gi' ta' tao kadaddiyan e dunnya reya molae dhari bakto ELOHIM nyepta'agi dunnya sampe' sateya, ban ta' kera tao kadaddiyan pole. 20 Ja' sakenga ELOHIM ta' mapandha' bakto jareya, ta' kera badha oreng se salamet. Tape polana ommat peleyanna, bakto jareya bi' ELOHIM epapandha'. 21 Daddi, e bakto jareya mon badha oreng se ngoca' ka ba'na, 'Tenggu, wa, Rato Panyalamet badha e dhinna'!' otaba, 'Tenggu, wa, Salerana badha e dhissa'!' -- ja' parcaja. 22 Sabab bakal dhatengnga panyalamet-panyalamet se palsu ban bi-nabbi palsu. Reng-oreng jareya bakal ngalakonana kon-lalakon se lowar biyasa sarta kaajiban-kaajiban kaangguy co-ngoco oreng, la'-mala' mon ekenneng, ommat peleyanna ELOHIM eco-kocowa keya. 23 Daddi pate-ngate! Kabbi jareya bi' Sengko' la ekabala ka ba'na sabellunna kalakon." 24 "Saellana masa kasossa'an se raja jareya la lebat, are bakal pettengnga ban bulan ta' tera' pole. 25 Tang-bintang bakal gaggara dhari langnge', ban sakabbiyanna se ngobasae bang-abang bakal salbuda. 26 E bakto jareya Pottrana Manossa bakal etangaleyana rabu e dhalem ondhem kalaban kobasa se raja tor kamolja'anna. 27 Pottrana Manossa jareya bakal ngotosa kat-malaekadda ka padduna bume se pa'-empa', epakona makompol ommat peleyanna dhari co'-konco'na bume ka co'-konco'na langnge'." 28 "Ba'na kodu ngala' pangajaran dhari bungkana ara. Mon ca'-ranca'na la biru ban lembu', sarta molae nyemme, jareya tandhana la para' mosem panas. 29 Bariya keya mon pa-apa se esebbuttagi Sengko' gella' molae kadaddiyan, ba'na kodu tao ja' baktona la ce' para'na. 30 Ba'na ebala'ana, ya, sakabbiyanna kadaddiyan jareya bakal kalakona sabellunna reng-oreng se odhi' sateya reya mate kabbi. 31 Langnge' ban bume bakal mosna'a, tape Tang oca' teptep salanjangnga." 32 "Maske bariya, tadha' oreng se taowa bila are otama ejjamma. Kat-malaekat e sowarga ban Pottra padha ta' tao keya. pera' Rama se ngagali. 33 Daddi ba'na kodu aga-jaga ban ngastete, sabab ba'na ta' tao bila baktona. 34 Kabadha'anna padha ban oreng se ajalanan jau dhari bengkona. La-kabulana epassrae esoro ngoros bengkona, kabbi padha eberri'i lako bang-sebang. Panjagana labangnga epessen sopaja ajaga epangastete. 35 Daddi ba'na kodu aga-jaga, sabab ba'na ta' tao bila oreng se andhi' bengko jareya se dhatengnga, olle daddi ri'-bari' otabana tengnga malem, olle daddi e bakto gi' petteng, otabana e bakto are molae moncar. 36 Mon se andhi' bengko jareya dhateng dadagan, ja' sampe' ba'na etemmo teppa'na tedhung. 37 Apa se ekoca'agi Sengko' ka ba'na reya, bi' Sengko' ekoca'agi keya ka sakabbiyanna oreng: aga-jaga!"
1 Are Paska ban Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i la korang dhu are. Mam-imam kapala ban ru-guru agama nyare jalan baramma carana se terro mega'a Isa tape se ta' etemmowa oreng, ban baramma se mateyana. 2 "Tape ta' ekenneng jalannagi e baktona paraya'an," ca'na reng-oreng jareya, "dhaggi' pas baridhu." 3 E settong are Isa badha e Betania, e bengkona Simon se tao andhi' panyaket kole' budhuk. E bakto jareya badha oreng babine' kasorang nyander ka Isa. Babine' jareya ngeba butol dhari marmar aesse mennya' ro'om se larang, se ekagabay dhari mo'-ramo' se ro'om. Teppa'na Isa adha'ar, babine' jareya mabella butolla, mennya'na laju eserammagi ka serana Isa. 4 Reng-oreng se badha e jadhiya badha se padha peggel sarta padha saleng ngoca', "Apa gunana mennya' jarowa ewang-buwang? 5 Mennya' jareya ekenneng juwal lebbi dhari tello ratos pesse salaka, pessena ekenneng bagi ka oreng mesken!" Reng-oreng jareya gigir ka babine' gella'. 6 Tape Isa adhabu, "La dina, ra, panneng! Arapa ba'na ma' masossa babine' reya? Oreng reya ngalakone barang se bagus ka Sengko'. 7 Oreng mesken salanjangnga badha e antarana ba'na, ban bila'a bai mon ba'na akarep, ba'na bisa nolong reng-oreng jareya. Tape Sengko' ta' salanjangnga apolong ban ba'na. 8 Babine' reya ngalakone barang se ekenneng lakone aba'na. Sengko' eserame mennya' ro'om, eparanta kaadha' sabellunna Sengko' ekoburragi. 9 Paparcaja, ya! E saantero dunnya, e dhimma'a bai Kabar Bagus dhari ELOHIM eberta'agi oreng, lalakonna babine' reya bakal ecareta'agiya keya menangka parengeddan ka aba'na." 10 Saellana jareya Yudas Iskariyot, sala settong dhari moredda Isa se dhubellas oreng jarowa, entar ka mam-imam kapala, maksodda akiyanadana Isa ka reng-oreng jareya. 11 Reng-oreng jareya ce' peragga ngedhing oca'na Yudas, sarta ajanji aberri'a pesse ka Yudas jareya. Daddi Yudas laju molae nyare kasempadan se akiyanada ka Isa se epassra'agiya ka mam-imam kapala jareya. 12 E are parmola'an e dhalem Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i, teppa' baktona oreng nyambelli dumba Paska, red-moredda Isa atanya, "Esadhiya'agiya e ka'imma dhadha'aran Paskana Panjennengngan?" 13 Isa laju makon moredda kadhuwa, dhabuna, "Kassa' entar ka kottha, e dhissa' ba'na bakal tatemmowa ban oreng lalake' se ngeba kendhi aesse aeng. Toro' bunte' oreng jareya 14 ka bengko se emaso'e oreng jareya. Ba'na pas ngoca' ka se andhi' bengko, 'Ca'epon Guru, e ka'imma Guru sareng red-moredda se adha'ara dhadha'aran Paska?' 15 Oreng jareya tanto laju noduwagi ka ba'na kennengngan se lebar e bagiyan attas. Kennengngan jareya la eator, genna' ban pakakassa. Paranta kabbi e jadhiya kaangguy Sengko' ban ba'na." 16 Mored se kadhuwa jareya mangkat ka kottha. E jadhiya se kadhuwa jareya nemmo akantha apa se la edhabuwagi Isa kabbi; se kadhuwa jareya laju maranta dhadha'aran Paska. 17 E baja malem Isa rabu ka jadhiya asareng ban moredda se dhubellas oreng. 18 Teppa'na padha adha'ar, Isa adhabu, "Edhingngagi: e antarana ba'na se sateya reya ngakan abareng ban Sengko', badha settong se bakal akiyanadana Sengko'." 19 Ngedhing dhabuna Isa jareya red-moredda padha takerjat, laju padha atanya ate-gante, "Tantoepon se emaksod Panjennengngan banne abdina, ta' enggi?" 20 Dhabuna Isa, "Oreng jareya sala settong e antarana ba'na se dhubellas reya, se ngakan sapereng bi' Sengko'. 21 Pajat Pottrana Manossa bakal seda'a akantha se la esebbuttagi e dhalem Alketab. Tape calaka' onggu oreng se akiyanadi Pottrana Manossa jareya! Lebbi becce' ja' sakenga oreng jareya ta' elahirragi sakale!" 22 Teppa'na se laen padha ngakan, Isa mondhut roti laju adu'a asokkor ka ELOHIM. Rotina pas ethok-ketthok bi' astana, laju eparengngagi ka red-moredda sambi adhabu, "Mara kala' pas kakan, areya' Tang badan." 23 Saellana jareya Isa laju mondhut pialana anggur, pas adu'a asokkor ka ELOHIM, sarta marengngagi piala jareya ka red-moredda; red-moredda jareya padha ngenom anggur jareya. 24 Saellana jareya Isa adhabu, "Areya' Tang dhara se ngessa'agi parjanjiyanna ELOHIM, dhara se epangalocor kaangguy oreng sabannya'na. 25 Paparcaja, ya: Sengko' ta' kera ngenom anggur reya pole sampe' baktona Sengko' ngenom anggur se anyar abareng ban ba'na e Dunnyana Rama Se Anyar." 26 Samarena jareya Isa ban red-moredda anyanye amolja'agi ELOHIM. Saellana laju padha mangkat ka Gumo' Jaitun. 27 Isa pas adhabu pole ka red-moredda, "Ba'na bakal padha'a buru adina'agi Sengko'. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, 'ELOHIM bakal mateyana se ngowan, ban ba-dumbana bakal asalebbudana.' 28 Tape saellana Sengko' epaodhi' pole, Sengko' ajangadha'ana ba'na ka Galilea." 29 "Bunten," ca'na atorra Petrus, "sanajjan se laen adinggallagi Panjennengngan, abdina bunten, ta' kera." 30 Dhabuna Isa ka Petrus, "Kaenga'e, ya, malem reya keya, sabellunna ajam akongko' dhu kale, ba'na la tello kale mongkere Sengko'." 31 Petrus nyaot epaterrang, "Sanare abdina kodu mate asareng Panjennengngan, abdina ta' kera ngoca' ta' kennal ka Panjennengngan!" Ban red-moredda se laen ngoca' kantha jareya keya. 32 Isa ban red-moredda napa' ka Getsemani; Isa laju adhabu ka red-moredda jareya, "Ba'na toju' e dhinna' gallu sabatara Sengko' entara adu'a." 33 Isa laju ngajak Petrus, Yakobus ban Yahya. Panggaliyanna molae arassa sompek tor ngalengsang. 34 "Tang ate ce' sompegga," ca'na dhabuna ka red-moredda se katello gella', "sampe' rassana akantha se mateya. Ba'na neng e dhinna' gallu, ya, ban aga-jaga!" 35 Isa maso' ka dhalemman sakone', laju asojud ka tana sambi adu'a. E dhalem du'ana Salerana nyo'on ka ELOHIM sopaja mon eparengngagi ja' sampe' epananggung kasangsara'an rowa. 36 "Rama, Rama kaula," ca'na panyo'onna, "tadha' barang se mohal monggu ka Junandalem. Lopoddagi Abdidalem dhari kasangsara'an ka'dhinto'. Namong ja' norodi karep Abdidalem, kadi ponapa ca'epon kasokanna Junandalem." 37 Saellana jareya Isa abali, red-moredda etemmo padha tedhung. Isa adhabu ka Petrus, "Simon, ba'na tedhung, ya? Ta' bisa, ya, ba'na aga-jaga saejjam balakka'?" 38 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Mara aga-jaga ban adu'a me' olle ba'na ta' ekenneng coba. Pajat, errohna ba'na endha' ngalakone barang se bendher, tape ba'na ta' sanggup sabab tabi'adda manossa reya ta' kowat." 39 Isa nyengla pole dhari jadhiya, pas adu'a ngangguy ca'-oca' se padha ban se jang adha'an. 40 Samarena pas abali pole ka kennengnganna red-moredda ban red-moredda jareya etemmo tedhung pole, sabab ce' ngantogga. Reng-oreng jareya ta' tao kodu mator baramma ka Isa. 41 E bakto abali katellokaleyanna, Isa adhabu ka red-moredda, "Ba'na gi' tedhung ban aistirahat, ya? Ella, la cokop! Sateya la napa' baktona Pottrana Manossa kodu epassra'agi ka reng-oreng se dusa. 42 Mara jaga, mara ajalan! Arowa' oreng se akiyanadi Sengko' la dhateng!" 43 Teppa'na Isa gi' abu-dhabu, pas dhateng Yudas, iya areya sala settong dhari moredda. Yudas etoro' bunte' oreng sabannya'na se padha ngeba peddhang ban thong-penthong. Reng-oreng jareya eotos mam-imam kapala, ru-guru agama ban pin-pamimpin Yahudi. 44 Se akiyanat jareya la aberri' tandha ka reng-oreng se sabannya'na gella', oca'na, "Oreng se eseyom bi' kaula, ganeka orengnga. Tangkep, pas bakta, jaga palerres." 45 Sanapa'na ka jadhiya, Yudas nyander ka Isa, laju mator, "Guru!" pas nyeyom Isa. 46 Reng-oreng se abareng Yudas nyander, Isa etangkep, pas ekalenthong. 47 Tape sala settong dhari reng-oreng se badha e jadhiya ngonos peddhangnga laju mokol dunorra imam agung sampe' kotthong kopengnga. 48 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Apa Sengko' reya oreng jahat, ya, me' ba'na sampe' ngeba peddhang ban thong-penthong se mega'a Sengko'? 49 Sabban are Sengko' ngajar e Padalemman Socce e adha'na ba'na, tape bi' ba'na Sengko' ta' epega'. Tape pajat kodu kalakon kantha reya, sopaja kalakon apa se esebbuttagi e dhalem Alketab." 50 Red-moredda Isa padha buru, guruna edina'agi. 51 Badha oreng gi' dha-ngodha kasorang, pera' ngangguy kaen linen salambar se ebetbeddagi ka badanna; oreng jareya noro' bunte' Isa. Oreng jareya bi' reng-oreng se bannya' epega'a, 52 tape oreng jareya mokka' kaenna, pas buru abangkang. 53 Isa laju egiba ka bengkona imam agung. E jadhiya akompol mam-imam kapala, pin-pamimpin Yahudi ban ru-guru agama. 54 Petrus noro' bunte' Isa dhari jauna, maso' ka taneyanna bengkona imam agung. E jadhiya Petrus toju' maanga' badanna e seddi'na kampowan, apolong ban para pangawal. 55 Mam-imam kapala ban sakabbiyanna Mahkamah Agama aehteyar nyare bukte se masala'a Isa sopaja bisa'a eokom mate, tape ta' nemmo. 56 Bannya' sakse se epadhateng egabaya sakse palsu, tape katerranganna reng-oreng jareya ta' padha se settong ban settongnga. 57 Saellana jareya pas badha reng-oreng se manjeng aberri' kasakseyan palsu kantha reya, 58 "Kaula mereng oreng paneka ngoca' sapaneka, 'Sengko' magujura Padalemman Socce gabayanna manossa reya, ban saellana olle tello are Sengko' maddegga pole se banne gabayanna manossa.' " 59 Tape katerranganna reng-oreng jareya tadha' se cocoga keya se settong ban settongnga. 60 Imam agung jareya pas manjeng e adha'na reng-oreng se badha e jadhiya, pas atanya ka Isa, "Apa ba'na ta' nyaodana se earannagi reng-oreng reya?" 61 Tape Isa mendel, ta' adhabu pa-apa sakale. Imam agung gella' atanya pole, "Apa ba'na reya Rato Panyalamet, Pottrana ELOHIM Se Mahakudus?" 62 "Iya, bendher," ca'na dhabuna Isa, "ban ba'na bakal nangaleyana Pottrana Manossa alenggi e kanganna ELOHIM Se Mahakobasa, ban rabu e dhalem ondhem dhari langnge'!" 63 Daddi imam agung pas bit-nyebbit kalambina sarta ngoca', "Samangken pon ta' parlo sakse pole! 64 Sampeyan ampon padha meyarsa dibi' ca'-oca'na oreng paneka se metenna asmana ELOHIM. Samangken ponapa potosanna sampeyan?" Reng-oreng jareya kabbi padha motose ja' Isa sala ban kodu eokom mate. 65 Badha reng-oreng se molae nyopae Isa, socana etotobi bi' rambing sarta laju epokole. "Mara tebbak," ca'na reng-oreng jareya, "sapa se mokol ba'na?" Wal-pangawal ro'-noro' kantha jareya keya. 66 Sabatara Petrus gi' badha e taneyan, sala settong dhari bareng bine'na imam agung entar ka jadhiya. 67 E bakto nangale Petrus maanga' badanna e seddi'na kampowan, babine' jareya mandeng ka Petrus sarta pas ngoca', "Sampeyan gu ta' abareng bi' Isa dhari Nazaret ka'issa'?" 68 Tape Petrus mongker. "Sengko' ta' tao ban ta' ngarte apa maksodda ba'na," ca'na Petrus ka barengnga imam agung jareya. Petrus laju nyengga ka labang sakethengnga bengkona imam agung jareya. [E bakto jareya ajam akongko'.] 69 Bareng se babine' gella' nangale'e Petrus pole, pas ngoca' ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Oreng ganeka pajat sala settong dhari reng-oreng se abareng Isa!" 70 Tape Petrus mongker pole. Ta' abit dhari jareya reng-oreng se badha e jadhiya ngoca' pole ka Petrus, "Ba'na ta' bisa mongker pole. Ba'na pajat sala settong dhari red-moredda Isa rowa, sabab ba'na oreng Galilea!" 71 Petrus pas aso-pesowan sambi ngoca', "Kaula ta' kennal ka oreng se ekamaksod bi' sampeyan ganeka!" 72 E bakto jareya keya ajam akongko' kadhukaleyanna. Ban Petrus laju enga' apa se edhabuwagi Isa ka aba'na, "Sabellunna ajam akongko' dhu kale, ba'na la tello kale mongkere Sengko'." Daddi Petrus laju nanges gut-sergudan.
1 Gi' teng-petteng sakabbiyanna Mahkamah Agama tamaso' mam-imam kapala, pin-pamimpin Yahudi ban ru-guru agama padha akompol aparembagan duliyan. Isa ekalenthong, pas egiba epassra'agi ka Pilatus. 2 Pilatus atanya ka Isa, "Apa bendher ba'na reya ratona oreng Yahudi?" "Panjennengngan dibi' adhabu saka'dhinto," dhabuna Isa. 3 Bannya' se earannagi ka Isa bi' mam-imam kapala, 4 daddi Pilatus pas mareksane pole ka Isa, "Ba'na ta' nyaoda pa-apa, ya? Ba'na la ngedhing bannya'na se earannagi ka ba'na bi' reng-oreng reya!" 5 Isa ta' adhabu pa-apa pole, sampe' Pilatus kasambu'. 6 Sabban Paraya'an Paska, biyasana Pilatus makalowar oreng tahanan kasorang, noro' peleyanna oreng bannya'. 7 E bakto jareya, e dhalem penjara, e antarana pamberonta'-pamberonta' se mate'e reng-oreng e dhalem rarusun, badha settong oreng se anyama Barabbas. 8 E bakto oreng se bannya' akompol sarta nyo'on ka Pilatus sopaja makalowar oreng tahanan kantha biyasana, 9 Pilatus mareksane, "Apa ba'na endha' mon Sengko' makalowar ratona oreng Yahudi reya kaangguy norodi parnyo'onanna ba'na?" 10 Sabab Pilatus tao onggu ja' mam-imam kapala jareya massra'agi Isa ka salerana polana ere atena. 11 Tape mam-imam kapala jareya nas-manase ra'yat esoro menta ka Pilatus sopaja Barabbas bai se epakalowar kaangguy ra'yat jareya. 12 Pilatus pas adhabu pole ka oreng se bannya' jareya, "Mon bariya, epabaramma'a bi' sengko' oreng se bi' ba'na esebbut ratona oreng Yahudi rowa?" 13 Reng-oreng se bannya' jareya aera', "Salib oreng gapaneka!" 14 "Tape apa kajahadanna?" dhabuna Pilatus. Oreng se bannya' jareya aera' akaja'an pole, "Salib oreng gapaneka!" 15 Pilatus terro masennengnga atena oreng se bannya' jareya, daddi Barabbas pas epakalowar norodi parmenta'anna reng-oreng jareya. Saellana jareya Isa laju esoro peccot, ban samarena pas epassra'agi kaangguy esalib. 16 Isa ebakta ka balai pangadilan e karatonna gubennor bi' rit-parjurit. Saellana jareya sakabbiyanna pasukan laju epakompol. 17 Isa pas epangagem juba bungo terrong, sarta egabayyagi makotha dhari ca'-ranca' se adhuri, se pas epasang ka serana. 18 Saellana jareya reng-oreng jareya laju padha ngatore salam ka Isa. "Ngatore salam, Rato Yahudi!" ca'na reng-oreng jareya. 19 Isa pas epokol bi' tongket, terros ecopae; reng-oreng jareya laju asojud e ajunanna. 20 Samarena ekagabay en-maenan, jubana se bungo terrong jareya ebukka', laju esalene rasoganna dibi' pole. Saellana jareya Isa pas egiba kalowar, esaliba. 21 E tengnga jalan reng-oreng se ngeba Isa jareya tatemmo ban oreng se dhari disa entara ka kottha; nyamana Simon. Oreng jareya bi' rit-parjurit se ngeba Isa epaksa esoro mekollagi salibba Isa. (Simon jareya dhari Kirene, eppa'na dhari Aleksander ban Rufus.) 22 Isa egiba ka settong kennengngan se anyama Golgota, artena "Kennengnganna Galunthonganna Cethak". 23 E jadhiya Isa eatorana anggur se ecampor ban emmor, tape Isa ta' kasokan adha'ar nom-enoman jareya. 24 Isa laju esalib, rasoganna egi-bagi, sarta pas eellot kaangguy nantowagi se kemma bagiyanna bang-sebang. 25 Se nyalib jareya pokol sanga' gu-laggu. 26 E attassa kaju salibba epasange tolesan se nyebbuttagi parkara se earannagi ka Salerana amonye kantha reya: "Ratona Oreng Yahudi". 27 Badha keya bigal kadhuwa se esalib epabareng ban Isa; se settong e saba' e kanganna, settonganna esaba' e kacerra. [ 28 Kalaban cara se kantha jareya la kalakon apa se esebbuttagi e dhalem Alketab: "Salerana eanggep tamaso' oreng jahat."] 29 Reng-oreng se lebat e jadhiya pek-kepeggan sambi ca'-ngoca'e Isa. Ca'na reng-oreng jareya, "He! Ba'na se magujura Padalemman Socce ban maddegga Padalemman jareya pole e dhalem tello are! 30 Kodda' toron dhari kaju salib jareya ban tolong aba'na dibi'!" 31 Bariya keya mam-imam kapala ban ru-guru agama padha ca'-ngoca'e Isa. "Oreng laen epasalamet, tape ta' bisa masalamet aba'na dibi'! 32 Mon oreng reya pajat rato Isra'il, Rato Panyalamet, dina me' olle toron dhari kaju salib; mon sengko' la nangale'e kantha jareya, buru sengko' parcaja!" Ban oreng kadhuwa se esalib epabareng ban Isa jareya ya-nyeya Isa keya. 33 E baja beddhuk saantero nagara petteng calemodan, abidda sampe' tello ejjam. 34 E baja pokol tello' asar Isa aera' ce' kajana, "Eloi, Eloi, lama sabakhtani?" se artena, "Ya, ELOHIM, ya, ELOHIM, aponapa abdidalem me' edinggallagi sareng Junandalem?" 35 Reng-oreng se badha e jadhiya badha se padha ngedhing paera'na Isa jareya, laju ngoca', "Edhingngagi, oreng rowa lok-ologan Eliya!" 36 E antarana reng-oreng jareya badha kasorang se ngala' kembangnga karang, ecabbur ka dhalem anggur se celo'. Kembangnga karang jareya pas ejujjuwagi ka konco'na kaju, laju ejuluwagi sampe' ka lathena Isa, sambi ngoca', "Nante', mara abassagi pola Eliya me' rabu matoron oreng reya dhari kaju salib reya." 37 Isa pas acerreng, laju seda. 38 Bir-tabir se epobu e Padalemman Socce beddha madhuwa dhari attas sampe' ka baba. 39 Parwira se manjeng e adha'na salibba Isa nangale'e baramma pasedana Isa. Ca'na parwira jareya, "Pajat bendher oreng reya Pottrana ELOHIM!" 40 E jadhiya badha babine'an se ngabassagi kadaddiyan jareya kabbi dhari jauna. E antarana reng-oreng jareya badha Salome, Miriyam Magdalena, ban Miriyam ebuna Yakobus se ngodha ban Yoses. 41 Babine'an jareya se noro' tor nolong Isa e bakto badha e Galilea. Bannya' keya babine'an laen e jadhiya se entar ka Yerusalim abareng ban Isa. 42 Are la molae malem e bakto Yusup dhari Arimateya dhateng. Yusup dhari Arimateya jareya anggotana Mahkamah Agama se ehormadi oreng, se anante' jamanna ELOHIM marenta menangka Rato. Are jareya are Parsadhiya'an (iya areya are sabellunna are Sabat). Daddi Yusup mabangal ngadhep Pilatus nyo'on jinazana Isa. 44 Pilatus takerjat meyarsa ja' Isa la seda. Daddi laju adikane kapalana pasukan sarta mareksane apa Isa la abit se seda. 45 Saellana meyarsa reppodanna parwira jareya, bi' Pilatus Yusup eedine ngala' jinazana Isa. 46 Yusup laju melle kaen kapan dhari linen se alos. Saellana jinazana Isa epatoron, laju ebundu' bi' kaen jareya, sarta pas esaba' e dhalem pasareyan se ekagabay e dhalem gumo' bato. Saellana jareya Yusup laju magulu' bato se raja epanotop koburan jareya. 47 Sabatara jareya Miriyam Magdalena ban Miriyam ebuna Yoses ngabassagi e dhimma Isa se esareyagi.
1 E bakto are Sabat la lebat, Miriyam Magdalena, Miriyam ebuna Yakobus, ban Salome padha entar melle racegan kaangguy amennya'e jinazana Isa. 2 Gu-laggu, e bakto are gi' buru moncar e are Ahad, iya areya are se kapeng settong e dhalem menggu jareya, reng-oreng jareya entar ka makam. 3 E tengnga jalan reng-oreng jareya padha saleng ngoca', "Sapa dhaggi' se nolongana agulu'agi bato totobba makam rowa?" Sabab bato jareya ce' rajana. Tape sanapa'na ka makam, reng-oreng jareya nangale'e ja' batona la agulu'. 5 Daddi babine'an jareya laju padha maso' kabbi ka dhalem koburan jareya. E dhalem koburan jareya, reng-oreng jareya takerjat, amarga nangale'e badha oreng lalake' dha-ngodha kasorang, ngangguy juba pote, toju' neng e bagiyan kangan. 6 "Ella ja' tako'," dhabuna oreng ngodha jareya. "Sengko' tao ba'na nyare Isa oreng Nazaret se esalib rowa. Sateya tadha' e dhinna', la odhi' pole! Mara abassagi, areya' kennengnganna Salerana esarennagi bi' red-moredda. 7 Sateya kassa' ba'na entar abala ka red-moredda, tamaso' Petrus. Kabala kantha reya, 'Isa meyos ka Galilea ajangadha'i sampeyan. E ka'issa' sampeyan tanto tapanggi sareng Salerana, akadi se ampon edhabuwagi Salerana ka sampeyan.' " 8 Daddi babine'an jareya kalowar dhari koburan gella', laju buru polana takerjat ban tako'. Kabbi padha ta' acaca'an ka pa-sapa, polana tako'. [ 9 Babine'an jareya entar ka Petrus ban ca-kancana, pas notorragi epapandha' sabarang se edhabuwagi oreng ngodha rowa. 10 Saellana jareya, Isa dibi' kalaban parantara'anna red-moredda ngabarragi dhari temor ka bara' berta se socce ban langgeng parkara kasalameddan se langgeng.] 11 Tape e bakto ngedhing kabar ja' Isa odhi' pole ban Miriyam Magdalena dibi' nangale'e Salerana, reng-oreng jareya ta' parcaja. 12 Saellana jareya Isa ngaton kalaban cara laen ka moredda kadhuwa se teppa'na ajalan entara ka kampong. 13 Reng-oreng jareya abali, notorragi kadaddiyan jareya ka en-laenna. Tape reng-oreng se laen jareya ta' parcaja. 14 Dhi-budhina Isa ngaton ka red-moredda se sabellas e bakto red-moredda jareya teppa'na ngakan. Isa apareng parengeddan ka red-moredda jareya polana korang imanna ban cengkal sampe' ta' parcaja ka reng-oreng se la padha nangale'e dibi' ja' Isa odhi' pole. 15 Isa pas adhabu ka red-moredda jareya, "Kassa' ba'na entar ka saantero dunnya ban pabalattra Kabar Bagus dhari ELOHIM rowa ka sakabbiyanna ommat manossa. 16 Oreng se ta' parcaja bakal eokoma. Tape oreng se parcaja ban ebaptis, bakal salamedda. 17 Menangka bukte ja' parcaja, reng-oreng jareya bakal ngojuga erroh jahat bit Tang nyama; reng-oreng jareya bakal acaca'a ngangguy sa-basa se gi' ta' ekataowe bi' reng-oreng jareya dibi'. 18 Mon neggu' olar otabana ngenom racon, reng-oreng jareya ta' kera calaka'. Mon reng-oreng jareya nompangngagi tanangnga ka attassa reng-oreng se sake', se sake' jareya bakal barasa." 19 Saellana abu-dhabu ban red-moredda jareya, Isa pas eangka' ka sowarga. E jadhiya Salerana marenta asareng bi' ELOHIM. 20 Red-moredda entar man-dha'emman mabalattra kabar dhari ELOHIM. Ban Pangeran noro' ngastane lalakon jareya abareng ban red-moredda jareya ban abukteyagi kalaban kaajiban-kaajiban ja' kabar se eberta'agi red-moredda jareya teppa'.] [
1 Teofilus se molja, Ampon bannya' oreng se ngoddi noles kalaban tartep parkara pa-ponapa se kadaddiyan e antarana sampeyan sareng kaula sadaja. 2 Reng-oreng gapaneka noles menorot se etotorragi ka sampeyan sareng ka kaula sadaja bi' reng-oreng se nengale dibi' sadajana kadaddiyan gapaneka dhari dha'-adha'na, sareng laju mabalattra kabar gapaneka. 3 Saamponna kaula epatete nalektegi sadajana kadaddiyan gapaneka dhari dha'-adha'na, noro' pamanggi kaula sae manabi kaula noles sadajana sacara tartep kaangguy ngatore oneng ka sampeyan. 4 Melana kaula ngalakone gapaneka sadajana sopaja sampeyan oneng ja' pa-ponapa se eajarragi ka sampeyan pajat lerres. 5 E bakto Herodes jumenneng rato nagara Yudea, badha imam se asmana Zakhariya. Zakhariya jareya tamaso' golonganna mam-imam Abiya. Asmana rajina Elisabet, toronanna imam keya. 6 Odhi'na se kadhuwa jareya masenneng panggaliyanna ELOHIM. Lake' bine' padha ta'at ka sakabbiyanna papakon ban hokomma Pangeran kalaban gu-onggu. 7 Se kadhuwa jareya ta' kaagungan pottra sabab Elisabet jubeng ban se kadhuwa jareya la padha towa. 8 E settong are, e bakto giliranna golongan Abiya, Zakhariya alampa'agi lalakonna imam e ajunanna ELOHIM. 9 Saellana eellot, akantha se biyasana ejalannagi bi' mam-imam, Zakhariya kapele kaangguy maso' ka Padalemman Socce ban ngobbar mennyan. 10 Sabatara opacara ngobbar mennyan ejalannagi, e lowar reng-oreng se bannya' padha adu'a. 11 E bakto jareya malaekadda Pangeran ngaton ka Zakhariya. Malaekat jareya ngadek e kanganna meja pangobbaranna mennyan. 12 E bakto Zakhariya ngoladi malaekat jareya, panggaliyanna arassa bingong ban tako'. 13 Tape malaekadda Pangeran jareya adhabu, "Ella, ja' tako', Zakhariya! ELOHIM la meyarsa du'ana ba'na. Binena ba'na Elisabet bakal rembi'a lalake'. Kana' jareya nyamae Yahya. 14 Mon kana' jareya la lahir, ba'na tanto ce' peragga, bariya keya bannya' oreng laenna! 15 Ana'na ba'na jareya bakal daddiya oreng raja e dhalem pangoladanna Pangeran, ban ta' ngenom anggur otabana nom-enoman kerras. Molae lahir kana' jareya bakal ekobasa'ana Errohna ELOHIM. 16 Bannya' oreng Isra'il bakal etontona abali ka ELOHIM, Pangeranna. 17 Ana'na ba'na jareya daddiya otosanna Pangeran se kowat ban kobasa akantha Eliya. Kana' jareya bakal marokona eppa' ban ana'na, oreng se ta' ta'at bakal etontona epabali ka jalanna pekkeran se bendher. Kalaban cara se kantha jareya ana'na ba'na jareya nyadhiya'agi ommat se la asadhiya narema'a Pangeran." 18 Zakhariya mator ka malaekat jareya, "Kadi ponapa abdina se onenga ja' gapaneka bakal kadaddiyana? Abdina ampon towa, sapaneka jugan robiya abdina." 19 "Sengko' reya Jibra'il," saodda malaekat jareya. "Sengko' aladine ELOHIM se ngotos sengko' manapa' kabar bagus reya ka ba'na. 20 Apa se ekabala sengko' ka ba'na reya bakal kalakona mon la napa' baktona. Tape sarrena ba'na ta' parcaja ka kabar se egiba sengko' reya, ba'na bakal ta' bisa'a acaca; ban ba'na bakal pagguna buwi sampe' apa se ekoca'agi sengko' ka ba'na reya la kalakon." 21 Sabatara jareya reng-oreng se badha e lowar padha te'-nante'an Zakhariya; kabbi padha heran arapa ma' ce' abidda e dhalem Padalemman Socce. 22 Ban e bakto kalowar, Zakhariya ta' bisa abu-dhabu ka reng-oreng jareya, daddi pera' terros ngangguy isyarat malolo. Daddi reng-oreng se badha e jadhiya padha tao ja' tantona Zakhariya la nengale pangatonan e dhalem Padalemman Socce. 23 Saellana mare bakto giliranna se epalalakon e Padalemman Socce, Zakhariya pas gubar ka compo'na. 24 Ta' saapa abidda dhari jareya Elisabet bubut pas, ta' kalowaran dhari compo'na lema bulan abidda. 25 "Dhi-budhina Pangeran nolong sengko' ban mamosna tang kanespa'an e adha'na oreng bannya'," oca'na. 26 E bakto Elisabet la bubut nem bulan, ELOHIM ngotos malaekat Jibra'il ka Nazaret, settong kottha e dhaera Galilea. 27 Jibra'il eotos ka settong paraban se anyama Miriyam. Paraban jareya bakalla Yusup, toronanna Rato Daud. 28 Malaekat jareya manggi'i Miriyam, laju adhabu, "Salam, ba'na se eberkadi Pangeran sacara istimewa. Pangeran asarengnge ba'na!" 29 Miriyam takerjat meyarsa kabar dhari malaekat jareya; ca'na panggaliyanna ba' apa maksodda ca'-oca' jareya. 30 Malaekat jareya pas adhabu ka Miriyam, "Ella ja' tako', Miriyam, sabab ba'na ekasokane Pangeran. 31 Ba'na bakal ngandhunga tor rembi'a, ban kana' jareya kodu enyamae Isa. 32 Kana' jareya bakal agunga ban bakal esebbuda Pottrana ELOHIM Se Mahatenggi. Bi' ELOHIM ana'na ba'na jareya bakal epadaddiya rato, akantha Rato Daud, bangatowana. 33 Ban pole kana' jareya bakal daddiya rato se marenta'a toronanna Yakub salanjangnga. Karaja'anna tadha' aherra." 34 Miriyam mator ka malaekat jareya, "Abdina ka'dhinto' gi' paraban. Kadi ponapa se bisa'a kadi ka'dhinto'?" 35 Dhabuna malaekat, "Errohna ELOHIM bakal torona ka ba'na, ban ba'na bakal katotobana kobasana ELOHIM. Jareya sababba kana' se bakal lahira jareya bakal esebbuda kana' se socce, Pottrana ELOHIM. 36 Kaenga'e, balana ba'na Elisabet rowa, sateya la ngandhung nem bulan, maske la towa, ban maske ca'na oreng jubeng. 37 Sabab tadha' barang se mohal monggu ka ELOHIM." 38 Miriyam laju mator, "Abdina paneka abdiepon Pangeran; abdina narema ponapa se edhabuwagi panjennengngan." Malaekat jareya laju maelang adina'agi Miriyam. 39 Ta' saapa abidda saellana jareya Miriyam laju meyos ka settong kottha e Yudea e dhaera pagunongan. 40 E jadhiya Miriyam meyos ka compo'na Zakhariya, ban e bakto maso' laju aberri' salam ka Elisabet. 41 E bakto Elisabet buru meyarsa salamma Miriyam, ana' e dhalem gindhu'anna Elisabet aguli. Elisabet ekobasae Errohna ELOHIM, 42 laju aera', "Ba'na se paleng eberkadi Errohna ELOHIM e antarana sakabbiyanna oreng babine'! Ban mandar eberkadana ana' se elahirragiya ba'na jareya! 43 Sapa sengko' reya me' ebuna Pangeran rabu manggi'i sengko'? 44 Sengko' buru ngedhing salamma ba'na, ana' e tang gindhu'an reya aguli kaperagan. 45 Pojur onggu ba'na polana ba'na parcaja ja' apa se edhabuwagi Pangeran ka ba'na bakal kalakona!" 46 Dhabuna Miriyam, "Tang ate amolja'agi Pangeran, 47 ban tang sokma kaperagan sabab ELOHIM tang Panyalamet. 48 Sengko' abdina se nespa, ekaemodi bi' Salerana! Molae sateya sakabbiyanna bangsa ngoca' ja' sengko' reya pojur parana. 49 Sabab ELOHIM Se Mahakobasa ngalampa'agi rang-barang se raja ka sengko' reya. Socce asmana; 50 dhari toronan se settong ka settongnga Pangeran noduwagi kabellasanna ka reng-oreng se tako' ka Salerana. 51 Kalaban astana se kowat kobasa reng-oreng se angga' epasalebbudan, epasalbut sakabbiyanna sajjana. 52 To-rato epatoron dhari tahtana, reng-oreng se nespa epatenggi bi' Salerana. 53 Oreng se lapar epakennyang bi' sakabbiyanna kabecce'an, se sogi eojuk ta' epangeba pa-apa. 54 Isra'il abdina eparenge partolonganna, menorot janjina ka bangatowana sengko' ban ba'na. 55 Pangeran ta' kalep ka janjina, salanjangnga noduwagi kabellasanna, ka Ibrahim ban ka toronanna." 56 Miriyam alenggi ban Elisabet ra-kera tello bulan abidda, pas buru gubar. 57 Saellana napa' baktona, Elisabet babar lalake'. 58 Ga-tatanggana ban la-balana padha ngedhing saapa saena Pangeran ka Elisabet jareya, daddi kabbi padha noro' arassa gumbira. 59 E bakto babaji' jareya aomor ballung are, ga-tatangga ban la-balana padha dhateng; kana' jareya esonnada ban enyama'ana. Bi' reng-oreng kana' jareya enyama'ana Zakhariya noro' nyamana eppa'na, 60 tape ebuna adhabu, "Bunten! Kana' paneka kodu enyamae Yahya." 61 "Tadha' settonga balana sampeyan se anyama kantha ganeka," ca'na ga-tatanggana ban la-balana ka Elisabet. 62 Reng-oreng jareya laju ngangguy isyarat atanya ka Zakhariya enyama'ana sapa pottrana jareya. 63 Zakhariya menta papan bato kene', laju nyerrat, "Nyamana Yahya." Reng-oreng se badha e jadhiya padha heran kabbi! 64 E bakto jareya keya Zakhariya laju bisa abu-dhabu pole sarta amolja'agi ELOHIM. 65 Ga-tatanggana padha katako'en, ban kabar jareya balattra ka saantero dhaera Pagunongan Yudea. 66 Sakabbiyanna oreng se ngedhing jareya atanya e dhalem atena, "Ba' daddiya apa kana' reya pagi'?" Sabab la terrang Pangeran asarengnge kana' jareya. 67 Zakhariya, ramana Yahya ekobasae Errohna ELOHIM ban manapa' dhabuna Pangeran, dhabuna: 68 "Mara padha amolja'agi Pangeran, ELOHIMna bangsa Isra'il! Pangeran rabu nolong ommadda ban mabebas bangsana. 69 Ba'na ban sengko' eparenge Panyalamet se kowat kobasa dhari toronanna Daud, abdina. 70 Gi' jaman lamba' kalaban parantara'anna bi-nabbina, Pangeran la apareng janjina 71 masalamedda sengko' ban ba'na dhari moso ban dhari kobasana reng-oreng se baji' ka ba'na ban sengko'. 72 Kaangguy noduwagi kamora'anna ka bangatowana sengko' ban ba'na, ELOHIM bakal neptebbana janjina se socce jareya. 73 ELOHIM asompa ka Ibrahim bangatowana sengko' ban ba'na, ajanji masalamedda sengko' ban ba'na dhari moso, me' olle sengko' ban ba'na abakte ka Salerana ta' kalaban andhi' rassa tako', 75 ngabdi ka Salerana salanjangnga, tor masenneng panggaliyanna saomorra. 76 Ba'na, na', bakal esebbuda nabbina ELOHIM Se Mahatenggi. Ba'na eotos ajangadha'i Pangeran ababat jalan kaagem Salerana, 77 kaangguy aberta'agi ka ommadda, ja' kabbi padha epasalamedda mon sa-dusana la esapora bi' ELOHIM. 78 Pangeranna ba'na ban sengko' reya bellas ase; kaangguy masalamet sengko' ban ba'na Salerana rabu. Akantha are se moncar e baja laggu, 79 Salerana nyonare sakabbiyanna oreng se odhi' e dhalem papetteng ban katako'en. Nonton sengko' ban ba'na e jalan se nojju ka kataremtemman." 80 Pottrana Zakhariya jareya badanna atamba raja ban errohna atamba kowat. Sarta laju alenggi e ra-ara sampe' napa' baktona kalowar anyata'agi aba'na ka ra'yat Isra'il.
1 E bakto jareya Kaisar Agustus apareng parenta sopaja sakabbiyanna warga nagarana Karaja'an Roma padha adhaftarragi aba'na kaangguy kaparlowan sensus. 2 Sensus se gi' buru tao ebadha'agi sakaleyan jareya ejalannagi e bakto Kireniyus daddi gubennor e nagara Siria. 3 Daddi reng-oreng padha entar adhaftar kabbi ka kotthana bang-sebang. 4 Yusup noro' mangkat keya dhari kottha Nazaret e Galilea, ka kottha Betlehem e Yudea, kennengnganna kalahiranna Rato Daud; polana salerana toronanna Daud. 5 Yusup entar adhaftar abareng ban bakalla, Miriyam, se teppa'na bubut. 6 Gi' teppa'na badha e Betlehem, Miriyam la napa' ka baktona se babara. 7 Se babar pottrana lalake', pottra sareyangnga. Kana' jareya egeddhung ban kaen, pas esaba' e baddhana pakanna ebin elama'e darameyan, sabab Yusup ban Miriyam ta' nemmo pangenebban. 8 E bakto jareya badha reng-oreng ngowan se teppa'na ajaga ba-dumbana e talon e dhaera jareya. 9 O-tao laju badha malaekadda Pangeran ngaton e jadhiya, ban reng-oreng ngowan jareya esonare tera'na cajana Pangeran. Reng-oreng ngowan jareya katako'en. 10 Tape malaekat jareya adhabu, "Ella ja' tako'! Sengko' ngeba kabar bagus ka ba'na, kabar se talebat maperak sakabbiyanna oreng. 11 E are teya e kotthana Daud lahir Rato Panyalamedda ba'na, iya areya Almasih, Pangeran! 12 Areya' tandhana menangka bukte ka ba'na: Ba'na bakal nemmowa babaji' se egeddhung ban kaen, epatedhung e dhalem baddhana pakanna ebin." 13 O-tao pas bannya' malaekat laenna se abareng ban malaekat jareya, padha ngejung amolja'agi ELOHIM, dhabuna, 14 "Molja'agi ELOHIM e langnge' se paleng tenggi! Ban neng e bume, taremtem odhi'na manossa se masenneng panggaliyanna!" 15 Saellana kat-malaekat jareya abali ka sowarga, reng-oreng ngowan gella' padha ngoca', "Mara ja' entara ka Betlehem nenggu kadaddiyan se edhabuwagi Pangeran ka sengko' ban ba'na gi' buru rowa." 16 Reng-oreng jareya laju duli mangkat, sarta pas tatemmo bi' Miriyam ban Yusup sarta babaji' se badha e baddhana pakanna ebin. 17 E bakto nangale'e babaji' buru, reng-oreng ngowan jareya laju nyareta'agi pa-apa se edhabuwagi malaekat parkara babaji' jareya. 18 Reng-oreng se ngedhing caretana reng-oreng ngowan jareya padha kasambu' kabbi. 19 Tape kabbi jareya bi' Miriyam esempen e dhalem panggaliyanna sarta eli-kagali. 20 Reng-oreng ngowan gella' abali ka talon sambi ngagungngagi tor amolja'agi ELOHIM, polana la nangale'e tor ngedhing sakabbiyanna kadaddiyan jareya, tadha' bidana dhari se edhabuwagi malaekat. 21 Saellana aomor ballung are, kana' jareya esonnat, sarta laju eparenge asma Isa, iya areya asma se edhabuwagi malaekat sabellunna egandhu' ebuna. 22 Baktona la napa' ka Yusup ban Miriyam kaangguy alampa'agi adat panyocceyan menorot hokomma Mosa. Daddi se kadhuwa jareya laju abakta Isa ka Yerusalim, eatorragiya ka Pangeran. 23 Sabab e dhalem hokomma Pangeran la esebbuttagi kantha reya, "Saneyap ana' lalake' se sareyang kodu eatorragi ka Pangeran." 24 Yusup ban Miriyam amaksod ngatorragiya kurban keya, iya areya kurban se aropa mano' keteran sapasang otaba dara se gi' ngodha dhadhuwa', akantha se la etantowagi e dhalem hokomma Pangeran. 25 E bakto jareya e Yerusalim badha oreng lalake' nyamana Simeyon. Orengnga becce', tako' ka ELOHIM; la abit se anante' sa'adda ELOHIM se masalamedda Isra'il. Oreng jareya esarengnge Errohna ELOHIM, 26 ban Errohna ELOHIM la apareng oneng ka oreng jareya ja' aba'na ta' kera mate sabellunna nangale'e Rato Panyalamet se ejanjiyagi Pangeran. 27 Simeyon etonton Errohna ELOHIM, maso' ka Padalemman Socce. E bakto jareya Yusup ban Miriyam abakta maso' Isa se gi' kene' parlo ajalannagiya hokomma agama. 28 Simeyon nampane kana' jareya laju eemban, sarta pas amolja'agi ELOHIM, oca'na, 29 "Samangken, Guste, Junandalem ampon neptebbi janjina. Edine abdidalem abali ka Junandalem kalaban taremtem. 30 Sabab tengal abdidalem dibi' ampon nengale Panyalamet se eotos Junandalem, 31 se esadhiya'agi Junandalem kaangguy sadajana bangsa: 32 akadi sonar se nera'e jalan badhi sa-bangsa laen sopaja padha'a nyander ka Junandalem, sonar se madhateng kahormadan ka Isra'il ommattepon Junandalem." 33 Rama ebuna kana' jareya heran meyarsa cacana Simeyon parkara pottrana. 34 Simeyon aberkadi se katello jareya, laju mator ka Miriyam, ebuna kana' jareya, "Kana' reya epele bi' ELOHIM kaangguy matompessa ban masalamedda oreng Isra'il sabannya'na. Kana reya bakal daddiya tandha dhari ELOHIM, se bakal elabana bi' oreng sabannya'na, 35 daddi essena atena pas padha etemmo. Atena ba'na bakal sossa'a parana akantha se esoddu' bi' peddhang se tajem." 36 Badha keya nabbi babine' kasorang la ce' towana. Nyamana Hana, ana'na Panuwel dhari suku Asyer. Saellana araka pettong taon abidda, 37 Hana laju daddi randha; omorra la ballung polo empa' taon. Hana jareya ta' tao aginjeggan dhari Padalemman Socce. Seyang malem abakte ka ELOHIM kalaban adu'a ban apowasa 38 E bakto jareya keya Hana dhateng, pas amolja'agi ELOHIM sarta acaca parkara kana' jareya ka sakabbiyanna oreng se anante' sa'adda ELOHIM se mamardika'a Yerusalim. 39 Saellana mare alampa'agi sakabbiyanna se ewajibbagi Hokomma Pangeran, Yusup ban Miriyam laju padha gubar ka Nazaret e Galilea. 40 Na'-kana' gella' atamba raja tor kowat, ce' bicaksanana ban talebat ekataresnae bi' ELOHIM. 41 Sabban taon oreng towana Isa meyos ka Yerusalim araya'agiya Are Raja Paska. 42 E naleka yuswana Isa dhubellas taon, Isa ban rama ebuna meyos ka paraya'an jareya akantha biyasana. 43 Saellana paraya'an jareya la mare, oreng towana gubar, tape Isa gi' enneng e Yerusalim. Oreng towana ta' ngagali. 44 Isa esanggu abareng bi' reng-oreng laenna. Saellana alomampa saare benteng, buru se kadhuwa jareya nyare'e Isa e antarana la-balana ban kennalanna. 45 Tape Isa ta' etemmo, daddi Yusup ban Miriyam abali ka Yerusalim nyare'e pottrana. 46 Saellana olle tello are se nyare'e, Isa etemmo e dhalem Padalemman Socce, parappa'na alenggi, meyarsa'agi ru-guru agama sambi anya-tanya. 47 Reng-oreng se ngedhingngagi padha kasambu' kabbi polana jawabanna se penter. 48 Oreng towana heran keya e bakto ngoladi Isa e jadhiya. Dhabuna ebuna, "Na', arapa Ba'na me' kantha jareya ka sengko' ban ramana? Sengko' ban ramana nyare'e ba'na, ce' kobaterra." 49 Dhabuna Isa, "Aponapa rama sareng ebu me' nyare'e kaula? Ponapa sampeyan ta' oneng ja' Kaula kodu badha e dalemma Rama Kaula?" 50 Tape Yusup ban Miriyam ta' ngarte ka dhabuna Isa jareya. 51 Saellana jareya Isa laju gubar ka Nazaret abareng rama ebuna, sarta toro' oca' ka oreng towana jareya. Parkara jareya kabbi bi' ebuna esempen e dhalem panggaliyanna. 52 Isa atamba raja ban sajan bicaksana, sarta ekataresnae ELOHIM ban ekaleburi oreng.
1 E taon se kapeng lema bellas pamarenta'anna Kaisar Tiberiyus, Pontiyus Pilatus jumenneng gubennor e Yudea, dineng Herodes marenta e Galilea. Filipus, taretanna Herodes marenta e dhaera Iturea ban Trakhonitis, dineng Lisaniyas marenta e Abilene. 2 Se daddi mam-imam agung iya areya Hanas ban Kayafas. E dhalem taon jareya ELOHIM abu-dhabu ka Yahya, pottrana Zakhariya e ra-ara. 3 Daddi Yahya laju meyos san-kassannagi e saantero dhaera Songay Yordan, manapa' dhabuna ELOHIM. "Mara atobat, ban ba'na kodu ebaptis me' olle esapora bi' ELOHIM." 4 Jareya padha ban se esebbuttagi e dhalem ketab Nabbi Yesaya, "Badha oreng ra'-era'an e sagara beddhi, 'Sadhiya'agi jalan kaagem Pangeran, parata'agi jalan se elebadana Salerana. 5 Ra-cora tembuk kabbi, nong-gunong ban gumo' padha parata'agi. Rong-lorong se agu'-leggu' paloros kabbi, se ba'-celbing parata'agi. 6 Reng-oreng e saantero bume bakal nangaleyana ELOHIM masalamet manossa!' " 7 Bannya' oreng nyander ka Yahya menta ebaptis. Dhabuna Yahya ka reng-oreng jareya, "Ba'na oreng jahat! Ca'na sapa ba'na lopoda dhari okomanna ELOHIM se bakal dhatengnga? 8 Duduwagi bi' tengka lakona ba'na ja' ba'na la atobat dhari sa-dusana! Ja' molae ngoca' ja' Ibrahim bangatowana ba'na. Kaenga'e, ya: Dhari to-bato reya sakale ELOHIM bisa abadhi toronan kaangguy Ibrahim! 9 Kapak la esadhiya'agi epamogerra kajuwan sampe' ka mo'-ramo'na. Sakabbiyanna kajuwan se ta' ngasellagi buwa se bagus epogerra ban ebuwanga ka dhalem apoy." 10 "Daddi ponapa se kodu elakone kaula?" ca'na reng-oreng jareya ka Yahya. 11 Dhabuna Yahya, "Oreng se andhi' kalambi dhadhuwa', kodu magi se settong ka oreng se ta' andhi'; ban oreng se andhi' kakanan, kakananna jareya kodu kambuli'i ban oreng laen." 12 Badha reng-oreng tokang narek pajek nyander keya ka Yahya menta baptis, sambi atanya, "Guru, ponapa se kodu elakone kaula?" 13 Dhabuna Yahya, "Ja' nagi lebbi dhari se la etantowagi." 14 Badha keya rit-parjurit se atanya, "Kadi ponapa kaula? Ponapa se kodu elakone kaula?" Dhabuna Yahya, "Ja' arampas pesse dhari sapa'a bai otabana ngarane oreng kalaban da'wa'an se palsu. Panarema atena olle gaji sabadhana!" 15 Reng-oreng jareya la te'-nante'an ban rep-arebban, kabbi padha saleng atanya pola Yahya jareya Rato Panyalamet se la abit ete'-nante'. 16 Daddi Yahya adhabu ka reng-oreng jareya kabbi, "Sengko' abaptis ba'na ngangguy aeng, tape bakal rabuwa oreng se araja'an dhari sengko'. Mokka' talena kasodda bai sengko' ta' pantes. Oreng jareya bakal abaptisa ba'na kalaban Errohna ELOHIM ban apoy. 17 Astana ngastane gaddhang epanampeya gandum epasampe'a berse. Gandumma bakal epakompola e dhalem lombung, tape sekkemma bakal eobbara e dhalem apoy se ta' tao mate!" 18 Yahya manapa' Kabar Bagus ka oreng se bannya' jareya sambi la-malae kalaban cara se acem-macem, sopaja reng-oreng jareya padha'a ngoba odhi'na. 19 Tape Herodes, se neggu' kakobasa'an e Galilea, bi' Yahya eca'-koca'e polana abine Herodiyas, binena taretanna, sarta polana sakabbiyanna kajahadan laenna se la elampa'agi salerana. 20 Tape Herodes nambai kajahadanna dibi' kalaban mamaso' Yahya ka penjara. 21 Saellana reng-oreng jareya padha ebaptis kabbi, Isa laju ebaptis keya. Teppa'na Isa jareya adu'a, langnge' maroka, 22 ban Errohna ELOHIM toron ka attasanna aropa dara. Dhari langnge' pas badha sowarana ELOHIM se adhabu, "Ba'na Tang ana' se kataresnan. Ba'na masenneng Tang ate." Luk. 9:35* 23 E bakto Isa molae alampa'agi lalakonna, yuswana ra-kera tello polo taon. Noro' panemmona oreng, Isa reya pottrana Yusup, Yusup pottrana Eli, 24 Eli pottrana Matat, Matat pottrana Lewi, Lewi pottrana Malki, Malki pottrana Yanai, Yanai pottrana Yusup, 25 Yusup pottrana Matica, Matica pottrana Amos, Amos pottrana Nahum, Nahum pottrana Hesli, Hesli pottrana Nagai, 26 Nagai pottrana Ma'at, Ma'at pottrana Matica, Matica pottrana Simei, Simei pottrana Yosekh, Yosekh pottrana Yoda, 27 Yoda pottrana Yokanan, Yokanan pottrana Resa, Resa pottrana Zerubabil, Zerubabil pottrana Seyaltiel, Seyaltiel pottrana Neri, 28 Neri pottrana Malki, Malki pottrana Adi, Adi pottrana Kosam, Kosam pottrana Elmadam, Elmadam pottrana Er, 29 Er pottrana Yesuwa, Yesuwa pottrana Eliyezer, Eliyezer pottrana Yorim, Yorim pottrana Matat, Matat pottrana Lewi, 30 Lewi pottrana Simeyon, Simeyon pottrana Yehuda, Yehuda pottrana Yusup, Yusup pottrana Yonam, Yonam pottrana Elyakim, 31 Elyakim pottrana Meleya, Meleya pottrana Mina, Mina pottrana Matata, Matata pottrana Natan, Natan pottrana Daud, 32 Daud pottrana Isay, Isay pottrana Obed, Obed pottrana Bowas, Bowas pottrana Salmon, Salmon pottrana Nahason, 33 Nahason pottrana Aminadab, Aminadab pottrana Admin, Admin pottrana Arni, Arni pottrana Hezron, Hezron pottrana Peres, Peres pottrana Yehuda, 34 Yehuda pottrana Yakub, Yakub pottrana Ishak, Ishak pottrana Ibrahim, Ibrahim pottrana Terah, Terah pottrana Nahor, 35 Nahor pottrana Serug, Serug pottrana Rehu, Rehu pottrana Peleg, Peleg pottrana Eber, Eber pottrana Salmon, 36 Salmon pottrana Kenan, Kenan pottrana Arpakhsad, Arpakhsad pottrana Sem, Sem pottrana Ennoh, Ennoh pottrana Lamekh, 37 Lamekh pottrana Metusalah, Metusalah pottrana Henokh, Henokh pottrana Yared, Yared pottrana Mahalale'el, Mahalale'el pottrana Kenan, 38 Kenan pottrana Enos, Enos pottrana Set, Set pottrana Adam, Adam pottrana ELOHIM.
1 E bakto abali dhari Songay Yordan Isa ekobasae bi' Errohna ELOHIM. Bi' Errohna ELOHIM jareya Isa ebakta ka sagara beddhi. 2 E jadhiya Isa egudha Iblis pa' polo are abidda. Saabidda pa' polo are jareya Isa ta' adha'ar pa-apa sakale, daddi dhi-budhina pas arassa lapar. 3 Ca'na Iblis jareya, "Manabi Panjennengngan pajat Pottrana ELOHIM, ngereng bato paneka pakon aoba daddi roti." 4 Dhabuna Isa, "E dhalem Alketab esebbuttagi, 'Manossa ta' bisa odhi' pera' dhari roti malolo.' " 5 Bi' Iblis jareya Isa laju egiba ka kennengngan se tenggi ban e dhalem saparngedep epangoladi sakabbiyanna karaja'an e dunnya. 6 "Sadajana kakobasa'an sareng kasogiyan paneka sareng abdina eatorragiya ka Panjennengngan," ca'na Iblis jareya. "Ka'dhissa' sadaja ampon eparengngagi ka abdina, ban abdina kengeng ngatorragi sadajana ka pasera'a saos sasoka'na abdina. 7 Ka'dhissa' sadaja bakal daddiya kaagunganna Panjennengngan manabi Panjennengngan kasokan nyemba ka abdina." 8 Dhabuna Isa, "E dhalem Alketab esebbuttagi, 'Semba Guste ELOHIMna ban abakte ka Salerana malolo.' " 9 Saellana jareya bi' Iblis gella' Isa laju egiba ka Yerusalim pas esaba' e konco'na Padalemman Socce e bagiyan se paleng tenggi; Iblis jareya ngoca', "Manabi Panjennengngan Pottrana ELOHIM, ngereng alonca' dhari ka'iya. 10 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, 'ELOHIM bakal ngotosa kat-malaekadda sopaja ajaga'a Ba'na kalaban gu-onggu.' 11 Esebbuttagi jugan, 'Kat-malaekat bakal nampanana Ba'na ngangguy tanangnga, sopaja maske sokona balakka' ja' sampe' ba'na tatagguk ka bato.' " 12 Dhabuna Isa, "E dhalem Alketab esebbuttagi, 'Ba'na ja' ba'-nyoba' Pangeran, ELOHIMna.' " 13 Saellana Iblis jareya mare agudha Isa ngangguy cara acem-macem, kaangguy sabatara Iblis jareya ondur, Isa pas edina'agi sarta anante' bakto se becce'. 14 Saellana jareya Isa abali ka Galilea, ekobasae Errohna ELOHIM. Kabar parkara Salerana balattra e saantero dhaera jareya. 15 Isa morok e pan-barampan kennengnganna kabakteyan, sarta ealem bi' sakabbiyanna oreng. 16 Isa laju meyos ka Nazaret pole, kalenggiyanna molae gi' kene' sampe' raja. E are Sabat, akantha biyasana Salerana meyos ka kennengnganna kabakteyan. Salerana ngadek maosa Alketab, 17 laju eatore ketab Nabbi Yesaya. Gulunganna ketab jareya ebukka', pas manggi ayat se amonye kantha reya, 18 "Errohna Pangeran badha e Sengko', sabab Errohna jareya la mele Sengko' kaangguy manapa' Kabar Bagus ka oreng mesken. Sengko' eotos kaangguy abala ja' reng-oreng tahanan epabebasa ban reng-oreng buta epabarasa; kaangguy nolonga reng-oreng se eseksa 19 ban aberta'agi ja' la napa' baktona Pangeran masalamedda ommadda." 20 Bi' Isa ketab jareya laju egulung pole, sarta pas epabali ka oreng se bagiyan ngoros, laju alenggi. Reng-oreng e jadhiya padha ngabas ka Salerana kabbi. 21 Isa laju molae adhabu ka reng-oreng jareya, "Yat-ayadda Alketab reya e are teya la kalakon e bakto ba'na padha ngedhing dhari se ebaca Sengko' gella'." 22 Ca'-oca' se edhabuwagi Isa jareya ce' bagussa, sampe' nyarepsep ka dhalem atena reng-oreng se padha kasambu' ngedhingngagi dhabuna jareya. Ca'na reng-oreng jareya, "Oreng reya gu ta' ana'na Yusup, ta' iya?" 23 Dhabuna Isa ka reng-oreng jareya, "Tantona ba'na padha ngangguya parebasan reya ka Sengko', 'Dokter, pabaras badanna Sampeyan dibi'.' Ban pole ba'na tanto ngoca'a ka Sengko' ja' ba'na ngedhing Sengko' mabadha kaajiban neng e Kapernaum ban ba'na menta'a sopaja Sengko' mabadha'a keya kaajiban jareya e Tang kampong reya." 24 Isa adhabu pole, "Kaenga'e, ya, tadha' nabbi se ehormadi e kampongnga dibi'. 25 Tape edhingngagi, ya: e jamanna Eliya, e bakto tadha' ojan tello taon satengnga abidda, e saantero nagara badha laep. E bakto jareya bannya' randha e Isra'il. 26 Maske bariya, ELOHIM ta' makon Eliya entar ka sala settong dhari dha-randha jareya, tape pera' makon entar ka settong randha e Sarfat e dhaera Sidon. 27 Bariya keya e jamanna Nabbi Elisa bannya' oreng e Isra'il se nyandhang panyaket kole' budhuk; tape tadha' settonga dhari reng-oreng jareya se epabaras, kajabana Na'aman oreng Siria." 28 Reng-oreng se badha e kennengnganna kabakteyan se ngedhing jareya padha ce' peggella. 29 Reng-oreng jareya manjeng, Isa eeret epakalowar, laju egiba ka konco'na gumo', kennengngan se epamaddeggi kotthana reng-oreng jareya. Sajjana Isa ejungka'agiya dhari jadhiya. 30 Tape Isa nyalosso' e antarana oreng se bannya' e jadhiya, sarta pas nyengla dhari jadhiya. 31 Isa laju meyos ka kottha Kapernaum e Galilea. E jadhiya Salerana molang reng-oreng e are Sabat. 32 Reng-oreng se badha e jadhiya padha kasambu' ka carana morok, sabab Isa abu-dhabu kalaban kobasana. 33 E kennengnganna kabakteyan jareya badha settong oreng se kasosoban erroh jahat. Oreng jareya reng-cerrengan, 34 "He, Isa dhari Nazaret, aponapa'a Sampeyan ka kaula sadaja? Sampeyan ka'dhinto' ponapa mateyana kaula sakanca? Kaula oneng pasera Sampeyan: Sampeyan otosanna ELOHIM se socce!" 35 Isa nyentak erroh jahat jareya, "Neng-enneng! Mara kalowar dhari oreng reya!" Bi' erroh jahat gella' oreng jareya ebantengngagi e adha'na oreng se bannya', saellana jareya laju kalowar dhari oreng jareya ta' kalaban nyake'e oreng jareya. 36 Reng-oreng padha getton, laju padha ngoca', "Hebat onggu bu-dhabuna. Kalaban wibawa ban kobasa oreng reya marenta roh-erroh jahat kalowar, ban roh-erroh jahat jareya kalowar onggu!" 37 Daddi kabar parkara Isa jareya balattra ka saantero dhaera jareya. 38 Isa gubar dhari kennengnganna kabakteyan jareya, pas meyos ka bengkona Simon. Ebu mattowana Simon teppa'na sake' panas; bi' reng-oreng ekabala ka Isa. 39 Isa maso', pas ngadek e seddi'na katedhunganna ebu mattowana Simon jareya, sarta ngojuk panassa. Panassa pas elang onggu, ban ebu mattowana Simon jareya laju jaga terros aladine tamoyya jareya. 40 E bakto molae compet are, reng-oreng padha dhateng nyabis ka Isa, ngeba la-balana se padha nyandhang panyaket acem-macem. Isa nompangngagi astana ka reng-oreng jareya bang-sebang, kabbi laju padha epabaras. 41 Bariya keya roh-erroh jahat padha kalowar dhari reng-oreng sabannya'na, sambi reng-cerrengan, "Sampeyan Pottrana ELOHIM!" Tape roh-erroh jahat jareya bi' Isa ebentak ban ta' eparengngagi acaca, sabab roh-erroh jahat jareya tao ja' Isa reya Rato Panyalamet. 42 E bakto are buru moncar Isa meyos dhari kottha jareya ka settong kennengngan se seppe. Bi' reng-oreng molae esare, ban saellana etemmo reng-oreng jareya padha aehteyar sopaja Isa ta' meyos adinggallagi reng-oreng jareya. 43 Tape Isa adhabu, "Sengko' masthe manapa' keya ka reng-oreng e tha-kottha laen Kabar Bagus parkara baramma ELOHIM se marenta menangka Rato, sabab Sengko' eotos ELOHIM ka dunnya kaangguy kaparlowan jareya." 44 Daddi Isa akotbah e kennengngan-kennengnganna kabakteyan e saantero nagara Yudea.
1 E settong bakto Isa ngadek e paseserra Talaga Genesaret. Bannya' oreng saleng sellek terro ngedhinga kabar dhari ELOHIM. 2 Isa ngoladi parao dhadhuwa' e paseser jareya; reng-oreng majangnga la toron dhari parao jareya sarta teppa'na nyassa jalana. 3 Isa ongga ka sala settongnga parao jareya, iya areya paraona Simon. Simon laju epakon nyothok paraona, epakon pajauwan sakone' dhari paseser. Isa alenggi e parao jareya, laju morok oreng se bannya' jareya. 4 Saellana mare se morok, Isa laju adhabu ka Simon, "Mara paraona guwar ka kennengngan se dhalem, jalana pas ocol kaangguy mega' juko'." 5 "Guru," saodda Simon, "abdina sakanca alako samalem benteng, ta' kengeng pa-ponapa! Namong Panjennengngan se makon, enggi sae; bi' abdina jala eocola pole." 6 Saellana reng-oreng jareya ngocol jalana, laju olle juko' ce' bannya'na sampe' jalana molae beddha. 7 Daddi reng-oreng jareya ngolok ca-kancana se badha e parao settonganna, esoro nolonge. Ca-kancana padha nyander, laju areng-bareng ngesse'e parao se dhadhuwa' jareya epapossa' ban juko', sampe' padha para' tasellemma. 8 E naleka Simon nangale'e jareya, laju asojud e ajunanna Isa, laju mator, "Dinggallagi abdidalem, Guste! Sabab abdidalem oreng dusa!" 9 Simon ban reng-oreng se abareng e jadhiya padha getton nangale'e juko' se talebat bannya'na jareya. 10 Bariya keya ca-kancana Simon, iya areya Yakobus ban Yahya, na'-ana'na Zebedeyus. Isa adhabu ka Simon, "Ta' osa tako'! Molae sateya ba'na bakal ajala'a oreng." 11 Simon ban ca-kancana ngeret o-parao jareya ka paseser, samarena laju ondur, kabbi edina, pas terros ngereng Isa. 12 E settong are, Isa badha e settong kottha. E jadhiya badha oreng lalake' se nyandhang panyaket kole' budhuk. E bakto oreng jareya nangale Isa, laju asojud e ajunanna sambi nyo'on, "Pa', manabi Panjennengngan kasokan, Panjennengngan bisa mabaras abdina!" 13 Isa agagap oreng jareya sambi adhabu, "Sengko' endha', mara baras!" E bakto jareya keya panyakedda elang. 14 Bi' Isa oreng jareya ta' eparengngagi acaca parkara jareya ka sapa'a bai, dhabuna, "Kassa' entar ka imam, menta kamastheyan ja' ba'na la baras onggu. Saellana jareya pas ngeba kurban, atorragi ka ELOHIM akantha se eparenta'agi Mosa, menangka bukte ka reng-oreng laen ja' ba'na la pajat baras onggu." 15 Tape kabar parkara Isa sajan balattra ka man-dhimman, ban bannya' oreng se entar parlo ngedhingngagiya dhabuna ban terro epabarasa dhari panyakedda. 16 Saellana jareya Isa laju meyos adu'a ka kennengngan se seppe. 17 E settong are teppa'na Isa morok, badha reng-oreng Farisi ban ru-guru agama padha toju' e jadhiya. Reng-oreng jareya dhateng dhari Yerusalim, ban dhari tha-kottha e Galilea ban Yudea. Kobasana Pangeran badha e Isa kaangguy mabaras reng-oreng se sake'. 18 E bakto jareya badha reng-oreng se dhateng ngeba oreng empon se epatedhung e teker. Reng-oreng jareya aehteyar ngeba'a oreng se empon jareya ka dhalem sopaja se sake' bisa esaba' e ajunanna Isa. 19 Tape sarrena oreng se badha e jadhiya talebat bannya'na, se sake' ta' ekenneng giba maso'. Daddi bi' reng-oreng se ngeba, se sake' jareya laju epaongga ka ata'na bengko. Ata'na bengko jareya ebungkar sampe' alobang. Se sake' epatoron ban tekerra lebat dhari lobang jareya sampe' ka ajunanna Isa e tengngana oreng se bannya' jareya. 20 E bakto ngoladi saapa rajana imanna reng-oreng jareya, Isa adhabu ka se sake', "Taretan, sa-dusana ba'na la esapora." 21 Ru-guru agama ban reng-oreng Farisi se badha e jadhiya padha molae acaca, oca'na, "Sapa oreng reya me' bangal ya-nyeya ELOHIM? Sapa se kobasa nyapora dusana oreng kajabana ELOHIM?" 22 Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng jareya, laju adhabu, "Arapa ba'na me' padha apekker kantha jareya? 23 Kemma se lebbi gampang, ngoca', 'Sa-dusana ba'na la esapora', otaba ngoca', 'Mara jaga pas ajalan!'? 24 Tape Sengko' abukteyagiya ka ba'na ja' e attas bume reya Pottrana Manossa kobasa nyapora dusana oreng." Isa laju adhabu ka oreng se empon gella', "Mara jaga, kala' katedhunganna, pas mole!" 25 Sanatkala jareya keya oreng se empon gella' laju jaga e adha'na oreng se badha e jadhiya kabbi. Katedhunganna ekala', terros mole sambi ngagungngagi ELOHIM. 26 Reng-oreng se badha e jadhiya padha kasambu' kabbi, atena katako'en sarta padha ngagungngagi ELOHIM, oca'na, "Ajib onggu kadaddiyan se etangale sengko' ban ba'na kabbi e are teya!" 27 Saellana jareya Isa kalowar laju ngoladi oreng tokang narek pajek, nyamana Lewi, teppa'na toju' e kantorra. Isa adhabu ka oreng jareya, "Mara noro' Sengko'." 28 Lewi jaga, laju ngereng Isa, pa-apana edina kabbi. 29 Saellana jareya Lewi apesta e bengkona kaagem Isa. Bannya' oreng tokang narek pajek ban reng-oreng laenna noro' apesta e jadhiya. 30 Badha reng-oreng Farisi ban ru-guru agama se ta' senneng nangale jareya, pas ngoca' ka red-moredda Isa, oca'na, "Aponapa sampeyan me' adha'ar bi' reng-oreng tokang narek pajek sarta reng-oreng se ta' sae?" 31 Isa adhabu, "Oreng se baras ta' parlo ka dokter; pera' reng-oreng se sake'. 32 Sengko' dhateng banne ngajaga reng-oreng se nganggep aba'na oreng becce', tape ngajaga reng-oreng se dusa, sopaja padha atobat dhari sa-dusana." 33 Reng-oreng mator ka Isa, "Red-moredda Yahya apowasa sareng adu'a, sapaneka jugan panganodda oreng Farisi. Nangeng red-moredda Sampeyan neddha sareng ngenom." 34 Dhabuna Isa, "Apa ba'na bisa nyoro tamoy se kaonjangan ka pangantan apowasa mon pangantan lake'na gi' badha e jang-onjangan jareya? Tanto enja'! 35 Tape bakal napa'a sa'adda pangantan lake' egiba dhari reng-oreng jareya. E bakto jareya reng-oreng jareya kodu apowasa." 36 Isa laju nyareta'agi parompama'an reya ka reng-oreng buru, "Tadha' oreng nambal kalambi laju ngangguy bit-sebbidanna kalambi anyar. Sabab mon kantha jareya kalambina se anyar tanto esebbit. Ban pole, kaen panambal se anyar jareya ta' kera cocok ka kalambi se laju. 37 Bariya keya tadha' oreng se nyelen anggur se anyar ka dhalem kanthong kole' se laju, sabab kanthong kole' jareya tanto leddu' polana anggur se anyar. Anggurra tanto nompa ban kanthongnga rosak. 38 Anggur se anyar kodu eselen ka kanthong se anyar keya. 39 Ban tadha' oreng se endha' ngenom anggur anyar mon la ngenom anggur se laju. 'Anggur se laju anyamanan,' ca'na oreng jareya."
1 E settong are Sabat, e bakto Isa alomampa e teggalla gandum, red-moredda metthek gandum. Gandum jareya ekosot ban tanangnga laju ekakan. 2 Badha reng-oreng Farisi se padha ngoca', "Sampeyan me' ta' atoro' ka hokomma agama, ajalannagi barang se elarang e are Sabat?" 3 Dhabuna Isa, "Apa ba'na gi' ta' tao maca parkara apa se elakone Daud, e bakto aba'na ban pangerengnga padha lapar? 4 Daud maso' ka dhalem Padalemman Socce, ngala' roti se la eatorragi ka ELOHIM, laju ekakan. Saellana jareya pangerengnga padha eberri'i roti jareya keya. Mangkana, noro' hokomma agama, pera' mam-imam se olle ngakan roti jareya." 5 Isa laju adhabu, "Pottrana Manossa kobasa ka are Sabat." 6 E settong are Sabat laenna, Isa meyos ka kennengnganna kabakteyan, morok e jadhiya. E jadhiya badha oreng se tanangnga mate salaja. 7 Badha ru-guru agama ban reng-oreng Farisi se padha terro nyareya salana Isa sopaja ekennenga parkara'agi. Daddi reng-oreng jareya padha ngabassagi terro taowa apa Isa mabarasa oreng e are Sabat. 8 Tape Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng jareya. Daddi laju adhabu ka oreng se tanangnga mate salaja jareya, "Mara manjeng e dhinna', e bagiyan adha'!" Oreng jareya jaga, laju manjeng e jadhiya. 9 Isa adhabu ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Mara Sengko' atanya'a. Menorot agama, apa se olle elakone e are Sabat? Alako becce' apa alako juba'? Masalamet oreng otabana macalaka'?" 10 Isa ngoladi ka sakalenglengnga, ka reng-oreng se badha e jadhiya kabbi, laju adhabu ka oreng se sake' jareya, "Pangaceng tanangnga." Oreng jareya mangaceng tanangnga, ban tanangnga laju baras. 11 Tape ru-guru agama ban reng-oreng Farisi jareya padha ce' peggella, laju molae aparembagan epabaramma'a Isa jareya. 12 E bakto jareya Isa ongga ka settong gumo' kaangguy adu'a. E jadhiya Isa adu'a ka Guste ELOHIM samalem benteng. 13 E bakto are la tera', Isa adikane red-moredda, laju mele dhubellas oreng dhari red-moredda jareya. Oreng se dhubellas jareya bi' Isa enyamae rasul. Se kapele iya areya: 14 Simon (se ejulugi Petrus), ban Andreyas taretanna Simon; Yakobus ban Yahya, Filipus ban Bartolomeyus, 15 Matiyus ban Tomas, Yakobus ana'na Alfeyus, ban Simon (se enyamae Patriot), 16 Yudas ana'na Yakobus ban Yudas Iskariyot se e budhi arena akiyanat ka Isa. 17 Saellana jareya Isa toron dhari gumo' jareya asareng ban sul-rasulla gella', pas ambu sarta ngadek e settong kennengngan se rata. E jadhiya bannya' keya red-moredda se laen ban reng-oreng laenna se dhateng dhari man-dhimman e saantero Yudea, Yerusalim, ban tha-kottha paseser Tirus ban Sidon. 18 Reng-oreng jareya entar ka jadhiya terro ngedhingngagiya Isa ban terro epabarasa panyakedda. Reng-oreng se kasosoban erroh jahat entar ka jadhiya keya ban epabaras. 19 Reng-oreng padha aehteyar terro nyeddinga ka Isa, sabab dhari Isa kalowar kobasa se mabaras reng-oreng jareya kabbi. 20 Isa ngoladi ka red-moredda pas adhabu, "Pojur ba'na reng-oreng se mesken, sabab ba'na daddi anggotana ommadda ELOHIM! 21 Pojur ba'na se lapar sateya; sabab ba'na bakal epakennyanga! Pojur ba'na se nanges sateya; sabab ba'na bakal agella'a! 22 Pojur ba'na mon ekabaji'i, etolak, eya-seya ban epetenna oreng polana Pottrana Manossa! 23 Bi-nabbi jaman lamba'na epakantha jareya keya. Daddi mon badha kadaddiyan kantha jareya, pasenneng atena ba'na, sarta atari pagumbira, sabab raja opana se esadhiya'agi ka ba'na e sowarga. 24 Tape calaka' ba'na se sogi sateya reya; sabab ba'na la tao rassana kane'madan! 25 Calaka' ba'na se kennyang sateya reya; sabab ba'na bakal kalaparana! Calaka' ba'na se agella'an sateya reya; sabab ba'na bakal sossa'a ban nangesa! 26 Calaka' ba'na mon ba'na ealem bi' sakabbiyanna oreng; sabab kantha jareya keya para bangatowana reng-oreng jareya gi' jaman lamba' ngalem bi-nabbi palsu." 27 "Tape ka ba'na se ngedhingngagi Sengko' sateya reya, Sengko' mala'ana: taresnae so-mosona, ban pabagus ka oreng se baji' ka ba'na. 28 Berkadi oreng se abasto ba'na, ban nyo'onnagi ka ELOHIM oreng se jahat ka ba'na. 29 Mon badha oreng nampeleng pepena ba'na se salaja, dina me' olle salajanna etampeleng keya. Mon jubana ba'na erampas oreng, dina me' olle kalambina ba'na erampas keya. 30 Mon badha barang se epenta oreng ka ba'na, bagi; ban mon dhi'-andhi'na ba'na erampas oreng, ja' penta balina. 31 Ba'na pabagus ka oreng laen akantha ba'na se terro oreng laen bagussa ka ba'na. 32 Mon ba'na pera' taresna ka reng-oreng se taresna ka ba'na, apa kabecce'anna ba'na? Oreng se dusa taresna keya ka reng-oreng se taresna ka aba'na! 33 Ban mon ba'na pera' alako bagus ka reng-oreng se alako bagus ka ba'na, apa kabecce'anna ba'na? Reng-oreng se dusa kantha jareya keya! 34 Ban mon ba'na maenjam pesse pera' ka oreng se bisa nyerra, apa kabecce'anna ba'na? Reng-oreng se dusa maenjam pesse keya ka oreng se andhi' dusa, saellana laju menta serra. 35 Masthena ta' kantha jareya! Ba'na kodu taresna ka mosona ban alako bagus ka mosona jareya. Ba'na kodu maenjam ban ja' ngarep balina. Mon kantha jareya ba'na bakal olleya opa se raja ban ba'na bakal daddiya pottrana ELOHIM Se Mahatenggi. Sabab ELOHIM reya becce' keya ka oreng se tadha' sakalangkongnga ban ka oreng se jahat. 36 Ba'na kodu bellas ase akantha Ramana e sowarga se bellas ase keya!" 37 "Ba'na ja' ahakime oreng laen, sopaja ba'na dibi' ta' ehakime bi' ELOHIM. Ba'na ja' ngokom oreng laen, sopaja ba'na dibi' ta' eokom bi' ELOHIM. Berri' sapora oreng laen, sopaja ba'na esapora keya. 38 Ri'-berri'i oreng laen, sopaja ba'na bi' ELOHIM ereng-parenge keya. Ba'na bakal narema'a papareng se talebat bannya'na, se etaker epace'tapedda. Sabab ker-taker se bi' ba'na eangguy ka oreng laen bi' ELOHIM bakal eagemma kaangguy ba'na." 39 Saellana jareya Isa nyareta'agi parompama'an reya ka red-moredda jareya, "Mon oreng buta nonton oreng buta laen, tanto se nonton ban se etonton laju padha tabalusok ka sellogan. 40 Tadha' mored se araja'an dhari guruna. Tape mored se la mare ajar, bakal padha'a ban guruna. 41 Arapa ba'na me' nangale kaju satembil se badha e matana taretanna, tape kaju salonjur se badha e matana ba'na dibi' ta' epekkere? 42 Baramma ba'na se bisa'a ngoca', 'Mara, taretan, kaju se badha e matana ba'na jareya bi' sengko' epakalowara,' mangkana e matana ba'na dibi' badha kaju salonjur se bi' ba'na ta' etangale'e? He, oreng monafik! Pakalowar gallu kaju salonjur se badha e matana ba'na dibi'. Buru ba'na bisa terrang nangale'e ban bisa makalowar kaju satembil se badha e matana taretanna ba'na." 43 "Kajuwan se bagus ta' kera juba' buwana. Bariya keya kajuwan se juba' ta' kera bagus buwana. 44 Sakabbiyanna kajuwan etemmo dhari buwana. Ombut se adhuri ta' kera abuwa ara, bariya keya ombut se adhuri ta' kera abuwa anggur. 45 Oreng bagus madhateng kabagusan sabab atena possa' ban kabagusan. Oreng se jahat madhateng kajahadan sabab atena possa' ban barang se jahat. Sabab apa se kalowar dhari colo' reya asalla dhari essena ate se ngalowa." 46 "Arapa ba'na me' nyebbut Sengko' 'Pangeran, Pangeran,' tape ba'na ta' ngalakone apa se eparenta'agi Sengko' ka ba'na? 47 Ba' epapadha'a ban sapa oreng se nyander ka Sengko' ban ngedhingngagi Tang oca' sarta ajalannagi Tang oca' jareya? -- Mara bi' Sengko' eduduwagiya ka ba'na --. 48 Oreng se kantha jareya padha ban oreng se e bakto agabay bengko ngale dhasar epadhalem sarta laju masang dhasar dhari bato gunong. E bakto dhateng banjir ban aeng songay mokol bengko jareya, bengko jareya ta' aguli, sabab epaddek e attassa dhasar se koko. 49 Tape oreng se ngedhing Tang oca' ban ta' ajalannagi Tang oca' jareya, padha ban oreng se maddek bengko se ta' ngangguy dhasar. Mon dhateng banjir, bengko jareya gujur; karosaganna ta' sakera-kera!"
1 Saellana Isa mare adhabuwagi parkara jareya kabbi ka oreng se bannya' gella', Isa laju meyos ka Kapernaum. 2 E jadhiya badha parwira Roma se andhi' abdi se talebat ekataresnae bi' aba'na. Abdina jareya sake', para' mateya. 3 E bakto ngedhing parkara Isa, parwira jareya nyoro pin-pamimpinna oreng Yahudi nyabis ka Isa esoro menta tolong sopaja Isa kasokana rabu kaangguy mabaras abdina jareya. 4 Saellana tatemmo bi' Isa, reng-oreng jareya nyo'on kalaban gu-onggu sopaja Isa kasokana nolong parwira gella'. "Parwira ka'dhissa' ampon sapantessa etolong sareng Panjennengngan," atorra reng-oreng jareya ka Isa, 5 "sabab parwira ka'dhissa' neser ka bangsa kaula, sarengngan pole ampon abadhiyagi kennengnganna kabakteyan kaangguy kaparlowannepon kaula sadaja." 6 Daddi Isa laju meyos asareng ban reng-oreng jareya. E bakto Isa para' napa'a ka bengkona parwira jareya, parwira jareya nyoro ca-kancana entar abala ka Isa, "Panjennengngan ta' mabi pot-repot meyos ka compo'. Abdina ta' pantes narema Panjennengngan e compo'. 7 Daddi abdina jugan arassa ta' pantes ngadhep ka Panjennengngan. Daddi adhabu saos, tanto dunor abdina pas sae. 8 Sabab abdina jugan atoro' ka dhabuna lora, dineng e baba'an abdina badha rit-parjurit se kodu atoro' ka parenta abdina. Manabi abdina ngoca' ka parjurit se settong, 'Ondur!' oreng gapaneka laju ondur; manabi abdina ngoca' ka parjurit se laen, 'Dha' enna'!' oreng gapaneka tanto nyander. Manabi abdina makon ka dunor abdina, 'Lakone reya!' tanto sareng dunor gapaneka laju elakone." 9 Isa heran meyarsa jareya, laju atole sarta adhabu ka reng-oreng se noro' bunte' ka jadhiya, "Hebat onggu oreng reya. Sengko' ta' tao nemmo badha oreng se imanna kantha reya rajana, sanajjan e antarana oreng Isra'il sakale!" 10 E bakto sorowanna parwira gella' la padha napa' ka bengkona parwira jareya, barengnga la etemmo baras. 11 Ta' abit saellana jareya Isa meyos ka kottha Na'in. Para moredda ban bannya' oreng laenna padha noro'. 12 E bakto Isa napa' ka labang sakethengnga kottha, laju tapanggi ban reng-oreng se ngosong jinaza ka lowar kottha. Se mate jareya na'-kana' lalake', ana'na randha se pera' settong tadha' pole. Bannya' oreng se noro' ngater abarengnge randha jareya. 13 E bakto Guste Isa ngoladi babine' jareya, panggaliyanna arassa neser, pas adhabu, "Ella, ja' nanges!" 14 Isa laju nyander ka seddi'na kathella, sarta nyedding kathel jareya. Reng-oreng se ngosong kathel jareya padha ambu. Ca'na dhabuna Isa, "He, kana' ngodha, mara jaga!" 15 Kana' ngodha se la mate jareya jaga, laju toju' sarta pas acaca. Bi' Isa laju epassra'agi ka ebuna. 16 Reng-oreng se badha e jadhiya padha katako'en sarta laju amolja'agi ELOHIM. Ca'na reng-oreng jareya, "Badha nabbi se rabu e nga'-tengnga'anna sengko' ban ba'na! ELOHIM la rabu masalamedda ommadda!" 17 Kabar parkara Isa jareya laju balattra e saantero Yudea ban e dhaera e sabingkerra. 18 Yahya eatore oneng bi' red-moredda parkara sakabbiyanna kadaddiyan jareya. Daddi Yahya laju adikane moredda kadhuwa, 19 pas epakon manggi'i Isa sarta atanya kantha reya, "Ponapa Panjennengngan se rabuwa menorot janjiepon ELOHIM, otaba ponapa abdina sadaja kodu anante' oreng laen?" 20 Moredda se kadhuwa jareya entar ka Isa, pas atanya, "Abdina epakon atanya ka Panjennengngan sareng Yahya Pambaptis, ponapa Panjennengngan se rabuwa menorot janjiepon ELOHIM, otaba ponapa abdina sadaja kodu anante' se laen?" 21 E naleka jareya Isa teppa'na mabaras oreng sabannya'na se padha sake', ngojuk erroh jahat sarta mamella' oreng se buta. 22 Dhabuna Isa, "Kassa' ba'na abali ka Yahya kabala apa se etangale ban ekaedhing ba'na: oreng buta nangale'e, oreng empon ajalan, oreng se nyandhang panyaket kole' budhuk baras, oreng kopok ngedhing, oreng mate odhi' pole, ban Kabar Bagus dhari ELOHIM eberta'agi ka oreng mesken. 23 Pojur onggu oreng se ta' mangmang narema Sengko'!" 24 Saellana otosanna Yahya jareya la abali kabbi, Isa molae adhabu ka oreng se bannya' jareya parkara Yahya, dhabuna, "Ba'na entar ka ra-ara terro nangaleyana apa? Rebba se etongngo' angen? 25 Ba'na entara nenggu apa? Oreng se akalambi bagus? Reng-oreng se akalambi bagus ban odhi' mewah kennengnganna e karaton! 26 Daddi ba'na kalowar entara nenggu apa? Nengguwa nabbi? Pajat bendher, la'-mala' lebbi dhari nabbi. 27 Sabab Yahya jareya se esebbuttagi e dhalem Alketab se monyena kantha reya, 'Areya' Tang otosan,' dhabuna ELOHIM, 'Bi' Sengko' eotos ajangadha'i Ba'na, sopaja ababattagi jalanna Ba'na!' " 28 "Kaenga'e, ya," dhabuna Isa pole, "e dunnya reya tadha' oreng se araja'an dhari Yahya Pambaptis. Tape oreng se paleng kene' e antarana ommadda ELOHIM, araja'an dhari Yahya Pambaptis." 29 Sakabbiyanna oreng -- tamaso' para tokang narek pajek -- padha ngedhing Isa adhabu parkara jareya; reng-oreng jareya se ta'at ka bu-dhabuna ELOHIM sarta endha' ebaptis bi' Yahya. 30 Tape reng-oreng Farisi ban ru-guru agama ta' endha' narema se ekasokane ELOHIM kaangguy aba'na. Reng-oreng jareya ta' endha' ebaptis bi' Yahya. 31 Isa laju adhabu pole, "Ebandhingngagiya bi' apa reng-oreng jaman sateya reya bi' Sengko'? Ba' padha ban apa reng-oreng jareya? 32 Reng-oreng jareya padha ban na'-kana' se toju' e pasar; se akompol apo'-galumpo'. Galumpo' se settong aera' ka se laen, 'Bi' sengko' sakanca ba'na emaennagi nyanyeyan se gumbira, tape ba'na ta' endha' atari! Bi' sengko' sakanca ba'na emaennagi nyanyeyan se ngennes, tape ba'na ta' endha' nanges!' 33 Yahya Pambaptis dhateng -- apowasa ban ta' ngenom anggur -- tape ba'na ngoca', 'Oreng rowa kamaso'an erroh jahat!' 34 Pottrana Manossa dhateng -- ngakan ban ngenom -- tape ba'na ngoca', 'Abas oreng rowa! Dhakka dujan mabu', akanca ban tokang narek pajek sarta akanca ban reng-oreng se dusa.' 35 Maske bariya, kabicaksana'anna ELOHIM etemmo buktena dhari reng-oreng se narema kabicaksana'an jareya." 36 Badha oreng Farisi se anyama Simon, ngatore Isa adha'ar e bengkona; Isa meyos ka bengkona Simon jareya sarta adha'ar e jadhiya. 37 E kottha jareya badha keya settong oreng babine' se odhi'na dusa ros-terrosan. E bakto ngedhing ja' Isa adha'ar e bengkona oreng Farisi jareya, babine' jareya laju entar ka jadhiya ngeba butol marmar aesse mennya' ro'om. 38 Babine' jareya manjeng e budhiyanna Isa, e seddi'anna padana, sarta nanges sampe' padana Isa bacca ekenneng aeng matana. Saellana jareya padana Isa buru ekessot epakerreng bi' obu'na, laju eseyom sarta eserame mennya' ro'om. 39 E bakto oreng Farisi se ngatore lenggi Isa jareya nangale'e parkara jareya, laju ngoca' e dhalem atena, "Mon oreng reya pajat nabbi, tanto tao sapa babine' se nyedding aba'na rowa, ban tao ja' babine' jareya odhi'na dusa ros-terrosan!" 40 Isa laju adhabu ka Simon jareya, "Simon, badha se ekoca'agiya Sengko' ka ba'na." "Ngereng, Guru," sambidda Simon, "dhabuwagi saos." 41 Dhabuna Isa, "Badha oreng kadhuwa andhi' otang ka oreng se maenjaman pesse. Se settong otangnga lema ratos pesse salaka, settonganna saeket pesse salaka. 42 Se kadhuwa jareya padha ta' kellar alonase otangnga jareya, daddi otang jareya bi' se maenjam eanggep tadha'. Sateya, sapa e antarana se kadhuwa jareya se ataresna'an ka oreng se maenjam pesse jareya?" 43 "Ca'epon kaula tantona oreng se abannya'an otangnga!" saodda Simon. "Panemmona ba'na jareya bendher," dhabuna Isa. 44 Isa atole ka babine' gella' laju adhabu ka Simon, "Ba'na nangale'e babine' reya? Sengko' entar ka bengkona ba'na, ban ba'na ta' nyadhiya'agi aeng baccona Tang soko; tape babine' reya aberse'e Tang soko bi' aeng matana, saellana jareya laju epakerreng bi' obu'na. 45 E bakto Sengko' dhateng ba'na ta' nyeyom Sengko', tape babine' reya ros-terrosan ngaloskos Tang soko molae padhapa'na dha' enna'. 46 Ba'na ta' nyerame Tang cethak bi' mennya' tape babine' reya nyerame Tang soko bi' mennya' ro'om. 47 Ongguwan: kataresna'anna se raja reya noduwagi ja' dusana se bannya' la esapora! Mon oreng esapora sakone', kataresna'anna sakone' keya." 48 Isa laju adhabu ka babine' jareya, "Sa-dusana ba'na la esapora." 49 Reng-oreng laen se toju' ngakan abareng ban Isa e jadhiya molae padha saleng ngoca', "Sapa oreng reya me' sampe' bisa nyapora dusa?" 50 Tape Isa adhabu ka babine' jareya, "Sarrena ba'na parcaja ka Sengko', ba'na epasalamet. Kassa' mole, pataremtem atena!"
1 Ta' saapa abidda dhari jareya, Isa meyos ka tha-kottha ban pong-kampong, manapa' Kabar Bagus ja' ELOHIM molae marenta menangka Rato. Moredda se dhubellas oreng noro' kabbi, 2 bariya keya babine'an se la epabaras dhari erroh jahat ban dhari panyakedda. Babine'an jareya Miriyam se enyamae Magdalena (se tao ekobasae erroh jahat kapetto tape la epakalowar); 3 bariya keya Yohana, binena Khuza se daddi ponggabana karatonna Herodes; Susanna, ban bannya' babine'an laenna. Babine'an jareya abanto Isa ban red-moredda kalaban ngangguy pessena dibi'. 4 Reng-oreng dhari pan-barampan kottha terros nyabis ka Isa. Ban e bakto reng-oreng jareya la bannya' se akompol, Isa laju nyareta'agi parompama'an reya ka reng-oreng jareya; 5 "Badha oreng tane entar nabur ne-bine. Teppa'na nabur, badha ne-bine se gaggar e lorong. Sabagiyan badha se edidda' oreng, laenna ecocco' mano'. 6 Badha keya se gaggar e kennengngan se bannya' batona. E bakto nyelbi' tamennan jareya laju elop sabab tanana kerreng. 7 Badha pole ne-bine se gaggar e tengngana ombut se bannya' dhurina. Ombut se bannya' dhurina jareya tombu abareng ban ne-bine jareya, sampe' mate polana tacecce'. 8 Tape badha pole se gaggar e tana se landhu, laju tombu ban ngasellagi buwa se bannya'na saratos kalena." Saellana mare nyareta'agi parompama'an jareya, Isa adhabu, "Mon andhi' kopeng, edhingngagi!" 9 Red-moredda Isa atanya apa maksodda parompama'an jareya. 10 Dhabuna Isa, "Ba'na la olle papareng epatao roseyana parkara baramma ELOHIM se marenta menangka Rato. Tape reng-oreng laenna eajari ngangguy parompama'an, sopaja reng-oreng jareya ngedhing tape ta' ngarte, ban ngabas tape ta' nangale!" 11 "Areya' artena parompama'an jareya: Ne-bine jareya dhabuna ELOHIM. 12 Ne-bine se gaggar e lorong jareya marabut reng-oreng se ngedhing dhabuna ELOHIM jareya. Tape Iblis dhateng laju arampas jareya dhari atena, sopaja reng-oreng jareya ta' parcaja ban ta' epasalamet. 13 Ne-bine se gaggar e kennengngan se bannya' batona jareya marabut oreng se e bakto ngedhing kabar jareya, narema kabar jareya kalaban ate senneng. Tape kabar jareya ta' aramo' e dhalem atena. Se parcaja pera' sakejja'; e bakto dhateng coba laju mortad. 14 Ne-bine se gaggar e tengngana ombut se bannya' dhurina marabut oreng se ngedhing kabar jareya, tape kobater mekkere odhi'na ban terro sogiya sarta terro sennengnga e dunnya reya. Daddi kabar buru tacecce' sampe' ta' ngasellagi buwa se massa'. 15 Ne-bine se gaggar e tana se landhu marabut oreng se ngedhing kabar jareya, laju esempen e dhalem atena se bagus ban jujur, ban terros paggun badha e dhalem atena jareya sampe' ngasellagi buwa." 16 "Tadha' oreng se ngodhi'i damar laju ekodhunge pennay otaba esaba' e babana katedhunganna. Tantona damar jareya esaba' e ko'-tongko'na damar sopaja oreng se maso' nangale'e tera'na. 17 Apa'a bai se ta' etangale'e oreng bakal etangaleyana, ban pa-apa se eroseya'agi bakal tabukka'a. 18 Daddi tetene pagu-onggu apa se ekaedhing ba'na. Sabab oreng se la andhi' bakal eberri'ana pole jang bannya'an; tape oreng se ta' andhi' pa-apa, apa'a bai se badha e aba'na, maske talebat sakone', bakal ekala'a." 19 Ebu ban tan-taretanna Isa meyos ka kalenggiyanna Isa, tape ta' bisa atemmo sabab e jadhiya ce' bannya'na oreng. 20 Badha oreng se mator ka Isa, "Guru, ebu sareng tan-taretannepon Panjennengngan badha e lowar, terro tapanggiya sareng Panjennengngan." 21 Tape Isa adhabu ka reng-oreng se badha e jadhiya kabbi, "Tang ebu ban Tang taretan iya areya reng-oreng se ngedhing dhabuna ELOHIM ban ngestowagi dhabu jareya." 22 E settong are Isa ban red-moredda ongga ka parao. Dhabuna Isa, "Mara alengka talaga." Daddi reng-oreng jareya laju mangkat. 23 Teppa'na reng-oreng jareya alajar, Isa asare. O-tao pas badha kaleng busbus e talaga jareya. Aeng molae maso' ka dhalem parao jareya, daddi reng-oreng jareya padha ngadhebbi babaja. 24 Red-moredda Isa jareya laju entar ka kennengnganna Isa se asare Isa ebungowe, sambi ngoca', "Guru, Guru, calaka'!" Isa abungo laju abentak angen ban omba' se raja jareya. Angen ban omba' jareya laju ceddu, ban talaga jareya laju tadha' omba'na. 25 Isa adhabu ka red-moredda, "Arapa ba'na me' ta' parcaja ka Sengko'?" Tape red-moredda jareya heran ban tako'. Kabbi padha saleng ngoca', "Sapa sanyatana oreng reya me' sampe' apareng parenta ka angen ban omba', sarta dhabuna etoro'!" 26 Isa ban red-moredda terros alajar sampe' ka dhaera Gerasa e temorra Talaga Galilea. 27 E bakto toron ka tenggangan, Isa esanderri oreng se kamaso'an erroh jahat. Oreng jareya dhari kottha. La abit ta' endha' akalambi ban ta' endha' neng e bengkona. Se ekennengnge coma wa-guwa e koburan. 28 E bakto nangale'e Isa, oreng jareya atharat laju asojud e ajunanna Isa sarta ngoca', "Isa, Pottrana ELOHIM Se Mahatenggi! Abdina epakadiya ponapa? Ta' langkong abdina ja' seksa!" 29 Oreng jareya ngoca' kantha jareya polana Isa makon erroh jahat jareya kalowar dhari oreng jareya. La seggut oreng jareya ekobasae erroh jahat jareya, sampe' maske tanang ban sokona erantay sarta ejaga eparagap rantayya gi' ekenneng papegga', dineng orengnga laju egiba erroh jahat jareya ka sagara beddhi. 30 Isa mareksane ka oreng jareya, "Sapa nyamana ba'na?" "Nyama abdina 'Legiun'," saodda oreng jareya -- sabab erroh jahat se maso' ka dhalem oreng jareya bannya'. 31 Roh-erroh jahat jareya nyo'on kalaban sanget sopaja bi' Isa ja' sampe' eojuk ka Jurang Maot. 32 E seddi'na kennengngan jareya badha babi ce' bannya'na, teppa'na nyare kakan e erengnga gumo'. Roh-erroh jahat jareya nyo'on kalaban gu-onggu ka Isa sopaja eedine maso' ka dhalem bi-babi jareya. Bi' Isa eedine. 33 Daddi roh-erroh jahat jareya kalowar dhari oreng jareya, laju maso' ka dhalem bi-babi buru. Ban bi-babi jareya laju buru ban alonca' dhari penggirra jurang maso' ka dhalem talaga, terros tasellem. 34 Reng-oreng se ajaga babi jareya nangale'e kadaddiyan jareya, laju padha berka' ngabarragi parkara jareya epabalattra e kottha ban e disa e sabingkerra. 35 Reng-oreng laju padha kalowar nengguwa kadaddiyan jareya. Sanapa'na ka kennengnganna Isa, reng-oreng jareya nangale'e oreng se la epabaras dhari roh-erroh jahat rowa toju' e seddi'na padana Isa. Oreng jareya akalambi sarta pekkeranna la baras. Daddi reng-oreng jareya padha katako'en. 36 Reng-oreng se nangale'e kadaddiyan jareya nyareta'agi ka reng-oreng laenna baramma carana oreng gella' se epabaras. 37 Pandhudhu' dhaera Gerasa jareya padha nyo'on ka Isa sopaja nyengla dhari kennengngan jareya, sabab reng-oreng jareya ce' tako'na. Daddi Isa laju ongga ka paraona, gubara. 38 Oreng se la epabaras dhari roh-erroh jahat rowa nyo'on ka Isa sopaja eedine noro'. Tape bi' Isa oreng jareya esoro mole, 39 dhabuna, "Kassa' mole, ban kabarragi apa se elampa'agi ELOHIM ka ba'na." Daddi oreng jareya alengleng so'-nyalosso' e saantero kottha jareya ngabarragi apa se la elampa'agi Isa ka aba'na. 40 E bakto la alengka talaga, Isa laju etarema kalaban gumbira bi' reng-oreng e jadhiya sabab reng-oreng jareya teppa'na anante' Salerana. 41 Pas badha kapalana kennengnganna kabakteyan e kennengngan jareya nyander. Nyamana Yairus. Oreng jareya asojud e ajunanna Isa laju nyo'on kalaban gu-onggu sopaja Isa kasokana alenggi ka bengkona, 42 sabab ana' bine'na se pera' settong tadha' pole, se omorra dhubellas taon, para' mateya. Sabatara alomampa ka bengkona Yairus, Isa elek-sellek dhari kangan kacerra ban dhari adha' budhina. 43 E antarana reng-oreng jareya badha keya oreng babine' se sake' sambang la dhubellas taon abidda. Dhi'-andhi'na sampe' tadha' se ejuwal eangguy atamba ka dokter, tape tadha' se bisa'a mabaras panyakedda jareya. 44 Babine' jareya so'-nyalosso' sampe' napa' ka budhina Isa, laju nyedding penggirra jubana. Sanatkala jareya keya dharana pas ampet. 45 Isa adhabu, "Sapa se nyedding ka Sengko'?" Oreng padha ta' ngako kabbi. Petrus laju mator, "E sakalenglengnga Panjennengngan ce' bannya'na oreng, padha lek-nyellek ka Panjennengngan!" 46 Isa adhabu, "Tape badha oreng se nyedding Sengko'. Sengko' tao sabab badha kakowadan se kalowar dhari Sengko'." 47 Babine' jareya apangrasa ja' lalakonna aba'na etemmo. Daddi laju nyander sarta asojud e ajunanna Isa, badanna ngetter. E adha'na oreng se bannya' oreng jareya nyareta'agi arapa aba'na me' nyedding ka Isa, ban ja' panyakedda baras sanatkala jareya keya. 48 Isa adhabu ka babine' jareya, "Na', sarrena ba'na parcaja ka Sengko', ba'na baras. Kassa' mole, mandar salamedda." 49 Sabatara Isa gi' abu-dhabu, laju badha otosan dhari bengkona Yairus. Ca'na oreng jareya ka Yairus, "Pottrana panjennengngan ampon seda. Daddi ta' mabi marepot Guru." 50 Isa meyarsa jareya, laju adhabu ka Yairus, "Ella ja' tako'. Paparcaja, ana'na ba'na tanto baras." 51 Sanapa'na ka bengkona Yairus, Isa ta' ngedine oreng laen noro' maso' kajabana Petrus, Yahya, Yakobus ban rama ebuna kana' jareya malolo. 52 Reng-oreng kabbi teppa'na padha nanges agingging polana kapateyan kana' jareya. Tape Isa adhabu, "Ella ja' nanges. Kana' rowa ta' mate, coma tedhung!" 53 Bi' reng-oreng jareya Isa ekala'-gella' sabab kabbi padha tao ja' kana' jareya la mate. 54 Tape Isa ngastane tanangnga kana' jareya sarta pas adhabu, "Mara jaga, Na'!" 55 Kana' jareya odhi' pole, terros toju' sanatkala jareya keya. Bi' Isa laju epakon pakane. 56 Oreng towana kana' jareya ce' heranna. Tape bi' Isa ta' eparengngagi nyareta'agi kadaddiyan jareya ka sapa'a bai.
1 Isa adikane moredda se dhubellas oreng, laju eparenge kobasa kaangguy ngojuk roh-erroh jahat ban mabaras panyaket. 2 Saellana jareya red-moredda buru laju epakon ajalan kaangguy mabaras oreng sake' sarta mabalattra kabar parkara baramma ELOHIM marenta menangka Rato. 3 "Ba'na ja' ngeba pa-apa kaangguy parjalanan jareya," dhabuna Isa ka red-moredda jareya. "Ja' ngeba tongket otabana kanthongnga sandhekka, ja' ngeba kakanan otaba pesse, otaba kalambi dhadhuwa'. 4 E dhimma'a bai mon ba'na etarema, ba'na terros neng e bengko jareya sampe' napa' baktona ba'na mangkat dhari kottha jareya. 5 Ban e dhimma'a bai ba'na ta' etarema oreng, onduri kottha jareya, kosekkagi abu dhari pa'-dapa'na sokona ba'na, menangka parengeddan ka reng-oreng jareya." 6 Red-moredda Isa padha mangkat, entar ka sa-disa manapa'a Kabar Bagus sarta mabaras reng-oreng se sake' neng e man-dhimman. 7 E naleka Herodes se marenta e Galilea rowa meyarsa parkara sakabbiyanna kadaddiyan jareya, laju arassa bingong. Sabab badha se ngoca' ja' Yahya Pambaptis odhi' pole. 8 Badha pole se ngoca' ja' Eliya rabu pole. Se laen ngoca' ja' badha sala settongnga nabbi jaman lamba'na odhi' pole. 9 Dhabuna Herodes, "Yahya bi' sengko' la esoro ketthok le'erra. Tape oreng reya, sapa se sabendherra? Ce' bannya'na kabar se ekaedhing sengko' parkara Oreng jareya." Daddi Herodes pas aehteyar terro ngoladana Isa. 10 Sul-rasulla Isa la abali, laju nyareta'agi ka Isa pa-apa se la elakone. Sul-rasulla jareya bi' Isa ebakta ka kottha Betsaida, mesa dhari reng-oreng laenna. 11 Tape e bakto reng-oreng tao ja' Isa meyos ka jadhiya, laju padha noro' ka jadhiya. Isa narema reng-oreng jareya, laju abu-dhabu parkara baramma ELOHIM se marenta menangka Rato. Laen dhari jareya Isa mabaras reng-oreng sake' se badha e antarana reng-oreng jareya. 12 E bakto are la molae compet, moredda Isa se dhubellas oreng jareya nyander ka Isa laju mator, "Guru, kennengngan ka'dhinto' jau bara' jau temor. Langkong sae reng-oreng ka'dhissa' pakon ondur saos, me' olle nyare teddha'an sareng pangenebban e pong-kampong sareng e sa-disa se ma'-semma'." 13 Tape Isa adhabu, "La pakane ba'na dibi', ra." Red-moredda Isa mator, "Abdina sakanca namong gadhuwan roti lalema' sareng juko' dhadhuwa'. Ponapa abdina kodu entar ngobange teddha'an se eparengngagiya ka reng-oreng ka'dhinto'?" 14 (E jadhiya badha ra-kera lema ebu oreng lalake'an.) Dhabuna Isa, "Soro toju' reng-oreng jareya, papo'-galumpo', sakalompo'na ra-kera saeket oreng." 15 Dhabuna Isa jareya elakone bi' red-moredda. 16 Isa laju mondhut roti se lalema' ban juko' se dhadhuwa' gella', saellana jareya laju adhanga ka langnge', asokkor ka ELOHIM. Roti ban juko' jareya ethok-ketthok, laju eparengngagi ka red-moredda, epakon gi-bagi ka reng-oreng se bannya' jareya. 17 Reng-oreng jareya kabbi padha ngakan sampe' kennyang. Bi-lebbiyanna epakompol bi' red-moredda, bannya'na badha dhubellas budhak. 18 E settong are, e bakto Isa teppa'na adu'a kadibi'an, red-moredda nyander ka jadhiya. Isa mareksane ka red-moredda jareya, "Ca'na oreng, Sengko' reya sapa?" 19 Atorra red-moredda, "Badha se ngoca' Panjennengngan ka'dhinto' Yahya Pambaptis. Badha jugan se ngoca' Eliya, se laen ngoca' sala settongngepon nabbi jaman dhimen se odhi' pole." 20 "Tape, mon ca'na ba'na dibi', Sengko' reya sapa?" dhabuna Isa. Atorra Petrus, "Panjennengngan Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM." 21 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Senga', ja' sampe' ba'na abala parkara jareya ka sapa'a bai." 22 Isa adhabu pole, "Pottrana Manossa pajat kodu bannya' nanggung kasangsara'an ban elaban bi' pin-pamimpinna agama, mam-imam kapala sarta ru-guru agama. Saellana jareya laju bakal epateyana, tape e are se kapeng tello' bakal epaodhi'a pole." 23 Saellana jareya Isa adhabu ka sakabbiyanna oreng se badha e jadhiya, "Mon oreng noro'a Sengko', kodu paloppa ka kaparlowanna dibi', pekol salibba sabban are, pas terros noro' Sengko'. 24 Sabab oreng se arebbu' odhi'na bakal kaelangana odhi'na. Tape oreng se ngorbannagi odhi'na polana Sengko', bakal masalamedda odhi'na. 25 Apa ontongnga mon oreng ngaandhi' saantero dunnya, tape marosak otaba mamosna odhi'na? 26 Mon oreng todhus ngakone Sengko' ban Tang pangajaran, Pottrana Manossa bakal todhusa keya ngakone oreng jareya e bakto rabu kalaban kobasana, sarta kalaban kobasana Rama ban kobasana kat-malaekat se socce! 27 Ba'na ebala'ana, ya: e antarana ba'na se badha e dhinna' reya badha se gi' ta' kera mate sabellunna nangale'e ELOHIM marenta menangka rato." 28 Ra-kera samenggu saellana Isa morok parkara jareya kabbi, laju ngajak Petrus, Yahya ban Yakobus, ebakta ka attas gumo' kaangguy adu'a. 29 Teppa'na Isa adu'a e jadhiya, raena laju aoba ban rasoganna daddi pote rap-galiraban. 30 O-tao laju badha oreng kadhuwa, iya areya Mosa ban Eliya, ngaton e dhalem sonar dhari sowarga. Se kadhuwa jareya abu-dhabu bi' Isa parkara sedana se ta' abit pole bakal elampa'ana Salerana e Yerusalim. 32 E bakto jareya Petrus sakanca padha tedhung, tape laju jaga daksakala, sarta nangale'e Isa e dhalem kamolja'anna ban oreng kadhuwa ngadek apolong ban Isa. 33 E bakto se kadhuwa jareya adinggallagiya Isa, Petrus mator ka Isa, "Ce' saena e ka'dhinto', Guru. Ngereng abdina sakanca abadhiyagiya kemah tatello': settong kaagem Panjennengngan, settong kaagem Mosa, settonganna kaagem Eliya." (Petrus ngoca' kantha jareya ta' apangrasa apa se ekoca'agi.) 34 Sabatara Petrus gi' acaca, laju badha ondhem se ngaddhange Petrus ban kancana se kadhuwa jareya, sampe' kabbi padha arassa tako'. 35 Saellana jareya dhari ondhem jareya badha sowara kantha reya, "Areya Tang Ana' se epele Sengko'. Edhingngagi dhabuna!" 36 Saellana sowara jareya ambu, Petrus ban kancana se kadhuwa pera' nangale'e Isa e jadhiya. Red-moredda Isa ta' acaca'an ka pa-sapa parkara se etangale'e e bakto jareya. 37 Kalagguwanna Isa ban moredda se katello toron dhari gumo' jareya, laju edhatengnge oreng sabannya'na. 38 Badha oreng lalake' ra'-era'an dhari nga'-tengnga'anna oreng se sabannya'na jareya, "Guru, nyo'ona tolong olattagi ana' abdina -- ana' abdina se namong settong tadha' pole! 39 Manabi eserrang erroh jahat, kana' gapaneka laju atharat daksakala, badanna theng-kettheng kantos colo'na ngabuk. Erroh jahat gapaneka ros-terrosan nyeksa kana' gapaneka, ta' poron kalowar dhari kana' gapaneka! 40 Abdina ampon nyo'on tolong ka red-moredda Panjennengngan sopaja erroh jahat gapaneka eojuk, namong red-moredda Panjennengngan ta' oneng mabaras." 41 Dhabuna Isa, "Ba'na reya me' ce' paranana! Ba'na padha nyalethong, padha ta' parcaja sakale! Sampe' bila Sengko' reya kodu apolong ban ba'na? Sampe' bila Sengko' kodu sabbar ka ba'na? Kemma ana'na, giba dha' enna'!" 42 Teppa'na kana' jareya ajalan nyander ka Isa, bi' erroh jahat laju ebantengngagi sampe' badanna theng-kettheng. Tape Isa apareng parenta ka erroh jahat jareya sopaja kalowar, ban kana' jareya laju baras. Bi' Isa kana' jareya epassra'agi ka eppa'na. 43 Reng-oreng se badha e jadhiya padha heran nangale'e kobasana ELOHIM se talebat rajana. E bakto reng-oreng gi' padha getton nangale'e pa-apa se elampa'agi Salerana, Isa laju adhabu ka red-moredda, 44 "Senga' ja' kaloppae apa se ekoca'agiya Sengko' reya: Pottrana Manossa bakal epassra'agiya ka kobasana manossa." 45 Tape red-moredda Isa jareya ta' ngarte ka se edhabuwagi Isa jareya. Parkara jareya eroseya'agi ka red-moredda jareya, me' olle reng-oreng jareya ta' ngarte. Tape red-moredda jareya tako' se atanya'a ka Isa. 46 Red-moredda Isa apadu parkara sapa e antarana aba'na jareya se paleng raja. 47 Isa ngagali ka pekkeranna reng-oreng jareya, daddi laju ngala' na'-kana' kene' kasorang; kana' jareya epamanjeng e erengnganna. 48 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Oreng se narema kana' reya polana Sengko', padha ban se narema Sengko'. Ban oreng se narema Sengko', narema Salerana se ngotos Sengko'. Sabab oreng se paleng kene' e antarana ba'na, jareya se paleng raja!" 49 Yahya mator, "Guru, abdina nengale badha oreng ngojuk erroh jahat kalaban asmana Panjennengngan, sareng abdina sakanca elarang sabab oreng gapaneka ta' tamaso' kompolanna abdina." 50 "Ella dina ja' langlang," dhabuna Isa ka Yahya ban red-moredda se laen, "sabab oreng se ta' ngamoso ba'na artena noro' ba'na." 51 Saellana para' baktona Isa se epaongga'a ka sowarga, Isa laju motossagi meyosa ka Yerusalim. 52 Daddi Isa ngotos oreng epakon mangkat kaadha'. Reng-oreng se eotos jareya maso' ka settong kampong e Samaria nyadhiya'agiya pa-apa se ekaparlo Isa. 53 Tape reng-oreng e kampong jareya ta' endha' narema Isa sabab terrang Salerana teppa'na meyosa ka Yerusalim. 54 Daddi e bakto red-moredda Isa se anyama Yakobus ban Yahya tao parkara jareya, laju mator, "Guste, ponapa abdina sakanca sareng Panjennengngan epakona nyo'on sopaja ojan apoy toron dhari langnge' me' olle reng-oreng ka'dhinto' padha tompes?" 55 Isa atole pas duka ka red-moredda jareya. 56 Saellana jareya Isa ban red-moredda laju meyos ka kampong laenna. 57 Teppa'na Isa ban red-moredda nerrossagi parjalananna, badha oreng ngoca' ka Isa, "Guru, abdina ngerenga Panjennengngan ka ka'imma'a saos!" 58 Dhabuna Isa, "Pate' alas andhi' rongkang, ban mano' andhi' lebun, tape Pottrana Manossa ta' andhi' kennengngan kaangguy bu-marobbu." 59 Saellana jareya Isa laju adhabu ka settong oreng laen, "Mara noro' Sengko'." Tape oreng jareya ngoca', "Guru, abdina nyo'ona edi dhimen, badhi ngoburragi eppa'." 60 Dhabuna Isa, "La dina oreng mate me' olle ngoburragi oreng matena dibi'. Tape ba'na, kassa' kabarragi berta ja' ELOHIM la molae marenta." 61 Badha pole oreng laen se ngoca' kantha reya, "Guru, abdina ngerenga Panjennengngan, namong abdina nyo'ona edi gi' ameda ka oreng compo' dhimen." 62 Dhabuna Isa ka oreng jareya, "Oreng se la molae nyalaga, ban gi' le-toleyaan ka budhi, oreng jareya ta' pantes daddi anggotana ommadda ELOHIM."
1 Saellana jareya Guste Isa mele moredda pettong polo oreng aggi', laju eotos wa-kadhuwa epamangkat kaadha' ka tha-kottha ban kennengngan se bakal erabuwana. 2 Ca'na dhabuna ka red-moredda jareya, "Hasel se eanyeya ce' bannya'na, tape oreng se anyeya pera' sakone'. Daddi mara nyo'on ka se kaagungan teggal me' olle ekereme oreng se anyeya hasella tamennanna. 3 Kassa' la kat-mangkat! Ba'na bi' Sengko' eotos akantha dumba ka nga'-tengnga'anna pate' alas. 4 Ja' ngeba dhompet otabana kanthongnga sandhekka, otabana sapatu. Ja' ambu e tengnga jalan parlo nyapa'a oreng. 5 Mon ba'na maso' ka settong bengko, ba'na ngoca' gallu, 'Moga saessena compo' paneka eparengngana salamet.' 6 Mon e bengko jareya badha oreng se lebur ka kataremtemman, salamma ba'na jareya bakal cekka'a ka oreng jareya; mon enja', tarek pole salamma ba'na jareya. 7 Ba'na enneng e settong bengko bai. Tarema apa'a bai se eangka'agi ka ba'na e jadhiya, sabab oreng se alako la sapantessa narema opana. Ja' le-ngalleyan dhari bengko se settong ka bengko laenna. 8 Mon ba'na entar ka settong kottha ban e jadhiya ba'na etarema kalaban bagus, kakan apa'a bai se eangka'agi ka ba'na, 9 pabaras oreng se sake' e kottha jareya, ban kabala ka reng-oreng se badha e jadhiya kantha reya, 'ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato e nga'-tengnga'anna ba'na kabbi.' 10 Tape mon ba'na entar ka settong kottha ban e jadhiya ba'na ta' etarema kalaban bagus, kalowar dhari kottha jareya, sarta ngoca' bariya, 11 'Maske abuna kotthana ba'na se cekka' ka tang soko bi' sengko' ekosekkagiya me' olle ta' cekka' ka tang soko pole, menangka parengeddan ka ba'na. Tape ba'na ebala'ana, ya, ja' la para' sa'adda ELOHIM mola'ana marenta menangka Rato e nga'-tengnga'anna ba'na!' 12 Kaenga'e, e Are Keyamat, oreng Sodom ban Gomora agampangan esapora bi' ELOHIM etembang oreng e kottha jareya." 13 "Calaka' onggu ba'na, Korazim! Ban calaka' keya ba'na, Betsaida! Ja' sakenga kaajiban-kaajiban se epabadha e nga'-tengnga'anna ba'na rowa lamba' epabadha e kottha Tirus ban Sidon, tanto reng-oreng e jadhiya la abit atobat dhari sa-dusana ban ngangguy kalambi kasossa'an sarta masange abu e cethagga. Za. 9:2-4* 14 E Are Keyamat reng-oreng Tirus ban Sidon agampangan esapora etembang bi' ba'na. 15 Ban ba'na Kapernaum! Ca'na pangrasana ba'na, ba'na reya bakal epatenggiya sampe' ka sowarga? Enja'! La'-mala' ba'na bakal ebuwanga ka dhalem naraka!" 16 Isa laju adhabu ka red-moredda, "Oreng se ngedhingngagi ba'na, ngedhingngagi Sengko'. Oreng se nolak ba'na, nolak Sengko'. Ban oreng se nolak Sengko', nolak keya se ngotos Sengko'." 17 Red-moredda Isa se pettong polo oreng rowa la abali ce' peragga. "Guste," ca'na atorra, "roh-erroh jahat jugan atoro' manabi abdina sadaja apareng parenta ka roh-erroh jahat gapaneka kalaban asmana Panjennengngan!" 18 Dhabuna Isa, "Sengko' nangale'e Iblis gaggar dhari langnge' akantha dhap-keddhap. 19 Ba'na ebala'ana, ya! Bi' Sengko' ba'na la eberri'i kobasa sopaja ba'na bisa'a nedda' olar ban kalajengking sarta motel kakowadanna moso ta' kalaban badha apa'a bai se bisa macalaka' ba'na. 20 Tape ja' perak polana roh-erroh jahat atoro' ka oca'na ba'na. Lebbi bagus ba'na perak polana nyamana badha la ecathet e sowarga." 21 E bakto jareya Isa perak polana ekobasae Errohna ELOHIM. Ca'na dhabuna, "Rama, Pangeran se ngobasae langnge' sareng bume! Abdidalem asokkor ka Junandalem polana sadaja ka'dhinto' sareng Junandalem eroseya'agi ka reng-oreng se penter sareng gadhuwan elmo, namong sareng Junandalem eduduwagi ka reng-oreng se ta' oneng asakola. Rama, gapaneka se masenneng panggaliyannepon Junandalem. 22 Sadajana sareng Junandalem ampon epassra'agi ka Abdidalem. Tadha' oreng settonga se oneng ka Pottra, salaennepon Rama. Jugan tadha' se oneng ka Rama salaennepon Pottra; sareng reng-oreng se sareng Pottra epakennala ka Rama." 23 Isa pas atole ka red-moredda, sarta pas adhabu ka reng-oreng jareya malolo, "Pojur onggu ba'na polana la nangale'e apa se la etangale ba'na sateya reya. 24 Sabab kaenga'e, bannya' nabbi ban rato terro nangaleyana apa se la etangale'e ba'na sateya reya, tape ta' bisa. Reng-oreng jareya terro ngedhinga se ekaedhing ba'na sateya tape reng-oreng jareya ta' ngedhing." 25 Badha guru agama se nyander kalaban maksod ajebbaga Isa. Oca'na, "Guru, ponapa se kodu elakone kaula sopaja kengenga odhi' se saongguna sareng se langgeng?" 26 Dhabuna Isa, "Baramma ca'na monyena Alketab? Baramma panemmona ba'na parkara essena Alketab jareya?" 27 Oreng jareya mator, " 'Taresnae Guste ELOHIMna ba'na sampe' ka dhalem atena, sampe' nyarepsep ka sokmana, kalaban ngettokkagi kakowadanna ban ngettokkagi akkalla,' sareng 'taresnae sasamana ba'na akantha kataresna'anna ba'na ka aba'na dibi'.' " 28 "Saodda ba'na jareya teppa'," dhabuna Isa. "Lakone jareya, ban ba'na bakal odhi'a." 29 Tape guru agama jareya gi' terro ngala'a bendherra dibi'. Daddi laju atanya, "Pasera sasamana kaula?" 30 Isa adhabu, "E naleka settong are badha oreng lalake' kasorang toron dhari Yerusalim ka Yerikho. E tengnga jalan oreng jareya eserrang bigal, dhi'-andhi'na erampas kabbi, orengnga epokol sampe' satengnga mate, laju edina ajalamperran e lorong, bakbak kabbi. 31 Kabendherran badha imam ajalan e lorong jareya keya. E bakto nangale'e oreng gella', imam jareya nyengla alengka lorong laju nerrossagi parjalananna. 32 Bariya keya oreng Lewi se kabendherran lebat e jadhiya; e bakto nangale'e oreng jareya, laju esemma'e sarta econgngo'. Tape oreng jareya nyengla alengka lorong keya laju nerrossagi parjalananna. 33 Tape saellana jareya laju badha oreng Samaria se lebat e jadhiya keya. E bakto nangale'e oreng se ebigal gella', atena arassa ngennes ban neser. 34 Oreng jareya eentare, lokana laju eberse'e bi' anggur pas etambai mennya', saellana jareya ka-lokana laju ebetbet. Saellana mare, oreng se loka gella' epaongga ka hemarra dibi', terros egiba ka settong losmen, sarta erabat e jadhiya. 35 Kalagguwanna oreng jareya ngala' pesse salaka dhadhuwa', laju ebagi ka oreng se andhi' losmen, oca'na, 'Rabaddagi oreng paneka, mon gi' korang, bi' kaula ebajarana mon kaula abali lebat e ka'iya.' " 36 Saellana mare se acareta, Isa adhabu, "Dhari oreng se katello jareya, noro' panemmona ba'na se kemma se lalakonna noduwagi ja' aba'na sasamana oreng se ebigal jarowa?" 37 Guru agama se etanyae jareya nyaot, "Oreng se apareng partolongan ka'dhissa'." "Mon kantha jareya, kassa' lakone kantha jareya keya!" ca'na dhabuna Isa. 38 Saellana jareya Isa ban red-moredda nerrossagi parjalananna, laju napa' ka settong disa. E jadhiya badha oreng babine' se anyama Marta. Bi' Marta Isa eatore lenggi ka bengkona. 39 Marta jareya andhi' taretan babine' se anyama Miriyam. Miriyam toju' e seddi'na padana Isa sambi ngedhingngagi pa-apa se eajarragi Isa. 40 Tape Marta ce' repodda ban lalakonna, daddi nyander ka Isa sarta mator, "Guste, Panjennengngan me' mendel saos, sareng Miriyam abdina epalako kadibi'an? Ngereng, pona, pakonnagi nolonge abdina!" 41 "Marta, Marta!" ca'na dhabuna Isa, "ba'na ce' repodda mekkere barang acem-macem; 42 mangkana se parlo sanyatana pera' settong. Ban se epele Miriyam se bagus, se ta' kera ekala' pole dhari aba'na."
1 E settong are Isa adu'a e settong kennengngan. Samarena, badha moredda se mator, "Guste, ngereng pona, abdina sakanca ka'dhinto' ajari adu'a akadi Yahya se morok red-moredda adu'a." 2 Dhabuna Isa, "Mon ba'na adu'a, ngoca' kantha reya, 'Rama, Junandalem ELOHIM se Settong. Moga Junandalem esemba sareng emolja'agi. 3 Parenge abdidalem teddha'an se ekaparlo re-saarena. 4 Parenge sapora sa-dusa abdidalem sadajana sabab abdidalem jugan ampon padha nyapora sadajana oreng se gadhuwan sala ka abdina. Abdidalem nyo'ona sopaja ta' kantosa kaelangan kaparcaja'an e bakto ecoba.' " 5 Dhabuna Isa ka red-moredda, "Saompamana ba'na badha se entar ka bengkona kancana e baja tengnga malem, sarta ngoca', 'Taretan, tore pona, kaula parenge ngenjam rotina tatello'. 6 Sabab badha kanca kaula se teppa'na e dhalem parjalanan, nyepper ka compo', kaula ta' gadhuwan teddha'an pa-ponapa se eatorragiya!' 7 Ompamana kancana ba'na se eentare jareya nyaot kantha reya dhari dhalem bengkona, 'Ja' pot-marepot ka kaula! Labang ampon ekunci, kaula ban na'-kana' ampon tedhung. Kaula ta' bisa jaga ban ta' bisa ngatore pa-ponapa ka sampeyan.' " 8 "Mon kantha jareya baramma?" ca'na dhabuna Isa pole. "Ba'na paparcaja, ya. Maske ba'na kancana, oreng jareya ta' endha' jaga kaangguy ari'-berri' ka ba'na. Tape sarrena ba'na ta' todhus ros-terrosan menta, oreng jareya tanto jaga, ban ba'na laju eberri'i pa-apa se ekabuto ba'na. 9 Daddi, Sengko' ngoca'a ka ba'na: Menta, ba'na bakal eparengngana; nyare, ba'na bakal nemmowa; nokthok, ba'na bakal ebukka'ana labang. 10 Sabab oreng se menta bakal narema'a; oreng se nyare bakal nemmowa, ban oreng se athokthok bakal ebukka'ana labang. 11 E antarana ba'na se daddi eppa' ba' badha'a se aberri' olar ka ana'na mon ana'na jareya menta juko'? 12 Otabana se aberri' kalajengking mon menta tellor? 13 Maske ba'na reya jahat, ba'na tao keya aberri' se bagus ka ana'na. Apa pole Rama se e sowarga! Rama bakal marengngagiya Errohna ka sapa'a bai se nyo'on ka Salerana!" 14 E settong are Isa ngojuk erroh jahat dhari settong oreng se buwi. Saellana erroh jahat jareya kalowar, oreng jareya molae acaca. Bannya' oreng se kasambu', 15 tape badha se ngoca', "Oreng jareya bisa ngojuk erroh jahat polana kobasana Be'elzebul, kapalana roh-erroh jahat rowa." 16 Badha keya reng-oreng laenna se terro ajebbaga Isa, daddi reng-oreng jareya menta sopaja Isa mabadha kaajiban menangka tandha ja' Salerana pajat rabu dhari ELOHIM. 17 Tape Isa ngagali ka maksodda reng-oreng jareya, daddi adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon settong nagara aca-pecca daddi pan-barampan golongan se saleng amosowan, nagara jareya ta' kera abit omorra. Ban settong kalowarga se aca-pecca ban saleng amosowan, tanto ancor. 18 Bariya keya e dhalem karaja'anna Iblis; mon golongan se settong amosowan ban golongan laenna, karaja'an jareya tanto gujur. Ca'na ba'na Sengko' reya ngojuk erroh jahat polana kobasana Be'elzebul. 19 Mon bariya, kalaban kobasana sapa red-moredda ba'na ngojuk erroh jahat rowa? Red-moredda ba'na dibi' abukteyagi ja' ba'na sala! 20 Tape Sengko' ngojuk erroh jahat kalaban kobasana ELOHIM, ban jareya artena ELOHIM la molae marenta e nga'-tengnga'anna ba'na kabbi. 21 Mon badha oreng se kowat, se asanjata genna', ajaga bengkona dibi', dhi'-andhi'na kabbi tanto salamet. 22 Tape mon badha oreng se akowadan nyerrang, sarta se andhi' bengko jareya epakala, oreng se akowadan jareya tanto arampas sakabbiyanna sanjatana se eandellagi, dineng dhi'-andhi'na kabbi laju egi-bagi. 23 Oreng se ta' noro' ka Sengko', saongguna amoso ban Sengko', ban oreng se ta' nolonge Sengko', saongguna arosak Tang lalakon!" 24 "Mon erroh jahat ondur dhari settong oreng, erroh jareya alengleng ka kennengngan-kennengngan se paleng kerreng kaangguy nyareya kennengnganna bu-ambu lesso, tape ta' nemmo. Daddi, erroh jahat jareya ngoca', 'Sengko' abaliya ka bengko se la edina'agi bi' sengko' rowa!' 25 Sanapa'na ka jadhiya, erroh jahat jareya nemmone bengkona berse ban bagus atoranna. 26 Daddi erroh jahat jareya ondur gallu, laju abali pole ngeba erroh jahat laenna kapetto se ajahadan dhari aba'na. Saellana jareya kabbi padha maso' ka dhalem oreng gella', laju enneng e jadhiya. Ban dhi-budhina kabadha'anna oreng jareya asara'an dhari dha'-adha'na." 27 Saellana Isa adhabu kantha jareya, laju badha babine' e antarana oreng se bannya' jareya, ngoca' kantha reya ka Isa, "Pojur onggu babine' se alahirragi sareng nyepsebbi Panjennengngan!" 28 Tape Isa adhabu, "Apojuran pole oreng se ngedhingngagi dhabuna ELOHIM sarta ajalannagi dhabu jareya!" 29 Sabatara reng-oreng agaribbunge Isa, Salerana nerrossagi dhabuna, "Reng-oreng jaman sateya reya ce' jahadda. Menta kaajiban ka Sengko' sopaja bisa'a parcaja ka Sengko', tape bi' Sengko' ta' eberri'ana kaajiban maske settonga, kajabana kaajibanna Nabbi Yunus. 30 Akantha Nabbi Yunus se daddi kaajiban monggu ka reng-oreng Niniwe, bariya keya Pottrana Manossa bakal daddiya settong kaajiban monggu ka reng-oreng jaman sateya reya. 31 E Are Keyamat, Rato nagara Lao' bakal jaga'a abareng ban reng-oreng jaman sateya reya sarta agugat reng-oreng jareya. Sabab, Rato jareya ngalakone parjalanan se ce' jauna dhari nagarana polana terro ngedhingngagiya pangajaranna Sulaiman se bicaksana. Tape e dhinna' reya sateya badha se araja'an dhari Sulaiman. 32 E Are Keyamat reng-oreng Niniwe bakal jaga'a abareng reng-oreng jaman sateya reya, sarta agugat reng-oreng jareya, sabab reng-oreng Niniwe jareya atobat dhari sa-dusana e bakto Yunus akotbah ka reng-oreng jareya. Tape e dhinna' reya sateya badha se araja'an dhari Yunus!" 33 "Tadha' oreng ngodhi'i damar, ban damarra laju eerrep otabana etotobi pennay. Damar jareya tanto esaba' e ko'-tongko'na damar, sopaja oreng se maso' nangale'e sonarra. 34 Mata reya damarra badan. Mon matana ba'na benneng, badanna ba'na tera' tar-kataran kabbi. Tape mon matana ba'na bureng, badanna ba'na petteng calemodan kabbi. 35 Daddi pate-ngate, ja' sampe' damar se tera' se badha e ba'na jareya daddi petteng. 36 Mon ba'na sabadan tera', ban tadha' se petteng, ba'na sabadan tera' tar-kataran akantha se esonare tera'na damar." 37 Saellana Isa mare se abu-dhabu, laju badha oreng Farisi ngatore Salerana adha'ar e bengkona. Daddi Isa meyos adha'ar e jadhiya. 38 Oreng Farisi jareya heran e bakto nangale'e Isa adha'ar ta' abacco gallu menorot atoranna agamana. 39 Daddi Guste Isa adhabu ka oreng jareya, "Ba'na reng-oreng Farisi reya biyasana pajat ngorae cangker ban pereng bagiyan lowaranna, tape e dhalemma ba'na dibi' possa' ban kakerrasan tor kajahadan. 40 Ba'na reya budhu! ELOHIM se la abadhi bagiyan lowar reya gu ta' la abadhi bagiyan dhalemma keya? 41 Se badha e dhalemmanna cangker ban perengnga ba'na, jareya se kodu ebagi ka reng-oreng mesken. Kalaban cara se kantha jareya, sakabbiyanna bakal daddiya menorot agama kaangguy ba'na. 42 Palang ba'na, reng-oreng Farisi! Saparpolonna hasella tamennanna ba'na, akantha salase ban enggu sarta pa-palappa laenna eatorragi ka ELOHIM, tape ba'na ta' marduli ka kaadilan ban kataresna'an ka ELOHIM. Mangkana jareya se koduna elakone ba'na, maske en-laenna ja' sampe' enthengngagi keya. 43 Palang ba'na, reng-oreng Farisi! Ba'na lebur ngennengnge kennengngan se tenggi e dhalem kennengnganna kabakteyan, sarta lebur ehormadi oreng e sar-pasar. 44 Palang ba'na kabbi! Ba'na reya akantha koburan se tadha' patthoganna, se eda'-didda' oreng, tape oreng se nedda' ta' apangrasa." 45 Sala settong dhari ru-guru agama se badha e jadhiya ngoca' ka Isa, "Guru, dhabuna Sampeyan ganeka padha sareng ya-nyeya kaula sakanca!" 46 Dhabuna Isa, "Palang keya ba'na, ru-guru agama! Ba'na aberri' parenta ban atoran acem-macem se talebat berra' ka oreng laen, tape ba'na dibi' ta' endha' aberri' partolongan sakone'a balakka' sopaja reng-oreng jareya bisa'a ajalannagi atoran-atoran jareya. 47 Palang ba'na kabbi! Ba'na agabay makamma bi-nabbi, se epate'e para bangatowana ba'na dibi'. 48 Daddi ba'na dibi' ngakone ja' ba'na abendherragi apa se la elakone para bangatowana ba'na jareya; sabab bangatowana ba'na se padha mate'e bi-nabbi jareya ban ba'na se agabay kam-makamma. 49 Jareya sababba Kabicaksana'anna ELOHIM adhabu, 'Sengko' ngerema bi-nabbi ban otosan-otosan ka reng-oreng jareya; sabagiyan badha se epateyana ban sabagiyan badha se ekaneyaja'a.' 50 ELOHIM alampa'agi jareya kabbi sopaja reng-oreng e jaman sateya reya eokom polana bi-nabbi se epate'e molae dunnya reya ecepta'agi, 51 molae dhari se mate'e Habil sampe' ka Zakhariya, se epate'e e antarana mezba ban Padalemman Socce. Ongguwan: Reng-oreng jaman sateya reya tanto eokom polana jareya kabbi. 52 Palang ba'na, ru-guru agama! Konci kaangguy mokka' labangnga pangataowan eteggu' ba'na, tape ba'na dibi' ta' endha' maso' ka dhalem nyare pangataowan jareya. Sabaligga ba'na la'-mala' lang-ngalange reng-oreng se aehteyar maso'a ka dhalem!" 53 E bakto Isa gubar dhari kennengngan jareya, ru-guru agama ban reng-oreng Farisi ca'-ngoca'e Isa ce' sarana. Reng-oreng jareya molae ceng-manceng Isa sopaja kasokana abu-dhabu sabannya'na. 54 Ban sabatara jareya reng-oreng jareya ngedhingngagi epagu-onggu polana nyareya dhabuna se sala.
1 Oreng abun-ebun saleng sellek agaribbung sampe' badha se ekenneng nyek-enyek sokona. Isa adhabu ka red-moredda, "Pate-ngate ka ragina oreng Farisi, maksod Sengko' kamonafiganna. 2 Tadha' barang se eerrep se ta' etangaleyana, ban tadha' barang se eroseya'agi se ta' tabukka'a. 3 Apa se ekoca'agi ba'na e baja malem, bakal ekaedhinga e baja seyang; ban apa se ekoto'agi ba'na ka kopengnga oreng e dhalem kamar se etotop, bakal eomommagiya sampe' balattra." 4 "Kaenga'e, ya, ca-kanca! Ba'na ja' tako' ka oreng se mate'e badan tape ta' bisa lebbi dhari jareya. 5 Mara bi' Sengko' ba'na ebala'ana sapa se kodu ekatako'e ba'na. Patako' ka ELOHIM! Sabab saellana mate'e, ELOHIM kobasa keya mowang ka dhalem apoy naraka! Ongguwan, ELOHIM jareya se kodu ekatako'e ba'na. 6 Mano' keddi' lalema' mon ejuwal pera' paju dhu ketheng. Maske bariya ELOHIM ta' kalep ka no'-mano' jareya maske settonga. 7 Obu' e cethagga ba'na jareya keya la ebitong kabbi. Daddi ta' osa tako'; ba'na lebbi arga mon ebandhing bi' no'-mano' keddi'!" 8 "Kaenga'e gu-onggu, ya: Pa'-sapa'a e adha'na oreng bannya' ngako ja' aba'na Tang mored, bi' Pottrana Manossa bakal eakowa keya e adha'na kat-malaekadda ELOHIM. 9 Tape pa'-sapa'a se e adha'na oreng bannya' mongker ja' aba'na Tang mored, bi' Pottrana Manossa bakal epongkerana keya e adha'na kat-malaekadda ELOHIM. 10 Mon oreng ngoca'agi pa-apa se alaban ka Pottrana Manossa oreng jareya gi' bisa esapora; tape mon oreng jareya ya-nyeya Errohna ELOHIM, oreng jareya ta' bisa esapora. 11 Mon ba'na egiba ka kennengngan-kennengnganna kabakteyan kaangguy eadili e adha'na pamarenta otabana oreng se neggu' kakobasa'an, ba'na ja' kobater parkara baramma carana ba'na abilla'a aba'na dibi' otabana parkara apa se ekoca'agiya ba'na. 12 Sabab apa se kodu ekoca'agi ba'na jareya bakal eajarragiya ka ba'na bi' Errohna ELOHIM mon la napa' ka baktona." 13 E antarana oreng se bannya' jareya badha se ngoca' ka Isa, "Guru, ngereng, pona, taretan abdina parenge oneng sopaja abdina eparengngana sabagiyan dhari sangkolannepon eppa'." 14 Dhabuna Isa, "Taretan, sapa se ngangkat Sengko' reya daddi hakim otaba tokang bagina sangkolan e antarana ba'na se kadhuwa?" 15 Saellana jareya Isa laju adhabu ka reng-oreng se badha e jadhiya kabbi, "Senga' pate-ngate, ya, ja' sampe' ba'na reya dhakka. Sabab odhi'na manossa reya ta' targantong ka kasogiyanna, maske dhi'-andhi'na ta' sakera-kera." 16 Saellana jareya Isa laju nyareta'agi parompama'an reya, "Badha oreng sogi, andhi' tana se bannya' hasella. 17 Oreng sogi jareya molae apekker e dhalem atena, 'Sengko' la ta' andhi' kennengngan pole se egabaya panyaba'anna hasella tang tana. Apa tang akkal sateya?' 18 Saellana jareya oreng buru apekker pole sarta ngoca' ka aba'na dibi', 'Sateya sengko' la nemmo akkal; tang dhang-gudhang bi' sengko' esorowa pagujur, sengko' pas maddegga se araja'an. Jareya bi' sengko' ekagabaya kennengnganna tang gandum ban rang-barang laenna. 19 Saellana jareya sengko' ngoca'a ka tang aba' dibi': Ba'na ontong onggu! Ba'na andhi' sabarang se bagus, ban jareya kabbi ta' kera eabi' sampe' ataonan. Mara sateya bu-ambu lesso! Ngakan, ngenom, ban odhi' pasenneng!' 20 Tape ELOHIM adhabu ka oreng jareya, 'He, oreng budhu! E malem reya ba'na bakal mateya, pas sapa se ngaandhi'a sakabbiyanna dhi'-andhi'na ba'na se la epakompol ba'na kaangguy aba'na dibi' jareya?' 21 Kantha jareya daddina oreng se aehteyar terro sogiya kaangguy kaparlowanna dibi', tape ta' aehteyar sopaja sogiya e ajunanna ELOHIM." 22 Saellana jareya Isa adhabu ka red-moredda, "Jareya sababba arapa Sengko' me' ngoca' 'Ba'na ja' kobater mekkere odhi'na, iya areya parkara apa se ekakana ba'na, otabana apa se eangguya ba'na.' 23 Odhi' reya alebbiyan dhari kakanan, ban badan alebbiyan dhari angguy. 24 Abassagi, ra, no'-mano' dhangdhang rowa! Mano' jareya ta' namen, ta' anye, ta' andhi' gudhang otabana lombung. Tape bi' ELOHIM eparenge kakan keya! Ba'na reya lebbi arga dhari mano'! 25 Sapa e antarana ba'na se polana kobater kantha jareya laju bisa nambai omorra sakone' balakka'? 26 Mon ba'na ta' bisa ngalakone barang se kene' kantha jareya, arapa me' kobater parkara en-laenna? 27 Abassagi, ra, baramma patombuna kembang bung-kacobungan rowa; bang-kembang jareya ta' alalakon, ban ta' atennon. Tape Rato Sulaiman sakale, maske ce' sogina, ta' ngangguy kalambi se bagussa akantha bang-kembang jareya! 28 Rebba e teggal sateya tombu ban lagguna la eobbar sampe' tadha'. Tape bi' ELOHIM rebba jareya edandane ce' bagussa. Apa pole ba'na! Tape ba'na ta' parcaja! 29 Daddi, ba'na ta' osa kobater otabana bingong mekkere apa se ekakana ban apa se eenoma ba'na. 30 Sabab parkara jareya kabbi se daddi pekkeranna oreng se ta' kennal ka ELOHIM. Mangkana Ramana ba'na ngagali ja' jareya kabbi ekaparlo bi' ba'na. 31 Daddi se kodu epekkere ba'na iya areya aehteyar sopaja ELOHIM marenta odhi'na ba'na, se laenna bakal eparengngagiya ka ba'na bi' ELOHIM." 32 "Ba'na se ta' saapa bannya'na reya, ta' osa tako'! Sabab Ramana ba'na kasokan marenge ba'na berkat dhari Pamarenta'anna. 33 Juwal dhi'-andhi'na ba'na, pessena bagi ka oreng mesken. Agabay dhompet se ta' bisa laju kaangguy ba'na dibi', iya areya arta se esempen e sowarga. Arta jareya ta' bisa elang sabab ta' ekenneng keco' maleng ban ta' bisa eparosak raprap. 34 Sabab e dhimma kennengnganna artana ba'na, e jadhiya keya atena ba'na!" 35 "Mara ba'na aga-jaga kaangguy ngadhebbi apa'a bai. Ba'na kodu terros akalambi ban damarra teptep odhi'i, 36 akantha di-abdi se asadhiya anante' lorana dhari onjangan ka pangantan. Mon lorana dhateng nokthok labang, abdi jareya duli mokka'e labang. 37 Pojur onggu di-abdi se etemmo teppa'na anante' e bakto lorana dhateng. Paparcaja, ya: lorana jareya tanto mokka' jubana, laju nyoro di-abdina toju', sarta pas aladine di-abdi jareya. 38 Pojur onggu di-abdi jareya mon bi' lorana etemmo teppa'na anante', maske lorana jareya dhateng tengnga malem otabana lebbi dhari tengnga malem! 39 Kaenga'e, ya! Saompamana oreng se andhi' bengko tao pokol barampa maleng dhatengnga, tantona aga-jaga sopaja maleng jareya ta' maso' ka dhalem bengkona. 40 Daddi ba'na kodu aya-sadhiya, sabab Pottrana Manossa bakal rabuwa e sa'at se ta' eka-sangka bi' ba'na." 41 "Guste, ponapa parompama'an gapaneka sareng Panjennengngan etojjuwagi ka abdina sakanca otaba ka sadajana oreng?" Petrus atanya. 42 Guste Isa adhabu, "Sapa abdi se esto ban bicaksana, sampe' bi' lorana epadaddi kapalana di-abdi laenna sopaja makane di-abdi jareya mon la baktona? 43 Pojur onggu abdi jareya mon lorana abali etemmo teppa'na ajalannagi lalakonna! 44 Paparcaja, ya: Lorana jareya tanto marcaja'agi sakabbiyanna dhi'-andhi'na ka abdi jareya. 45 Tape mon abdi jareya apekker e dhalem atena ja' lorana gi' abit se dhatengnga, laju mokole di-abdi laenna kabbi, sarta ngakan ban ngenom sampe' mabu', 46 lorana bakal abaliya e are ban bakto se ta' eka-sangka. Ban abdi jareya tanto eajar epamare sarta epapadha nanggung okoman akantha reng-oreng se ta' ta'at ka ELOHIM. 47 Bareng se tao apa se ekasokane lorana, tape ta' aya-sadhiya ban ta' ajalannagi kasokanna lorana, bakal epeccoda epakaja. 48 Tape di-abdi se ta' tao kasokanna lorana, laju ajalannagi lalakon se sala sampe' kodu epeccodi, peccodanna epalere. Sabab oreng se la eparenge bannya', masthe epentae bannya' keya. Ban oreng se eparcajai sabannya'na se egugada dhari oreng jareya bannya' keya." 49 "Sengko' dhateng makatonona bume reya, ban ce' nyamanna ja' sakenga apoy jareya sateya la rabbang! 50 Gi' badha kasangsara'an se kodu ejalane Sengko'. Ban Tang ate reya ngalengsang sabellunna jareya kalakon. 51 Apa ba'na reya nyangka Sengko' dhateng ngeba'a pardhameyan ka dunnya reya? Enja', banne pardhameyan, tape parmosowan. 52 Molae dhari sateya oreng se sabala bannya'na kalema bakal salenga amosowan, tello' amoso dhuwa' otaba dhuwa' amoso tello'. 53 Eppa' bakal amosowana ban ana' lalake'na, ban ana' lalake' bakal amosowana ban eppa'na. Ebu amosowana bi' ana' bine'na ban ana' bine' amosowana ban ebuna. Mattowa babine' bakal amosowana ban manto bine'na, ban manto babine' bakal amosowana bi' mattowa bine'na." 54 Isa adhabu keya ka oreng se bannya' jareya, "Mon ba'na nangale'e ondhem ongga dhari bara', ba'na tanto ngoca', 'Ojana.' Ban pajat pas ojan onggu. 55 Mon ba'na arassa badha angen dhari lao', ba'na tanto ngoca', 'Panasa.' Ban pajat pas panas onggu. 56 Ba'na reya dujan tha'-kantha'an! Ba'na tao nebbak ojan ban panas kalaban ngabas ka langnge' ban bume. Arapa ba'na me' ta' tao nebbak dha-tandhana jaman?" 57 "Arapa ba'na ma' ta' motossagi dibi' apa se bendher? 58 Mon badha oreng se agugat ba'na ka pangadilan, kodda' aehteyar kaangguy mamare parkara jareya bi' oreng buru sabatara ba'na gi' badha e jalan. Mon enja' tanto oreng jareya ngeret ba'na ka adha'na hakim, ban hakim jareya tanto massra'agi ba'na ka polisi. Bi' polisi ba'na tanto epamaso' ka penjara. 59 Paparcaja, ya! Ba'na ta' kera kalowar dhari penjara sabellunna sake' atena ba'na lonas."
1 E bakto jareya oreng nyareta'agi ka Isa parkara reng-oreng Galilea se epate'e Pilatus, teppa'na reng-oreng Galilea jareya ngatorragi kurban ka ELOHIM. 2 Saellana meyarsa careta jareya, Isa adhabu, "Polana reng-oreng Galilea jareya epate'e kantha jareya, apa ba'na nyangka jareya menangka bukte ja' reng-oreng jareya dusana alebbiyan dhari sakabbiyanna reng-oreng Galilea laenna? 3 Enja'! Kaenga'e, ya: mon ba'na ta' atobat dhari sa-dusana, ba'na bakal mateya keya akantha reng-oreng Galilea jareya. 4 Baramma oreng ballu bellas se mate e Siloam, e bakto ekacecce'e manara rowa? Ca'na ba'na esanggu reng-oreng jareya dusana alebbiyan dhari sakabbiyanna oreng laenna se badha e Yerusalim? 5 Enja'! Ban Sengko' ngoca'a pole ka ba'na: Mon ba'na ta' atobat dhari sa-dusana, ba'na kabbi bakal mateya keya akantha reng-oreng se ekacecce'e manara jareya." 6 Saellana jareya Isa nyareta'agi keya parompama'an reya: "Badha oreng andhi' bungkana ara e kebbun anggurra. E settong are oreng jareya nyare buwana tape bungkana ara jareya ta' abuwa settonga balakka'. 7 Daddi oreng jareya ngoca' ka tokang kebbunna, 'Tenggu, ra, la tello taon abidda sengko' entar ka kebbun reya nyare buwana bungkana ara reya, tape ta' nemmo settonga balakka'. Mara poger bai! Bungkana ara reya pera' matadha' ezzadda kakanan e dhalem tana!' 8 Tape tokang kebbunna nyaot, 'Diggal dhimen sataon aggi', Pa'. Bi' kaula tana e sakalenglengnga elandhu'a, epasangana buthok. 9 Pasera oneng me' pola pas abuwa taon dhateng. Manabi bunten, taon dhateng pakon poger.' " 10 E settong are Sabat, Isa morok e settong kennengnganna kabakteyan. 11 E jadhiya badha oreng babine' se la ballu bellas taon sake', polana kamaso'an erroh jahat. Babine' jareya bungko' ban ta' bisa manjeng loros sakale. 12 E bakto Isa ngoladi jareya, laju adhabu epakaja, "Bu, ba'na baras dhari panyakedda!" 13 Isa laju nompangngagi astana ka babine' jareya, ban e bakto jareya keya babine' buru manjeng loros, laju amolja'agi ELOHIM. 14 Kapalana kennengnganna kabakteyan jareya gigir, polana Isa mabaras oreng e are Sabat, daddi laju ngoca' ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Badha nem are kaangguy alalakon; daddi mon terro epabarasa, entar pateppa' re-are jareya, ja' entar e are Sabat!" 15 Guste Isa adhabu, "Ba'na monafik kabbi! Sakabbiyanna oreng e are Sabat makalowar sape ban hemarra dhari kandhangnga, laju egiba kalowar eenommana. 16 Sateya e dhinna' badha babine' toronanna Ibrahim, se la ballu bellas taon abidda ekobasae Iblis. Apa babine' reya ta' olle epabebas dhari kobasana Iblis jareya e are Sabat?" 17 Dhabuna Isa jareya andaddiyagi so-mosona arassa todhus kabbi; tape reng-oreng laenna padha senneng nangale'e sakabbiyanna kaajiban se elampa'agi Isa. 18 Isa mareksane, "Mon ELOHIM la marenta, baramma kabadha'anna? Ebandhingngagiya bi' apa, ya, bi' Sengko'? 19 Kabadha'anna padha ban parompama'an reya. Badha oreng ngala' bigina sawi laju etamen e kebbunna. Bigi jareya tombu daddi kajuwan, ban no'-mano' alebun e ka-cangkana." 20 Isa laju mareksane pole, "Mon ELOHIM la marenta, ba' ekennenga bandhingngagi bi' apa kabadha'anna bi' Sengko'? 21 Kabadha'anna akantha ragi se ekala' bi' oreng babine', laju egaluy bi' teppong pa' polo liter sampe' adunna daddi." 22 E dhalem parjalanan ka Yerusalim Isa lebat e tha-kottha ban pong-kampong sambi morok. 23 Laju badha oreng atanya ka Isa, "Guru, ponapa namong sakone' oreng se badhi epasalamet?" Isa adhabu, 24 "Mara aehteyar sopaja ba'na maso' lebat labang se cope'. Sabab, kaenga'e, ya; bannya' oreng se aehteyar maso'a tape ta' bisa. 25 E bakto se andhi' bengko jaga ban nganceng labangnga, ba'na manjeng e lowar, sarta molae nokthok sambi ngoca', 'Towan, tore pona, bukka'agi labangnga!' Oreng jareya bakal nyaoda, 'Sengko' ta' tao ba'na reya dhari dhimma!' 26 Ba'na tanto nyaot, 'Abdina ampon oneng neddha asareng panjennengngan, ban panjennengngan ampon morok jugan e lan-jalan e kottha kennengngan abdina!' 27 Tape se andhi' bengko jareya bakal ngoca'a pole, 'Sengko' ta' tao ba'na reya dhari dhimma. Ondur, ba'na reng-oreng jahat!' 28 E bakto ba'na nangale'e Ibrahim, Ishak ban Yakub sarta bi-nabbi kabbi padha neng-sennengngan e dhalem Dunnyana ELOHIM Se Anyar, ba'na bakal nangesa ban nanggung sangsara sabab ba'na dibi' etondhung kalowar! 29 Reng-oreng bakal dhatengnga dhari temor ban bara', dhari dhaja ban lao', ban bakal neng-sennengngana e dhalem Dunnyana ELOHIM Se Anyar. 30 Reng-oreng se dhi-budhi bakal daddiya se dha'-adha', ban oreng se dha'-adha' bakal daddiya se dhi-budhi." 31 E bakto jareya keya, badha reng-oreng Farisi nyander ka Isa, laju mator, "Panjennengngan ja' alenggi e ka'iya! Meyos ka kennengngan laen saos, sabab Panjennengngan epateyana sareng Herodes." 32 Dhabuna Isa, "Kassa' kabala ka oreng se tadha' gunana jareya: 'Sateya ban lagguna Sengko' ngojuga erroh jahat ban mabarasa oreng sake', tape e are se kapeng tello' Sengko' mamareya Tang lalakon.' 33 Maske kantha jareya Sengko' kodu nerrossagi Tang parjalanan are teya, lagguna ban sadhumalem, sabab ta' becce' mon nabbi epate'e e lowaranna Yerusalim. 34 Yerusalim, Yerusalim! Ba'na mate'e bi-nabbi. Otosanna ELOHIM bi' ba'na padha egarujuk sampe' mate! La barampa kale Sengko' terro agellu'a sakabbiyanna pandhudhu'na ba'na akantha korbina ajam se ajaga dhu'-budhu'na e baba'anna kalembangnga, tape ba'na ta' endha'! 35 Daddi ELOHIM ta' asarengnge ba'na pole. Bi' Sengko' ba'na ebala'ana, ya: molae sateya ba'na ta' kera nangale'e Sengko' pole, sampe' ba'na ngoca', 'Moga eberkadana se rabu bit asmana Pangeran.' "
1 E settong are Sabat Isa meyos ka bengkona settong pamimpinna oreng Farisi, adha'ar e jadhiya. E jadhiya reng-oreng padha ngabassagi Isa kalaban gu-onggu. 2 Pas badha oreng sake' nyander ka Isa, soko tanangnga ra-bara. 3 Isa laju mareksane ka ru-guru agama ban reng-oreng Farisi se badha e jadhiya, "Menorot hokomma agamana Sengko' ban ba'na olle apa enja' oreng mabaras oreng sake' e are Sabat?" 4 Ru-guru agama ban reng-oreng Farisi jareya padha neng-enneng. Isa laju adikane oreng se sake' gella', pas epabaras, sarta pas epakon mole. 5 Saellana jareya Isa adhabu ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Saompamana e antarana ba'na badha se andhi' ana' otaba sape se labu ka somor e are Sabat, apa oreng jareya ta' duliya maongga ana'na otaba sapena jareya e are jareya keya?" 6 Tape reng-oreng jareya tadha' settonga se nyaodi dhabuna Isa jareya. 7 Isa ngoladi badha moy-tamoy se padha nyare kennengngan se paleng nyaman. Daddi Isa laju nyareta'agi parompama'an reya ka reng-oreng jareya: 8 "Mon ba'na kaonjangan ka pangantan, ja' toju' e kennengngan se paleng tenggi. Sapa tao badha oreng laen se araja'an dhari ba'na eonjang keya, 9 sampe' se andhi' bengko se ngonjang ba'na ban oreng laenna jareya tapaksa entar ka ba'na laju ngoca', 'Ta' langkong, korse paneka kennengnganna tamoy ka'dhissa'.' Tantona ba'na arassa todhus tapaksa toju' e kennengngan se e dhi-budhi. 10 Daddi, mon ba'na entar kaonjangan, pele kennengngan se paleng budhi, me' olle se andhi' bengko entar ka ba'na ban ngoca' kantha reya, 'Taretan, ngereng alenggi e kalenggiyan se asaeyan.' Kalaban cara se kantha jareya ba'na eargai e adha'na moy-tamoy laenna. 11 Sabab oreng se matenggi aba'na bakal ekababa'agiya, tape se marendha bakal epatenggiya." 12 Isa laju adhabu ka se andhi' bengko, "Mon ba'na ngonjang oreng eajaga ngakan yang-seyang otaba lem-malem, ba'na ja' ngonjang kanca otaba taretanna, otaba la-balana otaba tatanggana se gi-sogi. Sabab dhaggi' ba'na bakal eonjanga keya bi' reng-oreng jareya, daddi ba'na narema balessan. 13 Daddi mon ba'na ajang-onjang, onjang oreng se mesken, oreng se ena, oreng se empon ban se buta. 14 Ba'na bakal eberkadana sabab reng-oreng jareya ta' kera bisa males kabecce'anna ba'na gella'. Kabecce'anna ba'na jareya bakal ebalessa bi' ELOHIM e bakto reng-oreng se becce' epaodhi' pole dhari matena." 15 E bakto sala settong dhari oreng se ngakan areng-bareng e jadhiya ngedhing dhabuna Isa buru, laju ngoca', "Pojur onggu oreng se neddha asareng bi' Guste ELOHIM manabi ELOHIM rabu menangka Rato!" 16 Tape Isa adhabu ka oreng jareya, "E settong bakto badha oreng se mabadha pesta raja, ban se eonjang bannya'. 17 E bakto la napa' baktona amola'ana pesta jareya, oreng jareya nyoro abdina entar ka reng-oreng se eonjang, esoro ngoca' kantha reya, 'Ngereng eatore lenggi, sadajana ampon ranta!' 18 Tape reng-oreng jareya kabbi gan settong menta sapora. Se settong ngoca' ka abdi gella', 'Kaula gi' buru ngobange tana, samangken gi' entara nengale tana ganeka. Nyo'ona sapora saos.' 19 Se laen ngoca', "Kaula gi' buru melle sape lema pasang, gi' ngoddiya pe-sape ganeka. Nyo'ona sapora saos." 20 Se laen ngoca', 'Kaula gi' buru apangantan, daddi kaula ta' kengeng dhateng.' 21 Abdi jareya mole nyareta'agi jareya kabbi ka lorana. Lorana ce' peggella, laju ngoca' ka abdina jareya, 'Kassa' duliyan entar ka rong-lorong ban longlongan-longlongan e kottha. Giba dha' enna' reng-oreng se mesken, oreng se ena, oreng se buta ban oreng se empon.' 22 Ta' ella' saapa abidda abdina jareya ngoca', 'Dhabuna panjennengngan ampon elampa'agi sadaja, namong gi' bannya' kennengngan se ta' aesse.' 23 Daddi lorana jareya ngoca', 'Kassa' entar ka rong-lorong e lowar kottha, paksa reng-oreng soro dhateng, me' olle tang bengko possa'. 24 Kaenga'e, ya! Tadha' settonga dhari moy-tamoy se eonjang rowa se bakal taowa rassana nyamanna kakanan e tang pesta reya!' " 25 E naleka settong are bannya' oreng se ajalan abareng ban Isa. Isa atole laju adhabu ka reng-oreng jareya, 26 "Mon oreng noro' Sengko', tape kataresna'anna ka ebuna ban eppa'na, ka binena, na'-ana'na, tan-taretanna, la'-mala' ka aba'na dibi' araja'an dhari kataresna'anna ka Sengko', oreng jareya ta' pantes daddi Tang mored. 27 Oreng se ta' endha' mekol salibba ban noro' Sengko', ta' bisa daddi Tang mored. 28 Mon e antarana ba'na badha se maddegga manara, tantona toju' gallu, ngetong barampa baragadda, sopaja tao apa pessena cokop otaba enja' kaangguy mamare manara jareya. 29 Sabab mon manara jareya ta' bisa epamare, mangkana dhasarra la epasang, tantona ba'na pas ekala'-gella' bi' oreng se nangale'e lalakon jareya. 30 Oreng tanto ngoca' kantha reya, 'Oreng reya maddek manara tape ta' bisa mamare!' 31 Mon badha rato se andhi' tantara sapolo ebu oreng aperranga ban rato laen se andhi' tantara dhu polo ebu, tantona rato jareya toju' gallu kaangguy apekker apa aba'na cokop kowat alabana mosona jareya. 32 Mon la tao ja' aba'na ta' kowat, tanto e bakto mosona gi' jau, rato jareya laju ngerem otosan kaangguy menta sopaja aperrang jareya ta' eterrossagi." 33 Dhi-budhina Isa adhabu, "Bariya keya ba'na. Tadha' settonga e antarana ba'na se bisa'a daddi Tang mored, mon ta' ngurbannagi sakabbiyanna." 34 "Buja reya bagus, tape mon la tabar, baramma se epaaccena pole? 35 Tadha' gunana pole kaangguy teggal otabana kaangguy buthok. Daddi pas ebuwang. Mon andhi' kopeng, edhingngagi!"
1 E settong are, bannya' reng-oreng tokang narek pajek ban reng-oreng se la eanggep oreng ta' becce' bi' masarakat, padha entar ngedhingngagi Isa. 2 Reng-oreng Farisi ban ru-guru agama molae agarunggung. Oca'na, "Oreng reya narema reng-oreng se ta' becce', la'-mala' ngakan abareng ban reng-oreng jareya." 3 Daddi Isa laju nyareta'agi parompama'an reya ka reng-oreng gella'. 4 "Saompamana e antarana ba'na badha se andhi' dumba saratos meggi', ban dumbana jareya laju elang settong -- ba' baramma'a kerana ba'na? Tanto dumbana se sangang polo sanga' edina'agi e talon, ban ba'na pas entar nyare se elang sampe' etemmo. 5 Mon la etemmo pole dumbana jareya, atena ce' peragga, sampe' dumbana jareya esongguy, 6 terros egiba mole. Saellana jareya oreng jareya laju ngolok ca-kanca ban ga-tatanggana, sarta ngoca', 'Tore anga-bunga. Dumba kaula se elang etemmo pole!' 7 Bariya keya e sowarga, kagumbira'an se ekarassa polana settong oreng dusa se atobat alebbiyan dhari gumbirana polana sangang polo sanga' oreng se la pajat bagus ban ta' parlo atobat." 8 "Otabana saompamana badha babine' se andhi' pesse salaka sapolo, laju elang settong -- ba' baramma'a kerana babine' jareya? Tantona laju ngodhi'i damar ban nyapowe bengkona sarta pessena jareya esare e man-dhimman sampe' etemmo pole. 9 E bakto pesse jareya etemmo, babine' jareya laju ngolok ca-kanca ban ga-tatanggana, sarta ngoca', 'Kaula ce' peragga; pesse kaula se elang etemmo pole. Tore anga-bunga!' 10 Kantha jareya keya malaekadda ELOHIM e sowarga perak mon badha settong oreng jahat se atobat dhari sa-dusana. Paparcaja, ya!" 11 Isa adhabu pole, "Badha oreng lalake' andhi' ana' lalake' kadhuwa. 12 Se bungso ngoca' ka eppa'na, 'Pa', samangken kaula nyo'ona bagiyan dhari artaepon sampeyan.' Daddi bi' eppa'na dhi'-andhi'na laju ebagi epadhuwa ka ana'na se kadhuwa. 13 Saellana olle pan-barampan are dhari jareya ana' bungsona gella' ajuwal sangkolan bagiyanna, sarta pas laju entar ka nagara se jau. E jadhiya pessena ekagabay yal-royalan. 14 E bakto pessena la tadha' kabbi, e nagara jareya laju badha laep raja, sampe' kana' jareya malarat. 15 Kana' jareya laju alako ka sala settong oreng e jadhiya, epajaga babina e teggal. 16 Kana' jareya ce' laparra, sampe' terro ngakana pakanna bi-babi jareya, tape tadha' oreng se aberri'a kakanan ka aba'na. 17 Dhi-budhina kana' jareya apangrasa sarta apekker, 'Reng-oreng se alako ka tang eppa' ta' kakorangan kakan, dineng e dhinna' sengko' para' mateya kalaparan! 18 Sateya sengko' mangkada entara ka eppa', sengko' ngoca'a kantha reya: Pa', kaula dusa ka ELOHIM sareng ka sampeyan. 19 Kaula ta' pantes pole esebbut pottrana sampeyan. Anggep saos kaula paneka sala settong dhari panglakona sampeyan.' 20 Daddi kana' jareya laju jaga sarta mangkat mole ka eppa'na. Kana' jareya gi' jau dhari bengkona, la etangale'e bi' eppa'na. Eppa'na arassa ce' neserra, daddi laju berka' nyander ka ana'na; ana'na laju egellu' ban ekaloskos. 21 'Pa',' ca'na kana' jareya, 'kaula ampon dusa ka ELOHIM sareng ka sampeyan. Kaula ta' pantes esebbut Pottrana sampeyan.' 22 Tape eppa'na ngolok di-abdina, laju ngoca', 'Kassa' duliyan! Ngala'agi kalambi se paleng bagus, pas angguyyagi ka kana' reya. Garigi'na sello'e, sokona sapatuwi. 23 Mon la mare pas ngala' sape ngodha se lempo, sambelli. Mara apesta sambi neng-sennengngan. 24 Sabab tang ana' reya la mate, sateya odhi' pole; tang ana' reya la elang, sateya etemmo pole.' Daddi reng-oreng e jadhiya kabbi padha apesta. 25 Sabatara jareya ana'na se towa'an badha e teggal. E bakto mole ban napa' e seddi'na bengkona, ana'na jareya ngedhing monyena mosik ban oreng atari. 26 Kana' jareya ngolok sala settong dhari abdina, laju atanya, 'Badha apa e bengko?' 27 Abdina jareya nyaot, 'Ale'na sampeyan abali! Eppa'na sampeyan makon nyambelli sape ngodha se lempo sabab pottrana ampon paleman salamet!' 28 Ana' se sareyang jareya ce' peggella sampe' ta' endha' maso' ka bengkona. Eppa'na laju kalowar, ana'na ecacae eajak maso'. 29 Tape kana' jareya ngoca', 'Kaula ataonan alako ka sampeyan amba' pate. Kaula ta' oneng alaban ka sampeyan. Ponapa se eparengngagi sampeyan ka kaula, Pa'? Bi' sampeyan kaula ta' oneng eparenge pa-ponapa kaangguy neng-sennengngan bi' ca-kanca kaula, maske pera' embi' settong. 30 Pottrana sampeyan ka'dhissa' matadha' dhi'-andhi'na sampeyan, ekayar-biyur bi' sondel tape samangken gi' buru abali, bi' sampeyan laju enyambelliyagi budhu'na sape se lempo!' 31 'Na',' ca'na eppa'na, 'ba'na badha e dhinna' terros apolong ban sengko'. Pa-apa se ekaandhi' sengko' andhi'na ba'na keya. 32 Tape sateya sengko' ban ba'na kodu asalameddan ban neng-sennengngan, sabab ale'na ba'na la mate tape sateya odhi' pole; ale'na ba'na la elang, tape sateya la etemmo pole.' "
1 Isa adhabu ka red-moredda, "Badha oreng sogi. Oreng jareya andhi' ponggaba kauwangan se ngoros dhi'-andhi'na. Oreng sogi jareya narema reppodan ja' ponggaba kauwanganna wang-mowang pessena. 2 Daddi oreng jareya laju ngolok ponggaba kauwanganna buru, sarta ngoca', 'Apa kabar se ekaedhing sengko' parkara ba'na reya? Sateya mara passra'agi ka sengko' laporan se genna' parkara se elakone ba'na e dhalem ngoros tang dhi'-andhi'. Ba'na ta' olle daddi ponggaba kauwanganna sengko' pole.' 3 Ponggaba kauwangan jareya apekker, 'Baramma sengko' sateya reya? Sengko' epaambuwa bi' tang lora. Alandhu' sengko' ta' kellar; aburumaena sengko' todhus. 4 Sateya sengko' andhi' akkal; mon sengko' la epaambu, sengko' kodu andhi' kanca bannya' se endha' ngapolong sengko' e bengkona!' 5 Daddi sakabbiyanna oreng se andhi' otang ka lorana bi' ponggaba kauwangan jareya eolok. Ka oreng se kapeng settong ponggaba jareya ngoca', 'Saponapa otangnga sampeyan ka lora kaula?' 6 Saodda oreng jareya, 'Mennya' jaitun saratos pennay.' Ponggaba jareya ngoca' pole, 'Paneka' sorat otangnga sampeyan. Tore alenggi, pas toles: saeket.' 7 Saellana jareya ponggaba buru ngoca' ka oreng se kapeng dhuwa', 'Sampeyan, saponapa otangnga?' Oreng jareya nyaot, 'Gandum saebu karong.' Ponggaba kauwangan jareya ngoca' pole, 'Paneka' sorat otangnga sampeyan. Tore toles: ballung atos.' 8 Daddi ponggaba kauwangan se ta' jujur jareya ealem bi' lorana polana lalakonna se penter jareya; sabab reng-oreng dunnya reya lebbi penter e dhalem ngator orosanna etembang bi' reng-oreng se odhi' e dhalem terrang." 9 Isa laju adhabu, "Mara edhingngagi! Angguy rang-barang e dunnya reya kaangguy nyare kanca, sopaja mon barang e dunnya reya la tadha' argana pole, me' olle ba'na etarema e kennengngan se langgeng. 10 Oreng se ekenneng parcaja e dhalem parkara kene', ekenneng parcaja keya e dhalem parkara se raja. Tape oreng se ta' ekenneng parcaja e dhalem parkara kene' ta' ekenneng parcaja keya e dhalem parkara se raja. 11 Daddi, mon e dhalem parkara rang-barang e dunnya reya bai ba'na la ta' ekenneng parcaja, sapa se parcaja'a massra'agi arta rohani ka ba'na? 12 Ban mon ba'na etemmo ja' ta' ekenneng parcaja e dhalem parkara barangnga oreng laen, sapa se magiya ka ba'na pa-apa se ekaandhi' ba'na? 13 Tadha' oreng se bisa alako ka lora dhadhuwa'; sabab oreng jareya tanto ataresna'an ka se settong etembang ban ka settonganna; otabana oreng jareya tanto aestowan ka lorana se settong etembang ban ka se settonganna. Bariya keya ba'na. Ba'na ta' kera bisa ngabdi ka ELOHIM ban ka pesse." 14 E bakto reng-oreng Farisi ngedhing pa-apa se edhabuwagi Isa jareya, Isa laju ekala'-gella', sabab reng-oreng jareya lebur ka pesse. 15 Tape Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na reya oreng se e adha'na oreng laen katon bendher, tape ELOHIM ngagali essena atena ba'na. Sabab pa-apa se eanggep raja argana bi' manossa, e ajunanna ELOHIM tadha' argana. 16 Hokom se eajarragi Mosa ban pangajaranna bi-nabbi, teptep eangguy sampe' jamanna Yahya Pambaptis. Molae dhari jareya Kabar Bagus parkara baramma ELOHIM marenta menangka Rato terros eberta'agi. Ban oreng maksa aba'na daddiya anggotana ommadda ELOHIM. 17 Tape agampangan langnge' ban bume mosna etembang ban mabattala settong aksara e dhalem Hokomma ELOHIM. 18 Pa'-sapa'a nellak binena laju abine babine' laen, oreng jareya azina. Ban oreng se ngabine babine' se etellak jareya, azina keya." 19 "Badha oreng sogi kasorang. Kalambina rang-larang, ban odhi'na re-saarena mewah. 20 E adha'na labangnga bengkona badha oreng mesken, dhung-tedhungan e jadhiya; nyamana Lazarus. Oreng jareya bannya' porona. 21 Lazarus terro ngakana gar-gaggarra kakanan dhari mejana oreng sogi jareya. La'-mala' pate' dhateng ajilat porona. 22 Oreng se mesken jareya mate, laju egiba malaekat ka kennengngan se bagus e seddi'na Ibrahim e sowarga. Oreng se sogi jareya mate keya ban ekoburragi. 23 E dunnyana oreng mate, oreng sogi jareya nanggung sangsara se talebat berra'na. Ban e bakto adhanga, laju nangale'e Ibrahim e jauna ban Lazarus neng e seddi'na. 24 'Rama Ibrahim!' oreng se sogi jareya aera'. 'Kaneserre abdina. Pakonnagi Lazarus nyabbur garigi'na ka dhalem aeng, pakon seddingngagi ka jila abdina me' olle jila abdina bacca. Abdina ce' nyangsarana e dhalem apoy paneka!' 25 Tape Ibrahim ngoca', 'Kaenga'e, Na': saabidda ba'na odhi' e dunnya ba'na andhi' sakabbiyanna se gus-bagus, tape Lazarus pera' andhi' se ba'-juba'. Sateya Lazarus senneng badha e dhinna', dineng ba'na nyangsara e jadhiya. 26 Ban pole e antarana ba'na ban sengko' epasange jurang se raja, sopaja oreng se badha e dhinna' ta' bisa entar ka jadhiya, bariya keya oreng se badha e jadhiya ta' bisa dha' enna'!' 27 'Manabi sapaneka, Pa',' ca'na oreng sogi jareya, 'abdina nyo'ona kalaban sanget, Lazarus pakonnagi entar ka compo'na eppa' abdina. 28 E ka'dhissa' badha taretan abdina kalema. Lazarus pakonnagi maemot eppa' sareng tan-taretan abdina gapaneka, sopaja ta' kantosa maso' ka kennengnganna seksa'an paneka.' 29 Saodda Ibrahim, 'Eppa' ban tan-taretanna ba'na la andhi' ku-bukuna Mosa ban bukuna para nabbi! Dina tan-taretanna ba'na me' olle atoro' apa se etoles e dhalem ku-buku jareya!' 30 Tape oreng sogi jareya ngoca', 'Gapaneka ta' cokop, Rama Ibrahim. Namong manabi badha oreng se ampon mate odhi' pole sarta ngaton ka tan-taretan abdina, tanto tan-taretan abdina gapaneka atobat dhari sa-dusana.' 31 Tape Ibrahim ngoca', 'Mon tan-taretanna ba'na jareya ta' marduli ka parentana Mosa ban bi-nabbi, tanto ta' kera parcaja keya maske badha oreng mate odhi' pole.' "
1 Isa adhabu ka red-moredda, "Pa-apa se daddi lantaranna oreng agabay dusa reya tanto badha. Tape calaka' oreng se daddi lantaranna dusa jareya! 2 Lebbi becce' mon oreng jareya le'erra egantonge pagilisan, laju ecabbur ka tase', etembang daddi lantaranna sala settong dhari reng-oreng kene' reya agabay dusa. 3 Daddi, te-ngate! Mon taretanna ba'na agabay dusa, paenga'. Mon atobat, berri'i sapora. 4 Mon taretanna ba'na jareya agabay dusa ka ba'na pettong kale saare, ban sabban mare agabay dusa laju entar ka ba'na sambi ngoca', 'Sengko' nyo'ona sapora,' berri'i sapora oreng jareya." 5 Para rasul mator ka Guste Isa, "Guste, pakowattagi iman abdina." 6 Guste Isa adhabu, "Mon ba'na andhi' iman sabigina sawi bai, ba'na bisa ngoca' ka bungkana bessaran reya, 'Mara ba'na arbut ban mo'-ramo'na, pas manjeng e tase',' tanto kajuwan jareya atoro' ka parentana ba'na." 7 "Saompamana e antarana ba'na badha se andhi' kabula se nyalaga e teggal otaba ngowan dumba. Mon kabulana ba'na jareya mole, apa kerana ba'na ngoca'a ka kabula jareya, 'Mara duliyan kan-ngakan?' 8 Ta' kera! Sabaligga ba'na tanto ngoca' kantha reya ka kabula jareya, 'Paranta, sengko' ngakana. Akalambi se berse, toguwi sabatara sengko' ngakan ban ngenom; samarena jareya ba'na olle ngakan.' 9 Kabula jareya ta' parlo ealem polana atoro' parentana lorana, ta' iya? 10 Padha bai ban ba'na. Mon ba'na la ajalannagi sakabbiyanna parenta se esorowagi ka ba'na, pas ngoca' kantha reya, 'Sengko' reya pera' kabula biyasa; sengko' pera' ajalannagi kawajiban.' " 11 E dhalem parjalanan ka Yerusalim, Isa lebat e bagiyan se daddi batessa Samaria ban Galilea. 12 E bakto maso' ka settong kampong, pas esanderri oreng kasapolo se padha nyandhang panyaket kole' budhuk. Reng-oreng jareya manjeng e jauna 13 ban aera', "Isa! Towan! Kaneserre abdina!" 14 Isa ngoladi reng-oreng jareya, laju adhabu, "Kassa' entar ka mam-imam, soro pareksa badanna ba'na." E tengnga jalan panyakedda reng-oreng jareya etemmo baras. 15 E bakto sala settong e antarana se kasapolo jareya tao ja' aba'na la baras, laju abali ka Isa sambi rak-soragan amolja'agi ELOHIM. 16 Oreng jareya laju asojud e ajunanna Isa sambi mator sakalangkong. Oreng jareya oreng Samaria. 17 Isa adhabu, "Se epabaras gu ta' kasapolo, ta' iya? E kemma kasangana? 18 Arapa me' pera' oreng manca reya se abali kaangguy asakalangkong ka ELOHIM?" 19 Isa laju adhabu ka oreng jareya, "Mara jaga, pas le-mole. Polana ba'na parcaja ka sengko' daddi ba'na baras." 20 Badha reng-oreng Farisi atanya ka Isa bila ELOHIM se rabuwa kaangguy marenta'a. Dhabuna Isa, "Pamarenta'anna ELOHIM ta' molae kalaban dha-tandha se ekenneng abas oreng 21 sampe' oreng bisa ngoca', 'Mara tenggu, arowa' Salerana!' otabana 'Salerana badha e dhissa'!' Sabab ELOHIM reya la molae marenta e nga'-tengnga'anna ba'na." 22 Saellana jareya Isa adhabu ka red-moredda, "E settong bakto ba'na bakal terrowa nangaleyana sala settong dhari re-arena Pottrana Manossa, tape ba'na ta' bisa nangale'e. 23 Bakal badha'a reng-oreng se ngoca'a kantha reya, 'Tenggu e dhissa'!' otabana 'Tenggu e dhinna'!' Tape ba'na ja' kalowar entara nyare. 24 Akantha dhap-keddhap se tera' e langnge', ban agalirap dhari konco' se settong ka konco' settongnga, kantha jareya keya dhaggi' kabadha'anna Pottrana Manossa e arena. 25 Tape dha'-adha'na Pottrana Manossa jareya kodu nanggung sangsara sabannya'na ban ta' etarema bi' reng-oreng jaman sateya. 26 E are baktona Pottrana Manossa jareya enyata'agi dhaggi', kabadha'anna padha ban jamanna Ennoh lamba'. 27 Oreng padha kan-ngakan ban nom-ngenom, abine; kantha jareya ros-terrosan sampe' Ennoh maso' ka dhalem kapal ban banjir dhateng mamate reng-oreng jareya kabbi. 28 Bariya keya e jamanna Lud. Oreng padha ngakan ban ngenom, ajuwal-belli, men-tamennan ban agabay bengko. 29 Tape e bakto Lud kalowar dhari Sodom, e are jareya apoy ban balirang toron dhari langnge' akantha ojan, matompes reng-oreng jareya kabbi. 30 Kantha jareya kabadha'anna dhaggi' e are baktona Pottrana Manossa enyata'agi. 31 E are jareya oreng se teppa'na badha e ata'na bengkona ja' toron ngala'a rang-barangnga se badha e dhalem bengkona. Bariya keya se badha e teggal ja' abali ka bengkona. 32 Kaenga'e baramma daddina binena Lud! 33 Oreng se aehteyar masalamedda odhi'na bakal kaelangana odhi'na. Tape oreng se kaelangan odhi'na bakal masalamedda odhi'na jareya. 34 Paparcaja, ya: E malem jareya badha oreng kadhuwa teppa'na tedhung e ranjang; se settong bakal egiba'a, ban settonganna bakal edina'a. 35 Badha babine' kadhuwa teppa'na agilis gandum, se settong bakal egiba'a, ban settonganna bakal edina'a. [ 36 Badha oreng lalake' kadhuwa teppa'na alako e teggal, se settong bakal egiba'a, settonganna bakal edina'a.]" 37 Red-moredda Isa atanya, "E ka'dhimma se bakal badha'a kadaddiyan gapaneka, Guste?" Isa adhabu, "E kennengngan se badha babathangnga tanto badha mano' se ngakanan babathang."
1 Saellana jareya Isa nyareta'agi settong parompama'an kaangguy ngajar red-moredda sopaja ros-terrosan adu'a ban ja' sampe' potos pangarep. 2 Dhabuna Isa, "E settong kottha badha settong hakim se ta' tako' ka ELOHIM ban ta' parduli ka sapa'a bai. 3 E kottha jareya badha keya settong randha se li-baliyan ngadhep ka hakim jareya menta tolong e dhalem parkarana. 'Nyo'ona tolong kaula e dhalem ngadhebbi moso kaula, Pa',' ca'na randha jareya. 4 Sampe' abit hakim jareya ta' endha' nolong randha buru. Tape dhi-budhina hakim jareya apekker, 'Maske sengko' ta' tako' ka ELOHIM ban ta' parduli ka oreng laen, 5 tape sarrena randha reya ros-terrosan rok-ngerok malolo ka sengko', lebbi becce' sengko' nolongana e dhalem parkarana. Mon enja', oreng reya tanto pas gi' ros-terrosan rok-ngerok malolo ka sengko'.' " 6 Guste Isa laju adhabu pole, "Kodda' pekker apa se ekoca'agi hakim se ta' adil jareya! 7 Daddi, apa ELOHIM ta' nolonga parkarana ommadda dibi' se aserro ka Salerana seyang malem? Apa kerana ELOHIM bit-maabida se nolonga ommadda jareya? 8 Paparcaja, ya: ELOHIM masthe duli nolong parkarana ommadda jareya! Tape mon Pottrana Manossa rabu, ba' gi' badha'a oreng se parcaja ka Salerana e bume reya?" 9 Isa nyareta'agi keya parompama'an reya ka reng-oreng se yakin ja' aba'na dibi' becce' sarta se ngababa'agi oreng laen. 10 Dhabuna Isa, "Badha oreng kadhuwa entar ka Padalemman Socce kaangguy adu'a. Se settong oreng Farisi, settonganna tokang narek pajek. 11 Oreng Farisi jareya manjeng majau dhari oreng laen ban adu'a, 'Ya, ELOHIM, abdidalem asokkor ka Junandalem sabab abdidalem ta' akadi oreng laen, se dhakka, roce, otabana azina. Abdidalem asokkor eparenge ta' padha sareng tokang pajek ka'dhissa'. 12 Abdidalem apowasa dhu kale samenggu, sareng ngatorragi ka Junandalem saparpolonna sadajana pangaselan abdidalem.' 13 Tape tokang narek pajek rowa manjeng majau, la'-mala' ta' bangal adhanga ka langnge'. Sambi ngosap dhadhana oreng jareya ngoca', 'Ya, ELOHIM, kaneserre abdidalem, oreng dusa ka'dhinto'!' " 14 "Paparcaja, ya," dhabuna Isa, "e bakto mole ka bengkona, tokang narek pajek jareya se etarema bi' ELOHIM, banne oreng Farisi gella'. Sabab pa-sapa se matenggi aba'na bakal ekababa'agiya, ban pa-sapa se ngababa'agi aba'na bakal eagungngagiya." 15 Badha reng-oreng se ngeba na'-kana' ne'-kene' ka Isa nyo'on sopaja Isa kasokana nompangngagi astana ban aberkadi na'-kana' jareya. E bakto red-moredda nangale'e jareya, reng-oreng buru laju egigiri. 16 Tape Isa adikane na'-kana' jareya laju adhabu ka red-moredda, "Dina na'-kana' jareya me' nyander ka Sengko'! Ja' larang, sabab oreng se akantha na'-kana' reya se daddi anggotana ommadda ELOHIM. 17 Kaenga'e! Oreng se ta' ngadhep ka ELOHIM akantha na'-kana' kene', ta' kera daddi anggotana ommadda ELOHIM." 18 Badha pamimpinna agama Yahudi se atanya ka Isa, "Guru se sae, ponapa se kodu elakone abdina sopaja narema odhi' se saongguna sareng se langgeng?" 19 "Arapa ba'na me' ngoca' Sengko' bagus?" dhabuna Isa ka oreng jareya. "Tadha' se bagus kajabana ELOHIM dibi'. 20 Ba'na la tao ka kon-papakonna ELOHIM: 'Ja' azina, ja' mate'e oreng, ja' co'-ngeco', ja' daddi sakse palsu, ban pahormat ka rama ebuna.' " 21 "Sadajana papakon gapaneka sareng abdina ampon etoro' ngabidi abdina gi' ngodha," sambidda oreng jareya. 22 Meyarsa jareya Isa adhabu, "Gi' badha pole settong se kodu elakone ba'na: Juwal dhi'-andhi'na ba'na kabbi, pessena bagi ka oreng mesken, ban ba'na tanto bakal narema'a dunnya e sowarga. Saellana jareya pas noro' Sengko'." 23 Tape e bakto oreng jareya ngedhing parkara jareya atena ce' sossana sabab oreng jareya sogi. 24 Isa ngoladi ja' oreng jareya sossa, daddi laju adhabu, "Malarat onggu monggu ka oreng sogi se daddiya anggotana ommadda ELOHIM! 25 Agampangan onta maso' ka dhalem lobangnga jarum, etembang oreng sogi maso' ka Dunnyana ELOHIM Se Anyar." 26 Reng-oreng se ngedhing dhabuna Isa jareya atanya, "Manabi saka'dhinto, pasera se bisa'a salamet?" 27 Isa adhabu, "Barang se mohal ka manossa, ta' mohal ka ELOHIM!" 28 Petrus laju mator, "Oladi! Abdina sakanca padha adinggallagi compo', ngereng Panjennengngan." 29 "Paparcaja, ya!" dhabuna Isa. "Oreng se adina'agi bengkona otaba binena, otaba taretanna otaba rama ebuna otaba na'-ana'na polana aladine ELOHIM, 30 oreng jareya bakal narema'a balessan akel-tekel sateya reya, ban e jaman se bakal dhateng bakal narema'a odhi' se saongguna ban se langgeng." 31 Isa makompol moredda, laju ebakta majau dhari reng-oreng laenna. Dhabuna Isa, "Edhingngagi, ya! Sateya Sengko' ban ba'na entara ka Yerusalim. E jadhiya, pa-apa se etoles bi' bi-nabbi parkara Pottrana Manossa bakal kalakona kabbi. 32 Pottrana Manossa jareya bakal epassra'agiya ka reng-oreng se banne Yahudi; bi' reng-oreng jareya Salerana bakal eya'-seya'a, eco-kocowa, ban ecopa'ana. 33 Salerana bakal eseksa'a ban epateyana, tape e are se kapeng tello' bakal odhi'a pole." 34 Red-moredda ta' ngarte ka dhabuna Isa jareya. Artena ca'-oca' jareya eroseya'agi ka red-moredda jareya; kabbi padha ta' ngarte apa se edhabuwagi Isa jareya. 35 E bakto Isa para' napa'a ka Yerikho, badha oreng buta teppa'na toju' ngemmes e penggir lorong. 36 E bakto oreng jareya ngedhing bannya' oreng lebat e jadhiya laju atanya, "Badha apa, kana'?" 37 "Isa, oreng Nazaret lebat e dhinna'," saodda reng-oreng se badha e jadhiya. 38 Oreng buta jareya laju aera', "Isa, Pottrana Daud! Kaneserre abdina!" 39 Reng-oreng se badha e adha' gigir, oreng buta jareya esoro neng-enneng. Tape oreng buta jareya aera' epajangkaja'an. "Pottrana Daud! Kaneserre abdina!" 40 Isa ambu laju makon oreng ngeba oreng buta jareya ka Salerana. Dhabuna Isa, 41 "Esorowa arapa Sengko' bi' ba'na?" "Towan," sambidda oreng buta jareya, "abdina terro nengalana." 42 Isa pas adhabu ka oreng jareya, "Mon bariya, mara nangale! Polana ba'na parcaja ka Sengko', ba'na baras." 43 E bakto jareya keya oreng gella' nangale'e, laju ngereng Isa sambi asokkor ka ELOHIM. E bakto oreng se bannya' jareya nangale'e parkara jareya, kabbi padha amolja'agi ELOHIM.
1 E naleka Isa napa' ka Yerikho, laju terros alomampa ngalebadi kottha jareya. 2 E kottha jareya badha oreng kapalana tokang narek pajek se sogi. Nyamana Zakheyus. 3 Zakheyus jareya terro nangaleyana kantha apa Isa jareya, tape sarrena oreng ce' bannya'na ban aba'na dibi' pandha', daddi ta' ahasel nangale Isa. 4 Daddi Zakheyus pas berka' ajangadha'i reng-oreng laen, laju nae' ka kajuwan, sopaja nangaleyana Isa se sakejja' aggi' lebada e jadhiya. 5 E bakto Isa napa' ka babana kajuwan jareya, laju adhanga sambi adhabu, "Zakheyus, mara duli toron, Sengko' entara ka bengkona ba'na sateya." 6 Zakheyus duli toron sarta narema Isa kalaban senneng ate. 7 Reng-oreng se nangale'e jareya padha agarunggung kabbi. Oca'na, "Huh! Isa rowa namoy ka bengkona oreng se ta' becce'!" 8 Saellana jareya, e bengkona, Zakheyus manjeng sarta mator ka Isa, "Guste, saparona dhi'-andhi' abdina esandhekka'agiya ka oreng mesken; sarengngan pole ra'-pasera'a se oneng etepo abdina, sareng abdina ebajarana tekel empa'na." 9 Isa laju adhabu, "E are teya ba'na ban saessena bengkona epasalamet bi' ELOHIM sarta eparenge odhi' se anyar, sabab ba'na toronanna Ibrahim keya. 10 Pottrana Manossa rabu nyareya ban masalamedda oreng se nyalethong." 11 Sabatara oreng gi' padha ngedhingngagi Isa se abu-dhabu, Isa laju nyareta'agi parompama'an ka reng-oreng jareya. Sabab e bakto jareya Isa la napa' ka Yerusalim, ban reng-oreng nyangka ja' ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato neng e dunnya. 12 Dhabuna Isa, "Badha oreng agung entar ka nagara laen se jau; oreng jareya epadaddiya rato, samarena jareya pas abaliya ka bengkona. 13 Sabellunna mangkat, oreng jareya ngolok abdina sapolo oreng. Abdina jareya kabbi padha eberri'i obang emmas settong ebang. 'Sabatara sengko' ajalanan, ba'na adagang ngangguy obang reya,' oca'na. 14 Tape reng-oreng e nagarana jareya baji' ka aba'na. Daddi, saellana oreng jareya mangkat, reng-oreng e jadhiya ngerem otosan esoro ngoca' kantha reya, 'Kaula sadaja ta' poron manabi oreng gapaneka se daddi rato.' 15 Tape oreng agung jareya epadaddi rato, saellana laju abali ka nagarana. Sanapa'na laju duli adikane di-abdina, esoro ngadhep, sabab oreng jareya terro taowa barampa kaontongan se ekaolle di-abdina jareya. 16 Abdina se nomer settong nyander laju ngoca', 'Guste,' atorra, 'obang emmas se settong paparengnga junandalem ka'issa' sareng abdidalem ampon epadaddi sapolo.' 17 'Bagus jareya,' ca'na lorana, 'ba'na abdi se becce'! Sabab e dhalem parkara se ne'-kene' ba'na ekenneng parcaja, bi' sengko' ba'na, epangobasa'ana sapolo kottha.' 18 Abdi se kapeng dhuwa' dhateng laju ngoca', 'Guste, obang emmas settong se eparenge junandalem ka'dhissa' sareng abdidalem ampon epadaddi lalema'.' 19 Ka abdi jareya rato gella' adhabu, 'Ba'na epangobasa'ana kottha lalema'.' 20 Abdina se laen dhateng laju ngoca', 'Guste, ka'dhinto' obangnga junandalem; sareng abdidalem esempen e dhalem sottanang. 21 Abdidalem tako' ka junandalem, sabab junandalem kerras orengnga. Junandalem mondhut pa-ponapa se banne kaagunganna junandalem, sareng molong hasel e kennengngan se ta' etamenne junandalem.' 22 Ca'na rato ka oreng jareya, 'Ba'na reya abdi se jahat! Ba'na bi' sengko' eokoma noro' cacana ba'na dibi'. Ba'na tao ja' sengko' oreng kerras: pa-apa se banne tang andhi' bi' sengko' ekala', ban pole sengko' molong hasel e kennengngan se ta' etamenne sengko'. 23 Mon bariya arapa obang jareya bi' ba'na me' ta' esaba' e bank, me' olle mon sengko' abali sengko' olle narema budhu'na?' 24 Saellana jareya rato buru ngoca' ka reng-oreng se badha e jadhiya, 'Kala' obang emmas se badha e oreng jareya, bagi ka abdi se andhi' obang emmas sapolo rowa.' 25 Tape reng-oreng jareya ngoca', 'Guste, oreng gapaneka ampon gadhuwan sapolo.' 26 Rato jareya ngoca', 'Kaenga'e, ya: oreng se la andhi', gi' eberri'ana jang bannya'an pole. Tape oreng se ta' andhi' pa-apa, apa'a bai se badha e aba'na bakal ekala'a dhari aba'na. 27 Ban sateya giba dha' enna' tang so-moso se ta' endha' narema sengko' daddi ratona. Pate'e kabbi e adha'na sengko'!' " 28 Saellana adhabu parkara jareya kabbi Isa laju alomampa kaadha', eerengngagi reng-oreng jareya meyosa ka Yerusalim. 29 Sanapa'na ka seddi'na Betfage ban Betania e Gumo' Jaitun, Isa laju makon moredda kadhuwa mangkat kaadha'. 30 "Kassa' ba'na entar ka kampong e adha' rowa," ca'na dhabuna ka se kadhuwa jareya; "mon ba'na la maso' ka kampong jareya ba'na bakal nangaleyana budhu'na hemar se epangger. Hemar jareya gi' ta' tao etompa' oreng. Bukka' panggerra hemar jareya pas giba dha' enna'. 31 Mon badha oreng atanya ka ba'na, 'Me' ebukka' talena budhu'na hemar jareya?' kabala, 'Ekaparlo Pangeran.' " 32 Moredda Isa se kadhuwa jareya mangkat, ban sabarang se etemmo cocok ban se edhabuwagi Isa. 33 Teppa'na se kadhuwa jareya mokka' talena budhu'na hemar jareya, se andhi' ngoca', "Me' ebukka' talena budhu'na hemar jareya?" 34 Saodda se kadhuwa jareya, "Ekaparlo Guste." 35 Budhu'na hemar jareya laju egiba ka Isa. Saellana jareya, se kadhuwa jareya mokka' jubana, laju epobu ka attassa budhu'na hemar jareya; Isa laju etolonge epaongga ka attassa hemar jareya. 36 Teppa'na Isa lebat sambi netene budhu'na hemar jareya, reng-oreng padha ngampar jubana neng e lorong. 37 E bakto Isa para' napa'a ka Yerusalim, e ron-toronan e Gumo' Jaitun, para red-moredda se bannya' jareya kabbi molae ra'-era'an amolja'agi ELOHIM sarta asokkor ka Salerana polana sakabbiyanna kaajiban se etangale'e reng-oreng jareya. 38 Ca'na paera'na reng-oreng jareya, "Moga eberkadana ELOHIM Rato se rabu bit asmana Pangeran! Taremtem e sowarga ban molja'agi ELOHIM!" 39 Reng-oreng Farisi se badha e antarana oreng se bannya' jareya padha mator ka Isa, "Guru, para moredda Panjennengngan ka'issa' pakon neng-enneng, pona!" 40 Isa adhabu, "Paparcaja ba'na, ya! Mon reng-oreng rowa neng-enneng, to-bato reya tanto aera'." 41 E bakto sajan semma' ka Yerusalim, sarta ngoladi kottha jareya, Isa laju molar. 42 Dhabuna, "Ja' sakenga sateya ba'na tao apa se bisa madhateng kataremtemman! Tape sateya ba'na ta' bisa nangale'e. 43 E settong bakto e sakalenglengnga ba'na bakal epasangana dhang-addhang bi' so-mosona; ba'na bakal ekepponga sarta eseddhek dhari man-dhimman. 44 Ba'na ban sakabbiyanna oreng se badha e dhalemmanna ba'na bakal epaancora; ban ta' kera badha karena bato settonga balakka' se gi' asosona e kennengnganna, sabab ba'na ta' parduli e bakto ELOHIM rabu masalamedda ba'na!" 45 Isa maso' ka Padalemman Socce, sarta molae ngojuk gar-sodagar se badha e jadhiya. 46 "E dhalem Alketab," ca'na dhabuna ka reng-oreng jareya, "esebbuttagi kantha reya, 'Tang Bengko epadaddiya kennengnganna adu'a.' Tape bi' ba'na ekagabay rongkangnga maleng!" 47 Sabban are Isa morok e dhalem Padalemman Socce. Mam-imam kapala, ban ru-guru agama sarta pin-pamimpin Yahudi terro mateyana Isa jareya, 48 tape tadha' se nemmowa jalan baramma carana, sabab sakabbiyanna oreng terros ngedhingngagi dhabuna, ban padha kapencot atena ngedhing bu-dhabuna Isa jareya.
1 E settong are, Isa teppa'na morok ban manapa' Kabar Bagus dhari ELOHIM ka reng-oreng e dhalem Padalemman Socce. Mam-imam kapala, ru-guru agama ban pin-pamimpin Yahudi nyander, 2 laju atanya ka Salerana, "Kaula terro taowa ponapa dhasarra Sampeyan me' ngalakone sadajana paneka? Pasera se apareng ha' ka Sampeyan?" 3 Isa adhabu, "Sengko' terro atanya'a. Kodda' koca'agi ka Sengko', 4 Yahya abaptis oreng olle ha' dhari dhimma? Dhari ELOHIM apa dhari manossa?" 5 Reng-oreng jareya laju padha aparembagan, "Mon sampeyan ban kaula ngoca', 'Dhari ELOHIM,' tanto oreng paneka ngoca', 'Mon bariya, arapa ba'na me' ta' parcaja ka Yahya?' 6 Tape mon sampeyan ban kaula ngoca', 'Dhari manossa,' sampeyan ban kaula tanto egarujuk ban bato bi' reng-oreng, sabab reng-oreng ka'issa' parcaja ja' Yahya paneka nabbi." 7 Daddi reng-oreng jareya nyaot, "Kaula ta' oneng." 8 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Mon bariya Sengko' ta' abala'a keya ka ba'na dhari dhimma Sengko' olle ha' ngalakone jareya kabbi." 9 Isa nyareta'agi parompama'an reya ka reng-oreng gella', "Badha oreng se namenne kebbun anggur. Kebbun jareya bi' oreng buru epasewa ka reng-oreng laen, dineng oreng jareya laju entar ka nagara laen ban neng e jadhiya sampe' abit. 10 Saellana napa' baktona molong buwana anggur gella', se andhi' kebbun jareya nyoro dunorra entar ka reng-oreng se agarap kebbunna jareya, esoro menta bagiyanna. Tape dunor buru bi' reng-oreng se agarap kebbun jareya epokol sarta esoro mole ta' epagibai pa-apa. 11 Daddi se andhi' kebbun jareya nyoro dunorra se laen; tape dunor jareya epokole keya sarta eya-seya bi' reng-oreng se agarap kebbun jareya, pas esoro mole ta' epagibai pa-apa. 12 Se andhi' kebbun jareya nyoro dunorra se kapeng tello'; tape dunor jareya epokol keya sampe' loka, laju eontallagi ka lowar. 13 Dhi-budhina se andhi' kebbun jareya ngoca', 'Baramma'a pole sengko' reya? Sengko' nyorowa tang ana' dibi' se ekataresnae bi' sengko'. Tanto tang ana' jareya eargai bi' reng-oreng se nyewa tang kebbun jareya!' 14 Tape e bakto reng-oreng se agarap kebbun jareya nangale'e ana'na se andhi' kebbun jareya, laju padha ngoca' kantha reya, 'Areya' ana'na se andhi' kebbun. Mara pate'e bai, me' olle sangkolla daddi andhi'na sengko' ban ba'na.' 15 Daddi ana'na se andhi' kebbun jareya eeret ka lowar laju epate'e." Isa laju mareksa, "Daddi, mon se andhi' kebbun jareya abali, ba' epabaramma'a kerana reng-oreng se agarap kebbun jareya bi' se andhi'? 16 Tanto se andhi' kebbun jareya entar mate'e reng-oreng se nyewa kebbunna jareya, sarta massra'agi kebbunna ka reng-oreng laen se agaraba kebbun jareya." Ngedhing parompama'an jareya, reng-oreng se badha e jadhiya mator ka Isa, "Bunten, ta' kera!" 17 Isa ngoladi ka reng-oreng jareya, laju adhabu, "Mon bariya, apa maksodda ayadda Alketab reya? 'Bato se ta' karaddu ka tokang bangonan, daddi bato se paleng otama.' 18 Sakabbiyanna oreng se labu ka bato jareya bakal ancora; ban pa'-sapa'a se egaggari bato jareya bakal lejjara daddi abu." 19 Ru-guru agama ban mam-imam kapala tao ja' parompama'an jareya etojjuwagi ka aba'na. Daddi reng-oreng jareya terro mega'a Isa e bakto jareya keya, tape padha tako' ka oreng se bannya'. 20 Daddi reng-oreng jareya nyare kasempadan se bagus. Ru-guru ban mam-imam kapala jareya nyogo' reng-oreng esoro lem-maalem, esoro ajebbak Isa bi' partanya'an-partanya'an sopaja Isa ekennenga passra'agi ka gubennor se neggu' kakobasa'an. 21 Reng-oreng se la esogo' jareya mator ka Isa, "Guru, abdina oneng ja' se edhabuwagi sareng se eburukkagi Panjennengngan lerres sadaja. Abdina oneng jugan ja' Panjennengngan morok kalaban rang-terrangan parkara ponapa se daddi kasokanna ELOHIM ka manossa, sabab Panjennengngan ta' ada'-bida'agi oreng. 22 Daddi ngereng dhabuwagi, kadi ponapa menorot agamana abdina sareng Panjennengngan, ponapa kengeng majar pajek ka Kaisar otaba bunten?" 23 Tape Isa ngagali ka maksodda reng-oreng jareya se saongguna, daddi laju adhabu, 24 "Kodda' duduwagi ka Sengko' pesse salaka settong. Gambarra ban nyamana sapa reya?" "Kaisar!" ca'na reng-oreng jareya. 25 "Mon bariya," dhabuna Isa ka reng-oreng jareya, "atorragi ka Kaisar apa se daddi kaagunganna Kaisar ban atorragi ka ELOHIM apa se daddi kaagunganna ELOHIM." 26 Daddi e adha'na oreng se bannya' jareya ru-guru agama ban mam-imam kapala gella' ta' nemmo salana Isa maske settonga. Reng-oreng jareya neng-enneng, ban arassa kasambu' ngedhing jawabanna jareya. 27 Badha reng-oreng dhari golongan Saduki entar ka Isa. (Reng-oreng Saduki reya andhi' panemmo ja' oreng se mate ta' bakal odhi'a pole.) Reng-oreng jareya atanya ka Isa, 28 "Guru, Mosa nyerrat hokom se amonye saka'dhinto: Manabi badha oreng lalake' mate, sarengngan oreng gapaneka ta' gadhuwan ana', taretan lake'epon kodu ngabine randhana sopaja apareng toronan ka oreng se mate gapaneka. 29 Oneng badha oreng lalake' sataretan kapetto. Se sareyang abine laju adinggal omor ta' kalaban gadhuwan ana'. 30 Taretanna se nomer dhuwa' ngabine randhaepon, tape oreng gapaneka jugan adinggal omor ta' kalaban gadhuwan ana'. 31 Sapaneka jugan taretanna se nomer tello' sareng saterrossa kantos ka se nomer petto'. 32 Dhi-budhina babine' gapaneka adinggal omor jugan. 33 E are e bakto reng-oreng mate padha epaodhi' pole, rajiepon pasera babine' gapaneka? Sabab se kapetto padha oneng ngabine babine' gapaneka." 34 Dhabuna Isa, "Oreng se odhi' sateya reya abine, 35 tape reng-oreng se pantes epaodhi' pole saellana mate, ban odhi' e jaman se bakal dhateng, ta' kera abine. 36 Kabadha'anna reng-oreng jareya akantha malaekat, ban ta' bisa mate. Reng-oreng jareya tra-pottrana ELOHIM, sabab la epaodhi' pole dhari matena. 37 Mosa dibi' ngoca' ce' terrangnga ja' oreng se mate bakal epaodhi'a pole. E dhalem tolesanna parkara ombut se rabbang rowa Mosa nyebbut Pangeran jareya 'ELOHIMna Ibrahim, ELOHIMna Ishak ban ELOHIMna Yakub.' 38 Daddi, ELOHIM jareya banne ELOHIMna oreng mate! ELOHIM jareya ELOHIMna reng-oreng se odhi'. Sabab monggu ka ELOHIM sakabbiyanna oreng reya odhi'." 39 Ru-guru agama se badha e jadhiya badha se padha ngoca', "Jawabanna Guru reya ce' saena." 40 Daddi reng-oreng jareya ta' bangal pole anya-tanya ka Isa. 41 Isa mareksane ka reng-oreng jareya, "Baramma me' Rato Panyalamet jareya ekoca' toronanna Daud? 42 Mangkana Daud dibi' ngoca' e dhalem Ketab Jabur, 'Pangeran adhabu ka tang Pangeran: Mara toju' e kanganna Sengko', 43 sampe' so-mosona ba'na bi' Sengko' epatellok kabbi ka ba'na.' 44 Daddi mon Daud nyebbut Rato Panyalamet jareya 'Pangeran', baramma se bisa'a Salerana jareya toronanna Daud?" 45 Sabatara reng-oreng ngedhingngagi Isa abu-dhabu gella', Isa adhabu ka red-moredda, 46 "Pate-ngate ka ru-guru agama se dujan lan-jalanan ngangguy juba se lanjang, ban se lebur ehormat oreng e sar-pasar. Ru-guru agama jareya dujan mele kennengngan se tarhormat e kennengnganna kabakteyan ban e jang-onjangan. 47 Ru-guru agama jareya dujan co-ngoco dha-randha ban arampas bengkona. Ban dujan adu'a epalanjang, eduduwagi e adha'na oreng bannya'! Okomanna reng-oreng jareya bakal berra'a!"
1 E Padalemman Socce, Isa ngoladi reng-oreng sogi mamaso' pesse ka dhalem petthe tor-ator. 2 Salerana ngoladi keya settong randha se ce' meskenna mamaso' pesse dimbaga dhadhuwa'. 3 Isa laju adhabu, "Edhingngagi: se epamaso' randha rowa abannya'an dhari se epamaso' reng-oreng laenna. 4 Sabab se eatorragi reng-oreng laenna rowa pesse bi-lebbina dhi'-andhi'na. Tape randha rowa, maske ce' meskenna, ngatorragi sakabbiyanna se ekaandhi' aba'na se ekaparlo kaangguy odhi'na." 5 Badha reng-oreng se acaca parkara kabagusanna Padalemman Socce se erengga bato se gus-bagus sarta rang-barang se eatorragi ka ELOHIM. Isa laju adhabu ka red-moredda jareya, 6 "Se etangale'e ba'na kabbi reya e settong bakto bakal epagujura; sampe' tadha' bato settonga balakka' se gi' asosona e kennengnganna!" 7 Red-moredda Isa atanya, "Guru, bilaepon gapaneka se bakal kadaddiyana? Ban ponapa tandhaepon ja' ampon napa' baktona parkara gapaneka kadaddiyana?" 8 Dhabuna Isa, "Pangastete, ja' sampe' ba'na ekenneng co-koco. Bannya' oreng se dhatengnga kalaban ngangguy Tang nyama sarta ngoca', 'Sengko' reya Almasih!' ban 'La napa' baktona.' Tape ba'na ja' noro' reng-oreng jareya. 9 Bariya keya ba'na ja' tako' mon ngedhing kabar parkara paperrangan ban pamberontagan. Jareya kabbi kodu kalakon gallu. Tape jareya ta' ekenneng arte'e ja' la baktona keyamat." 10 Isa nerrossagi dhabuna, "Bangsa se settong bakal aperranga ban bangsa laenna; nagara se settong bakal nyerranga nagara laenna. 11 E man-dhimman bakal badha'a lendhu se nako'e, kalaparan ban wabah panyaket. Dhari langnge' bakal badha'a kadaddiyan-kadaddiyan se ane ban nako'e. 12 Tape sabellunna jareya kalakon kabbi, ba'na bakal etangkebba ban ekaneyaja'a. Ba'na bakal eadilana e kennengngan-kennengnganna kabakteyan sarta emaso'agi ka penjara. Ba'na bakal eereda ka adha'na to-rato ban para pangobasa polana ba'na daddi Tang mored. 13 Jareya kasempadan ka ba'na kaangguy manapa' Kabar Bagus dhari ELOHIM. 14 Ba'na patekat ja' ba'na ta' parlo tako' parkara apa se ekoca'agiya ba'na kaangguy abillai aba'na. 15 Sengko' dibi' se mala'ana ba'na ca'-oca' ban kabicaksana'an, sampe' tadha' settonga mosona ba'na se bisa'a alaban otaba nyala'agi pa-apa se ekoca'agi ba'na. 16 Ba'na bakal ekiyanadana bi' oreng towana ba'na, bi' tan-taretanna, la-balana ban bi' ca-kancana; sabagiyan dhari ba'na badha se epateyana bi' reng-oreng jareya. 17 Ba'na bakal ekabaji'ana bi' reng-oreng polana ba'na daddi Tang mored. 18 Tape maske obu' salambar e cethagga ba'na ta' kera elang. 19 Mon ba'na kowat ban sabbar, ba'na tanto salamet." 20 "Mon ba'na nangale'e Yerusalim ekeppong tantara, ba'na tanto tao ja' kottha jareya ta' abit pole bakal epamosna'a. 21 E bakto jareya oreng se badha e Yudea kodu buru ka pagunongan. Se badha e kottha kodu buru dhari kottha jareya, ban se badha e lowar kottha ja' maso' ka kottha. 22 Sabab re-are jareya iya areya 'Re-are Kaangguy Ajalannagi Okoman,' sopaja kalaban cara jareya pa-apa se etoles e dhalem Alketab kalakon kabbi. 23 Marenges onggu re-are jareya monggu ka babine'an se ngandhung ban ebu se nyosowe babaji'na! Nagara reya bakal nemmowa kasossa'an raja, ban Pangeran bakal ngokoma bangsa reya. 24 Badha se epateyana bi' peddhang, badha pole se egiba'a etawana ka ra-nagara laen; ban reng-oreng se ta' kennal ka ELOHIM bakal nyek-ngenyegga Yerusalim sampe' bakto se la etantowagi bi' Pangeran la tadha'." 25 "E are, bulan ban tang-bintang bakal etangaleyana badha dha-tandha. E bume sa-bangsa bakal padha'a katako'en ban bingong ngadhebbi garudhu'na tase' ban omba'na se raja. 26 Manossa bakal tako'a satengnga mate ngadhebbi pa-apa se bakal kadaddiyana e sabingkerra bume reya, sabab para pangobasa e bang-abang bakal salbuda. 27 E bakto jareya Pottrana Manossa bakal rabuwa e dhalem ondhem kalaban kobasa ban kamolja'an se raja. 28 Mon jareya kabbi la molae kadaddiyan, ba'na jaga ban adhanga, sabab ta' abit pole saellana jareya ba'na bakal epasalamedda." 29 Isa laju nyareta'agi parompama'an reya ka red-moredda, dhabuna, "Abassagi bungkana ara ban ka'-bungka'an laenna. 30 Mon ba'na nangale'e dhaunna la molae nyelbi', ba'na tao ja' la para' mosem panas. 31 Bariya keya mon ba'na nangale'e kadaddiyan jareya la molae kabbi, ba'na tao ja' ELOHIM bakal duliya marenta menangka Rato. 32 Ba'na ebala'ana, ya! Jareya kabbi bakal kadaddiyana sabellunna reng-oreng se odhi' sateya reya mate kabbi. 33 Langnge' ban bume bakal mosna'a, tape Tang oca' paggun saterrossa." 34 "Senga', aga-jaga, ja' sampe' ba'na repot bi' ta-pesta ban nom-enoman, otabana talebat mekkere parkara odhi'na ba'na, sampe' ba'na ta' asadhiya e bakto are jareya dhateng daksakala. 35 Sabab are jareya bakal dhatengnga akantha jebbak kaangguy sakabbiyanna oreng e bume reya. 36 Aga-jaga, ban adu'a terros, me' olle ba'na kellar ngadhebbi sabarang se bakal kadaddiyana ban ba'na bisa ngadhep Pottrana Manossa." 37 Isa morok e Padalemman Socce e baja seyang, ban e baja malem meyos ka Gumo' Jaitun sarta asare e jadhiya. 38 Sabban gi' laggu reng-oreng padha dhateng ka Padalemman Socce ngedhingngagiya Isa se morok.
1 Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i se enyamae Paska la para'. 2 Mam-imam kapala ban ru-guru agama nyare jalan se mateyana Isa ta' kalaban asa'-kasa', sabab padha tako' ka oreng se bannya'. 3 Saellana jareya Iblis laju maso' ka dhalem Yudas se enyamae keya Iskariyot, iya areya sala settong dhari moredda Isa se dhubellas oreng. 4 Daddi Yudas pas entar aparembagan bi' mam-imam kapala sarta para pangawalla Padalemman Socce parkara baramma carana sopaja aba'na bisa'a massra'agi Isa ka reng-oreng jareya. 5 Mam-imam kapala ban para pangawalla Padalemman Socce jareya perak sarta ajanji aberri'a pesse ka Yudas. 6 Yudas mopakat keya, daddi laju molae nyare kasempadan massra'agiya Isa ka reng-oreng jareya, ta' kalaban etemmo oreng. 7 La napa' arena e dhalem Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i kaangguy nyambelli dumba se ekagabaya dhadha'aran Paska. 8 Daddi Isa makon Petrus ban Yahya, ca'na dhabuna, "Kassa' paranta dhadha'aran Paska se ekakana Sengko' ban ba'na." 9 "Eparanta'agiya e ka'imma?" ca'na se kadhuwa jareya. 10 Dhabuna Isa, "Mon ba'na maso' ka kottha, ba'na bakal tatemmowa bi' oreng lalake' se ngeba gendhi aesse aeng. Toro' oreng jareya ka bengko se emaso'e, 11 pas ngoca' ka se andhi' bengko jareya: Guru adhabu sapaneka, 'E dhimma kennengnganna Sengko' ban Tang red-mored se ngakana dhadha'aran Paska?' 12 Se andhi' bengko jareya bakal noduwagiya ka ba'na settong kamar se raja e loteng, genna' ban pakakassa. Paranta kabbi e jadhiya." 13 Daddi Petrus ban Yahya laju mangkat, sarta nemmo sakabbiyanna se edhabuwagi Isa. Se kadhuwa jareya maranta dhadha'aran Paska jareya. 14 Saellana napa' baktona se adha'ara dhadha'aran Paska jareya, Isa alenggi apolong ban red-moredda ngadha'i meja se aesse dhadha'aranna. 15 Isa laju adhabu ka red-moredda jareya, "Sengko' ce' terrona ngakana kakanan Paska reya bi' ba'na sabellunna Sengko' nanggung kasangsara'an! 16 Sabab, paparcaja, ya: Sengko' ta' ngakana reya pole sampe' artena dhadha'aran reya enyata'agi e Dunnyana ELOHIM Se Anyar." 17 Saellana jareya Isa laju ngangka' piala se aesse anggur, laju asokkor ka ELOHIM, sarta pas adhabu, "Mara kala' reya, du'um kambuli. 18 Sabab ba'na ebala'ana, ya, molae sateya reya Sengko' ta' ngenoma anggur reya pole sampe' ELOHIM kobasa kalaban samporna." 19 Saellana jareya Isa mondhut roti. Saellana asokkor ka ELOHIM roti jareya ethok-ketthok bi' astana, pas eparengngagi ka red-moredda sambi adhabu, "Areya' Tang badan [se epassra'agi kaangguy ba'na. Lakone reya kaangguy ngenga'e Sengko'." 20 Bariya keya saellana adha'ar Isa marengngagi piala se aesse anggur gella' ka red-moredda sarta adhabu, "Piala reya parjanjiyanna ELOHIM se anyar, se eessa'agi bi' tang dhara -- dhara se epangalocor kaangguy ba'na kabbi]." 21 "Tape abas! Oreng se akiyanadi Sengko' badha e dhinna', apolong ban Sengko'! 22 Pottrana Manossa pajat bakal mateya akantha se la etantowagi ELOHIM; tape calaka' oreng se akiyanadi Salerana!" 23 Red-moredda Isa jareya laju padha saleng atanya sapa e antarana se bakal akiyanadi guruna jareya. 24 Red-moredda Isa jareya apadu parkara sapa e antarana se kodu eanggep paleng raja. 25 Isa adhabu ka red-moredda jareya, "To-ratona bangsa se ta' kennal ka ELOHIM nendhes ra'yadda, ban ja-pangrajana enyamae 'Pangaobanna Ra'yat'. 26 Tape ba'na ta' olle kantha jareya. Sabaligga, se paleng raja e antarana ba'na kodu daddi akantha se paleng kene', ban se daddi pamimpin kodu daddi akantha abdi. 27 Sapa se araja'an: oreng se toju' ngakan e meja otaba se aladine oreng se ngakan jareya? Tanto bai se toju' jareya. Tape Sengko' badha e nga'-tengnga'anna ba'na menangka abdi. 28 E dhalem sakabbiyanna Tang kasossa'an ba'na kabbi ros-terrosan apolong ban Sengko'. 29 Rama apareng ka Sengko' ha' kaangguy marenta, bariya keya Sengko' aberri'a ka ba'na ha' jareya. 30 Kalaban cara se kantha jareya ba'na olle noro' neng-sennengngan bi' Sengko' e bakto Sengko' daddi Rato. Ban ba'na bakal toju'a e tahta se dhubellas meggi' kaangguy marenta suku bangsa Isra'il se dhubellas." 31 "Simon, Simon, edhingngagi, ya! Iblis la eedine ngoji ba'na kabbi, akantha gandum epesa dhari kole'na sopaja se bagus epalaen dhari se juba'. 32 Tape Sengko' la nyo'onnagi ba'na, Simon, sopaja imanna ba'na ja' sampe' lontor. Ban mon ba'na la abali ka Sengko', ba'na kodu makowat tan-taretanna." 33 Petrus nyambit, "Guste, abdidalem poron maso' penjara sareng mate asareng Junandalem!" 34 "Ba'na ebala'ana bi' Sengko', Petrus," dhabuna Isa, "sabellunna ajam akongko' e are teya, ba'na mongkere Sengko' sampe' tello kale." 35 Saellana jareya Isa adhabu ka red-moredda jareya, "Sabbanna, e bakto Sengko' ngotos ba'na tape ta' ngedine ba'na ngeba dhompet, kanthong ban sapatu, apa ba'na kakorangan?" "Bunten!" saodda red-moredda jareya. 36 "Tape sateya," dhabuna Isa, "sapa se andhi' dhompet ban kanthong, kodu giba; ban sapa se ta' andhi' peddhang, jubana kodu juwal kabelli peddhang. 37 Sabab paparcaja, ya, ayadda Alketab se amonye kantha reya, 'Salerana eanggep akantha oreng jahat,' kodu kalakon ka Sengko'. Sabab apa se esebbuttagi e dhalem Alketab parkara Sengko', sateya reya teppa'na kalakon." 38 Red-moredda Isa mator, "Guste, oladi ka'dhinto' badha peddhang dhadhuwa'." "La cokop!" dhabuna Isa. 39 Isa meyos dhari kottha, ban akantha biyasana terros ka Gumo' Jaitun, red-moredda padha ngereng. 40 Sanapa'na ka jadhiya, laju adhabu ka red-moredda jareya, "Nyo'on ka ELOHIM, sopaja ba'na ta' sampe' dusa mon ba'na ecoba." 41 Saellana jareya Isa maso' ka jang dhalemman jauna sampe' ra-kera sapangotebban dhari red-moredda, 42 laju asojud tor adu'a, "Rama," dhabuna, "manabi kengeng, jauwagi dhari abdidalem kasangsara'an se kodu etanggung abdidalem ka'dhinto'. Banne menorot pangaterro abdidalem, namong kasokannepon Junandalem." [ 43 Laju badha malaekat dhari sowarga nyander makowat Salerana. 44 Panggaliyanna Isa ce' rentegga sampe' sajan ngoso' se adu'a; pellona akantha dhara nyapcap ka tana.] 45 Samarena adu'a, Isa abali ka kennengnganna red-moredda. Red-moredda jareya etemmo tedhung polana ce' sossana. 46 Dhabuna Isa ka reng-oreng jareya, "Ba'na me' tedhung? Mara jaga ban nyo'on ka ELOHIM me' olle ba'na ta' sampe' dusa mon ecoba." 47 Teppa'na Isa gi' abu-dhabu, laju dhateng pan-barampan oreng se epimpin bi' Yudas, sala settong dhari moredda Isa. Yudas nyander ka Isa, Isa laju eseyom. 48 Tape Isa adhabu, "Yudas, apa ba'na akiyanadi Pottrana Manossa kalaban nyeyom kantha reya?" 49 E bakto nangale'e apa se bakal kadaddiyana jareya, red-moredda se badha e jadhiya atanya, "Guste, eserranga sareng peddhang saos, enggi?" 50 Sala settong dhari moredda jareya laju meddhang dunorra imam agung bi' peddhangnga sampe' kopeng kanganna kotthong. 51 Tape Isa adhabu, "Ella, ra!" Kopengnga oreng jareya laju egagap ban epabaras. 52 Saellana jareya Isa adhabu ka mam-imam kapala ban ra-parwirana pangawalla Padalemman Socce, sarta pin-pamimpin Yahudi se entar ka jadhiya nangkebba Salerana, "Apa Sengko' reya oreng jahat, me' ba'na sampe' ngeba peddhang ban thong-penthong se mega'a Sengko'? 53 Sabban are Sengko' akompol ban ba'na e Padalemman Socce, tape bi' ba'na Sengko' ta' epega'. Tape sateya reya sa'adda ba'na nangkep Sengko', sa'adda kakowadanna papetteng neggu' kakobasa'an." 54 Isa etangkep pas egiba ka bengkona imam agung. Petrus noro' bunte' dhari jauna. 55 E nga'-tengnga'anna taneyan jareya badha kampowan se la epaodhi', ban Petrus entar ka jadhiya toju' akompol ban reng-oreng se toju' e sakalenglengnga kampowan jareya. 56 Sala settong dhari bareng bine'na imam agung jareya nangale'e Petrus toju' e seddi'na kampowan jareya; bareng babine' jareya ngabassagi Petrus, laju ngoca', "Oreng paneka gella' abareng bi' Isa jugan!" 57 Tape Petrus mongker, oca'na, "Kaula ta' kennal sakale ka oreng ganeka!" 58 Ta' saapa abidda dhari jareya badha oreng laen nangale'e Petrus. Oreng jareya ngoca', "Sampeyan sala settong dhari reng-oreng ka'issa' keya." Tape Petrus nyaot, "Bunten, banne kaula!" 59 Ra-kera saejjam saellana jareya, badha oreng laen se ngoca' epakaja, "Oreng reya pajat moredda Isa, sabab oreng reya oreng Galilea!" 60 Tape Petrus nyaot, "Kaula ta' ngarte ponapa maksodda sampeyan!" E bakto jareya keya, teppa'na Petrus gi' acaca, ajam akongko'. 61 Isa atole sarta ngoladi ka Petrus. Petrus laju enga' ka dhabuna Guste Isa ka aba'na, "Sabellunna ajam akongko' ba'na tello kale mongkere Sengko'." 62 Daddi Petrus kalowar dhari jadhiya, laju nanges gut-sergudan. 63 Isa ekagabay en-maenan sarta epokole bi' reng-oreng se ajaga. 64 Socana etotobi, ban reng-oreng jareya laju atanya, "Kodda' tebbak, sapa se mokol Ba'na?" 65 Gi' bannya' pole ca'-oca' laenna se eangguy ya-nyeya Isa jareya. 66 Kalagguwanna, pin-pamimpin Yahudi, mam-imam kapala, ban ru-guru agama padha akompol, dineng Isa laju egiba ka adha'na Mahkamah Agama. 67 "Mara ngoca'," ca'na reng-oreng jareya ka Isa, "ba'na reya Rato Panyalamet, ya?" Dhabuna Isa, "Mon Sengko' abala ka ba'na, ba'na ta' kera parcaja. 68 Ban mon Sengko' atanya ka ba'na, ba'na ta' kera nyaot. 69 Tape molae sateya, Pottrana Manossa bakal alenggiya e kanganna ELOHIM Se Mahakobasa." 70 Reng-oreng e Mahkamah jareya padha ngoca', "Mon bariya, ba'na reya Pottrana ELOHIM?" Dhabuna Isa, "Ba'na dibi' se ngoca'." 71 Ngedhing jareya, reng-oreng buru padha ngoca', "Pon ta' parlo nyare sakse pole! Kaula ban sampeyan ampon mereng dibi' ponapa se ekoca'agi oreng paneka!"
1 Reng-oreng se badha e sidhang jareya padha jaga kabbi, pas ngeba Isa epangadhep ka Pilatus. 2 E jadhiya reng-oreng jareya molae agugat Isa, oca'na, "Oreng ka'dhinto' epanggi ngajak ra'yat ka jalan se sala. Ra'yat ecacae sopaja ta' majar pajek ka Kaisar, sabab ca'epon oreng ka'dhinto' aba'epon Almasih, rato." 3 Ca'na Pilatus ka Isa, "Apa bendher ba'na reya ratona oreng Yahudi?" Dhabuna Isa, "Panjennengngan dibi' se adhabu." 4 Pilatus laju adhabu ka mam-imam kapala ban ka oreng se bannya', "Sengko' ta' nemmo salana oreng reya maske settonga, daddi sengko' ta' bisa ngokom." 5 Tape reng-oreng jareya sajan maksa, "Kalaban pangajaranna, oreng ka'dhinto' nas-manase ra'yat sa Yudea; dha'-adha'epon e Galilea, samangken ampon napa' ka ka'dhinto'." 6 E bakto Pilatus meyarsa oca'na reng-oreng jareya, laju mareksane, "Apa oreng reya dhari Galilea?" 7 Saellana eatore oneng ja' Isa jareya asalla dhari dhaera se ekobasae Herodes, bi' Pilatus Isa laju esoro giba ka Herodes, se e bakto jareya badha e Yerusalim keya. 8 Herodes ce' peragga e bakto ngoladi Isa, sabab la abit se meyarsa parkara Isa sarta terro ngoladana orengnga. Herodes terro ngoladana Isa mabadha mo'jijat. 9 Daddi Herodes anya-tanya sabannya'na ka Isa, tape Isa ta' nyaot sakale. 10 Mam-imam kapala ban ru-guru agama ngadhep ka jadhiya keya sarta agugat Isa ce' berra'na. 11 Isa egabay en-maenan tor eya-seya bi' Herodes ban tantarana, epangagem rasogan kabessaran, saellana jareya pas epabali ka Pilatus. 12 E are jareya Herodes ban Pilatus se sabellunna amoso, pas akanca pole. 13 Pilatus makompol mam-imam kapala, pin-pamimpin, ban ra'yat, 14 sarta laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na ngeba oreng reya ka Sengko'; ca'na ba'na oreng reya ngeba ra'yat ka jalan se sala. Sateya e adha'na ba'na kabbi oreng reya bi' sengko' epareksa, tape sengko' ta' nemmo kajahadan settonga se earannagi ba'na. 15 Bariya keya panemmona Herodes, sabab oreng reya bi' Herodes epabali pole ka sengko'. Oreng reya ta' andhi' sala pa-apa se pantes eokom mate. 16 Daddi bi' sengko' epeccoda bai, samarena pas eocola." [ 17 Sabban paraya'an Paska, Pilatus ngocol oreng tahanan kasorang kaangguy ra'yat.] 18 Reng-oreng se akompol e jadhiya aera', "Pate'e! Ocol Barabbas!" ( 19 Barabbas reya epenjara polana e kottha badha pamberontagan ban polana mate'e oreng.) 20 Pilatus terro ngocola Isa, daddi laju adhabu sakaleyan aggi' ka reng-oreng se bannya' jareya. 21 Tape reng-oreng jareya padha aera', "Salib oreng gapaneka! Salib oreng gapaneka!" 22 Pilatus adhabu katellokaleyanna ka reng-oreng jareya, "Tape apa salana? Sengko' ta' nemmo kasala'an settonga se pantes eokom bi' okoman mate! Bi' sengko' epeccoda, pas eocola." 23 Tape reng-oreng jareya atharat salar-kellarra sopaja Isa esalib. Dhi-budhina tharadda jareya ahasel. 24 Pilatus ngokom Isa bi' okoman mate menorot karebba reng-oreng jareya, 25 ban ngocol oreng se epenta bi' oreng se bannya' jareya, iya areya oreng se epenjara polana pamberontagan ban polana mate'e oreng. Saellana jareya Isa epassra'agi ka reng-oreng se bannya' jareya kaangguy epabaramma'a bai sakarebba reng-oreng jareya. 26 Isa egiba bi' reng-oreng jareya. E tengnga jalan reng-oreng jareya tatemmo bi' oreng se anyama Simon, se asalla dhari Kirene, teppa'na entara ka kottha. Simon jareya epega' bi' reng-oreng jareya, laju epaksa esoro mekollagi salib jareya sambi ngerengngagi Isa. 27 Bannya' oreng se noro' bunte' e budhina Isa -- e antarana badha keya babine'an. Babine'an jareya nangese Isa. 28 Tape Isa atole ka reng-oreng jareya, laju adhabu, "Babine'an Yerusalim! Ja' nangese Sengko'. Tangese aba'na dibi' ban na'-ana'na ba'na. 29 Sabab bakal napa'a baktona oreng ngoca'a, 'Ontong onggu babine'an se ta' tao ngandhung, se ta' tao rembi' ban se ta' tao nyosowe babaji'!' 30 E bakto jareya oreng bakal ngoca'a ka nong-gunong, 'Mara cecce'e sengko'!' Ban ka mo'-gumo', 'Mara tembugi sengko'!' 31 Sabab mon kaju se gi' odhi' la epakantha jareya, apa pole kaju se la kerreng!" 32 Badha keya oreng kadhuwa -- padha panjahat -- se egiba eokoma mate epabareng bi' Isa. 33 Sanapa'na ka kennengngan se enyamae "Galunthonganna Cethak", Isa ban panjahat se kadhuwa jareya laju padha esalib; panjahat se settong esaba' e kanganna, settonganna esaba' e kacerra Isa. 34 Isa laju adu'a, "Rama, parenge sapora reng-oreng ka'dhinto'! Sabab reng-oreng gapaneka padha ta' oneng ponapa se elakone aba'na." Rasoganna Isa egi-bagi, elottre e antarana reng-oreng se alalakon e jadhiya. 35 Reng-oreng padha manjeng nenggu e jadhiya, sabatara pin-pamimpin Yahudi ya-nyeya Isa sambi ngoca', "Oreng laen epasalamet; kodda' sateya pasalamet aba'na dibi', mon pajat bendher ja' aba'na Rato Panyalamet peleyanna ELOHIM!" 36 Rit-parjurit padha co-ngoco keya. Reng-oreng jareya nyander ka Isa. Isa eatore anggur se celo', 37 sambi ngoca', "Mon ba'na pajat ratona oreng Yahudi, kodda' pasalamet aba'na dibi'!" 38 E attasanna salibba Isa epobuwi tolesan kantha reya, "Areya' Ratona Oreng Yahudi!" 39 Panjahat se esalib e jadhiya se settong ya-nyeya Isa, oca'na, "Ba'na gu ta' Rato Panyalamet ta' iya? Sateya mara pasalamet Ba'na dibi' ban sengko' se kadhuwa reya!" 40 Tape panjahat settonganna maenga' kancana jareya, oca'na, "Ba'na reya me' ta' tako' ka ELOHIM? Ba'na ban sengko' eokom mate akantha oreng rowa. 41 Coma, okomanna ba'na ban sengko' pajat la sabandhing ban kasala'anna. Tape oreng reya ta' andhi' sala pa-apa!" 42 Saellana jareya panjahat jareya laju ngoca', "Isa, kaemodi abdina, manabi Panjennengngan rabu menangka Rato!" 43 "Paparcaja ba'na, ya," dhabuna Isa ka oreng jareya, "e are teya keya ba'na bakal akompola bi' Sengko' e Firdaus." 44 Ra-kera pokol dhubellas e baja beddhuk are ta' nyonar, sanagara ce' pettengnga sampe' pokol tello' asar. 45 Bir-tabir se agantong e Padalemman Socce sebbit madhuwa. 46 Isa laju aera' epakaja, "Rama! Abdidalem massra'agi aba' Abdidalem ka Junandalem!" Samarena adhabu kantha jareya Isa laju seda. 47 E bakto nangale'e kadaddiyan jareya, parwirana pasukan laju amolja'agi ELOHIM, sarta ngoca', "Oreng reya ta' sala onggu!" 48 Reng-oreng se bannya' se entar nengguwa ka jadhiya, nangale'e kadaddiyan jareya. Kabbi laju padha mole sambi los-ngellos dhadha, atena ce' manyessella. 49 Sakabbiyanna kennalanna Isa, tamaso' babine'an se noro' bunte' Isa molae dhari Galilea, manjeng dhari jauna ngabassagi jareya kabbi. 50 Badha oreng se anyama Yusup, se asalla dhari kottha Arimateya e nagara Yudea. Yusup jareya oreng becce' ban ehormadi oreng, te'-nante'an baktona ELOHIM se mola'ana marenta menangka Rato. Maske Yusup jareya anggotana Mahkamah Agama, tape ta' cocok ka potosan ban ka pa-apa se elakone mahkamah jareya. 52 Yusup jareya ngadhep ka Pilatus sarta nyo'on sopaja jinazana Isa eparengngagi ka aba'na. 53 Jinaza jareya epatoron dhari kaju salib, sarta laju ebundu' bi' kaen kapan dhari linen. Saellana jareya pas esaba' e koburan se ekagabay e dhalem gumo' bato -- koburan jareya gi' ta' tao eangguy. 54 Are jareya are Juma'at; ban are Sabat la para' mola'ana. 55 Babine'an se noro' bunte' Isa molae dhari Galilea laju noro' Yusup sarta nangale'e koburan jareya. Reng-oreng jareya nangale'e keya baramma jinazana Isa se esaba' e dhalem koburan. 56 Saellana jareya kabbi padha mole, laju nyadhiya'agi racegan ban mennya' ro'om se emennya'agiya ka jinazana Isa. E are Sabat reng-oreng jareya ambu ta' alalakon, kaangguy atoro' ka atoranna agamana.
1 E are Ahad gi' petteng, babine'an jareya entar ka koburan ngeba racegan se la esadhiya'agi sabellunna. 2 Sanapa'na ka koburan jareya, bato panotobba etemmo la agulu'. 3 Daddi babine'an jareya maso' ka koburanna, tape ta' nemmo jinazana Isa e jadhiya. 4 Teppa'na babine'an jareya manjeng e jadhiya, pekkeranna bingong mekkere parkara jareya, o-tao laju badha oreng kadhuwa kalambina arap-galirap manjeng e seddi'na aba'na. 5 Reng-oreng jareya ce' tako'na, laju asojud ka tana sabatara se kadhuwa gella' adhabu kantha reya, "Arapa ba'na me' nyare oreng odhi' e antarana oreng mate? 6 Isa la tadha' e dhinna'. Isa la odhi' pole! Ba' enga'a ba'na apa ca'na dhabuna ka ba'na e bakto gi' badha e Galilea? 10:33-34, Luk. 9:22, 18:31-33* 7 Ca'na dhabuna, 'Pottrana Manossa kodu epassra'agi ka oreng dusa, laju esalib, ban e are se kapeng tello' bakal odhi'a pole.' " 8 Babine'an jareya laju enga' ka dhabuna Isa. 9 Sabalina dhari koburan parkara jareya kabbi laju ecareta'agi ka rasulla se sabellas oreng ban ka red-moredda se laen. 10 Babine'an se ngabarragi parkara jareya iya areya: Miriyam Magdalena, Yohana ban Miriyam ebuna Yakobus, sarta babine'an laenna se abareng ban babine'an jareya. 11 Tape sul-rasul jareya nyangka babine'an jareya abay-gabay, daddi padha ta' parcaja. 12 Tape Petrus jaga, pas berka' ka koburan. Sambi ngendha' Petrus nyongngo' ka dhalem, tape se etangale'e pera' kaen kapan se dhari linen rowa, tadha' pa-apa laenna. Petrus laju mole, e atena anya-tanya mekkere kadaddiyan jareya. 13 E are jareya keya badha moredda Isa kadhuwa teppa'na ajalan entara ka settong disa se anyama Emaus, se ra-kera sabellas kilo jauna dhari Yerusalim. 14 Sambi ajalan se kadhuwa jareya acaca parkara pa-apa se la kadaddiyan jareya. 15 Teppa'na acaca sarta saleng aberri' panemmo bang-sebang, Isa dibi' rabu, laju alomampa abareng ban se kadhuwa jareya. 16 Se kadhuwa jareya nangale'e Isa tape ta' enga' ja' jareya Isa. 17 Isa laju adhabu, "Apa se ekacaca ba'na e tengnga jalan reya?" Se kadhuwa jareya ambu se ajalan, abasanna katon sossa. 18 Se settong, se anyama Kleyopas, ngoca' ka Isa, "Ngara'a Sampeyan paneka malolo oreng manca e Yerusalim se ta' oneng parkara se kadaddiyan e dhalem pan-saponapan are paneka." 19 "Kadaddiyan apa?" dhabuna Isa. "Pa-ponapa se kadaddiyan ka Isa, oreng dhari Nazaret ka'issa'," saodda se kadhuwa jareya. "Isa ganeka nabbi. Menorot anggebbanna ELOHIM, sapaneka jugan anggebbanna sadajana oreng -- sadajana dhabuna sareng lalakonna Isa gapaneka ce' kobasana. 20 Sareng mam-imam kapala tor pin-pamimpinna bangsa kaula Isa gapaneka epassra'agi kaangguy eokom mate; Isa laju esalib. 21 Mangkana kaula ngarep Isa ganeka se mabebasa Isra'il! Samangken paneka are se kapeng tello' saamponna kadaddiyan ganeka. . 22 Sarengngan pole, badha babine'an se matakerjat kaula sadaja. Gi' petteng babine'an ganeka entar ka koburan, 23 tape ta' manggi'i jinazana Isa e ka'issa'. Babine'an ganeka abali, laju acareta, ca'epon nengale kat-malaekat, dineng kat-malaekat ganeka adhabu ja' Isa odhi'. 24 E antarana kaula sadaja badha se laju padha entar ka koburan, sareng manggi'i ja' se ekoca'agi babine'an ka'issa' pajat lerres, nangeng reng-oreng ganeka ta' nengale Isa." 25 Isa laju adhabu ka se kadhuwa jareya, "Ba'na pajat budhu! Ba'na me' ta' duli parcaja ka pa-apa se ekoca'agi para nabbi! 26 Rato Panyalamet jareya gu ta' kodu nanggung sangsara gallu sabellunna maso' ka dhalem kamolja'anna?" 27 Saellana jareya Isa nerrangngagi ka se kadhuwa jareya pa-apa se esebbuttagi e dhalem Alketab parkara Salerana, molae dhari tab-ketabba Mosa ban tab-ketabba para nabbi. 28 Sabatara jareya Isa ban se kadhuwa buru la para' napa'a ka kennengngan se etojju. Isa tha-kantha terrosa, 29 tape eandhek bi' se kadhuwa jareya. Atorra, "Ngereng kelem e compo' kaula saos; samangken ampon para' malemma, ban are ampon molae petteng." Daddi Isa laju kelem e kennengnganna se kadhuwa jareya. 30 E bakto alenggi adha'ar bi' se kadhuwa jareya, Isa mondhut roti, asokkor ka ELOHIM, rotina ethok-ketthok bi' astana, laju eparengngagi ka se kadhuwa jareya. 31 Se kadhuwa jareya laju apangrasa ja' jareya Isa. Tape Isa laju mosna ta' etangale'e. 32 Ca'na se kadhuwa jareya, "E bakto Isa abu-dhabu e tengnga jalan, sarta nerrangngagi essena Alketab ka sengko' ban ba'na, tang ate rassana akantha apoy se rabak. Tantona ba'na kantha jareya keya, ta' iya?" 33 E bakto jareya keya se kadhuwa jareya laju jaga, terros abali ka Yerusalim. E jadhiya se kadhuwa nemmo moredda Isa se sabellas oreng akompol ban en-laenna. 34 Ca'na reng-oreng se badha e jadhiya, "Guste Isa pajat la odhi' pole! Salerana ngaton ka Simon!" 35 Moredda Isa se kadhuwa se buru dhateng jareya laju nyareta'agi pangalamanna e dhalem parjalananna, ban baramma se kadhuwa jareya enga' ka Isa e bakto Isa thok-ngetthok roti. 36 Teppa'na se kadhuwa jareya acareta, o-tao Isa dibi' etemmo ngadek e nga'-tengnga'anna red-moredda se badha e jadhiya, laju adhabu, "Salam ka ba'na kabbi!" 37 Reng-oreng se badha e jadhiya padha takerjat ban katako'en kabbi, sabab Isa esanggu din-dadin. 38 Tape Isa adhabu, "Arapa ba'na me' padha tako'? Arapa atena ba'na me' mangmang? 39 Mara abas Tang tanang ban Tang soko. Abas, reya Sengko' dibi'! Mara gagap, ba'na tanto tao, sabab din-dadin ta' adaging ban ta' atolang, ta' akantha Sengko' se etangale'e ba'na reya." 40 Isa adhabu kantha jareya sambi noduwagi asta ban padana. 41 Ban sabatara reng-oreng jareya gi' ta' parcaja, polana ce' peragga sarta heran, Isa laju adhabu, "Apa ba'na andhi' kakanan e dhinna'?" 42 Bi' reng-oreng jareya Isa eatore juko' guring sakerra'. 43 Bi' Isa epondhut, laju edha'ar e adha'na reng-oreng jareya. 44 Saellana jareya Isa adhabu pole, "E bakto Sengko' gi' apolong ban ba'na, Sengko' la malae: Pa-apa se etoles parkara Sengko' e dhalem Tab-ketab Mosa, Para Nabbi ban Jabur, kodu kalakon kabbi." 45 Saellana jareya pekkeranna reng-oreng jareya bi' Isa epatabukka' sopaja ngarte ka maksodda Alketab. 46 Saellana jareya Isa adhabu, "E dhalem Alketab esebbuttagi ja' Rato Panyalamet jareya kodu nanggung sangsara gallu, ban kodu odhi' pole saellana seda olle tello are. 47 Bariya keya ja' bit asmana Rato Panyalamet jareya kodu eberta'agi ka sakabbiyanna bangsa ja' manossa reya kodu atobat, ban ja' ELOHIM reya nyapora oreng se dusa. Kabar jareya kodu eberta'agi molae dhari Yerusalim. 48 Ba'na kabbi saksena parkara jareya. 49 Ban Sengko' dibi' ngeremmagiya ka ba'na apa se ejanjiyagi Rama. Tape ba'na kodu paggun anante' e kottha reya sampe' kobasana ELOHIM toron ka ba'na." 50 Saellana jareya reng-oreng gella' bi' Isa egiba kalowar kottha sampe' gan Betania. E jadhiya Isa ngangka' astana, laju aberkadi reng-oreng jareya. 51 Sabatara aberkadi jareya, Isa epaongga ka sowarga, pas tapesa dhari reng-oreng jareya. 52 Reng-oreng jareya kabbi padha asojud nyemba Salerana, laju abali ka Yerusalim; atena ce' peragga, 53 sarta padha amolja'agi ELOHIM e Padalemman Socce.
1 Dhabu jareya apolong ban ELOHIM ban Dhabu jareya padha bi' ELOHIM. 2 Dhari dha'-adha'na Salerana apolong bi' ELOHIM. 3 Sakabbiyanna ecepta'agi kalaban parantara'anna, ban dhari sakabbiyanna se badha reya, tadha' settonga se epabadha ta' kalaban Salerana. 4 Dhabu jareya somberra odhi', ban odhi' jareya aberri' terrang ka manossa. 5 Terrang jareya nyonar e pettengnga, ban papetteng ta' bisa mamate terrang jareya. 6 Rabu oreng se eotos ELOHIM, Yahya asmana. 7 Yahya rabu ngabarragi parkara terrang jareya, sopaja oreng padha'a parcaja. 8 Yahya dibi' banne terrang jareya, salerana coma aberta'agi parkara jareya. 9 Terrang se saongguna se nera'e sakabbiyanna manossa, rabu ka dunnya. 10 Dhabu jareya badha e dunnya, dunnya ecepta'agi kalaban parantara'anna, tape dunnya ta' kennal ka Salerana. 11 Salerana rabu ka nagarana dibi' tape ta' etarema bi' bangsana. 12 Tape badha keya oreng se endha' narema ban parcaja ka Salerana; reng-oreng jareya eparenge ha' daddi pottrana ELOHIM. 13 Se elahirragi banne dhari manossa, sabab odhi' se anyar jareya dhari ELOHIM asalla. 14 Dhabu jareya la daddi manossa, alenggi e antarana sengko' ban ba'na. Sengko' ban ba'na la nangale'e kaagunganna. Kaagungan jareya etarema Salerana menangka Pottrana Rama se nonggal. Kalaban parantara'anna Salerana sengko' ban ba'na nangale'e ELOHIM ban kataresna'anna ka sengko' ban ba'na. 15 Yahya rabu menangka saksena, se aberta'agi kantha reya: "Areya' Salerana se ekamaksod sengko' e bakto sengko' ngoca', 'Salerana rabuwa jang budhiyan dhari sengko', tape araja'an dhari sengko', sabab sabellunna sengko' badha Salerana la badha kaadha'.' " 16 Salerana possa' ban kataresna'an; tadha' ambuna, Salerana aberkadi sengko' ban ba'na. 17 Hokomma ELOHIM etarema sengko' ban ba'na kalaban parantara'anna Mosa. Tape kataresna'an ban kaestowanna ELOHIM enyata'agi kalaban parantara'anna Isa Almasih. 18 Tadha' se tao nangale'e ELOHIM, kajabana Pottrana Rama se nonggal, se padha ban Rama, ban ce' rapedda bi' Salerana. Salerana se anyata'agi Rama ka sengko' ban ba'na. 19 Para pangobasa Yahudi e Yerusalim nyoro mam-imam ban reng-oreng Lewi entar ka Yahya sarta atanya kantha reya, "Sampeyan paneka pasera?" 20 Yahya ngako rang-terrangan, "Sengko' reya banne Rato Panyalamet." 21 "Daddi pasera sampeyan paneka?" ca'na reng-oreng jareya. "Ponapa sampeyan paneka Eliya?" "Banne," saodda Yahya. "Ponapa sampeyan paneka Nabbi?" ca'na reng-oreng jareya pole. "Banne," sambidda. 22 "Manabi sapaneka, ngereng dhabuwagi pasera sampeyan paneka," ca'na reng-oreng jareya, "me' olle kaula bisa ngatore jawaban ka reng-oreng se ngotos kaula. Ponapa se edhabuwagiya sampeyan parkara sampeyan dibi'?" 23 Dhabuna Yahya, "Sengko' reya se bi' Nabbi Yesaya ekoca': 'Oreng se aera' e sagara beddhi: Parampa'agi jalan kaangguy Pangeran.' " 24 Reng-oreng se eotos bi' reng-oreng Farisi jareya 25 atanya, "Manabi sampeyan banne Rato Panyalamet, banne Eliya, banne sang Nabbi, aponapa sampeyan me' abaptis oreng?" 26 Dhabuna Yahya, "Sengko' reya abaptis oreng ngangguy aeng. Tape badha oreng se apolong ban ba'na tape ba'na ta' kennal. 27 Salerana rabu jang budhiyan dhari sengko', tape mokka' talena kateteyanna bai sengko' reya ta' pantes." 28 Jareya kabbi kadaddiyan e Betania, e temorra Songay Yordan kennengnganna Yahya se abaptis oreng. 29 Kalagguwanna, Yahya ngoladi Isa rabu sarta nyander ka Salerana. Yahya laju adhabu, "Abas, wa, arowa' Cacempena ELOHIM se matadha' dusana dunnya. 30 Salerana jareya se bi' sengko' ekoca' se rabuwa jang budhiyan dhari sengko', tape araja'an dhari sengko', sabab sabellunna sengko' lahir, Salerana la badha. 31 Sabellunna, sengko' ta' tao sapa Salerana jareya. Mangkana sengko' dhateng abaptis oreng ngangguy aeng sopaja oreng Isra'il kennal ka Salerana." 32 Yahya nyakse'e kantha reya: "Sengko' nangale'e Errohna ELOHIM toron akantha dara dhari langnge' enneng e attasanna. 33 E bakto jareya sengko' gi' ta' tao sapa Salerana jareya, tape ELOHIM se makon sengko' abaptis oreng ngangguy aeng, la adhabu ka sengko', 'Mon ba'na nangale'e Errohna ELOHIM toron, pas enneng e attassa settong oreng lalake', oreng jareya se bakal abaptisa oreng bi' Errohna ELOHIM.' 34 Sengko' la nangale'e dibi' Erroh jareya," ca'na dhabuna Yahya, "ban sengko' nyakse'e ja' oreng jareya Pottrana ELOHIM." 35 Kalagguwanna Yahya badha e kennengngan jareya pole abareng bi' moredda kadhuwa. 36 E bakto Yahya ngoladi Isa, laju adhabu, "Abas, wa! Arowa' Cacempena ELOHIM." 37 Moredda Yahya se kadhuwa ngedhing dhabuna Yahya jareya, laju ngereng Isa. 38 Isa atole ka budhi, ngoladi se noro' bunte' jareya, laju adhabu, "Ba'na nyareya apa?" Saodda se kadhuwa jareya, "Rabbi, e ka'imma kalenggiyanna panjennengngan?" (Oca' 'Rabbi' reya artena 'Guru'.) 39 "Mara noro', tenggu dibi'," dhabuna Isa. Se kadhuwa jareya noro', laju nangale'e e dhimma kalenggiyanna Isa. E bakto jareya pokol empa' asar. Saare jareya se kadhuwa buru enneng bi' Isa. 40 Sala settong e antarana oreng se kadhuwa se ngedhing apa se edhabuwagi Yahya jareya sarta pas noro' Isa, nyamana Andreyas, taretanna Simon Petrus. 41 Andreyas duli nyare'e Simon, taretanna, sarta laju abala kantha reya, "Kaula ampon atemmo ban Mesiyas!" (Mesiyas reya artena padha ban Almasih, iya areya Rato Panyalamet.) 42 Saellana jareya bi' Andreyas Simon laju egiba ka Isa. Isa mandeng Simon, laju adhabu, "Ba'na reya Simon, ana'na Yonas, tape ba'na esebbuda Kefas." (Kefas reya padha ban Petrus, artena: gunong karang.) 43 Kalagguwanna Isa motossagi meyosa ka Galilea. E jadhiya tapanggi ban Filipus, laju adhabu ka Filipus jareya, "Mara, noro' sengko'!" 44 Filipus reya asalla dhari Betsaida, kennengnganna bengkona Andreyas ban Petrus. 45 Filipus tatemmo ban Natana'el, laju ngoca', "Sengko' la tatemmo ban oreng se esebbut bi' Mosa e dhalem Ketab Hokomma ELOHIM, ban se eberta'agi bi-nabbi. Jareya Isa dhari Nazaret, pottrana Yusup." 46 Tape Natana'el nyaot, "Ba' badha'a barang se bagus dhari Nazaret?" "Mara tenggu dibi'," saodda Filipus. 47 E bakto Isa ngoladi Natana'el dhateng, laju adhabu parkara oreng jareya, "Abas, arowa' oreng Isra'il se saongguna. Tadha' se palsu e dhalem aba'na." 48 "Kadi ponapa Panjennengngan me' ngagali ka abdina?" ca'na patanyana Natana'el ka Isa. Dhabuna Isa, "Sabellunna Filipus ngolok ba'na, Sengko' la nangale'e ba'na e babana bungkana ara jarowa." 49 "Guru," ca'na Natana'el, "Panjennengngan paneka Pottrana ELOHIM! Panjennengngan Ratona Bangsa Isra'il!" 50 Dhabuna Isa, "Apa ba'na parcaja ka Sengko' jareya pera' polana Sengko' ngoca' nangale'e ba'na e babana bungkana ara rowa? Ba'na bakal nangaleyana rang-barang se araja'an dhari jareya!" 51 Isa laju adhabu pole, "Ongguwan, paparcaja, ya, ba'na bakal nangaleyana langnge' abukka', ban kat-malaekadda ELOHIM ongga toron ka Pottrana Manossa."
1 Saellana olle dhu are dhari jareya, badha jang-onjangan e kottha Kanna e Galilea, ban ebuna Isa badha e jadhiya. 2 Isa ban red-moredda eatore keya ka jang-onjangan jareya. 3 E bakto anggurra la tadha', ebuna adhabu ka Isa, "Anggurra ta' mendhang." 4 Dhabuna Isa, "Kaula ja' kon-pakon, Bu. Gi' ta' dhapa' baktona Kaula anyata'agiya pasera salerressa Kaula paneka." 5 Tape ebuna Isa adhabu ka para pangladin, "Toro' apa se esorowagi ka ba'na." 6 E jadhiya badha kelmo' nem-ennem, se esadhiya'agi e jadhiya kaangguy maccowe soko menorot adad Yahudi. Kelmo' jareya essena ra-kera saratos liter. 7 Isa adhabu ka reng-oreng se aladine jang-onjangan jareya, "Mo'-kelmo' jareya esse'e aeng." Bi' reng-oreng se aladine jang-onjangan jareya kelmo'na eesse'e aeng kabbi epapossa'. 8 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Sateya kala' aeng jareya sakone', pas giba ka katowana jang-onjangan reya." Reng-oreng se aladine jang-onjangan jareya ngala' aeng e kelmo' jareya, laju egiba ka katowana jang-onjangan; 9 katowana jang-onjangan jareya nyepcep aeng jareya, se la aoba daddi anggur. (Oreng jareya ta' tao olle dhari dhimma anggur jareya, coma reng-oreng se nyelen aeng jareya se tao.) Daddi katowana jang-onjangan jareya laju nyander ka seddi'na pangantan lake', 10 sarta pas ngoca', "Biyasana se eangka'agi kaadha' anggur se paleng bagus; mon tamoy ampon tobuk se ngenom, buru epakalowar anggur se biyasa. Tape anggur se bagus bi' sampeyan eerrep sampe' samangken!" 11 Jareya mo'jijadda Isa se dha'-adha', se epabadha Isa neng e Kanna, Galilea. Kalaban tandha jareya Isa noduwagi kamolja'anna. Daddi red-moredda parcaja ka Salerana. 12 Saellana jareya, Isa meyos ka Kapernaum asareng ban ebuna, tan-taretanna ban red-moredda. Kabbi padha neng e jadhiya sampe' pan-barampan are abidda. 13 E bakto Are Raja Paska Yahudi la para', Isa meyos ka Yerusalim. 14 E Padalemman Socce Isa manggi reng-oreng se padha ajuwal sape, dumba ban dara; bariya keya reng-oreng se nyadhiya'agi poroban pesse padha toju' ngadhebbi meja e jadhiya. 15 Isa laju abadhi peccot dhari tale, terros ngagga sakabbiyanna keban se badha e jadhiya, iya areya dumba ban sape, epakalowar dhari Padalemman Socce. Ja-mejana reng-oreng se nyadhiya'agi poroban pesse epajungkelang sampe' pessena car-kalacer san-kassannagi. 16 Saellana jareya Isa adhabu ka reng-oreng se ajuwal dara, "Pakalowar kabbi dhari dhinna'. Dalemma Rama ja' kagabay kennengnganna adagang!" 17 Red-moredda laju enga' ka ayat e dhalem Alketab se amonye kantha reya, "Pangabakte abdidalem ka Dalemmepon Junandalem ekarassa rabbang e dhalem ate abdidalem." 18 Ja-pangrajana Yahudi nangtang Isa, oca'na, "Kodda' Sampeyan mabadha kaajiban menangka tandha ka kaula sadaja ja' Sampeyan andhi' ha' alako sapaneka!" 19 Dhabuna Isa, "Pagujur Padalemman Socce reya, e dhalem tello are bi' Sengko' la epamanjengnga pole." 20 Ca'na reng-oreng jareya, "Padalemman Socce paneka epaddek pa' polo ennem taon abidda, buru mare. Bi' sampeyan e paddegga e dhalem tello are?" 21 Tape Padalemman Socce se ekamaksod Isa jareya badanna dibi'. 22 Daddi e bakto Isa odhi' pole saellana seda, red-moredda laju enga' ja' Isa la tao adhabuwagi parkara jareya. Daddi laju padha parcaja ka pa-apa se etoles e dhalem Alketab ban pa-apa se edhabuwagi Isa. 23 Sabatara Isa badha e Yerusalim e bakto Paraya'an Paska, bannya' oreng se parcaja ka Salerana polana nangale'e kaajiban-kaajiban se ebadha'agi sengko'. 24 Tape Isa ta' parcaja ka reng-oreng jareya, sabab Isa ngagali ka sakabbiyanna oreng. 25 Ta' parlo Isa eatore oneng sapa reng-oreng jareya, sabab Isa dibi' la ngagali apa se badha e dhalem atena manossa.
1 Badha pamimpin agama Yahudi dhari golonganna oreng Farisi se anyama Nikodemus. 2 E settong malem Nikodemus nyabis ka Isa, laju mator, "Guru, abdina oneng ja' Panjennengngan eotos ELOHIM. Sabab tadha' oreng se onenga mabadha kaajiban akadi se epabadha Panjennengngan manabi ta' esarengnge ELOHIM." 3 Dhabuna Isa, "Paparcaja, ya, tadha' settonga oreng se bisa'a daddi anggotana ommadda ELOHIM mon oreng jareya ta' elahirragi pole." 4 "Kadi ponapa oreng se ampon dibasa kengenga lahir pole?" ca'na Nikodemus ka Isa. "Kadi ponapa se kengenga maso'a ka dhalem gandhu'annepon ebuna sarta laju elahirragi pole." 5 Dhabuna Isa, "Sengko' ngoca' sabendherra: mon oreng ta' elahirragi dhari aeng ban Errohna ELOHIM, oreng jareya ta' kera daddi ommadda ELOHIM. 6 Manossa badanna elahirragi bi' oreng towana, tape sacara rohani elahirragi bi' Errohna ELOHIM. 7 Daddi ja' heran mon Sengko' ngoca': ba'na kabbi kodu elahirragi pole. 8 Angen ajalan dha' emma'a bai noro' sakarebba; ba'na ngedhing monyena, tape ta' tao dhari dhimma padhatengnga ban dha' emma jalanna. Bariya keya oreng se elahirragi Errohna ELOHIM." 9 "Me' kadi ka'dhinto'?" ca'na Nikodemus. 10 Dhabuna Isa, "Ba'na reya guru e Isra'il. Masa' ba'na ta' tao? 11 Paparcaja, ya: Sengko' ban Tang red-mored reya acaca pera' parkara pa-apa se la ekataowe Sengko' ban tang red-mored reya, sarta nyaksene pera' parkara pa-apa se la tao etangale; tape ba'na ta' endha' narema kasakseyanna Sengko' ban Tang red-mored reya. 12 Ba'na ta' parcaja mon Sengko' nyareta'agi ka ba'na parkara pa-apa dhari dunnya reya; baramma ba'na se parcaja'a mon Sengko' nyareta'agi pa-apa se dhari sowarga? 13 Ban tadha' oreng se tao ongga ka sowarga, kajabana Pottrana Manossa, se toron ka dunnya dhari sowarga. 14 Padha ban Mosa se maongga olar dimbaga ka kaju e sagara beddhi, bariya keya Pottrana Manossa kodu epaongga, 15 sopaja oreng se parcaja ka Salerana olle odhi' se sabendherra tor langgeng." 16 Sabab ELOHIM reya talebat raja taresnana ka manossa e dunnya reya, sampe' marengngagi Pottrana se nonggal, sopaja pa'-sapa'a se parcaja ka Salerana ta' sampe'a mate, tape olle odhi' se saongguna tor langgeng. 17 Sabab ELOHIM ngotos Pottrana banne kaangguy nyare salana dunnya reya, tape kaangguy masalamedda. 18 Oreng se parcaja ka Salerana ta' kera eokom. Tape se ta' parcaja la eokom bi' ELOHIM, sabab ta' parcaja ka Pottrana ELOHIM se nonggal. 19 Oreng jareya egugat adhasar ka parkara reya: Terrang jareya la rabu ka dunnya, tape manossa asennengngan ka petteng etembang ka terrang, sabab lalakonna reng-oreng jareya juba'. 20 Sakabbiyanna oreng se alako jahat, baji' ka terrang, ta' endha' ka terrang, sopaja lalakonna se jahat ta' etangaleyana oreng. 21 Tape oreng se ngalakone kasokanna ELOHIM, entar ka terrang sopaja nyata'a ja' apa se elakone aba'na jareya menorot kasokanna ELOHIM. 22 Saellana jareya Isa ban red-moredda meyos ka Yudea. Isa alenggi e jadhiya sakejja' ban red-moredda sarta abaptis oreng. 23 E bakto jareya Yahya gi' ta' epamaso' ka penjara. Yahya jareya abaptis e Ainon, ta' jau dhari Salim, sabab e jadhiya bannya' aengnga. Reng-oreng padha entar ka jadhiya, ban Yahya laju abaptisa oreng. 25 Red-moredda Yahya badha se molae atokar ban oreng Yahudi parkara atoranna oreng abacco noro' hokomma agama. 26 Red-moredda jareya laju entar ka Yahya, sarta ngoca', "Guru, panjennengngan ba' emoda ka oreng se asareng panjennengngan e temorra Songay Yordan ka'issa', se sareng panjennengngan eduduwagi ka abdina sadaja gi' bakto ganeka? Samangken oreng gapaneka abaptis oreng jugan, ban sadajana oreng entar ka oreng gapaneka!" 27 Dhabuna Yahya, "Manossa reya ta' kera andhi' pa-apa mon ta' eparenge ELOHIM. 28 Ba'na dibi' la ngedhing sengko' ngoca', 'Sengko' reya banne Rato Panyalamet. Sengko' eotos dhateng kaadha', ajangadha'i Salerana.' 29 Pangantan bine' reya andhi'na pangantan lake'. Bat-sobadda pangantan lake' pera' manjeng e seddi'anna sambi ngedhingngagi, ban arassa senneng mon ngedhing sowarana pangantanna lake'. Bariya keya sengko'. Sateya sengko' ce' sennengnga. 30 Salerana se kodu atamba penting, ban sengko' sajan korang penting." 31 Se rabu dhari attas ngalebbi'i sakabbiyanna. Se dhateng dhari dunnya tamaso' golonganna oreng dunnya, ban acaca parkara rang-barang dunnya. Salerana se rabu dhari attas ngalebbi'i sakabbiyanna. 32 Salerana abu-dhabu parkara apa se la eoladi ban epeyarsa, tape tadha' oreng settonga se parcaja ka kasakseyanna. 33 Oreng se parcaja ka kasakseyanna jareya, ngakone ja' ELOHIM reya lerres. 34 Sabab oreng se eotos ELOHIM manapa' dhabuna ELOHIM, sabab Errohna ELOHIM la eparengngagi sacara samporna ka Salerana. 35 Rama taresna ka Pottrana, ban la massra'agi sakabbiyanna kobasa ka Salerana. 36 Oreng se parcaja ka Pottra jareya bakal olleya odhi' se saongguna tor langgeng. Tape oreng se ta' ta'at ka Pottra jareya ta' narema odhi', ban eokom bi' ELOHIM saterrossa.
1 Reng-oreng Farisi ngedhing ja' Isa abannya'an olle ban abaptis mored etembang bi' Yahya. ( 2 Sabendherra Isa dibi' ta' abaptis oreng, se abaptis pera' red-moredda.) 3 Daddi e bakto ngagali ja' reng-oreng Farisi la ngedhing parkara jareya, Isa laju meyos dhari Yudea ka Galilea. 4 E dhalem parjalanan jareya Isa kodu lebat e Samaria. 5 E Samaria jareya Isa napa' ka settong kottha se anyama Sikhar, ta' jau dhari tana se lamba' eparengngagi Yakub ka Yusup pottrana. 6 E jadhiya badha somorra Yakub. Isa ce' lessona polana parjalanan jareya, daddi alenggi e seddi'na somor jareya. E bakto jareya are ra-kera pokol dhubellas dhuk-beddhuk, 7 red-moredda padha entar ka kottha melleya kakanan. E bakto jareya pas badha oreng babine' Samaria entar nemba aeng. Dhabuna Isa ka babine' jareya, "Mara, ra, Sengko' berri'i aengnga, Sengko' ngenoma." 9 Saodda babine' jareya, "Sampeyan oreng Yahudi, kaula oreng Samaria; aponapa Sampeyan me' nyo'on aeng enom ka kaula?" (Sabab oreng Yahudi ta' endha' apolongan ban oreng Samaria.) 10 Dhabuna Isa, "Ja' sakenga ba'na tao ka paparengnga ELOHIM ban tao sapa se menta aeng enom ka ba'na, tanto ba'na dibi' se menta aeng enom ka oreng jareya, ban oreng jareya tanto apareng ka ba'na aeng kaodhi'an." 11 Ca'na babine' jareya, "Sampeyan ta' kaagungan temba, ban somor paneka ce' dhalemma. Dhari ka'imma Sampeyan se olleya aeng kaodhi'an? 12 Somor paneka paparengnga Yakub bangatowa bangsa kaula. Yakub dibi' manabi adha'ara aeng mondhut dhari somor paneka; Sapaneka jugan tra-pottrana sareng ebinna. Ponapa Sampeyan apangrasa araja'an dhari Yakub?" 13 Dhabuna Isa, "Oreng se ngenom aeng reya gi' pelka'a pole. 14 Tape oreng se ngenom aeng baberri'na Sengko' ta' kera pelka' salanjangnga. Sabab aeng baberri'na Sengko' jareya bakal daddiya somber e dhalem aba'na se nancel kalowar ban madhateng odhi' se sabendherra tor langgeng ka aba'na." 15 Ca'na babine' jareya, "Towan, tore kaula parenge aeng ganeka, sopaja kaula ta' pelka' pole, sareng ta' parlo abali ngala' aeng ka ka'anja." 16 "Kassa' olok lakena ba'na, pas abali dha' enna'," ca'na dhabuna Isa. 17 "Kaula ta' gadhuwan lake," saodda babine' jareya. "Teppa' ca'na ba'na," dhabuna Isa. 18 "Sabab ba'na la alake lema kale, ban lalake' se apolong ban ba'na sateya banne lakena ba'na." 19 "Samangken kaula oneng, Panjennengngan paneka nabbi," ca'na babine' jareya. 20 "Bangatowana bangsa Samaria abakte ka ELOHIM e gumo' paneka, namong bangsaepon Panjennengngan ngoca' ja' namong e Yerusalim kennengngannepon oreng abakte ka ELOHIM." 21 "Ba'na paparcaja, ya," dhabuna Isa ka babine' jareya, "E settong bakto oreng abakteya ka Rama, banne e gumo' reya, ban bariya keya banne e Yerusalim. 22 Ba'na, reng-oreng Samaria nyemba ka se ta' ekennal bi' ba'na dibi', tape Sengko' kabbi, oreng Yahudi, nyemba ka Salerana se ekennal bi' oreng Yahudi, sabab kasalameddan dhari oreng Yahudi dhatengnga. 23 Tape bakal napa'a baktona, la'-mala' sanyatana la napa' baktona, ja' kalaban kobasana Errohna ELOHIM oreng bakal abakteya ka Rama menangka ELOHIM se saongguna akantha se ekasokane Rama. 24 Sabab ELOHIM reya Erroh, ban pera' kalaban kobasana Errohna ELOHIM reng-oreng bisa abakte ka Rama menorot kodradda Rama." 25 Babine' jareya ngoca' ka Isa, "Abdina oneng ja' Rato Panyalamet (se esebbut Almasih) bakal rabuwa. Manabi Salerana ampon rabu, abdina sadaja bakal eparengngana oneng ponapa'a saos sareng Salerana." 26 "Sengko' reya Rato Panyalamet jareya," dhabuna Isa, "Sengko' se acaca bi' ba'na sateya reya." 27 E bakto jareya red-moredda Isa la padha dhateng. Kabbi padha heran nangale'e Isa abu-dhabu ban oreng babine'. Tape tadha' settonga se atanya ka babine' jareya, "Sampeyan aponapa'a?" otabana atanya ka Isa, "Aponapa Panjennengngan me' abu-dhabu sareng babine' paneka?" 28 Babine' jareya laju berka' ka kottha, kelmo'na edina. Ca'na babine' jareya ka reng-oreng se badha e jadhiya, 29 "Tore mon nengalana oreng se apareng oneng ka kaula sabarang se oneng elakone kaula. Pola oreng ganeka me' Rato Panyalamet?" 30 Daddi reng-oreng jareya padha mangkat dhari kottha jareya entar ka Isa. 31 Sabatara jareya bi' red-moredda Isa eajak adha'ar. "Guru," oca'na, "eatore adha'ar." 32 Tape Isa adhabu, "Sengko' la andhi' kakanan, ba'na ta' tao." 33 Daddi red-moredda padha saleng atanya, "Pola badha oreng ngatore kakanan ka Salerana." 34 Isa laju adhabu, "Tang kakan iya areya atoro' ka kasokanna se ngotos Sengko', ban mamare lalakon se epassra'agi ka Sengko'. 35 Ba'na ngoca', 'Pa' bulan aggi' mosem anye.' Tape Sengko' ngoca'a ka ba'na: abassagi pateppa' gal-teggal rowa; gandumma la koneng, la ekenneng anye! 36 Oreng se anye la molae narema opana ban makompol hasella kaangguy odhi' se saongguna tor langgeng. Daddi oreng se nabur ban se anye olle anga-bunga areng-bareng. 37 Pajat bendher ca'-oca'an reya: 'Se settong namen, se laen anye.' 38 Bi' Sengko' ba'na esoro anye e teggal se ta' egarap ba'na; oreng laen se agarap, ban ba'na se narema kaontongan dhari lalakonna reng-oreng jareya." 39 Bannya' oreng Samaria e kottha jareya parcaja ka Isa polana babine' jareya ngoca', "Oreng jareya nyebbuttagi ka sengko' sabarang se la elakone sengko'." 40 Daddi e bakto tatemmo ban Isa, reng-oreng jareya laju padha nyo'on sopaja Isa kasokana alenggi bi' reng-oreng jareya. Daddi Isa alenggi e jadhiya dhu are abidda. 41 Saellana jareya sajan bannya' pole se parcaja ka Isa polana apa se eajarragi dibi' ka reng-oreng jareya. 42 Ban reng-oreng jareya ngoca' ka babine' gella', "Samangken kaula parcaja, banne polana se ekabala sampeyan ka kaula, tape polana kaula dibi' ampon ngedhing, ban oneng ja' Isa ganeka pajat Panyalamedda Dunnya." 43 Saellana dhu are se alenggi e Sikhar, Isa laju meyos ka Galilea. 44 Isa dibi' la adhabu, "Nabbi ta' eargai e nagarana dibi'." 45 Tape sanapa'na ka Galilea reng-oreng e jadhiya narema Isa kalaban senneng ate, sabab reng-oreng jareya badha e Yerusalim e Are Paska, ban la nangale'e pa-apa se elampa'agi Isa. 46 Saellana jareya Isa abali ka Kanna e Galilea, iya areya kennengnganna Salerana se ngoba aeng epadaddi anggur. E kottha jareya badha ponggabana pamarenta, ana'na teppa'na sake' e Kapernaum. 47 E bakto ngedhing ja' Isa la rabu ka Galilea dhari Yudea, ponggabana pamarenta jareya laju nyabis ka Isa sarta nyo'on sopaja Isa kasokana rabu ka Kapernaum kaangguy mabaras ana'na se para' mateya. 48 Isa adhabu ka ponggabana pamarenta jareya, "Mon ba'na ta' nangale'e kaajiban-kaajiban, ba'na ta' kera parcaja." 49 "Towan," ca'na ponggabana pamarenta jareya, "ngereng duli alenggi ka compo' sabellunnepon ana' abdina mate." 50 Dhabuna Isa, "Kassa' le-mole, ana'na ba'na la baras." Oreng jareya parcaja ka dhabuna Isa, laju mole. 51 E tengnga jalan tatemmo ban di-abdina se padha entar abala ka lorana, oca'na, "Pottrana panjennengngan ampon sae." 52 Ponggabana pamarenta jareya atanya pokol barampa ana'na jareya se molae baras. Ca'na di-abdina jareya, "Ba'ari' ra-kera pokol settong dhuk-beddhuk panassepon elang." 53 Eppa'na kana' se sake' jareya laju enga' ja' e bakto jareya Isa se adhabu ka aba'na, "Ana'na ba'na la baras." Daddi oreng jareya sabala padha parcaja ka Isa. 54 Jareya kaajiban se kapeng dhuwa' se epabadha Isa e Galilea saellana rabu dhari Yudea.
1 Saellana jareya badha paraya'an Yahudi, daddi Isa meyos ka Yerusalim. 2 E Yerusalim, e seddi'na "Labang Dumba" badha settong taman, se e dhalem oca' Ibrani enyamae Betesda. E jadhiya badha amperra lalema'. 3 E per-amper jareya bannya' oreng sake' epadhung-tedhungan; badha se buta, badha se dippang, ban badha se empon. (Reng-oreng sake' jareya anante' gulina aeng e taman jareya. 4 Sabab dhang-kadhang malaekadda Pangeran toron ka taman jareya, makocak aengnga. Ban oreng sake' se dha'-adha' kadibi' maso' ka dhalem taman jareya e bakto aengnga akocak bakal barasa dhari panyakedda.) 5 E kennengngan jareya badha oreng lalake' kasorang se sake' la tello polo ballu' taon abidda. 6 Isa ngoladi oreng jareya dhung-tedhungan e jadhiya, ban tao ja' oreng jareya sake' la ce' abidda. Daddi Isa laju adhabu, "Ba'na terro barasa, ya?" 7 Oreng se sake' jareya nyambit, "Pa', e ka'dhinto' tadha' oreng se mamaso'a kaula ka dhalem taman e bakto aengnga akocak. E bakto kaula aehteyar maso'a, ampon badha oreng laen se ajangadha'i." 8 Dhabuna Isa ka oreng jareya, "Mara jaga, kala' tekerra, pas ajalan." 9 E bakto jareya keya oreng buru laju baras. Tekerra ekala', laju ajalan. Kadaddiyan jareya teppa' are Sabat. 10 Daddi ja-pangrajana Yahudi ngoca' ka oreng se buru epabaras jareya, "Sateya are Sabat. Ba'na ta' olle ngeba teker." 11 Tape oreng jareya nyaot, "Oreng se mabaras abdina se makon abdina ajalan ngeba teker paneka." 12 "Sapa se nyoro ba'na kantha jareya?" ca'na reng-oreng gella'. 13 Tape oreng se la baras jareya ta' tao sapa orengnga, sabab e bakto jareya ce' bannya'na oreng ban Isa la maelang. 14 Saellana jareya Isa tapanggi ban oreng jareya e dhalem Padalemman Socce. Dhabuna Isa, "Sateya ba'na la baras. Ja' agabay dusa pole, mon enja' ba'na bakal lebbiya palang dhari dha'-adha'na." 15 Oreng jareya laju abala ka om-kaom oreng agungnga Yahudi ja' se mabaras aba'na iya areya Isa. 16 Daddi ja-pangraja jareya molae la-nyala ka Isa, sabab Isa mabaras oreng gella' e are Sabat. 17 Tape Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Tang Rama ros-terrosan tan-ngastane sampe' sateya, ban Sengko' kodu alalakon keya." 18 Dhabuna Isa jareya andaddiyagi om-kaom oreng agung Yahudi sajan aehteyar mateyana Isa. Kan cara jareya, banne pera' polana Isa ta' atoro' ka atoranna agama parkara are Sabat, tape badha parkara laenna pole, iya areya Isa adhabu ja' ELOHIM Ramana; jareya andhi' arte Isa mapadha Salerana bi' ELOHIM. 19 Isa adhabu kantha reya ka reng-oreng gella', "Ba'na paparcaja, ya; Pottra ta' bisa alako pa-apa kalaban kobasana dibi'. Apa se eoladi eastane Ramana, jareya se elakone. Sabab apa se eastane Rama, jareya se eastane Pottra. 20 Sabab Rama taresna ka Pottra ban noduwagi ka Pottra jareya pa-apa se eastane Salerana dibi'. La'-mala' Rama bakal noduwagiya ka Pottrana kon-lalakon se araja'an dhari jareya, sampe' ba'na tanto heran. 21 Rama maodhi' oreng se la mate, ban apareng odhi' se saongguna tor langgeng ka oreng jareya; bariya keya Pottra apareng odhi' se saongguna tor langgeng ka oreng se ekasokane eparengngana odhi' jareya. 22 Rama dibi' ta' ahakime sapa'a bai. Sakabbiyanna kakobasa'an kaangguy ahakime la epassra'agi ka Pottrana. 23 Rama alampa'agi kantha jareya sopaja Pottra ehormat oreng padha akantha Rama. Pa'-sapa'a se ta' ngormadi Pottra padha ban ta' ngormadi Rama se ngotos Pottra jareya. 24 Sengko' ngoca'a sabendherra: Oreng se ngedhingngagi Tang oca' kalaban gu-onggu, ban parcaja ka se ngotos Sengko', andhi' odhi' se saongguna tor langgeng. Oreng jareya bakal lopoda dhari okoman; aba'na la lopot dhari pate ban la olle kaodhi'an. 25 Paparcaja, ya: Bakal dhapa'a baktona, la'-mala' la dhapa' baktona, oreng mate bakal ngedhinga sowarana Pottrana ELOHIM, ban oreng se ngedhing sowara jareya bakal odhi'a. 26 Akantha Rama se daddi somberra odhi', Pottrana epadaddi somberra odhi' keya. 27 Pottrana la eparenge ha' kaangguy ahakime, sabab Salerana jareya Pottrana Manossa. 28 Ba'na ja' heran mon ngedhing jareya; sabab bakal dhapa'a baktona oreng mate kabbi padha ngedhinga sowarana, 29 laju kalowar dhari koburanna. Oreng se alako becce' bakal jaga'a kaangguy odhi'a, tape se alako juba' bakal jaga'a kaangguy narema'a okoman." 30 "Sengko' ta' bisa apa-rapa noro' Tang karep dibi'. Sengko' pera' ahakime menorot se epakonnagi ELOHIM. Ban tang potosan adil, sabab Sengko' ta' noro' Tang karep dibi', tape atoro' ka kasokanna Rama se ngotos Sengko'. 31 Saompamana Sengko' aberri' kasakseyan ka Tang aba' dibi', kasakseyan jareya ta' ekenneng tarema menangka bukte. 32 Tape badha oreng laen se aberri' kasakseyan parkara Sengko', ban Sengko' tao ja' kasakseyanna jareya pajat bendher. 33 Ba'na nyoro oreng entar ka Yahya, ban Yahya aberri' kasakseyan sabendherra parkara Sengko'. 34 Sengko' ngoca'agi parkara jareya banne polana Sengko' marlowagi kasakseyanna manossa, tape sopaja ba'na epasalamedda. 35 Yahya padha ban damar se odhi' ban tera'. Kaangguy sabatara abidda ba'na senneng narema sonarra. 36 Tape kasakseyan Sengko' araja'an dhari kasakseyanna Yahya. Pa-apa se elakone Sengko' sateya reya, iya areya lalakon se bi' Rama epakon lakone ka Sengko', abukteyagi ja' Sengko' reya pajat eotos Rama. 37 Ban Rama se ngotos Sengko' apareng kasakseyan keya parkara Sengko'. Ba'na gi' ta' tao ngedhing sowarana otaba nangale'e Salerana. 38 Dhabuna bi' ba'na ta' esempen e atena sabab ba'na ta' parcaja ka Sengko' otosanna. 39 Ba'na ajar Alketab sabab ba'na nyangka kalaban cara se kantha jareya ba'na bakal olleya odhi' se saongguna ban se langgeng. Ban Alketab jareya dibi' aberri' kasakseyan parkara Sengko'. 40 Tape ba'na ta' endha' nyander ka Sengko' sopaja olleya odhi' se langgeng. 41 Sengko' ta' terro ealemma manossa. 42 Sengko' tao sapa ba'na reya. Sengko' tao ba'na e dhalem atena ta' andhi' kataresna'an ka ELOHIM. 43 Sengko' dhateng kalaban kobasana Tang Rama, tape ba'na ta' endha' narema Sengko'. Tape mon oreng dhateng kalaban kobasana dibi' bi' ba'na etarema. 44 Baramma ba'na se parcaja'a ka Sengko', mon ba'na terro ealemma sasamana, ban ta' aehteyar sopaja ealemma ELOHIM Se Settong? 45 Ba'na ja' nyangka bi' Sengko' esala'agiya e ajunanna Rama. La'-mala' se nyala'agiya ba'na iya areya Mosa, se daddi pangarebbanna ba'na. 46 Ja' sakenga ba'na parcaja ka Mosa tanto ba'na parcaja ka Sengko', sabab se etoles Mosa nerrangngagi parkara Sengko'. 47 Tape mon ba'na ta' parcaja ka se etoles Mosa, baramma ba'na se parcaja'a ka se ekoca'agi Sengko'?"
1 Ta' saapa abidda dhari jareya Isa meyos ka temorra Talaga Galilea, se enyamae keya Talaga Tiberiyas. 2 Sanapa'na ka jadhiya laju etoro' bunte' oreng sabannya'na sabab reng-oreng jareya la nangale'e kaajiban-kaajiban se mabaras reng-oreng sake'. 3 Isa ongga ka gumo', pas alenggi e jadhiya ban red-moredda. 4 E bakto jareya la para' Are Raja Paskana Yahudi. 5 E bakto ngoladi ka sakalenglengnga, Isa laju ngagali ja' bannya' oreng anyo-ronyo noro' Salerana ka jadhiya. Daddi Isa laju adhabu ka Filipus, "E dhimma melleya roti, sopaja reng-oreng rowa bisa'a ngakan?" ( 6 Isa adhabu kantha jareya terro ngojiya Filipus, sabab sanyatana Salerana la ngagali apa se bakal elampa'agiya.) 7 Filipus mator, "Sanare ngobangana roti kantos dhu ratos pesse salaka ta' kera cokop eteddha reng-oreng ka'dhinto', sanare rang-sorangnga namong eparenge bil-satembil." 8 Badha moredda Isa se laen, se anyama Andreyas, iya areya taretanna Simon Petrus, mator, 9 "E ka'dhinto' badha na'-kana' lalake' kasorang se gadhuwan roti lalema' sareng juko' dhadhuwa'. Namong ponapa artena monggu ka oreng se saka'dhinto bannya'epon." 10 "Reng-oreng jareya soro toju'," dhabuna Isa. E kennengngan jareya bannya' rebbana, daddi reng-oreng jareya toju' e rebba, bannya'na ra-kera badha lema ebu oreng lalake'an. 11 Isa mondhut roti gella', laju asokkor ka ELOHIM. Saellana jareya rotina egi-bagi ka oreng se sabannya'na jareya. Bariya keya juko'na egi-bagi. Reng-oreng se badha e jadhiya padha ngakan sanyang-kennyangnga. 12 Saellana kabbi padha kennyang se ngakan, Isa adhabu ka red-moredda, "Kassa' pakompol lebbina kakanan jareya; ja' sampe' badha se tabuwang." 13 Red-moredda laju makompol bin-lebbinna roti se ekakan reng-oreng jareya, bannya'na gi' kare dhubellas karanjang. 14 E bakto nangale'e kaajiban se epabadha Isa jareya, oreng se bannya' jareya laju padha ngoca', "Oreng reya pajat Nabbi se earep rabuna ka dunnya!" 15 Isa ngagali ja' reng-oreng jareya nyanderra maksa'a Salerana epadaddiya ratona. Daddi Isa laju nyengla ka kennengngan se amo'-gumo'. 16 E bakto la molae malem, red-moredda Isa toron ka talaga. 17 Saellana jareya laju ongga ka parao, entas talaga entara ka Kapernaum. Are la malem, tape Isa gi' ta' rabu. 18 Sabatara jareya angenna laju tandhes ban omba'na raja. 19 Saellana se alajar olle ra-kera lema' otaba nem kilometer, red-moredda Isa jareya nangale'e Isa alomampa e attas aeng nyander ka paraona. Red-mored jareya ce' tako'na. 20 Tape Isa adhabu, "Ella, ta' osa tako', areya Sengko'!" 21 Red-moredda ce' sennengnga, Isa eatore maso' ka dhalem paraona, ban e bakto jareya keya parao buru la napa' ka kennengngan se etojju. 22 Kalagguwanna reng-oreng se bannya' se gi' badha e penggirra talaga tao ja' gella'na e jadhiya pera' badha parao settong. Reng-oreng jareya tao ja' red-moredda Isa la mangkat nompa' parao jareya, tape Isa ta' meyos abareng. Bi' red-moredda jareya Isa edina'agi. 23 Saellana jareya badha o-parao dhari Tiberiyas alabbu e seddi'na kennengnganna reng-oreng jareya ngakan roti saellana Isa asokkor ka ELOHIM. 24 E bakto reng-oreng jareya tao ja' Isa ban red-moredda tadha' e o-parao jareya, kabbi laju padha ongga ka o-parao jareya, terros alajar ka Kapernaum nyare'e Isa. 25 E bakto atemmo bi' Isa e bara' dhajana talaga, reng-oreng jareya laju padha atanya, "Guru, bilaepon Panjennengngan se tanduk dha' ka'dhinto'?" 26 Dhabuna Isa, "Saongguna, ba'na reya padha nyare'e Sengko' polana ba'na ngakan sampe' kennyang, banne polana ba'na ngarte apa maksodda kaajiban-kaajiban jareya. 27 Ba'na ja' alako polana terro olleya kakanan se bisa tadha' ban bucco'. Ba'na kodu alako sopaja ba'na olleya kakanan se ta' bisa bucco' ban se madhateng odhi' se saongguna ban se langgeng. Ba'na bakal narema'a kakanan jareya dhari Pottrana Manossa, sabab Pottrana Manossa jareya la elanti' bi' ELOHIM Rama." 28 Reng-oreng jareya laju atanya ka Isa, "Ponapa se elakonana abdina sopaja kengenga ajalannagi kasokanna ELOHIM?" 29 Dhabuna Isa, "Se daddi kasokanna ELOHIM iya areya sopaja ba'na parcaja'a ka Salerana se eotos ELOHIM." 30 "Manabi saka'dhinto," ca'na atorra reng-oreng jareya, "ponapa bukte se eduduwagiya Panjennengngan me' olle abdina sadaja parcaja ka Panjennengngan? Ponapa se elampa'agiya Panjennengngan? 31 Bangatowa abdina sadaja adha'ar manna e ra-ara, kadi se ampon esebbuttagi e dhalem Alketab, 'ELOHIM apareng roti dhari sowarga se ekakana reng-oreng jareya.' " 32 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Paparcaja, ya: Banne Mosa, tape Tang Rama se apareng ka ba'na roti se saongguna dhari sowarga. 33 Sabab roti paparengnga ELOHIM iya areya Salerana se toron dhari sowarga ban apareng odhi' ka manossa e dunnya reya." 34 "Pa'," ca'na atorra reng-oreng jareya, "ngereng abdina sadaja parenge roti gapaneka salanjangnga." 35 "Sengko' reya Roti se aberri' kaodhi'an," dhabuna Isa ka reng-oreng jareya. "Oreng se nyander ka Sengko' ta' kera lapar salanjangnga. Ban oreng se parcaja ka Sengko' ta' kera pelka' salanjangnga." 36 "Tape akantha se la ekoca'agi Sengko' ka ba'na, maske ba'na nangale'e Sengko', ba'na ta' parcaja. 37 Sengko' ta' nolaga sapa'a bai se nyander ka Sengko'. 38 Sabab Sengko' toron dhari sowarga, banne polana ajalannagiya Tang karep dibi', tape ajalannagiya kasokanna Salerana se ngotos Sengko'. 39 Dineng kasokanna Salerana se ngotos Sengko' jareya iya areya: sopaja sakabbiyanna oreng se eparengngagi ka Sengko' ja' sampe' badha settonga se elang; tape sopaja Sengko' maodhi' pole reng-oreng jareya e Are Keyamat. 40 Sabab se daddi kasokanna Tang Rama iya areya: Sopaja sakabbiyanna oreng se la nangale'e Pottrana ELOHIM ban parcaja ka Salerana andhi' odhi' se saongguna ban langgeng. Ban bi' Sengko' epaodhi'a pole e Are Keyamat." 41 Reng-oreng Yahudi molae pek-ngacepek ka Isa, sabab Isa adhabu: "Sengko' reya roti se toron dhari sowarga". 42 Ca'na reng-oreng jareya, "Jarowa gu ta' Isa, ana'na Yusup ta' iya? Sengko' kennal ka rama ebuna! Baramma me' pas ngoca' ja' aba'na toron dhari sowarga?" 43 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Ella ja' pek-ngacepek terros. 44 Tadha' oreng se bisa nyander ka Sengko', kajabana ebakta ka Sengko' bi' Rama se ngotos Sengko'; ban sapa se nyander ka Sengko' jareya bi' Sengko' epaodhi'a pole e Are Keyamat. 45 E dhalem Ketab Bi-nabbi esebbuttagi kantha reya, 'Sakabbiyanna oreng bakal eburuga bi' ELOHIM.' Daddi sakabbiyanna oreng se ngedhing dhabuna Rama ban olle pangajaran dhari Salerana, nyander ka Sengko'. 46 Maksod Sengko' banne nerrangngagiya ja' badha oreng se la nangale'e Rama. Coma Salerana se asalla dhari ELOHIM se la nangale'e Rama. 47 Ba'na ebala'ana, ya: Oreng se parcaja, andhi' odhi' se saongguna tor langgeng. 48 Sengko' reya roti se aberri' kaodhi'an. 49 Bangatowana ba'na ngakan manna e ra-ara tape padha mate keya. 50 Tape roti se toron dhari sowarga ta' kantha jareya; oreng se ngakan roti jareya ta' kera mate. 51 Sengko' reya roti se toron dhari sowarga -- roti se aberri' kaodhi'an. Oreng se ngakan roti reya bakal odhi'a salanjangnga. Roti se bi' Sengko' ebagiya kaangguy odhi'na manossa e dunnya reya iya areya Tang daging." 52 Ngedhing parkara jareya, reng-oreng Yahudi se badha e jadhiya laju padha apadu sampe' ramme. "Baramma oreng reya se bisa'a aberri' dagingnga se esorowa kakan ka sengko' ban ba'na?" ca'na reng-oreng jareya. 53 Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Paparcaja, ya. Mon ba'na ta' ngakan dagingnga Pottrana Manossa ban ta' ngenom dharana, ba'na ta' kera odhi' ongguwan. 54 Oreng se ngakan Tang daging ban ngenom Tang dhara, andhi' odhi' se saongguna tor langgeng; sarta'anna bi' Sengko' epajaga'a pole e Are Keyamat. 55 Sabab Tang daging reya kakanan onggu ban Tang dhara nom-enoman onggu. 56 Sapa se ngakan Tang daging ban ngenom Tang dhara daddi settong bi' Sengko', ban Sengko' bi' aba'na. 57 Rama se odhi' rowa ngotos Sengko', ban Sengko' reya odhi' dhari Rama keya. Bariya keya sapa se ngakan Tang daging bakal odhi'a dhari Sengko'. 58 Areya' roti se toron dhari sowarga: banne roti akantha se ekakan bangatowana ba'na. Sabab saellana ngakan roti jareya bangatowana ba'na mate keya. Tape oreng se ngakan roti reya bakal odhi'a salanjangnga." 59 Jareya kabbi edhabuwagi Isa e bakto Salerana morok e kennengnganna kabakteyan e Kapernaum. 60 Saellana ngedhing dhabuna Isa se kantha jareya, bannya' moredda se padha ngoca', "Pangajaran reya taberra' gallu. Sapa se bisa'a narema!" 61 Isa dibi' ngagali ja' red-moredda ngacepek parkara jareya. Daddi laju adhabu, "Apa polana Tang ca'-oca' jareya ba'na ta' noro'a Sengko' pole? 62 Baramma mon ompamana ba'na dhaggi' nangale'e Pottrana Manossa ongga abali ka kalenggiyanna se asal? 63 Se maodhi' manossa iya areya Errohna ELOHIM. Kakowadanna manossa dibi' tadha' gunana. Pa-apa se ekoca'agi Sengko' reya dhabuna Errohna ELOHIM se aberri' kaodhi'an. 64 Tape gi' badha e antarana ba'na se ta' parcaja." (Dhari dha'-adha'na Isa la ngagali pa-sapa se ta' endha' parcaja ban sapa se bakal akiyanat ka Salerana.) 65 Isa laju adhabu pole, "Jareya sababba arapa Sengko' me' ngoca' ka ba'na ja' ta' kera badha oreng settonga se nyander ka Sengko' mon banne kasokanna Rama." 66 Molae dhari jareya bannya' moredda Isa se ta' endha' ngereng Isa pole. 67 Isa laju mareksane ka moredda se dhubellas, "Apa ba'na ta' nyengga'a keya?" 68 "Guste," ca'na atorra Petrus, "Nyengga'a ka pasera abdidalem? Dhabuepon Junandalem apareng kaodhi'an se saongguna sareng se langgeng. 69 Abdina ampon parcaja sareng yakin Junandalem ka'dhinto' otosan se socce dhari ELOHIM." 70 Isa adhabu, "Gu ta' Sengko' se mele ba'na se dhubellas oreng reya, ta' iya? Tape settong e antarana ba'na erroh jahat!" 71 Se emaksod Isa iya areya Yudas ana'na Simon Iskariyot. Sabab maske Yudas reya tamaso' sala settong dhari moredda Isa se dhubellas, tape Yudas jareya se akiyanada ka Isa.
1 Saellana jareya Isa meyos san-kassannagi e Galilea. Salerana ta' kasokan meyos e Yudea sabab om-kaom oreng agungnga Yahudi e jadhiya andhi' maksod mateyana Salerana. 2 E bakto jareya la para' Are Raja Bengko Un-dhaunan. 3 Daddi tan-taretanna Isa ngoca' ka Salerana, "Kassa' ba'na entar ka Yudea, me' olle red-moredda ba'na nangale'e keya lalakonna ba'na. 4 Mon oreng terro kalonta'a ta' kera alako tek-ngetek. Mon ba'na ngalakone parkara se kantha jareya, oreng sadunnya kodu tao kabbi!" ( 5 Sabab tan-taretanna dibi' ta' parcaja keya ka Salerana.) 6 "Gi' banne baktona sateya," dhabuna Isa ka reng-oreng jareya, "tape kaangguy ba'na bila'a bai bisa. 7 Ba'na ta' kera ekabaji'i bi' oreng e dunnya reya. Tape Sengko' ekabaji'i bi' dunnya, polana Sengko' ros-terrosan ngoca' ja' lalakonna reng-oreng e dunnya reya juba'. 8 Kassa' ba'na dibi' entar ka paraya'an jareya. Sengko' ta' entara sabab gi' banne baktona monggu ka Sengko'." 9 Kantha jareya dhabuna Isa ka tan-taretanna, daddi Salerana laju paggun alenggi e Galilea. 10 Saellana tan-taretanna entar ka paraya'an jareya, Isa laju meyos keya ta' asa'-kasa', ta' etemmo oreng. 11 E dhalem paraya'an jareya om-kaom oreng agung Yahudi nyare'e Isa sambi anya-tanya, "E dhimma oreng rowa?" 12 Bannya' oreng ato'-koto' arasane Isa. Badha se ngoca', "Arowa oreng becce'." Se laen badha se ngoca', "Enja'! Oreng jareya ngajari oreng barang se sala." 13 Tape tadha' oreng se bangala acaca rang-terrangan sabab kabbi padha tako' ka para pangraja Yahudi. 14 E nga'-tengnga'anna paraya'an jareya, Isa maso' ka dhalem Padalemman Socce, laju molae morok. 15 Ja-pangraja Yahudi ce' gettonna, laju padha ngoca', "Baramma oreng reya me' tao ce' bannya'na, mangkana ta' tao asakola?" 16 Dhabuna Isa, "Se eajarragi Sengko' reya banne pangajaranna Sengko', tape pangajaranna se ngotos Sengko'. 17 Oreng se endha' ngestowagi kasokanna ELOHIM, tanto tao apa Tang pangajaran reya asalla dhari ELOHIM otabana dhari Sengko' dibi'. 18 Oreng se aberri' pangajaranna dibi' pera' nyareya nyama. Tape oreng se nyare kahormadan kaangguy se ngotos aba'na, oreng jareya jujur, ta' kera nepo oreng. 19 Mosa gu ta' manapa' papakonna ELOHIM ka ba'na, ta' iya? Tape e antarana ba'na tadha' se ngestowagi papakon jareya. Arapa ba'na me' mateyana Sengko'?" 20 Oreng se bannya' jareya nyaot, "Sampeyan gila! Pasera se mateyana sampeyan?" 21 Dhabuna Isa, "Sengko' pera' ngalakone settong lalakon e are Sabat, ban ba'na getton. 22 Mosa aberri' parenta ka ba'na sopaja padha esonnat, maske sanyatana parkara sonnat jareya banne dhari Mosa asalla, tape dhari para bangatowana ba'na sabellunna Mosa. Daddi e are Sabat ba'na endha' nyonnat oreng keya. 23 Mon ba'na ngalakone jareya polana tako' nerrak hokomma Mosa parkara sonnat, arapa ba'na me' peggel ka Sengko' polana mabaras oreng dhari sakabbiyanna panyakedda e are Sabat? 24 Ba'na ja' ahakime oreng pera' dhari se etangale'e mata, tape kodu adhasar kaadilan." 25 Saellana jareya badha reng-oreng Yerusalim se padha ngoca', "Areya gu ta' oreng se esare polana epateyana rowa, ta' iya? 26 Abas, ra, rowa', se acaca e adha'na oreng bannya' tadha' sengkana sakale, ban tadha' oreng se endha' ca'-ngoca'e! Pola om-kaom oreng agung rowa me' la apangrasa ja' oreng reya Rato Panyalamet? 27 Tape mon Rato Panyalamet rowa rabu, tadha' oreng se taowa dhari dhimma asalla. Mangkana sengko' ban ba'na tao dhari dhimma asalla oreng reya." 28 Teppa'na morok e Padalemman Socce jareya, Isa adhabu epakaja, "Daddi ba'na tao sapa Sengko' reya ban dhari dhimma Tang asal? Sengko' dhateng banne dhari Tang karep dibi'. Sengko' eotos bi' se kaagungan ha' kaangguy ngotos Sengko', ban Salerana ekenneng parcaja. Ba'na ta' kennal ka Salerana, 29 tape Sengko' kennal, sabab asalla Sengko' reya dhari Salerana, ban Salerana se ngotos Sengko'." 30 E bakto jareya reng-oreng se terro mateyana Isa jareya terro nangkebba Salerana, tape tadha' se bangala nyandhak, sabab gi' banne baktona. 31 E antarana reng-oreng se badha e jadhiya bannya' se molae parcaja ka Isa, laju padha ngoca', "Mon Rato Panyalamet rowa rabu, ba' bisa'a mabadha kaajiban abannya'an dhari oreng reya?" 32 Reng-oreng Farisi ngedhing reng-oreng se padha ato'-koto' acaca parkara Isa jareya. Daddi, reng-oreng Farisi jareya, abareng ban mam-imam kapala nyoro wal-pangawalla Padalemman Socce nangkep Isa. 33 Isa adhabu ka oreng se bannya' se badha e Padalemman Socce jareya, "Pera' kare sakejja' Sengko' se apolonga ban ba'na. Saellana jareya Sengko' abaliya ka se ngotos Sengko'. 34 Ba'na bakal nyareya Sengko', tape ta' kera tatemmo, sabab ba'na ta' bisa entar ka Tang kennengngan." 35 Ja-pangraja Yahudi pas padha saleng atanya, "Entara dha' emma ba'nengan oreng jareya me' sampe' ta' etemmowa bi' ba'na ban sengko'? Pola me' entara ka kennengnganna reng-oreng Yahudi e nagarana oreng Yunani ban ngajara oreng Yunani? 36 Apa maksodda se ngoca' ja' sengko' ban ba'na bakal nyareya aba'na tape ta' kera tatemmo, ban ja' sengko' ban ba'na ta' bisa entar ka kennengnganna?" 37 E are dhi-budhina e dhalem paraya'an jareya, iya areya e are se paleng penting, Isa ngadek e Padalemman Socce, laju adhabu epakaja, "Oreng se pelka' mara nyander ka Sengko', bi' Sengko' eenommana. 38 Monggu ka oreng se parcaja ka Sengko', e dhalem Alketab esebbuttagi, 'Dhari atena agili aeng se aberri' kasalameddan.' " ( 39 Se edhabuwagi Isa jareya parkara Errohna ELOHIM, se etarema'a reng-oreng se parcaja ka Salerana. E bakto jareya oreng gi' ta' narema Errohna ELOHIM, sabab Isa gi' ta' emolja'agi kalaban sedana.) 40 Bannya' oreng se ngedhing apa se edhabuwagi Isa jareya, ban e antarana badha se ngoca', "Oreng reya tanto Nabbi rowa!" 41 Se laen ngoca', "Jareya Rato Panyalamet!" Tape badha keya se ngoca', "Dhu e dhimma se badha'a Rato Panyalamet dhari Galilea? 42 E dhalem Alketab esebbuttagi ja' Rato Panyalamet jareya toronanna Daud ban dhatengnga dhari Betlehem, kampong asalla Daud." 43 Daddi dhi-budhina reng-oreng jareya laju apadu polana Isa. 44 Badha se amaksod nangkebba Isa, tape tadha' se bangala nyandhak. 45 E bakto wal-pangawalla Padalemman Socce se esoro nangkep Isa abali, mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi atanya, "Arapa Isa me' ta' egiba dha' enna' bi' ba'na?" 46 Wal-pangawal jareya nyaot, "Adhu, ta' oneng badha oreng se abu-dhabu akadi oreng gapaneka!" 47 "Apa ba'na la ekenneng giba ka jalan se sala keya bi' oreng jareya?" ca'na reng-oreng Farisi jareya. 48 "Apa badha e antarana ja-pangraja Yahudi otabana reng-oreng Farisi se parcaja ka oreng jareya? 49 Tape oreng se bannya' reya ta' tao ka hokomma Mosa, daddi maske baramma'a reng-oreng jareya la ekenneng babaston." 50 Sala settong dhari oreng Farisi jareya nyamana Nikodemus, se la tao entar ka Isa. Nikodemus ngoca' ka reng-oreng Farisi laenna, 51 "Menorot Hokom, oreng ta' kengeng eokom sabellunna parkarana epeyarsa'agi sareng manabi gi' ta' epareksa kasala'anna." 52 "Ponapa sampeyan dhari Galilea jugan?" sambidda reng-oreng gella'. "Pareksa saos Alketab! Sampeyan oneng ja' tadha' nabbi se asalla dhari Galilea!" [ 53 Reng-oreng laju padha mole ka bengkona kabbi.
1 Tape Isa meyos ka Gumo' Jaitun. 2 Kalagguwanna gu-laggu Isa meyos ka Padalemman Socce. E jadhiya bannya' oreng se nyander ka Salerana. Isa alenggi, laju molae morok reng-oreng jareya. 3 Sabatara jareya ru-guru agama ban reng-oreng Farisi nyander ka Isa, ngeba babine' se etemmo azina. Bi' reng-oreng jareya babine' buru esoro manjeng e adha'na oreng se bannya' jareya. 4 Reng-oreng Farisi ban ru-guru agama jareya laju mator ka Isa, "Guru, babine' paneka epanggi kalerressan azina. 5 E dhalem Hokomma Mosa badha atoran se nyebbuttagi babine' se kadi paneka kodu egarujuk sareng bato kantos mate. Samangken kadi ponapa pamanggina Panjennengngan?" 6 Reng-oreng jareya atanya kantha buru kalaban maksod ajebbaga Isa, me' olle bisa nyala'agi Salerana. Tape Isa pera' dhu'-nondhu', sarta nyerrat bi' rajunganna e tana. 7 E bakto reng-oreng se manjeng e jadhiya jareya terros maksa se atanya, Isa adhanga laju adhabu ka reng-oreng buru, "Sapa e antarana ba'na se ta' tao andhi' dusa, olle ngoteppagi bato dha'-adha' ka babine' reya." 8 Saellana jareya Isa nondhu' sarta rat-nyerrat pole e tana. 9 Saellana ngedhing dhabuna Isa se kantha jareya, reng-oreng jareya padha ondur gan settong, molae dhari se paleng towa. Dhi-budhina Isa kare bi'-dibi'an e jadhiya; tadha' oreng laen kajabana babine' gella' se gi' manjeng e kennengnganna. 10 Isa adhanga, laju adhabu ka babine' jareya, "Dha' emma reng-oreng rowa kabbi? Apa tadha' se ngokom ba'na?" 11 "Tadha'," saodda. "Iya ella," dhabuna Isa, "Sengko' ta' ngokoma ba'na keya. Sateya kassa' mole, ban ja' alako dusa pole!"] 12 Isa adhabu pole ka oreng se bannya', dhabuna, "Sengko' reya terrangnga dunnya. Sapa se noro' Sengko' ta' kera ajalan e pettengnga, tape andhi' terrang se nera'e odhi'na." 13 "Samangken Sampeyan aberri' kasakseyan parkara aba'na dibi'," ca'na reng-oreng Farisi; "kasakseyan ganeka ta' lerres." 14 Isa adhabu, "Maske Sengko' nyakse'e Tang aba' dibi', ca'-oca' Sengko' jareya bendher, sabab Sengko' tao Sengko' reya dhari dhimma ban entara dha' emma. Ba'na ta' tao Sengko' reya dhari dhimma ban entara dha' emma. 15 Ba'na ahakime oreng ngangguy carana manossa; Sengko' ta' ahakime pa-sapa. 16 Tape saompamana Sengko' ahakime oreng, Tang potosan jareya adil, sabab Sengko' ta' kadibi'an; Sengko' ebarengnge Rama se ngotos Sengko'. 17 E dhalem Hokomma Mosa esebbuttagi ja' kasakseyan se bendher iya areya kasakseyanna oreng kadhuwa. 18 Se nyakse'e Sengko' badha kadhuwa iya areya Sengko' dibi' ban Rama se ngotos Sengko'." 19 "Badha e ka'imma Ramana Sampeyan?" ca'na reng-oreng Farisi jareya. Dhabuna Isa, "Ba'na ta' kennal ka Sengko', bariya keya ka Tang Rama. Ja' sakenga ba'na kennal ka Sengko', tanto ba'na kennal keya ka Tang Rama." 20 Jareya kabbi edhabuwagi Isa e bakto teppa'na morok e Padalemman Socce e seddi'na the-petthe baddhana pesse tor-ator. Tape tadha' oreng se nangkep Salerana, sabab gi' ta' napa' ka baktona. 21 Isa adhabu pole ka reng-oreng se bannya' jareya, "Sengko' nyengla'a, dhari dhinna', ban ba'na bakal nyareya Sengko', tape ba'na bakal mateya e dhalem sa-dusana ba'na. Ba'na ta' bisa entar ka kennengngan se eentarana Sengko'." 22 Daddi om-kaom oreng agung Yahudi ngoca', "Pola oreng jareya aradda'a, sabab ngoca', 'Ba'na ta' bisa entar ka kennengngan se eentarana Sengko'.' " 23 Dhabuna Isa ka reng-oreng jareya, "Ba'na dhateng dhari baba; tape Sengko' dhateng dhari attas. Ba'na dhari dunnya, Sengko' banne dhari dunnya. 24 Jareya sababba arapa Sengko' me' ngoca' ja' ba'na bakal mateya e dhalem sa-dusana. Ban pajat ba'na bakal mateya e dhalem sa-dusana mon ba'na ta' parcaja ja', 'Sengko' reya se enyamae SENGKO' BADHA'." 25 "Pasera Sampeyan paneka?" ca'na reng-oreng jareya. Dhabuna Isa, "Arapa'a Sengko' me' acaca'a bi' ba'na pole! 26 Gi' bannya' parkara ba'na se bi' Sengko' ekoca'agiya ban ehakimana. Tape se ngotos Sengko' ekenneng parcaja. Ban Sengko' abala ka dunnya pa-apa se ekaedhing Sengko' dhari Salerana." 27 Reng-oreng jareya padha ta' ngarte ja' se ekadhabu Isa jareya parkara Rama. 28 Daddi Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Dhaggi' mon ba'na la matenggi Pottrana Manossa, ba'na tanto tao ja', 'Sengko' reya se enyamae SENGKO' BADHA'. Ban ba'na tanto tao ja' tadha' se elakone Sengko' dhari Sengko' dibi'. Se ekoca'agi Sengko' pera' se edhabuwagi Rama ka Sengko'. 29 Ban se ngotos Sengko' jareya asarengnge Sengko'. Sengko' ta' tao edina kadibi'an, sabab Sengko' ros-terrosan ngalakone pa-apa se ekasokane Salerana." 30 Saellana Isa adhabuwagi jareya kabbi, laju bannya' oreng se parcaja ka Salerana. 31 Saellana jareya Isa adhabu ka reng-oreng se parcaja ka Salerana, "Mon ba'na atoro' ka Tang pangajaran, ba'na pajat Tang mored onggu, 32 ba'na bakal taowa ka ELOHIM se teppa', ban lantaran jareya ba'na bakal epabebasa." 33 "Kaula paneka toronanna Ibrahim," ca'na reng-oreng jareya. "Kaula gi' ta' oneng ekadunor pasera'a saos! Ponapa maksottepon Panjennengngan se adhabu, 'Ba'na bakal epabebasa?' " 34 "Sengko' ngoca' sabendherra ka ba'na," dhabuna Isa ka reng-oreng jareya. "Oreng alako dusa, jareya dunorra dusa. 35 Ban oreng se daddi dunor ta' andhi' kennengngan se teptep e dhalem kalowarga, dineng ana' salanjangnga andhi' kennengngan e dhalem kalowarga. 36 Daddi, mon ba'na epabebas bi' ana', ba'na bebas ongguwan. 37 Pajat Sengko' la tao ja' ba'na reya toronanna Ibrahim. Tape ba'na aehteyar mateyana Sengko' polana ba'na ta' endha' narema Tang pangajaran. 38 Se ekoca'agi Sengko' pa-apa se etangale'e Sengko' e Tang Rama. Dineng se elakone ba'na iya areya se eajarragi eppa'na ba'na ka ba'na." 39 Saodda reng-oreng jareya, "Rama kaula sadaja Ibrahim." "Ja' sakenga ba'na ana'na Ibrahim onggu," dhabuna Isa, "tanto ba'na ngalakone pa-apa se elakone Ibrahim. 40 Sengko' ngabala ka ba'na sabarang se bendher se ekaedhing Sengko' dhari ELOHIM, tape bi' ba'na Sengko' epateyana. Ibrahim ta' kantha jareya! 41 Ba'na ngalakone pa-apa se elakone eppa'na ba'na dibi'." Saodda reng-oreng jareya, "Kaula banne ana' jada. Rama kaula namong settong, enggi paneka ELOHIM dibi'." 42 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Ja' sakenga ELOHIM reya Ramana ba'na, ba'na tanto taresna ka Sengko', sabab Sengko' dhateng dhari ELOHIM. Sengko' dhateng banne sajjana Sengko' dibi', tape Salerana se ngotos Sengko'. 43 Apa sababba me' ba'na ta' ngarte ka se ekoca'agi Sengko'? Tadha' laen kajabana polana ba'na ta' kellar ngedhing Tang pangajaran. 44 Eppa'na ba'na se bendher iya areya Iblis, ban ba'na norodi karebba eppa'na. Dhari lamba' Iblis jareya tokang mate'e, ta' tao noro' ka se bendher, sabab Iblis jareya ta' andhi' barang se bendher. Mon Iblis jareya acaca lecek, jareya pantes, sabab pajat cara jareya babategga. Iblis jareya lecegan, ban asalla sakabbiyanna kalecegan. 45 Tape se ekacaca Sengko' pera' barang se bendher, ban jareya lantaranna arapa ba'na me' ta' parcaja ka Sengko'. 46 Sapa e antarana ba'na se bisa abukteyagi ja' Sengko' andhi' dusa? Mon se ekoca'agi Sengko' bendher kabbi, arapa ba'na me' ta' parcaja ka Sengko'? 47 Oreng se asalla dhari ELOHIM, ngedhingngagi ka dhabuna ELOHIM. Tape ba'na banne dhari ELOHIM, jareya sababba ba'na ta' endha' ngedhingngagi." 48 Reng-oreng Yahudi jareya nyaot ka Isa, "Gu ta' la bendher ca'na sengko' ja' ba'na reya oreng Samaria se kasosoban setan?" 49 Dhabuna Isa, "Sengko' ta' kasosoban setan. Sengko' hormat ka Tang Rama, tape ba'na ya-nyeya Sengko'. 50 Sengko' ta' nyare kahormadan kaangguy Tang aba' dibi'. Badha se ngehteyarragi sopaja Sengko' olleya kahormadan, ban jareya se ahakime. 51 Tang oca' bendher, ja' oreng se atoro' ka Tang oca' salanjangnga ta' kera mate." 52 Reng-oreng Yahudi jareya laju ngoca', "Sateya sengko' yakin ja' ba'na reya pajat kasosoban setan ongguwan! Ibrahim la seda, bariya keya sakabbiyanna nabbi. Tape ba'na ngoca', 'Oreng se atoro' ka Tang oca' salanjangnga ta' kera mate.' 53 Mon Ibrahim dibi' la seda, ban bi-nabbi la padha seda kabbi, sapa ba'na reya? Apa ba'na apangrasa araja'an dhari Ibrahim?" 54 Dhabuna Isa, "Ja' sakenga Sengko' nyare kahormadan kaangguy Tang aba' dibi', kahormadan jareya tadha' artena. Se ngormadi Sengko' Tang Rama, se bi' ba'na eanggep ELOHIMna ba'na, 55 mangkana ba'na ta' kennal ka Salerana. Tape mon Sengko' kennal. Ja' sakenga Sengko' ngoca' ta' kennal ka Salerana, Sengko' lecegan, akantha ba'na. Sengko' kennal ka Salerana, ban esto ka dhabuna. 56 Ramana ba'na Ibrahim ce' sennengnga polana nangaleyana Tang are. Ibrahim la nangale ka Tang are jareya, ban Ibrahim senneng." 57 Ca'na reng-oreng Yahudi jareya, "Omorra ba'na gi' ta' napa' saeket taon, me' ngoca' la nangale'e Ibrahim?" 58 Dhabuna Isa, "Sengko' ngoca'a sabendherra ka ba'na: Sabellunna Ibrahim lahir, Sengko' la badha." 59 Reng-oreng Yahudi jareya laju ngala' bato egarujukkagiya ka Isa, tape Isa ngetek, terros kalowar dhari Padalemman Socce jareya.
1 E bakto Isa alomampa, laju ngoladi badha oreng se buta molae lahir. 2 Ca'na red-moredda ka Isa, "Guru, aponapa oreng ka'issa' me' elahirragi buta? Se dusa ponapa aba'na dibi', ponapa ebu otaba eppa'na?" 3 Dhabuna Isa, "Oreng rowa buta banne polana dusana dibi' otabana dusana oreng towana, tape me' olle oreng nangale'e kobasana ELOHIM se alako e dhalem oreng buta jareya. 4 Mon gi' seyang, ba'na kodu terros ngalakone lalakonna Salerana se ngotos Sengko' reya. Are bakal malemma, ban tadha' oreng settonga se bisa'a alalakon. 5 Saabidda Sengko' badha e dunnya reya, Sengko' terrangnga dunnya." 6 Saellana adhabu kantha jareya Isa laju aedu ka tana; eduna jareya egulek ban tana, laju ebuliddagi ka matana oreng se buta jareya, 7 sarta adhabu, "Kassa' araop ka Taman Siloam." (Siloam artena "eotos"). Daddi oreng jareya entar araop ka taman buru. E bakto abali, matana la nangale'e. 8 Ga-tatanggana ban reng-oreng se sabellunna jareya nangale'e oreng jareya ngemmes, padha ngoca', "Arowa gu ta' oreng se biyasana toju' ngemmes rowa, ta' iya?" 9 Badha se ngoca', "Iya, bendher." Tape badha pole se ngoca', "Banne, oreng jareya coma merep oreng ngemmes se buta jarowa." Tape oreng jareya dibi' ngoca', "Lerres, kaula oreng ngemmes se buta ganeka." 10 "Baramma dha'-adha'na me' ba'na pas nangale'e?" ca'na reng-oreng jareya ka oreng ngemmes gella'. 11 Saodda oreng jareya, "Oreng se anyama Isa ka'issa' abadhi cellot sakone', laju ebuliddagi ka tengal kaula sambi adhabu, 'Kassa' araop ka Taman Siloam.' Kaula entar ka taman ganeka; e bakto araop ganeka kaula laju nengale." 12 "Badha e dhimma oreng jareya?" ca'na reng-oreng jareya. Saodda oreng ngemmes jareya, "Ta' oneng." 13 E bakto Isa agulek tana bi' eduna kaangguy mamella' matana oreng se buta rowa teppa'na are Sabat. Daddi oreng se dha'-adha'na buta jareya egiba ka reng-oreng Farisi. 15 Reng-oreng Farisi jareya atanya baramma dha'-adha'na oreng jareya me' pas nangale'e. Saodda oreng jareya, "Mata kaula ebulidi cellot, bi' kaula eberse'e, kaula laju nengale." 16 Reng-oreng Farisi jareya badha se padha ngoca', "Oreng se ngalakone jareya ta' kera dhari ELOHIM asalla, sabab oreng jareya ta' marduli ka are Sabat." Tape se laen ngoca', "Dhu e dhimma badha oreng se dusa ngalakone kaajiban se kantha reya?" Daddi reng-oreng Farisi jareya pas padha apadu. 17 Daddi reng-oreng Farisi jareya atanya ka oreng gella', "Mon ca'na ba'na, oreng apa se mabaras ba'na sampe' nangale'e jareya?" "Oreng ganeka nabbi," saodda oreng jareya. 18 Tape pin-pamimpin Yahudi jareya ta' endha' parcaja ja' oreng jareya pajat buta sabellunna, ban sateya nangale'e. Daddi oreng towana laju eolok, esoro ka jadhiya, 19 pas etanyae, "Bendher reya ana'na ba'na, ya? Ca'na ba'na ana'na reya buta dhari dhalem tabu'. Baramma sateya me' laju nangale'e?" 20 Eppa' ban ebuna oreng jareya nyaot, "Lerres ka'dhinto' ana' abdina, se pajat buta dhari dhalem tabu'. 21 Namong abdina ta' oneng kadi ponapa me' laju nengale. Sapaneka jugan pasera se mabaras me' kantos nangale'e, abdina ta' oneng. Pareksane saos ka orengnga dibi', sabab ana' abdina ka'dhinto' ampon dibasa; tanto oneng nyaot dibi'." 22 Eppa' ban ebuna oreng jareya ngoca' kantha jareya polana tako' ka para pamimpin Yahudi jareya; sabab reng-oreng jareya la amopakat ja' pa'-sapa'a se ngakone ja' Isa jareya Rato Panyalamet, ta' olle maso' ka kennengnganna kabakteyan pole. 23 Daddi eppa' ban ebuna oreng jareya ngoca', "Pareksane saos ka orengnga dibi', sabab ana' abdina ka'dhinto' ampon dibasa." 24 Oreng se asalla buta gella' eolok pole bi' reng-oreng Farisi jareya; oca'na, "Mara ba'na asompa ja' ba'na acaca'a sabendherra. Sengko' kabbi tao oreng jareya oreng se dusa." 25 "Abdina ta' oneng ponapa oreng ganeka dusa ponapa bunten," ca'na oreng jareya, "se abdina oneng namong settong: gi' dhimen abdina buta, samangken nengale." 26 Reng-oreng Farisi jareya pas ngoca' ka oreng jareya, "Ba'na epabaramma bi' oreng jarowa? Epabaramma ba'na me' pas nangale'e?" 27 "Abdina ampon mator," ca'na oreng jareya, "panjennengngan ta' kasokan meyarsa'agi. Aponapa me' gi' mareksane pole? Ponapa panjennengngan terro daddiya red-moredda jugan?" 28 Reng-oreng Farisi jareya apesowan, laju ngoca', "Ba'na moredda; sengko' banne! 29 Sengko' moredda Mosa. Sengko' tao ja' ELOHIM la abu-dhabu ka Mosa. Tape sengko' ta' tao dhari dhimma asalla oreng jareya." 30 Saodda oreng jareya, "Me' ce' anena! Panjennengngan ta' ngagali dhari ka'dhimma asalla oreng ka'issa', mangkana sareng oreng ka'issa' abdina epabisa nangale'e. 31 Sadajana oreng oneng ja' ELOHIM ta' kasokan meyarsa'agi oreng se dusa; se epeyarsa'agi namong oreng se hormat ka Salerana sareng ajalannagi sadajana kasokanna. 32 Ngabidi dunnya gi' buru ecepta'agi gi' ta' oneng badha oreng mereng ja' badha oreng mamella' matana oreng se buta dhari tabu'. 33 Manabi oreng ka'issa' banne dhari ELOHIM asalla, oreng gapaneka ta' kera bisa apa-ponapa." 34 Saodda reng-oreng Farisi gella', "Apa? Ba'na se possa' ban dusa dhari dhalem tabu' ngajarana sengko' kabbi?" Daddi molae dhari bakto jareya oreng jareya ta' ebagi maso' ka kennengnganna kabakteyan. 35 Isa meyarsa ja' oreng se dha'-adha'na buta gella' ta' ebagi maso' ka kennengnganna kabakteyan. Oreng jareya esare; saellana etemmo laju adhabu, "Apa ba'na parcaja ka Pottrana Manossa?" 36 Saodda oreng jareya, "Pasera oreng gapaneka, Guste? Ngereng abdina parenge oneng me' olle abdina parcaja ka Salerana." 37 "Ba'na la nangale'e oreng jareya," ca'na dhabuna Isa, "iya areya oreng se sateya teppa'na abu-dhabu ban ba'na." 38 "Abdidalem parcaja, Guste," ca'na oreng jareya, laju asojud e ajunanna Isa. 39 Isa adhabu, "Sengko' dhateng ka dunnya reya kaangguy ahakime, sopaja oreng se buta nangale'e, ban oreng se nangale'e me' olle buta." 40 Reng-oreng Farisi se teppa'na badha e jadhiya badha se padha ngedhing Isa adhabu kantha jareya, laju padha atanya ka Isa, "Ponapa bi' Sampeyan kaula eanggep buta jugan?" 41 Dhabuna Isa, "Ja' sakenga ba'na buta, ba'na ta' kera andhi' dusa. Tape sabab ba'na ngoca' ja' ba'na ta' buta, jareya artena ba'na gi' dusa."
1 "Bendher onggu Tang oca' reya: Oreng se maso' ka dhalem kandhangnga dumba ta' lebat e labangnga, tape alonca' e pagar, jareya maleng ban bigal. 2 Tape oreng se maso' lebat e labangnga, jareya oreng se ngowan. 3 Oreng jareya tanto pas ebukka'e labang bi' panjagana; ba-dumba se eolok nyamana gan tong-settong ban etonton kalowar padha noro' sowarana. 4 Saellana ba-dumba jareya egiba kalowar, se ngowan gella' laju ajalan e adha', ba-dumbana noro' bunte' e budhiyanna sabab kennal ka sowarana. 5 Ba-dumba jareya ta' kera noro' oreng laen, la'-mala' mon badha oreng laen laju buru ajauwi oreng jareya sabab ta' kennal ka sowarana." 6 Isa nyareta'agi parompama'an jareya, tape reng-oreng jareya ta' ngarte apa maksodda. 7 Daddi Isa laju adhabu pole, "Bendher onggu Tang oca' reya: Sengko' reya labang se elebadana dumba. 8 Se dhateng sabellunna Sengko' jareya maleng ban bigal, tape sowarana ta' kera eedhingngagi ban ba-dumba jareya. 9 Sengko' reya labang. Sapa se lebat e Sengko' tanto salamet, mon kalowar maso' e jadhiya nemmo kakanan. 10 Mon maleng maso' maksodda pera' co'-ngeco'a, mateyana otaba ararosaga. Tape Sengko' dhateng sopaja manossa padha'a odhi' -- odhi' ta' kakorangan pa-apa. 11 Sengko' reya oreng ngowan se becce'. Oreng ngowan se bagus, ehlas mate kaangguy ba-dumbana. 12 Oreng opa'an se banne oreng ngowan ban banne se andhi' dumba jareya, mon nangale'e pate' alas nyander laju padha buru, ba-dumbana edina'agi. Daddi ba-dumbana jareya laju eceppa' ban epasalebbudan bi' pate' alas jareya. 13 Oreng opa'an jareya buru, sabab se alako nyare opa; ta' parduli ka ba-dumbana. 14 Sengko' reya oreng ngowan se becce'. Akantha Rama se ngagali ka Sengko' ban Sengko' tao ka Tang Rama, bariya keya Sengko' reya kennal ka Tang ba-dumba ban Tang ba-dumba jareya kennal ka Sengko'. Sengko' ehlas mate kaangguy Tang ba-dumba jareya. 16 Gi' badha ba-dumba laenna, Tang andhi' keya, tape ta' tamaso' e dhalem kompolanna ba-dumba reya. Ba-dumba jareya bi' Sengko' masthe egiba keya ban ba-dumba jareya bakal ngedhingngagiya Tang sowara. Ba-dumba jareya kabbi bakal daddiya settong ambalan ban settong se ngowan. 17 Rama taresna ka Sengko' sabab Sengko' massra'agi Tang nyaba, se bakal etarema'a pole. 18 Sapa'a bai ta' bisa ngala' Tang nyaba dhari Sengko'. Sengko' massra'agi Tang nyaba jareya dhari karep Sengko' dibi'. Sengko' kobasa massra'agiya Tang nyaba jareya, ban kobasa keya ngala' balina. Jareya lalakon se etarema Sengko' dhari Tang Rama." 19 Polana dhabuna Isa se kantha jareya, reng-oreng Yahudi se badha e jadhiya molae apadu pole. 20 Bannya' se ngoca', "Oreng jareya kamaso'an setan! Gila! Arapa'a me' ngedhingngagi oreng kantha jareya?" 21 Tape badha keya se ngoca', "Oreng se kamaso'an setan ta' kera acaca kantha rowa! E dhimma badha setan mamella' matana oreng buta?" 22 E Yerusalim reng-oreng teppa'na araya'agi Are Raja Paresmeyanna Padalemman Socce. E bakto jareya mosem cellep. 23 Isa teppa'na alomampa e Amperra Sulaiman e dhalem Padalemman Socce, 24 pas badha reng-oreng Yahudi nyander akompol e sakalenglengnga Isa. Oca'na reng-oreng jareya, "Gi' saponapa pole abidda kaula paneka bi' Panjennengngan epanya'-tanya'ana e dhalem ate? Ngereng dhabuwagi rang-terrangan manabi Panjennengngan paneka Rato Panyalamet." 25 Dhabuna Isa, "Sengko' la abala ka ba'na, tape ba'na ta' parcaja. Pa-apa se la elakone Sengko' kalaban kobasana Tang Rama, daddi bukte parkara Sengko'. 26 Ba'na ta' parcaja polana ba'na ta' tamaso' golonganna Tang ba-dumba. 27 Tang ba-dumba ngedhingngagi Tang sowara. Sengko' kennal ka ba-dumba jareya, ban ba-dumba jareya noro' Sengko'. 28 Bi' Sengko' ba-dumba jareya eberri'i odhi' se saongguna ban se langgeng, ban salanjangnga ba-dumba jareya ta' kera mate. Tadha' oreng se bisa arampas dumba jareya dhari Tang tanang. 29 Tang Rama, se marengngagi ba-dumba jareya ka Sengko', alebbiyan dhari apa'a bai. Ban tadha' oreng se bisa'a arampas jareya dhari Rama. 30 Sengko' ban Rama reya settong." 31 Reng-oreng Yahudi jareya laju padha ngala' bato pole agarujuga Isa. 32 Tape Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Ba'na la nangale'e Sengko' ngalakone bannya' lalakon se becce', se epakonnagi Rama ka Sengko'. Dhari sakabbiyanna Tang lalakon jareya se kemma se andaddiyagi ba'na agarujuga Sengko' sateya reya?" 33 Reng-oreng Yahudi jareya nyaot, "Ba'na egarujuga ban bato banne polana lalakonna ba'na se becce', tape polana ba'na ya-nyeya ELOHIM. Ba'na pera' manossa, tape ba'na madaddiya aba'na dibi' ELOHIM." 34 Isa laju adhabu, "Neng e Buku Hokomma ba'na gu ta' esebbuttagi kantha reya: 'Ba'na reya la'-alla'an?' 35 Ba'na tao ja' se esebbuttagi e dhalem Alketab eangguy salanjangnga. Daddi, mon ELOHIM nyebbut 'la'-alla'an' ka reng-oreng se narema dhabuna, 36 arapa bi' ba'na Sengko' me' ekoca' ya-nyeya ELOHIM polana Sengko' ngoca' ja' Sengko' reya Pottrana ELOHIM? Mangkana Sengko' reya epele bi' Rama sarta eotos ka dunnya. 37 Mon Sengko' ta' ajalannagi lalakon se epakonnagi Rama ba'na ja' parcaja ka Sengko'. 38 Tape sarrena dhabuna Rama jareya bi' Sengko' ejalannagi, paparcaja ba'na ka apa se elakonnagi Sengko' jareya, maske ba'na ta' endha' parcaja ka Sengko'. Kalaban cara jareya ba'na tao ban ngarte ja' Rama teptep daddi settong bi' Sengko', ban Sengko' daddi settong bi' Rama." 39 Reng-oreng jareya aehteyar pole se mega'a Isa, tape Isa lopot dhari reng-oreng jareya. 40 Isa abali pole ka temorra Songay Yordan, e kennengnganna Yahya abaptis lamba'na, laju alenggi e jadhiya. 41 Bannya' oreng se nyabis ka Salerana. Oca'na reng-oreng jareya, "Yahya ta' mabadha kaajiban-kaajiban, tape pa-apa se edhabuwagi parkara oreng reya teppa' kabbi." 42 Reng-oreng jareya laju bannya' se parcaja ka Isa.
1 Badha oreng se anyama Lazarus, enneng e Betania bi' taretanna se anyama Miriyam ban Marta. 2 Miriyam jareya se nyelene mennya' ka padana Guste Isa, se pas ekessot bi' obu'na. E settong bakto Lazarus jareya sake'. 3 Taretanna se kadhuwa nyoro oreng ngabarragi ka Isa, "GUSTE, taretan kaula, kanca kakasena Panjennengngan, nganglo." 4 E bakto Isa meyarsa kabar jareya, laju adhabu, "Panyaket jareya ta' kera daddi talajana Lazarus. Kadaddiyan reya emaksottagi sopaja ELOHIM eagungngagi, ban sopaja Pottrana ELOHIM emolja'agiya keya." 5 Isa reya taresna ka Marta, Miriyam ban Lazarus. 6 Tape e naleka meyarsa kabar ja' Lazarus sake' jareya, Isa gi' terros enneng e kalenggiyanna dhu are aggi'. 7 Saellana jareya pas buru adhabu ka red-moredda, "Mara ja' abaliya ka Yudea." 8 Saodda red-moredda jareya, "Guru, gi' buruwan saos Panjennengngan egarujuga ban bato sareng reng-oreng Yahudi e ka'issa', me' samangken abaliya ka ka'issa' pole?" 9 "Saare gu ta' badha dhubellas ejjam, ta' iya?" dhabuna Isa. "Oreng se ajalan e baja seyang, ta' tatandhung sabab nangale'e tera'na dunnya reya. 10 Tape oreng se ajalan e baja malem tatandhung, sabab tadha' tera' e aba'na." 11 Kantha jareya dhabuna Isa. Saellana jareya laju adhabu pole, "Tang kanca Lazarus la tedhung; tape Sengko' entara ajaga'ana." 12 Red-moredda Isa mator, "GUSTE, manabi Lazarus tedhung, tanto badhi barasa." 13 Maksodda Isa iya areya ja' Lazarus jareya la mate. Tape red-moredda nyangka Lazarus tedhung biyasa. 14 Daddi Isa laju adhabu rang-terrangan ka red-moredda jareya, "Lazarus la mate. 15 Tape pojur Sengko' teppa'na tadha' e dhissa', sabab jareya lebbi becce' kaangguy ba'na, me' olle ba'na parcaja. Mara sateya ja' entara ka Lazarus." 16 Tomas se enyamae "Se Kembar", ngoca' ka ca-kancana, "Mara la ngereng, me' olle sengko' ban ba'na mate abareng ban GUSTE!" 17 Sanapa'na Isa ka kennengngan jareya, Lazarus la olle pa' are se ekoburragi. 18 Betania reya ma'-semma' ka Yerusalim, ra-kera tello kilo jauna. 19 Bannya' oreng Yahudi se la entar alalabat ka Marta ban Miriyam. 20 E bakto ngedhing ja' Isa rabu, Marta laju kalowar ngamba' Isa, tape Miriyam paggun enneng e bengkona. 21 Atorra Marta ka Isa, "GUSTE, ja' sakenga e bakto gapaneka Panjennengngan badha e ka'dhinto', tanto taretan abdina ta' kera mate. 22 Namong abdina oneng, sanare samangken tanto ELOHIM marenge ponapa'a saos se eso'on Panjennengngan, ka Salerana, GUSTE." 23 "Taretanna ba'na bakal odhi'a pole," dhabuna Isa ka Marta. 24 Saodda Marta, "Lerres, abdina oneng ja' Lazarus badhi odhi'a pole manabi oreng mate padha epajaga'a e Are Keyamat." 25 Dhabuna Isa ka Marta, "Sengko' reya se aberri' kaodhi'an ban se majaga oreng se la mate. Oreng se parcaja ka Sengko' bakal odhi'a, maskeya la mate. 26 Ban oreng se odhi' se parcaja ka Sengko' salanjangnga ta' kera mate. Ba' parcaja'a ba'na ka parkara jareya?" 27 "GUSTE," saodda Marta, "abdina parcaja Junandalem Pottrana ELOHIM, Rato Panyalamet se badhi rabuwa ka dunnya ka'dhinto'." 28 Saellana mator kantha jareya, Marta laju entar ngolok Miriyam, taretanna, ato'-koto' kantha reya, "Guru badha e dhinna'; ba'na etanya'agi." 29 Ngedhing jareya, Miriyam duli jaga, pas entar ngamba' Isa. 30 E bakto jareya Isa gi' ta' maso' ka disa, gi' badha e kennengnganna se tapanggi bi' Marta. 31 Reng-oreng Yahudi se alalabat ka Miriyam, e bakto nangale'e Miriyam jaga ban kalowar ru-kaburu, kabbi padha noro' bunte', sabab nyangka Miriyam entara ka koburan, nangesa e jadhiya. 32 E bakto napa' ka kennengnganna Isa sarta nangale'e Isa e jadhiya, Miriyam laju asojud e ajunanna sarta mator, "GUSTE, ja' sakenga e bakto gapaneka Panjennengngan badha e ka'dhinto', tanto taretan abdina ta' kera mate." 33 E bakto Isa ngoladi Miriyam nanges, ban reng-oreng Yahudi se entar ka jadhiya abareng ban Miriyam jareya nanges keya, panggaliyanna arassa ngennes. 34 Daddi Isa laju mareksane ka reng-oreng jareya, "Ekoburragi e dhimma Lazarus jareya?" "Ngereng manabi ngoladana, GUSTE," ca'na reng-oreng jareya. 35 Isa pas molar. 36 Daddi reng-oreng Yahudi padha ngoca', "Abas, wa, Isa jareya ce' taresnana ka Lazarus!" 37 Tape badha keya se padha ngoca', "Oreng buta epamella', arapa Lazarus me' ta' etolong me' olle ta' sampe' mate?" 38 Isa arassa ce' ngennessa pole, daddi laju meyos ka koburan. Koburanna jareya settong guwa se etotop ban bato se raja. 39 "Pangalle batona," ca'na dhabuna. Ca'na Marta, taretanna oreng se mate jareya, "Adhu, GUSTE, Lazarus se ekoburragi ampon kengeng pa' are. Tanto bauepon baceng!" 40 Isa adhabu ka Marta, "Sengko' gu ta' la ngoca' ka ba'na, mon ba'na parcaja, ba'na bakal nangaleyana rajana kobasana ELOHIM!" 41 Daddi bato totobba koburan jareya bi' reng-oreng se badha e jadhiya laju ealle. Saellana jareya Isa adhanga ka langnge', laju adhabu, "Mator sakalangkong, Rama, Junandalem ampon meyarsa'agi Abdidalem. 42 Abdidalem oneng ja' Junandalem salanjangnga meyarsa'agi abdidalem, namong Abdidalem ngoca' kadi ka'dhinto' kaangguy reng-oreng se badha e ka'dhinto', me' olle padha parcaja ja' Junandalem se ngotos Abdidalem." 43 Saellana mare se adhabu kantha jareya, Isa laju aera' epakaja, "Lazarus, kalowar!" 44 Lazarus se la mate jareya laju kalowar dhari koburanna. Tanang ban sokona gi' ebetbet ban kaen kapan, bariya keya mowana gi' etotop ban kaen totobba mowa. "Bukka' kaen kapanna me' olle bebas ajalan," dhabuna Isa ka reng-oreng se badha e jadhiya. 45 Bannya' reng-oreng Yahudi se alalabat ka Miriyam, parcaja ka Isa e bakto nangale'e kadaddiyan jareya. 46 Tape badha keya se padha entar ka oreng Farisi, ngabala pa-apa se elampa'agi Isa. 47 Daddi reng-oreng Farisi ban mam-imam kapala padha arapat ban Mahkamah Agama. Ca'na reng-oreng jareya, "Samangken kadi ponapa? Oreng paneka mabadha kaajiban sabannya'na. 48 Manabi epanneng terros cara paneka oreng tanto padha parcaja kabbi ka Isa ganeka. Dhi-budhina tantara Roma tanto pas dhateng maancora Padalemman Socce paneka ban sadajana bangsa Yahudi." 49 E antarana reng-oreng jareya badha se anyama Kayafas, se e taon jareya teppa'na daddi imam agung. Oca'na Kayafas jareya, "Sampeyan paneka me' ta' oneng pa-ponapa! 50 Ponapa sampeyan ta' oneng ja' bit kasalameddanna ra'yat langkong sae oreng settong se mate etembang bangsana sampeyan ban kaula ancor sadaja?" 51 Sanyatana Kayafas ngoca' kantha jareya banne dhari pekkeranna dibi'. Tape menangka imam agung e taon jareya Kayafas anobuwaddagi ja' Isa seda'a kaangguy bangsa Yahudi. 52 Ban banne kaangguy bangsa Yahudi malolo, tape kaangguy makompol tra-pottrana ELOHIM se acar-pencar. 53 Molae dhari jareya ja-pangraja Yahudi asakongkel mateyana Isa. 54 Daddi Isa ta' tao ngaton pole e adha'na oreng bannya' e kalanganna bangsa Yahudi. Salerana meyos dhari Yudea ka kottha se anyama Efraim e seddi'na ra-ara. E jadhiya Isa apolong ban para moredda. 55 E bakto jareya la para' Are Raja Paskana Yahudi. Bannya' oreng dhari sa-disa la entar ka Yerusalim ajalannagiya opacara aberse'e aba' sabellunna paraya'an jareya. 56 Reng-oreng jareya padha nyare'e Isa, ban e bakto padha akompol e Padalemman Socce, padha saleng atanya kantha reya, "Baramma ca'na ba'na? Olle daddi Salerana ta' kera meyos ka paraya'an reya." 57 Reng-oreng jareya ngoca' kantha jareya polana mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi la marenta'agi ja' pa'-sapa'a se tao ka kennengnganna Isa, kodu areppot sabab Isa jareya etangkebba.
1 Nem are sabellunna Are Raja Paska, Isa meyos ka Betania. E jadhiya bengkona Lazarus se bi' Isa epaodhi' pole saellana mate. 2 E bengkona Lazarus jareya Isa eka'-angka'e, eladine Marta. Lazarus ban moy-tamoyya toju' ngakan abareng ban Isa. 3 Saellana jareya Miriyam nyander, ngeba mennya' ro'om narwastu, bannya'na satengnga liter, se argana ce' larangnga. Mennya' jareya eselen ka padana Isa, laju ekessot bi' obu'na. Ro'omma mennya' jareya daddi sabengko. 4 Sala settongnga moredda Isa se anyama Yudas Iskariyot -- iya areya se e budhi arena akiyanat ka Isa -- ngoca', 5 "Aponapa mennya' ro'om paneka me' ta' ejuwal bai, mon gun tello ratos pesse salaka paju; pessena ekenneng bagi ka oreng mesken." 6 Yudas ngoca' kantha jareya banne polana aba'na mekkere oreng mesken, tape polana aba'na maleng; pesse andhi'na se sabarengngan se epateggu' ka aba'na seggut ekala'e. 7 Tape Isa adhabu, "Dina, ra, panneng babine' jareya! Sengko' emennya'e polana eparanta'a se ekoburragiya. 8 Oreng mesken salanjangnga badha e antarana ba'na, tape Sengko' enja'." 9 Bannya' oreng Yahudi se ngedhing ja' Isa badha e Betania, daddi laju padha entar ka jadhiya. Banne pera' terro tatemmowa ban Isa, tape terro nangaleyana keya Lazarus se epaodhi' pole bi' Isa. 10 Jareya sababba mam-imam kapala amaksod mateyana Lazarus keya; 11 sabab daddi dadalanna bannya' oreng Yahudi ta' endha' noro' reng-oreng jareya pole sarta laju parcaja ka Isa. 12 Kalagguwanna reng-oreng se bannya' se entar araya'agiya Are Raja Paska padha ngedhing ja' Isa teppa'na badha e dhalem parjalanan meyosa ka Yerusalim. 13 Daddi reng-oreng jareya ngala' dhaunna palma, laju entar ngamba' Isa sambi rak-soragan, "Molja'agi ELOHIM! Moga ELOHIM aberkadi se rabu bit asmana Pangeran. Moga ELOHIM aberkadi Rato Isra'il!" 14 Isa manggi hemar se gi' ngodha, laju etetene. Daddi kalakon apa se etoles e dhalem Alketab: 15 "Ta' osa tako', pottre Siyon! Rowa' abas Ratona rabu, netene hemar se gi' ngodha!" 16 E bakto jareya red-moredda Isa gi' ta' ngarte ka jareya kabbi. Tape saellana Isa emolja'agi kalaban sedana, reng-oreng jareya buru padha enga' ja' Isa se epakantha jareya bi' reng-oreng gella' la badha e dhalem Alketab. 17 Reng-oreng se hadir teppa'na Isa adikane Lazarus sopaja kalowar dhari koburanna ban epajaga saellana mate, nyaksene kadaddiyan jareya. 18 Jareya sababba bannya' oreng entar ka Isa, sabab reng-oreng jareya ngedhing ja' Isa jareya se mabadha kaajiban jareya. 19 Daddi reng-oreng Farisi padha saleng ngoca', "Sampeyan ban kaula ta' bisa apa-ponapa. Oladi saos, ka'issa', oreng sadunnya ngereng Isa ganeka!" 20 E antarana reng-oreng se entar ka Yerusalim abakteya ka ELOHIM e bakto paraya'an jareya badha keya pan-barampan Yunani. 21 Reng-oreng jareya nyander ka Filipus, se asalla dhari Betsaida e Galilea, laju ngoca', "Taretan, manabi kengeng, kaula terro apanggiya sareng Isa." 22 Daddi Filipus entar abala ka Andreyas, ban se kadhuwa jareya laju mator ka Isa. 23 Dhabuna Isa ka reng-oreng se badha e jadhiya, "La napa' baktona Pottrana Manossa eagungngagiya. 24 Sengko' ngoca'a sabendherra: Gandum sabuter tanto paggun sabuter, kajabana mon gandum jareya etamen e dhalem tana laju mate. Mon gandum jareya la mate, buru ngasellagi gandum sabannya'na. 25 Sapa se ngaemane odhi'na bakal kaelangana odhi'na. Tape sapa se baji' ka odhi'na e dunnya reya bakal pagguna meyara odhi'na jareya kaangguy odhi' se saongguna tor langgeng. 26 Oreng se aladinana Sengko' kodu noro' Sengko', sopaja Tang pangladin bisa'a apolong ban Sengko' neng e Tang kennengngan. Ban sapa se aladine Sengko' bakal ehormadana bi' Tang Rama." 27 "Sateya Tang ate arassa ketter; apa se ekoca'agiya Sengko' sateya? Apa Sengko' kodu ngoca', 'Rama, nyo'ona palopot abdidalem dhari sa'at ka'dhinto'?' Tape Sengko' dhateng parlo ngadhebbana sa'adda kasangsara'an reya. 28 Rama, agungngagi asmaepon Junandalem!" E bakto jareya pas badha sowara dhari langnge', "Bi' Sengko' Salerana la eagungngagi, ban gi' eagungngagiya pole." 29 Oreng se bannya' se badha e jadhiya ngedhing sowara jareya. Ca'na reng-oreng jareya, "Arowa galudhuk!" Tape badha keya se ngoca', "Banne, arowa malaekat se abu-dhabu ka Isa jareya!" 30 Isa laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Sowara jarowa ekaedhing banne kaangguy kaparlowanna Sengko', tape kaangguy kaparlowanna ba'na. 31 Sateya la napa' ka baktona dunnya reya ehakime, sateya se neggu' kobasa e dunnya bakal epagulu'a. 32 Tape Sengko' reya, mon Sengko' la epatenggi e attassa bume, sakabbiyanna oreng bi' Sengko' etarega ka Sengko'." 33 Se adhabu kantha jareya noduwagiya baramma carana se seda'a. 34 Ca'na reng-oreng se bannya' jareya ka Isa, "Menorot Buku Hokom kaula, Rato Panyalamet badhi odhi' salanjangnga. Panjennengngan me' adhabu Pottrana Manossa kodu epatenggi e attassa bume? Pasera Pottrana Manossa gapaneka?" 35 Dhabuna Isa, "Pera' kare sakejja' terrang jareya se badha'a e antarana ba'na. Daddi, mara terros ajalan pongpong terrang jareya gi' badha, me' olle ba'na ta' ekenneng papetteng. Oreng se ajalan e pettengnga ta' tao ja' entara dha' emma. 36 Paparcaja ka terrang jareya, saabidda terrang jareya gi' badha e ba'na, me' olle ba'na daddi na'-ana'na terrang." Samarena adhabu kantha jareya, Isa laju nyengla dhari jadhiya ban ta' kasokan ngaton pole ka reng-oreng jareya. 37 Maske la bannya' kaajiban se epabadha Isa e adha'na reng-oreng jareya, tape reng-oreng jareya ta' parcaja ka Salerana. 38 Daddi bendher se edhabuwagi Nabbi Yesaya, "Adhu, GUSTE, pasera se parcaja ka berta se etotorragi abdidalem? Ka pasera eduduwagiya kobasana Pangeran paneka?" 39 Daddi reng-oreng jareya ta' bisa parcaja, sabab Yesaya la adhabu keya, "ELOHIM adhabu, 40 'Bi' Sengko' reng-oreng jareya epabuta matana, epatopo pekkeranna; sopaja matana ta' nangale'e, ban pekkeranna ta' ngarte. Sopaja reng-oreng jareya ta' abali ka Sengko', saellana jareya bi' Sengko' pas epabaras.' " 41 Yesaya adhabu kantha jareya polana la ngoladi kaagunganna Isa, ban abu-dhabu parkara Salerana. 42 Maske kantha jareya, bannya' oreng, la'-mala' e antarana para pangobasa Yahudi, se padha parcaja ka Isa. Tape reng-oreng jareya ta' bangal ngako rang-terrangan, sabab tako' ta' ebagi maso' ka kennengnganna kabakteyan bi' reng-oreng Farisi. 43 Reng-oreng jareya asennengngan ealem manossa etembang eargai bi' ELOHIM. 44 Isa laju adhabu epakaja, "Oreng se parcaja ka Sengko' banne parcaja ka Sengko', tape parcaja ka se ngotos Sengko'. 45 Ban oreng se nangale'e Sengko', nangale'e se ngotos Sengko'. 46 Sengko' dhateng ka dunnya reya menangka terrang me' olle oreng se parcaja ka Sengko' ta' sampe' neng e pettengnga. 47 Oreng se ngedhing ka Tang pangajaran tape ta' atoro' ka pangajaran jareya, banne Sengko' se ahakimana. Sabab Sengko' dhateng banne ahakimana dunnya, tape masalamedda. 48 Oreng se nolak Sengko' ban ta' ngedhingngagi Tang oca' la badha se ahakime. Apa se ekoca'agi Sengko', jareya se ahakime oreng jareya e Are Keyamat. 49 Sabab Sengko' ca'-ngoca' banne dhari Tang karep dibi'; Rama se ngotos Sengko', jareya se makon ka Sengko' apa se kodu ekoca'agi Sengko'. 50 Ban Sengko' tao ja' papakonna jareya madhateng odhi' se saongguna tor langgeng. Daddi Sengko' notorragi apa se eajarragi Rama ka Sengko'."
1 Saare sabellunna Are Raja Paska Isa la ngagali ja' la napa' baktona Salerana abali ka Ramana. Salerana taresna ka reng-oreng se daddi kaagunganna e dunnya reya, ban teptep taresna ka reng-oreng jareya sampe' ka aherra. 2 Isa ban red-moredda teppa'na adha'ar lem-malem. Iblis la mamaso' pekkeran juba' e dhalem atena Yudas ana'na Simon Iskariyot, kaangguy akiyanat ka Isa. 3 Isa ngagali ja' sakabbiyanna kakobasa'an la epassra'agi ka Salerana bi' Rama. Salerana ngagali keya ja' Salerana asalla dhari ELOHIM ban bakal abaliya ka ELOHIM. 4 Daddi Isa laju ngadek, mokka' jubana, ban naleyagi andhuk ka tengngana. 5 Saellana jareya laju nyelen aeng ka jembung, pas molae maccowe sokona red-moredda, saellana laju epakerreng bi' andhuk se etaleyagi ka tengngana. 6 Sanapa'na ka giliranna Petrus, Petrus mator, "Adhu, Guste, masa' Panjennengngan maccowana soko abdina?" 7 Dhabuna Isa, "Sateya ba'na ta' ngarte apa se elakone Sengko' reya, tape e budhi are ba'na tanto ngarte." 8 "Ampon, Guste," ca'na Petrus ka Isa, "Ampon ja' maccowe soko abdina!" Tape Isa adhabu, "Mon ba'na ta' ebaccowe bi' Sengko', ba'na tadha' hubunganna ban Sengko'." 9 Simon Petrus mator, "Manabi kadi ka'dhinto', Guste, ngereng baccowagi tanang sareng cethak abdina jugan, ja' namong soko malolo." 10 "Oreng se la mandhi, la berse kabbi," dhabuna Isa ka Petrus. "Ta' osa eberse'e pole kajabana sokona. Ba'na kabbi la padha berse, kajabana se kasorang." ( 11 Isa la ngagali sapa se akiyanadana Salerana. Jareya sababba arapa me' adhabu, "Ba'na kabbi la padha berse, kajabana se kasorang.") 12 Saellana maccowe sokona red-moredda, Isa masang jubana laju alenggi pole. Saellana jareya laju adhabu ka red-moredda jareya, "Ba'na ba' ngarteya apa se elakone Sengko' ka ba'na gi' buru jareya? 13 Bi' ba'na Sengko' esebbut Guru ban Pangeran. Ban jareya pajat bendher. 14 Mon Sengko' reya, Guru ban Pangeranna ba'na, maccowe sokona ba'na, ba'na wajib keya saleng maccowe sokona. 15 Sengko' aberri' conto jareya ka ba'na, sopaja ba'na nerowagi apa se la elakone Sengko' ka ba'na. 16 Sengko' ngoca'a sabendherra ka ba'na: tadha' dunor se araja'an dhari lorana, ban tadha' otosan se araja'an dhari se ngotos. 17 Mon ba'na la tao jareya kabbi, pojur onggu mon ba'na ajalannagi jareya kabbi. 18 Se ekacaca Sengko' reya banne parkara ba'na kabbi. Sengko' tao pa-sapa se epele Sengko'. Tape se esebbuttagi e dhalem Alketab kodu kalakon, iya areya se nyebbuttagi 'Oreng se ngakan apolong ban Sengko', jareya se ngamoso ka Sengko'.' 19 Parkara jareya bi' Sengko' ekabala ka ba'na sateya reya, sabellunna kadaddiyan jareya kalakon, me' olle mon jareya la kalakon dhaggi' ba'na parcaja ja' Sengko' reya se esebbut SENGKO' BADHA. 20 Sengko' ngoca'a sabendherra: Sapa se narema oreng se eotos Sengko', nyamana narema Sengko'. Ban sapa se narema Sengko', narema se ngotos Sengko'." 21 Saellana adhabu kantha jareya, Isa arassa ce' ngennessa. Laju adhabu, "Sengko' ngoca'a sabendherra: E antarana ba'na badha settong se akiyanadana Sengko'." 22 Red-moredda padha saleng pandeng, kabbi padha heran sapa se ekamaksod. 23 Mored se ekaase'e Isa toju' e seddi'na Isa. 24 Simon Petrus aberri' tandha ka mored jareya, esoro atanya sapa se ekamaksod. 25 Daddi mored jareya ngengsek ka seddi'na Isa, laju atanya, "Pasera, Guste?" 26 Isa adhabu, "Oreng se bi' Sengko' eberri'ana roti se ecabbur ka piala reya, jareya orengnga." Daddi Isa mondhut roti sakerra', ecabbur ka piala, laju eparengngagi ka Yudas ana'na Simon Iskariyot. 27 Gi' buru nampane roti jareya Yudas laju emaso'e Iblis. Dhabuna Isa ka Yudas, "Duli lakone apa se ekakarep ba'na." 28 Reng-oreng se toju' ngakan e jadhiya tadha' settonga se ngarteya arapa Isa me' adhabu kantha jareya ka Yudas. 29 Badha se nyangka ja' Yudas epakon le-melle kaangguy kaparlowan e pesta jareya, otabana aberri' pesse sakone' ka oreng mesken, sabab Yudas se neggu' pesse ekkassa Isa ban red-moredda. 30 Saellana narema roti gella' Yudas laju kalowar. Are la malem. 31 Saellana Yudas kalowar, Isa adhabu, "Sateya Pottrana Manossa eagungngagi, ban ELOHIM eagungngagi kalaban parantara'anna. 32 Mon ELOHIM eagungngagi kalaban parantara'anna, Pottrana Manossa jareya bakal eagungngagiya ELOHIM kalaban parantara'anna Salerana dibi'. La'-mala' bi' ELOHIM bakal duliya eagungngagi. 33 Na', Sengko' ta' abida pole se apolonga ban ba'na kabbi. Ba'na bakal nyareya Sengko', tape Sengko' la abala ka ba'na akantha se la ekoca'agi Sengko' ka ja-pangraja Yahudi. Ba'na ta' bisa entar ka kennengngan se eentarana Sengko'. 34 Bi' Sengko' ba'na eberri'ana parenta se anyar: Ba'na kodu saleng taresna. Akantha Sengko' se taresna ka ba'na, bariya keya ba'na kodu saleng taresna. 35 Mon ba'na saleng taresna, sakabbiyanna oreng bakal taowa ja' ba'na Tang mored." 36 "Meyosa ka ka'dhimma Junandalem, Guste?" ca'na Simon Petrus ka Isa. Dhabuna Isa, "Sateya reya ba'na ta' bisa noro' Sengko' ka kennengngan se eentarana Sengko'." 37 "Guste, aponapa abdidalem me' ta' kengeng ngereng Junandalem samangken?" ca'na Petrus pole. "Abdidalem ehlas mate kaangguy Junandalem!" 38 Dhabuna Isa, "Ba' ongguwa ba'na reya ehlas mate kaangguy Sengko'? Ba'na bi' Sengko' ebala'ana se sabendherra, ya: sabellunna ajam akongko' dhaggi', ba'na la tello kale ngoca' ta' kennal ka Sengko'!"
1 "Ba'na ta' osa kobater otaba ngalengsang," ca'na dhabuna Isa ka red-moredda. "Paparcaja ka ELOHIM, ban paparcaja keya ka Sengko'. 2 E kalenggiyanna Tang Rama bannya' kennengngan. Sengko' dha' essa'a nyadhiya'agiya kennengngan kaangguy ba'na. Sengko' ta' kera ngoca' kantha jareya ka ba'na mon pajat enja'. 3 Saellana entar nyadhiya'agi kennengngan kaangguy ba'na, Sengko' abaliya ngoneyana ba'na, sopaja ba'na badha'a e kennengngan se ekennengnge Sengko'. 4 Ba'na tao jalan ka kennengngan se eentarana Sengko'." 5 Tomas laju mator ka Isa, "Guste, abdidalem sadaja ta' oneng meyosa ka ka'dhimma Junandalem; kadi ponapa se onenga ka jalanna?" 6 Dhabuna Isa, "Sengko' reya jalan mon terro kennala ka ELOHIM ban terro olleya kaodhi'an. Tadha' oreng se bisa entar ka Rama mon ta' lebat Sengko'. 7 Ja' sakenga ba'na kennal ka Sengko', tanto ba'na kennal ka Rama keya. Sateya ba'na la kennal ka Salerana, ban la nangale'e Salerana." 8 Daddi Filipus mator ka Isa, "Guste, ngereng duduwagi Rama ka abdidalem sadaja, me' olle abdidalem sadaja senneng." 9 Tape Isa adhabu, "La ce' abidda Sengko' apolong ban ba'na, tape ba'na gi' ta' kennal ka Sengko', Filipus? Oreng se la nangale'e Sengko', la nangale'e Rama. Baramma ba'na me' ngoca', 'Ngereng duduwagi Rama ka abdidalem sadaja?' 10 Filipus! Apa ba'na ta' parcaja, ja' Sengko' reya badha e dhalem Rama, ban Rama badha e dhalem Sengko'? Se ekoca'agi Sengko' reya banne dhari Sengko' dibi'. Rama se salanjangnga badha e dhalem Sengko' se alampa'agi jareya kabbi. 11 Ba'na kodu parcaja ka Sengko' ja' Sengko' badha e dhalem Rama ban Rama badha e dhalem Sengko'. Mon enja', paleng sakone'na ba'na kodu parcaja polana pa-apa se la elakone Sengko'. 12 Bi' Sengko' ba'na ebala'ana sabendherra: Oreng se parcaja ka Sengko' bakal ngalakonana apa se la elakone Sengko', la'-mala' bakal ngalakonana se araja'an, sabab Sengko' entara ka Rama. 13 Ban apa'a bai se epenta ba'na kalaban Tang nyama, bi' Sengko' elakonana, sopaja Rama eagungngagi lebat Pottra. 14 Apa'a bai se epenta ba'na kalaban Tang nyama, bi' Sengko' elakonana." 15 "Mon ba'na taresna ka Sengko', ba'na tanto ajalannagi pa-apa se eparenta'agi bi' Sengko'. 16 Sengko' nyo'ona ka Rama, ban Rama bakal marengana laenna ka ba'na, iya areya Se Nolong, se asarengngana ba'na salanjangnga. 17 Jareya Errohna ELOHIM se anyata'agiya pa-apa se bendher parkara ELOHIM. Dunnya ta' bisa narema Errohna ELOHIM jareya polana ta' nangale'e ban ta' kennal. Tape ba'na la kennal ka Salerana, sabab Errohna ELOHIM jareya apolong ban ba'na ban bakal daddiya settong ban ba'na. 18 Bi' Sengko' ba'na ta' edina'agiya kadibi'an. Sengko' abaliya ka ba'na. 19 Kare sakejja' aggi', ban dunnya reya bakal ta' nangaleyana Sengko'. Tape ba'na bakal nangaleyana Sengko'. Ban sarrena Sengko' odhi', ba'na bakal odhi'a keya. 20 Mon are jareya la napa', ba'na bakal taowa ja' Sengko' badha e dhalem Rama, ba'na badha e dhalem Sengko' ban Sengko' badha e dhalem ba'na. 21 Oreng se narema Tang ta-parenta ban ajalannagi ta-parenta jareya, oreng jareya taresna ka Sengko'. Oreng se taresna ka Sengko' bakal ekataresnae Tang Rama. Bariya keya Sengko' bakal taresna'a ka oreng jareya, ban Sengko' anyata'agiya Tang aba' ka oreng jareya." 22 Yudas (banne Yudas Iskariyot) atanya ka Isa, "Guste, aponapa Junandalem me' anyata'agiya Salerana ka abdidalem sadaja, namong ta' kasokan anyata'agi Salerana ka dunnya?" 23 Dhabuna Isa, "Oreng se taresna ka Sengko', bakal atoro' ka Tang pangajaran. Oreng jareya tanto ekataresnae bi' Tang Rama. Rama ban Sengko' bakal entara ka oreng jareya ban apolonga bi' oreng jareya. 24 Oreng se ta' taresna ka Sengko' ta' atoro' ka Tang pangajaran. Pangajaran se la ekaedhing ba'na rowa banne dhari Sengko', tape dhari Rama se ngotos Sengko'. 25 Kabbi jareya bi' Sengko' ekabala ka ba'na pongpong Sengko' gi' apolong ban ba'na. 26 Tape Errohna ELOHIM, Se Panolong se bakal eotosa Rama kalaban Tang nyama, jareya se ngajarana ba'na parkara apa'a bai ban maenga' ka ba'na pa-apa se la ekabala bi' Sengko' ka ba'na. 27 Ba'na edina'ana kataremtemman bi' Sengko'. Tang kataremtemman dibi' se bi' Sengko' ebagiya ka ba'na. Se ebagiya bi' Sengko' reya ta' padha ban baberri'na dunnya ka ba'na. Ja' ngalengsang, ja' tako'. 28 Ba'na la ngedhing Sengko' ngoca', 'Sengko' mangkada, tape Sengko' abaliya ka ba'na.' Mon ba'na taresna ka Sengko', tanto ba'na perak Sengko' entara ka Rama, sabab Rama araja'an dhari Sengko'. 29 Ba'na ebalai parkara jareya bi' Sengko' sateya, sabellunna jareya kabbi kalakon, sopaja mon kalakon dhaggi', ba'na parcaja. 30 Sengko' ta' acaca'a nya'-bannya' pole ka ba'na, sabab la baktona pangobasana dunnya dhateng. Tape pangobasana dunnya jareya ta' kobasa ka Sengko'. 31 Tape jareya kabbi kodu kalakon sopaja dunnya reya tao ja' Sengko' taresna ka Rama ban ngalakone pa-apa se epakonnagi Rama ka Sengko'. Ella, mara sateya ja' mangkada dhari dhinna'."
1 Dhabuna Isa, "Sengko' reya bungkana anggur se saongguna, ban Tang Rama tokang kebbunna. 2 Sakabbiyanna Tang ranca' se ta' abuwa bi' Rama eketthok, dineng ca'-ranca' se abuwa ekorange dhaunna sarta eberse'e me' olle buwana atamba lebba'. 3 Ba'na la berse polana Tang pangajaran se etarema ba'na dhari Sengko'. 4 Mara ba'na papaggun badha e dhalem Sengko', ban Sengko' pagguna badha e dhalem ba'na. Ranca' dibi' ta' kera abuwa kajabana mon cekka' ka bungkana. Bariya keya ba'na pera' bisa abuwa mon ba'na paggun cekka' ka Sengko'. 5 Sengko' reya bungkana anggur, ban ba'na ca'-ranca'na. Oreng se paggun badha e dhalem Sengko' ban Sengko' badha e dhalem aba'na bakal bannya'a buwana; sabab mon tadha' Sengko' ba'na ta' kera bisa apa-rapa. 6 Oreng se ta' paggun badha e dhalem Sengko', bakal ebuwanga akantha ranca', laju kerreng. Ca'-ranca' se kantha jareya bakal epakompola ban ebuwanga ka dhalem apoy, laju eobbar. 7 Mon ba'na paggun badha e dhalem Sengko' ban Tang pangajaran badha e atena ba'na, nyo'on ka Rama apa'a bai se ekaterro ba'na; parnyo'onanna ba'na tanto ekabbuli. 8 Mon ba'na lebba' buwana, Tang Rama eagungngagi; mon kantha jareya ba'na daddi Tang mored ongguwan. 9 Akantha Rama se taresna ka Sengko', bariya keya Sengko' taresna ka ba'na. Ba'na kodu teptep odhi' menangka oreng se ekataresnae Sengko'. 10 Mon ba'na ajalannagi Tang ta-parenta, ba'na paggun esto ka Tang kataresna'an, akantha Sengko' teptep esto ka kataresna'anna Rama polana ajalannagi kon-papakonna. 11 Kabbi reya bi' Sengko' ekabala ka ba'na sopaja Tang kagumbira'an badha e dhalem atena ba'na, ban kagumbira'anna ba'na daddi samporna. 12 Areya' Tang parenta: ba'na pasaleng taresna, akantha Sengko' se taresna ka ba'na. 13 Oreng se paleng taresna ka bat-sobadda iya areya oreng se ehlas mate kaangguy bat-sobadda jareya. 14 Ba'na reya Tang bat-sobat mon ba'na ngalakone apa se eparenta'agi Sengko' ka ba'na. 15 Bi' Sengko' ba'na ta' esebbuda dunor pole, sabab dunor reya ta' tao apa se teppa'na elakone lorana. Bi' Sengko' ba'na esebbuda Tang sobat sabab pa-apa se ekaedhing Sengko' dhari Rama, bi' Sengko' la ekabala ka ba'na kabbi. 16 Banne ba'na se mele Sengko', tape Sengko' se mele ba'na, ban nyoro ba'na entar man-dha'emman sopaja ba'na abuwa lebba', iya areya buwa se ta' bisa mate. Daddi bi' Rama ba'na bakal eparengngana apa'a bai se epenta ba'na kalaban Tang nyama. 17 Areya' Tang parenta ka ba'na: ba'na kodu pasaleng taresna." 18 "Mon ba'na ekabaji'i dunnya, kaenga'e ja' Sengko' la ekabaji'i kaadha' bi' dunnya. 19 Ja' sakenga ba'na reya andhi'na dunnya, tanto ba'na ekaase'e bi' dunnya menangka andhi'na. Tape ba'na epele Sengko' dhari dunnya reya, daddi ba'na banne andhi'na dunnya reya. Jareya sababba ba'na ekabaji'i bi' dunnya reya. 20 Kaenga'e apa se la ekoca'agi Sengko' ka ba'na, 'Abdi ta' kera alebbiyan dhari lorana.' Mon Sengko' ekaneyaja, tanto ba'na ekaneyaja keya. Mon reng-oreng e dunnya reya atoro' ka Tang pangajaran, pangajaranna ba'na tanto etoro' keya. 21 Ba'na kabbi bakal epakantha'a jareya bi' reng-oreng dunnya reya polana ba'na Tang mored, sabab reng-oreng dunnya jareya ta' tao ka se ngotos Sengko'. 22 Reng-oreng jareya ta' kera dusa ja' sakenga Sengko' ta' dhateng ban bi' Sengko' ta' ebalai parkara jareya kabbi. Tape sateya reng-oreng dunnya reya ta' andhi' alasan pole kaangguy dusa. 23 Oreng se baji' ka Sengko' baji' ka Tang Rama. 24 Ja' sakenga e adha'na reng-oreng dunnya reya Sengko' ta' tao ngalakone pa-apa se gi' ta' tao elakone oreng laen, reng-oreng dunnya jareya ta' dusa. Tape sateya reng-oreng dunnya reya la nangale'e apa se elakone Sengko', ban reng-oreng jareya baji' ka Sengko' ban ka Rama. 25 Tape pajat kodu kantha jareya sopaja kalakon se esebbuttagi e dhalem Ketab Hokomma reng-oreng jareya, iya areya: 'Sengko' ekabaji'i reng-oreng dunnya reya ta' kalaban badha margana.' 26 Sengko' ngotosa ka ba'na Panolong se dhari Rama asalla. Iya areya Erroh se anyata'agiya pa-apa se bendher parkara ELOHIM. Mon la rabu, Erroh jareya bakal aparenga kasakseyan parkara Sengko'. 27 Ban ba'na kodu aberri' kasakseyan keya parkara Sengko', sabab ba'na la abareng ban Sengko' dhari dha'-adha'na.
1 Bi' Sengko' jareya ekabala kabbi ka ba'na sopaja ba'na ta' sampe'a mortad. 2 Ba'na bakal epakalowara dhari kennengngan-kennengnganna kabakteyan. Ban e settong bakto oreng se mate'e ba'na bakal apangrasa'a ngalakone jareya menangka pangabdiyanna ka ELOHIM. 3 Ba'na epakantha jareya bi' reng-oreng jareya sabab reng-oreng jareya ta' tao ka Rama ban ta' tao ka Sengko'. 4 Tape sateya bi' Sengko' ba'na la ebalai parkara jareya, sabab mon jareya kadaddiyan e budhi are, ba'na bakal enga'a ja' jareya kabbi bi' Sengko' la ekabala ka ba'na." "Parkara reya bi' Sengko' ta' ekabala ka ba'na dhari dha'-adha'na sabab Sengko' apolong ban ba'na. 5 Tape sateya Sengko' entara ka se ngotos Sengko'; tape e antarana ba'na tadha' settonga se atanya dha' emma'a Sengko'. 6 Sateya saellana jareya kabbi bi' Sengko' ekabala ka ba'na, ba'na la'-mala' laju sossa atena. 7 Tape Sengko' ngoca'a sabendherra ka ba'na: Ka ba'na lebbi bagus mon Sengko' mangkat; sabab mon Sengko' ta' mangkat, Panolong rowa ta' kera rabu ka ba'na. Tape mon Sengko' mangkat, Sengko' ngotosa Erroh jareya ka ba'na. 8 Erroh jareya mon la rabu bakal anyata'agiya ka dunnya reya se sabendherra artena dusa, pa-apa se bendher, ban parkara okomanna ELOHIM. 9 Erroh jareya bakal anyata'agiya ja' ta' parcaja ka Sengko' reya dusa; 10 ja' Sengko' bendher, sabab Sengko' entara ka Rama ban ba'na bakal ta' nangaleyana Sengko' pole; 11 ban ja' ELOHIM reya la molae ngokom sabab se ngobasae dunnya reya la eokom. 12 Gi' bannya' se ekoca'agiya Sengko' ka ba'na tape sateya reya ba'na gi' ta' sanggup narema. 13 Tape mon Erroh jareya la rabu, iya areya Erroh se anyata'agi barang se bendher parkara ELOHIM, ba'na bakal etontona sopaja ba'na tao ka sakabbiyanna barang se bendher. Erroh jareya ta' adhabuwa dhari Salerana dibi' tape adhabuwagiya pa-apa se la epeyarsa Salerana, sarta bakal aparenga oneng ka ba'na apa se kadaddiyana e budhi are. 14 Erroh jareya bakal ngagungngagiya Sengko', sabab apa se epanapa'a ka ba'na etarema Erroh jareya dhari Sengko'. 15 Pa-apa se badha e Rama Tang andhi'. Jareya sababba arapa Sengko' me' ngoca' ja' se epanapa' Erroh jareya ka ba'na etarema Salerana dhari Sengko'." 16 "Sakejja' aggi' ba'na bakal ta' nangaleyana Sengko' pole, ban sakejja' aggi' keya ba'na bakal nangaleyana Sengko'." 17 Red-moredda Isa badha se saleng atanya kantha reya, "Apa maksodda Salerana adhabu, 'Sakejja' aggi' ba'na bakal ta' nangaleyana Sengko' pole, ban sakejja' aggi' keya ba'na bakal nangaleyana Sengko'?' Bariya keya Guru tao adhabu, 'Sengko' entara ka Rama.' Apa maksodda, ya?" 18 Red-moredda jareya padha saleng atanya terros, "Apa maksodda 'sakejja' aggi'?' Sengko' ban ba'na me' ta' ngarte apa se ekadhabu Salerana rowa!" 19 Isa ngagali ja' red-moredda jareya atanya'a ka Salerana, daddi laju adhabu, "Gella' Sengko' ngoca', 'Sakejja' aggi' ba'na bakal ta' nangaleyana Sengko' pole, ban sakejja' aggi' keya ba'na bakal nangaleyana Sengko'.' Jareya, ya, se padha ekacaca ba'na? 20 Ba'na paparcaja, ya: ba'na bakal nangesa tape dunnya bakal gumbira'a. Ba'na bakal sossa'a tape kasossa'anna ba'na jareya bakal aoba'a daddi kagumbira'an. 21 Mon oreng babine' para' rembi'a, atena sossa, sabab la napa' baktona se nanggunga sangsara. Tape mon ana'na la lahir, babine' jareya loppa ka kasangsara'anna sabab atena perak polana badha babaji' se lahir ka dunnya. 22 Bariya keya ban ba'na: Sateya ba'na sossa atena, tape Sengko' tatemmowa pole ban ba'na, daddi atena ba'na bakal peraga; ban tadha' oreng se bisa'a ngala' kaperagan jareya dhari atena ba'na. 23 E are jareya ba'na ta' kera nya'-tanya'an pa-apa pole ka Sengko'. Ba'na paparcaja, ya: Apa se epenta ba'na ka Rama kalaban Tang nyama, tanto bi' Rama eparenge. 24 Sampe' sateya ba'na gi' ta' tao menta pa-apa kalaban Tang nyama. Mara menta, ba'na tanto eparenge, me' olle kagumbira'anna ba'na samporna." 25 "Kabbi jareya bi' Sengko' etotorragi ka ba'na ngangguy parompama'an. Tape mon la napa' baktona Sengko' ta' ngangguya parompama'an pole, tape Sengko' rang-terrangana notorragiya parkara Rama. 26 E bakto jareya ba'na bakal menta'a ka Rama kalaban Tang nyama; bi' Sengko' ba'na ebala'ana ja' Sengko' ta' nyo'onnagiya ba'na ka Rama, 27 sabab Rama dibi' taresna ka ba'na. Rama taresna ka ba'na polana ba'na taresna ka Sengko', ban parcaja ja' Sengko' reya dhateng dhari ELOHIM. 28 Pajat Sengko' reya dhari Rama ban dhateng ka dunnya reya. Tape sateya Sengko' ondura dhari dunnya reya abaliya ka Rama." 29 Red-moredda Isa laju mator, "Samangken Junandalem abu-dhabu rang-terrangan ta' mabi ngangguy parompama'an; 30 samangken abdidalem sadaja oneng ja' Junandalem ngagali ponapa'a saos. Oreng ta' mabi atanya ka Junandalem. Daddi abdidalem sadaja padha parcaja ja' Junandalem ka'dhinto' dhari ELOHIM asallepon." 31 Dhabuna Isa, "Daddi sateya ba'na la parcaja? 32 Kaenga'e, ya! Bakal napa'a baktona, la'-mala' sanyatana baktona la napa', ba'na bakal epasalebbudan. Ba'na bakal moleya ka bengkona bang-sebang, Sengko' edina'agiya kadibi'an. Tape Sengko' saongguna ta' kadibi'an sabab Sengko' apolong ban Rama. 33 Areya kabbi bi' Sengko' ekabala ka ba'na sopaja ba'na taremtemma polana ba'na masettong ban Sengko'. Ba'na bakal nyangsara'a e dunnya. Tape pakellar atena ba'na! Sengko' la makala dunnya!"
1 Samarena adhabu kantha jareya, Isa adhanga ka langnge', laju adhabu, "Rama, samangken ampon napa' baktona. Agungngagi Pottraepon Junandalem sopaja Pottraepon Junandalem ngagungngagi Junandalem jugan. 2 Rama marenge Pottra kobasa ka sadajana ommat manossa, sopaja Pottra aparenga odhi' se salerressa sareng langgeng ka sadajana oreng se sareng Junandalem eparengngagi ka Pottra. 3 Ka'dhinto' odhi' se salerressa sareng se langgeng; sopaja oreng oneng ka Junandalem, ELOHIM se settong sareng se salerressa, jugan oneng ka Isa Almasih se eotos Junandalem. 4 Abdidalem ampon ngagungngagi Junandalem e bume ka'dhinto' kalaban malastare lalakon se epakonnagi Junandalem. 5 Rama! Agungngagi Abdidalem e ajunannepon Junandalem, kalaban kaagungan se ekaandhi' Abdidalem sareng Rama sabellunnepon dunnya ebadhi. 6 Abdidalem ampon ngennallagi Junandalem ka reng-oreng dunnya se eparengngagi ka Abdidalem sareng Junandalem. Reng-oreng gapaneka kaagungannepon Junandalem sadaja, sareng Junandalem eparengngagi ka Abdidalem. Sadaja ampon padha atoro' ka dhabuepon Junandalem, Rama. 7 Samangken reng-oreng gapaneka oneng ja' sadaja se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem asallepon dhari Junandalem. 8 Pa-ponapa se edhabuwagi Junandalem ka Abdidalem, sareng Abdidalem ampon epanapa' ka reng-oreng gapaneka; sareng reng-oreng gapaneka etarema. Reng-oreng gapaneka oneng ja' Abdidalem asallepon dhari Junandalem ongguwan, reng-oreng gapaneka jugan padha parcaja ja' Junandalem se ngotos Abdidalem. 9 Abdidalem adu'a nyo'onnagi reng-oreng gapaneka. Abdidalem nyo'onnagi reng-oreng se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem, banne nyo'onnagi dunnya, sabab reng-oreng se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem gapaneka kaagungannepon Junandalem. 10 Sadaja se daddi gadhuwan Abdidalem kaagungannepon Junandalem jugan, ban sadaja kaagungannepon Junandalem jugan gadhuwan Abdidalem. Abdidalem eagungngagi e antaraepon reng-oreng gapaneka. 11 Samangken Abdidalem nyabis ka Junandalem, Rama. Abdidalem ta' enneng e dunnya pole, namong reng-oreng se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem badha e dunnya. Rama Se socce! Jaga'agi reng-oreng gapaneka kalaban kakobasa'annepon asmana Junandalem, enggi paneka asma se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem sopaja reng-oreng gapaneka daddi settong, akadi Rama sareng Abdidalem jugan settong. 12 E bakto Abdidalem gi' asareng reng-oreng gapaneka, sareng Abdidalem ejaga kalaban kakobasa'annepon asmana Junandalem, asma se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem. Reng-oreng gapaneka sareng Abdidalem ejaga, kantos tadha' settonga se elang, kajabana se ampon pajat samasthena elang, sopaja kalakon ponapa se esebbuttagi e dhalem Alketab. 13 Samangken Abdidalem ampon badha e ajunannepon Junandalem. Sadaja ka'dhinto' sareng Abdidalem eatorragi sabatara Abdidalem badha e dunnya; sopaja reng-oreng gapaneka ngarassa'agi onggu kagumbira'anna Abdidalem. 14 Dhabuna Junandalem sareng Abdidalem ampon epanapa' ka reng-oreng gapaneka; reng-oreng gapaneka ekabaji'i sareng dunnya amarga reng-oreng gapaneka banne gadhuwannepon dunnya akadi Abdidalem jugan banne gadhuwannepon dunnya. 15 Abdidalem ta' nyo'on sopaja Junandalem mondhut reng-oreng gapaneka dhari dunnya; Abdidalem namong nyo'ona sopaja reng-oreng gapaneka sareng Junandalem ejaga'a dhari se Jahat. 16 Akadi Abdidalem banne gadhuwannepon dunnya, kadi ka'dhinto' jugan reng-oreng gapaneka banne gadhuwannepon dunnya. 17 Padaddiyagi sadajana kaagungannepon Junandalem malolo kalaban jalan barang se lerres; dhabuna Junandalem gapaneka barang se lerres. 18 Abdidalem ngotos reng-oreng gapaneka ka dunnya, akadi Junandalem se ngotos Abdidalem ka dunnya. 19 Kaangguy kaparlowannepon reng-oreng gapaneka Abdidalem massra'agi aba' Abdidalem ka Junandalem malolo, Rama, sopaja reng-oreng gapaneka jugan daddi kaagungannepon Junandalem malolo kalaban jalan barang se lerres. 20 Banne kaangguy reng-oreng gapaneka saos Abdidalem adu'a; Abdidalem jugan adu'a nyo'onnagi reng-oreng se parcaja'a ka Abdidalem polana kasakseyannepon reng-oreng ka'dhinto'. 21 Abdidalem nyo'ona, Rama, moga reng-oreng gapaneka sadaja daddiya settong, akadi Junandalem daddi settong sareng Abdidalem, ban Abdidalem daddi settong sareng Junandalem. Moga reng-oreng gapaneka daddiya settong sareng Abdidalem sarta Junandalem sopaja dunnya parcaja ja' Junandalem ngotos Abdidalem. 22 Abdidalem marenge reng-oreng gapaneka kaagungan se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem, sopaja reng-oreng gapaneka daddi settong akadi Junandalem se daddi settong sareng Abdidalem. 23 Abdidalem sareng reng-oreng gapaneka, ban Junandalem sareng Abdidalem; sopaja reng-oreng gapaneka daddi settong ongguwan. Manabi sapaneka dunnya badhi onenga ja' Junandalem se ngotos Abdidalem, sarengngan pole ja' Junandalem taresna ka reng-oreng gapaneka akadi Rama se taresna ka Abdidalem. 24 Rama, Abdidalem terro sopaja reng-oreng se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem ka'dhissa' akompol sareng Abdidalem e kennengngan Abdidalem sopaja reng-oreng gapaneka nengale kaagungannepon Abdidalem, enggi ka'dhinto' kaagungan se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem, sabab Junandalem taresna ka Abdidalem sabellunnepon dunnya ebadhi. 25 Rama se adil! Dunnya ta' oneng ka Junandalem, namong Abdidalem oneng ka Junandalem; ban reng-oreng ka'dhinto' oneng ja' Junandalem ngotos Abdidalem. 26 Abdidalem ampon anyata'agi asmaepon Junandalem ka reng-oreng gapaneka; Abdidalem gi' terrosa ngalakone kadi gapaneka sopaja kataresna'annepon Rama ka Abdidalem teptebba badha e dhalem atena reng-oreng gapaneka, kadi ka'dhinto' jugan reng-oreng gapaneka sopaja daddiya settong sareng Abdidalem."
1 Saellana adu'a kantha jareya Isa ban red-moredda laju meyos ka temorra Songay Kidron. E jadhiya badha settong kebbun, Isa ban red-moredda laju maso' ka kebbun jareya. 2 Yudas se akiyanat rowa tao ka kennengngan jareya; sabab Isa seggut akompol ban red-moredda e jadhiya. 3 Daddi Yudas entar ka kennengngan jareya ngeba sardhadhu Romawi sapasukan ban wal-pangawalla Padalemman Socce sorowanna mam-imam kapala ban reng-oreng Farisi. Reng-oreng jareya ngeba sanjata, lantera' ban colok. 4 Isa ngagali kabbi se bakal kadaddiyana ka Salerana. Daddi Salerana laju nyemma'e reng-oreng jareya sarta adhabu, "Sapa se esare ba'na?" 5 "Isa, oreng Nazaret," saodda reng-oreng jareya. "Sengko' Isa," dhabuna Isa. Yudas se akiyanat rowa manjeng e jadhiya abareng ban reng-oreng jareya. 6 E bakto Isa adhabu, "Sengko' Isa," reng-oreng jareya nyorot laju labu ka tana. 7 Isa sakaleyan aggi' mareksane ka reng-oreng jareya, "Sapa se esare ba'na?" "Isa dhari Nazaret," saodda reng-oreng jareya. 8 "Sengko' la ngoca' ja' Sengko' Isa," dhabuna Isa. "Ban mon pajat Sengko' se esare ba'na, dina se laen reya me' olle ondur." ( 9 Kalaban adhabu kantha jareya, kalakon apa se edhabuwagi Isa sabellunna, "Rama, dhari reng-oreng se eparengngagi Junandalem ka Abdidalem, tadha' settonga se elang.") 10 Simon Petrus se ngeba peddhang, ngonos peddhangnga jareya, laju mokol dunorra imam agung sampe' kotthong kopengnga se kangan. Nyamana dunor jareya Malkus. 11 Daddi Isa adhabu ka Petrus, "Pamaso' pole peddhangnga ba'na jareya! Apa ca'na pekkera ba'na Sengko' reya ta' ngenoma piala kasangsara'an paparengnga Rama ka Sengko'?" 12 Saellana jareya Isa laju etangkep tor etalekong bi' rit-parjurit Romawi ban komandanna sarta wal-pangawal Yahudi. 13 Dha'-adha'na Isa egiba ngadhep ka Hanas, mattowana Kayafas. Kayafas jareya imam agung. 14 Kayafas jareya keya se malae om-kaom oreng agung Yahudi ja' lebbi becce' oreng kasorang mate kaangguy sakabbiyanna bangsa. 15 Simon Petrus ban settong mored laenna ngereng Isa. Imam agung tao ka mored settonganna jareya, daddi oreng jareya noro' maso' abareng Isa ka taneyanna imam agung, 16 dineng Petrus anante' e lowar, e labang. Saellana jareya mored settonganna jareya kalowar, laju acaca ka bareng babine' se ajaga labang; samarena, Petrus laju egiba maso'. 17 Bareng babine' se ajaga labang jareya ngoca' ka Petrus, "He, sampeyan gu ta' sala settong dhari moredda oreng ka'issa' jugan, ta' enggi?" "Bunten, banne," saodda Petrus. 18 E bakto jareya cellep, daddi reng-bareng ban wal-pangawal la ngodhi'i mardha, maanga'a badanna e jadhiya. Petrus entar ka jadhiya maanga' badanna ban reng-oreng jareya. 19 Imam agung atanya ka Isa parkara red-moredda ban pangajaranna. 20 Dhabuna Isa, "Sengko' salanjangnga acaca rang-terrangan e adha'na oreng bannya'. Sengko' ros-terrosan ngajar e kennengngan-kennengnganna kabakteyan ban e Padalemman Socce, e kennengnganna reng-oreng Yahudi akompol. Sengko' ta' tao acaca tek-ngetek. 21 Daddi arapa ba'na me' atanya ka Sengko'? Tanya'agi ka reng-oreng se tao ngedhingngagi Sengko' mon teppa'na morok. Tanto reng-oreng jareya tao apa se ekoca'agi Sengko'." 22 E bakto Isa adhabu kantha jareya, e antarana pangawal se badha e jadhiya badha settong se nampeleng Isa laju ngoca', "Ba'na me' bangal ngoca' kantha jareya ka imam agung!" 23 Dhabuna Isa, "Mon Tang oca' badha se sala, mara koca'agi apa salana! Tape mon Tang oca' gella' bendher, arapa Sengko' me' etampeleng?" 24 Saellana jareya bi' Hanas Isa esoro giba ka Imam Agung Kayafas, tanangnga etalekong. 25 Petrus gi' manjeng maanga' badanna e jadhiya. Reng-oreng se badha e jadhiya padha ngoca' ka Petrus, "Sampeyan gu ta' moredda oreng ka'issa' jugan, ta' enggi?" Tape Petrus ta' ngako, oca'na, "Bunten, banne!" 26 Sala settong dhari dunorra imam agung, iya areya balana oreng se ekenneng ketthok kopengnga bi' Petrus, ngoca', "Kaula gu ta' nangale'e sampeyan e kebbun ka'issa' abareng bi' oreng ka'issa'?" 27 Petrus ta' ngako pole, oca'na, "Bunten, banne!" -- ban teppa' e bakto jareya ajam akongko'. 28 Gi' petteng Isa egiba dhari compo'na Imam Agung Kayafas ka karatonna gubennor. Reng-oreng Yahudi dibi' ta' maso' ka dhalem karaton, tako' najjis menorot atoran agamana, polana terro noro'a ngakan dha-dha'aran Paska. 29 Daddi Pilatus kalowar nemmone reng-oreng jareya, laju mareksane, "Oreng reya andhi' sala apa?" 30 Saodda reng-oreng jareya, "Manabi tadha' salana ta' kera ebakta ka Junandalem." 31 Dhabuna Pilatus, "Mon kantha jareya kassa' giba, adili noro' hokomma ba'na dibi'!" Tape reng-oreng Yahudi jareya nyaot, "Bangsa abdidalem ta' kengeng ngokom mate oreng." ( 32 Kan kantha jareya sopaja kalakon apa se edhabuwagi Isa parkara carana Salerana se seda'a.) 33 Pilatus malebbet ka dhalem karatonna pole; Isa etembali, laju epareksane, "Ba'na reya ratona oreng Yahudi, ya?" 34 Dhabuna Isa, "Ponapa partanya'an gapaneka asallepon dhari panjennengngan dibi', ponapa panjennengngan eatore oneng oreng laen parkara badan kaula?" 35 Dhabuna Pilatus, "Apa sengko' reya oreng Yahudi? Se massra'agi Ba'na ka sengko' bangsana Ba'na dibi' ban mam-imam kapala. Apa kasala'anna Ba'na?" 36 Dhabuna Isa, "Karaja'an Kaula banne dhari dunnya paneka. Ja' sakenga karaja'an Kaula dhari dunnya paneka, tanto reng-oreng Kaula alaban sopaja badan kaula ta' sampe' epassra'agi ka ja-pangrajana Yahudi. Namong karaja'an Kaula pajat banne dhari dunnya paneka!" 37 Daddi Pilatus laju atanya, "Mon bariya, Ba'na reya rato?" Dhabuna Isa, "Panjennengngan adhabu ja' Kaula paneka rato. Badan Kaula lahir ka dunnya kaangguy settong maksod, enggi paneka aberri'a kasakseyan parkara barang se lerres. Oreng se dhari barang se lerres tanto merengngagi ka badan Kaula." 38 Pilatus mareksane, "Apa artena barang se bendher reya?" Pilatus pas kalowar pole dhari karatonna sarta laju adhabu ka reng-oreng Yahudi, "Oreng reya bi' sengko' la epareksa, tape sengko' ta' nemmo salana maske settonga. 39 Tape noro' kabiyasa'anna ba'na, sengko' ngocol oreng tahanan kasorang e Are Raja Paska. Baramma, apa ratona oreng Yahudi reya se epenta'a ba'na sopaja bi' sengko' epakalowara?" 40 Reng-oreng jareya nyaot sambi reng-cerrengan, "Bunten, banne oreng gapaneka, Barabbas saos!" (Barabbas reya bigal.)
1 Saellana jareya Pilatus maso'; Isa esoro peccot. 2 Rit-parjurit agabay makotha dhari ca'-ranca' se adhuri, pas epasang ka serana Isa. Saellana jareya Isa laju epangagem mantel se barnana bungo terrong, 3 ban reng-oreng jareya pas li-baliyan nyander ka seddi'anna sambi ngoca', "Hidup ratona oreng Yahudi!" Samarena jareya Isa laju etampeleng li-baliyan. 4 Saellana jareya Pilatus kalowar sakaleyan aggi', laju adhabu ka oreng se bannya' jareya, "Mara abassagi! Bi' sengko' Isa rowa epakalowara dha'enna' me' olle' ba'na tao ja' sengko' ta' nemmo salana maske settonga." 5 Daddi Isa kalowar ngagem makotha dhuri ban juba bungo terrong. Dhabuna Pilatus ka reng-oreng se badha e jadhiya, "Abassagi oreng jareya!" 6 E bakto mam-imam kapala ban wal-pangawal jareya nangale'e Isa, kabbi padha aera', "Salib oreng ganeka! Salib oreng ganeka!" Pilatus adhabu ka reng-oreng jareya, "Kassa' giba, salib dibi', sengko' ta' nemmo salana settonga." 7 Reng-oreng Yahudi jareya nyaot, "Menorot hokom Yahudi Isa kodu eokom mate sabab aba'na ngako Pottrana ELOHIM." 8 E bakto meyarsa jareya Pilatus sajan atamba tako'. 9 Daddi pas malebbet pole ka karatonna. Isa ebakta maso', laju epareksane, "Ba'na dhari dhimma asalla?" Tape Isa ta' nyaot. 10 Daddi Pilatus adhabu pole, "Ba'na ta' endha' acaca ka sengko'? Apa Ba'na ta' tao ja' sengko' reya andhi' kobasa ngocol Ba'na, ban kobasa nyalib Ba'na?" 11 Saodda Isa, "Panjennengngan ta' kaagungan kobasa ka badan Kaula manabi ta' eparenge kobasa gapaneka sareng ELOHIM. Daddi oreng se massra'agi badan Kaula ka panjennengngan, dusana araja'an dhari panjennengngan." 12 E bakto Pilatus meyarsa jareya, laju ngoddi ngocola Isa, tape reng-oreng Yahudi rat-tharadan, "Mon eocol, panjennengngan banne kancana Kaisar! Oreng se ngako rato, mosona Kaisar!" 13 E bakto Pilatus meyarsa oca'na reng-oreng jareya, laju abakta Isa kalowar, terros alenggi e korse pangadilan e kennengngan se anyama Palesteran Bato. (E dhalem basa Ibrani nyamana Gabata.) 14 E bakto jareya la para' pokol dhubellas seyang. Are Raja Paska korang saare. Pilatus adhabu ka reng-oreng jareya, "Areya' ratona ba'na!" 15 Reng-oreng jareya ra'-era'an, "Pate'e oreng ganeka! Pate'e oreng ganeka! Salib oreng ganeka!" Pilatus mareksane, "Apa sengko' nyalibbagiya ratona ba'na?" Mam-imam kapala se badha e jadhiya padha nyaot, "Pera' Kaisar rato abdina!" 16 Daddi bi' Pilatus Isa epassra'agi ka reng-oreng jareya, esaliba. Daddi Isa egiba bi' reng-oreng jareya. 17 Isa kalowar sambi mekol salibba ka kennengngan se anyama "Kennengnganna Galunthonganna Cethak". (Oca' Ibranina Golgota.) 18 Isa esalib e jadhiya, epabareng ban oreng laenna kadhuwa; se settong e kacerra, settonganna e kanganna ban Isa esaba' e nga'-tengnga'anna. 19 E kaju salibba Isa jareya bi' Pilatus epakon pobuwi tolesan kantha reya: "Isa dhari Nazaret, Ratona Oreng Yahudi." 20 Bannya' oreng Yahudi se maca tolesan jareya sabab kennengnganna Isa se esalib jareya ta' jau dhari kottha. Tolesan jareya ngangguy oca' Ibrani, Latin ban Yunani. 21 Mam-imam kapala mator ka Pilatus, "Ja' tolese 'Ratona Oreng Yahudi', tolese 'Oreng Reya ngoca', Sengko' Ratona Oreng Yahudi.' " 22 Tape Pilatus nyaot, "Apa se la etoles bi' sengko' teptep etoles." 23 Saellana Isa esalib bi' dhu-sardhadhu jareya, rasoganna ekala', laju ebagi epaempa, sardhadhuna padha olle sabagiyan ebang. Jubana ekala' keya. Juba jareya tadha' sambungnganna, dhari attas sampe' ka baba masettong. 24 Dhu-sardhadhu jareya padha saleng ngoca', "Juba reya ja' thok-ketthok. Mara ellot bai kaangguy nantowagi sapa se kodu ngaolle juba reya." Kan kantha jareya sopaja kalakon apa se esebbuttagi e dhalem Alketab, se monyena: "Tang kalambi egi-bagi, Tang juba eellot." Ban dhu-sardhadhu jareya pajat ngalakone kantha jareya. 25 E jadhiya badha ebuna Isa, taretan bine'na ebuna, Miriyam binena Klopas, ban Miriyam Magdalena, padha manjeng e seddi'anna salibba Isa. 26 E bakto Isa ngoladi ebuna ban moredda se ekaase'e Salerana manjeng e jadhiya, laju adhabu, "Ebu, ganeka pottrana sampeyan." 27 Saellana jareya Isa adhabu ka moredda jareya, "Jareya ebuna ba'na." Sajjegga jareya bi' moredda jareya ebuna Isa ekakompol e bengkona. 28 Isa ngagali ja' sateya kabbi la mare, ban sopaja apa se esebbuttagi e dhalem Alketab kalakon, laju adhabu, "Sengko' pelka'." 29 E jadhiya badha kobugan aesse aeng anggur se celo'. Daddi bi' oreng engala'agi seppon, sepponna ecabbur ka anggurra, pas e jujjuwagi ka hisop, laju ejuluwagi ka lathena Isa. 30 Isa nyepcep anggur jareya, laju adhabu, "La mare!" Saellana jareya Isa nondhu', laju seda. 31 Om-kaom oreng agung Yahudi ta' endha' mon mayyidda reng-oreng se esalib jareya gi' paggun agantong e kaju salib e are Sabat, apa pole are Sabat e bakto jareya Are Raja se laen dhari are raja laenna. E bakto Isa esalib are Sabat korang saare, daddi reng-oreng jareya menta edi ka Pilatus mapotonga bettessa reng-oreng se esalib jareya ban matorona mayyidda dhari kaju salib. 32 Daddi dhu-sardhadhu se badha e jadhiya entar ka oreng se kadhuwa se esalib abareng bi' Isa jareya gallu, laju bettessa epapotong. 33 Sanapa'na ka Isa, reng-oreng jareya nangale ja' Isa la seda, daddi burung ta' epapotong bettessa. 34 Tape badha settong sardhadhu se nyocowagi tombagga ka roso'na Isa; dhari lokana jareya kalowar dhara ban aeng. 35 Oreng se nangale'e kadaddiyan jareya notorragi kadaddiyan jareya, sopaja ba'na parcaja keya. Ban apa se etotorragi oreng jareya bendher, ban oreng jareya tao ja' jareya bendher. 36 Kan kantha jareya sopaja kalakon apa se esebbuttagi e dhalem Alketab, se monyena, "Tolangnga tadha' se epapotonga maske settonga". 37 E dhalem Alketab esebbuttagi keya, "Reng-oreng jareya bakal ngabasa Salerana se ecoco jareya." 38 Saellana jareya Yusup dhari Arimateya nyo'on edi ka Pilatus ngala'a jinazana Isa. (Yusup jareya moredda Isa tape tek-ngetek, sabab tako' ka om-kaom oreng agung Yahudi.) Bi' Pilatus eparenge edi, daddi jinazana Isa pas epatoron bi' Yusup jareya. 39 Nikodemus se tao entar ka Isa e baja malem, noro' Yusup, ngeba racegan emmor ban candhana, bannya'na kabbi ra-kera tello polo kilo. 40 Bi' se kadhuwa jareya jinazana Isa ekala', laju ebundu' ban kaen kapan, epobuwi racegan se ro'om noro' adad carana mon oreng Yahudi ngoburragi jinaza. 41 E kennengnganna Isa se esalib jareya badha settong bun-kebbunan. E bun-kebbunan jareya badha settong makam anyar se gi' ta' tao eangguy ngoburragi oreng. 42 Sarrena koburan jareya semma', ban e bakto jareya la para' are Sabat, Isa esareyagi e jadhiya.
1 E are Ahad gi' petteng, Miriyam Magdalena entar ka pasareyanna Isa. Miriyam Magdalena jareya nangale'e batona koburan jareya la eerset dhari lobangnga. 2 Daddi Miriyam Magdalena jareya laju berka' nyare Simon Petrus ban mored se ekaase'e Isa, pas ngoca' ka se kadhuwa jareya, "Badha se ngala' Guste Isa dhari pasareyanna, ta' oneng ja' esaba' e ka'imma." 3 Petrus ban mored settonganna gella' entar ka pasareyan jareya, 4 padha ka'-berka', tape mored settonganna jareya aceppeddan dhari Petrus paberka'na, daddi napa' kaadha' ka pasareyan. 5 Mored jareya nyongngo' ka dhalem pasareyan, laju nangale'e kaen kapan badha e jadhiya, tape mored jareya ta' maso'. 6 Simon Petrus nyosol dhari budhina, terros maso' ka pasareyan jareya. Petrus nangale'e kaen kapan jareya, 7 tape kaen se etaleyagi ka serana Isa ta' akompol ban kaen kapan jareya, agulung alaen. 8 Saellana jareya mored se napa' kaadha' ka pasareyan gella', laju maso' keya. Mored jareya nangale'e ban parcaja. ( 9 Sampe' bakto jareya reng-oreng jareya gi' ta' ngarte apa se esebbuttagi e dhalem Alketab ja' Isa masthe odhi' pole.) 10 Saellana jareya red-moredda laju padha mole. 11 Miriyam Magdalena manjeng e adha'na pasareyanna Isa sambi nanges. Sambi nanges aba'na nyongngo' ka dhalem pasareyanna Isa, 12 laju nangale'e badha malaekat kadhuwa arasogan pote. Malaekat jareya padha alenggi e bekkassa kennengnganna jinazana Isa, se settong e olona, settonganna e onjurra. 13 Kat-malaekat jareya mareksane, "Oreng bine', arapa ba'na me' nanges?" Saodda Miriyam Magdalena, "Pangeran kaula ekala' oreng, ban kaula ta' oneng Salerana esaba' e ka'imma." 14 Samarena ngoca' kantha jareya, Miriyam Magdalena atole, laju nangale'e Isa ngadek e jadhiya. Tape Miriyam ta' tao ja' jareya Isa. 15 Isa adhabu, "Oreng bine', arapa ba'na me' nanges? Ba'na nyare sapa?" Miriyam nyangka jareya tokang kebbun, daddi laju nyaot, "Pa', mon sampeyan se ngalle, tore kaula balai esaba' e ka'imma Salerana bi' sampeyan; bi' kaula ekala'a." 16 Isa adhabu, "Miriyam!" Miriyam atole ka Isa, laju ngoca' ngangguy oca' Ibrani, "Rabuni!" (Artena "Guru".) 17 "Ja' nyedding ka Sengko'!" dhabuna Isa, "sabab Sengko' gi' ta' abali ka Rama. Tape kassa' ba'na entar ka Tang tan-taretan, kabala ja' sateya Sengko' abaliya ka Tang Rama ban Ramana ba'na, Tang ELOHIM ban ELOHIMna ba'na." 18 Daddi Miriyam laju entar malae red-moredda Isa ja' aba'na la nangale'e Guste Isa ban notorragi pa-apa se edhabuwagi Isa ka aba'na. 19 E are Ahad jareya keya, e bakto are la malem, red-moredda Isa akompol e settong bengko; labangnga ekunci kabbi, polana red-moredda padha tako' ka ja-pangraja Yahudi. O-tao Isa etemmo ngadek e nga'-tengnga'anna red-moredda jareya, sarta laju adhabu, "Salam ka ba'na kabbi." 20 Saellana adhabu kantha jareya Isa laju noduwagi asta ban roso'na ka red-moredda jareya. E bakto nangale'e Guste Isa, red-moredda padha ce' peragga. 21 Isa laju adhabu sakaleyan aggi', "Salam ka ba'na kabbi. Akantha Tang Rama se ngotos Sengko', bariya keya Sengko' ngotosa ba'na." 22 Saellana jareya Isa laju nyerroppagi nyabana ka red-moredda jareya sarta adhabu, "Tarema Errohna ELOHIM. 23 Mon ba'na nyapora dusana oreng, dusana oreng jareya bi' ELOHIM esapora keya. Mon bi' ba'na dusana oreng ta' esapora, bi' ELOHIM ta' esapora keya." 24 Sala settong dhari mored se dhubellas jareya, se anyama Tomas, (se esebbut se "Kembar"), e bakto Isa rabu teppa'na tadha' e jadhiya. 25 Daddi red-moredda Isa se laen atotoran ka Tomas, "Sengko' la nangale'e Guste Isa!" Tape Tomas nyaot, "Mon sengko' gi' ta' nangale'e lampadda pako e astana, ban gi' ta' nyedding loka pad-lampadda pako jareya bi' tang garigi' sarta gi' ta' mamaso' tang tanang ka dhalem lokana roso'na, sengko' ta' endha' parcaja." 26 Saellana olle samenggu red-moredda Isa badha e kennengngan jareya pole, ban Tomas badha e jadhiya keya. Bang-labang ekunci kabbi. Tape o-tao Isa ngadek e nga'-tengnga'anna reng-oreng jareya, laju adhabu, "Salam ka ba'na kabbi." 27 Saellana jareya Isa adhabu ka Tomas, "Mara abas Tang tanang reya, sedding ban garigi'na ba'na. Mara juluwagi tanangnga ba'na, pamaso' ka dhalem Tang roso'. Ja' mangmang pole, paparcaja, ra!" 28 Tomas mator ka Isa, "Guste ELOHIM Pangeran kaula!" 29 Isa pas adhabu ka Tomas, "Ba'na parcaja polana nangale'e Sengko'. Pojur onggu oreng se parcaja maske ta' nangale Sengko'!" 30 Gi' bannya' kaajiban laenna se epabadha Isa e adha'anna red-moredda, tape ta' etoles e ketab reya. 31 Tape se reya kabbi etoles sopaja ba'na parcaja ja' Isa reya Rato Panyalamet, Pottrana ELOHIM, ban sopaja ba'na olleya odhi' polana parcaja ka Salerana.
1 Saellana jareya Isa ngaton sakaleyan aggi' e Talaga Tiberiyas ka red-moredda. Kadaddiyanna kantha reya: 2 E settong are Simon Petrus, Tomas se esebbut Se Kembar, Natana'el dhari Kanna e Galilea, na'-ana'na Zebedeyus, ban moredda Isa laenna se kadhuwa, teppa'na akompol. 3 Ca'na Simon Petrus ka se laen, "Sengko' ajala'a juko'." "Sengko' noro'a," ca'na ca-kancana jareya. Daddi kabbi padha ongga ka paraona. Tape samalem benteng tadha' ollena pa-apa. 4 E bakto are molae moncar, Isa ngadek e penggir talaga, tape red-moredda tadha' se taowa ja' jareya Isa. 5 Isa adhabu ka reng-oreng jareya, "Na'-kana', apa ba'na andhi' juko'?" "Tadha'," ca'na red-moredda jareya. 6 Dhabuna Isa ka red-moredda jareya, "Ontallagi jalana ba'na ka kanganna paraona, tanto ba'na dhaggi' olle juko'." Jala jareya bi' red-moredda jareya laju eontallagi; tape jala jareya ta' ekenneng angka' pole sabab ce' bannya'na ollena juko'. 7 Mored se ekaase'e bi' Isa jareya ngoca' ka Petrus, "Arowa Guste Isa!" E bakto Petrus ngedhing ja' jareya Guste Isa, pas mobu kalambina (sabab e bakto jareya Petrus ta' akalambi), laju alonca' ka dhalem aeng. 8 Red-moredda se laen nyosol ka tenggangan nompa' parao, sambi naja' jalana se possa' ban juko'. Jauna paraona ta' saapa dhari tenggangan, ra-kera pera' saratos meter. 9 Saellana toron dhari paraona reng-oreng jareya nangale e jadhiya badha mardha, e attassa mardhana badha juko'na ban rotina. 10 Dhabuna Isa, "Kodda' giba dha' enna' sabagiyan juko'na se gi' buru olle ajala jareya." 11 Simon Petrus ongga ka paraona, jalana laju eeret ka tenggangan. Jala jareya possa' ban juko' se ja-raja; kabbi badha saratos saeket tello'. Maske juko'na ce' bannya'na kantha jareya, jalana ta' beddha. 12 Dhabuna Isa, "Mara kakan." Tadha' settonga moredda se bangal atanya, "Sampeyan pasera?" Sabab red-moredda Isa jareya tao ja' jareya Guste Isa. 13 Saellana jareya Isa nyander ka seddi'na red-moredda jareya, laju mondhut roti, ban magi roti jareya ka red-moredda. Juko'na epakantha jareya keya. 14 Jareya katello kaleyanna Isa ngaton ka red-moredda saellana odhi' pole. 15 Samarema adha'ar, Isa adhabu ka Simon Petrus, "Simon ana'na Yonas, apa ba'na taresna ka Sengko' alebbiyan dhari kataresna'anna reng-oreng laenna?" "Lerres, Guste," saodda Petrus. "Junandalem ngagali ja' abdidalem taresna ka Junandalem." Dhabuna Isa ka Petrus, "Peyara'agi budhu'na Tang ba-dumba." 16 Kadhukaleyanna Isa mareksa ka Petrus, "Simon ana'na Yonas, apa ba'na taresna ka Sengko'?" "Lerres, Guste," saodda Petrus, "Junandalem ngagali ja' abdidalem taresna ka Junandalem." Isa adhabu, "Peyara'agi Tang ba-dumba." 17 Katello kaleyanna Isa mareksa ka Petrus, "Simon, ana'na Yonas, apa ba'na taresna ka Sengko'?" Petrus laju arassa sossa polana Isa se mareksane aba'na sampe' tello kale. Daddi Petrus nyaot pole, "Adhu, Guste, Junandalem ngagali sadajana. Junandalem ngagali ja' abdidalem taresna ka Junandalem!" Isa laju adhabu pole, "Peyara'agi Tang ba-dumba. 18 Sengko' ngoca'a sabendherra: E bakto ba'na gi' ngodha, ba'na dibi' masang sabbu'na, ban ajalan dha' emma'a bai se ekakencengnge. Tape mon ba'na la towa pagi', ba'na bakal ajuluwagiya tanangnga, ban oreng laen se nyabbu'ana ba'na ban ngaterragi ba'na ka kennengngan se ta' eentarana ba'na." 19 (Dhabuna Isa reya noduwagi baramma pamatena Petrus e budhi are kaangguy ngagungngagi ELOHIM.) Saellana jareya Isa adhabu ka Petrus, "Mara noro' Sengko'!" 20 Petrus atole, laju nangale'e mored se ekaase'e Isa badha e budhiyanna. (Mored jareya se toju' e seddi'na Isa e bakto adhadha'aran ban atanya, "Guste, pasera se akiyanadana Junandalem?") 21 Nangale'e mored jareya, Petrus atanya ka Isa, "Guste, kadi ponapa moredda Junandalem se ka'dhinto'?" 22 Dhabuna Isa, "Ja' sakenga bi' Sengko' oreng jareya epaodhi'a terros sampe' Sengko' dhateng, jareya banne orosanna ba'na. Tape ba'na, mara noro'!" 23 Daddi laju balattra kabar ka red-moredda Isa ja' moredda se settong jarowa ta' bakal mate. Mangkana Isa ta' adhabu ja' mored jareya ta' bakal mate; se edhabuwagi Isa, "Ja' sakenga bi' Sengko' oreng jareya epaodhi'a terros sampe' Sengko' dhateng, jareya banne orosanna ba'na." 24 Yahya se aberri' kasakseyan parkara sakabbiyanna kadaddiyan jareya. Yahya jareya keya se noles parkara sakabbiyanna kadaddiyan jareya. Ban sengko' ban ba'na tao ja' apa se ekoca'agi jareya bendher. 25 Gi' bannya' laenna se elampa'agi Isa. Ja' sakenga kabbi etoles gan settong, kera sengko' bume reya ta' kera kabuwa' epanyaba'i sakabbiyanna ketab se etolese sakabbiyanna se elampa'agi Isa jareya.
1 Teofilus se tenggi buddina, E dhalem buku se kapeng settong abdina ampon notorragi sadajana se eburukkagi sareng Isa ngabidi Salerana molae alampa'agi paberta'anna, 2 kantos e are bakto Salerana epaongga ka sowarga. Sabellunnepon ongga ka sowarga, kalaban kobasaepon Errohna ELOHIM Salerana apareng du-petodu ka sul-rasul peleyannepon. 3 Saamponnepon Isa gapaneka seda, pa' polo are abittepon Salerana noduwagi kalaban cara se talebat nyata ka sul-rasullepon ja' Salerana pajat lerres odhi' onggu. Sul-rasullepon nengale Salerana, ban Isa abu-dhabu sareng sul-rasul gapaneka parkara kadi ponapa ELOHIM marenta menangka Rato. 4 Ban e bakto akompol sareng sul-rasullepon Isa apareng papakon ka'dhinto' ka sul-rasullepon, "Ba'na ja' ajalanan dhari Yerusalim. Nante' e jadhiya sampe' Rama apareng apa se la ejanjiyagi, iya areya se la ekabala Sengko' ka ba'na sabbanna rowa. 5 Sabab Yahya abaptis ngangguy aeng, tape pan-barampan are aggi' ba'na bakal ebaptisa kalaban Errohna ELOHIM." 6 E bakto akompol ban Isa, sul-rasul jareya laju padha atanya, "Guste, ponapa samangken Junandalem badhi majaga'a pole pamarenta'anna bangsa Isra'il?" 7 Isa adhabu, "Tang Rama dibi' se nantowagiya are ban baktona. Ba'na ta' parlo tao, sabab jareya ha'na Rama. 8 Tape ba'na bakal narema'a kobasa mon Errohna ELOHIM la toron ka ba'na. Ban ba'na bakal daddiya Tang sakse kabbi e Yerusalim, e saantero Yudea e Samaria ban sampe' ka konco'na bume." 9 Samarena adhabu kantha jareya Isa laju epaongga ka sowarga e adha'na sul-rasul jareya, pas katopowan ondhem sampe' ta' etangale'e pole bi' sul-rasulla. 10 E bakto Isa ongga ka attas sul-rasulla gella' gi' terros ngabas ka langnge', o-tao pas badha oreng kadhuwa arasogan pote ngadek e seddi'na reng-oreng jareya. 11 "He, reng-oreng Galilea," dhabuna se kadhuwa jareya, "arapa'a ba'na me' manjeng terros e jadhiya sambi ngabas ka langnge'? Isa se etangale'e ba'na epaongga ka sowarga e adha'na ba'na rowa, bakal abaliya pole kalaban cara akantha se etangale'e ba'na e bakto ongga ka sowarga rowa." 12 Saellana jareya sul-rasulla Isa gella' abali ka Yerusalim dhari Gumo' Jaitun. Gumo' jareya jauna ra-kera sakilo dhari Yerusalim. 13 E Yerusalim jareya reng-oreng buru terros ka pangenebbanna, laju padha ongga ka loteng. Sul-rasul jareya iya areya Petrus ban Yahya, Yakobus ban Andreyas, Filipus ban Tomas, Bartolomeyus ban Matiyus, Yakobus pottrana Alfeyus, Simon Patriyot ban Yudas pottrana Yakobus. 14 Reng-oreng jareya padha ros-terrosan sakarep akompol kaangguy adu'a; se adu'a abareng ban babine'an sarta Miriyam ebuna Isa, bariya keya tan-taretanna Isa. 15 E settong are reng-oreng se parcaja ka Isa padha akompol -- se dhateng badha ra-kera saratos dhu polo oreng -- Petrus ngadek, laju adhabu, 16 "Tan-taretan! Ponapa se ampon etoles e dhalem Alketab kodu kalakon. Gi' dhimen, kalaban parantara'anna Daud, Errohna ELOHIM adhabu parkara Yudas, kapalana reng-oreng se mega' Isa ka'issa'. 17 Yudas ganeka sala settong e antarana sampeyan sareng kaula, ban ampon kapele jugan kaangguy noro' alako asareng kaula sareng sampeyan sadaja." ( 18 Pesse ollena opana pangkiyanadan se jahat jareya, bi' Yudas ekabelli tana. E jadhiya Yudas labu, terros mate; tabu'na dhuwas sampe' perro'na kalowar kabbi. 19 Reng-oreng se abengko e Yerusalim padha tao ka parkara jareya. Daddi e dhalem basana reng-oreng jareya tana jareya enyamae Akeldama, artena 'Tana Dhara'.) 20 "Sabab e dhalem Ketab Jabur esebbuttagi sapaneka: 'Moga-moga kennengnganna daddiya seppe, ban ta' ekennengnge oreng.' Jugan esebbuttagi sapaneka, 'Moga-moga pangkadda ekala'a oreng laen.' 21 Daddi kodu badha oreng se noro' kaula sareng sampeyan kaangguy daddi sakse ja' Guste Isa ampon odhi' pole saamponna seda. Oreng ganeka kodu sala settong dhari antarana reng-oreng se ros-terrosan abareng bi' kaula sareng sampeyan e bakto ngereng Guste Isa man-ka'dhimman, molae dhari Yahya abaptis kantos ka baktona Isa epaongga ka sowarga e adha'na kaula sareng sampeyan." 23 Daddi reng-oreng se badha e jadhiya ngusullagi oreng kadhuwa, iya areya Yusup aliyas Barsabas (ban enyamae keya Yustus), ban Matiyas. 24 Reng-oreng jareya laju padha adu'a, oca'na, "Guste ELOHIM, Pangeran kaula, Junandalem ngagali ka atena sadajana oreng. Yudas ampon adinggallagi lalakonnepon menangka rasul, sarengngan ampon adinggal dunnya. Daddi, ngereng duduwagi ka abdidalem sadaja, pasera e antarana oreng se kadhuwa ka'dhinto' se epeleya Junandalem badhi ganteepon Yudas." 26 Saellana jareya nyamana se kadhuwa buru eellot, ban ellodda ekenneng Matiyas. Daddi Matiyas jareya se epele epadaddi rasul, etamba'agi ka rasul se sabellas oreng laenna.
1 Saellana napa' ka are Pentakosta, reng-oreng se parcaja padha akompol e settong kennengngan. 2 O-tao laju badha monye dhari langnge', akantha monyena kaleng busbus. Bengko e kennengnganna reng-oreng se parcaja gella' akompol possa' ban monye jareya. 3 Saellana jareya reng-oreng buru nangale'e la-jila se katon akantha apoy, lap-ngolap san-kassannagi ban nengga' ka reng-oreng se badha e jadhiya kabbi. 4 Reng-oreng jareya kabbi ekobasae Errohna ELOHIM, sarta molae abu-dhabu ngangguy basa laen se acem-macem. Reng-oreng jareya abu-dhabu menorot se edhabuwagi Erroh jareya ka reng-oreng jareya. 5 E bakto jareya bannya' oreng Yahudi se dhateng dhari pan-barampan nagara e bume reya enneng e Yerusalim. Reng-oreng jareya tamaso' reng-oreng se ta'at ka ELOHIM. 6 E bakto ngedhing monye jareya, bannya' oreng se kalowar agaribbung e jadhiya. Kabbi padha takerjat ngedhing reng-oreng se parcaja gella' acaca ngangguy basana reng-oreng jareya bang-sebang. 7 Reng-oreng jareya padha heran, laju ngoca', "Se acaca ka'issa' gu ta' reng-oreng Galilea, ta' enggi? 8 Me' bisa kaula ban sampeyan ngedhing reng-oreng ka'issa' acaca ngangguy basana kaula ban sampeyan bang-sebang? 9 Sampeyan ban kaula paneka badha se dhari Partiya, Mediya, Elam; dhari Mesopotamia, Yudea ban Kapadokiya; dhari Pontus ban Asia, 10 dhari Frigia ban Pamfiliya, dhari Messer ban ra-dhaera Libiya e seddi'na Kirene; e antarana kaula ban sampeyan badha se dhari Roma, 11 badha reng-oreng Yahudi sareng badha jugan reng-oreng dhari bangsa laenna se samangken ampon noro' agama Yahudi; badha jugan se dhateng dhari Kareta sareng Arab. Kaula sareng sampeyan mereng reng-oreng ka'issa' acaca ngangguy basana kaula sareng sampeyan bang-sebang, notorragi parkara se jib-ajib se elampa'agi ELOHIM!" 12 Reng-oreng se badha e jadhiya padha kasambu' ban saleng atanya, "Ponapa artena paneka?" 13 Tape badha keya reng-oreng se nye-ngenye, oca'na, "Pya, reng-oreng ganeka mabu'!" 14 Saellana jareya Petrus ngadek ban rasul se kasabellas laenna, sarta laju abu-dhabu ka oreng se bannya' jareya. Petrus adhabu epakaja, "Tan-taretan, se Yahudi sareng sadajana se padha alenggi e Yerusalim! Ngereng peyarsa'agi, palerres, sabab badha se parlo etotorragiya kaula ka sampeyan. 15 Reng-oreng paneka ta' mabu' akadi parsangka'anna sampeyan; sabab samangken gi' pokol sanga' gu-laggu. 16 Namong paneka ampon edhabuwagi sareng ELOHIM kalaban parantara'annepon Nabbi Yow"el: 17 ELOHIM adhabu, 'E aher jaman Sengko' matorona Tang Erroh ka sakabbiyanna oreng. Na'-ana'na ba'na se lalake' ban se babine' bakal notorragiya ka ba'na pa-apa se epessennagi Sengko' ka na'-ana'na ba'na jareya. Ngangodhadanna ba'na bakal nangaleyana pa-apa se bi' Sengko' eduduwagi ka aba'na. Reng-orengnga ba'na se wa-towa bakal amempeya. 18 La'-mala' ka sakabbiyanna Tang abdi -- se lalake' otabana babine' --, Sengko' matorona Tang Erroh e re-are jareya, ban reng-oreng jareya bakal notorragiya pa-apa se epessennagi Sengko' ka aba'na. 19 Sengko' mabadha'a kaajiban-kaajiban e langnge' neng e attas dhissa', ban kaaneyan-kaaneyan e bume e baba rowa; bakal badha'a dhara ban apoy, okos se tebbel. 20 Are bakal pettengnga, bulan bakal mera'a akantha dhara, sabellunna napa' ka Arena Pangeran, Are se raja tor molja. 21 E bakto jareya pa-sapa se aserro ka Pangeran bakal epasalamedda.' 22 Tan-taretan reng-oreng Isra'il sadajana! Ngereng peyarsa'agi! Isa dhari Nazaret eotos ELOHIM kaangguy sampeyan. Gapaneka ampon nyata dhari kaajiban-kaajiban sareng kaaneyan-kaaneyan se elampa'agi ELOHIM e adha'na sampeyan sadaja kalaban parantara'anna Isa. Sampeyan ampon oneng sadaja parkara gapaneka. 23 Menorot kasokanna, ELOHIM ampon motossagi massra'agiya Isa ka sampeyan. Ban e bakto Isa epassra'agi, bi' sampeyan epate'e, sabab sampeyan mendel saos e bakto Isa esalib sareng reng-oreng jahat gapaneka. 24 Nangeng sareng ELOHIM Isa epaodhi' pole dhari antarana reng-oreng se ampon seda. Isa ecangkarem maot, namong sareng ELOHIM cakarra maot gapaneka ebukka', sabab maot ta' kera bisa ros-terrosan ngobasae Isa gapaneka. 25 Daud oneng adhabu sapaneka parkara Isa, 'Sengko' nangale'e Pangeran e adha'an sengko' ros-terrosan; Salerana badha e tang seddi'an, sopaja sengko' ta' gundhek polana apa'a bai. 26 Daddi tang ate talebat gumbirana, tang colo' nyebbuttagi ji-pojiyan; ban tang badan reya bakal anante'a kalaban taremtem e dhalem koburan. 27 Amarga Junandalem ta' kera adinggallagi abdidalem e dhalem dunnyana oreng mate. Junandalem ta' kera ngedine abdiepon se esto gapaneka ancor tadha' karena. 28 Junandalem ampon noduwagi ka abdidalem jalan se nojju ka odhi' se salerressa. Kagumbira'anna ate abdidalem ta' sakera-kera amarga Junandalem asarengnge abdidalem.' 29 Tan-taretan, ngereng kaula ngatorana oneng rang-terrangan ka sampeyan parkara Daud, bangatowana kaula ban sampeyan se kasohor ka'issa'. Daud ampon seda sareng ampon esareyagi; pasareyanna gi' badha e enga'-tengnga'anna kaula ban sampeyan kantos samangken. 30 ELOHIM ampon ajanji ka Daud, kalaban asompa, ja' dhari toronanna badha se sareng ELOHIM badhi epajumennengnga rato. Sarrena Daud gapaneka oneng ka janji gapaneka, sarengngan pole sarrena Daud gapaneka nabbi, 31 daddi ngagali ponapa se badhi elampa'agiya ELOHIM. Daddi Daud ampon anobuwat ja' Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM gapaneka badhi odhi'a pole saamponna seda. Dhabuna Daud, 'Salerana ta' edinggallagi e dunnyana oreng mate, badanna ta' kera ancor tadha' karena.' 32 Isa paneka se epaodhi' pole sareng ELOHIM dhari sedana. Kaula sakanca ampon nengale dibi' parkara ganeka. 33 Salerana epaongga ka kalenggiyan se tenggi tor eparenge kakobasa'an sareng ELOHIM, laju narema Errohna ELOHIM se ampon ejanjiyagi sareng Rama. Se eoladi sareng epeyarsa sampeyan samangken paneka enggi Erroh ganeka, se epatoron sareng ELOHIM ka kaula sadaja. 34 Banne Daud dibi' se ongga ka sowarga, namong Daud adhabu, 'Pangeran adhabu ka tang Pangeran: 35 Mara toju' e kanganna Sengko' reya, sampe' so-mosona ba'na bi' Sengko' epatellok kabbi ka ba'na!' 36 Ganeka sababba aponapa me' sadajana oreng Isra'il kodu ngagali onggu ja' Isa se esalib sampeyan ganeka enggi paneka Isa se sareng ELOHIM epadaddi Pangeran sareng Rato Panyalamet!" 37 E bakto reng-oreng jareya padha ngedhing parkara jareya, laju padha ngalengsang, daddi pas mator ka Petrus ban sul-rasul laenna, "Tan-taretan, daddi kaula paneka kodu kadi ponapa?" 38 Dhabuna Petrus, "Ngereng padha atobat dhari sa-dusana. Sarengngan pole sampeyan kodu padha ebaptis kalaban asmana Isa Almasih, sopaja sa-dusana sampeyan esapora. Daddi sampeyan badhi padha narema'a papareng Errohna ELOHIM dhari ELOHIM. 39 Sabab se ejanjiyagi ELOHIM ganeka kaangguy sampeyan sadaja, sareng sadajana toronanna sampeyan, sareng reng-oreng se badha e kennengngan se jau -- enggi paneka sadajana oreng se etembali ELOHIM Pangeranna kaula sareng sampeyan, sopaja asojut ka Salerana." 40 Kantha jareya Petrus se nerrangngagi ka reng-oreng jareya. Gi' bannya' pole se edhabuwagi Petrus jareya kaangguy ngajak reng-oreng jareya sopaja nyenglae bangsa se jahat jareya se bakal eokoma bi' ELOHIM. 41 Bannya' oreng se parcaja ka dhabuna Petrus jareya, laju padha ebaptis. Bannya'na oreng se parcaja e are jareya atamba pole tello ebu oreng. 42 Reng-oreng jareya kalaban gu-onggu ajar terros dhari sul-rasul ban terros akompol areng-bareng. Reng-oreng jareya ngakan abareng ban adu'a abareng. 43 Bannya' onggu kaajiban se epabadha sul-rasul jareya sampe' reng-oreng padha kasambu' ban tako'. 44 Reng-oreng se parcaja jareya terros odhi' rokon, ban apa se ekaandhi' eangguy ekambuli'i. 45 Rang-barangnga ejuwal, bariya keya dhi'-andhi'na, ban ollena pessena egi-bagi ekambuli'i noro' kabutowanna bang-sebang. 46 Sabban are reng-oreng jareya terros akompol e Padalemman Socce; ban ngakan areng-bareng kalaban ate gumbira tor andhap asor e ko-bengkona. 47 Reng-oreng jareya terros amolja'agi ELOHIM ban ekaleburi sakabbiyanna oreng. Sabban are bannya'na reng-oreng se parcaja jareya sajan atamba terros, sabab bi' Pangeran terros etambai reng-oreng se epasalamet.
1 E settong are Petrus ban Yahya meyos ka Padalemman Socce, e baja pokol tello' asar, iya areya baktona oreng asambajang. 2 E labang saketheng se enyamae "Labang Bagus", badha oreng lalake' se empon molae lahir. Sabban are oreng jareya egiba ka jadhiya, ngemmesa ka reng-oreng se entar ka Padalemman Socce. 3 E bakto nangale'e Petrus ban Yahya teppa'na maso' ka Padalemman Socce, oreng jareya laju menta sandhekka. 4 Petrus ban Yahya mandeng ka oreng jareya, saellana Petrus laju adhabu, "Abas sengko' ban tang kanca reya!" 5 Oreng empon gella' mandeng ka se kadhuwa jareya, ngarep papareng. 6 Tape Petrus adhabu, "Sengko' ta' andhi' pesse sakale. Tape bi' sengko' ba'na eberri'ana apa se ekaandhi' sengko': Kalaban kobasana Isa Almasih dhari Nazaret rowa, mara ba'na ajalan!" 7 Petrus laju ngastane tanangnga oreng se empon jareya, nolonge majaga. E bakto jareya keya soko ban cacetthegga oreng jareya laju kowat. 8 Oreng jareya alonca' manjeng, laju ajalan ajar-ganjir. Saellana laju maso' ka Padalemman Socce abareng ban Petrus sarta Yahya, sambi ajalan ban ca'-lonca'an sarta amolja'agi ELOHIM. 9 Sakabbiyanna oreng nangale'e oreng jareya ajalan sambi amolja'agi ELOHIM. 10 Reng-oreng jareya pas apangrasa ja' jareya oreng ngemmes se biyasana toju' e "Labang Bagus" e Padalemman Socce. Reng-oreng jareya ce' heranna ban kasambu' nangale'e apa se kadaddiyan ka oreng jareya. 11 Oreng gella' terros noro' bunte' Petrus ban Yahya. E bakto se katello jareya napa' ka amper se enyamae "Amperra Sulaiman", reng-oreng padha nyander agaribbung polana kasambu'. 12 E bakto Petrus ngoladi reng-oreng jareya, laju adhabu, "He, tan-taretan oreng Isra'il, aponapa sampeyan me' heran nengale parkara paneka? Aponapa sampeyan me' terros ngabas ka kaula ban kanca kaula paneka? Ponapa sampeyan nyangka oreng paneka bisa ajalan polana kaula ban kanca kaula paneka andhi' kobasa otaba polana kaula ban kanca kaula paneka ta'at ka ELOHIM? 13 ELOHIM se esemba Ibrahim, Ishak, Yakub, ELOHIMna bangatowana kaula ban sampeyan, ELOHIM gapaneka ampon amolja'agi Abdiepon, enggi paneka Isa. Isa ganeka se bi' sampeyan epassra'agi ka pangobasa, ban se elaban sampeyan e adha'na Pilatus, e bakto Pilatus ngocola Isa ganeka. 14 Isa ganeka socce sareng sae tape sampeyan nangtang Salerana, ban sampeyan maksa Pilatus ngocol oreng se lakona mate'e oreng. 19:12-15* 15 Sampeyan sadaja mate'e Isa, mangkana Isa ganeka somberra odhi'na sadajana oreng. Namong sareng ELOHIM Salerana epaodhi' pole, ban kaula sakanca saksena. 16 Sampeyan ampon padha ngoladi ponapa se kadaddiyan ka oreng se empon paneka. Samangken baras sareng kowat polana oreng empon paneka parcaja ka Isa sareng kobasana. Polana parcaja ka Isa oreng paneka baras pole, ban sampeyan bisa ngoladi dibi'. 17 Samangken tan-taretan, kaula oneng ja' se daddi lantarannepon ponapa se elampa'agi sampeyan sareng para pamimpinnepon sampeyan ka Isa, polana sampeyan padha ta' oneng ponapa se elampa'agi sampeyan sadaja. 18 Ban polana ganeka daddi kalakon jugan se edhabuwagi ELOHIM gi' lamba' kalaban parantara'annepon para nabbina, enggi paneka ja' Rato Panyalamet se ejanjiyagi ka'issa' kodu nanggung sangsara. 19 Daddi, tan-taretan, ngereng padha atobat, sareng abali ka ELOHIM, sopaja sa-dusana sampeyan esapora. 20 Pangeran bakal rabuwa ka sampeyan, ban sampeyan bakal ngalamana panyeggerranna rohani. Ban Pangeran badhi marabu Isa ka sampeyan, sabab Isa ganeka ampon etantowagi sareng ELOHIM menangka Rato Panyalamet ka sampeyan. 21 Isa ganeka kodu alenggi e sowarga kantos sadajana sareng ELOHIM eanyare akadi se ampon edhabuwagi ELOHIM kalaban parantara'anna para nabbina gi' jaman dhimen. 22 Mosa oneng adhabu, 'ELOHIM Pangeranna ba'na bakal ngotosa ka ba'na settong nabbi dhari bangsana ba'na dibi', akantha se ngotos sengko'. Ba'na kodu ngedhing sakabbiyanna se edhabuwagi nabbi jareya ka ba'na. 23 Oreng se ta' ngedhingngagi dhabuna, bakal epalaena dhari ommadda ELOHIM ban epatompessa.' 24 Sadajana nabbi se manapa' dhabuna ELOHIM, molae dhari Nabbi Samuwel sareng bi-nabbi laenna se jang budhiyan, kabbi padha ngabarragi parkara jaman paneka. 25 Ji-janjina ELOHIM se edhabuwagi para nabbi ka'issa' kaangguy sampeyan sadaja. E dhalem parjanjiyanna ELOHIM sareng bangatowana sampeyan, ELOHIM adhabu sapaneka ka Ibrahim, 'Kalaban parantara'anna toronanna ba'na Sengko' aberkadana sakabbiyanna bangsa e bume reya.' Parjanjiyan ganeka kaangguy sampeyan jugan. 26 Ganeka sababba aponapa ELOHIM me' mele Abdiepon, laju eotos ka sampeyan dhimen, me' olle sampeyan eberkadi. Carana Salerana aberkadi sampeyan, enggi paneka sampeyan epatobat dhari carana odhi'na se juba'."
1 Teppa'na Petrus ban Yahya gi' abu-dhabu bi' reng-oreng jareya, mam-imam kapala ban pangawalla Padalemman Socce sarta reng-oreng Saduki nyander ka Petrus ban Yahya. 2 Reng-oreng jareya padha gigir polana Petrus ban Yahya notorragi ka reng-oreng se badha e jadhiya ja' Isa odhi' pole saellana seda. Jareya abukteyagi ja' oreng mate bakal odhi'a pole. 3 Daddi rasul se kadhuwa jareya laju etangkep, terros epamaso' ka penjara. Ban sarrena are la malem, Petrus ban Yahya etahan e jadhiya sampe' kalagguwanna. 4 Tape reng-oreng se la ngedhing pangajaranna sul-rasul jareya bannya' se parcaja. Bannya'na reng-oreng se parcaja jareya atamba sampe' ra-kera lema ebu oreng. 5 Kalagguwanna pin-pamimpinna Mahkamah Agama, pin-pamimpin Yahudi ban ru-guru agama akompol e Yerusalim. 6 Reng-oreng jareya akompol ban Imam Agung Hanas, Kayafas, Yahya, Aleksander ban la-balana imam agung jareya. 7 Petrus ban Yahya epangadhep ka jadhiya, sarta laju etanya'agi, "Baramma carana ba'na mabaras oreng se empon rowa? Kalaban kakowadanna apa otabana kakobasa'an dhari sapa ba'na ajalannagi jareya?" 8 Petrus, se ekobasae Errohna ELOHIM adhabu, "Wan-towan pamimpinna bangsa sareng Wan-towan anggotana Mahkamah! 9 Kaula sareng Yahya paneka samangken eadili polana ngalakone barang becce' kaangguy mabaras oreng se empon, sareng polana panjennengngan padha terro onenga kadi ponapa oreng empon ka'issa' se epabaras. 10 Panjennengngan sadaja kodu ngagali, sapaneka jugan sadajana oreng Isra'il, ja' oreng paneka samangken manjeng e ajunanna panjennengngan, badanna baras, polana kakowadan sareng kakobasa'anna Isa Almasih oreng Nazaret ka'issa'. Panjennengngan ampon nyalib Isa ka'issa', namong sareng ELOHIM salerana ampon epaodhi' pole. 11 Isa gapaneka se emaksottagi ayat paneka e dhalem Alketab, 'Bato se ta' ekendha'i bi' tokang, nyatana daddi bato se paleng ekaparlo.' 12 Namong kalaban parantara'anna Isa oreng epasalamet. Sabab e antarana manossa sadunnya paneka tadha' oreng laen se narema kakobasa'an dhari ELOHIM kaangguy masalamet panjennengngan sareng kaula sadaja." 13 Anggotana Sidang Pangadilan jareya padha heran nangale'e kabangalanna Petrus ban Yahya, apa pole sarrena reng-oreng jareya tao ja' se kadhuwa jareya oreng biyasa se ta' tao asakola. Saellana jareya reng-oreng jareya apangrasa ja' rasul se kadhuwa jareya reng-oreng se noro' Isa. 14 Tape kabbi padha ta' bisa ngoca' pa-apa, sabab oreng se la epabaras jareya manjeng e jadhiya e adha'na aba'na apolong ban Petrus ban Yahya. 15 Daddi rasul se kadhuwa jareya laju esoro kalowar dhari kennengnganna sidang. Saellana jareya reng-oreng jareya laju aparembagan, 16 oca'na, "Epakadiya ponapa reng-oreng paneka? Reng-oreng e Yerusalim ampon padha oneng ja' kaajiban se talebat rajana paneka ollena oreng se kadhuwa ka'issa'. Ganeka ta' ekenneng pongkere. 17 Namong sopaja parkara paneka ja' sampe' sajan balattra, tore se kadhuwa ka'issa' parenge parengeddan sopaja ta' sampe'a acaca ngangguy nyamana Isa." 18 Daddi rasul se kadhuwa jareya laju esoro maso' pole, sarta edhabuwi ja' ta' olle but-nyebbut otaba morok kalaban asmana Isa pole. 19 Tape Petrus ban Yahya adhabu, "Kagali dibi' saos se ka'imma se lerres menorot pangoladanna ELOHIM: atoro' ka papakonna panjennengngan otaba atoro' ka papakonna ELOHIM. 20 Sabab kaula ta' kengeng ambu notorragi sadajana se etengale sareng ekapereng kaula dibi'." 21 Anggotana sidang jareya padha ta' nemmo alasan settonga kaangguy ngokom Petrus ban Yahya. Daddi rasul se kadhuwa jareya pera' eberri' parengeddan se kerras, pas laju eocol, sabab reng-oreng padha amolja'agi ELOHIM polana kadaddiyan jareya. 22 Oreng se baras kalaban cara se ajib jareya omorra la pa' polo taon. 23 Saellana eocol, Petrus ban Yahya laju padha abali ka ca-kancana; pas nyareta'agi pa-apa se ekoca'agi mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi gella'. 24 Saellana ca-kancana padha ngedhing parkara jareya, laju padha sarembak areng-bareng adu'a nyo'on ka ELOHIM, oca'na, "Adhu, Guste, Junandalem se abadhi langnge' sareng bume sareng tase' saessena. 25 Kalaban Errohna, Junandalem oneng adhabu kalaban parantara'annepon bangatowa abdidalem, Daud, enggi ka'dhinto' abdiepon Junandalem; Junandalem adhabu, 'Arapa reng-oreng se ta' tao ka Pangeran me' padha apeggellan; arapa sa-bangsa me' padha andhi' sajja se tadha' gunana? 26 To-rato e dunnya aya-sadhiya aperranga, ban para pamimpin padha rokon areng-bareng alaban ka Pangeran ban Panyalamet.' 27 Sabab pajat lerres Herodes sareng Pontiyus Pilatus mabadha papanggiyan sareng reng-oreng se ta' oneng ka Pangeran, jugan sareng reng-oreng Isra'il e kottha ka'dhinto'. Sadaja padha akompol alabana Isa abdiepon Junandalem se socce ka'issa', se sareng Junandalem ampon epele epadaddi Rato Panyalamet. 28 Sadaja padha sareng ajalannagiya sadajana se sabellunnepon sareng Junandalem ampon etepteppagi kodu kalakon; ban Junandalem neptebbagi gapaneka dhari kakobasa'an sareng kasokannepon Junandalem dibi'. 29 Samangken, Guste, ngereng oladi kadi ponapa reng-oreng ka'dhissa' apareng parengeddan sareng ko'-nako'e abdidalem sadaja. Edine abdidalem sadaja, abdiepon Junandalem ka'dhinto', mabalattra bertaepon Junandalem ta' kalaban gadhuwan ate tako'. 30 Nyo'ona tolong pabarassagi reng-oreng se nganglo sareng pabadha'agi kaajiban-kaajiban kalaban kakobasa'annepon sareng kakowadannepon asmana Isa, Abdiepon Junandalem se socce ka'dhissa'." 31 Samarena reng-oreng jareya adu'a, kennengnganna reng-oreng jareya akompol laju agundhek. Reng-oreng jareya padha ekobasae Errohna ELOHIM, sarta molae acaca ce' bangalla parkara berta dhari ELOHIM. 32 Reng-oreng se parcaja jareya odhi' ce' rokonna. Tadha' settonga se nganggep ja' dhi'-andhi'na pera' andhi'na dibi'. Apa se ekaandhi' eangguy ekambuli'i. 33 Kalaban kobasa se raja sul-rasul jareya nyakse'e ja' Isa la odhi' pole. Daddi bi' ELOHIM sul-rasul jareya eparenge berkat se ta' sakera-kera. 34 Dhari reng-oreng jareya tadha' settonga se kakorangan pa-apa. Sabab se andhi' tana ban bengko, ajuwal tana ban bengkona; pessena ollena ajuwal jareya egiba, 35 laju epassra'agi ka sul-rasul. Saellana jareya pesse buru egi-bagi ka reng-oreng se marlowagi. 36 Bariya keya Yusup, ajuwal tanana, pessena epassra'agi ka sul-rasul. Yusup jareya toronan Lewi; bi' sul-rasul esebbut Barnabas (artena Panglepor).
1 Tape badha oreng lalake' se anyama Ananiyas. Oreng jareya ban binena se anyama Safira ajuwal tanana keya. 2 Pesse ollena ajuwal tana jareya sabagiyan esempen dibi' ban sabagiyanna epassra'agi ka sul-rasul. Se cara jareya la mare aparembagan ban binena. 3 Daddi Petrus adhabu ka oreng jareya, "Ananiyas, arapa ba'na me' endha' atena ekobasae Iblis, sampe' ba'na lecek ka Errohna ELOHIM, tek-ngetek ngerrep sabagiyan dhari pessena ollena ajuwal tanana kaangguy kaparlowanna ba'na dibi'? 4 Sabellunna tana jareya ejuwal, andhi'na ba'na. Ban saellana ejuwal, pessena andhi'na ba'na keya. Daddi arapa ba'na me' andhi' maksod e dhalem atena atengka'a kantha jareya? Se elecegi ba'na ELOHIM, banne manossa!" 5 Buru ngedhing oca' jareya Ananiyas robbu, terros mate. Oreng se ngedhing parkara kadaddiyan jareya padha tako' kabbi. 6 Daddi para ngangodhadan padha dhateng ka jadhiya, abundu' jinazana Ananiyas, laju egiba ekoburragiya. 7 Ra-kera tello ejjam saellana jareya, binena maso'. Aba'na ta' tao badha kadaddiyan apa e jadhiya. 8 Petrus mareksane, "Sengko' terro atanya'a: Apa tana se ejuwal ba'na ban lakena pera' paju sareya?" "Lerres, saganeka argana," saodda binena Ananiyas. 9 Petrus pas adhabu ka babine' jareya, "Arapa ba'na ban lakena me' mopakat se nyoba'a Errohna Pangeran? Edhingngagi, ya! Reng-oreng se abendhem lakena ba'na la dhateng, tape bakal abaliya ngosonga ba'na kalowar keya." 10 E bakto jareya keya babine' buru robbu, laju terros mate e adha'na Petrus. Ban e bakto ngangodhadan gella' maso', binena Ananiyas jareya la etemmo mate. Jinazana laju eosong kalowar, terros ekoburragi e seddi'na lakena. 11 Daddi reng-oreng se padha parcaja jareya, ban bariya keya reng-oreng laenna, se ngedhing parkara kadaddiyan jareya, padha katako'en. 12 Bannya' kadaddiyan se jib-ajib ban ne-ane se epabadha bi' sul-rasul e adha'na oreng bannya'. Sakabbiyanna oreng se parcaja jareya padha saroju' akompol e Amper Sulaiman e Padalemman Socce. 13 Ban oreng lowar tadha' se bangala akompol ban reng-oreng se parcaja jareya. Tape reng-oreng se parcaja jareya ehormadi oreng bannya'. 14 Ban sajan abit sajan bannya' oreng se parcaja ka Pangeran, lalake'an ban bariya keya babine'en. 15 La'-mala', polana pa-apa se elampa'agi sul-rasul jareya, sampe' reng-oreng sake' esaba' e katedhunganna otabana e teker, laju egiba ka lorong, sopaja se sake' jareya paleng sakone'na ekennenga jang-bajanganna Petrus, mon Petrus teppa'na lebat e jadhiya. 16 Reng-oreng anyo-ronyo dhateng dhari tha-kottha e sabingkerra Yerusalim. Badha se ngeba oreng sake' ban se kasosoban. Reng-oreng jareya epabaras kabbi. 17 Dhi-budhina imam agung ban sakabbiyanna orengnga, iya areya golonganna reng-oreng Saduki, molae aguli polana ere atena. 18 Sul-rasul jareya etangkep, laju epamaso' ka penjara omom. 19 Tape e baja malem badha malaekadda Pangeran mokka' bang-labangnga penjara jareya, sul-rasul gella' laju epakalowar. Malaekat jareya adhabu ka sul-rasul gella', 20 "Kassa' manjeng e Padalemman Socce; reng-oreng se badha e jadhiya pas balai parkara odhi' se anyar reya." 21 Dhabuna malaekat jareya etoro' bi' sul-rasul buru. Gi' petteng padha meyos ka Padalemman Socce, laju morok e jadhiya. Sabatara jareya imam agung ban reng-orengnga padha dhateng, laju mabadha sidang e mahkamah bi' para pamimpin Yahudi. Saellana jareya reng-oreng jareya ngotos oreng ngone'e sul-rasul se penjara, epakon giba ka adha'anna kompolan jareya. 22 Tape e bakto reng-oreng se eotos jareya napa' ka penjara, sul-rasul gella' tadha' e jadhiya. Daddi otosan jareya abali, areppot ka mahkamah. 23 "E bakto abdina napa' ka penjara," atorra reng-oreng jareya ka mahkamah, "labangnga penjara sadaja epanggi atotop sareng akunci, dineng para pangawal padha ajaga e labang. Namong e bakto labang gapaneka ebukka', e dhalem ampon tadha' orengnga." 24 E bakto parwirana pangawalla Padalemman Socce ban mam-imam kapala padha meyarsa bab jareya, kabbi padha tako' ban mekker apa ba'nengan se kadaddiyan ka sul-rasul jareya. 25 Saellana jareya pas badha oreng lalake' ngeba kabar. "Ngereng peyarsa'agi! Reng-oreng se sareng panjennengngan esaba' e penjara ka'issa' samangken morok oreng sabannya'na e Padalemman Socce!" 26 Daddi parwirana pangawalla Padalemman Socce jareya ban para pangawalla padha mangkat ngone'e sul-rasul gella', egiba abali. Tape se ngeba ta' ngangguy kakerrasan, sabab reng-oreng jareya tako' ka oreng se bannya', tako' me' pas egarujuk. 27 Sul-rasul jareya egiba maso' epangadhep ka mahkamah. Bi' imam kapala laju epareksa, 28 dhabuna, "Ba'na gu ta' la eberri' parengeddan se kerras ja' ba'na ta' olle morok parkara Oreng jarowa. Tape sateya mara tenggu apa se la elakone ba'na! Ba'na mabalattra pangajaranna jareya daddi sa Yerusalim; ba'na la'-mala' ngarane sengko' kabbi se daddi sababba patena Oreng jarowa." 29 Petrus ban sul-rasul laenna adhabu, "Abdina kodu atoro' ka kasokanna ELOHIM, banne norodi kareppepon manossa. 30 Isa se esalib sareng panjennengngan ka'issa', ampon epaodhi' pole sareng ELOHIMepon bangatowana abdina sadaja sareng panjennengngan sadaja. 31 Sareng ELOHIM Isa gapaneka eparenge kalenggiyan sareng kakobasa'an se tenggi menangka Pamimpin sareng Panyalamet; sopaja bangsa Isra'il eparengngana kasempadan atobat dhari sa-dusana sareng esapora. 32 Abdina sakanca paneka saksena parkara gapaneka sadaja, abdina sakanca, jugan Errohna ELOHIM paparengnga ELOHIM ka reng-oreng se atoro' ka papakonna." 33 E baktona meyarsa dhabuna sul-rasul se kantha jareya, para anggotana mahkamah agama jareya ce' peggella; kabbi padha mopakat mateyana sul-rasul jareya. 34 Tape e antarana para anggotana mahkamah agama jareya badha se anyama Gamaliyel. Oreng jareya guru agama se ehormadi sakabbiyanna oreng. Gamaliyel jareya ngadek, laju makon sopaja sul-rasul gella' egiba kalowar gallu sakejja'. 35 Saellana jareya laju adhabu ka mahkamah, "Tan-taretan oreng Isra'il sadajana! Ngereng kagali padhalem dhimen ponapa se elampa'agiya sampeyan ka reng-oreng paneka. 36 Sabab gi' dhimen oneng badha Teudas se ngako oreng raja, sampe' ra-kera badha pa' ratos oreng daddi red-moredda. Teudas gapaneka epate'e, red-moredda car-kalacer, dineng gerrakannepon lobar. 37 Saamponnepon gapaneka, e bakto badha caca jiwa pas badha Yudas, oreng dhari Galilea. Polana pangarona, bannya' jugan oreng se daddi red-moredda. Namong Yudas gapaneka epate'e oreng jugan, dineng red-moredda car-kalacer. 38 Daddi samangken, kalaban badhana kadaddiyan paneka, pamanggi kaula sapaneka: diggal panneng saos reng-oreng paneka. Sabab manabi pangajaran sareng gerrakannepon reng-oreng gapaneka dhari manossa, pangajaran sareng gerrakannepon gapaneka tanto mosna. 39 Nangeng manabi asallepon dhari ELOHIM, sampeyan sadaja ta' kera bisa makala reng-oreng gapaneka. La'-mala' dhaggi' nyata sampeyan amoso ka ELOHIM." Petoduna Gamaliyel jareya etarema bi' mahkamah. 40 Daddi sul-rasul gella' esoro maso', laju epeccodi, pas elarang morok parkara Isa pole. Saellana jareya buru eocol. 41 Sul-rasul jareya nyengla dhari mahkamah jareya, panggaliyanna arassa gumbira polana bi' ELOHIM eanggep pantes eya-seya polana Isa. 42 Sabban arena e Padalemman Socce ban e ko-bengkona oreng, sul-rasul jareya terros morok ban aberta'agi Kabar Bagus parkara Isa ja' Isa jareya Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM rowa.
1 Red-moredda Isa sajan abit sajan atamba bannya'. E bakto jareya reng-oreng Yahudi se ngoca' Yunani ta' lebur ka reng-oreng Yahudi se asli. Se ngoca' Yunani ngoca', "Babine'an kaula se ampon randha ta' melo bagiyanna bantowan baragat re-saarena se egi-bagi ka reng-oreng." 2 Daddi rasul se dhubellas oreng rowa makompol sakabbiyanna red-moredda, laju adhabu, "Ta' becce' mon sengko' sakanca reya ambu aberta'agi dhabuna ELOHIM polana kodu ngoros parkara kakanan. 3 Daddi, se nyaman, tan-taretan, mara ba'na mele oreng kapetto, pele se ta' juba' nyama, se ekobasae Errohna ELOHIM ban bicaksana; bi' sengko' epangorosa bagiyan orosan jareya; 4 sabab sengko' sakanca ta' alakowa laenna kajabana adu'a ban aberta'agi dhabuna ELOHIM malolo." 5 Reng-oreng jareya padha mopakat ka panemmona sul-rasul jareya, laju mele Stefanus, oreng se ce' parcajana ka Isa ban ekobasae Errohna ELOHIM. Se laenna se epele iya areya: Filipus, Prokhorus, Nikanor, Timon, Parmenas, ban Nikolaus dhari Antiyokhiya; oreng jareya banne oreng Yahudi tape la maso' agama Yahudi. 6 Se kapetto jareya eajuwagi ka sul-rasul; sul-rasul jareya laju adu'a ban nyo'onnagi berkadda Pangeran kaangguy reng-oreng jareya. 7 Daddi berta dhari ELOHIM sajan balattra ban red-moredda Isa e Yerusalim sajan atamba bannya'. Ban bannya' keya mam-imam se parcaja ka Isa. 8 Stefanus talebat eberkadi bi' ELOHIM, sampe' mabadha kaajiban ban kaaneyan-kaaneyan sabannya'na e adha'na oreng bannya'. 9 Tape badha reng-oreng se amoso ka Stefanus jareya, iya areya reng-oreng anggotana Kennengnganna Kabakteyanna Reng-oreng Mardikan. Reng-oreng anggotana kennengnganna kabakteyan jareya reng-oreng Yahudi dhari Kirene ban Aleksandriya. Reng-oreng jareya ban reng-oreng Yahudi laenna se dhari Kilikiya ban Asia aguggak ban Stefanus. 10 Tape reng-oreng jareya ta' bisa alaban ka oca'na Stefanus, sabab Errohna ELOHIM marenge Stefanus jareya kabicaksana'an kaangguy abu-dhabu. 11 Daddi reng-oreng jareya nyogo' reng-oreng laen, esoro ngoca' kantha reya, "Kaula mereng oreng paneka ya-nyeya Mosa sareng ELOHIM!" 12 Kantha jareya carana reng-oreng gella' nas-manase reng-oreng laenna, pin-pamimpin Yahudi ban ru-guru agama. Saellana jareya reng-oreng buru laju entar nangkep Stefanus; Stefanus pas egiba ngadhep ka Mahkamah Agama. 13 Reng-oreng gella' ngeba se-sakse se padha aberri' katerrangan se ta' bendher parkara Stefanus. Ca'na se-sakse jareya, "Oreng paneka ros-terrosan ya-nyeya Padalemman Socce sareng ya-nyeya papakonna ELOHIM se epanapa' sareng Mosa. 14 Kaula oneng mereng oreng paneka ngoca' ja' Isa dhari Nazaret ka'issa' magujura Padalemman Socce paneka, sarta ngoba'a sadajana adat se etoronnagi Mosa ka panjennengngan sareng kaula sadaja!" 15 Sakabbiyanna oreng se badha e Mahkamah Agama jareya padha mandeng ka Stefanus. E bakto jareya raena Stefanus katon akantha raena malaekat.
1 Imam agung adhabu ka Stefanus, "Apa bendher se ekoca'agi oreng jareya?" 2 Dhabuna Stefanus, "Tan-taretan sareng Pa'-bapa' sadajana! Ngereng peyarsa'agi! Sabellunnepon bangatowana sampeyan sareng kaula, enggi paneka Ibrahim, ngalle ka Haran, e bakto salerana alenggi e Mesopotamia, ELOHIM se molja rabu ka salerana 3 laju adhabu, 'Dina'agi nagara ban la-balana ba'na, pas entar ka nagara se eduduwagiya bi' Sengko'.' 4 Daddi Ibrahim adinggallagi nagara Kasdim, terros ngalle ka Haran. Saamponnepon ramana Ibrahim seda, sareng ELOHIM Ibrahim epangalle ka nagara paneka, se samangken ekalenggi'i tan-taretan sareng Pa'-bapa' sadajana. 5 E bakto gapaneka tadha' bagiyanna nagara paneka se eparengngagi ka Ibrahim sareng ELOHIM; maske sakelan Ibrahim ta' eparenge. Namong ELOHIM ajanji marengngagiya tana paneka, epadaddiya kaagunganna Ibrahim sareng toronanna. E bakto gapaneka Ibrahim ta' kaagungan pottra. 6 Namong paneka' se edhabuwagi ELOHIM ka Ibrahim, 'Toronanna ba'na bakal daddiya oreng manca e nagarana oreng laen. Bi' reng-oreng e nagara jareya toronanna ba'na bakal ejaja'a ban eseksa'a epakejjem, pa' ratos taon abidda. 7 Tape Sengko' ngokoma bangsa se ngadunor toronanna ba'na jareya, ban saellana jareya toronanna ba'na bakal kalowara dhari nagara jareya ban bakal nyemba'a ka Sengko' e kennengngan reya.' 8 Saamponnepon gapaneka, ELOHIM ngessa'agi parjanjiyan gapaneka kalaban opacara sonnat. Daddi saamponnepon Ishak, pottrana Ibrahim, lahir, sareng Ibrahim esonnat e bakto aomor ballung are. Saamponna ganeka, pottrana Ishak, enggi paneka Yakub, sareng Ishak esonnat jugan. Ban Yakub jugan nyonnat pottrana se dhubellas oreng, enggi paneka se daddi bangatowana bangsa Yahudi. 9 Bangatowana abdina sareng panjennengngan gapaneka ere ka Yusup, kantos Yusup ejuwal epadaddi dunor e Messer. Namong Yusup esarengnge ELOHIM, 10 epalolos dhari sadajana kasossa'anna. E bakto ngadhep ka Fir'aun rato Messer, sareng ELOHIM Yusup eparenge buddi se sae sareng kabicaksana'an, kantos sareng Fir'aun epadaddi gubennor e nagara Messer sareng epangobasae karatonna Fir'aun. 11 Saamponna gapaneka badha laep raja e sanagara Messer sareng Kana'an, kantos oreng padha sanget nyangsara odhi'na. Bangatowana abdina sareng panjennengngan ta' manggi se eteddha'a. 12 Daddi e bakto Yakub meyarsa ja' e Messer badha gandum, tra-pottrana, enggi paneka bangatowana abdina sareng panjennengngan sadaja, epakon entar ka Messer kaangguy dha'-adha'na. 13 E bakto meyos kadhukaleyanna, Yusup apareng oneng ka tan-taretanna ja' salerana gapaneka Yusup. E bakto gapaneka buru rato Messer ngagali ka la-balana Yusup. 14 Saamponna gapaneka Yusup ngatore kabar ka ramana, enggi paneka Yakub, epakon ngalle ka Messer sareng sadajana la-balana -- sadajana badha pettong polo lema' oreng. 15 Daddi Yakub laju ngalle ka Messer; e Messer gapaneka Yakub sareng bangatowana abdina sareng panjennengngan sadaja, padha seda. 16 Jinazaepon sadaja ebakta ka Sikhem, esareyagi e pasareyan se epondhut Ibrahim dhari suku bangsa Hemor e Sikhem. 17 E bakto ampon para' napa'a baktona ELOHIM alampa'agi janjina ka Ibrahim, bangsa abdina e Messer ampon atamba bannya'. 18 Dhi-budhina Messer eparenta sareng rato se ta' oneng ka Yusup. 19 Sareng rato gapaneka bangsa abdina eco-koco, bangatowa abdina ekaneyaja epakejjem. 20 Ji'-babaji' se gi' buru lahir epakon buwang sopaja ta' taoros sareng dhi-budhina terros mate. E bakto gapaneka Mosa lahir; babaji' gapaneka ce' bagussa. Tello bulan abidda epeyara e compo'na ramana, 21 saamponna gapaneka laju ebuwang, pas epanggi pottrena Fir'aun, terros epondhut, laju epeyara akadi pottrana dibi'. 22 Sadaja elmona bangsa Messer eajarragi ka kana' gapaneka, kantos Mosa daddi oreng se ce' kobasana e dhalem dhabuna sareng lalampa'anna. 23 E bakto yuswana pa' polo taon, Mosa terro ngoladana kabadha'anna bangsana, oreng Isra'il. 24 Mosa ngoladi badha kasorang se ekaneyaja oreng Messer; Mosa nolonge oreng gapaneka, dineng se oreng Messer epate'e. 25 Ca'epon Mosa bangsana esanggu ngarteya ja' ELOHIM ngagem salerana kaangguy mabebasa bangsana gapaneka. Namong nyatana bangsana ta' ngarte. 26 Kalagguwanna Mosa ngoladi oreng Isra'il kadhuwa akeket, Mosa aehteyar mesa'a se kadhuwa gapaneka. Dhabuna, 'Sampeyan sataretan, aponapa me' atokar?' 27 Tape sareng oreng se mokol kancana gella', Mosa ejungka'agi ka penggir, sambi ngoca', 'Sapa se madaddi ba'na pamimpinna ban hakimma oreng Isra'il? 28 Apa bi' ba'na sengko' epateyana keya akantha ba'na se mate'e oreng Messer ba'ari' rowa?' 29 E bakto meyarsa oca'na oreng gapaneka, Mosa laju buru dhari Messer, terros alenggi e nagara Midian. E ka'dhissa' Mosa kaagungan pottra dhadhuwa'. 30 Saamponna olle pa' polo taon pas badha malaekat rabu ka Mosa e ra-ara e seddi'na Gunong Sinay. Malaekat gapaneka rabu e dhalem apoy e ombut se rabbang. 31 Mosa heran ngoladi gapaneka, kantos nyander ka seddi'na terro onenga ponapa gapaneka. Mosa laju meyarsa Pangeran adhabu, 32 'Sengko' reya ELOHIMna bangatowana ba'na; Sengko' ELOHIMna Ibrahim, Ishak ban Yakub.' Mosa ngetter katako'en kantos ta' bangal ngoladi pole ka ombut gella'. 33 Pangeran laju adhabu pole, 'Bukka' sandhalla ba'na, sabab tana se edidda' ba'na jareya tana se socce. 34 Sengko' la nangale'e kasangsara'anna Tang ommat e Messer. Sengko' la ngedhing serrona, ban Sengko' toron malolosa Tang ommat jareya dhari kasangsara'anna. Sateya, mara! Bi' Sengko' ba'na eotosa abali ka Messer.' 35 Mosa paneka Mosa se ta' eakowe sareng bangsa Isra'il sareng etolak kalaban oca' sapaneka, 'Sapa se madaddi ba'na pamimpinna ban hakimma oreng Isra'il?' Namong pajat Mosa gapaneka se eotos ELOHIM badhi mimpin sareng malolosa bangsana kalaban bantowanna malaekat se rabu ka salerana e dhalem ombut se rabbang ka'issa'. 36 Mosa gapaneka se mimpin oreng Isra'il kalowar dhari nagara Messer kalaban mabadha kaajiban-kaajiban sareng kaaneyan-kaaneyan neng e Messer sareng e Tase' Galagas, sareng e ra-ara saabidda pa' polo taon. 37 Mosa gapaneka se adhabu ka bangsa Isra'il, 'Bi' ELOHIM ba'na eparengngana nabbi se epele dhari antarana ba'na dibi', akantha se mele sengko' reya.' 38 Mosa gapaneka se e nga'-tengnga'anna bangsa Isra'il e sagara beddhi, daddi parantarana malaekat se abu-dhabu ka salerana e Gunong Sinay sareng bangatowana kaula sareng sampeyan sadajana. Mosa gapaneka se narema dhari ELOHIM berta se odhi' se epakon panapa' ka kaula sareng sampeyan. 39 Sanare sapaneka, bangatowana kaula sareng sampeyan sadaja ta' kasokan atoro' ka salerana, nolak salerana, sareng terro abaliya ka Messer. 40 Ca'epon reng-oreng gapaneka ka Harun, 'Tore kaula badhiyagi ba-diba kaangguy mimpin kaula sadaja. Sabab kaula sadaja ampon ta' oneng pole ponapa se kadaddiyan ka Mosa se abakta kaula dhari Messer ka'issa' samangken!' 41 E bakto gapaneka reng-oreng gella' laju agabay arca aropa pe-sapeyan, laju ngatorragi kurban ka arca gapaneka sarta apesta kaangguy mojja barang gabayanna dibi'. 42 Daddi ommat gapaneka sareng ELOHIM edinggallagi, epanneng nyemba tang-bintang e langnge'. Gapaneka ampon cocok sareng se etoles e dhalem ketabba bi-nabbi, se amonye sapaneka, 'He, reng-oreng Isra'il! Banne eatorragiya ka Sengko' ba'na nyambelli ban ngurbannagi keban e sagara beddhi pa' polo taon abidda. 43 Kemah brahala Molokh se eba-giba ba'na ban arcana Refan, bintang brahalana ba'na; jareya ca-arca se ekagabay ba'na kaangguy esemba ba'na. Daddi bi' Sengko' ba'na ebuwanga ka jauna ka lowaranna nagara Babil.' 44 Kemah se ekalenggi'i ELOHIM mon rabu ka nga'-tengnga'anna manossa badha e bangatowana sampeyan sareng kaula e sagara beddhi. Kemah gapaneka ebadhi menorot dhabuna ELOHIM ka Mosa, ban menorot conto se epaoladi sareng ELOHIM ka Mosa. 45 Saamponna gapaneka kemah gella' saterrossa ebakta sareng bangatowana kaula sareng sampeyan e bakto ommat Isra'il asareng Yusak entar arebbu' nagarana sampeyan sareng kaula paneka dhari kakobasa'anna sa-bangsa se eojuk sareng ELOHIM e adha'na kaula sareng sampeyan. Kemah gapaneka terros esaba' e ka'dhissa' kantos jamanna Daud. 46 Daud masenneng panggaliyanna ELOHIM, sareng nyo'on edi ka ELOHIM abadhiyagiya padalemman menangka kalenggiyanna ELOHIM se esemba Yakub. 47 Namong Sulaiman se maddek Padalemmanna ELOHIM gapaneka. 48 Namong ELOHIM Se Mahaagung ta' alenggi e dhalem compo' badhiyanna manossa; sabab e dhalem ketab nabbi etoles sapaneka, 49 'Langnge' Tang katoju'an, ban bume Tang panongko'an. Sengko' egabayyagiya bengko apa bi' ba'na? E dhimma se ekennengngana Sengko' aistirahat? 50 Gu ta' Sengko' dibi' se agabay sabarang se badha reya?' jareya dhabuna ELOHIM. 51 Sampeyan sadaja ce' cengkalla, tan-taretan! ca'na Stefanus pole. Ce' malaradda se atoro'a ka dhabuna ELOHIM! Kopeng kopok ka dhabuna ELOHIM! Sampeyan tadha' bidana sareng para bangatowana; ros-terrosan alaban ka Errohna ELOHIM! 52 Ba' badha'a nabbi se ta' ekaneyaja sareng bangatowana sampeyan? Otosan-otosanna ELOHIM se jaman lamba' ngabarragi ja' Abdina ELOHIM se lerres ka'issa' badhi rabuwa, sadajana epate'e bi' bangatowana sampeyan. Ban samangken sampeyan akiyanat sareng mate'e Abdina ELOHIM gapaneka. 53 Kat-malaekat ampon manapa' sadajana papakonna ELOHIM ka sampeyan, namong sampeyan ta' atoro'!" 54 Saellana reng-oreng anggotana Mahkamah Agama jareya ngedhing sakabbiyanna se edhabuwagi Stefanus gella', kabbi padha arassa sake' ate sarta peggel. 55 Tape Stefanus se ekobasae Errohna ELOHIM, mandeng ka langnge'. Stefanus ngoladi kamolja'anna ELOHIM ban Isa se ngadek e kanganna ELOHIM. 56 "Abas!" dhabuna Stefanus, "sengko' nangale'e sowarga abukka' ban Pottrana Manossa ngadek e kanganna ELOHIM!" 57 Anggotana mahkamah jareya padha notobi kopengnga sambi reng-cerrengan, laju nyerrang Stefanus areng-bareng. 58 Stefanus eeret ka lowar kottha, laju egarujuk ban bato. Reng-oreng se nangale'e kadaddiyan jareya neteppagi kalambina bang-sebang ka oreng ngodha se anyama Saulus. 59 Sabatara reng-oreng jareya agarujuk, Stefanus aera', "Guste Isa, tarema'agi erroh abdidalem!" 60 Saellana jareya laju asojut ban aera' epakaja, "Guste, dusa ka'dhinto' ja' tanggungngagi ka reng-oreng ka'dhinto'!" Samarena adhabu kantha jareya laju seda.
1 Ban Saulus perak keya Stefanus jareya epate'e. E are jareya keya jema'at e Yerusalim molae eser-serser, sampe' sakabbiyanna oreng se parcaja, kajabana sul-rasul, abalessadan ka saantero Yudea ban Samaria. 2 Reng-oreng se tako' ka ELOHIM ngoburragi Stefanus sambi nangese salerana ce' ngennessa. 3 Tape Saulus terros aehteyar ngancora jema'at; maso' ka bengkona reng-oreng, dhari bengko se settong ka settongnga, orengnga se parcaja eeret kalowar, epamaso' ka penjara. 4 Reng-oreng se parcaja se la abalessadan san-kassannagi jareya aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM ka man-dhimman. 5 Filipus meyos ka kottha Samaria ngabarragi ka reng-oreng e jadhiya parkara Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM. 6 E bakto reng-oreng jareya ngedhing pa-apa se edhabuwagi Filipus sarta nangale'e kaajiban-kaajiban se epabadha Filipus jareya, bannya' e antarana se agateyagi dhabuna jareya. 7 Sabab roh-erroh jahat la kalowar sambi rat-tharadan dhari oreng sabannya'na se kasosoban. Reng-oreng se empon ban dippang bannya' se epabaras keya. 8 Daddi reng-oreng e kottha Samaria jareya ce' peragga. 9 E kottha jareya badha oreng lalake' anyama Simon se la abak abit makasambu' reng-oreng Samaria polana elmo seherra. Simon ngoca' ka reng-oreng Samaria ja' aba'na oreng se lowar biyasa. 10 Daddi reng-oreng e kottha jareya padha agateyagi gu-onggu ka Simon jareya. "Oreng rowa kakowadanna ELOHIM se kasohor bi' nyama 'Kakowadan Raja' rowa," bariya ca'na reng-oreng jareya. 11 La ce' abidda Simon jareya makasambu' reng-oreng bi' kakowadanna seherra, sampe' oreng agateyagi ce' tarongguna. 12 Tape Filipus notorragi ka reng-oreng jareya parkara Kabar Bagus parkara baramma ELOHIM se marenta'a menangka Rato, ban parkara Isa Almasih, Rato Panyalamet rowa. Daddi reng-oreng jareya parcaja ka berta se etotorragi Filipus, laju padha ebaptis, lalake' ban babine'. 13 Simon dibi' parcaja keya. Ban saellana ebaptis, terros noro' Filipus. Simon kasambu' nangale'e kaajiban-kaajiban se kalakon. 14 Sul-rasul e Yerusalim meyarsa ja' reng-oreng Samaria la narema dhabuna ELOHIM. Daddi Petrus ban Yahya eotos ka jadhiya. 15 E bakto Petrus ban Yahya napa' ka jadhiya, laju adu'a nyo'onnagi reng-oreng Samaria jareya sopaja narema Errohna ELOHIM, 16 sabab gi' tadha' settonga dhari reng-oreng jareya se ekobasae Errohna ELOHIM; reng-oreng jareya gi' buru ebaptis kalaban asmana Guste Isa malolo. 17 Petrus ban Yahya laju nompangngagi astana ka cethagga reng-oreng Samaria jareya; daddi reng-oreng jareya narema Errohna ELOHIM. 18 Simon nangale'e ja' Errohna ELOHIM toron ka reng-oreng jareya polana reng-oreng jareya etompange astana sul-rasul gella'. Daddi Simon ngeba pesse entar ka Petrus ban Yahya, 19 laju mator, "Parenge kaula kobasa jugan, sopaja oreng se etompange tanang kaula narema Errohna ELOHIM." 20 Tape Petrus adhabu, "Ta' salamet ba'na ban pessena! Apa bi' ba'na paparengnga ELOHIM esanggu ekenneng belli ban pesse? 21 Ba'na ta' andhi' ha' kaangguy ro'-noro' e dhalem lalakon reya, sabab atena ba'na ta' bendher e dhalem pangoladanna ELOHIM. 22 Daddi buwang neyadda ba'na se juba' jareya, nyo'on sopaja Pangeran kasokana nyapora pekkeranna ba'na se juba' jareya! 23 Sabab sengko' tao ba'na talebat denggi ban ekadunor kajahadan." 24 Simon mator ka Petrus ban Yahya, "Tolong, nyo'onnagi ka Pangeran sopaja se edhabuwagi sampeyan gi' buru tadha' settonga se kalakona ka kaula." 25 Saellana nyakse'e ban aberta'agi dhabuna Pangeran, Petrus ban Yahya abali ka Yerusalim. E dhalem parjalanan jareya, e sabannya'na pong-kampong e Samaria se kadhuwa jareya aberta'agi Kabar Bagus. 26 Malaekadda Pangeran adhabu ka Filipus, "Mara mangkat, entar ka lao' ka lorong se dhari Yerusalim ka Gaza." Lorong jareya seppe. 27 Daddi Filipus mangkat. E bakto jareya badha ponggaba karaton Etiopia teppa' badha e parjalanan moleya ka nagarana. Oreng jareya ponggaba tenggi se ngoros sakabbiyanna dhi'-andhi'na Kandake, rato nagara Etiopia. Oreng jareya entar ka Yerusalim abakteya ka ELOHIM ban sateya abaliya ka nagarana nompa' karetana. Sambi toju' e karetana, ponggaba karaton Etiopia jareya maca Ketab Nabbi Yesaya. 29 Errohna ELOHIM adhabu ka Filipus, "Sanderri kareta jarowa." 30 Filipus nyander ka seddi'na kareta jareya, laju meyarsa oreng gella' maca Ketab Yesaya. Filipus mareksane, "Ponapa sampeyan ngarte ka se emaos ganeka?" 31 Saodda oreng jareya, "Kadi ponapa se ngarteya mon tadha' se nerrangngagi ka kaula." Filipus laju eajak netene karetana. 32 Areya' yat-ayat se ebaca oreng jareya, "Salerana akantha dumba se eeret esambelliya, akantha budhu'na dumba se ta' amonye bakto buluna egunteng, Salerana ta' adhabu pa-apa. 33 Oreng ya-nyeya ban ta' adil ka Salerana. Nyabana ecabut dhari bume reya sampe' tadha' oreng settonga se bisa nyareta'agi parkara toronanna." 34 Ponggaba tenggi dhari Etiopia jareya mator ka Filipus, "Ngereng kaula parenge oneng, pasera se ekamaksod bi' nabbi ganeka? Salerana dibi' ponapa oreng laen?" 35 Daddi Filipus molae abu-dhabu; yat-ayat jareya egabay parmola'an kaangguy aberta'agi Kabar Bagus parkara Isa ka ponggaba tenggi jareya. 36 E tengnga jalan se kadhuwa jareya napa' ka kennengngan se badha aengnga. Ponggaba jareya mator, "Ka'issa' badha aeng! Ponapa pole se gi' korang kaangguy abaptis kaula?" [ 37 Dhabuna Filipus, "Mon sampeyan ampon ce' parcajana, sampeyan kengeng ebaptis." "Kaula parcaja ja' Isa Almasih paneka Pottrana ELOHIM," ca'na ponggaba tenggi dhari Etiopia jareya.] 38 Bi' ponggaba jareya karetana pas esoro paambu, Filipus ban ponggaba jareya laju toron ka dhalem aeng. Ponggaba jareya bi' Filipus laju ebaptis. 39 E bakto se kadhuwa jareya kalowar dhari aeng, Errohna ELOHIM abakta Filipus dhari jadhiya. Ponggaba tenggi dhari Etiopia jareya ta' nangale'e Filipus pole. Atena perak, laju nerrossagi parjalananna. 40 O-tao Filipus la etemmo badha e Asdod. Ban e bakto nerrossagi parjalananna salerana terros aberta'agi Kabar Bagus parkara Isa e sakabbiyanna kottha sampe' napa' ka Kaisareya.
1 Sabatara jareya Saulus gi' terros terro ngara'a ban mateyana red-moredda Guste Isa. Saulus laju entar ka imam agung, 2 nyo'on sorat kobasa entara ka pin-pamimpinna ngan-kennengnganna kabakteyanna reng-oreng Yahudi se badha e Damsyik, maksodda, mon e jadhiya nemmo reng-oreng se parcaja ka Isa, laju etangkebba, egiba'a ka Yerusalim. 3 Teppa'na badha e dhalem parjalanan ka Damsyik, e bakto para' napa'a ka kottha jareya, o-tao pas badha sonar dhari langnge' nyonar e sakalenglengnga Saulus. 4 Saulus labu ka tana, laju ngedhing badha sowara adhabu kantha reya, "Saulus, Saulus! Arapa ba'na me' nganeyaja Sengko'?" 5 "Pasera Junandalem, Guste?" ca'na Saulus. Sowara jareya nyaot, "Sengko' reya Isa se ekaneyaja ba'na. 6 Tape sateya mara ba'na jaga, maso' ka kottha. E jadhiya ba'na ebala'ana apa se kodu elakone ba'na." 7 Reng-oreng se noro' abareng Saulus takerjat sampe' ta' bisa asowara; polana ngedhing sowara tape ta' nangale'e oreng. 8 Saulus jaga laju mella', tape matana ta' nangale. Daddi bi' reng-oreng laenna laju e tonton egiba maso' ka kottha Damsyik. 9 Tello are abidda Saulus ta' nangale ban saabidda tello are jareya aba'na ta' ngakan ban ta' ngenom pa-apa sakale. 10 E Damsyik badha panganodda Isa se anyama Ananiyas. E dhalem settong pangatonan, Pangeran abu-dhabu ka Ananiyas jareya, dhabuna, "Ananiyas!" Ananiyas nyaot, "Ka'dhinto', Guste." 11 Dhabuna Pangeran, "Kassa' sateya ba'na entar ka bengkona Yudas e Jalan Loros. Tanya'agi e jadhiya oreng lalake' anyama Saulus dhari Tarsus. Oreng jareya teppa'na adu'a, 12 ban e dhalem settong pangatonan nangale'e oreng lalake' se anyama Ananiyas entar ka jadhiya, nompangngagi tanangnga ka cethagga sopaja bisa'a nangale pole." 13 Saodda Ananiyas, "Guste, abdidalem ampon bannya' mereng oreng acaca parkara oreng gapaneka, kong-langkong parkara se nganeyaja ommattepon Junandalem e Yerusalim. 14 Samangken oreng gapaneka ampon napa' ka ka'dhinto' kalaban edin dhari mam-imam kapala kaangguy nangkep sadajana oreng se parcaja ka Junandalem." 15 Tape Pangeran adhabu ka Ananiyas, "Ella kassa' la mangkat! Sabab oreng jareya bi' Sengko' la epele kaangguy aladine Sengko', sopaja aberta'agiya parkara Sengko' ka sa-bangsa laen se ta' nganot agama Yahudi ban ka to-rato sarta ka ommat Isra'il keya. 16 Ban Sengko' dibi' se noduwagiya ka oreng jareya sakabbiyanna kasangsara'an se kodu etanggung aba'na polana Sengko'." 17 Daddi Ananiyas pas entar ka bengko jareya, laju nompangngagi tanangnga ka Saulus sambi ngoca', "Taretan Saulus, Guste Isa se etangale sampeyan e tengnga lorong e bakto sampeyan meyosa ka'anja, makon kaula entar ka'anja sopaja sampeyan ngoladi pole sareng ekobasae Errohna ELOHIM." 18 E bakto jareya keya badha barang akantha sesse'na juko' gaggar dhari matana Saulus, ban Saulus jareya laju nangale'e pole. Saulus manjeng, laju ebaptis. 19 Samarena ngakan laju kowat pole. Saulus alenggi e Damsyik ban para moredda Isa pan-barampan are abidda. 20 E Damsyik jareya terros entar ka ngan-kennengnganna kabakteyan, ban molae aberta'agi ja' Isa jareya Pottrana ELOHIM. 21 Reng-oreng se ngedhing Saulus morok kantha jareya padha heran. Oca'na, "Arowa gu ta' oreng se mate'e sakabbiyanna oreng se parcaja ka Isa e Yerusalim, ta' iya? Se dha' enna' gu ta' nangkebba reng-oreng se parcaja jareya, egiba'a ka mam-imam kapala!" 22 Tape kotbahna Saulus sajan nyarepsep ka atena reng-oreng. Te-bukte se eotara'agi parkara Isa talebat mayakin atena oreng ja' Isa jareya Rato Panyalamet, sampe' reng-oreng Yahudi se badha e Damsyik ta' bisa alaban. 23 Saellana lebat pan-barampan are dhari jareya, reng-oreng Yahudi akompol aparembagan sarta mopakat mateyana Saulus. 24 Tape maksodda reng-oreng jareya badha se ngabala ka Saulus. Seyang malem reng-oreng se asakongkel gella' anante' e labang sakethengnga kottha, mateyana Saulus. 25 Tape e settong malem Saulus egiba para moredda, epatoju' e dhalem budhak, laju epatoron lebat pagar alassa kottha. 26 Saulus meyos ka Yerusalim, ban e jadhiya aehteyar akompola ban para moredda Isa. Tape reng-oreng jareya tako' sabab gi' padha ta' parcaja ja' salerana la ngereng Isa onggu. 27 Saellana jareya Saulus eentare Barnabas, laju egiba ka sul-rasul. Barnabas notorragi ka sul-rasul jareya baramma Saulus se ngoladi Pangeran e tengnga lorong ban baramma Pangeran se abu-dhabu ka Saulus jareya. Barnabas notorragi keya saapa bangalla Saulus jareya se akotbah e Damsyik kalaban asmana Isa. 28 Daddi Saulus alenggi apolong ban sul-rasul jareya, akotbah ce' bangalla e saantero Yerusalim kalaban asmana Pangeran. 29 Salaenna jareya Saulus abu-dhabu ban aguggak bi' reng-oreng Yahudi se ngoca' Yunani, tape reng-oreng jareya aehteyar mateyana Saulus. 30 E bakto reng-oreng se parcaja laenna ngedhing parkara jareya, Saulus pas egiba ka Kaisareya, terros ekerem ka Tarsus. 31 Daddi jema'at e saantero Yudea, Galilea ban Samaria pas taremtem. Kalaban bantowanna Errohna ELOHIM, ban odhi'na se tako' ka Pangeran, jema'at-jema'at jareya atamba kowat ban atamba bannya'. 32 Petrus meyos manggi'i jema'adda neng e man-dhimman. E settong are salerana manggi'i ommadda ELOHIM se badha e Lida. 33 E jadhiya Petrus apanggi ban oreng lalake' anyama Eneyas; Eneyas jareya empon ban ta' ga-jaga dhari katedhunganna la ballung taon abidda. 34 Petrus adhabu ka Eneyas jareya, "Eneyas, Isa Almasih mabaras ba'na. Mara jaga, pateppa' katedhunganna." E bakto jareya keya Eneyas jaga. 35 Oreng Lida ban Saron padha nangale'e Eneyas, laju padha parcaja ka Pangeran. 36 E Yope badha babine' se parcaja ka Isa, nyamana Tabita. (Nyamana e dhalem oca' Yunani iya areya Dorkas se artena manjangan). Babine' jareya ros-terrosan ngalakone pa-apa se becce' ban nolong reng-oreng mesken. 37 E bakto jareya babine' buru sake' laju mate. Samarena mayyidda epandhi'i, laju esaba' e kamar e loteng. 38 Yope reya ta' saapa jauna dhari Lida. E bakto reng-oreng se noro' Isa e Yope ngedhing ja' Petrus badha e Lida, reng-oreng jareya laju asorowan oreng kadhuwa, esoro entar ka Petrus, epessenne kantha reya, "Eatorana lenggi duliyan ka ka'dhissa'." 39 Petrus terros meyos e bakto jareya keya abareng bi' otosan se kadhuwa gella'. Sanapa'na ka jadhiya laju egiba ka kamar e loteng gella'. Dha-randha se badha e jadhiya agaribbung e seddi'na Petrus sambi nanges sarta noduwagi bi-kalambi ban ba-juba gabayanna Dorkas gi' odhi'na se eangguy dha-randha jareya. 40 Bi' Petrus reng-oreng jareya epakon kalowar; salerana laju asojut adu'a. Saellana jareya pas addhep ka mayyidda Dorkas sarta adhabu, "Tabita, mara jaga!" Dorkas laju mella', ban e bakto nangale'e Petrus laju toju'. 41 Bi' Petrus eastane tanangnga, epajaga. Saellana jareya Petrus adikane reng-oreng se parcaja ka Isa sarta dha-randha gella', pas massra'agi Dorkas se la odhi' ka reng-oreng jareya. 42 Kabar parkara kadaddiyan jareya balattra sa Yope, sampe' bannya' oreng se parcaja ka Isa menangka Rato Panyalamedda aba'na. 43 Petrus gi' alenggi e Yope pan-barampan are aggi', neng e bengkona oreng tokang sama'na kole' se anyama Simon.
1 E Kaisareya badha oreng lalake' se anyama Korneliyus, kaptenna sardhadhu Roma se esebbut "Pasukan Itali". 2 Orengnga tako' ka ELOHIM, ban sabalana padha abakte ka ELOHIM. Bannya' nolong oreng Yahudi se mesken, ban ros-terrosan adu'a ka ELOHIM. 3 E settong are ra-kera pokol tello' ban-aban e dhalem settong pangatonan oreng jareya nangale'e ce' terrangnga badha malaekat se rabu adikane aba'na, dhabuna, "Korneliyus!" 4 Korneliyus mandeng ka malaekat jareya katako'an, laju ngoca', "Ponapa, guste?" Malaekat jareya nyaot, "Du'ana ba'na ban kamora'anna atena ba'na la etarema bi' ELOHIM ban ELOHIM emot ka ba'na. 5 Sateya kassa' ba'na nyoro oreng entar ka Yope, soro ngolok oreng se anyama Simon Petrus. 6 Oreng jareya teppa'na badha e bengkona tokang sama'na kole' se anyama Simon, se abengko e penggir sereng." 7 Saellana malaekat se abu-dhabu ban Korneliyus jareya elang, Korneliyus laju ngolok abdina kadhuwa ban anggotana tantara pangawalla se alem kasorang. 8 Korneliyus nyareta'agi kadaddiyan gella', laju nyoro reng-oreng jareya entar ka Yope. 9 Kalagguwanna, sabatara otosan gella' gi' badha e dhalem parjalanan ban para' napa'a ka Yope, Petrus nae' ka attassa bengko se ekalenggi'i, kaangguy adu'a. 10 Saellana jareya Petrus laju arassa lapar, terro adha'ara; sabatara dha'arra eparanta, Petrus laju ngoladi settong pangatonan. 11 Salerana ngoladi langnge' maroka ban badha barang akantha kaen lebar epatoron ka bume, agantong e padduna se pa'-empa'. 12 Kaen jareya aesse samacemma keban se asoko empa', samacemma keban se agalajar e tana ban no'-mano' alas. 13 Pas badha sowara se adhabu kantha reya, "Petrus, mara jaga! Mara sambelli, pas kakan!" 14 Petrus mator, "Bunten, Guste! Abdidalem ta' oneng neddha barang se haram otaba najjis." 15 Tape sowara jareya adhabu pole, "Ja' anggep haram apa se ehalallagi bi' ELOHIM." 16 Pangatonan jareya eolang sampe' tello kale, samarena jareya kaen gella' saessena eangka' ka sowarga. 17 Sabatara Petrus bingong mekkere artena pangatonan jareya, reng-oreng se esoro Korneliyus la nemmo bengkona Simon ban la badha e adha'na labangnga. 18 Reng-oreng jareya lok-ologan laju atanya, "E ka'iya ba' badha'a tamoy se kelem, se asmana Simon Petrus?" 19 Sabatara Petrus gi' terros ngoddi mekker apa artena pangatonan gella', Errohna ELOHIM adhabu ka salerana, "He, Petrus, badha oreng katello nyare'e ba'na. 20 Mara duli toron ka baba ban ta' osa mangmang noro' reng-oreng jareya, sabab Sengko' se nyoro reng-oreng jareya." 21 Daddi Petrus toron ka baba laju adhabu ka reng-oreng jareya, "Sengko' se esare ba'na. Badha parlo apa?" 22 Saodda reng-oreng jareya, "Epakon Kapten Korneliyus. Kapten Korneliyus paneka oreng sae se tako' ka ELOHIM, jugan sanget ehormadi sareng oreng Yahudi. Badha malaekat ELOHIM makon kapten gapaneka ngatore lenggi panjennengngan ka compo'na, sabab, menangka jawabanna du'ana, salerana epakon meyarsa'agi ponapa se edhabuwagiya panjennengngan." 23 Daddi bi' Petrus reng-oreng jareya epakon maso' epangenep e jadhiya. Kalagguwanna Petrus abungo laju meyos abareng ban otosanna Korneliyus gella'. Badha reng-oreng se parcaja ka Isa dhari Yope noro' keya. 24 Kalagguwanna reng-oreng jareya la napa' ka Kaisareya. E jadhiya Korneliyus la anante' ban la-balana sarta bat-sobadda se eatore lenggi ka jadhiya. 25 E bakto Petrus napa' ka jadhiya, Korneliyus nyander, laju asojut e adha'anna. 26 Tape bi' Petrus epajaga. Dhabuna Petrus, "Ngereng ngadek! Kaula paneka coma manossa jugan." 27 Sambi abu-dhabu ban Korneliyus, Petrus maso' ka dhalem bengko. E dhalem bengko jareya Petrus ngoladi la bannya' oreng akompol. 28 Petrus laju adhabu, "Tan-taretan, sampeyan sadaja padha oneng ja' menorot agamana, oreng Yahudi elarang entar otaba ahubungan sareng reng-oreng bangsa laen. Namong ELOHIM ampon noduwagi ka kaula ja' tadha' oreng se kodu eanggep najjis otaba haram. 29 Ganeka sababba, aponapa e bakto kaula ekone'e bi' sampeyan, kaula ta' kaberradan entar ka ka'dhinto'. Daddi samangken kaula terro onenga aponapa kaula me' epakon ka ka'dhinto'." 30 Atorra Korneliyus, "Tello are se kapongkor, ra-kera baja mangken, kaula kalerressan adu'a e compo' pokol tello' ban-aban. Neng-oneng laju badha oreng lalake' ngadek e adha'an kaula. Rasoganna anyap-garennyap. 31 Dhabuna oreng gapaneka, 'Korneliyus! Du'ana ba'na la etarema, ban ELOHIM emot ka kamora'anna atena ba'na. 32 Sateya kassa' ba'na nyoro oreng entar ka Yope, soro ngolok oreng se anyama Simon Petrus. Oreng jareya teppa'na badha e bengkona tokang sama'na kole' se anyama Simon; bengkona e penggir sereng.' 33 Daddi kaula laju makon oreng ngatore lenggi sampeyan, ban sampeyan sae onggu, kasokan rabu ka ka'dhinto'. Samangken kaula sadaja ampon padha akompol e ka'iya e ajunanna ELOHIM, merengngagiya ponapa se sareng ELOHIM epakon dhabuwagi sampeyan ka kaula sadaja." 34 Petrus pas adhabu, "Samangken kaula apangrasa onggu ja' sareng ELOHIM sadajana oreng epapadha. 35 Oreng se tako' ka ELOHIM sareng alako lerres, etarema sareng ELOHIM, ta' parduli dhari bangsa ponapa oreng gapaneka. 36 Sampeyan ampon padha oneng essena berta se epanapa' sareng ELOHIM ka bangsa Isra'il, enggi paneka Kabar Bagus parkara kataremtemman kalaban parantara'anna Isa Almasih, enggi paneka Pangeranna sadajana oreng. 37 Sampeyan ampon oneng sadajana kadaddiyan e saantero Yudea, se emolae dhari Galilea saamponna baptisan se esarannagi Yahya. 38 Sampeyan ampon oneng parkara Isa dhari Nazaret se sareng ELOHIM eparenge Errohna ELOHIM sareng kobasa. Sampeyan oneng jugan ja' Isa gapaneka meyos san-kassannagi alampa'agiya kabecce'an; mabaras reng-oreng se ekobasae Iblis, sabab Isa gapaneka esarengnge ELOHIM. 39 Kaula sareng ca-kanca se laen paneka se ampon nengale dibi' pa-ponapa se elampa'agi Isa gapaneka e nagarana oreng Yahudi sareng e Yerusalim. Sanajjan sapaneka Isa esalib sareng epate'e bi' reng-oreng gapaneka. 40 Namong e are se kapeng tello' sareng ELOHIM epaodhi' pole, sarta epatengale ka manossa; 41 ta' ka sadajana oreng, namong ka kaula sakanca se sabellunna ampon epele sareng ELOHIM menangka se-saksena, se neddha sareng ngenom asareng Salerana saamponna odhi' pole dhari sedana. 42 Kaula sadaja sareng Isa epakon aberta'agi Kabar Bagus gapaneka ka reng-oreng, sareng nyakse'e ja' Salerana gapaneka se sareng ELOHIM epadaddi Hakimmepon oreng odhi' sareng oreng se ampon mate. 43 Sadajana nabbi abu-dhabu parkara Salerana. Para nabbi gapaneka adhabu ja' pasera'a saos se parcaja ka Isa, bakal esapora'a dusana kalaban kakobasa'an dhari Isa." 44 Sabatara Petrus gi' abu-dhabu, Errohna ELOHIM toron ngobasae sakabbiyanna oreng se ngedhingngagi berta jareya. 45 Reng-oreng Yahudi se parcaja ka Isa ban noro' Petrus dhari Yope padha heran nangale'e reng-oreng bangsa laen se banne Yahudi bi' ELOHIM eparenge Errohna keya. 46 Sabab reng-oreng jareya ngedhing reng-oreng se banne Yahudi gella' acaca ngangguy oca' acem-macem sarta ji-moji kamolja'anna ELOHIM. Petrus laju adhabu, 47 "Reng-oreng reya sateya la narema Errohna ELOHIM, tadha' bidana bi' sengko' ban ba'na kabbi. Daddi sapa se bisa lang-ngalange mon oreng reya padha ebaptisa ban aeng?" 48 Daddi bi' Petrus reng-oreng jareya esoro baptis kalaban asmana Isa Almasih. Saellana jareya reng-oreng gella' nyo'on ka Petrus sopaja gi' kasokana alenggi ban reng-oreng jareya pan-barampan are aggi'.
1 Sul-rasul ban reng-oreng se parcaja ka Isa saantero Yudea ngedhing ja' reng-oreng se ta' noro' agama Yahudi la narema dhabuna ELOHIM keya. 2 E bakto Petrus meyos ka Yerusalim, bi' reng-oreng Yahudi se parcaja ka Isa Petrus jareya ecale. 3 Ca'na reng-oreng jareya, "Aponapa sampeyan me' meyos ka bengkona oreng se ta' asonnat? La'-mala' sampeyan adha'ar apolong sareng reng-oreng ganeka!" 4 Daddi Petrus laju nerrangngagi sakabbiyanna kadaddiyan rowa ka reng-oreng buru, emolae dhari dha'-adha'na. Dhabuna Petrus, 5 "Kaula teppa'na adu'a e Yope, laju nangale settong pangatonan. Kaula nengale barang se akantha kaen se lebar epatoron dhari langnge', agantong e padduna se pa'-empa', pas ambu e seddi'na kaula. 6 Kaula mandeng ka bagiyan dhalemma, laju nengale ban-keban se asoko empa', run-burun alas, ban-keban se agalajar sareng no'-mano' alas. 7 Kaula laju mereng badha sowara se adhabu ka kaula, 'Mara, jaga, Petrus. Mara sambelli jareya, pas kakan!' 8 Tape kaula nyaot, 'Bunten, Guste! Abdidalem ta' oneng neddha teddha'an se haram otabana najjis.' 9 Tape sowara ganeka adhabu pole dhari langnge', 'Apa se ehalallagi bi' ELOHIM ja' koca' haram.' 10 Kaula nangale'e ganeka kantos tello kale, dhi-budhina sadajana laju eangka' epabali ka sowarga. 11 E bakto ganeka jugan, oreng katello dhari Kaisareya se eotos ka kaula, napa' ka pangenebban kaula. 12 Kaula laju epakon Errohna ELOHIM sopaja ta' mangmang noro' reng-oreng ganeka. Taretan se kaennem paneka noro' kaula jugan ka Kaisareya, laju areng-sareng maso' ka compo'na Korneliyus. 13 Saamponna ganeka Korneliyus nyareta'agi ka kaula ja' salerana nengale malaekat ngadek e compo'na sarta adhabu, 'Kassa' nyoro oreng ka Yope, soro ngone'e oreng se anyama Simon Petrus. 14 Oreng jareya bakal notorragiya ka ba'na berta se masalamedda ba'na sabalana.' 15 Ban e bakto kaula molae acaca," Petrus nerrossagi dhabuna, "Errohna ELOHIM toron ka reng-oreng ganeka, akantha se kadaddiyan ka kaula ban sampeyan sabbanna gi' dha'-adha'na ka'issa'. 16 Kaula laju emot, Guste Isa oneng adhabu, 'Yahya abaptis ngangguy aeng, tape ba'na abaptisa bi' Errohna ELOHIM.' 17 Daddi terrang, ELOHIM apareng jugan ka reng-oreng se ta' noro' agama Yahudi, papareng se padha akadi se eparengngagi ka kaula ban sampeyan sadaja e bakto kaula ban sampeyan parcaja ka Guste Isa Almasih. Daddi, kadi ponapa kaula se alaranga ELOHIM!" 18 Saellana ngedhing katerrangan jareya, reng-oreng gella' ta' ngoca' pa-apa pole, laju padha amolja'agi ELOHIM. Oca'na reng-oreng jareya, "Manabi sapaneka, reng-oreng se banne Yahudi sareng ELOHIM eparenge kasempadan jugan kaangguy atobat dhari sa-dusana sareng odhi' se saongguna!" 19 Saellana Stefanus epate'e, reng-oreng se parcaja ka Isa molae eser-serser, sampe' kabbi padha abalessadan man-dha'emman. Badha se buru sampe' ka Fenesia, ban badha pole se sampe' ka Siprus ban Antiyokhiya. Reng-oreng jareya notorragi Kabar dhari ELOHIM pera' ka reng-oreng Yahudi malolo. 20 Tape e antarana reng-oreng se parcaja jareya, se asalla dhari Siprus ban Kirene, badha keya reng-oreng se entar ka Antiyokhiya aberta'agi Kabar Bagus parkara Isa jareya ka reng-oreng se ta' noro' agama Yahudi keya. 21 Reng-oreng jareya bannya' olle partolongan dhari Pangeran sampe' bannya' oreng se parcaja ban massra'agi aba' ka Pangeran. 22 Kabar parkara jareya ekaedhing keya bi' jema'at e Yerusalim. Daddi reng-oreng e jadhiya laju ngotos Barnabas ka Antiyokhiya. 23 Sanapa'na Barnabas ka jadhiya, ban nangale'e baramma ELOHIM aberkadi reng-oreng e jadhiya, atena ce' peragga. Reng-oreng jareya laju ebalai sopaja esto onggu ka ELOHIM. 24 Barnabas reya oreng se becce' atena ban ekobasae Errohna ELOHIM sarta ce' parcajana ka Guste Isa sampe' bannya' oreng se noro' Guste Isa. 25 Saellana jareya Barnabas entar ka Tarsus nyare Saulus. 26 Saellana Saulus etemmo laju egiba ka Antiyokhiya. Sataon abidda se kadhuwa jareya akompol ban jema'at e jadhiya sambi morok oreng sabannya'na. E Antiyokhiya jareya parmola'anna reng-oreng se parcaja ka Isa esebbut oreng Kristen. 27 E bakto jareya badha bi-nabbi dhari Yerusalim entar ka Antiyokhiya. 28 E antarana badha se anyama Agabus. Kalaban kobasana Errohna ELOHIM, oreng jareya anobuwat ja' e dunnya bakal badha'a laep raja. (Jareya pajat kadaddiyan e jamanna pamarenta'anna Rato Klaudiyus.) 29 Daddi para moredda Isa mopakat ngerema sombangan ka tan-taretanna se badha e Yudea; kabbi padha ngerem noro' kakowadanna bang-sebang. 30 Potosanna parembagan jareya ejalannagi; Barnabas ban Saulus laju eotos ngaterragi sombangan jareya ka pin-pamimpinna jema'at.
1 Ra-kera e masa jareya keya, Rato Herodes molae nyecce' reng-oreng anggotana jema'at. 2 Kalaban dhabuna, Yakobus, taretanna Yahya epate'e ban peddhang. 3 E bakto Herodes ngoladi ja' se kantha jareya masenneng atena oreng Yahudi, laju eolange; Petrus epakon tangkep keya. Se etangkep teppa' e Are Raja Roti Se Ta' Eragi'i. 4 Saellana etangkep, Petrus epamaso' ka penjara. E jadhiya ejaga sardhadhu pa' reggu -- gu-saregguna bannya'na pa' oreng. Maksodda Herodes Petrus buru eadilana samarena Paraya'an Paska e adha'na oreng bannya'. 5 Daddi Petrus etahan e penjara; tape anggotana jema'at padha terros adu'a epataronggu ka Pangeran, nyo'onnagi Petrus. 6 Sabellunna Herodes ngadhebbagiya Petrus ka adha'na oreng bannya', ka ba'ari'anna e baja malem Petrus teppa'na asaren eapet pangawal kadhuwa, ekalenthong ban kalenthong dhadhuwa'. E labangnga penjara badha wal-pangawal laenna se ajaga penjara. 7 O-tao malaekadda Pangeran ngadek e jadhiya, ban e kamar penjara jareya laju tera'. Bi' malaekat jareya Petrus edhu-ondhu sampe' abungo. Dhabuna malaekat jareya, "He! Duli jaga!" E bakto jareya keya rantay besse gella' locot dhari tanangnga Petrus. 8 Saellana jareya malaekat gella' adhabu, "Pobu kalambina ban tale'e sapatuna." Daddi Petrus laju mobu kalambina ban nale'e sapatuna. Samarena jareya malaekat jareya adhabu pole, "Pasang jubana, pas noro' sengko'." 9 Petrus laju noro' malaekat jareya kalowar dhari penjara. Tape Petrus ta' apangrasa ja' se elampa'agi malaekat jareya barang se nyata. Bi' salerana jareya esanggu pangatonan. 10 E bakto la lebat dhari panjaga'an se kapeng settong ban se kapeng dhuwa', Petrus ban malaekat jareya napa' ka labang besse se addhep ka kottha. Labang jareya abukka' dibi', Petrus ban malaekat jareya laju kalowar ban alomampa e lorong. O-tao malaekat jareya etemmo tadha', Petrus kare kadibi'an. 11 Petrus pas buru apangrasa parkara kadaddiyan se ealame salerana e bakto jareya, laju adhabu, "Sateya sengko' tao ja' Pangeran ongguwan ngerem malaekadda mabebasa sengko' dhari kobasana Herodes ban dhari pa-apa se bi' bangsa Yahudi eteba'agiya ka sengko'." 12 Saellana apangrasa se kantha jareya, Petrus laju meyos ka kalenggiyanna Miriyam, ebuna Yahya se enyamae keya Markus. E jadhiya bannya' oreng akompol ban adu'a. 13 Petrus nokthok labang, pas badha abdi babine' se anyama Rode, nyander mokka'a labang. 14 Babine' jareya pas kennal ka sowarana Petrus e bakto jareya keya. Dhari peragga, Rode terros maso' pole, labangnga ta' ebukka' gallu, laju abala ka reng-oreng se badha e jadhiya ja' Petrus badha e lowar. 15 "Gila ba'na, ya!" ca'na reng-oreng se badha e jadhiya. Tape Rode maksa ngoca' ja' se badha e lowar jareya pajat Petrus ongguwan. Daddi reng-oreng jareya ngoca', "Jareya malaekadda!" 16 Sabatara jareya Petrus terros nokthok labang. Daddi e bakto reng-oreng jareya mokka' labang, sarta nangale'e Petrus, laju padha ce' heranna. 17 Petrus apareng tandha bi' astana sopaja reng-oreng jareya neng-enneng, ban saellana jareya laju nyareta'agi baramma carana Pangeran se makalowar salerana dhari penjara. Petrus laju adhabu, "Kabala jareya ka Yakobus ban tan-taretan se laenna keya." Saellana jareya Petrus laju meyos dhari jadhiya ka kennengngan laen. 18 Kalagguwanna gu-laggu wal-pangawal padha ramme. Padha bingong mekkere ba' arapa Petrus jareya. 19 Herodes laju makon sopaja Petrus esare, tape ta' etemmo. Daddi Herodes makon sopaja wal-pangawal jareya etanyae, pas epate'e. Saellana jareya Herodes meyos dhari Yudea ban abak abit alenggi e Kaisareya. 20 Herodes ce' dukana ka reng-oreng Tirus ban Sidon. Daddi reng-oreng jareya areng-bareng nyabis ka Herodes jareya. Dha'-adha'na reng-oreng jareya nyacae Blastus, se ngapalae karatonna Herodes, sampe' Blastus nolonge reng-oreng jareya. Saellana jareya reng-oreng buru laju ngadhep ka Herodes, nyo'on adhame, sabab nagarana targantong ka kakanan dhari nagarana Herodes. 21 E settong are se la etepteppagi Herodes ngagem rasogan karaja'anna, laju alonggu e korse karaja'anna sarta pas apidato ka ra'yat. 22 Ra'yat se teppa'na ngedhingngagi jareya ra'-era'an, "Se abu-dhabu reya diba, banne manossa!" 23 E bakto jareya keya malaekadda Pangeran namper Herodes, polana Herodes ta' hormat ka ELOHIM. Herodes ekakan caceng, laju seda. 24 Sabatara jareya dhabuna ELOHIM sajan balattra ban sajan kowat. 25 Saellana Barnabas ban Saulus mare alampa'agi kawajibanna, laju abali dhari Yerusalim sambi ngeba Yahya Markus.
1 E dhalem jema'at e Antiyokhiya badha bi-nabbi ban ru-guru, iya areya Barnabas, Simeyon se ajuluk Se Celleng, Lukiyus dhari Kirene, Menahem se eparaja apolong ban Rato Herodes ban Saulus. 2 E bakto reng-oreng jareya teppa'na abakte ka Pangeran ban aseyam, Errohna ELOHIM adhabu ka reng-oreng jareya, "Peleyagi Barnabas ban Saulus kaangguy Sengko' malolo, me' olle ajalannagi lalakon se bi' Sengko' la etepteppagi kaangguy reng-oreng jareya." 3 Saellana aseyam ban adu'a, reng-oreng jareya nompangngagi astana ka Barnabas ban Saulus, laju ngotos se kadhuwa jareya. 4 Polana eotos Errohna ELOHIM, Barnabas ban Saulus meyos ka Seleukiya. Dhari jadhiya terros alajar ka polo Siprus. 5 Sanapa'na ka Salamis, se kadhuwa jareya laju aberta'agi dhabuna ELOHIM e ngan-kennengnganna kabakteyan Yahudi. Yahya Markus abanto se kadhuwa jareya e dhalem parjalananna. 6 Saantero polo jareya eentare sampe' ka Pafos. E jadhiya Barnabas ban Saulus tatemmo ban oreng Yahudi se anyama Bar Isa. Oreng jareya tokang seher se ngako nabbi. 7 Sergiyus Paulus, gubennor polo jareya kanca rapedda tokang seher jareya. Gubennor jareya penter ban bicaksana. Barnabas ban Saulus etembali polana salerana terro meyarsa'a dhabuna ELOHIM. 8 Tape Barnabas ban Saulus elaban bi' Elimas tokang seher jareya, sabab Elimas (jareya nyamana e dhalem basa Yunani) aehteyar sopaja gubennor jareya ja' sampe' parcaja ka Isa. 9 Tape Saulus -- se ajuluk Paulus -- ekobasae Errohna ELOHIM; tokang seher jareya epandeng, 10 laju adhabu, "He, tokang tepo raja, ana' jahannam! Ba'na reya mosona sabarang se bagus. Arapa ba'na me' ta' endha' ambu aehteyar arosaga rancanana ELOHIM kaangguy masalamet manossa? 11 Sateya abas, ba'na bakal eokoma bi' Pangeran! Ba'na bakal buta'a, ta' nangale sonarra are kaangguy sabatara bakto." E bakto jareya keya Elimas arassa badha bun-arbun celleng se notobi matana, sampe' ajalan ga'-raga'an nyare oreng menta'a tonton. 12 E bakto gubennor gella' ngoladi kadaddiyan jareya, laju parcaja ka Isa; sabab salerana ce' kasambu'na meyarsa pangajaran parkara Pangeran. 13 Dhari Pafos, Paulus ban ca-kancana alajar ka Perga e Pamfiliya. E jadhiya Yahya Markus apesa ban se laen, laju abali ka Yerusalim. 14 Dhari Perga, reng-oreng jareya nerrossagi parjalananna ka Antiyokhiya e Pisidiya, saellana jareya, e are Sabat laju meyos ka kennengnganna kabakteyan sarta pas alenggi e jadhiya. 15 Saellana ebaca'agi Ketab Mosa ban Ketab Bi-nabbi, pin-pamimpinna kennengnganna kabakteyan jareya nyoro oreng atanya ka Paulus ban ca-kancana, "Tan-taretan, mon sampeyan kaagungan petodu se kengeng eparengngagi ka reng-oreng paneka, ngereng eatore dhabuwagi." 16 Paulus ngadek, apareng tandha ban astana, laju adhabu, "Tan-taretan bangsa Isra'il sareng tan-taretan laenna se padha abakte ka ELOHIM! Ngereng peyarsa'agi! 17 ELOHIMepon bangsa Isra'il ampon mele bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja, epadaddi bangsa se raja e bakto odhi' daddi oreng manca e nagara Messer. Saamponna gapaneka, kalaban kobasana se raja ELOHIM abakta bangsa Isra'il kalowar dhari nagara Messer. 18 Pa' polo taon abittepon ELOHIM sabbar ngoladi tengkana bangsa Isra'il e ra-ara. 19 ELOHIM matompes bangsa papetto' e nagara Kana'an sopaja nagara gapaneka kengenga eparengngagi ka bangsa Isra'il. 20 Sadaja kadaddiyan gapaneka ngabi' bakto pa' ratos saeket taon abittepon. Saamponna nagara Kana'an egi-bagi, sareng ELOHIM bangsa Isra'il eparenge kim-hakim. Hakim se dhi-budhi enggi paneka Nabbi Samuwel. 21 Saamponna gapaneka bangsa Isra'il nyo'on rato. Sareng ELOHIM eparenge Saul pottrana Kis dhari suku Benyamin se epadaddi ratona Isra'il pa' polo taon abidda. 22 Saamponna matoron Saul dhari karaja'anna, ELOHIM ngangkat Daud epadaddi ratoepon. Paneka' dhabuna ELOHIM parkara Daud, 'Sengko' la tao ja' Daud ana'na Isay reya oreng se masenneng Tang ate, se bakal ajalannagiya apa'a bai se esorowagi Sengko'.' 23 Dhari toronanna Daud paneka ELOHIM nyadhiya'agi Rato Panyalamet kaangguy bangsa Isra'il, akadi se ampon ejanjiyagi Salerana. Ban Rato Panyalamet gapaneka enggi paneka Isa. 24 Sabellunnepon Isa alampa'agi tugassepon, Yahya ampon ngajak reng-oreng Isra'il sopaja padha'a atobat dhari dusana sareng ebaptis. 25 Saamponna lalakonna para' lastareya, Yahya adhabu ka reng-oreng, 'Ca'na ba'na sengko' reya sapa? Sengko' banne se ete'-nante' ba'na. Tape edhingngagi, ya: oreng jareya bakal rabuwa jang budhiyan dhari sengko'; mokka' talena sapatuna bai sengko' ta' pantes.' 26 Tan-taretan bangsa Isra'il toronanna Ibrahim, sareng sadajana taretan laenna se badha e ka'iya se padha abakte ka ELOHIM! ELOHIM ampon ngerem berta kasalameddan gapaneka ka sampeyan sareng kaula sadaja; 27 sabab reng-oreng se alenggi e Yerusalim sareng pin-pamimpinnepon padha ta' oneng ja' Isa Panyalamet gapaneka; jugan padha tadha' se ngarteya ka pangajaranna bi-nabbi se ebaca'agi sabban are Sabat, kantos reng-oreng gapaneka ngokom Isa. Namong kalaban cara gapaneka la'-mala' reng-oreng gapaneka andaddiyagi ponapa se enobuwattagi para nabbi kalakon. 28 Sanajjan reng-oreng gapaneka ta' manggi kasala'an settonga saos se ekenneng kagabay lantaran Isa gapaneka eokom mate, namong sadaja padha nyo'on ka Pilatus sopaja Isa epate'e. 19:15* 29 Ban saamponna reng-oreng gapaneka lastare ajalannagi sadajana se esebbuttagi e dhalem Alketab parkara Salerana, jinazana epatoron dhari kaju salib, laju esaba' e dhalem pasareyan. 19:38-42* 30 Namong sareng ELOHIM Isa epaodhi' pole dhari sedana. 31 Saamponna gapaneka, pan-saponapan are abidda Isa ngaton ka reng-oreng se asareng Salerana dhari Galilea ka Yerusalim. Reng-oreng gapaneka se samangken daddi se-saksena Isa ka bangsa Isra'il. 32 Daddi, samangken paneka kaula notorragiya Kabar Bagus ka sampeyan: Se ejanjiyagi ELOHIM ka bangatowana sampeyan sareng kaula, 33 ampon elampa'agi ka sampeyan sareng kaula sadaja kalaban maodhi' pole Isa dhari sedana. Sabab e dhalem Jabur se kapeng dhuwa' esebbuttagi, 'Ba'na Tang Ana', e are teya Sengko' daddi Ramana Ba'na.' 34 Sareng ELOHIM Salerana epaodhi' pole dhari sedana. Samangken Salerana ta' kera ngalame seda pole e dhalem koburan. Parkara gapaneka ELOHIM adhabu, 'Sengko' aberri'a ka Ba'na janji se socce; janji jareya bi' Sengko' masthe eteptebbi, janji se la ejanjiyagi Sengko' ka Daud.' 35 E dhalem ayat laenna esebbuttagi keya, 'Abdiepon Junandalem se esto ka'dhinto' sareng Junandalem ta' kera edinggal bucco' e dhalem koburan.' 36 Daud ampon seda, sareng esareyagi epakompol sareng para bangatowaepon saamponna alampa'agi sadajana papakonna ELOHIM. Daddi Daud ancor tadha' karena. 37 Namong Isa, se sareng ELOHIM epaodhi' pole dhari sedana, ta' ancor sampe' tadha' karena. 38 Daddi tan-taretan, sampeyan kodu padha oneng, ja' kalaban parantara'anna Isa paneka berta parkara pangamponanna dusa ekabarragi ka sampeyan; sampeyan kodu padha oneng ja' pasera'a saos se parcaja ka Isa, epabebas dhari sadajana dusa se ta' bisa epaelang sareng papakonna ELOHIM se epanapa' ka bangsa Isra'il kalaban parantara'annepon Mosa. 40 Daddi te-ngate, tan-taretan, ja' kantos dhabuna bi-nabbi paneka kadaddiyan ka sampeyan, 41 'Senga', reng-oreng se dujan ya-nyeya! Ba'na bakal heranna, laju mate! Sabab e jaman sateya reya Sengko' parappa'na badha se elakone, se ta' kera eparcaja bi' ba'na, sanajjan badha oreng se nerrangngagi ka ba'na!' " 42 E bakto Paulus ban Barnabas kalowar dhari kennengnganna kabakteyan jareya, reng-oreng se badha e jadhiya nyo'on sopaja se kadhuwa jareya abali pole e are Sabat se bakal dhateng kaangguy nerrossagi notorragi parkara jareya. 43 Saellana reng-oreng jareya kalowar dhari kennengnganna kabakteyan jareya, Paulus ban Barnabas etoro' bunte' oreng Yahudi ban reng-oreng bangsa laen sabannya'na se la padha maso' agama Yahudi. Sul-rasul jareya malae ka reng-oreng jareya sopaja terrosa odhi' e dhalem rahmadda ELOHIM. 44 E are Sabat samarena jareya, reng-oreng e kottha jareya ekenneng koca' padha entar kabbi ngedhingngagiya dhabuna Pangeran. 45 E bakto reng-oreng Yahudi nangale'e oreng se bannya' jareya, arassa ere atena. Daddi Paulus eya-seya ban apa se edhabuwagi elaban. 46 Tape Paulus ban Barnabas la'-mala' sajan bangal se abu-dhabu. Dhabuna, "Dhabuna ELOHIM pajat kodu epanapa' ka ba'na kaadha'. Tape sarrena ba'na ta' endha' narema, ba'na la nantowagi dibi' ja' ba'na ta' pantes narema odhi' se saongguna tor langgeng. Daddi sateya sengko' ondura dhari dhinna', entara ka bangsa laen. 47 Sabab areya' papakonna Pangeran ka sengko': 'Bi' Sengko' ba'na etantowagi epadaddi sonar kaangguy reng-oreng bangsa laen se banne Yahudi, sopaja ba'na madhateng kasalameddan ka saessena dunnya.' " 48 E bakto reng-oreng bangsa laen se banne Yahudi ngedhing oca' jareya, kabbi padha perak, laju padha ngagungngagi dhabuna Pangeran. Ban reng-oreng se bi' ELOHIM la etantowagi olleya odhi' se saongguna ban langgeng laju padha parcaja. 49 Dhabuna Pangeran balattra ka man-dhimman e saantero dhaera jareya. 50 Tape ja-pangrajana kottha jareya sarta babine'an se banne Yahudi se tamaso' oreng tenggi, se padha tako' ka ELOHIM, ecacae bi' reng-oreng Yahudi. Reng-oreng epabaji' ka Paulus ban Barnabas, sampe' se kadhuwa jareya eojuk dhari dhaera jareya. 51 Daddi rasul se kadhuwa jareya nakthak abu dhari pa'-dapa'na sokona e adha'na reng-oreng jareya menangka parengeddan, laju terros meyos ka Ikoniyum. 52 Reng-oreng se parcaja e Antiyokhiya ce' peragga, ban ekobasae Errohna ELOHIM.
1 Paulus ban Barnabas ngalame kadaddiyan se padha e Ikoniyum. Se kadhuwa jareya meyos keya ka kennengnganna kabakteyanna oreng Yahudi, laju abu-dhabu e jadhiya sampe' bannya' oreng Yahudi ban se banne Yahudi daddi parcaja ka Isa. 2 Tape reng-oreng Yahudi se ta' endha' parcaja nyacae reng-oreng se banne Yahudi sampe' padha baji' ka reng-oreng se parcaja ka Isa. 3 Daddi Paulus ban Barnabas abit alenggi e jadhiya, abu-dhabu parkara Pangeran ce' bangalla. Daddi Pangeran abukteyagi ja' berta se epanapa' Paulus ban Barnabas parkara kataresna'anna jareya bendher; rasul se kadhuwa jareya eparenge kobasa mabadha kaajiban-kaajiban. 4 Tape pandhudhu' kottha jareya laju saleng amosowan; badha se noro' ka reng-oreng Yahudi ban badha noro' ka sul-rasul jareya. 5 Saellana jareya reng-oreng Yahudi ban se banne Yahudi, abareng ban pin-pamimpinna amopakat nyeksa'a ban agarujuga sul-rasul jareya ban bato. 6 Tape sul-rasul jareya ngarte ka kabadha'an jareya, laju nyengla ka Listra ban Derbe, iya areya tha-kottha e Likaoniya, sarta ka dhaera e sabingkerra. 7 E jadhiya se kadhuwa jareya ngabarragi pole Kabar Bagus jareya. 8 E Listra badha oreng lalake' se sokona empon molae dhari dhalem tabu', sampe' ta' tao ajalan sakale sabab sokona ta' kowat. 9 Oreng jareya toju' e jadhiya ngedhingngagi Paulus se abu-dhabu. Paulus ngoladi ja' oreng jareya parcaja, daddi bisa epabaras. Paulus mandeng ka oreng jareya 10 laju adhabu epakaja, "Mara manjeng!" Oreng jareya alonca' manjeng laju ajalan adel-peddel. 11 E bakto oreng se bannya' jareya nangale'e apa se elampa'agi Paulus jareya, laju padha aera' ngangguy oca' Likaoniya, "Ba-diba la toron ka dunnya aropa manossa." 12 Bi' reng-oreng e jadhiya Barnabas enyamae Zeyus, ban Paulus enyamae Hermes, sabab Paulus se abu-dhabu. 13 Imamma Diba Zeyus, se kowella badha e adha'na kottha, entar ka jadhiya ngeba pe-sape pajanten ban bang-kembangan ka labang sakethengnga kottha. Imam jareya noro'a oreng se bannya' jareya ngatorragiya kurban ka rasul se kadhuwa gella'. 14 E bakto Barnabas ban Paulus meyarsa maksodda reng-oreng jareya, laju bit-nyebbit rasoganna se eagem sambi berka' ka nga'-tengnga'anna oreng se bannya' jareya sambi ra'-era'an, 15 "He, arapa ba'na me' andhi' maksod kantha reya? Sengko' ban Barnabas reya manossa biyasa akantha ba'na! Sengko' dha' enna' aberta'agiya Kabar Bagus ka ba'na kabbi, me' olle ba'na padha ambu ngalakone sabarang se ta' aguna reya sarta ngadhep ka ELOHIM se odhi', se nyepta'agi langnge' ban bume ban tase' saessena. 16 Gi' lamba' bi' ELOHIM sa-bangsa epanneng noro' sakarebba dibi'. 17 Tape ELOHIM ta' tao kalep apareng te-bukte parkara Salerana, iya areya kalaban alampa'agi barang se becce'. Ba'na eparenge ojan dhari langnge' ban hasella tana teppa'na mosemma. Ba'na eparenge pakan ban atena ba'na epasenneng." 18 Tape maske la adhabu kantha jareya gi' malarat keya monggu ka rasul se kadhuwa jareya kaangguy lang-ngalange reng-oreng jareya ngatorragi kurban ka salerana. 19 Badha reng-oreng Yahudi se dhateng ka Listra dhari Antiyokhiya e Pisidiya ban dhari Ikoniyum nyacae oreng se bannya' jareya sampe' laju padha noro' ka reng-oreng jareya. Paulus egarujuk ban bato, saellana laju eeret ka lowarra kottha. Reng-oreng jareya nyangka Paulus la seda, 20 tape e bakto reng-oreng se parcaja akompol e sakalenglengnga, Paulus ngadek sarta laju maso' ka dhalem kottha pole. Kalagguwanna Paulus terros mangkat ka Derbe asareng ban Barnabas. 21 E Derbe, Paulus ban Barnabas aberta'agi Kabar Bagus ban bannya' oreng se parcaja ka Isa. Saellana jareya se kadhuwa buru abali ka Listra, pas ka Ikoniyum, terros ka Antiyokhiya e Pisidiya. 22 E tha-kottha jareya se kadhuwa buru makowat atena reng-oreng se parcaja sopaja teptebba parcaja ka Isa. "Neng e dunnya reya ba'na kodu bannya' nanggung kasangsara'an gallu, saellana jareya buru olle ngarassa'agi kasennengngan e Dunnyana ELOHIM Se Anyar," ca'na dhabuna rasul se kadhuwa jareya ka reng-oreng se parcaja ka Isa e tha-kottha jareya. 23 Ban e saneyap jema'at, Paulus ban Barnabas mele reng-oreng se epadaddi pamimpinna jema'at-jema'at jareya. Saellana jareya, kalaban adu'a ban aseyam, Paulus ban Barnabas ngatorragi pin-pamimpin jareya ka Pangeran se ekaparcajai reng-oreng jareya. 24 Saellana jareya Paulus ban Barnabas nerrossagi parjalananna lebat e dhaera Pisidiya sampe' ka Pamfiliya. 25 E jadhiya se kadhuwa ngabarragi dhabuna ELOHIM e Perga, samarena laju terros ka Ataliya. 26 Dhari jadhiya laju alajar abali ka Antiyokhiya. E kottha jareya Paulus ban Barnabas lamba' epassra'agi ka rahmadda ELOHIM, sopaja ajalannagiya lalakon se sateya la epamare bi' se kadhuwa jareya. 27 Sanapa'na ka Antiyokhiya, Paulus ban Barnabas makompol reng-oreng dhari jema'at jareya, laju notorragi sakabbiyanna se la elampa'agi ELOHIM kalaban parantara'anna se kadhuwa jareya. Paulus ban Barnabas notorragi keya baramma ELOHIM se la mokka' jalan sopaja reng-oreng se banne Yahudi parcaja ka Isa. 28 Paulus ban Barnabas abit alenggi e kottha jareya apolong ban reng-oreng se parcaja.
1 Badha reng-oreng dhari Yudea se entar ka Antiyokhiya, laju ngajar reng-oreng se parcaja e jadhiya ja' mon reng-oreng jareya ta' asonnat noro' hokomma Mosa, ta' kera epasalamet. 2 Paulus ban Barnabas nyala'agi panemmona reng-oreng jareya. Daddi dhi-budhina epotossagi sopaja Paulus ban Barnabas ban pan-barampan oreng laenna meyos dhari Antiyokhiya ka Yerusalim kaangguy arembak parkara jareya ban sul-rasul sarta pin-pamimpin se badha e dhissa'. 3 Jema'at Antiyokhiya ngaterragi se kadhuwa jareya sampe' gan lowar kottha; se kadhuwa jareya laju terros lebat e Fenesia ban Samaria, sambi notorragi ka reng-oreng e jadhiya baramma reng-oreng se banne Yahudi massra'agi aba'na ka ELOHIM. Reng-oreng se parcaja e jadhiya ce' peragga ngedhing kabar jareya. 4 Sanapa'na ka Yerusalim se kadhuwa jareya etarema kalaban becce' bi' jema'at, bi' sul-rasul sarta pin-pamimpin. Saellana jareya Paulus ban Barnabas notorragi pa-apa se elampa'agi ELOHIM kalaban parantara'anna salerana se kadhuwa jareya. 5 Tape badha pan-barampan oreng Farisi se la parcaja, manjeng laju ngoca', "Reng-oreng bangsa laen se banne Yahudi ganeka kodu esonnat sareng kodu ewajibbagi noro' hokomma Mosa." 6 Sul-rasul ban pin-pamimpinna jema'at akompol arembaga parkara jareya. 7 Se aparembagan ce' abidda. Dhi-budhina Petrus ngadek, laju adhabu, "Tan-taretan! Sampeyan ampon padha oneng dibi' ja' gi' buruwan paneka sareng ELOHIM kaula epele dhari antarana sampeyan epakona aberta'agi Kabar Bagus ka reng-oreng se banne Yahudi, sopaja reng-oreng ganeka mereng sareng parcaja. 8 Ban ELOHIM se ngagali ka atena manossa ampon noduwagi ja' Salerana narema reng-oreng se banne Yahudi gapaneka; menangka bukte, reng-oreng gapaneka eparenge jugan Errohna ELOHIM akadi se eparengngagi ka sampeyan sareng kaula. 9 ELOHIM ta' ada'-bida'agi bangsa kaula sareng bangsana reng-oreng ka'issa'. ELOHIM masocce atena reng-oreng ganeka, polana reng-oreng ganeka parcaja. 10 Aponapa samangken sampeyan me' alabana ka ELOHIM kalaban apareng kawajiban se berra' ka reng-oreng se ampon parcaja paneka, mangkana bangatowana sampeyan ban kaula, sapaneka jugan sampeyan sareng kaula dibi', ta' sanggup ajalannagi? 11 Sabaligga, sampeyan sareng kaula parcaja, ban epasalamet polana bellas asena Guste Isa; sapaneka jugan reng-oreng ka'issa'." 12 Daddi reng-oreng se akompol e jadhiya pas padha neng-enneng kabbi. Saellana jareya reng-oreng buru pas ngedhingngagi Barnabas ban Paulus notorragi sakabbiyanna kaajiban ban kaaneyan se elampa'agi ELOHIM kalaban parantara'anna salerana e antarana reng-oreng bangsa laen se banne Yahudi. 13 Saellana se kadhuwa jareya mare se abu-dhabu, Yakobus laju adhabu, "Tan-taretan! Ngereng peyarsa'agi. 14 Simon gi' buru saos nerrangngagi kadi ponapa ELOHIM dha'-adha'na noduwagi ja' ELOHIM paneka ngemodi reng-oreng se banne Yahudi, kalaban maksod meleya dhari reng-oreng ganeka reng-oreng se ebadhiya ommadda. 15 Ganeka cocok sareng se enobuwattagi bi-nabbi. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, 16 'Saellana jareya Sengko' dhatengnga pole,' ca'na dhabuna Pangeran, 'bengkona Daud se la gujur bi' Sengko' epaddegga pole, jur-gujurranna epateppa'a ban epajaga'a pole; 17 sopaja re-karena reng-oreng padha'a nyare Pangeran kabbi, abareng ban bangsa laenna kabbi se banne Yahudi se bi' Sengko' la etembali epadaddiya Tang andhi'.' Ganeka dhabuna Pangeran, 18 se apareng oneng parkara paneka ngabidi jaman dhimen." 19 "Daddi, noro' pamanggi kaula," ca'na Yakobus pole, "sampeyan sareng kaula ta' kengeng masossa reng-oreng se banne Yahudi se ampon massra'agi aba'na ka ELOHIM ka'issa'. 20 Namong sampeyan sareng kaula kodu noles serrat ka reng-oreng ganeka, sarta apareng petodu sopaja reng-oreng ganeka ta' sampe'a neddha barang se najjis se ampon eparengngagi ka brahala, otabana neddha dagingnga keban se mate ecekkel, otabana neddha dhara. Reng-oreng gapaneka jugan kodu ajauwi lalakon ma'seyat. 21 Sabab hokommepon Mosa ampon ngabidi gi' jaman dhimen ebaca'agi sabban are Sabat e kennengngan-kennengnganna kabakteyan, sareng eberta'agi e sadajana kottha." 22 Sul-rasul ban pin-pamimpin, abareng bi' sakabbiyanna anggotana jema'at jareya motossagi meleya reng-oreng se eotosa ka Antiyokhiya epabarengnga bi' Paulus ban Barnabas. Se kapele iya areya Silas ban Yudas aliyas Barsabas. Se kadhuwa jareya e antarana reng-oreng se parcaja e Yerusalim tamaso' reng-oreng se ehormadi. 23 Otosan jareya epagibai sorat se monyena kantha reya, "Tan-taretan sadajana se asalla dhari bangsa laen se banne Yahudi, se padha alenggi e Antiyokhiya, Siria sareng Kilikiya. Salam dhari kaula, sul-rasul sareng pin-pamimpin, enggi paneka tan-taretanna sampeyan sadaja. 24 Kaula sadaja mereng ja' badha bangsa kaula se padha entar ka sampeyan se morok sampeyan sampe' sampeyan daddi salbut sareng bingong. Mangkana kaula ta' nyoro reng-oreng ganeka. 25 Daddi kaula sadaja padha aparembagan, ban sadajana padha mopakat mele reng-oreng se eotos ka sampeyan e ka'dhinto'. Otosan gapaneka bakal rabuwa ka ka'dhinto' asareng tan-taretan Barnabas sareng Paulus se kakase. 26 Se kadhuwa ganeka ampon alabbuwi pate polana Guste Isa Almasih. 27 Daddi kaula ngotos Yudas sareng Silas ka sampeyan. Se kadhuwa ganeka se badhi notorragi dibi' ka sampeyan pa-ponapa se etoles kaula e dhalem sorat paneka. 28 Errohna ELOHIM ampon mopakat -- sapaneka jugan kaula sadaja -- sopaja sampeyan ta' eparenge kawajiban-kawajiban se lebbi berra' dhari kawajiban-kawajiban se parlo paneka saos: 29 sampeyan ja' adha'ar teddha'an se ampon esajiyagi ka brahala; ja' adha'ar dhara, ja' adha'ar dagingnga keban se mate ecekkel, sareng jauwi kon-lalakon se messom. Mon se kasebbut ganeka ampon ejauwi sadaja sareng sampeyan, sampeyan ampon ngalakone se sae. Sapaneka saos. Salam!" 30 Saellana amet, para otosan jareya pas mangkat ka Antiyokhiya. E jadhiya anggotana jema'at epakompol kabbi, laju padha ebalai essena sorat gella'. 31 E bakto para anggotana jema'at jareya maca sorat buru, kabbi padha perak polana essena soradda se malepor atena. 32 Yudas ban Silas, -- se kadhuwa jareya nabbi, abu-dhabu ka tan-taretan se parcaja e Antiyokhiya jareya sampe' abit, maksodda marengana kakowadan ban mabangala atena reng-oreng jareya. 33 Saellana abit se badha e Antiyokhiya, Yudas ban Silas jareya bi' reng-oreng se parcaja e jadhiya epabali ka Yerusalim sambi etetebi salam ka reng-oreng se ngotos dhari Yerusalim jareya. [ 34 Tape Silas motossagi neptebba e Antiyokhiya.] 35 Paulus ban Barnabas gi' abit keya alenggi e Antiyokhiya, sambi morok ban ngabarragi dhabuna Pangeran abareng ban reng-oreng se bannya' laenna. 36 Ta' abit saellana jareya Paulus adhabu ka Barnabas, "Mara sateya ja' abaliya entar ka tan-taretan se parcaja ka Isa e tha-kottha kennengnganna sengko' ban ba'na se la ngabarragi dhabuna Pangeran, me' olle sengko' ban ba'na tao baramma kabadha'anna reng-oreng e dhissa' rowa." 37 Barnabas terro ngajaga Yahya Markus, 38 tape noro' panemmona Paulus ta' becce' mon ngajak Yahya Markus, sabab Yahya Markus jareya ta' kasokan alako abareng ban se kadhuwa jareya, ban adina'agi se kadhuwa buru e Pamfiliya. 39 Daddi Paulus ban Barnabas atokar ce' daddina sampe' dhi-budhina se kadhuwa jareya apesa: Barnabas ngajak Markus alajar ka Siprus. 40 Paulus ngajak Silas pas mangkat abareng saellana bi' tan-taretan e Antiyokhiya epassra'agi ka rahmadda Pangeran. 41 Paulus ban Silas jareya laju alengleng e Siria ban Kilikiya, makowat jema'at-jema'at e jadhiya.
1 Paulus terros meyos ka Derbe, saellana jareya ka Listra. E jadhiya badha sala settong dhari oreng se noro' Isa se anyama Timotiyus. Ebuna oreng Yahudi, la parcaja ka Isa; tape ramana oreng Yunani. 2 E antarana reng-oreng Listra ban Ikoniyum se parcaja ka Isa, Timotiyus kaetong oreng bagus. 3 Paulus terro ngajaga Timotiyus, daddi Timotiyus esonnat. Salerana alampa'agi kantha jareya polana reng-oreng Yahudi e dhaera jareya padha tao ja' ramana Timotiyus oreng Yunani. 4 E sabban kottha se erabuwi, Paulus ban Timotiyus nerrangngagi ka reng-oreng se parcaja sakabbiyanna kapotosan se la etantowagi bi' sul-rasul ban pin-pamimpin e Yerusalim. Tan-taretan se la parcaja epaenga' sopaja atoro' ka sakabbiyanna atoran jareya. 5 Daddi sabban arena jema'at-jema'at jareya sajan atamba kowat imanna ban atamba bannya'na. 6 Errohna ELOHIM ta' ngedine Paulus ban Silas ngabarragi dhabuna ELOHIM e propinsi Asia. Daddi se kadhuwa jareya nerrossagi parjalananna ka Frigia ban Galatia. 7 Sanapa'na ka batessa Misiya, se kadhuwa jareya maso'a ka propinsi Bitiniya, tape bi' Errohna Isa elarang maso' ka jadhiya. 8 Daddi pera' lebat e Misiya jareya, laju terros ka Trowas. 9 E malem jareya Paulus ngoladi pangatonan. E dhalem pangatonan jareya badha oreng Makedoniya manjeng e adha'anna sambi nyo'on ce' tarongguna, oca'na, "Ngereng eatore lenggi ka Makedoniya, kaula sareng reng-oreng e ka'issa' nyo'ona tolong." 10 Saellana Paulus ngoladi pangatonan jareya, sengko' kabbi laju padha aya-sadhiya se mangkada ka Makedoniya. Sabab sengko' kabbi padha yakin ja' ELOHIM makon sengko' kabbi aberta'agi Kabar Bagus jareya ka reng-oreng e jadhiya. 11 Sengko' kabbi padha mangkat dhari Trowas, alajar terros ka Samotrake ta' kalaban per-sepperran man-dha'emman, ban kalagguwanna terros ka Neyapolis. 12 Dhari jadhiya terros ka Filipi, settong kottha e distrik se kapeng settong e Makedoniya. Filipi reya jaja'anna karaja'an Roma. Sengko' kabbi enneng e jadhiya sampe' pan-barampan are. 13 E are Sabat sengko' kabbi entar ka penggirra songay e lowarra labang sakethengnga kottha, sabab ca'na pekker e jadhiya badha kennengnganna kabakteyan kaangguy oreng Yahudi. Sengko' kabbi padha toju' acaca bi' babine'an se akompol e jadhiya. 14 Badha settong e antarana se adagang kaen bungo terrong, nyamana Lidiya, dhari Tiatira. Babine' jareya taresna ka ELOHIM, daddi bi' Pangeran atena eparenge tabukka' sopaja endha' narema apa se eajarragi bi' Paulus. 15 Lidiya ban saessena bengkona ebaptis. Samarena ebaptis sengko' ban en-laenna padha esoro ka bengkona. Oca'na, "Tan-taretan, manabi sampeyan nganggep kaula paneka ampon parcaja ongguwan ka Isa, ngereng alenggi e compo' kaula." Babine' jareya terros maksa sopaja sengko' kabbi norodi parmenta'anna. 16 E settong are e bakto sengko', Paulus ban Silas teppa'na entar ka kennengnganna oreng adu'a, e jadhiya tatemmo ban oreng babine' kasorang; babine' jareya dunor, ekobasae Erroh jahat se tao aramallagi kadaddiyan-kadaddiyan se bakal dhatengnga. Kalaban aramallagi papasthenna oreng, babine' jareya madhateng kaontongan raja ka lorana. 17 Babine' jareya noro' bunte' Paulus ban sengko' kabbi, sambi reng-cerrengan, "Reng-oreng reya abdina ELOHIM Se Mahaagung! Se dha' enna' mala'ana ba'na kabbi baramma carana sopaja ba'na salamedda!" 18 Pan-barampan are abidda babine' jareya ros-terrosan aera' kantha jareya. Paulus la ta' sabbar pole, daddi laju atole sarta adhabu ka erroh jareya, "Kalaban asmana Isa Almasih sengko' marenta'agi sopaja ba'na kalowar dhari babine' reya!" Sanatkala jareya keya erroh jareya kalowar dhari babine' gella'. 19 E bakto ra-lorana babine' jareya tao ja' la ta' andhi' kasempadan pole se olleya pesse, Paulus ban Silas laju etangkep, eeret ka lon-alon epangadhep ka se wajib. 20 Paulus ban Silas epangadhep ka ja-pangraja Roma, atorra, "Ka'dhinto' reng-oreng Yahudi, madhateng kasossa'an e kottha ka'dhinto'. 21 Reng-oreng ka'dhinto' ngajari ra'yat ngalakone adad se ta' cocok sareng kom-hokommepon panjennengngan sareng abdina sadaja, reng-oreng Roma. Adad kabiyasa'an gapaneka ta' kengeng etarema otaba etoro'!" 22 Oreng bannya' noro' keya nyerrang Paulus ban Silas; ban ja-pangrajana pamarenta nyebbit rasoganna Paulus ban Silas dhari badanna; saellana jareya se kadhuwa buru laju esoro peccodi. 23 Samarena epeccodi ce' sarana, se kadhuwa jareya pas epamaso' ka penjara. Kapala penjara eparenta'agi sopaja ajaga se kadhuwa jareya epagu-onggu. 24 Polana parenta jareya, bi' kapala penjara buru se kadhuwa jareya etahan e kamar penjara se paleng dhalem, ban sokona dhu kalaja erantay ka kaju balo'. 25 Ra-kera baja tengnga malem Paulus ban Silas teppa'na adu'a ban anyanye ji-pojiyan ka ELOHIM. Reng-oreng tahanan laenna teppa'na ngedhingngagi se kadhuwa jareya se anyanye. 26 O-tao pas badha lendhu ce' rajana, sampe' dhasarra penjara jareya noro' agundhek. Bang-labangnga penjara abukka' kabbi ban tay-rantayya para tahanan locot kabbi. 27 Kapala penjara jareya takerjat, pas jaga. E bakto nangale'e bang-labangnga penjara jareya abukka' kabbi laju ngonos peddhangnga aradda'a, sabab nyangka reng-oreng tahanan la padha buru. 28 Tape Paulus aera' ce' kajana, "Ampon ja' aradda'! Oreng tahanan gi' badha e ka'iya sadaja!" 29 Kapala penjara jareya menta damar, pas berka' ka dhalem, badanna ngetter, pas asojut e adha'na Paulus ban Silas. 30 Kapala penjara jareya ngeba Paulus ban Silas ka lowar, pas atanya, "Towan, samangken ponapa se kodu elakone kaula sopaja kaula epasalamet?" 31 Saodda Paulus ban Silas, "Paparcaja ka Guste Isa! Sampeyan bakal salamedda -- sampeyan sareng sadajana essena compo'na!" 32 Paulus ban Silas pas nerrangngagi dhabuna Pangeran ka kapala penjara jareya, ban ka sakabbiyanna oreng se badha e bengkona. 33 E bakto tengnga malem jareya keya kapala penjara gella' ngeba Paulus ban Silas ban aberse'e ka-lokana. Kapala penjara jareya ban saessena bengkona ebaptis kabbi e bakto jareya keya. 34 Paulus ban Silas pas padha egiba ka bengkona, laju eatore dha'ar. Kapala penjara jareya saana' binena ce' peragga polana sateya la parcaja ka ELOHIM. 35 Kalagguwanna, ja-pangrajana pamarenta Roma ngotos polisi ka penjara kaangguy manapa' parenta sopaja Paulus ban Silas epakalowar. 36 Kapala penjara gella' abala parkara jareya ka Paulus. Oca'na, "Wan-towan, ja-pangraja Roma ampon apareng parenta sopaja panjennengngan padha epakalowar. Samangken sampeyan kengeng gubar. Moga-moga eparengngana salamet!" 37 Tape Paulus adhabu ka si-polisi se eotos ka jadhiya gella', "Kaula sareng taretan paneka warga nagara Roma. Ta' kalaban eadili epeccodi e adha'na oreng bannya' sarengngan laju epamaso' ka penjara. Samangken laju epakon paleman ta' asa'-kasa'? Kaula ta' poron! Ja-pangraja Roma ganeka pakon ka ka'dhinto' dibi' makalowar kaula sareng Silas." 38 Si-polisi se eotos gella' areppot parkara jareya ka ja-pangraja Roma. E bakto ja-pangraja Roma jareya padha ngedhing ja' Paulus ban Silas jareya warga nagara Roma, laju padha tako'. 39 Daddi laju padha entar ka Paulus ban Silas, menta sapora, pas ngater se kadhuwa jareya kalowar dhari penjara, sarta menta sopaja se kadhuwa jareya duliya nyengla dhari kottha jareya. 40 Paulus ban Silas kalowar dhari penjara jareya, laju terros ka bengkona Lidiya. Saellana tatemmo bi' reng-oreng se parcaja e jadhiya, sarta abu-dhabu se makowat atena reng-oreng jareya, laju meyos dhari kottha jareya.
1 Paulus ban Silas nerrossagi parjalananna lebat e Amfipolis ban Apoloniya sampe' ka Tesalonika. E jadhiya badha kennengnganna kabakteyanna oreng Yahudi. 2 Paulus meyos ka kennengnganna kabakteyan jareya -- akantha biyasana mon badha kennengnganna kabakteyanna oreng Yahudi -- e jadhiya aso'al jawab parkara yat-ayadda Alketab ban reng-oreng se badha e jadhiya, sampe' tello are Sabat ros-terrosan. 3 Adhasar ka yat-ayat e dhalem Alketab Paulus nerrangngagi ban abukteyagi ja' Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM parlo nanggung sangsara ban odhi' pole saellana sedana. "Isa se etotorragi kaula ka sampeyan paneka, enggi ganeka Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM," dhabuna Paulus. 4 Badha reng-oreng se parcaja, laju ngereng Paulus ban Silas; bariya keya bannya' reng-oreng Yunani se tako' ka ELOHIM, ban bannya' keya babine'an se ehormat oreng. 5 Tape reng-oreng Yahudi ere atena, laju makompol reng-oreng gelandhangan e lan-jalan esoro mabadha rarusu. Reng-oreng jareya laju mabadha rarusu e saantero kottha jareya, sarta nyerrang bengkona settong oreng se parcaja se anyama Yason parlo nyareya Paulus ban Silas, polana egiba'a ka adha'na oreng se bannya'. 6 Tape, polana Paulus ban Silas ta' etemmo, daddi Yason ban reng-oreng laenna se parcaja se eeret ka adha'na ja-pangraja se kobasa e kottha jareya. Reng-oreng jareya rat-tharadan, "Reng-oreng paneka abadhi rarusu e man-ka'dhimman. Samangken dhateng ka kottha paneka, 7 sareng Yason etarema e compo'na. Reng-oreng paneka sadajana ta' atoro' ka sadajana se ampon etepteppagi sareng Kaisar Roma, sabab reng-oreng paneka ngoca' ja' badha rato laenna se anyama Isa." 8 Ca'-oca' jareya andaddiyagi oreng se bannya' ban ja-pangraja e kottha jareya laju padha ramme. 9 Ja-pangraja jareya laju marenta'agi ka Yason ban reng-oreng se parcaja laenna sopaja majar pesse tanggungan, saellana jareya buru eocol. 10 E bakto are la malem reng-oreng se parcaja e kottha jareya nyo'on ka Paulus ban Silas sopaja meyos ka Bereya. Sanapa'na ka jadhiya, Paulus ban Silas meyos ka kennengnganna kabakteyanna oreng Yahudi. 11 Reng-oreng Bereya jareya lebbi tabukka' atena katembang reng-oreng e Tesalonika. Reng-oreng e jadhiya ngedhingngagi kabar parkara Isa kalaban ate senneng, ban sabban are maca Alketab epatete terro taowa apa se edhabuwagi Paulus jareya pajat bendher. 12 Bannya' e antarana reng-oreng jareya se parcaja ka Isa, ban ta' sakone' keya reng-oreng Yunani, lalake' ban babine' se ehormat oreng, padha parcaja. 13 E bakto reng-oreng Yahudi e Tesalonika ngedhing ja' Paulus ngabarragi keya dhabuna ELOHIM e Bereya, reng-oreng jareya laju entar ka Bereya, nas-manase reng-oreng e jadhiya sampe' padha ngalengsang. 14 Daddi bi' tan-taretan e Bereya Paulus duli eaterragi ka paseser, dineng Silas ban Timotiyus paggun enneng e kottha jareya. 15 Saellana ngaterragi Paulus sampe' gan Atena, tan-taretan se ngater jareya abali ka Bereya sambi ngeba pessen dhari Paulus sopaja Silas ban Timotiyus duliya nyosol. 16 Sabatara Paulus anante' Silas ban Timotiyus e Atena, Paulus arassa rentek panggaliyanna ngoladi kottha jareya possa' ban brahala. 17 Daddi e kennengnganna kabakteyan Paulus aso'al jawab ban reng-oreng Yahudi sarta reng-oreng laenna se nyemba ka ELOHIM e jadhiya. Bariya keya e sar-pasar sabban are Paulus aso'al jawab ban reng-oreng se badha e jadhiya. 18 Ru-guru se nganot pangajaranna Epikuros ban Stowa aso'al jawab keya ban salerana. Pan-barampan e antarana reng-oreng jareya ngoca', "Oreng reya tao apa? Pangataowanna pera' sakone', tape bannya' colo'!" Se laen padha ngoca', "Ropana oreng reya notorragi parkara ba-dibana bangsa laen." Mangkana ngoca' kantha jareya, polana Paulus abu-dhabu parkara Isa ban parkara odhi' pole saellana mate. 19 Saellana jareya bi' reng-oreng jareya Paulus laju egiba ka rapat e Gumo' Areyopagus. E jadhiya reng-oreng jareya ngoca' ka Paulus, "Kaula padha terro onenga pangajaran se anyar se etotorragi sampeyan gella'. 20 Sabab se edhabuwagi sampeyan kaedhinganna ane rassana. Daddi kaula padha terro onenga artena." ( 21 Sabab reng-oreng Atena ban reng-oreng manca se badha e jadhiya mon teppa'na ta' andhi' lalakon lebur ngedhingngagi ban acaca parkara rang-barang se paleng anyar.) 22 E bakto ngadek e adha'na reng-oreng kottha se akompol e Areyopagus jareya Paulus adhabu, "He, reng-oreng Atena! Kaula nengale ja' e dhalem sadajana parkara sampeyan talebat ta'at ka agamana. 23 Sabab e bakto kaula lan-jalanan alengleng sabalattrana kottha sambi nengale sadajana ngan-kennengngan pasambajanganna sampeyan, kaula nengale mezba se badha tolesanna, 'Kaator ka ELOHIM Se Ta' Ekennal.' ELOHIM se esemba sampeyan ganeka, sanare sampeyan padha ta' oneng ka ELOHIM gapaneka, ELOHIM ganeka se etotorragi kaula ka sampeyan. 24 ELOHIM se abadhi dunnya paneka sareng saessena enggi paneka Pangeranna langnge' sareng bume. ELOHIM gapaneka ta' alenggi e dhalem po'-compo'na diba badhiyanna manossa. 25 Jugan ELOHIM gapaneka ta' marlowagi bantowanna manossa, sabab ELOHIM gapaneka se apareng odhi' sareng nyaba sareng sadajana ka manossa. 26 Dhari manossa settong ELOHIM gapaneka abadhi sadajana bangsa se epakon ngesse'e saantero bume. ELOHIM gapaneka jugan se nantowagi dhari dha'-adha'na bila sareng e ka'dhimma manossa paneka olle odhi'. 27 Mangkana bi' ELOHIM epasapaneka sopaja manossa nyare'e Salerana. Moga-moga sadaja padha'a apanggi sareng ELOHIM gapaneka e bakto nyare'e Salerana. Namong salerressa ELOHIM gapaneka ta' jau dhari sampeyan sareng kaula bang-sebang. 28 Akadi se ekoca'agi oreng, 'Sengko' ban ba'na reya odhi' ban aguli sarta badha e dunnya reya polana kakobasa'anna.' Padha sareng se ekoca'agi kang-tokang syi'irra sampeyan se padha ngoca', 'Sengko' ban ba'na kabbi padha tra-pottrana.' 29 Daddi, sarrena kaula sareng sampeyan padha tra-pottrana ELOHIM, daddi ta' kengeng nganggep ELOHIM paneka padha sareng arca emmas otaba salaka otaba bato se ebadhi menorot kapenterranna manossa. 30 Masa kabudhuwanna sampeyan sareng kaula ganeka sareng ELOHIM ampon epaelang dhari panggaliyanna, namong samangken Salerana makon sopaja sadajana oreng sadunnya atobat dhari sa-dusana. 31 Sabab ELOHIM ampon nantowagi settong bakto kaangguy ngadili saantero dunnya paneka kalaban adil, kalaban parantara'anna settong oreng se ampon epele sareng ELOHIM kaangguy lalakon gapaneka. Ban sopaja sadajana oreng padha yakin ka parkara gapaneka, ELOHIM ampon maodhi' pole oreng ganeka dhari sedana!" 32 E bakto reng-oreng jareya ngedhing parkara odhi' pole saellana mate, laju badha se agella'an. Badha pole se ngoca', "Kaula padha terro merengnga sampeyan notorragi parkara ganeka pole." 33 Daddi Paulus pas gubar dhari kompolan jareya. 34 Tape e antarana reng-oreng jareya badha se noro' Paulus ban parcaja ka Isa, e antarana: Dionisiyus anggotana majelis Areyopagus, ban settong oreng babine' se anyama Damaris, ban reng-oreng laenna pole.
1 Saellana jareya Paulus meyos dhari Atena ka Korintus. 2 E jadhiya tapanggi ban oreng Yahudi se anyama Akwila, asalla dhari nagara Pontus. Akwila buru dhateng dhari Italia abareng ban binena se anyama Priskila. Se kadhuwa jareya entar ka Korintus sabab Kaisar Klaudiyus makon sopaja reng-oreng Yahudi padha ondur dhari Roma. Paulus meyos manggi'i se kadhuwa jareya, 3 laju alenggi apolong e jadhiya sarta alako abareng bi' reng-oreng jareya, sabab lalakonna se kadhuwa jareya padha ban se eastane Paulus, iya areya agabay kemah. 4 Tape sabban are Sabat Paulus abu-dhabu e kennengnganna kabakteyan kaangguy mayakin reng-oreng Yahudi ban reng-oreng Yunani sopaja parcaja ka Isa. 5 Saellana Silas ban Timotiyus napa' dhari Makedoniya, Paulus ta' ngastane en-laenna kajabana ngabarragi berta dhari ELOHIM ka reng-oreng Yahudi ja' Isa jareya Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM. 6 Tape sarrena reng-oreng jareya terros alaban sarta nyale salerana, daddi Paulus laju agebbes abu dhari rasoganna menangka tandha parengeddan ka kasala'anna reng-oreng jareya. Dhabuna, "Mon ba'na calaka', salana dibi'! Sengko' ta' ro'-noro'a! Molae sateya sengko' entara ka reng-oreng se banne Yahudi." 7 Paulus laju nyengla dhari jadhiya, pas alenggi e settong bengko se badha e seddi'na kennengnganna kabakteyan. Bengko jareya andhi'na oreng se banne Yahudi, tape nyemba ka ELOHIM, nyamana Titiyus Yustus. 8 Tape Krispus, kapalana kennengnganna kabakteyan jareya sabala parcaja ka Guste Isa. Ban bannya' keya reng-oreng Korintus laenna se ngedhing berta se etotorragi Paulus jareya, laju parcaja ka Isa sarta pas ebaptis. 9 E settong malem e dhalem settong pangatonan, Guste Isa adhabu ka Paulus, "Ja' tako'! Terros acaca ban ja' ambu. 10 Sabab Sengko' abarengnge ba'na. Tadha' oreng se bisa'a alako jahat ka ba'na, sabab bannya' se badha e kottha reya oreng se parcaja ka Sengko'." 11 Daddi Paulus alenggi e Korintus sampe' sataon satengnga abidda sarta ngajarragi dhabuna ELOHIM ka reng-oreng e jadhiya. 12 E bakto Galiyo daddi gubennor Akhaya, reng-oreng Yahudi padha asakongkel alaban Paulus, laju ngeba Paulus ka pangadilan. 13 Reng-oreng jareya areppot kantha reya, "Oreng paneka nyacae oreng bannya' sopaja nyemba ka ELOHIM kalaban cara se ta' cocok sareng hokomma Mosa!" 14 Gi' buru Paulus nyaoda, Galiyo la ngandika ka reng-oreng Yahudi, "He, reng-oreng Yahudi! Mon se ereppottagi ba'na reya tamaso' parkara ta' atoro' ka hokom otabana settong kajahadan, sengko' pajat kodu sabbar ngedhingngagi reppodanna ba'na reya. 15 Tape reya orosan tokar parkara ca'-oca' ban ma-nyama sarta kom-hokomma ba'na dibi'! Daddi pamare dibi'. Sengko' ta' ngadilana parkara se kantha jareya!" 16 Galiyo laju nondhung reng-oreng jareya, esoro kalowar. 17 Reng-oreng jareya laju nangkep Sostenes, kapalana kennengnganna kabakteyan rowa, sarta epokole e adha'na meja pangadilan. Tape Galiyo ta' marduli. 18 Saellana jareya Paulus gi' abit alenggi e Korintus. Saellana laju amet ka reng-oreng se parcaja e jadhiya, terros alajar ka Siria asareng ban Priskila ban Akwila. E Kengkreya, Paulus nyokor rambudda se la abit epalanjang polana la ahajat ka Pangeran. 19 Sanapa'na ka Efesus, Priskila ban Akwila bi' Paulus edina'agi e jadhiya, salerana laju maso' ka kennengnganna kabakteyan sarta asoal jawab ban reng-oreng Yahudi e jadhiya. 20 Bi' reng-oreng e jadhiya Paulus eso'on sopaja gi' alenggi e jadhiya, tape ta' kasokan. 21 Maske kantha jareya, e bakto meyosa Paulus adhabu, "Mon ELOHIM ngedine, sengko' abaliya pole dha' enna'." Saellana adhabu kantha jareya, Paulus laju alajar dhari Efesus. 22 E bakto toron e Kaisareya Paulus meyos ka Yerusalim kaangguy apareng salam ka jema'at e jadhiya, saellana laju terros ka Antiyokhiya. 23 Saellana abak abit alenggi e jadhiya, laju meyos pole ka dhaera Galatia ban Frigia kaangguy makowat imanna reng-oreng se parcaja. 24 Sabatara jareya badha oreng Yahudi kalahiran Aleksandriya, nyamana Apolos, entar ka Efesus. Oreng jareya penter acaca ban ce' pahamma ka essena Alketab, 25 sarta la eburuk epakennal ka pangajaran parkara Isa. Daddi kalaban samangat se rabbang ngajarragi parkara Isa epatete, maske se ekataowe aba'na coma baptisan Yahya. 26 Apolos bangal acaca e kennengnganna kabakteyan. E bakto Priskila ban Akwila ngedhing pangajaranna jareya, Apolos laju eajak ka bengkona. E jadhiya Apolos eberri'i katerrangan se lebbi teppa' parkara kasokanna ELOHIM se masalamedda manossa kalaban parantara'anna Isa. 27 Saellana jareya Apolos amaksod entara ka Akhaya. Daddi reng-oreng se parcaja ka Isa e Efesus noles sorat ka tan-taretan se parcaja e Akhaya sopaja Apolos etarema. Ban e bakto Apolos napa' ka Akhaya, partolonganna ce' bannya'na gunana ka reng-oreng se polana rahmadda ELOHIM la parcaja ka Isa. 28 Sabab Apolos ce' kobasana, makala reng-oreng Yahudi e dhalem asoal jawab e bannya'na oreng. Kalaban nyebbuttagi yat-ayat e dhalem Alketab, Apolos abukteyagi ja' Isa reya Rato Panyalamet se ejanjiyagi.
1 Sabatara Apolos badha e Korintus, Paulus meyos ka bagiyan ru'-juru'na dhaera jareya sampe' balattra, sarta laju napa' ka Efesus. E jadhiya salerana tapanggi ban reng-oreng se la parcaja ka Isa. 2 Ca'na dhabuna ka reng-oreng jareya, "Ponapa sampeyan ampon narema Errohna ELOHIM e bakto sampeyan parcaja ka Isa?" Saodda reng-oreng jareya, "Bunten. Kaula la'-mala' ta' oneng mereng ja' badha Errohna ELOHIM." 3 "Manabi sapaneka, sampeyan ebaptis kalaban baptisan ponapa?" dhabuna Paulus. "Baptisanna Yahya," saodda reng-oreng jareya. 4 Dhabuna Paulus, "Yahya abaptis oreng kaangguy noduwagi ja' oreng ganeka ampon atobat dhari sa-dusana. Namong Yahya jugan adhabu ka reng-oreng Isra'il ja' oreng Isra'il kodu parcaja ka oreng se bakal rabuwa saamponna salerana, enggi paneka Isa." 5 E bakto ngedhing parkara jareya, reng-oreng buru laju ebaptis kalaban asmana Guste Isa. 6 Paulus nompangngagi astana e attassa reng-oreng jareya, ban e bakto jareya Errohna ELOHIM toron ka reng-oreng jareya, ban reng-oreng jareya laju acaca ngangguy ca'-oca' se ane sarta notorragi berta dhari ELOHIM. 7 Bannya'na oreng jareya ra-kera dhubellas oreng. 8 Tello bulan abidda Paulus terros abu-dhabu ce' bangalla ka reng-oreng e kennengnganna kabakteyan, saleng asoal jawab terro mayakina reng-oreng jareya parkara baramma ELOHIM marenta menangka Rato. 9 Tape badha e antarana reng-oreng jareya se cengkal ban ta' endha' parcaja. E adha'na oreng se padha akompol e jadhiya reng-oreng jareya nyale pangajaran parkara kasokanna ELOHIM se masalamedda manossa kalaban parantara'anna Isa. Daddi bi' Paulus reng-oreng jareya eonduri, sarta laju meyos abareng bi' reng-oreng se noro' Isa, meyos ka kennengnganna kuliyah e Tiranus. E jadhiya sabban are Paulus jareya asoal jawab ban reng-oreng. 10 Se kantha jareya ros-terrosan sampe' sataon abidda, sampe' sakabbiyanna oreng se enneng e propinsi Asia, se tamaso' bangsa Yahudi otabana bangsa laen se banne Yahudi, padha ngedhing dhabuna Pangeran. 11 ELOHIM mabadha kaajiban-kaajiban kalaban parantara'anna Paulus. 12 Sampe' sottanangnga otabana kaen se ekapanyengset Paulus jareya mon egiba ka oreng sake', panyakedda elang ban erroh jahat se badha e dhalem oreng jareya laju kalowar. 13 Badha reng-oreng Yahudi se daddi dhukon, alengleng man-dha'emman ngojuk erroh jahat dhari reng-oreng. Kon-dhukon jareya ngoddi keya ngangguy asmana Isa ngojuk roh-erroh jahat. Ca'na reng-oreng jareya ka roh-erroh jahat jareya, "Kalaban asmana Isa se eberta'agi Paulus rowa, sengko' ngojuk ba'na!" 14 Badha lalake' kapetto, ana'na imam kapala se anyama Skewa se ajalannagi kantha jareya. 15 Tape erroh jahat jareya ngoca' ka lalake' se kapetto jareya, "Sengko' tao ka Isa, bariya keya ka Paulus, tape ba'na reya sapa?" 16 Oreng se kasosoban erroh jahat jareya laju alonca' sarta nerkem reng-oreng jareya ce' ganassa sampe' reng-oreng jareya padha buru dhari bengko jareya, loka'an kabbi sarta abangkang, sabab kalambina ebit-sebbit edhandhan bi' reng-oreng se kasosoban jareya. 17 Reng-oreng Yahudi ban reng-oreng bangsa laen se padha enneng e Efesus kabbi ngedhing kabarra kadaddiyan jareya, laju padha tako'. Daddi asmana Guste Isa sajan egung-agungngagi. 18 Bannya' oreng se la daddi parcaja ka Isa, ngakone e adha'na oreng bannya' lalakonna se la kapongkor. 19 Ban reng-oreng se biyasa ngangguy wa'-duwa', makompol ku-bukuna, ku-buku jareya laju eobbar e adha'na oreng bannya'. Argana ku-buku jareya mon epakompol kabbi badha ra-kera saeket ebu pesse salaka. 20 Kalaban cara se makasambu' ate kantha jareya dhabuna Pangeran sajan balattra ban sajan koko pangarona. 21 Saellana kadaddiyan-kadaddiyan jareya, Paulus motossagi meyosa ka Makedoniya ban Akhaya, laju terrosa ka Yerusalim. "Samarena dha' essa'," ca'na dhabuna, "sengko' kodu entar ka Roma keya." 22 Daddi Paulus laju ngotos oreng kadhuwa dhari reng-oreng se lakona nolonge salerana, iya areya Timotiyus ban Erastus, epakon entar ka Makedoniya; dineng salerana dibi' gi' alenggi e propinsi Asia jareya sampe' abak abit. 23 Ra-kera e bakto jareya pas badha rarusu raja e Efesus polana pangajaranna Isa. 24 Sabab e kottha jareya badha tokang salaka se anyama Demetriyus, se agabay ko-bengkowanna diba kaangguy Dewi Artemis. Usahana oreng jareya madhateng pangaselan se raja ka ko-panglakona. 25 Daddi Demetriyus makompol ko-panglakona ban ko-panglakona tokang salaka laenna, laju ngoca', "Tan-taretan! Ba'na padha tao ja' lalakon reya madhateng hasel. 26 Sateya ba'na kabbi la padha nangale'e ban padha ngedhing dibi' apa lalakonna Paulus rowa. Ca'na Paulus jareya ba-diba gabayanna manossa reya banne diba. Ban reng-oreng la bannya' se parcaja, banne pera' e Efesus reya, tape ekenneng koca' e saantero Asia reya keya. 27 Babajana, parusaha'an reya bakal juba'a nyamana. Banne gun jareya malolo, tape badha laenna pole, iya areya kalenggiyanna Dewi Artemis bakal eanggebba banne pa-apa ban kamolja'anna bakal enyek-enyegga; mangkana Artemis reya dewi se eja-pojja oreng sa Asia ban sadunnya!" 28 E bakto ngedhing parkara jareya, ko-panglako gella' padha panas atena, laju padha ra'-era'an, "Hidup Artemis, dewina oreng Efesus!" 29 Rarusu jareya balattra daddi sakottha. Saellana jareya garombolanna reng-oreng se agabay rarusu jareya nangkep Gayus ban Aristarkhus, iya areya reng-oreng Makedoniya se abarengnge Paulus e dhalem parjalananna; se kadhuwa jareya laju eeret ka stadion kottha jareya. 30 Paulus dibi' noro'a maso' keya abarengnga ban se kadhuwa buru, tape elarang bi' reng-oreng se parcaja ka Isa. 31 Bariya keya badha ja-pangrajana propinsi Asia se asobat ban Paulus, nyoro oreng ngatore oneng ka Paulus sopaja ja' ngaton e stadion jareya. 32 Sabatara jareya, reng-oreng se badha e stadion gella' la salbut ta' etemmo karowanna. Padha ra'-era'an; se eera'agi acem-macem, sabab kabannya'an reng-oreng jareya ta' tao apa sababba me' akompol e jadhiya. 33 Sabagiyan dhari reng-oreng jareya badha se nyangka Aleksander se daddi lantaranna, sabab Aleksander jareya se ethok-sothok ka adha' bi' reng-oreng Yahudi. Daddi Aleksander aberri' tandha ban tanangnga menta kasempadan noduwagiya ja' aba'na ta' sala. 34 Tape bakto reng-oreng Efesus nangale'e ja' jareya oreng Yahudi, laju padha abareng aera' epakaja, "Odhi' Artemis, dewina oreng Efesus!" 35 Dhi-budhina panitera kottha jareya ahasel maserep oreng se bannya' jareya. Oca'na, "Tan-taretan oreng Efesus! Sadajana oreng padha oneng ja' Efesus paneka kottha se meyara kalenggiyanna Dewi Artemis sareng bato socce se gaggar dhari langnge'. 36 Tadha' oreng se bisa'a ngalenge parkara ganeka. Daddi samangken tore ja' me-ramme, sarengngan ja' ru-kaburu ban-saromban ngalakone pa-ponapa. 37 Reng-oreng paneka bi' sampeyan egiba ka'anja banne polana arampok kalenggiyanna diba otabana polana ya-nyeya dewina sampeyan sareng kaula. 38 Manabi Demetriyus sareng ko-panglakona agugada oreng, dinggal parkarana me' olle egiba ka pangadilan. Pangadilan narema ra-parkara se kadi ganeka, sarengngan pole ja-pangrajana pamarenta badha terros. 39 Namong manabi gi' badha laenna se ekaterro sampeyan, ganeka kodu erembak e dhalem rapat omom se essa. 40 Sabab kadaddiyan e are mangken paneka bisa madhateng babaja ka sampeyan ban kaula sadaja. Sampeyan sareng kaula bisa earane mabadha pamberontagan, sabab sampeyan sareng kaula padha ta' gadhuwan alasan kaangguy mabendher rarusu paneka." 41 Saellana ngoca' kantha jareya, panitera kottha jareya nyoro mole reng-oreng jareya.
1 Saellana kabadha'an e Efesus taremtem pole, Paulus makompol jema'at, sarta maraja atena reng-oreng jareya. Samarena, laju amet sarta nerrossagi parjalananna ka Makedoniya. 2 E jadhiya Paulus meyos ka ra-dhaera Makedoniya ban apareng petodu ka reng-oreng se parcaja ka Isa kaangguy maraja atena. Samarena jareya laju meyos ka Yunani, 3 sarta alenggi e jadhiya tello bulan abidda. E bakto teppa'na aya-sadhiya se meyosa alajar ka Siria, laju badha kabar ja' reng-oreng Yahudi padha asakongkel mateyana salerana. Daddi Paulus laju motossagi abaliya lebat Makedoniya. 4 Sopater, ana'na Pirus se asalla dhari Bereya noro', bariya keya Aristarkhus ban Sekundus oreng Tesalonika, sarta Gayus oreng Derbe. Salaenna jareya gi' badha pole se noro', iya areya Timotiyus, Tikhikus ban Trofimus, reng-oreng dhari propinsi Asia. 5 Reng-oreng jareya mangkat kaadha', laju anante' e Trowas. 6 Saellana Paraya'an Roti Se Ta' Eragi'i sengko' ban en-laenna alajar dhari Filipi. Saellana olle lema are laju akompol pole ban reng-oreng gella' e Trowas, sampe' samenggu abidda. 7 Malem Ahad sengko' ban en-laenna akompol ngakana abareng sataretanan. Paulus abu-dhabu ban reng-oreng sampe' tengnga malem, polana kalagguwanna meyosa. 8 E kamar loteng se ekennengnge sengko' ban reng-oreng gella' akompol, bannya' damarra. 9 Badha oreng dha-ngodha nyamana Eutikhus toju' e candhela. Polana Paulus abu-dhabu terros, oreng jareya sajan abit sajan ngantok, sampe' tatedhung e candhela jareya, pas labu ka tana dhari tingkat tello'. E bakto eosong, oreng jareya etemmo la mate. 10 Tape Paulus toron ka baba, pas marobbu ka badanna oreng jareya. Sambi agellu' badanna oreng jareya, Paulus adhabu, "Ella ja' kobater, kana' reya gi' odhi'!" 11 Saellana jareya Paulus ongga ka attas pole, laju gi-magi roti, terros adha'ar areng-bareng. Saellana abit se abu-dhabu bi' reng-oreng jareya sampe' moncar are, Paulus mangkat. 12 Oreng ngodha gella' bi' reng-oreng laenna egiba mole dhi'-odhi' ka bengkona. Reng-oreng jareya padha perak ban talepor atena. 13 Sengko' kabbi padha ongga ka kapal terros alajar kaadha' ka Asos, ngoneyana Paulus epanetenana kapal e jadhiya. Paulus la apessen kantha jareya, sabab Paulus meyosa ka Asos lebat tenggangan. 14 Saellana tatemmo e Asos, Paulus duli ongga ka kapal, ban kapal jareya laju alajar ka Metilene. 15 Dhari jadhiya sengko' ban en-laenna alajar pole, ban kalagguwanna napa' ka kennengngan se dhep-adhebban ban Khiyos. Kalagguwanna kabbi padha napa' ka Samos, ban saellana olle 3 are dhari pamangkadda pas napa' ka Miletus. 16 Paulus la neptebbagi ta' nyepperra ka Efesus me' olle ta' wang-mowang bakto e dhaera Asia. Sale-olle Paulus terro duliya napa' ka Yerusalim e are Pentakosta. 17 Dhari Miletus Paulus ngerem kabar ka Efesus makon para pamimpinna jema'at e jadhiya sopaja manggi'i salerana. 18 Sanapa'na reng-oreng jareya, Paulus adhabu, "Tan-taretan, sampeyan ampon padha oneng kadi ponapa odhi' kaula apolong sareng sampeyan, molae kaula buru napa' ka Asia. 19 Kalaban andhap asor sarta bannya' mangalocor aeng mata kaula alako kaagem Guste Isa e dhalem kasangsara'an se eadhebbi kaula polana reng-oreng Yahudi se andhi' sajja jahat ka kaula. 20 Sampeyan ampon padha oneng ja' kaula tadha' sengkana apareng oneng ka sampeyan pa-ponapa se aguna ka sampeyan. Kaula morok sampeyan e adha'na oreng bannya' sareng e po'-compo'. 21 Ka reng-oreng Yahudi sareng ka sa-bangsa laenna kaula ros-terrosan maemot sopaja sadaja padha'a atobat dhari sa-dusana sareng ngadhep ka ELOHIM, sarta sopaja parcaja ka Guste Isa. 22 Samangken, kaangguy atoro' ka kasokanna Errohna ELOHIM, kaula entara ka Yerusalim. Kaula ta' oneng, ba' ponapa se kadaddiyana ka kaula e ka'issa'. 23 Kaula namong oneng ja' e saneyap kottha Errohna ELOHIM ampon maemot ka kaula ja' kaula bakal maso'a ka penjara sareng bakal nanggunga sangsara. 24 Tape kaula ta' mekkere odhi' kaula paneka, sokor kaula kengeng malastare lalakon se eparcaja'agi ka kaula sareng Guste Isa, ban sokor kaula teptep esto sampe' mate kaangguy aberta'agi Kabar Bagus parkara rahmattepon ELOHIM. 25 Kaula ampon manggi'i sampeyan sadaja ban apareng oneng jugan parkara kadi ponapa ELOHIM marenta menangka Rato. Samangken rassana kaula bakal ta' apanggiya pole sareng sampeyan sadaja. 26 Daddi samangken kaula maemoda sampeyan kalaban gu-onggu ja' manabi e antarana sampeyan badha se tebas, ganeka banne sala kaula. 27 Sabab kaula ta' oneng ngenthengngagi lalakon kaula kaangguy nerrangngagiya ka sampeyan sadajana kasokanna ELOHIM. 28 Daddi sampeyan kodu ajaga aba'na dibi', jugan ajaga sadajana jema'at se ampon epassra'agi sareng Errohna ELOHIM ka dhalem panjaga'anna sampeyan; sabab sampeyan ampon epadaddi pangawassa jema'at paneka. Jaga'agi jema'adda ELOHIM paneka akadi tokang ngowan se ajaga dumbana, sabab sareng ELOHIM jema'at ganeka ampon epadaddi kaagunganna dibi' kalaban sedana Pottrana dibi'. 29 Satadha'na kaula, tanto dhateng te'-pate' alas se galak ka nga'-tengnga'anna sampeyan. Ban reng-oreng se ejaga sampeyan ganeka bakal daddiya mangsana te'-pate' alas ganeka. 30 La'-mala' e settong are bakal badha'a e antarana sampeyan dibi' se ngabarragiya kabar se lecek, sopaja reng-oreng se ampon parcaja ka Isa daddi nyaleyot noro' reng-oreng ganeka. 31 Daddi, te-ngate! Sareng kaemodi ja' tello taon abidda kaula mandhi aeng mata, seyang malem ta' ambu morok sampeyan sadajana. 32 Samangken bi' kaula sampeyan epassra'agiya ka ELOHIM sopaja sampeyan epeyara sareng ELOHIM, ban sopaja sampeyan pagguna koko neggu'i ka bertana rahmadda ELOHIM. ELOHIM paneka kobasa makowat sampeyan sareng apareng ka sampeyan kat-berkat se ampon esadhiya'agi kaangguy sadajana ommadda. 33 Kaula ta' oneng ngarep pesse otaba kalambi dhari pasera'a saos. 34 Sampeyan padha oneng ja' kaula alako makalowar pello dibi' kaangguy nyokobi kabutowan kaula sareng ca-kanca se noro' kaula. 35 E dhalem parkara ponapa'a saos kaula aberri' conto ka sampeyan ja' kalaban alako berra' kantha paneka sampeyan sareng kaula kodu nolonge reng-oreng se ta' kowat. Sabab sampeyan kodu emot ka se edhabuwagi Guste Isa dibi', enggi paneka, 'Asennengngan aberri' etembang narema.' " 36 Saellana Paulus mare se abu-dhabu kantha jareya pas asojut ban reng-oreng jareya kabbi, laju adu'a. 37 Kabbi padha nanges sambi agellu' tor nyeyom Paulus sambi ngatore salamet. 38 Kabbi padha ngennes sabab Paulus adhabu ja' reng-oreng jareya ta' kera nangale'e Paulus pole. Saellana jareya reng-oreng jareya laju ngaterragi Paulus ka kapal.
1 Sengko' ban en-laenna amet ka pin-pamimpinna jema'at e Efesus jareya, saellana, laju mangkat alajar terros ka polo Kos; ban kalagguwanna napa' ka polo Rodos. Dhari jadhiya terros ka palabbuwan Patara. 2 E Patara badha kapal se entara ka Fenesia. Daddi sengko' ban en-laenna nompa' kapal jareya mangkat 3 alajar sampe' e bakto atole ka kacer laju nangale'e polo Siprus; tape sengko' kabbi terros alajar ka Siria. Sengko' kabbi padha toron e Tirus, sabab kapal se etompa' sengko' gella' abungkar mowadanna e jadhiya. 4 E jadhiya sengko' kabbi entar ka reng-oreng se parcaja ka Isa, sarta apolong e jadhiya sampe' samenggu abidda. Dhari petoduna Erroh ELOHIM, reng-oreng se parcaja e jadhiya malae Paulus sopaja ja' entar ka Yerusalim. 5 Tape saellana cokop baktona se enneng e jadhiya, sengko' kabbi mangkat dhari jadhiya nerrossagi parjalanan. Reng-oreng jareya ban ana' binena kabbi padha ngater sampe' kalowar kottha. E jadhiya, e paseser kabbi padha asojut adu'a. 6 Saellana jareya kabbi padha asalaman; sengko' kabbi ongga ka kapal, ban reng-oreng se ngater gella' padha mole ka bengkona. 7 Sengko' kabbi terros alajar dhari Tirus sampe' ka Ptolemais. E jadhiya sengko' kabbi entar ka tan-taretan se parcaja kaangguy aberri' salam, sarta enneng bi' reng-oreng jareya saare abidda. 8 Kalagguwanna mangkat pole, sampe' ka Kaisareya. E jadhiya sengko' kabbi entar ka bengkona panginjil se anyama Filipus, pas enneng e bengkona. Filipus jareya sala settong dhari oreng kapetto se kapele e Yerusalim. 9 Ana' parabanna se kaempa bi' ELOHIM eparenge kacakebban aberta'agi kabar dhari ELOHIM. 10 Saellana pan-barampan are se badha e jadhiya, laju badha nabbi se dhateng dhari Yudea, nyamana Agabus. 11 Nabbi jareya dhateng, laju ngala' sabbu'na Paulus, pas etaleyagi ka soko tanangnga dibi', laju ngoca', "Kadi paneka dhabuna Errohna ELOHIM: Se andhi' sabbu' reya bakal etalekonga akantha reya e Yerusalim bi' reng-oreng Yahudi, sarta bakal epassra'agiya ka reng-oreng se banne Yahudi." 12 E bakto sengko' kabbi ngedhing oca' jareya, sengko' kabbi ban tan-taretan e Kaisareya nyo'on ka Paulus sopaja ja' meyos ka Yerusalim. 13 Tape Paulus adhabu, "Arapa'a ba'na me' padha nanges kantha reya, maancor tang ate? Sengko' la asadhiya banne pera' se etangkebba, tape asadhiya keya mateya polana Guste Isa." 14 Paulus ta' kasokan meyarsa'agi ka cacana sengko' kabbi, daddi dhi-budhina kabbi padha ambu se alarang se meyosa. "Moga-moga kasokanna Pangeran saos se kalakona," ca'na sengko' kabbi. 15 Saellana pan-barampan are enneng e jadhiya, sengko' kabbi laju akes-rengkes, terros mangkat ka Yerusalim. 16 Tan-taretan dhari Kaisareya badha se padha noro', ngater sengko' kabbi ka bengkona Manason, sabab sengko' kabbi ngenebba e bengko jareya. (Manason reya oreng Siprus se la daddi red-moredda Isa.) 17 Sanapa'na ka Yerusalim, sengko' kabbi etarema bi' reng-oreng e jadhiya kalaban ate gumbira. 18 Kalagguwanna Paulus meyos abareng ban sengko' kabbi manggiyana Yakobus; pin-pamimpinna jema'at padha badha e jadhiya keya. 19 Saellana apareng salam ka reng-oreng jareya, Paulus notorragi pa-apa se la elampa'agi ELOHIM ka reng-oreng se banne Yahudi kalaban parantara'anna. 20 Saellana ngedhing caretana Paulus jareya, reng-oreng gella' padha amolja'agi ELOHIM sarta laju ngoca' ka Paulus, "Taretan Paulus! Sampeyan kodu oneng ja' oreng Yahudi ampon aebuwan se parcaja ka Isa. Sadajana tamaso' reng-oreng se esto ta'at ka hokomma Mosa. 21 Samangken reng-oreng paneka mereng ja' sampeyan morok reng-oreng Yahudi se badha e antarana bangsa laen sopaja ta' atoro' ka hokomma Mosa. Sampeyan malae reng-oreng Yahudi sopaja ana'na ta' esonnat, ban ta' atoro' ka adadda bangsa Yahudi. 22 Samangken reng-oreng Yahudi se ampon parcaja ganeka tanto mereng ja' sampeyan badha e ka'dhinto'. Daddi, kadi ponapa samangken? 23 Langkong sae, ngereng peyarsa'agi petodu kaula paneka. E ka'iya badha oreng kaempa se ampon ajanji ka Pangeran. 24 Samangken sampeyan meyos sareng se kaempa ganeka areng-sareng mabadha opacara masocce aba'; se kaempa ganeka parenge ongkos sampeyan me' olle obu'na kengeng ecokor. Manabi sapaneka reng-oreng bakal padha'a oneng ja' pa-ponapa se ekacaca oreng parkara sampeyan ka'issa' ta' lerres, sabab sampeyan dibi' ajalannagi hokomma Mosa. 25 Namong, parkara oreng se banne Yahudi se ampon parcaja ka Isa, bi' kaula ampon ekereme sorat se aesse potosanna kaula sadaja ja' reng-oreng ganeka ta' kengeng neddha teddha'an se ampon eparengngagi ka brahala, ta' kengeng neddha dhara, otabana neddha keban se mate ecekkel; ban ta' kengeng alako ma'seyat." 26 Daddi Paulus meyos bi' oreng se kaempa gella' sarta laju mabadha opacara masocce aba' abareng ban se kaempa jareya kalagguwanna. Saellana jareya kabbi padha maso' ka Padalemman Socce kaangguy malae reng-oreng barampa are aggi' opacara nyocce'e aba' jareya se mareya sarta se ngatorragiya kurban kaangguy se kaempa jareya. 27 Saellana bakto se pettong are jareya para' tadha'a, badha reng-oreng Yahudi dhari Asia se padha nangale'e Paulus e dhalem Padalemman Socce. Reng-oreng jareya nas-manase oreng bannya', laju nyandhak Paulus, 28 sambi ra'-era'an, "He, reng-oreng Isra'il, tore tolonge! Paneka' oreng se entar ka man-ka'imman ngajarragi ka sadajana oreng pangajaran-pangajaran se ngamoso bangsa Isra'il, se ta' atoro' ka hokomma Mosa ban Padalemman Socce paneka. Samangken la'-mala' oreng paneka mamaso' reng-oreng se banne Yahudi ka dhalem Padalemman Socce ban manajjis kennengngan se socce paneka!" ( 29 Reng-oreng jareya ngoca' kantha jareya polana nangale'e Trofimus oreng Efesus rowa abareng ban Paulus neng e kottha, ban nyangka oreng jareya bi' Paulus egiba maso' ka Padalemman Socce.) 30 Reng-oreng sakottha daddi salbut, ban reng-oreng padha ka'-berka' kabbi agaribbung e jadhiya. Paulus etangkep, laju eeret epakalowar dhari Padalemman Socce. E bakto jareya keya bang-labangnga Padalemman Socce etotop. 31 E bakto reng-oreng se agabay rarusu jareya aehteyar mateyana Paulus, badha oreng se areppot ka komandhanna pasukan Roma ja' Yerusalim teppa'na baridhu. 32 Komandhan jareya e bakto jareya keya laju ngeba ra-parwira ban dhu-sardhadhu, laju duliyan mangkat ka kennengnganna rarusu jareya. E bakto oreng se bannya' jareya nangale'e ja' komandhan jareya dhateng ban pasukanna, laju padha ambu se mokole Paulus. 33 Komandhan jareya nyander ka Paulus; Paulus etangkep, laju esoro kalenthong. Komandhan jareya atanya, "Sapa oreng reya, ban apa salana?" 34 Jawabanna reng-oreng jareya se sabagiyan ta' padha ban se laenna. Kabadha'an ce' salbudda sampe' komandhan jareya ta' tao badha kadaddiyan apa sabendherra e bakto jareya. Daddi komandhan jareya laju marenta'agi sopaja Paulus egiba ka markas. 35 Se egiba gi' buru napa' gan dhak-ondhak, reng-oreng se agabay rarusu jareya ngamok ce' sarana, sampe' Paulus tapaksa eosong bi' dhu-sardhadhu gella'. 36 Reng-oreng se ngamoga jareya noro' bunte' dhari budhi sambi rat-tharadan, "Pate'e!" 37 E bakto buru egiba'a maso' ka markas bi' dhu-sardhadhu gella', Paulus laju ngoca' ka komandhanna, "Kaula terro tor-matora." "Ba'na tao acaca oca' Yunani, ya?" ca'na komandhan jareya. 38 "Mon bariya ba'na banne oreng Messer se sabbanna mabadha pamberontagan sarta ngeba buru pangaco se ngeba sanjata pa' ebu oreng ka ra-ara rowa?" 39 Saodda Paulus, "Kaula oreng Yahudi, warga kottha Tarsus, kottha se penting e Kilikiya. Kaula nyo'ona edi acaca'a ka reng-oreng ka'dhissa'." 40 Saellana eedine bi' komandhanna, Paulus laju ngadek e dhak-ondhak, pas apareng tandha ban astana, makon sopaja reng-oreng se badha e jadhiya padha'a neng-enneng. Saellana jareya Paulus laju abu-dhabu ka reng-oreng jareya ngangguy oca' Ibrani. Dhabuna Paulus,
1 "Pa'-bapa' sareng tan-taretan sadajana! Kaula notorragiya barang se salerressa ka sampeyan, sabab kaula ta' narema epasapaneka. Ngereng peyarsa'agi!" 2 E bakto oreng se bannya' jareya ngedhing Paulus abu-dhabu ngangguy oca' Ibrani, kabbi sajan serep. Daddi Paulus nerrossagi dhabuna, 3 "Kaula paneka oreng Yahudi," ca'na Paulus. "Kaula lahir e Tarsus e nagara Kilikiya, tape kaula eparaja e Yerusalim, sareng daddi morettepon Gamaliyel. Sareng Gamaliyel kaula eburuk kalaban ngastete e dhalem parkara hokom se eparengngagi Mosa ka bangatowana kaula sareng sampeyan. Kaula padha sareng sampeyan sadajana se badha e ka'iya samangken paneka, kaula ce' bajengnga jugan ngabdi ka ELOHIM. 4 Kaula amba' pate nganeyaja reng-oreng se nganot pangajaran anyar ka'issa'. Sadajana, lalake' sareng babine', bi' kaula etangkep sarta laju epamaso' ka penjara. 5 Imam agung dibi' sareng sadajana Mahkamah Agama kengeng eso'on nyaksene ja' kaula ta' lecek. Sabab imam agung sareng Mahkamah Agama ganeka se marenge kaula sorat se etojjuwagi ka reng-oreng Yahudi e Damsyik. Kalaban sorat gapaneka kaula kengeng mega' reng-oreng se parcaja ka pangajaran gapaneka e ka'issa', sarta laju ngeba reng-oreng gapaneka ka Yerusalim kaangguy eokoma." 6 "E bakto kaula e dhalem parjalanan sareng para' napa'a ka Damsyik, e baja beddhuk, neng-oneng pas badha sonar se ce' tera'na dhari langnge' e sakalenglengnga badan kaula. 7 Kaula labu ka tana, laju mereng badha sowara adhabu ka kaula, 'Saulus, Saulus! Arapa ba'na me' nganeyaja Sengko'?' 8 Kaula atanya, 'Pasera Junandalem, Guste?' 'Sengko' reya Isa oreng Nazaret se ekaneyaja ba'na,' saodda. 9 Reng-oreng se asareng kaula padha nengale sonar gella', namong ta' mereng sowara se abu-dhabu ka kaula. 10 Kaula laju atanya pole, 'Ponapa se kodu elakone abdidalem samangken, Guste?' Guste Isa adhabu, 'Mara ba'na jaga, pas maso' ka Damsyik. E jadhiya dhaggi' ba'na ebala'ana apa se kodu elakone ba'na menorot kasokanna ELOHIM.' 11 Kaula daddi buta polana sonar se masolap mata ganeka. Daddi kaula etonton sareng ca-kanca kaula, ebakta maso' ka Damsyik. 12 E ka'issa' badha oreng anyama Ananiyas. Oreng ganeka ta'at ka agama sareng ta'at ajalannagi hokomma Mosa, ehormadi sareng sadajana oreng Yahudi se badha e Damsyik. 13 Ananiyas ganeka manggi'i kaula, ngadek e seddi'na kaula, laju adhabu, 'Taretan Saulus, tore samangken sampeyan ngoladi pole!' E bakto ganeka jugan kaula adhanga, laju nengale oreng ganeka. 14 Saamponna ganeka Ananiyas laju adhabu ka kaula, 'ELOHIM se esemba bangatowana sampeyan sareng kaula ampon mele sampeyan sopaja sampeyan onenga ka ponapa se daddi kasokanna, sareng sopaja sampeyan ngoladi Isa, Abdina ELOHIM se alampa'agi karsana ELOHIM, sareng mereng sowarana Guste Isa dibi'. 15 Sampeyan badhi daddiya sakse kaangguy ngabarragi ka sadajana oreng pa-ponapa se ampon epeyarsa sareng eoladi sampeyan. 16 Samangken ja' bit-abit pole. Ngereng ngadek, me' olle sampeyan ebaptis. Nyo'on ka Pangeran me' olle sa-dusana sampeyan esapora.' " 17 "Kaula abali ka Yerusalim, ban e bakto kaula kalerressan adu'a e Padalemman Socce, kaula ekobasae Errohna ELOHIM. 18 Kaula nengale Guste Isa; dhabuna ka kaula, 'Duli ondur dhari Yerusalim, sabab reng-oreng e dhinna' ta' kera endha' narema kasakseyanna ba'na parkara Sengko'.' 19 Kaula mator, 'Guste, reng-oreng e ka'dhissa' padha oneng ja' abdidalem maso' ka ngan-kennengnganna kabakteyan kaangguy nangkep sareng mokol reng-oreng se parcaja ka Junandalem. 20 Sapaneka jugan e bakto sakseepon Junandalem Stefanus eokom mate, abdidalem badha e ka'dhissa' sareng mopakat kaangguy mate'e oreng gapaneka. La'-mala' abdidalem se noguwi kalambina reng-oreng se mate'e Stefanus gapaneka.' 21 Namong Guste Isa adhabu pole ka kaula, 'Kassa' la kat-mangkat, sabab Sengko' nyorowa ba'na entar ka kennengngan se jau ka reng-oreng se banne Yahudi.' " 22 Reng-oreng gi' padha terros ngedhingngagi Paulus se abu-dhabu, tape e bakto Paulus adhabuwagi okara se dhi-budhi reng-oreng jareya aera' saja-kajana, "Pate'e oreng jareya! Oreng jareya ta' pantes odhi'!" 23 Sambi ra'-era'an reng-oreng jareya agebbessagi jubana sampe' abuna bul-ngebbul ka bang-abang. 24 Daddi komandhanna pasukan Roma jareya nyoro sopaja Paulus egiba ka markas kaangguy epareksa kalaban kakerrasan me' olle etemmo apa sababba reng-oreng Yahudi rat-tharadan kantha jareya ka aba'na. 25 Tape e bakto Paulus etale'e polana epeccoda, Paulus adhabu ka parwira se manjeng e jadhiya, "Ponapa kengeng meccodi warga nagara Roma sabellunna oreng ganeka eadili?" 26 Ngedhing oca' jareya, parwira buru pas entar ka komandhanna pasukanna, laju ngoca', "Pa', ponapa oreng ka'dhissa' epeccoda? Oreng ka'dhissa' warga nagara Roma!" 27 Daddi komandhan jareya entar ka Paulus pas atanya, "Bendher ya, ba'na reya warga nagara Roma?" "Enggi," ca'na Paulus, "kaula warga nagara Roma." 28 Ca'na komandhan jareya, "Sengko' se daddi warga nagara Roma majar ce' bannya'na." Saodda Paulus, "Tape kaula bakto lahir ampon warga nagara Roma." 29 E bakto jareya keya dhu-sardhadhu se mareksa'a Paulus nyorot, dineng komandhan gella' arassa tako' polana ngalenthong Paulus, mangkana Paulus warga nagara Roma. 30 Komandhanna pasukan Roma jareya ce' terrona se taowa apa saongguna se daddi sababba reng-oreng Yahudi nyala'agi Paulus. Daddi kalagguwanna laju makompol mam-imam kapala ban Mahkamah Agama. Saellana jareya Paulus laju ebukka' kalenthongnga, ban epangadhep ka reng-oreng jareya kabbi.
1 Paulus mandeng ka reng-oreng anggotana mahkamah jareya, laju adhabu, "Tan-taretan bangsa Isra'il! Sampe' are mangken paneka kaula e dhalem ate ta' apangrasa sala ka ELOHIM e dhalem carana odhi' kaula." 2 E bakto Paulus adhabu kantha jareya, Imam Agung Ananiyas makon oreng se manjeng e seddi'na Paulus namper lesanna Paulus. 3 Paulus laju adhabu ka imam agung jareya, "Sampeyan masthe etamper sareng ELOHIM, he, oreng monafek se ce-masocce! Sampeyan alenggi e ka'iya ngadilana kaula menorot hokomma Mosa, mangkana sampeyan dibi' ta' atoro' ka hokom ganeka kalaban nyoro oreng namper colo' kaula!" 4 Reng-oreng se badha e seddi'na Paulus jareya ngoca' ka Paulus, "Ba'na reya ya-nyeya imam agungnga ELOHIM!" 5 Saodda Paulus, "O, tan-taretan, kaula ta' oneng ja' ka'dhissa' imam agung. Pajat e dhalem Alketab esebbuttagi, 'Ja' sampe' ba'na ya-nyeya pamimpinna bangsana ba'na.' " 6 Paulus ngoladi ja' reng-oreng anggotana mahkamah jareya sabagiyan badha se kaetong reng-oreng Saduki ban laenna reng-oreng Farisi. Daddi Paulus laju adhabu ka mahkamah jareya, "Tan-taretan bangsa Isra'il! Kaula oreng Farisi, toronanna oreng Farisi. Kaula eadili e ka'iya polana kaula parcaja ja' oreng se mate bakal odhi'a pole." 7 E bakto Paulus adhabu kantha jareya, reng-oreng Farisi ban reng-oreng Saduki se badha e jadhiya molae atokar, sampe' sidang jareya pecca daddi dhu golongan. ( 8 Sabab reng-oreng Saduki parcaja ja' oreng mate ta' bakal odhi'a pole, ja' malaekat reya tadha', ban roh-erroh tadha' keya; dineng oreng Farisi parcaja ja' jareya kabbi badha.) 9 Daddi e jadhiya laju ce' baridhuna. Badha reng-oreng Farisi se daddi guru agama manjeng sarta nangtang theng-mathettheng; oca'na, "Mon ca'na kaula sadaja, oreng paneka tadha' salana sakale! Kadiya pajat badha erroh otaba malaekat se abu-dhabu ka oreng paneka!" 10 Se atokar laju ce' daddina sampe' komandhan gella' tako' Paulus me' egaruyu' bi' reng-oreng jareya. Daddi komandhan jareya nyoro pasukanna ngala' Paulus dhari nga'-tengnga'anna oreng se bannya' jareya sarta pas esoro giba ka markas. 11 Kalagguwanna malem Isa ngadek e seddi'na Paulus, laju adhabu, "Pakowat atena ba'na! Ba'na la nyakse'e Sengko' e Yerusalim reya. Ba'na kodu nyakse'e Sengko' e Roma keya." 12 Kalagguwanna gu-laggu badha reng-oreng Yahudi molae asakongkel. Reng-oreng jareya asompa ta' ngakana ban ta' ngenoma mon gi' ta' bisa mate'e Paulus. 13 Se asakongkel kantha jareya lebbi dhari pa' polo oreng. 14 Reng-oreng jareya laju entar ka mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi, laju ngoca', "Kaula ampon padha asompa ta' neddha'a sareng ta' ngenoma pa-ponapa manabi gi' ta' mate'e Paulus. 15 Samangken Tan-taretan sareng para anggotaepon Mahkamah Agama ka'dhinto' kasokana ngerem serrat ka komandhannepon pasukan Roma ka'dhissa', nyo'on sopaja Paulus epangadhep ka sampeyan pole, tha-kantha parkarana epareksa'a pole epateteya sareng sampeyan. Kaula sadaja padha asadhiya mateyana Paulus ganeka sabellunna napa' ka ka'dhinto'." 16 Tape ana' lake'na taretan bine'na Paulus ngedhing sajjana reng-oreng se asakongkel jareya, daddi laju entar ka markas notorragi parkara jareya ka Paulus. 17 Paulus pas adikane settong parwira, laju adhabu kantha reya, "Bakta'agi kana' paneka ka komandhan, amarga badha se ereppottagiya." 18 Parwira jareya ngeba kana' ngodha buru ka komandhanna, laju mator, "Paulus, oreng tahanan ka'dhissa', ngolok abdina, nyo'on tolong sopaja kana' ngodha paneka ebakta ka panjennengngan; badha se ereppottagiya." 19 Kana' ngodha gella' bi' komandhan jareya etonton, egiba ka penggir epajau dhari reng-oreng laenna; parwira jareya atanya, "Apa se ekabala'a ba'na ka sengko'?" 20 Saodda kana' ngodha jareya, "Reng-oreng Yahudi ampon amopakat nyo'ona ka panjennengngan sopaja Paulus epangadhebba ka Mahkamah Agama lagguepon, tha-kantha parkarana epareksa'a pole epateteya. 21 Namong ampon ja' torodi, sabab badha oreng bannya'epon langkong dhari pa' polo se padha ngetek ngaddhanga Paulus e lorong. Sadajana padha asompa ta' neddha'a sareng ta' ngenoma manabi gi' ta' olle mate'e Paulus. Samangken saos reng-oreng gapaneka ampon padha asadhiya; kare anante' dhabuepon panjennengngan." 22 Ca'na komandhan jareya, "Ba'na ja' abala ka pa-sapa ja' la notorragi parkara reya ka sengko'." Kana' ngodha jareya pas esoro mole. 23 Komandhan jareya pas ngolok parwira kadhuwa, laju ngoca', "Sadhiya'agi sardhadhu dhu ratos oreng ban sardhadhu jaran pettong polo oreng, sarta sardhadhu se asanjata tombak dhu ratos oreng; dhaggi' pokol sanga' malem epamangkada ka Kaisareya. 24 Sadhiya'agi keya jaran epatompa'a ka Paulus, giba Paulus jareya sampe' salamet napa' ka Gubennor Feliks." 25 Komandhan jareya pas noles sorat se monyena kantha reya, 26 "Se Molja Gubennor Feliks. Salam dhari Klaudiyus Lisiyas! 27 Oreng ka'dhinto' epega' sareng reng-oreng Yahudi, sareng para' epateyana, ja' sakenga ta' etolong abdina sareng pasukan abdina, sabab abdina mereng ja' oreng paneka warga nagara Roma. 28 Abdina terro onenga ponapa salerressa kasala'annepon se earannagi ka oreng paneka, daddi sareng abdina oreng paneka ebakta ka Mahkamah Agamana oreng Yahudi. 29 Nyataepon oreng paneka ta' gadhuwan sala se patot eokom mate otaba epenjara. Sabab se earannagi reng-oreng Yahudi gapaneka namong barang se badha hubunganna sareng agamana reng-oreng gapaneka dibi'. 30 Saamponna gapaneka abdina badha se ngatore oneng ja' badha reng-oreng Yahudi se andhi' maksod jahat ka oreng paneka. Daddi abdina langsung ngerem oreng gapaneka ka Towan Gubennor. Ban sareng abdina reng-oreng se ngarane oreng paneka epakon areppot ka panjennengngan." 31 Dhu-sardhadhu jareya laju ajalannagi parenta jareya. Paulus egiba malem jareya keya sampe' ka Antipatris. 32 Kalagguwanna dhu-sardhadhu se ajalan soko abali ka markas, dineng pasukan jaranna nerrossagi parjalananna ngaterragi Paulus. 33 Sanapa'na pasukan jaran jareya ka Kaisareya, soradda komandhanna laju eatorragi ka gubennor, dineng Paulus pas epassra'agi keya. 34 Saellana maos sorat jareya, gubennor buru laju mareksane dhari dhimma asalla Paulus jareya. E bakto meyarsa ja' Paulus asalla dhari Kilikiya, 35 gubennor jareya laju adhabu, "Iya, mara, sengko' mareksa'a parkarana ba'na mon reng-oreng se areppottagi ba'na la napa' dha' enna'." Saellana jareya gubennor buru laju makon sopaja Paulus etahan e dhalem karatonna Herodes.
1 Lema are saellana jareya, Imam Agung Ananiyas ban pin-pamimpin Yahudi meyos ka Kaisareya abareng ban pangacara se anyama Tertulus. Sanapa'na ka jadhiya pas ngadhep ka Gubennor Feliks sarta areppottagi Paulus. 2 E bakto esoro maju, Tertulus laju areppottagi Paulus kantha reya, "Towan Gubennor Se Molja! E dhalem pamarenta'annepon panjennengngan nagara abdina taremtem. Jugan dhari kabicaksana'annepon panjennengngan ampon bannya' se epalerres sareng panjennengngan kaangguy kaparlowannepon bangsa abdina. 3 Sadajaepon gapaneka etarema kalaban pangarga'an se talebat tenggina e man-ka'dhimman, ban abdina sadaja ce' sakalangkongnga ka panjennengngan. 4 Namong, sopaja ta' bannya' baktoepon panjennengngan se tabuwang, abdina sadaja nyo'ona kasokana panjennengngan meyarsa'agi reppodan abdina se rengkes ka'dhinto'. 5 Abdina sadaja padha manggi'i ja' oreng ka'dhinto' tokang madhateng rarusu se babaja. E man-ka'dhimman oreng ka'dhinto' madhateng rarusu e antaraepon reng-oreng Yahudi, sarengngan oreng ka'dhinto' daddi kapalana gerrakannepon reng-oreng Nazaret. 6 Oreng ka'dhinto' la'-mala' ampon ngoddi manajjisa Padalemman Socce, tape sareng reng-oreng Yahudi laju etangkep. [Abdina sadaja amaksod ngadilana oreng ka'dhinto' menorot hokomma agamana bangsa abdina dibi'. 7 Namong komandhan Lisiyas arebbu' oreng ka'dhinto' dhari abdina sadaja, 8 sareng makon sopaja reng-oreng se areppottagi oreng paneka padha ngadhep ka panjennengngan.] Manabi panjennengngan ampon mareksa oreng ka'dhinto', panjennengngan dibi' tanto meyarsa dhari oreng paneka ja' sadaja se ereppottagi abdina parkara oreng ka'dhinto' pajat lerres." 9 Reng-oreng Yahudi se badha e jadhiya noro' agugat Paulus keya sarta abendherragi pa-apa se ekoca'agi Tertulus. 10 Gubennor jareya laju apareng tandha ka Paulus ja' salerana eedine abu-dhabu. Daddi Paulus adhabu, "Abdina oneng ja' panjennengngan daddi hakim e nagara ka'dhinto' ampon ataonan abidda. Daddi abdina arassa senneng ngajuwagi pambilla'an abdina e ajunannepon panjennengngan. 11 Panjennengngan kengeng nalektegi dibi' ja' ta' lebbi dhari dhubellas are se kapongkor abdina entar ka Yerusalim asambajanga. 12 Reng-oreng Yahudi ta' oneng manggi'i abdina atokar sareng pasera'a saos, otabana makompol oreng kaangguy mabadha rarusu e Padalemman Socce otabana e kennengnganna kabakteyan otabana e ka'dhimma'a saos e dhalem kottha. 13 Reng-oreng ka'dhinto' jugan ta' kera bisa abukteyagi sadajana se earannagi ka abdina e ajunannepon panjennengngan. 14 Pajat abdina kodu ngakone e ajunanna panjennengngan ja' abdina nyemba ELOHIMepon bangatowa abdina sadaja menorot pangajarannepon Isa se sareng reng-oreng Yahudi eanggep sala. Namong abdina gi' parcaja ka sadajaepon se etoles e dhalem Ketab Mosa sareng Ketabba Bi-nabbi. 15 Akadi reng-oreng Yahudi gapaneka, abdina jugan gadhuwan pangarebban ka ELOHIM ja' sadajana oreng bakal odhi'a pole saamponna mate -- sadajana oreng se sae, jugan se juba'! 16 Lantaran gapaneka abdina terros aehteyar epagu-onggu, sopaja essena ate abdina teptep berse e dhalem panggaliyanna ELOHIM sareng e adha'epon manossa. 17 Saamponna pan-saponapan taon tadha' e Yerusalim, abdina abali ka kottha gapaneka, marengngagiya bantowan pesse ka bangsa abdina sarengngan jugan parlo ngatorragiya kurban ka ELOHIM. 18 E bakto abdina ajalannagi maksod gapaneka, reng-oreng ka'dhinto' manggi'i abdina e Padalemman Socce, saamponna abdina lastare ajalannagi opacara nyocce'e aba'. E bakto gapaneka e ka'dhissa' ta' bannya' oreng, sarengngan jugan tadha' rarusu. 19 Namong badha reng-oreng Yahudi dhari propinsi Asia. Reng-oreng gapaneka se samasthena badha e ka'dhinto' se areppot ka panjennengngan, manabi badha se earannagiya ka abdina. 20 Otabana diggal me' olle reng-oreng ka'dhinto' notorragi dibi' kajahadan ponapa se epanggi elakone abdina e bakto abdina eadhebbagi ka Mahkamah Agama. 21 Reng-oreng ka'dhinto' namong manggi settong okara ka'dhinto' saos se ekoca'agi abdina e adha'epon, enggi ka'dhinto': Kaula eadili e are mangken polana kaula parcaja ja' oreng se mate bakal epaodhi'a pole." 22 Feliks se la bannya' ngagali parkara pangajaranna Isa, pas notop sidhangnga parkara jareya. "Sengko' motosana parkara reya," dhabuna, "mon komandhan Lisiyas la dhateng dha' enna'." 23 Saellana jareya, Feliks pas apareng parenta ka parwira se epassrae ajaga Paulus, sopaja Paulus teptep etahan tape sopaja eberri'i kabebasan sakone' ban ngedine ca-kancana ngatore pa-apa kaparlowanna. 24 Saellana olle pan-barampan are dhari jareya Feliks rabu bi' rajina se anyama Drusila; Drusila jareya oreng Yahudi. Feliks pas makon oreng ngone'e Paulus, ban saellana jareya laju meyarsa'agi Paulus nerrangngagi parkara parcaja ka Isa Almasih. 25 Tape e bakto Paulus nerrossagi abu-dhabu parkara kajujuran ban tahan napso ban okoman e Are Keyamat, Feliks laju tako', pas adhabu, "Kassa' ba'na abali ka kennengnganna sateya. Bi' sengko' ba'na eologa pole mon badha kasempadan." 26 Sabatara jareya Feliks ngarep olleya pesse dhari Paulus. Jareya sababba Feliks li-baliyana makon oreng ngone'e Paulus, eajaga abu-dhabu. 27 Saellana olle dhu taon, Gubennor Feliks egante Perkiyus Festus. Sarrena Feliks terro ngala'a atena reng-oreng Yahudi, daddi Paulus paggun epenjara.
1 Saellana olle tello are se napa' ka dhaera jareya, Festus laju meyos dhari Kaisareya ka Yerusalim. 2 E jadhiya mam-imam kapala ban pin-pamimpin Yahudi areppottagi Paulus. Reng-oreng jareya terros nyacae 3 sopaja dhari kabecce'anna Festus ka reng-oreng jareya Festus kasokana makon oreng ngeba Paulus ka Yerusalim; sabab reng-oreng jareya la mopakat mateyana Paulus e tengnga jalan. 4 Tape Festus adhabu, "Paulus sateya etahan e Kaisareya; ban sengko' ta' abit pole bakal abaliya dha' essa'. 5 Daddi, dina me' olle reng-oreng se daddi pamimpin e antarana ba'na abareng ban sengko' ka Kaisareya, ban agugat Paulus e dhissa' mon pajat Paulus jareya badha kasala'anna." 6 Saellana alenggi e Yerusalim ra-kera ballung are otaba sapolo are aggi', Festus gubar ka Kaisareya. Kalagguwanna Festus jareya mabadha sidang pangadilan, sarta makon oreng sopaja Paulus epangadhep. 7 Sanapa'na Paulus ka jadhiya, reng-oreng Yahudi se dhateng dhari Yerusalim manjeng e sakalenglengnga, sarta molae nyebbuttagi sabarang se berra' se earannagi ka Paulus. Tape reng-oreng jareya ta' bisa abukteyagi bendherra sabarang se earannagi jareya. 8 E dhalem pambilla'anna, Paulus adhabu kantha reya, "Kaula ta' ngalakone pa-ponapa se sala ka hokomma Mosa otaba ka Padalemman Socce otabana ka Kaisar Roma." 9 Tape sarrena Festus terro ngala'a atena reng-oreng Yahudi, daddi laju adhabu, "Apa ba'na endha' egiba ka Yerusalim, eadilana e dhissa' e adha'na sengko' parkara se earannagi ka ba'na kabbi reya?" 10 Saodda Paulus, "Abdina samangken manjeng e ajunanna mahkamah Kaisar Roma; e ka'dhinto' abdina kodu eadili. Panjennengngan ngagali ja' abdina ta' gadhuwan sala ka oreng Yahudi. 11 Ja' sakenga abdina ta' atoro' ka hokom sareng ngalakone kasala'an se patot eokom sareng okoman mate, abdina halal. Namong manabi sabarang se earannagi ka'dhinto' sadajana sala, pasera'a saos ta' gadhuwan ha' massra'agi abdina ka reng-oreng ka'dhinto'. Abdina nyo'ona sopaja eadili e pangadilanna Kaisar!" 12 Saellana aparembagan ban hat-panasehadda, Festus adhabu, "Ba'na menta eadili e pangadilanna Kaisar, daddi ba'na kodu ngadhep Kaisar." 13 Ta' saapa abidda dhari jareya, Rato Agripa ban Bernike meyos ka Kaisareya aparenga salamet ka Festus. 14 Saellana olle pan-barampan are se badha e jadhiya, Festus notorragi parkarana Paulus ka Rato Agripa. Dhabuna Festus, "E ka'dhinto' badha oreng tahanan se ampon etahan e jamanna Feliks. 15 E bakto abdina badha e Yerusalim, mam-imam kapala sareng pin-pamimpin Yahudi agugat oreng gapaneka ka abdidalem sarta nyo'on sopaja abdidalem ngokom oreng gapaneka. 16 Namong abdidalem ngoca' ja' oreng Roma ta' bisa motos ngokom oreng, manabi oreng se eparkara'agi gapaneka gi' ta' epadhep-adhebban sareng reng-oreng se agugat sareng gi' ta' eparenge kasempadan abillai aba'na. 17 Daddi, e bakto reng-oreng gapaneka dhateng ka ka'dhinto', abdidalem ta' anante' bit-abit. Kalagguwanna abdidalem terros mabadha sidang pangadilan sareng marenta'agi sopaja oreng ka'dhissa' epangadhep ka abdidalem. 18 E bakto reng-oreng se agugat gapaneka manjeng ngajuwagi gugadan, se esebbuttagi reng-oreng gapaneka tadha' settonga kasala'an se sareng abdidalem esanggu earannagiya sareng reng-oreng gapaneka. 19 Reng-oreng se agugat gapaneka namong gadhuwan pamanggi se bida sareng oreng se eparkara'agi gella' e dhalem parkara agamana reng-oreng gapaneka dibi' sarta parkara oreng se anyama Isa. Se anyama Isa ka'dhinto' ampon mate, namong Paulus maksa ngoca' ja' Isa gapaneka odhi'. 20 Abdidalem bingong kadi ponapa se kengenga katerrangan e dhalem parkara ka'dhinto', daddi abdidalem atanya ka Paulus ponapa Paulus poron ekerema ka Yerusalim sopaja parkarana eadili e ka'dhissa'. 21 Namong Paulus nyo'on nae' bandhing, nyo'on sopaja teptebba enneng e tahanan kantos parkarana epotos sareng Kaisar. Daddi abdidalem marenta'agi sopaja Paulus gapaneka etahan terros, kantos abdidalem gadhuwan kasempadan ngerema Paulus gapaneka ka Kaisar." 22 Dhabuna Rato Agripa ka Festus, "Sengko' dibi' terro ngedhinga cacana oreng jareya." "Lagguepon junandalem badhi meyarsa'a dibi'," saodda Festus. 23 Kalagguwanna Agripa ban Bernike rabu kalaban opacara kabessaran. Rato se kadhuwa maso' ka kennengnganna sidang eerengngagi ja-pangrajana angkadan perrang, ban reng-oreng se apangkat tenggi e kottha jareya. Kalaban dhabuna Festus, Paulus egiba maso'. 24 Ca'na dhabuna Festus, "Rato Agripa sareng para hadirin sadajana! Oreng ka'dhinto' ampon ereppottagi ka abdidalem sareng sadajana bangsa Yahudi, se badha e Yerusalim sareng se badha e ka'dhinto'. Reng-oreng Yahudi paneka reng-cerrengan ngoca' ja' oreng paneka ta' patot epaodhi'. 25 Namong abdidalem ta' manggi kasala'an pa-ponapa se elakone oreng ka'dhinto' se ekenneng okom sareng okoman mate. Ban sarrena oreng ka'dhinto' dibi' nyo'on sopaja parkarana eadili e pangadilanna Kaisar, daddi abdidalem motossagi oreng ka'dhinto' ekerema ka Kaisar. 26 Namong abdina gi' ta' gadhuwan katerrangan se masthe parkara oreng gapaneka, se etolesa e dhalem sorat abdidalem ka Kaisar. Ka'dhinto' sababba aponapa oreng gapaneka sareng abdidalem me' epangadhep ka junandalem, kong-langkong ka Se Molja Rato Agripa! Maksod abdidalem, sopaja saamponna pamareksa'an ka'dhinto', badha se bisa etoles sareng abdidalem. 27 Sabab menorot pamanggi abdidalem, ta' lerres ngerem tahanan ta' kalaban nyebbuttagi kasala'an se earannagi ka aba'epon."
1 Dhabuna Agripa ka Paulus, "Mara ba'na olle acaca kaangguy abillai aba'na." Daddi Paulus laju nyongjung, pas ngajuwagi pambilla'anna kantha reya: 2 "Se Molja Rato Agripa! Abdidalem arassa ce' pojurra kengeng ngajuwagi pambilla'an ajunannepon junandalem parkara sadaja se earannagi reng-oreng Yahudi ka abdidalem; 3 kong-langkong amarga junandalem ce' ngagalina ka adat sareng masalah-masalahepon oreng Yahudi. Daddi abdidalem nyo'on ka junandalem ngereng kasokana pasabbar meyarsa'agi katerrangan abdidalem ka'dhinto'. 4 Sadajana oreng Yahudi oneng kadi ponapa odhi' abdidalem ngabidi abdidalem gi' ngodhana. Sadajana padha oneng ja' ngabidi gi' ngodha abdidalem ampon odhi' e antarana bangsa abdidalem dibi' e Yerusalim. 5 Reng-oreng Yahudi ampon abit se oneng parkara abdidalem. Ban manabi poron, reng-oreng Yahudi gapaneka kengeng nyakse'e ja' ngabidi gi' dhimen abdidalem odhi' menangka oreng Farisi kalaban atoro' ka sadajana atorannepon se paleng kerras e dhalem agama abdidalem. 6 Ban samangken abdidalem badha e ka'dhinto' eadilana polana abdidalem parcaja ka parjanjiyan se ebadhi Guste ELOHIM ka bangatowa abdidalem sadaja. 7 Parjanjiyan gapaneka jugan se erep-arep sareng dhubellas sukuna bangsa Isra'il, kantos padha abakte ka ELOHIM seyang malem. Daddi polana abdidalem parcaja ka parjanjiyan gapaneka, Rato Se Molja, abdidalem esala'agi sareng reng-oreng Yahudi. 8 Aponapa tan-taretan reng-oreng Yahudi se badha e ka'dhinto' me' ta' parcaja ja' ELOHIM maodhi' pole oreng se seda? 9 Gi' dhimen abdidalem dibi' gadhuwan pamanggi ja' ponapa'a saos kodu elakone sareng abdidalem kaangguy ngamoso Isa dhari Nazaret. 10 Ban pajat gapaneka se elakone abdidalem e Yerusalim. Kalaban sorat kobasa dhari mam-imam kapala abdidalem mamaso' ka penjara reng-oreng se esto ka ELOHIM sabannya'na. Abdidalem la'- mala' noro' mopakat sopaja reng-oreng gapaneka eokom mate. 11 Serreng abdidalem nyeksa reng-oreng gapaneka e ngan- kennengnganna kabakteyan, sopaja maksa reng-oreng gapaneka ta' ngakone se daddi kaparcaja'annepon dibi'. Ate abdidalem arassa ce' panassa, kantos abdidalem jugan entar ka tha-kottha laenna nyerser reng-oreng se parcaja ka Isa gapaneka." 12 "Kalaban maksod gapaneka jugan abdidalem entar ka Damsyik, abakta sorat kobasa dhari mam-imam kapala. 13 E bakto abdidalem gi' badha e tengnga jalan, Rato Se Molja, e baja beddhuk abdidalem nengale badha sonar dhari langnge' se atera'an dhari are. Sonar gapaneka nera'e sakalengleng abdidalem sareng sakalenglengnga reng-oreng se ajalan asareng abdidalem. 14 Abdidalem sareng se laen padha labu ka tana. Saamponnepon ka'dhinto' abdidalem laju mereng sowara se adhabu ka abdidalem ngangguy oca' Ibrani, 'Saulus, Saulus! Arapa ba'na me' terros nganeyaja Sengko'¿ Ba'na bakal sake'a dibi', mon ba'na ros- terrosan alaban pimpinanna Salerana se daddi towanna ba'na.' 15 Daddi abdidalem atanya, 'Pasera Junandalem, Guste?' Guste Isa adhabu, 'Sengko' reya Isa se ekaneyaja ba'na. 16 Mara jaga, pas manjeng! Sengko' ngaton ka ba'na polana ba'na bi' Sengko' epadaddiya Tang abdi. Ba'na kodu notorragi ka oreng laen apa se etangale'e ba'na e are teya parkara Sengko' ban parkara apa se bi' Sengko' gi' eduduwagiya ka ba'na e bakto se bakal dhateng. 17 Sengko' mabebasa ba'na dhari bangsa Isra'il ban dhari sa- bangsa laenna se banne Yahudi. Bi' Sengko' ba'na esorowa entar ka sa-bangsa jareya; 18 ba'na kodu mokka' matana reng-oreng jareya sopaja kalowar dhari pettengnga sarta maso' ka terrangnga, sopaja sa-bangsa jareya lopoda dhari kakobasa'anna Iblis ban ekobasae ELOHIM, sopaja kalaban parcaja ka Sengko' reng-oreng jareya bakal esapora'a sarta bakal daddiya anggotana ommat peleyanna ELOHIM.' " 19 "Daddi, Rato Agripa, abdidalem terros aehteyar sopaja abdidalem ta'at ka pangatonan se etarema abdidalem dhari ELOHIM gapaneka. 20 Abdidalem rang-terrangan malae reng-oreng sopaja padha'a atobat dhari sa-dusana sarta massra'agi aba'epon ka ELOHIM, sareng noduwagi e dhalem tengka gulina ja' aba'epon pajat ampon atobat ongguwan. Abdidalem notorragi parkara gapaneka dha'-adha'epon e Damsyik, saamponnepon gapaneka e Yerusalim sareng e saantero Yudea, jugan e antarana reng-oreng se banne Yahudi. 21 Ka'dhinto' se daddi lantarannepon reng-oreng Yahudi nangkep abdidalem e Padalemman Socce sareng aehteyar mateyana abdidalem. 22 Namong kantos samangken abdidalem gi' etolong sareng ELOHIM, kantos abdidalem kengeng manjeng e ka'dhinto' notorragiya kasakseyan abdidalem ka sadajana oreng  se raja sareng se kene'. Sadaja se eatorragi abdidalem ka'dhinto' ta' laen dhari se ampon enobuwattagi sareng bi-nabbi, kadi ka'dhinto' jugan sareng Mosa; 23 enggi ka'dhinto' ja' Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM ka'dhissa' kodu nanggung sangsara, sareng kodu daddi oreng se dha'-adha' kadibi' odhi' pole saamponna seda; sopaja kalaban jalan gapaneka Salerana kengeng aberta'agi parkara terrang  enggi paneka kasalameddan  ka reng-oreng Yahudi sareng se banne Yahudi." 24 Parappa'na Paulus ngotara'agi pambilla'anna jareya, Festus aera', "Ba'na la gila, Paulus! Elmona ba'na se bannya' jareya andaddiyagi ba'na gila!" 25 Tape Paulus nyaot, "Abdina ta' gila, Guste Se Molja! Sadajana se eatorragi abdidalem ka'dhinto' lerres, sareng kalowar dhari pekkeran se baras. 26 Rato Agripa ngagali onggu ka sadajana parkara ka'dhinto'. Daddi abdina bangal mator rang-terrangan e ajunanna Rato. Abdina yakin tadha' settonga dhari sadajana parkara gella' se ta' ekaonenge sareng Rato, sabab sadajana gapaneka ta' kadaddiyan e kennengngan se ta' tek-ngetek. 27 Guste Rato Agripa, ponapa junandalem parcaja ka sadajana se edhabuwagi bi-nabbi? Manabi ca'epon babudhun abdidalem, junandalem tanto parcaja!" 28 Rato Agripa laju adhabu ka Paulus, "Apa bi' ba'na esanggu gampang madaddiya sengko' oreng Kristen e dhalem bakto se sakejja' reya?" 29 "E dhalem bakto se sakejja' otaba se abit," ca'na dhabuna Paulus, "abdidalem nyo'on ka ELOHIM sopaja junandalem sareng sadajana se meyarsa'agi abdidalem e are mangken kengenga daddi padha sareng abdidalem -- kajabana kalenthong ka'dhinto'!" 30 Dhi-budhina rato, gubennor ban Bernike sarta sakabbiyanna oreng se badha e jadhiya laju padha jaga. 31 Sanapa'na kalowar, kabbi padha saleng ngoca', "Oreng rowa ta' andhi' kasala'an settonga se pantes eokom bi' okoman mate, otabana epenjara." 32 Agripa laju adhabu ka Festus, "Oreng reya la ekenneng ocol, ja' sakenga ta' agugat sopaja parkarana eadili Kaisar."
1 Saellana epotossagi ja' sengko' ban en-laenna kodu alajar ka Italia, Paulus ban reng-oreng tahanan se laen epassra'agi ka Yuliyus, parwirana pasukanna tantara Roma se enyamae "Resimen Kaisar". 2 Sengko' kabbi ongga ka kapal se dhateng dhari Adramitiyum, saellana jareya laju mangkat nompa' kapal jareya se la alajara ka palabbuwan-palabbuwan e propinsi Asia. Badha oreng Makedoniya se dateng dhari Tesalonika, nyamana Aristarkhus, noro' alajar bareng sengko' ban en-laenna. 3 Kalagguwanna la napa' ka Sidon. Yuliyus ce' becce'na ka Paulus. Paulus eedine manggi'i ca-kancana sopaja ca-kancana jareya bisa aberri' ka Paulus pa-apa se ekabuto salerana. 4 Dhari jadhiya sengko' kabbi nerrossagi se alajar. Angen dhateng dhari adha', daddi kapal jareya alajar terros noro' penggirra tase' polo Siprus se abak kaaddhangan dhari angen. 5 Saellana jareya pas alajar ngalebadi tase' se dhep-adhebban ban Kilikiya sarta Pamfiliya, laju napa' ka Mira e nagara Likiya. 6 E jadhiya parwira gella' nemmo kapal dhari Aleksandriya se alajara ka Italia. Daddi sengko' ban en-laenna ealle ka kapal jareya. 7 Se alajar jareya sampe' pan-barampan are ce' lerena, tape maske ce' malaradda, dhi-budhina napa' ka kottha Knidus. Saellana jareya, sarrena angenna gi' ta' nyaman keya, sengko' kabbi padha ta' bisa nerrossagi parjalanan ka tojjuwan se dha'-adha'na. Daddi sengko' kabbi pas alajar ka lao'na polo Kareta lebat Tanjung Salmone sopaja ta' ekennenga tambu angen. 8 Sengko' kabbi terros alajar ce' malaradda lebat penggir serengnga polo jareya sampe' dhi-budhina napa' ka settong kennengngan se anyama Palabbuwan Indah, se ta' saapa jauna dhari kottha Laseya. 9 E bakto jareya Are Raja Panebbusanna Dusana oreng Yahudi la lebat. La bannya' bakto se tabuwang, daddi babaja mon alajar terros. Daddi Paulus apareng petodu kantha reya ka sengko' kabbi, 10 "Tan-taretan, noro' pamanggi kaula babaja mon alajar terros. Rogi se bakal etanggunga sampeyan sareng kaula banne pera' mowadan sareng kapal, namong jugan nyaba daddi tarowanna." 11 Tape parwira gella' aparcaja'an ka jurmoddhi etembang ban ka Paulus. 12 Palabbuwan e jadhiya pajat ta' becce' mon ekennengnge kapal e mosem cellep. Daddi kabannya'an bandhigana mopakat alajara pole, aehteyara sopaja napa' ka Feniks ban ennengnga e jadhiya saabidda mosem cellep. Feniks jareya palabbuwan e Kareta se addhep ka bara' dhaja ban bara' lao'. 13 E bakto jareya angen lao' ser-kalesserran. Daddi reng-oreng kapalan padha nyangka la bisa nerrossagi se alajar. Daddi laju abungkar jangkar sarta pas alajar noro' penggir serengnga polo Kareta. 14 Tape ta' abit saellana jareya laju dhateng kaleng busbus ÂÂ se enyamae angen Temor Lao' -Â ce' tandhessa dhari tenggangan, 15 mokol kapal se etompa' sengko' kabbi jareya. Sarrena kapal jareya ta' kera bisa terros alajar ngadhebbi angen, daddi sengko' kabbi padha passra, kapal epanneng elanyo' aeng egiba angen. 16 Kapal jareya abak katotoban sakone' e bakto lebat e lao'na polo Kauda se kene' jarowa. E jadhiya sengko' kabbi ahasel ngobasae sakocina kapal maske ce' malaradda. 17 Saellana sakoci jareya epaongga ka kapal, kapal jareya dibi' epakoko bi' tale se ele'le'agi ka kapalla. Sarrena tako' ame' kapal jareya kandhas e dhasarra beddhi Sirtis se nengke', lajar epatoron, ban kapal epanneng noro'agi angen. 18 Angen terros ngamok, sampe' kalagguwanna mowadanna kapal jareya molae ebuwang ka dhalem tase'. 19 Kalagguwanna pole kas-pakakassa kapal jareya ebuwang keya ka dhalem tase' bi' para bandhigana dibi'. 20 Sampe' ban-barampan are abidda sengko' kabbi padha ta' nangale'e are ban bintang, dineng angen terros ngamok. Sampe' dhi-budhina sengko' kabbi padha ta' andhi' pangarebban se salamedda. 21 Saellana abit reng-oreng se alajar ta' kalaban ngakan pa- apa, Paulus ngadek e nga'-tengnga'anna oreng jareya kabbi, laju adhabu, "Tan-taretan! Ja' sakenga sampeyan padha atoro' ka oca' kaula ban ta' alajar dhari Kareta, tanto ta' kera ngalame karosagan sareng karogiyan se kantha paneka. 22 Tape samangken kaula nyo'ona ka sampeyan sadaja sopaja padha'a raja ate. Sampeyan ta' kera badha se kantos seda maske settonga; sampeyan pera' kaelangana kapal paneka. 23 Sabab malemma malaekadda ELOHIM se esemba kaula, enggi paneka ELOHIM se kaagungan kaula paneka, rabu ka kaula. 24 Malaekat gapaneka adhabu, 'Ta' osa tako', Paulus! Sabab ba'na ngadhebba ka Kaisar. Ban dhari kabecce'anna ELOHIM ka ba'na, oreng se alajar ban ba'na bakal salamedda kabbi polana ba'na.' 25 Daddi, tan-taretan, ngereng padha paraja ate! Sabab kaula parcaja ka ELOHIM ja' sadajana bakal kadaddiyana akadi se ampon edhabuwagi ka kaula. 26 Namong dhaggi' sampeyan sareng kaula bakal padha'a kandhas e paseserra settong polo." 27 E malem se kapeng pa' bellas sengko' ban en-laenna padha bang-kambangan e Tase' Adriya. Ra-kera tengnga malem para bandhiga arassa kapal teppa'na para' napa'a ka tenggangan. 28 Daddi reng-oreng jareya laju ngolor tale se ekattonge bato, ngokora dhalemma tase'. Laju etemmo ja' e jadhiya dhalemma para' pa' polo meter. Ta' abit saellana jareya dhalemma tase' jareya laju eokor pole, ban etemmo ja' tase' e kennengngan jareya dhalemma para' tello polo meter. 29 Reng-oreng jareya padha tako' kapalla kandhas ka karang, daddi laju matoron jangkar pa'-empa' dhari bagiyan budhina kapal, sambi ngarep mandar duliya laggu. 30 Para bandhigana ta' asa'-kasa' ngoddi buruwa dhari kapal; reng-oreng jareya matoron sakoci ka aeng, tha-kantha masanga jangkar dhari bagiyan adha'na kapal. 31 Tape Paulus adhabu ka parwira ban ka rit-parjurit se badha e kapal jareya, "Manabi para bandhiga paneka ta' paggun enneng e kapal, sampeyan ta' kera salamet sadaja." 32 Daddi bi' rit-parjurit jareya talena sakocina eketthok, sampe' sakocina elanyo' aeng. 33 Sabellunna pajjar ngombar, Paulus menta ka reng-oreng se badha e kapal jareya sopaja ngakan kabbi. Dhabuna, "Ampon pa' bellas are abidda sampeyan padha anante' e dhalem kabadha'an kobater, ta' adha'ar pa-ponapa sakale. 34 Daddi ngereng, adha'ar maske sakone'' " ganeka parlo sopaja sampeyan kowat pole. Sabab sampeyan bakal salamedda sadaja, ta' kera apa-ponapa." 35 Saellana adhabu kantha jareya Paulus mondhut roti, laju asokkor ka Pangeran e adha'na reng-oreng se badha e kapal jareya kabbi. Saellana jareya rotina laju egi-bagi, pas edha'ar. 36 Daddi reng-oreng jareya kabbi pas tegger pole atena, laju padha noro' ngakan. 37 Reng-oreng e kapal jareya bannya'na kabbi dhu ratos pettong polo ennem. 38 Saellana padha ngakan sacokobba reng-oreng jareya laju mowang gandum ka tase' sopaja kapalla dhammanga. 39 E bakto are la seyang, para bandhigana kapal jareya nangale'e tenggangan, tape ta' tao tenggangan apa jareya. Tape reng-oreng jareya nangale'e tellu' ban penggir serengnga, daddi laju amaksod maambuwa kapalla e jadhiya mon bisa. 40 Daddi le-talena jangkarra eketthok, dineng jangkarra edina epatasellem ka tase'. Le-talena dhi-kamoddhi ebukka' kabbi. Saellana jareya lajar e bagiyan adha'na kapal epasang, sopaja kapal jareya esothoga angen ka paseser. 41 Tape kapal jareya tabentor ka dhasarra beddhi. Bagiyan adha'na kapal jareya kandhas ka beddhi ban ta' bisa aguli, dineng bagiyan budhina ancor ekenneng omba' se banter. 42 Rit-parjurit e kapal jareya aneyat mateyana sakabbiyanna oreng tahanan, sabab tako' me'-ame' tahanan jareya padha alangngoy ka tenggangan laju buru. 43 Tape parwira gella' lang-ngalange neyadda rit-parjurit, sabab aba'na andhi' maksod nolonga Paulus. Bi' parwira jareya reng-oreng se bisa alangngoy esoro alonca' kaadha' pas alangngoy ka tenggangan; 44 Se laenna esoro toron jang budhiyan, esoro neggu'i ka pan- papan otabana la'-bella'anna kapal jareya. Kalaban jalan se kantha jareya kabbi se nompa' kapal jareya salamet napa' ka tenggangan.
1 Saellana salamet napa' ka tenggangan, sengko' kabbi buru tao ja' kennengngan jareya nyamana Malta. 2 Pandhudhu'na ce' becce'na ka sengko' kabbi. Reng-oreng jareya narema sengko' kabbi kalaban becce' sarta ngodhi'agi apoy polana e bakto jareya molae ojan ban hawana ce' cellebba. 3 Paulus makompol ju-kaju, esaba' ka apoy gella'. E bakto jareya badha olar kalowar, polana panassa apoy gella', olar jareya laju ngekke' tanangnga Paulus. 4 E bakto nangale'e olar gella' agantong e tanangnga Paulus, reng-oreng e polo jareya laju padha saleng ngoca', "Oreng rowa tantona tokang mate'e oreng, sabab maske la lopot dhari pate e tase', bi' Dewi Kaadilan ta' ebagi odhi' keya." 5 Tape bi' Paulus olar jareya ekepattagi ka apoy, ban salerana ta' arassa sake' sakale. 6 Reng-oreng se badha e jadhiya nyangka sakejja' aggi' tanangnga Paulus tanto pas bara, otabana Paulus laju labu seda daksakala. Tape saellana anante' abak abit, ban Paulus ta' apa- rapa, pekkeranna reng-oreng jareya aoba ban ngoca' ja' Paulus jareya diba. 7 Ta' saapa jauna dhari jadhiya badha tana andhi'na Publiyus, pangraja se paleng tenggi e jadhiya. Publiyus jareya narema sengko' kabbi kalaban ce' becce'na, sengko' kabbi eanggep tamoyya dibi' sampe' tello are abidda. 8 E bakto jareya eppa'na sake' panas ban disentri. Paulus nyongngo' se sake' jareya, pas adu'a sarta nompangngagi astana ka attassa oreng jareya, sampe' baras. 9 Nangale'e kadaddiyan jareya, sakabbiyanna oreng se sake'e polo jareya nyabis ka Paulus, ban kabbi padha epabaras. 10 Reng-oreng polo ari'-berri' ce' bannya'na ka sengko' kabbi, ban e bakto alajara pole, reng-oreng jareya ngeba'agi ka kapal pa-apa se ekabuto sengko' kabbi e dhalem parjalanan jareya. 11 Saellana olle tello bulan e jadhiya, sengko' kabbi mangkat dhari polo jareya ongga ka kapal dhari Aleksandriya se saabidda mosem cellep alabbu e polo jareya. Kapal jareya ngangguy lambang "Diba Kembar Kastor ban Poluks". 12 Sengko' kabbi toron e kottha Sirakusa ban neng e jadhiya tello are abidda. 13 Dhari jadhiya sengko' alajar pole noro' paseser sampe' napa' ka kottha Regiyum. Kalagguwanna angen dhateng dhari lao', daddi buru olle dhu are la napa' ka kottha Putiyoli. 14 E jadhiya sengko' kabbi tatemmo ban reng-oreng se parcaja ka Isa, sarta eajak apolong bi' reng-oreng jareya samenggu abidda. Saellana jareya sengko' kabbi laju mangkat ka Roma. 15 Tan-taretan e Roma se parcaja ka Isa ngedhing kabarra sengko' kabbi, daddi laju padha ngamba' sampe' ka Pasar Apiyus ban Pasanggerra'an Tello'. Saellana Paulus tatemmo bi' reng-oreng jareya, kabbi padha asokkor ka ELOHIM ban atena daddi tegger. 16 Sanapa'na ka Roma, Paulus eedine neng kadibi'an, ejaga bi' parjurit kasorang. 17 Saellana olle tello are, Paulus makompol pin-pamimpinna oreng Yahudi e kottha jareya. Saellana padha akompol, Paulus adhabu, "Tan-taretan! Kaula ta' gadhuwan sala pa-ponapa ka bangsa kaula, jugan ta' nyalae adad kabiyasa'an se etarema kaula sareng sampeyan dhari para bangatowa. Namong kaula etangkep e Yerusalim sareng epassra'agi ka oreng Roma. 18 Saamponna epareksa, sareng oreng Roma kaula epabebasa, amarga epanggi ja' kaula ta' gadhuwan sala pa-ponapa se pantes eokom mate. 19 Namong sarrena reng-oreng Yahudi ta' narema, kaula tapaksa nyo'on sopaja parkara kaula eadili e pangadilanna Kaisar Roma. Kaula se nyo'on kantha ganeka banne polana kaula badha se earannagiya ka bangsa kaula dibi'. 20 Ganeka sababba aponapa kaula me' makompol sampeyan sadaja; kaula terro acaca'a bi' sampeyan. Sabab kaula ekalenthong namong polana Panyalamet se erep-arep sareng bangsa Isra'il." 21 Reng-oreng jareya laju ngoca' ka Paulus, "Kaula e ka'iya ta' narema sorat dhari Yudea se nerrangngagi parkara sampeyan. Jugan tadha' taretan settonga se dhateng dhari ka'issa' se ngeba kabar parkara sampeyan otaba se arasanan juba' parkara sampeyan. 22 Namong kaula sadaja terro jugan merengnga parkara kaparcaja'anna sampeyan, sabab kaula padha mereng ja' pangajaran se ekaparcajai sampeyan ecale oreng." 23 Daddi reng-oreng jareya ban Paulus nantowagi are se akompola. E are jareya bannya' oreng entar ka kalenggiyanna Paulus. Dhari gi' laggu sampe' malem Paulus nerrangngagi ban ngabarragi ka reng-oreng jareya berta parkara baramma ELOHIM marenta menangka Rato. Kalaban ngala' yat-ayat dhari Ketab Mosa ban Ketab Bi-nabbi, Paulus aehteyar maparcaja'a reng-oreng jareya ka Isa. 24 Badha se parcaja ka apa se edhabuwagi Paulus, badha keya se ta' parcaja. 25 Daddi kalaban panemmo se ta' padha se settong ban settongnga reng-oreng jareya ondur dhari jadhiya e bakto Paulus adhabu kantha reya ka reng-oreng jareya, "Pajat ce' lerressa dhabuna Errohna ELOHIM kalaban parantara'anna Nabbi Yesaya ka bangatowana sampeyan! 26 ELOHIM adhabu, 'Kassa' kabala ka bangsa reya: Ba'na bakal terrosa ngedhingngagi, tape ta' ngarte; ba'na bakal terrosa ngabbassagi, tape ta' nangale. 27 Sabab pekkeranna bangsa reya la tompol, kopengnga la kopok, matana epameddem. Jareya kalakon sopaja bangsa reya matana ta' nangale, kopengnga ta' ngedhing, pekkeranna ta' ngarte, ban bangsa jareya ta' abali ka Sengko', ban bi' Sengko' pas epabarasa.' " 28 Dhi-budhina Paulus adhabu, "Tan-taretan, sampeyan kodu oneng ja' kabar parkara kasalameddan dhari ELOHIM samangken ampon ekabarragi ka sa-bangsa laen se banne Yahudi. Sadajana padha atoro'!" [ 29 Saellana Paulus mare se adhabu kantha jareya, reng-oreng Yahudi gella' ondur kabbi sambi padha apadu se settong ban settonga.] 30 Dhu taon abidda Paulus alenggi e Roma, neng e bengko sewa'anna dibi'. Sapa'a bai se entar ka jadhiya etarema kalaban senneng ate. 31 Paulus ngabarragi kalaban bangalan parkara baramma ELOHIM marenta menangka Rato ban parkara Isa Almasih. Paulus alampa'agi jareya kalaban bebas, ta' elang-alange.
1 Tan-taretan sadaja e Roma se ekaase'e ELOHIM ban se etembali ELOHIM kaangguy epadaddiya ommadda. Kaula ampon epele ban eangkat sareng ELOHIM malolo kaangguy aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM. 2 Kabar Bagus paneka ampon ejanjiyagi ELOHIM gi' jaman lamba' kalaban parantara'anna bi-nabbina, ban ampon etoles e dhalem Alketab. 3 Kabar Bagus gapaneka parkara Pottrana ELOHIM, Guste Isa Almasih. Manabi noro' etongan sacara manossa, Salerana toronanna Daud, 4 tape sacara illahi Isa gapaneka nyatana Pottrana ELOHIM. Gapaneka ebukteyagi kalaban kobasana se lowar biyasa kalaban odhi' pole dhari sedana. 5 Kalaban parantara'anna Isa gapaneka jugan kaula narema paparengnga ELOHIM epadaddi rasul, sopaja kaula -- kaangguy ahormadi Almasih -- nonton reng-oreng dhari sadajana bangsa sopaja parcaja sareng ta'at. 6 Se emaksod sareng sadajana bangsa tamaso' jugan sampeyan se badha e Roma paneka. Sampeyan etembali jugan kaangguy daddi ommattepon Isa Almasih. 7 Lantaran gapaneka kaula asoradan ka sampeyan. Moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan ban kaula sarta Guste Isa Almasih marengana berkat sareng baras salamet ka sampeyan. 8 Kapeng settong kalaban parantara'anna Isa Almasih kaula asokkor ka ELOHIM polana sampeyan sadaja; sabab oreng sadunnya padha mereng ja' sampeyan ce' parcajana ka Almasih. 9 Kaula ros-terrosan enga' ka sampeyan manabi adu'a. ELOHIM saksena ja' kaula ngoca' sabendherra. ELOHIM gapaneka se eabdi kaula kalaban gu-onggu ate kalaban aberta'agi Kabar Bagus parkara Pottrana. 10 Kaula nyo'on kalaban gu-onggu ka ELOHIM moga-moga Salerana kasokana ngedine kaula entar ka sampeyan. 11 Sabab kaula ce' terrona tapanggiya sareng sampeyan sopaja berkat paparengnga Errohna ELOHIM ka kaula bi' kaula ekenneng kambuli'i sareng sampeyan kaangguy makowat sampeyan. 12 Maksod kaula enggi paneka polana sampeyan sareng kaula ampon padha parcaja ka Isa Almasih, daddi bisa saleng makowat. 13 Tan-taretan! Kaula ngarep sampeyan oneng ja' kaula ampon serreng amaksod entara ka sampeyan, nangeng ros-terrosan badha alangan. Kaula terro sopaja e antarana sampeyan lalakon kaula ahasel akadi lalakon kaula se ahasel e antarana reng-oreng se banne Yahudi e kennengngan en-laenna. 14 Sabab kaula andhi' kawajiban ka sadajana bangsa: se ampon andhi' adad sareng se gi' ta' andhi' adad, se ampon narema pandhidhigan sareng se gi' bunten. 15 Ganeka sababba kaula ce' terrona aberta'agiya Kabar Bagus gapaneka ka sampeyan se badha e Roma jugan. 16 Kaula ce' parcajana ka Kabar Bagus ganeka, sabab kabar gapaneka kakowadanna ELOHIM kaangguy masalamet sadajana oreng se parcaja: nomer settong oreng Yahudi, sareng bangsa laenna jugan. 17 Sabab kalaban Kabar Bagus gapaneka ELOHIM noduwagi kadi ponapa carana hubunganna manossa sareng ELOHIM daddi sae pole; carana enggi paneka kalaban parcaja ka ELOHIM, dhari parmola'an kantos aher. Gapaneka padha sareng se kasebbut e dhalem Alketab, "Oreng se parcaja ka ELOHIM sampe' hubunganna ban ELOHIM daddi bagus pole, oreng jareya bakal odhi'a." 18 Dhari sowarga ELOHIM noduwagi dukana ka sadajana dusa sareng kajahadanna manossa, sabab kajahadan paneka daddi alanganna manossa kaangguy ngataowe pangajaran se lerres parkara ELOHIM. 19 Ponapa se bisa ekataowe manossa parkara ELOHIM ampon terrang e dhalem atena manossa, sabab ELOHIM dibi' ampon anyata'agi gapaneka ka manossa. 20 Molae ELOHIM nyepta'agi dunnya, pat-sepadda ELOHIM se ta' etangale'e enggi paneka kabadha'anna menangka ELOHIM sareng kobasana se langgeng, ampon bisa epahame sareng manossa kalaban ngoladi sadajana cepta'anna ELOHIM. Daddi manossa ta' gadhuwan alasan sakale kaangguy malerres aba'na dibi'. 21 Manossa oneng ka ELOHIM tape ta' ahormadi Salerana menangka ELOHIM ban jugan ta' asakalangkong ka Salerana. Sabaligga manossa mekkere se ne-banne; atena ampon petteng. 22 Reng-oreng gapaneka apangrasa aba'na bicaksana, mangkana salerressa budhu. 23 Banne ELOHIM se langgeng se esemba, tape ca-arca se aropa mahlok se bisa mate; enggi paneka manossa, mano', keban se asoko empa' sareng keban se agalajar. 24 Daddi reng-oreng gapaneka sareng ELOHIM edinggal ekobasae pangaterrona atena se bejjat, sampe' reng-oreng gapaneka alako messom sabarengngan. 25 ELOHIM se lerres egante'e barang se palsu. Se esemba ban eabdi reng-oreng gapaneka banne Pancepta tape se ecepta. Mangkana Pancepta gapaneka se kodu emolja'agi salanjangnga! Amin. 26 Polana lalakonna se kadi gapaneka, manossa sareng ELOHIM edinggal norodi napsona se kotor. La'-mala' babine'anna ta' kapencot ka lalake'an akantha kapprana manossa, tape kapencot ka padha babine'anna. 27 Sapaneka jugan lalake'anna; ta' noro' kapprana ahubungan sareng babine'an, tape barai ka padha lalake'anna. Lalake'an alako barang se matodhusan sareng sasama lalake'anna, ban polana lalakon se kadi gapaneka laju padha narema babales se satembal sareng kalakowanna se jahat. 28 Sarrena manossa ta' arassa parlo andhi' pangataowan parkara ELOHIM, daddi sareng ELOHIM edinggal pekkeranna daddi rosak, kantos reng-oreng gapaneka ngalakone pa-ponapa se koduna ta' kengeng elakone. 29 Atena possa' sadajana pekkeran se jahat, se ta' lerres, possa' sareng katama'an, kabucco'anna ate sareng kadenggiyan; possa' sareng pangaterro mateyana oreng, atokara, nepo tor sake' ate. Reng-oreng gapaneka dujan ngacaca oreng laen, 30 dujan majuba' nyamana oreng laen; angga' ban korang ajar, baji' ka ELOHIM sareng dujan asebbal. Reng-oreng gapaneka penter nyare ra-cara se anyar kaangguy ngalakone kajahadan; alaban ka oreng towana; 31 ta' poron ngarte parkara oreng laen; ta' esto ban ta' andhi' perikamanossa'an. 32 Reng-oreng gapaneka oneng, ja' menorot hokomma ELOHIM, oreng se ngalakone sadajana gapaneka patot eokom mate. Maske sapaneka gi' terros jugan se atengka sapaneka; la'-mala' abendherragi reng-oreng laen se atengka sapaneka.
1 Daddi, Tan-taretan, pasera sampeyan me' nyala'agiya oreng laen? Sampeyan ta' gadhuwan pa-ponapa kaangguy abillai aba'. Sabab manabi Sampeyan nyala'agi oreng laen, mangkana Sampeyan dibi' alako padha sareng reng-oreng ganeka, sampeyan padha sareng madhateng okoman ka aba'na dibi' jugan. 2 Sampeyan sareng kaula oneng ja' manabi ELOHIM ngokom reng-oreng se atengka sapaneka, potosanna ELOHIM gapaneka lerres. 3 Tape sampeyan, Tan-taretan, sampeyan dibi' ngalakone sabarang se bi' sampeyan earannagi ka reng-oreng laen! Ban sampeyan nyangka sampeyan bisa lopoda dhari hokomanna ELOHIM? 4 Otabana sampeyan nganggep entheng kamora'anna ELOHIM sareng kalapanganna panggaliyanna sarta kasabbaranna se talebat rajana? Tantona sampeyan oneng ja' ELOHIM noduwagi kasaeyanna polana Salerana kaagungan pangaterro sopaja sampeyan padha'a atobat dhari sa-dusana. 5 Tape sampeyan cengkal ban ta' poron aoba. Daddi sampeyan dibi' se andaddiyagi okomanna sampeyan atamba raja e Are Keyamat, e bakto ELOHIM noduwagi dukana sareng neptebbagi okoman se adil. 6 Sabab ELOHIM aparenga babales ka saneyap oreng satembang ban lalakonna. 7 ELOHIM apareng odhi' se saongguna ban langgeng ka oreng se hoso' alako becce' kaangguy nyare kamolja'an, kahormadan ban kalanggengngan. 8 Tape oreng se pera' mekkere aba'na dibi' ban ta' endha' ta'at ka ELOHIM, sarta atoro' ka sabarang se jahat, oreng ganeka bakal ebendunana ELOHIM. 9 Oreng se dujan alako jahat bakal nanggunga kasangsara'an ban kasossa'an; nomer settong oreng Yahudi, ban sa-bangsa laenna jugan. 10 Tape sadajana oreng se lebur alako becce' bakal eparengngana kamolja'an ban kahormadan sarta odhi' se nyaman ban taremtem bi' ELOHIM. Nomer settong oreng Yahudi ban sapaneka jugan ka oreng sa-bangsa laen. 11 Sabab ELOHIM ta' ada'-bida'agi oreng. 12 Reng-oreng bangsa laen agabay dusa ta' kalaban ngataowe hokomma agama Yahudi. Daddi reng-oreng gapaneka eokom e lowaranna hokom gapaneka. Tape reng-oreng Yahudi agabay dusa saamponna ngataowe hokom gapaneka, daddi bakal egugada adhasar ka hokom gapaneka. 13 Sabab oreng bagus pole hubunganna ban ELOHIM banne polana oreng gapaneka ampon oneng ka hokomma agama Yahudi, tape polana oreng gapaneka ngalakone pa-ponapa se badha e dhalem hokom gapaneka. 14 Reng-oreng bangsa laen ta' kennal ka hokomma agama Yahudi. Tape mon reng-oreng gapaneka kalaban kencengnga dibi' ngalakone ponapa se eparenta'agi bi' hokom gapaneka, atena reng-oreng gapaneka dibi' se daddi hokom kaangguy aba'na, maske reng-oreng gapaneka ta' kennal ka hokomma agama Yahudi. 15 Kalakowanna reng-oreng gapaneka noduwagi ja' ponapa se eparenta'agi hokom gapaneka ampon etoles e dhalem atena. Essena atena reng-oreng gapaneka dibi' daddi buktena, sabab reng-oreng gapaneka dibi' dhang-kadhang esala'agi, ban dhang-kadhang ebendherragi sareng pekkeranna dibi'. 16 Kadi gapaneka se kadaddiyana pagi' e are se ampon etantowagi ka'dhissa'. E are gapaneka -- menorot Kabar Bagus se eberta'agi kaula -- ELOHIM kalaban parantara'anna Isa Almasih bakal ahakimana sadajana roseyana ate sareng pekkeranna sadajana oreng. 17 Tape samangken, kadi ponapa Sampeyan dibi'? Sampeyan ngako oreng Yahudi. Sampeyan agantong ka hokomma agama Yahudi ban Sampeyan gumbira polana hubunganna Sampeyan sareng ELOHIM. 18 Sampeyan olle du-petodu dhari hokom gapaneka, kantos Sampeyan oneng ponapa se daddi kasokanna ELOHIM, sareng oneng nantowagi se ka'imma se sae. 19 Sampeyan yakin ja' Sampeyan paneka pamimpinna oreng buta, ban daddi terrang monggu ka oreng se badha e pettengnga. 20 Sampeyan paneka guruna oreng se mandhap ahlagga, ban guruna oreng se budhu. Sampeyan yakin ja' e dhalem hokomma agama Yahudi Sampeyan oneng ka sadajana pangataowan sareng pangajaran se lerres. 21 Sampeyan ngajari oreng laen; aponapa Sampeyan me' ta' ngajari aba'na dibi'? Sampeyan ngajari oreng sopaja ta' co'-ngeco', mangkana Sampeyan dibi' co'-ngeco'! 22 Sampeyan ngajari oreng sopaja ta' azina, mangkana Sampeyan dibi' azina! Sampeyan baji' ka brahala, mangkana Sampeyan dibi' ngala' rang-barang dhari ko-bengko kennengnganna brahala. 23 Sampeyan dir-ngedirragi ja' Sampeyan kaagungan hokomma Mosa, mangkana Sampeyan dibi' ya-nyeya ELOHIM kalaban ta' ngestowagi hokomma. 24 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Polana ba'na, reng-oreng Yahudi, asmana ELOHIM epacemmer e antarana sa-bangsa laenna." 25 Mon Sampeyan ta'at ka hokomma agama Yahudi, Sampeyan badha gunana asonnat. Nangeng mon Sampeyan ta' biyasa ngestowagi pa-ponapa se eparenta'agi e dhalem hokom gapaneka, Sampeyan se asonnat tadha' gunana sakale. 26 Mon oreng se banne Yahudi se ta' asonnat, ngestowagi hokomma agama Yahudi, ponapa kerana ELOHIM ta' nganggep oreng gapaneka padha sareng oreng se asonnat? 27 Ban reng-oreng se ta' asonnat ganeka tanto nyala'agi Sampeyan, reng-oreng Yahudi, sabab Sampeyan andhi' hokomma agama Yahudi tape Sampeyan ta' ngestowagi hokom gapaneka. Reng-oreng gapaneka ta' asonnat, nangeng la'-mala' reng-oreng gapaneka se atoro' ka hokomma agama Yahudi. 28 Sabab oreng Yahudi se saongguna banne pera' nyamana malolo oreng Yahudi; ban oreng se asonnat ongguwan, banne pera' se asonnat badanna malolo. 29 Sabaligga, oreng Yahudi se saongguna enggi paneka oreng se atena Yahudi ongguwan; ban sonnat se saongguna enggi paneka sonnat e dhalem ate se elampa'agi Errohna ELOHIM, banne se ecathet e dhalem buku. Oreng se kantha ganeka ealem sareng ELOHIM, banne sareng manossa.
1 Daddi mon sapaneka, ponapa ontongnga daddi oreng Yahudi? Ban ponapa gunana atoro' ka atoran sonnat? 2 Tanto saos bannya' gunana! Se kapeng settong, polana ka oreng Yahudi ELOHIM marcaja'agi bu-dhabuna. 3 Nangeng, kadi ponapa manabi sabagiyan oreng Yahudi badha se ta' esto? Ponapa lantaran ganeka ELOHIM pas ta' esto? 4 Tanto bunten! Sabab terrang ELOHIM paneka lerres terros salanjangnga, sanare saneyap oreng acaca lecek. E dhalem Alketab esebbuttagi, "Ba'na kodu kabukte bendher e dhalem sabarang cacana, ban ba'na mennang e bakto ba'na ehakime." 5 Nangeng mon kaadilanna ELOHIM atamba nyata polana sampeyan sareng kaula alako ta' lerres, ponapa se ekoca'agiya sampeyan sareng kaula? (Pajat partanya'an paneka ampon sapantessa sacara manossa.) 6 Bunten! Sabab mon ELOHIM ta' adil, kadi ponapa Salerana se bisa'a ahakime dunnya paneka? 7 Nangeng mon polana lalakon se ta' lerres, pa-ponapa se lerres parkara ELOHIM sajan katon kantos Salerana eji-poji, aponapa oreng se alako jahat me' gi' esala'agi menangka oreng se dusa? 8 Ban aponapa sampeyan sareng kaula sadaja me' ta' kengeng ngoca', "Mon bariya mara alako jahat bai me' olle kalowar kabecce'an?" Pajat badha reng-oreng se ya-nyeya kaula kalaban ngoca' ja' kaula oneng ngoca' kantha ganeka. Reng-oreng se kantha ganeka ampon sapantessa eokom sareng ELOHIM. 9 Daddi mon sapaneka, ponapa kadhudhuganna sampeyan sareng kaula sadaja se Yahudi paneka asaeyan dhari kadhudhuganna bangsa laen? Bunten! Kaula ampon ngoca' ja' sadajana oreng, se Yahudi sareng bangsa laenna, padha ekobasae dusa. 10 Akadi se esebbuttagi e dhalem Alketab, "Tadha' oreng se bendher settonga, 11 tadha' se ngarte maske kasorang, ban tadha' settonga se nyemba ka ELOHIM. 12 Oreng padha majau kabbi dhari ELOHIM; kabbi padha sala jalanna. Tadha' settonga se bendher lalakonna, tadha' settonga balakka'! 13 Gerrunganna reng-oreng jareya akantha koburan se anganga. Caca lecek ban tepo agili dhari jilana, bibirra nyemburragi petenna, akantha opassa olar. 14 Colo'na possa' ban babaston ca'-ngoca'e oreng ros-terrosan. 15 Tengka'na gassa' mon entara nyeksa otaba mate'e oreng. 16 E man-dhimman maancor ban nabur kasossa'an. 17 Reng-oreng jareya buta ta' nangale jalan ka karajja'an, 18 ban ta' ahormadi ELOHIM." 19 Samangken sampeyan sareng kaula oneng ja' sadaja se etoles e dhalem hokomma agama Yahudi paneka kaangguy reng-oreng se atoro' ka hokom gapaneka. Kalaban sapaneka tadha' oreng se bisa'a ahela, ban oreng sadunnya bisa eparkara'agi sareng ELOHIM. 20 Sabab tadha' oreng settonga se bisa masae hubunganna sareng ELOHIM polana oreng gapaneka ajalannagi pa-ponapa se etoles e dhalem hokomma agama. Sabaligga, hokom gapaneka coma noduwagi ka manossa ja' manossa paneka dusa. 21 Tape samangken ELOHIM ampon noduwagi kadi ponapa carana manossa mabagus pole hubunganna sareng Salerana; ban cara gapaneka tadha' hubunganna sareng hokomma agama Yahudi. Tab-ketab Mosa sareng tab-ketab bi-nabbi se anyata'agi parkara gapaneka, 22 enggi paneka ja' ELOHIM apareng jalan ka manossa masae pole hubunganna sareng Salerana, coma mon manossa parcaja ka Isa Almasih; ELOHIM alampa'agi gapaneka kaangguy sadajana oreng se parcaja ka Isa Almasih; sabab tadha' bidana: 23 Sadajana oreng ampon dusa ban jau dhari ELOHIM se masalamedda aba'na. 24 Coma polana rahmadda ELOHIM malolo se eparengngagi kalaban ma-coma, hubunganna manossa sareng ELOHIM paneka bagus pole; carana enggi paneka: manossa epabebas sareng Isa Almasih. 25 ELOHIM ngorbannagi Isa Almasih sopaja kalaban sedana gapaneka manossa enyata'agi bebas dhari kasala'anna manabi parcaja ka Salerana. ELOHIM alampa'agi sapaneka kaangguy noduwagi kaadilanna. Sabab e jaman se kapongkor ELOHIM ampon sabbar ngadhebbi sa-dusana manossa, kantos manossa gapaneka ta' eokom sareng Salerana. 26 Tape samangken ELOHIM ta' mendel saos ka oreng se dusa, kaangguy abukteyagi kaadilanna. Kalaban cara sapaneka Salerana noduwagi ja' Salerana lerres; ban saneyap oreng se parcaja ka Isa enyata'agi ampon sae pole hubunganna sareng Salerana. 27 Daddi sampeyan sareng kaula sadaja ampon ta' gadhuwan alasan kaangguy dir-ngedirragi. Aponapa me' sapaneka? Ponapa polana sampeyan sareng kaula sadaja ajalannagi pa-ponapa se kasebbut e dhalem hokomma agama Yahudi? Bunten. Tape polana sampeyan sareng kaula sadaja parcaja. 28 Sabab pandha'na sapaneka: Oreng enyata'agi sae pole hubunganna sareng ELOHIM, banne polana ngalakone se esebbuttagi e dhalem hokomma agama Yahudi, nangeng polana oreng gapaneka parcaja ka Isa Almasih. 29 Otabana, ponapa ELOHIM paneka ELOHIMna oreng Yahudi malolo? Gu ta' ELOHIMna bangsa laen jugan? Pajat lerres, ELOHIM gapaneka ELOHIMna bangsa laen jugan! 30 Sabab ELOHIM namong settong. Salerana se apareng jalan ka reng-oreng Yahudi kaangguy malerres pole hubunganna sareng ELOHIM; gapaneka jugan lantaran reng-oreng gapaneka parcaja. 31 Ponapa gapaneka gadhuwan arte ja' mon sampeyan sareng kaula sadaja parcaja ka Almasih pas mowang hokomma agama Yahudi? Bunten ta' sapaneka! La'-mala' kalaban kaparcaja'an gapaneka Sampeyan sareng kaula sadaja ngargai hokom gapaneka.
1 Mon sapaneka, ponapa se bisa ekoca'agi sampeyan sareng kaula sadaja parkara Ibrahim, bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja? Kadi ponapa pangalamanna? 2 Manabi sabarang se elampa'agi Ibrahim andaddiyagi ELOHIM narema Ibrahim gapaneka menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM, tantona badha jugan alasan monggu ka Ibrahim kaangguy dir-ngedirragi. Namong salerana ta' bisa edir e ajunanna ELOHIM. 3 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Ibrahim parcaja ka ELOHIM, ban polana kaparcaja'anna jareya salerana etarema bi' ELOHIM menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM." 4 Oreng se alalakon narema gaji; ban gajina ta' eanggep papareng, sabab gaji gapaneka pajat ha'na. 5 Nangeng badha oreng se ta' agantong ka usahana dibi'; oreng gapaneka marcaja'agi aba'na ka ELOHIM se anyata'agi oreng dusa bebas dhari kasala'anna. Polana parcajana gapaneka ELOHIM narema oreng gapaneka menangka oreng se masenneng panggaliyanna. 6 Sapaneka jugan pamanggina Daud; ganeka sababba Daud apareng dhabu salamet ka oreng se etarema ELOHIM menangka oreng se masenneng panggaliyanna, sanare ELOHIM ta' agateyagi pa-ponapa se elakone oreng gapaneka. Dhabuna Daud sapaneka, 7 "Salamet bahagia ka oreng se kasala'an-kasala'anna esapora ban sa-dusana la ebendhem bi' ELOHIM! 8 Salamet bahagia ka oreng se sa-dusana ta' egugat bi' ELOHIM!" 9 Ponapa ocaban salamet bahagia gapaneka etojjuwagi namong ka reng-oreng se atoro' ka atoran sonnat? Otabana jugan ka oreng se ta' atoro' ka atoran sonnat? Kaula ampon nyebbuttagi sabellunna ja' Ibrahim etarema sareng ELOHIM menangka oreng se masenneng panggaliyanna, lantaran Ibrahim parcaja ka ELOHIM. 10 Daddi, bila ELOHIM se anyata'agi parkara gapaneka? Sabellunna otabana saamponna Ibrahim esonnat? Pajat sabellunna salerana esonnat, banne saamponna. 11 Ibrahim gapaneka esonnat saamponna, ban sonnadda gapaneka coma menangka tandha ja' ELOHIM ampon narema salerana menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM, polana parcaja ka ELOHIM. Salerana etarema sareng ELOHIM sabellunna salerana ngalakone atoran sonnat. Ban Ibrahim sacara rohani daddi ramana sadajana oreng se parcaja ban se lantaran gapaneka reng-oreng gapaneka etarema sareng ELOHIM menangka oreng se masenneng panggaliyanna sanare ta' ngalakone atoran sonnat. 12 Ibrahim jugan rama rohanina reng-oreng se ngalakone atoran sonnat. Salerana rama rohanina reng-oreng gapaneka banne polana reng-oreng gapaneka ngalakone atoran sonnat, nangeng jugan polana reng-oreng gapaneka odhi' kalaban parcaja ka ELOHIM, padha sareng Ibrahim e bakto salerana gi' ta' ngalakone atoran sonnat. 13 ELOHIM ajanji ka Ibrahim ban toronanna ja' dunnya paneka bakal daddiya kaagunganna Ibrahim. ELOHIM ajanji sapaneka banne polana Ibrahim atoro' ka hokomma agama Yahudi, tape polana Ibrahim parcaja ka ELOHIM, daddi bi' ELOHIM etarema menangka oreng se masenneng panggaliyanna. 14 Sabab mon pera' reng-oreng se atoro' ka hokomma agama Yahudi malolo se narema'a pa-ponapa se ejanjiyagi ELOHIM, tadha' gunana parcaja ka ELOHIM, ban janjina ELOHIM ganeka pera' janji kosong. 15 Hokomma agama Yahudi madhateng dadukanna ELOHIM. Tape mon hokom gapaneka tadha', tanto tadha' se esebbut ta' atoro'. 16 Daddi janjina ELOHIM gapaneka edhasarragi ka parcajana oreng ka ELOHIM. Ganeka menangka tanggungan ka sadajana toronanna Ibrahim ja' janji gapaneka eparengngagi ka reng-oreng gapaneka menangka papareng se ma-coma dhari ELOHIM; banne pera' ka reng-oreng se atoro' ka hokomma agama Yahudi malolo, tape jugan ka reng-oreng se parcaja ka ELOHIM akadi Ibrahim se parcaja ka Salerana. Sabab Ibrahim paneka ramana sampeyan sareng kaula sadaja sacara rohani. 17 Sabab ELOHIM adhabu sapaneka ka Ibrahim, "Bi' Sengko' ba'na epadaddi ramana sa-bangsa sabannya'na." Daddi ELOHIM apareng janji gapaneka ka Ibrahim, ban Ibrahim parcaja ka ELOHIM, se maodhi' oreng mate, se coma kalaban dhabuna bisa mabadha pa-ponapa se sabellunna tadha'. 18 Ibrahim terros parcaja ban ngarep, maske tadha' pangarep pole. Polana ganeka salerana epadaddi ramana sa-bangsa sabannya'na. Akadi se esebbuttagi e dhalem Alketab, "Toronanna ba'na bakal bannya'a parana." 19 E bakto ganeka Ibrahim ngagali ja' salerana ta' kera kaagungan toronan sabab salerana ampon ce' seppona, yuswana para' saratos taon; sarengngan pole Sara, rajina, jubeng. Tape imanna Ibrahim ta' akorang. 20 Salerana paggun parcaja sareng ta' mangmang ka se edhabuwagi ELOHIM. La'-mala' lantaran imanna gapaneka salerana atamba kowat, sampe' gung-ngagungngagi ELOHIM. 21 Ibrahim ce' parcajana ja' ELOHIM bisa alampa'agi ponapa saos se ejanjiyagi salerana. 22 Ganeka sababba Ibrahim etarema sareng ELOHIM menangka oreng se masenneng panggaliyanna. 23 Oca' "etarema menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM" ganeka etoles banne pera' kaangguy Ibrahim malolo; 24 jugan kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. Sampeyan sareng kaula sadaja jugan bakal etarema'a menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM, polana sampeyan sareng kaula sadaja parcaja ka ELOHIM se maodhi' Isa, Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja, dhari sedana. Isa gapaneka epassra'agi kaangguy epate'e polana sa-dusana sampeyan sareng kaula. 25 Sareng ELOHIM pas epaodhi' pole kaangguy apareng jalan ka manossa sopaja hubunganna sareng Salerana sae pole.
1 Samangken sampeyan sareng kaula sadaja ampon sae pole sareng ELOHIM, polana sampeyan sareng kaula sadaja parcaja. Ban lantaran gapaneka, sampeyan sareng kaula sadaja odhi' ta' amosowan sareng ELOHIM kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih. 2 Polana parcaja ka Isa sampeyan sareng kaula sadaja eparenge Isa jalan kaangguy bisa ahayadi kataresna'anna ELOHIM; ban sampeyan sareng kaula sadaja samangken paneka odhi' kalaban kataresna'an gapaneka. Daddi sampeyan sareng kaula sadaja perak polana gadhuwan pangarebban bakal arassa'agiya kasennengngan paparengnga ELOHIM! 3 Kong-langkong sampeyan sareng kaula sadaja gumbira e dhalem kasangsara'an, polana oneng ja' kasangsara'an gapaneka agabayan oreng taronggu abakte ka ELOHIM, 4 ban katarongguwan e dhalem abakte ka ELOHIM gapaneka andaddiyagi oreng tahan oji; gapaneka se madhateng pangarebban. 5 Pangarebban se kadi ganeka ta' kera makoceba sampeyan sareng kaula sadaja sabab atena sampeyan sareng kaula sadaja ampon eesse'e kataresna'an sareng ELOHIM. ELOHIM alampa'agi gapaneka kalaban parantara'anna Errohna se eparengngagi ka sampeyan sareng kaula sadaja. 6 E bakto sampeyan sareng kaula sadaja gi' ta' bisa apa-ponapa, Almasih seda kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja e bakto se ampon etantowagi sareng ELOHIM; mangkana sampeyan sareng kaula sadaja paneka reng-oreng se jau dhari ELOHIM. 7 Malarat oreng se porona seda maske kaangguy oreng se adil sakale. Olle daddi badha jugan oreng se bangal seda kaangguy oreng se sae. 8 Nangeng ELOHIM anyata'agi kataresna'anna ka sampeyan sareng kaula sadaja e bakto sampeyan sareng kaula sadaja gi' dusa. 9 Samangken sampeyan sareng kaula sadaja ampon sae pole sareng ELOHIM, polana sedana Almasih; daddi tanto sampeyan sareng kaula sadaja epasalamet jugan dhari babendunna ELOHIM sareng Almasih. 10 Manabi e bakto sampeyan sareng kaula sadaja gi' amosowan sareng ELOHIM, hubungan sareng ELOHIM gapaneka epasae pole kalaban parantara'anna Pottrana, ponapa pole samangken, saamponna hubunganna sampeyan sareng kaula sadaja sareng ELOHIM ampon sae, tanto sampeyan sareng kaula sadaja padha epasalamet jugan kalaban parantara'anna sedana Almasih. 11 Kong-langkong, sampeyan sareng kaula sadaja gumbira jugan lantaran kasaeyanna ELOHIM kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih. Sabab kalaban parantara'anna Almasih, sampeyan sareng kaula sadaja samangken arassa'agi kobassana hubungan se sae sareng ELOHIM gapaneka. 12 Dusa maso' ka dunnya lebat oreng kasorang, ban dhari dusa gapaneka dhateng pate. Daddina, pate alatlat ka sadajana manossa, sabab manossa padha dusa sadaja. 13 Sabellunna hokomma agama Yahudi eparengngagi, dusa ampon badha e dunnya paneka, nangeng dusa gapaneka ta' egugat, sabab tadha' hokom se bisa ta' etoro'. 14 Tape, dhari jamanna Adam kantos ka jamanna Mosa, pate ngobasae sadajana ommat manossa. La'-mala' oreng se ta' nerrak hokom akantha carana se ejalannagi Adam, oreng gapaneka noro' ekobasae pate jugan. Adam paneka gambaranna Salerana se rabuwa jang budhiyan. 15 Tape se kadhuwa ganeka ta' padha, sabab paparengnga ELOHIM araja'an parana mon ebandhing bi' kasala'anna Adam se nerrak dhabuna ELOHIM. Dusana oreng settong se nerrak dhabu daddi lantaranna bannya' oreng mate. Tantona sanget araja'an pole ollena rahmadda ELOHIM ban papareng kasalameddan se etarema oreng se talebat bannya'na dhari ELOHIM kalaban parantara'an kabecce'anna atena settong oreng, enggi paneka Isa Almasih. 16 Paparengnga ELOHIM gapaneka jugan talebat araja'an dhari dusana oreng se settong gapaneka. Sabab saamponna settong oreng nerrak dhabu, kalowar ponis, "sala". Nangeng saamponna bannya' oreng se agabay dusa pas dhateng papareng dhari ELOHIM se anyata'agi, "ta' sala". 17 Polana oreng kasorang se nerrak dhabu, pate alatlat ka man-ka'dhimman lebat oreng se settong gapaneka. Tantona talebat araja'an pole ollena se elampa'agi oreng settonganna, enggi paneka Isa Almasih. Kalaban parantara'anna Salerana, ELOHIM apareng rahmadda se ta' sakera-kera ka oreng sabannya'na, sarta kalaban ma-coma apareng jalan ka reng-oreng gapaneka se bisa'a masae pole hubunganna sareng ELOHIM; reng-oreng gapaneka bakal kobasa'a e dunnya paneka kalaban parantara'anna Almasih. 18 Daddi, manabi lantaran salana oreng settong se nerrak dhabu andaddiyagi sadajana ommat manossa eokom, sapaneka jugan se elampa'agi oreng settong se atoro' ka kasokanna ELOHIM andaddiyagi sadajana oreng epabebas dhari kasala'anna ban eparenge odhi'. 19 Ban akadi bannya' oreng daddi oreng dusa lantaran oreng settong se ta' ta'at, sapaneka jugan bannya' oreng se bisa masae pole hubunganna sareng ELOHIM polana settong oreng se ta'at ka ELOHIM. 20 Se apareng hokomma agama Yahudi paneka ELOHIM dibi'. Nangeng sajan raja ehteyarra manossa kaangguy ngestowagi hokom gapaneka, la'-mala' sajan nerrak hokom gapaneka ban sajan bannya' dusana. Sanare sapaneka, sajan dusa manossa, sajan raja panganeserra ELOHIM ka manossa. 21 Daddi sampeyan sareng kaula sadaja kodu mate polana dusa. Namong ELOHIM neser ka sampeyan sareng kaula sadaja, ban apareng jalan ka sampeyan sareng kaula sadaja kaangguy masae pole hubungan sareng Salerana. Ban lantaran hubunganna sampeyan sareng kaula sadaja sareng ELOHIM ampon sae pole, Salerana apareng jugan odhi' se salerressa sareng se langgeng kalaban parantara'anna Isa Almasih, Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja.
1 Mon sapaneka, sampeyan sareng kaula sadaja paneka bisa ngoca' ponapa? Ponapa kodu terros agabay dusa sopaja ELOHIM atamba neser ka sampeyan sareng kaula sadaja? 2 Tanto saos bunten. Dusa ta' kobasa pole ka sampeyan sareng kaula sadaja, daddi kadi ponapa sampeyan sareng kaula sadaja se bisa'a ros-terrosan odhi' kalaban agabay dusa? 3 Sampeyan ba' onenga, tan-taretan, ja' e bakto ebaptis, sampeyan sareng kaula sadaja epadaddi settong sareng Isa Almasih? Paneka artena sampeyan sareng kaula sadaja epasettong sareng sedana. 4 Kalaban baptisan ganeka, sampeyan sareng kaula sadaja ekoburragi sareng Almasih ban noro' mate sareng Salerana, sopaja akadi Almasih se epaodhi' pole dhari sedana kalaban kobasana Rama se molja, sapaneka jugan sampeyan sareng kaula sadaja bisa ajalane odhi' se anyar. 5 Mon sampeyan sareng kaula sadaja ampon daddi settong sareng Almasih polana noro' mate asareng Salerana, sampeyan sareng kaula sadaja bakal daddiya settong sareng Salerana jugan polana sampeyan sareng kaula sadaja noro' epaodhi' pole asareng Salerana. 6 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng ja' tabi'adda sampeyan sareng kaula sadaja se lamba' menangka manossa ampon epamate asareng Almasih e kaju salib sopaja kobasana tabi'adda sampeyan sareng kaula se dusa gapaneka epaancor; kalaban sapaneka sampeyan sareng kaula ta' ekadunor dusa pole. 7 Sabab manabi oreng mate, oreng gapaneka epabebas dhari kobasana dusa. 8 Manabi ampon mate asareng Almasih, sampeyan sareng kaula sadaja parcaja ja' sampeyan sareng kaula sadaja bakal odhi'a asareng Salerana. 9 Sabab sampeyan sareng kaula oneng ja' Almasih ampon epaodhi' dhari sedana ban Salerana ta' kera seda pole; pate ampon ta' kobasa pole ka Salerana. 10 Pate se ealame Almasih paneka pate ka dusa. Ganeka kadaddiyan namong sakaleyan saos kaangguy salanjangnga. Ban odhi' se ejalane samangken paneka odhi' kaagem ELOHIM. 11 Sampeyan sadaja kodu nganggep sampeyan paneka ampon seda ka dusa, tape odhi' e dhalem hubungan se rapet sareng ELOHIM lebat Isa Almasih. 12 Ja' kantos neng-enneng pole kantos dusa ngobasae odhi'na sampeyan se ta' langgeng paneka sopaja sampeyan ta' norodi pangaterrona se jahat. 13 Ja' sampe' jugan sampeyan massra'agi bagiyanna badanna ka kobasana dusa kaangguy eguna'agi ka sod-maksod se jahat. Nangeng passra'agi aba'na sampeyan ka ELOHIM menangka oreng se ampon ealle dhari pate ka odhi'. Passra'agi aba'epon sampeyan ka ELOHIM sadaja me' olle eagem kaangguy ngalakone kasokanna ELOHIM. 14 Dusa ta' kengeng ngobasae sampeyan, sabab sampeyan ta' odhi' e dhalem kobasana hokomma agama Yahudi pole nangeng e dhalem kobasana rahmadda ELOHIM. 15 Daddi samangken kadi ponapa? Ponapa sampeyan sareng kaula sadaja olle agabay dusa, sabab sampeyan sareng kaula sadaja ampon tadha' e dhalem kobasana hokomma agama Yahudi nangeng e dhalem kakobasa'anna rahmadda ELOHIM? Bunten ta' sapaneka! 16 Ba' onenga sampeyan ja' manabi sampeyan massra'agi aba' ka oreng kaangguy ngalakone karebba sampeyan daddi dunorra oreng se eta'adi sampeyan ganeka -- ta' oneng ponapa dunorra dusa se ngeba sampeyan ka pate, otabana dunor se ta'at ka ELOHIM, daddi kalaban sapaneka hubunganna sareng ELOHIM sae pole. 17 Namong sokkor ka ELOHIM! Sabab gi' dhimen sampeyan dunorra dusa namong samangken sampeyan ce' tarongguna atoro' ka pangajaran se lerres se ampon eparengngagi ka sampeyan. 18 Sampeyan ampon epabebas dhari dusa, ban samangken daddi dunorra kasokanna ELOHIM. 19 Sarrena sampeyan ce' malaradda se ngarteya, kaula ngangguy to-conto pardunoran sopaja sampeyan agampangan ngarte. Gi' dhimen sampeyan massra'agi aba' sadajana menangka dunor ka sabarang se kotor sareng jahat kaangguy sod-maksod se jahat. Sapaneka jugan samangken, sampeyan kodu massra'agi aba' sadajana menangka dunor kaangguy kasokanna ELOHIM kaangguy sod-maksodda ELOHIM se kusus. 20 E bakto sampeyan ekadunor dusa, sampeyan ta' ekobasae kasokanna ELOHIM. 21 E bakto gapaneka, kaontongan ponapa se ekaolle sampeyan dhari pa-ponapa se samangken paneka sampeyan todhus ngalakonana? Kon-lalakon gapaneka coma madhateng pate! 22 Namong samangken sampeyan ampon padha epabebas dhari dusa, ban daddi abdina ELOHIM. Kaontonganna sampeyan enggi paneka sampeyan odhi' malolo kaagem ka ELOHIM ban gapaneka ngasellagi odhi' se saongguna sareng langgeng. 23 Sabab opana dusa paneka pate; nangeng odhi' se saongguna sareng langgeng asareng Guste Isa Almasih paneka paparengnga ELOHIM se ma-coma.
1 Tan-taretan! Sampeyan sadaja ampon oneng ka hokom. Daddi, sampeyan oneng ja' kakowadanna hokom ka oreng namong saabidda oreng ganeka gi' odhi'. 2 Oreng babine' se alake, ompamana, menorot hokom kodu cekka' ka lakena pera' saabidda lakena gi' odhi'. Manabi lakena mate, binena bebas dhari hokom se macekka' aba'na ka lakena. 3 Manabi babine' ganeka odhi' apolong sareng lalake' laen e bakto lakena gi' odhi', babine' ganeka ekoca' azina. Tape mon lakena ampon mate, menorot hokom babine' ganeka ampon bebas. Manabi pas alake lalake' laen, ganeka banne azina. 4 Sapaneka jugan sampeyan, tan-taretan. Sampeyan ampon seda ka hokomma agama Yahudi, sabab sampeyan ampon epadaddi settong sareng badannepon Almasih, ban daddi kaagunganna Almasih se epaodhi' pole dhari pate. Salerana epaodhi' dhari pate sopaja sampeyan sareng kaula sadaja aguna ka ELOHIM e dhalem odhi' paneka. 5 Sabab lamba' sampeyan sareng kaula sadaja odhi' noro' pat-sepadda manossa. E bakto gapaneka acem-macem pangaterro se dusa, se dhateng polana badhana hokomma agama, ngobasae sampeyan sareng kaula sadaja. Ganeka sababba mangkana sampeyan sareng kaula sadaja ngalakone sabarang se madhateng pate. 6 Namong samangken sampeyan sareng kaula sadaja ta' wajib pole atoro' ka hokomma agama Yahudi. Sampeyan sareng kaula sadaja ampon mate ka hokom se lamba' ngobasae sampeyan sareng kaula sadaja. Sampeyan sareng kaula ta' ngabdi noro' atoran hokom se laju se etoles. Samangken sampeyan sareng kaula ngabdi menorot cara se anyar se eduduwagi Errohna ELOHIM ka sampeyan sareng kaula sadaja. 7 Mon sapaneka, ngoca'a ponapa sampeyan sareng kaula sadaja? Ponapa ngoca'a ja' hokomma agama Yahudi paneka jahat? Tanto bunten! Nangeng hokom gapaneka se ngajari kaula parkara dusa. Kaula ta' kera oneng ponapa tama' paneka, ja' sakenga hokom ta' ngoca', "Ja' tama'." 8 Kalaban jalan hokomma agama, dusa nemmo kasempadan madhateng pangaterro se acem-macem e dhalem ate kaula; sabab manabi hokomma agama tadha', dusa mate. 9 Lamba' kaula odhi' ta' ngangguy hokomma agama. Tape e bakto badha hokomma agama, dusa molae odhi', 10 ban kaula mate. Daddi hokomma agama ganeka, se dha'-adha'na emaksottagi madhatengnga odhi', la'-mala' madhateng pate ka kaula. 11 Sabab lebat jalan hokomma agama ganeka, dusa ngala' kasempadan nepo sareng mate'e kaula. 12 Hokomma agama paneka asalla dhari ELOHIM, ban sadajana papakon se badha e dhalem hokom gapaneka dhatengnga dhari ELOHIM, daddi adil sareng bagus. 13 Daddi, ponapa ganeka artena noduwagi ja' se bagus madhateng pate ka kaula? Tanto bunten! Dusa se madhateng pate ganeka. Kalaban ngangguy se bagus, dusa madhateng pate ka kaula, sopaja pat-sepadda dusa katon terrang. Kalaban jalan kon-papakonna ELOHIM, epanggi buktena saponapa jahadda dusa paneka. 14 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng ja' hokomma agama Yahudi paneka asalla dhari Errohna ELOHIM; tape kaula paneka manossa se ta' kowat. Kaula ampon ejuwal epadaddiya dunor. 15 Sabab kaula dibi' ta' ngarte ponapa se elakone kaula. Pa-ponapa se bi' kaula terro elakonana, ta' elakone; tape pa-ponapa se ekabaji'i kaula, la'-mala' bi' kaula elakone. 16 Daddi, mon kaula ngalakone pa-ponapa se ta' cocok sareng pangaterro kaula, ganeka artena kaula ngakone ja' hokomma agama Yahudi gapaneka sae. 17 Daddi, salerressa banne kaula pole se ngalakone gapaneka; se ngalakone enggi paneka dusa se ngobasae kaula. 18 Kaula oneng ja' tadha' barang settonga se sae e dhalem aba' kaula; enggi paneka e dhalem babatek kaula menangka manossa. Sabab e dhalem aba' kaula badha pangaterro ngalakonana barang se sae, tape kaula ta' sanggup ajalannagi. 19 Kaula ta' ngalakone se sae se terro elakonana kaula. Sabaligga, kaula ngalakone barang se hat-jahat, se ta' terro elakonana kaula. 20 Mon kaula ngalakone pa-ponapa se ta' terro elakonana kaula, ganeka artena banne kaula se ngalakone sabarang ganeka, tape se ngalakone enggi paneka dusa se ngobasae aba' kaula. 21 Daddi menorot pandha'na, ca'na kaula, hokomma sapaneka: mon kaula ngalakonana barang se sae, barang se jahat se kalowar e kaula. 22 Ate kaula senneng ka hokomma ELOHIM, 23 nangeng kaula apangrasa ja' e dhalem aba' kaula badha hokom laen se kobasa -- enggi paneka hokom se aropa tabaligga hokom se eakowe pekkeran ban akkal kaula. Ganeka se daddi sababba kaula gi' cekka' ka hokomma dusa se kobasa e dhalem aba' kaula. 24 Daddi kabadha'an kaula cara paneka: kaula ta'at ka hokomma ELOHIM kalaban akkal sareng pekkeran kaula, nangeng tabi'adda manossana kaula, kaula kala ka dusa. Palang onggu kaula paneka! Pasera se poron masalamedda kaula dhari badan kaula paneka se ngeret kaula ka pate? Sokkor ka ELOHIM! Salerana kasokan masalamet kaula kalaban parantara'anna Isa Almasih.
1 Samangken tadha' pole okoman ka reng-oreng se odhi' daddi settong sareng Isa Almasih. 2 Sabab hokomma Errohna ELOHIM se andaddiyagi sampeyan sareng kaula sadaja odhi' daddi settong sareng Isa Almasih ampon mabebas kaula dhari hokom se daddi lantaranna dusa sareng pate. 3 Ponapa se ta' kengeng elakone hokomma agama, polana manossa paneka ta' gadhuwan kakowadan, ganeka ampon elampa'agi sareng ELOHIM. ELOHIM makala kobasana dusa e dhalem tabi'adda manossa kalaban makerem Pottrana dibi', se rabu e dhalem kabadha'an padha sareng manossa se dusa, kaangguy maelanga dusa. 4 ELOHIM alampa'agi gapaneka sopaja karsana se enyata'agi e dhalem hokomma agama Yahudi ganeka bisa ejalannagi e dhalem sampeyan sareng kaula sadaja se odhi' menorot Errohna ELOHIM ban banne menorot tabi'adda manossa. 5 Reng-oreng se odhi' menorot tabi'adda manossa terros mekkere ponapa se ekaterro tabi'adda manossa. Nangeng reng-oreng se odhi' menorot Errohna ELOHIM, terros mekkere ponapa se ekaterro Errohna ELOHIM. 6 Mon pekkeranna sampeyan ekobasae tabi'adda manossa, se ekaolle sampeyan enggi paneka pate. Tape mon pekkeranna sampeyan ekobasae Errohna ELOHIM, se ekaolle sampeyan enggi paneka odhi' ban kataremtemman sareng ELOHIM. 7 Oreng se pekkeranna ekobasae tabi'adda manossa paneka amosowan sareng ELOHIM; sabab oreng gapaneka ta' ngestowagi hokomma ELOHIM; ban pajat oreng ganeka ta' bisa ngestowagi hokomma ELOHIM. 8 Reng-oreng se odhi' menorot tabi'adda manossa, ta' kera masenneng panggaliyanna ELOHIM. 9 Nangeng sampeyan ta' odhi' menorot tabi'adda manossa. Sampeyan odhi' menorot Errohna ELOHIM -- tantona manabi Errohna ELOHIM gapaneka se ngator ongguwan e dhalem aba'na sampeyan. Oreng se ta' gadhuwan Errohna Almasih, oreng ganeka banne kaagunganna Almasih. 10 Nangeng manabi Almasih odhi' e dhalem sampeyan, maske badanna sampeyan mate polana dusa, Errohna ELOHIM apareng odhi' ka sampeyan, sabab hubunganna sampeyan sareng ELOHIM ampon sae. 11 Manabi Errohna ELOHIM, se maodhi' Almasih dhari sedana, odhi' e dhalem sampeyan, Salerana se maodhi' Almasih dhari sedana ganeka, bakal maodhi'a jugan badanna sampeyan se bisa mate ganeka. Salerana alampa'agi ganeka kalaban Errohna se odhi' e dhalem sampeyan. 12 Lantaran ganeka, tan-taretan, sampeyan sareng kaula sadaja gadhuwan tanggung jawab; nangeng banne tanggung jawab ka tabi'adda manossa; sampeyan sareng kaula sadaja ta' parlo odhi' menorot pangaterrona gapaneka. 13 Sabab manabi sampeyan odhi' menorot tabi'adda manossa, sampeyan bakal seda'a; nangeng manabi kalaban kobasana Errohna ELOHIM, sampeyan terros saos mate'e kon-lalakonna sampeyan se dusa, ban sampeyan bakal odhi'a. 14 Reng-oreng se etonton Errohna ELOHIM, tra-pottrana ELOHIM. 15 Sabab Erroh, se eparengngagi ELOHIM ka sampeyan, ta' madaddi sampeyan dunor se andaddiyagi sampeyan odhi' e dhalem katako'en. Sabaligga, sareng Errohna ELOHIM ganeka sampeyan epadaddi tra-pottrana ELOHIM. Ban kalaban kobasana Errohna ELOHIM ganeka sampeyan sareng kaula sadaja ngolok ELOHIM gapaneka, "Rama, Rama kaula!" 16 Errohna ELOHIM se asareng errohna sampeyan sareng kaula sadaja anyata'agi ja' sampeyan sareng kaula sadaja tra-pottrana ELOHIM. 17 Daddi, manabi sampeyan sareng kaula sadaja tra-pottrana, sampeyan sareng kaula jugan ahli waris se bakal narema'a kat-berkat se esadhiya'agi ELOHIM kaangguy tra-pottrana. Sampeyan sareng kaula bakal narema'a asareng bi' Almasih ponapa se ampon esadhiya'agi ELOHIM kaagem Salerana; sabab manabi sampeyan sareng kaula sadaja nanggung sangsara asareng Almasih sampeyan sareng kaula sadaja bakal emolja'agiya jugan asareng Salerana. 18 Sadajana kasangsara'an se etanggung sampeyan sareng kaula sadaja samangken paneka, menorot pamanggi kaula, ta' ekenneng bandhingngagi sakale sareng kamolja'an se bakal enyata'agiya ka sampeyan sareng ka kaula sadaja. 19 Saantero alam te'nante'an sa'adda ELOHIM anyata'agiya tra-pottrana. 20 Sabab alam ampon edinggal me' olle alpo', banne polana karebba dibi', nangeng lantaran sareng ELOHIM epanneng epasapaneka. Sanare sapaneka gi' badha jugan pangarebban paneka: 21 enggi paneka ja' e settong bakto alam bakal epabebasa dhari kobasa se maancor aba'na ban bakal epabebasa sareng emolja'agiya asareng tra-pottrana ELOHIM. 22 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng ja' kantos sa'at samangken paneka alam aserrowan polana nanggung kasangsara'an akantha babine' se nanggung kasangsara'an e bakto rembi'a. 23 Ban se aserro banne saantero alam saos; sampeyan sareng kaula sadaja jugan aserro e dhalem ate. Sampeyan sareng kaula ampon narema Errohna ELOHIM menangka paparengnga ELOHIM se dha'-adha', namong sampeyan sareng kaula sadaja gi' rep-arebban ELOHIM se mabebasa sampeyan sareng kaula sadaja ban madaddi sampeyan sareng kaula sadaja tra-pottrana. 24 Sabab kalaban ngarep, sampeyan sareng kaula sadaja epasalamet. Nangeng manabi se earep sampeyan sareng kaula sadaja ganeka pon etangale'e, nyamana banne se earep pole. Sabab pasera se ngarep pa-ponapa se ampon etengale? 25 Nangeng manabi sampeyan sareng kaula sadaja ngarep barang se gi' ta' etengale, sampeyan sareng kaula sadaja anante' kalaban ate sabbar. 26 Sapaneka jugan Errohna ELOHIM rabu nolong sampeyan sareng kaula sadaja se ta' gadhuwan kakowadan. Sabab sampeyan sareng kaula sadaja ta' oneng kadi ponapa koduna adu'a; Errohna ELOHIM ganeka dibi' ngadhep ka ELOHIM nyo'onnagi sampeyan sareng kaula sadaja kalaban pangarep se ce' dhalemma kantos ta' kaocap. 27 Daddi ELOHIM se ngagali ka essena atena manossa, ngagali ka kasokanna Erroh gapaneka; sabab Erroh gapaneka nyo'onnagi ommadda ELOHIM ka ELOHIM, ban cocok sareng kasokanna ELOHIM. 28 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng ja' ELOHIM paneka se ngator sadajana parkara kantos ngasellagi barang se sae ka reng-oreng se taresna ka Salerana ban se etembali menorot rancanana. 29 Reng-oreng se epele ELOHIM paneka jugan ampon etantowagi dhari mamolanna epadaddiya saropa sareng Pottrana, enggi paneka Isa Almasih. Kalaban sapaneka Pottra gapaneka daddi se kapeng settong e antarana tan-taretan se sabannya'na. 30 Kadi gapaneka ELOHIM nembali reng-oreng se ampon etantowagi sabellunna; ban reng-oreng se etembali gapaneka eparenge jalan kaangguy masae pole hubunganna sareng Salerana. Ban reng-oreng se eparenge jalan kaangguy masae pole hubunganna sareng ELOHIM, kengeng bagiyan e dhalem odhi'na ELOHIM dibi'. 31 Samangken ponapa se bisa ekoca'agi parkara paneka sadaja? Manabi ELOHIM nolonge sampeyan sareng kaula sadaja, pasera se bisa alaban sampeyan sareng kaula sadaja? 32 Pottrana dibi' ta' ekaemane, tape eparengngagi kaangguy kaparlowanna sampeyan sareng kaula sadaja; masa' Salerana ta' marengana sampeyan sareng kaula sadaja sabarang laenna? 33 Pasera se bisa'a agugat sampeyan sareng kaula sadaja ommat se epele ELOHIM, mon ELOHIM dibi' anyata'agi ja' sampeyan sareng kaula sadaja ta' sala? 34 Ba' badha'a oreng se nyala'agiya sampeyan sareng kaula sadaja? Isa Almasih dhaggi' se abilla'ana sampeyan sareng kaula sadaja! Salerana se ampon seda, otabana la'-mala' Salerana se ampon epaodhi' pole dhari sedana ban badha e kennengngan se kobasa asareng ELOHIM. 35 Ba' badha'a se bisa lang-ngalange Almasih taresna ka sampeyan sareng kaula sadaja? Ba' bisa'a badha kasossa'an se daddi alangan ka Salerana, otabana kamalaradan, otabana panganeyaja'an, otabana kalaparan, otabana kameskenan, otabana babaja, otabana pate? 36 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Lantaran Junandalem, abdidalem saare benteng odhi' e dhalem babaja pate. Abdidalem sadaja epakadi dumba se esambelliya." 37 Bunten! La'-mala' e dhalem sadajana gapaneka sampeyan sareng kaula sadaja ngaolle kamennangan se samporna se ekaolle Salerana se taresna ka sampeyan sareng kaula sadaja. 38 Sabab kaula ce' parcajana ja' e saantero dunnya paneka, pate otaba odhi', malaekat otaba pangobasa, ancaman se badha samangken otaba se bakal dhateng, otaba kakowadan-kakowadan laenna, 39 sabarang se badha e langnge' otaba se badha e dhalem bume otaba ponapa'a saos laenna, sadaja gapaneka ta' bisa lang-ngalange ELOHIM taresna ka sampeyan sareng kaula sadaja, akadi se ampon eduduwagi Salerana kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih.
1 Kaula acaca'a sabendherra, sabab kaula paneka kaagunganna Almasih. Kaula ta' lecek. Ate kaula dibi' se etonton Errohna ELOHIM, mayakin kaula ja' caca kaula paneka salerressa. 2 Kaula ce' sossana ban ate paneka ce' nyangsarana 3 polana tan-taretan kaula se sabangsa ban kaula. Sabab kaangguy tan-taretan ganeka, kaula dibi' ehlas ebasto sareng ELOHIM ban epesa sareng Almasih. 4 Tan-taretan kaula ganeka ommat peleyanna ELOHIM, ban sareng ELOHIM ebadhi tra-pottrana dibi', ban ELOHIM anyata'agi kobasana ka reng-oreng gapaneka. Salerana mabadha parjanjiyan sareng reng-oreng ganeka, ban marenge reng-oreng ganeka hokomma agama. ELOHIM marenge oneng ka reng-oreng ganeka kadi ponapa koduna abakte ka ELOHIM ban reng-oreng ganeka ampon narema ji-janjina ELOHIM. 5 Tan-taretan kaula ganeka toronanna bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja. Almasih sacara manossa asalla dhari bangsana reng-oreng ganeka. Salerana atenggiyan dhari sadajana. Molja'agi ELOHIM salanjangnga. Amin! 6 Kaula ta' amaksod ngoca'a ja' janjina ELOHIM ampon ta' eangguy pole; nangeng banne sadajana oreng Isra'il paneka ommat se epele ELOHIM. 7 Banne sadajana toronanna Ibrahim paneka tra-pottrana ELOHIM. Sabab ELOHIM adhabu ka Ibrahim, "Pera' toronanna Ishak se esebbuda toronanna ba'na." 8 Ganeka artena toronanna Ibrahim se daddi tra-pottrana ELOHIM pera' toronanna se lahir polana janjina ELOHIM; ban banne sadajana toronanna. 9 Sabab janjina ELOHIM sapaneka, "E bakto se la etantowagi, Sengko' abaliya, ban Sara bakal andhi'a ana' lalake'." 10 Ban paneka' jugan: Ribka babar lalake' kadhuwa dhari settong rama, enggi paneka Ishak, bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja. 11 Sabellunna ana' se kadhuwa ganeka lahir, ELOHIM ampon nantowagi peleyanna kaangguy terrosanna. Peleyanna ELOHIM ganeka ta' agantong ka ponapa se bisa elakone oreng se kadhuwa ganeka, tape agantong ka peleyanna ELOHIM dibi'. Sabab e bakto pottra lake'na Ribka se kadhuwa ganeka gi' ta' bisa ngalakone barang se sae otaba se juba', 12 ELOHIM ampon adhabu ka Ribka, "Se towa'an bakal aladinana se ngodha'an." 13 E dhalem Alketab esebbuttagi ja' ELOHIM adhabu sapaneka, "Yakub bi' Sengko' ekaase'e, tape Esau ekabaji'i." 14 Daddi, pandha'na kadi ponapa samangken? Ponapa sampeyan adhabuwa ja' ELOHIM paneka ta' adil? Tanto saos ELOHIM paneka adil! 15 Sabab ELOHIM adhabu ka Mosa, "Sengko' noduwagiya Tang rahmat ka oreng se ekakencengnge Sengko', ban Sengko' noduwagiya bellas ase ka oreng se ekakencengnge Sengko'." 16 Daddi potosanna ELOHIM paneka ta' agantong ka kaehlasanna manossa otaba ka ehteyarra manossa, tape agantong namong ka kasaeyanna panggaliyanna ELOHIM ka oreng peleyanna ganeka. 17 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "ELOHIM adhabu ka Rato Messer, 'Bi' Sengko' ba'na epadaddi rato pera' kaangguy settong maksod reya, iya areya sopaja kalaban ngangguy ba'na Sengko' noduwagi Tang kakobasa'an ban makalonta Tang nyama e saantero dunnya.' " 18 Daddi, ELOHIM bellas ka oreng, mon ELOHIM kasokan bellasa. Ban ELOHIM macengkal oreng, mon ELOHIM kasokan macengkala oreng jareya. 19 Tan-taretan, sampeyan tanto adhabu ka kaula, "Mon sapaneka, aponapa ELOHIM me' gi' nyala'agi manossa? Gu ta' tadha' oreng settonga se bisa lang-ngalange kasokanna ELOHIM?" 20 Namong, Taretan! Sampeyan coma manossa. Ban sampeyan ta' kengeng nyaot ka ELOHIM! Ponapa kengeng eppodda kembang atanya ka oreng se agabay eppot ganeka, "Aponapa sampeyan me' agabay kaula epakantha paneka?" 21 Oreng se agabay eppodda kembang ganeka gu ta' andhi' ha' agabaya ponapa saos dhari tana ganeka menorot sakarebba. Dhari lempong sakeppel oreng ganeka gadhuwan ha' agabay eppodda kembang dhu macem: settong se bagus, ban settonganna se korang bagus. 22 Sapaneka jugan parkara ponapa se elampa'agi ELOHIM. Salerana aneyat norodana dukana ban noduwagiya kakobasa'anna. Nangeng Salerana sabbar ka oreng se kodu eokom polana maduka panggaliyanna. 23 ELOHIM jugan aneyat noduwagiya ka sampeyan sareng kaula sadaja kasennengngan se ta' sakera-kera se eparengngagi ka sampeyan sareng kaula sadaja se ekataresnae Salerana. Sampeyan sareng kaula sadaja ampon epasadhiya se narema'a kasennengngan ganeka. 24 Sampeyan sareng kaula sadaja se etembali Salerana; banne namong dhari bangsa Yahudi, tape jugan dhari sa-bangsa laen. 25 Sabab e dhalem Ketab Hoseya, ELOHIM adhabu, "Reng-oreng se banne Tang ommat, bi' Sengko' esebbuda 'Tang ommat'. Bangsa se bi' Sengko' ta' ekaase'e, bi' Sengko' esebbuda 'Tang kakase'. 26 Ban e kennengngan se badha oreng ekoca', 'Ba'na banne Tang ommat,' e jadhiya reng-oreng jareya esebbuda tra-pottrana ELOHIM se odhi'." 27 Nabbi Yesaya adhabu ce' terrangnga parkara bangsa Isra'il, "Maske bangsa Isra'il reya bannya'na akantha beddhi e tase', se salamedda pera' sakone'; 28 sabab Pangeran bakal duliya madhateng okoman ka saessena dunnya reya." 29 Yesaya jugan adhabu sapaneka, "Ja' sakenga bi' Pangeran Se Mahakobasa sengko' ban ba'na kabbi ta' edinae toronan, tanto sengko' ban ba'na kabbi la padha daddi Sodom ban Gomora." 30 Daddi, pandha'na sapaneka: Sa-bangsa se banne Yahudi ta' aehteyar mabagusa pole hubunganna ban ELOHIM. Tape sarrena bangsa gapaneka parcaja, daddi ELOHIM mabagus pole hubunganna bangsa gapaneka sareng Salerana. 31 Sabaligga, bangsa Yahudi terros aehteyar ngestowagi hokom sopaja hubunganna sareng ELOHIM sae pole. Nangeng la'-mala' ta' ahasel. 32 Aponapa me' ta' ahasel? Sabab ehteyarra bangsa gapaneka ta' edhasarragi ka kaparcaja'an, tape edhasarragi ka ehteyarra dibi'. Daddi reng-oreng ganeka labu tatandhung ka "Bato Se Ngaddhang". 33 Parkara bato ganeka e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Tetene: E Siyon Sengko' la nyaba' bato se daddiya sababba oreng tatandhung sokona; iya areya bato se raja okoranna se daddiya sababba oreng labu. Tape oreng se parcaja ka jareya ta' kera koceba atena."
1 Tan-taretan! Kaula ce' terrona sopaja bangsa kaula epasalamet. Ban kaula epataronggu nyo'onnagi ka ELOHIM kaangguy reng-oreng ganeka. 2 Kaula bangal ngoca' ja' bangsa kaula ganeka ce' samangadda ngabdi ka ELOHIM; tape samangadda ganeka ta' adhasar ka pangataowan se dhari ELOHIM. 3 Reng-oreng ganeka ta' oneng carana ELOHIM masae pole hubunganna manossa sareng Salerana. Ban sarrena bangsa ganeka pera' noro' carana dibi', daddi ta' atoro' ka cara se etantowagi ELOHIM. 4 Hokomma agama ampon epatadha' sareng Almasih. Daddi sadajana oreng se parcaja ka Almasih, hubunganna sareng ELOHIM ampon sae pole. 5 Mosa nyerrat ja' oreng se masae pole hubunganna sareng ELOHIM adhasar hokomma agama, oreng ganeka bakal odhi'a polana ngestowagi hokomma agama ganeka. 6 Nangeng, parkara carana oreng masae pole hubunganna sareng ELOHIM adhasar parcaja ka ELOHIM, Alketab nyebbuttagi sapaneka, "Ba'na ta' osa atanya e dhalem atena, 'Sapa se ongga'a ka sowarga?' (artena ngeba Almasih toron), 7 otabana 'Sapa se torona ka dunnyana oreng mate?' (artena maongga Almasih dhari pate)." 8 Maksodda gapaneka, "Berta dhari ELOHIM jareya ce' semma'na ka ba'na; badha e colo'na ban badha e atena." Ganeka berta se ekabarragi kaula; berta ja' oreng kodu parcaja. 9 Sabab mon bibirra sampeyan ngakone ja' "Isa paneka Pangeran", ban e dhalem atena sampeyan parcaja ja' ELOHIM ampon maodhi' Isa dhari sedana, sampeyan tanto salamet. 10 Sabab oreng parcaja sareng atena, kantos ELOHIM narema oreng ganeka menangka oreng se masae pole hubunganna sareng ELOHIM. Ban sareng bibirra oreng ngako, kantos aba'na epasalamet. 11 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Oreng se parcaja ta' kera epakoceba." 12 Ca'-oca' ganeka emaksottagi kaangguy sadajana oreng, sabab tadha' bidana antara oreng Yahudi sareng reng-oreng bangsa laen. ELOHIM se settong ka'issa' Pangeranna sadajana oreng. Salerana apareng berkat se ta' sakera-kera ka sadajana oreng se nyo'on tolong ka Salerana. 13 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Pa'-sapa'a se aserro ka Pangeran, bakal salamedda." 14 Tape kadi ponapa oreng se aserrowa ka Pangeran mon gi' ta' parcaja? Ban kadi ponapa se parcaja'a mon gi' ta' oneng mereng parkara Salerana? Jugan, kadi ponapa oreng se merengnga parkara Pangeran mon tadha' oreng se ngabarragi? 15 Ban kadi ponapa se bisa'a badha oreng se ngabarragi mon oreng ganeka ta' eotos? E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Ce' pojurra badha reng-oreng se ngeba Kabar Bagus dhari ELOHIM!" 16 Nangeng ta' sadajana oreng narema Kabar Bagus ganeka. Sabab Isa adhabu, "Guste Pangeran, pasera se parcaja ka kabar se ebakta abdidalem sadaja?" 17 Lantaran gapaneka reng-oreng laju parcaja polana mereng berta, ban oreng mereng berta polana badha oreng se aberta'agi parkara Almasih. 18 Tape kaula atanya: Ba' ongguwa reng-oreng ganeka ta' mereng berta ganeka? Tanto ampon! Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Sowarana reng-oreng jareya ekaedhing daddi sadunnya, ca'-oca'na reng-oreng jareya napa' ka konco'na bume." 19 Kaula atanya pole: Ponapa bangsa Isra'il gi' ta' oneng parkara ganeka? Diggal partanya'an ganeka me' olle esaodi sareng Mosa kaadha'. Mosa adhabu, "Kantha reya dhabuna ELOHIM, 'Bi' Sengko' ba'na epaereya ka settong bangsa se banne ommat, ban bi' Sengko' ba'na epapeggella ka settong bangsa se budhu pekkeranna.' " 20 Yesaya jang bangalan pole. Dhabuna, "Kantha reya dhabuna ELOHIM, "Reng-oreng se ta' nyare'e Sengko' la tatemmo ban Sengko'; ban Sengko' ngaton ka reng-oreng se ta' nanya'agi Sengko'.' " 21 Nangeng parkara bangsa Isra'il Yesaya adhabu, "Kantha reya dhabuna ELOHIM, 'Saare benteng Sengko' ajuluwagi Tang tanang ka settong bangsa se cengkal ban ta' ta'at.' "
1 Kaula atanya: Ponapa ELOHIM ampon mowang ommadda dibi'? Tanto bunten! Kaula dibi' oreng Isra'il toronanna Ibrahim, dhari suku Benyamin. 2 Bunten! ELOHIM ta' mowang ommadda se ampon epele Salerana dhari dha'-adha'na. Sampeyan oneng ponapa se etoles e dhalem Alketab parkara Eliya, e bakto salerana agugat parkara Isra'il ka ELOHIM. Dhabuna Eliya, 3 "Guste, reng-oreng ka'dhinto' mate'e bi-nabbi sareng maancor sadajana kennengnganna ngatorragi kurban ka Junandalem. Samangken namong kare abdidalem, ban reng-oreng gapaneka mateyana abdidalem." 4 Ponapa jawabanna ELOHIM ka Eliya? Dhabuna, "Sengko' la malaen oreng pettong ebu kaangguy Sengko' dibi'. Reng-oreng jareya ta' tao nyemba Diba Ba'al." 5 Sapaneka jugan samangken paneka; badha reng-oreng sakone' se epele ELOHIM polana rahmadda. 6 Salerana mele reng-oreng gapaneka adhasar rahmadda, banne adhasar lalakonna reng-oreng ganeka. Sabab manabi peleyanna ELOHIM ganeka adhasar ka lalakonna manossa, rahmadda ELOHIM ganeka banne rahmat se saongguna. 7 Daddi kadi ponapa? Ommat Isra'il ta' ngaolle se esare aba'na. Se ngaolle ganeka namong reng-oreng peleyanna ELOHIM, se namong sakone'. Se laen cengkal ta' poron merengngagi tembalanna ELOHIM. 8 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi kantha reya, "Ate ban pekkeranna reng-oreng jareya bi' ELOHIM epabudhu; ban sampe' sateya reya matana reng-oreng jareya ta' bisa nangale'e ban kopengnga ta' bisa ngedhing." 9 Daud adhabu jugan, Dina ta-pestana reng-oreng jareya me' olle daddi jebbak ka aba'na dibi', me' olle daddi lobang se matabalusok aba'na ban maancor badanna! 10 Mandar pettengnga matana ban ta' nangale pa-apa; mandar reng-oreng jareya bungko'a salanjangnga." 11 Kaula atanya pole: E bakto oreng Yahudi gaggar, ponapa kadaddiyan gapaneka emaksottagi sopaja reng-oreng ganeka ancora? Bunten! Tape polana reng-oreng ganeka dusa, kantos bangsa laen se epasalamet, ban bangsa Yahudi arassa ere ka bangsa laen ganeka. 12 Polana bangsa Yahudi ta' atoro' ka kasokanna ELOHIM, sa-bangsa laen eberkadi sareng ELOHIM. Ponapa pole manabi hubunganna bangsa Yahudi sareng ELOHIM ampon sae pole; tanto araja'an pole berkat se eparengngagi ELOHIM. 13 Tape samangken kaula acaca'a ka tan-taretan se banne Yahudi! Kantos samangken, saabidda daddi rasul e antarana sa-bangsa se banne Yahudi, kaula talebat ngargai lalakon ganeka. 14 Kaula ngarep bangsa kaula dibi' arassa ere, sopaja kalaban cara gapaneka kaula bisa masalamet sabagiyan e antarana reng-oreng gapaneka. 15 Polana bangsa kaula ganeka etolak sareng ELOHIM, hubunganna dunnya sareng ELOHIM sae pole; ponapa pole mon bangsa kaula ganeka etarema sareng ELOHIM! Tanto gapaneka padha sareng oreng se mate odhi' pole! 16 Mon roti sakerra' se eketthok dha'-adha' eatorragi ka ELOHIM, artena roti ganeka sadajana eatorragi ka ELOHIM jugan. Mon ramo'na kajuwan kaagunganna ELOHIM, ka-cangkana kaagunganna jugan. 17 Sabagiyan dhari ka-cangkana bungkana jaitun -- enggi paneka reng-oreng Yahudi -- ampon eketthok. E lampadda thok-ketthoganna ecangkokkagi cangkana jaitun alas, enggi paneka tan-taretan se banne Yahudi. 18 Daddi sampeyan ja' nganggep entheng ka reng-oreng se ampon eketthok akadi cangka ganeka. Sampeyan kodu emot ja' sampeyan dibi' coma cangka; ban banne cangka se makane ramo', tape ramo' se makane cangka. 19 Tape Sampeyan tantona adhabu, "Tape ka-cangka jareya eketthok sopaja sengko' bisa ecangkokkagi ka bungkana!" 20 Ganeka lerres. Tape reng-oreng ganeka ebuwang polana ta' parcaja, dineng sampeyan etarema polana sampeyan parcaja. Daddi sampeyan ja' sombong polana ganeka; sabaligga sampeyan kodu tako'. 21 Sabab mon ELOHIM ta' arassa eman se mowanga reng-oreng Yahudi se akadi ka-cangka se asli ka'issa', sampeyan ja' nyangka ELOHIM bakal arassa'a eman mowanga sampeyan! 22 Daddi e dhalem hal paneka sampeyan sareng kaula sadaja oneng saponapa saena ELOHIM paneka, ban saponapa jugan kerrassa Salerana. Salerana ta' gung-tanggung ngokom oreng se dusa, nangeng Salerana sae ka sampeyan -- asal sampeyan teptep odhi' dhari kasaeyanna. Mon bunten, sampeyan tanto ebuwang jugan. 23 Ban reng-oreng Yahudi ka'issa', mon ambu se ta' parcaja, tanto etarema pole, sabab ELOHIM kobasa narema pole reng-oreng ganeka. 24 Tan-taretan se banne Yahudi parompama'anna cangkana bungkana jaitun alas. Daddi, mon sampeyan, maske ta' cocok sareng tabi'adda sampeyan, ekenneng cangkokkagi ka bungkana jaitun se asli, ponapa pole oreng Yahudi se eompama'agi ka-cangkana bungkana jaitun. Tanto jang gampangan pole monggu ka ELOHIM kaangguy mabali reng-oreng ganeka ka bungkana jaitunna reng-oreng ganeka dibi'. 25 Tan-taretan! Kaula ngarep sampeyan ja' apangrasa ampon oneng parkara ponapa'a saos. Sabab badha settong parkara se daddi karsana ELOHIM, nangeng gi' tadha' oreng se onenga. Ban sampeyan bi' kaula samangken ebala'ana, me' olle oneng, enggi paneka: Sabagiyan dhari reng-oreng Yahudi cengkal, nangeng se kantha ganeka banne kaangguy saterrossa, pera' sampe' mon bannya'na reng-oreng se banne Yahudi se ngadhep ka ELOHIM ampon genna'. 26 Daddi reng-oreng Yahudi bakal salamedda. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Rato Panyalamet bakal rabuwa dhari Siyon; Salerana maelanga sakabbiyanna kajahadan dhari toronanna Yakub. 27 Sengko' mabadha'a parjanjiyan reya bi' reng-oreng jareya e bakto Sengko' nyapora sa-dusana." 28 Sarrena oreng Yahudi ta' poron narema Kabar Bagus dhari ELOHIM, oreng Yahudi daddi mosona ELOHIM; ban gapaneka la'-mala' madhateng kaontongan ka sampeyan se banne Yahudi. Nangeng sarrena reng-oreng Yahudi ganeka peleyanna ELOHIM, daddi teptep ekaase'e sareng ELOHIM polana bangatowana. 29 Sabab mon ELOHIM mele oreng ban aberkadi oreng ganeka, ELOHIM ta' kera maburung barang se ampon elampa'agi Salerana. 30 Gi' dhimen sampeyan ta' ta'at ka ELOHIM. Nangeng samangken ELOHIM anyata'agi ja' sampeyan ampon bebas dhari kasala'an, lantaran reng-oreng Yahudi ta' ta'at. 31 Sapaneka jugan reng-oreng Yahudi ka'issa'. Samangken reng-oreng Yahudi ganeka ta' atoro' ka ELOHIM sopaja sampeyan enyata'agi bebas dhari kasala'an. 32 Sabab sareng ELOHIM sadajana ommat manossa edinggal ekobasae pekkeran se ta' poron ta'at, sopaja Salerana bisa noduwagi bellas asena ka reng-oreng ganeka sadajana. 33 Sogi onggu ELOHIM paneka! Raja onggu kabicaksana'anna sareng pangataowanna! Pasera se bisa nalektegi kapotosan-kapotosanna? Pasera se bisa ngarte ra-carana ELOHIM alampa'agi lalakon? 34 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Sapa se tao ka panggaliyanna Pangeran? Sapa se bisa la-malae Salerana? 35 Sapa se tao tor-ngatore ka Pangeran sampe' bisa nyo'on les-bales?" 36 ELOHIM se nyepta'agi sabarang se badha. Sabarang se badha paneka dhari ELOHIM ban kaagem ELOHIM. Molja'agi ELOHIM salanjangnga! Amin.
1 Tan-taretan! ELOHIM paneka ce' saena ka sampeyan sareng kaula sadaja. Ganeka sababba kaula nyo'on kalaban gu-onggu sopaja sampeyan ngatorragi aba'na menangka kurban odhi' se malolo kaator ka ELOHIM ban se masenneng panggaliyanna. Kadi ganeka koduna sampeyan abakte ka ELOHIM. 2 Sampeyan ja' atoro' ka atoran-atoranna dunnya paneka. Dinggal me' olle ELOHIM se ngoba pribadhina sampeyan sampe' daddi anyar, sopaja sampeyan aoba. Kalaban sapaneka sampeyan sanggup ngaonenge kasokanna ELOHIM -- enggi paneka pa-ponapa se sae sareng se masenneng panggaliyanna sarta pa-ponapa se samporna. 3 ELOHIM ampon apareng papareng ka kaula. Ganeka sababba kaula malae sampeyan sadaja: Ja' apangrasa atenggiyan dhari se salerressa. Sampeyan kodu bisa ngokor aba' dibi' kalaban andhap asor; ngokor aba'na bang-sebang menorot kamampowan se eparengngagi ELOHIM ka sampeyan polana sampeyan parcaja ka Isa. 4 Badanna sampeyan sareng kaula sadaja bannya' bagiyanna. Saneyap bagiyan badha lakona bang-sebang. 5 Sapaneka jugan sampeyan sareng kaula sadaja. Sanare bannya' tape sadajana aropa settong badan sabab sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Almasih. Ban sampeyan sareng kaula sadaja settong ban settonganna padha saleng ahubungan lantaran padha anggotana settong badan. 6 Sampeyan sareng kaula sadaja olle papareng bang-sebang se ta' padha settong sareng settonganna. Sadajana papareng ganeka eparengngagi sareng ELOHIM ka sampeyan sareng kaula sadaja menorot rahmadda. Daddi sampeyan sareng kaula sadaja kodu ngangguy papareng ganeka. Oreng se olle papareng kaangguy ngabarragi berta dhari ELOHIM, kodu ngabarragi berta dhari ELOHIM ganeka menorot kamampowan se badha e aba'na. 7 Oreng se olle papareng kaangguy nolong oreng laen, kodu taronggu nolong oreng laen. Oreng se olle papareng kaangguy ngajar, kodu ngajar kalaban taronggu. 8 Oreng se olle papareng maraja atena oreng laen, kodu taronggu maraja atena oreng laen. Oreng se olle papareng aberri'a dhi'-andhi'na ka oreng laen, kodu ajalannagi kalaban ate lamba' ban sapantessa. Oreng se olle papareng kaangguy mimpin, kodu mimpin kalaban taronggu. Oreng se olle papareng kaangguy noduwagi bellas asena ka oreng laen, kodu ajalannagi ganeka kalaban ate senneng. 9 Taresnae kalaban ehlas. Kabaji'i se jahat, ban pakoko neggu'i se sae. 10 Sampeyan pasaleng taresna sampe' nyarepsep ka atena, akadi oreng se sataretan e dhalem settong kalowarga, ban sampeyan kodu saleng ajangadha'i ngatore hormat. 11 Pabajeng alalakon. Ja' les-males. Alalakon kaagem Pangeran kalaban samangat dhari Errohna ELOHIM. 12 Ngarep ka Pangeran kalaban gumbira, sabbar e dhalem kasossa'an ban pahoso' mon adu'a. 13 Tolong cokobi kabutowanna reng-oreng Kristen laenna ban tarema kalaban ate senneng e compo'na sampeyan tan-taretan saiman se sampeyan ta' kennal. 14 Nyo'on ka ELOHIM sopaja aberkadi reng-oreng se kejjem ka sampeyan; ongguwan, nyo'onnagi sopaja eberkadi, banne ebasto. 15 Noro' perak sareng reng-oreng se perak, ban noro' nanges sareng reng-oreng se nanges. 16 Parokon sadaja. Ja' ko-angko, tape noro'agi ka oreng se mandhap kadhudhuganna. Ja' nganggep aba'na sampeyan apenterran dhari se salerressa. 17 Mon badha oreng alako jahat ka sampeyan, ja' males sareng kajahadan. Lakone pa-ponapa se eanggep sae sareng sadajana oreng. 18 Dhari sampeyan dibi' ehteyarragi kaangguy odhi' dhame sareng sadajana oreng. 19 Tan-taretan! Ja' sampe' sampeyan males sake'na ate, diggal me' olle ELOHIM se ngokom. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Sengko' se malessa. Sengko' se ngokoma, dhabuna Pangeran." 20 Sabaligga, mon mosona sampeyan lapar, parenge neddha; ban mon pelka', parenge ngenom. Sabab kalaban sapaneka, oreng ganeka tanto arassa todhus. 21 Ja' kantos sampeyan epakala sareng se jahat, tape sampeyan kodu makala kajahadan sareng kabecce'an.
1 Saneyap oreng kodu ta'at ka pamarenta, sabab tadha' pamarenta se ta' narema kakobasa'an dhari ELOHIM. Ban pamarenta se samangken paneka ajalannagi kakobasa'anna menorot papakonna ELOHIM. 2 Ganeka sababba oreng se alaban ka pamarenta padha saos sareng alaban ka se ampon etantowagi sareng ELOHIM. Ban oreng se kantha ganeka bakal narema'a okoman. 3 Sabab oreng se alako bagus ta' osa tako' ka pamarenta. Coma oreng se alako jahat se kodu tako'. Mon sampeyan terro ta' tako'a ka pamarenta, sampeyan kodu alako bagus, ban Sampeyan tanto ealem. 4 Sabab pamarenta paneka abdina ELOHIM se alako kaangguy kabecce'anna sampeyan. Tape mon sampeyan alako jahat, sampeyan pajat kodu tako' ka pamarenta ganeka, sabab ta' parcoma pamarenta paneka andhi' kakobasa'an ngokom oreng. Pamarenta paneka abdina ELOHIM se marengngagi okomanna ELOHIM ka reng-oreng se alako jahat. 5 Ganeka sababba sampeyan kodu atoro' ka pamarenta -- banne pera' polana sampeyan ta' terro eokoma, tape jugan polana sowarana ate. 6 Ganeka jugan sababba aponapa sampeyan me' majar pajek, sabab pamarenta paneka ponggabana ELOHIM se ajalannagi lalakon se kusus paneka. 7 Daddi, bajar ka pamarenta ponapa se kodu ebajar bi' sampeyan. Majar pajek, mon sampeyan kodu majar pajek; majar biya mon sampeyan kodu majar biya. Argai se kodu eargai ban hormadi se kodu ehormadi. 8 Ja' aotang ponapa'a bai ka pasera'a bai kajabana aotang kataresna'an se settong ka settongnga. Sabab oreng se taresna ka sasamana ampon ajalannagi sadajana hokomma Mosa. 9 Sabab hokomma agama Yahudi, enggi paneka: Ja' azina, ja' mate'e oreng, ja' co'-ngeco', ja' terro ngaandhi'a dhi'-andhi'na oreng laen, ganeka sareng sadajana kom-hokom laenna, ampon epapandha' daddi settong hokom saos, enggi paneka, "Taresnae sasamana ba'na akantha taresnana ba'na ka aba'na dibi'." 10 Oreng se taresna ka oreng laen, ta' kera alako jahat ka oreng ganeka. Daddi oreng se taresna ka sasamana enggi paneka oreng se ampon ajalannagi sadajana saradda hokomma agama. 11 Laen dhari gapaneka sadaja, sampeyan oneng ja' samangken paneka ampon baktona sampeyan abungo dhari se asare. Sabab baktona sampeyan sareng kaula sadaja se epasalamedda ampon sajan semma' samangken paneka etembang sareng e bakto gi' buru molae parcaja. 12 Malem ampon para' lebada, ban samangken ampon para' seyang. Daddi, ngereng ambu ngalakone kon-lalakon petteng. Sampeyan sareng kaula sadaja kodu ngeba sanjata terrang. 13 Sampeyan sareng kaula sadaja kodu ngalakone lalakon se pantes akadi se kapprana elakone oreng e baja seyang; ja' ata-pesta lebbi dhari bates, otabana bu'-mabu'an. Ja' alako ma'seyat otabana ta' sopan. Ja' atokaran otabana ere. 14 Diggal me' olle Guste Isa Almasih se nantowagi ponapa se kodu elakone sampeyan. Ban ja' norodi tabi'adda manossa se dusa polana norodana napso.
1 Oreng se ta' yakin ka ponapa se eparcaja sampeyan kodu etarema kalaban bagus e antarana sampeyan. Ja' atokar ban oreng ganeka parkara ponapa se daddi panemmona oreng ganeka. 2 Badha oreng se andhi' panemmo ja' aba'na olle neddha ponapa saos. Tape badha oreng laen se kayakinanna ta' koko; apangrasa ja' aba'na namong kengeng neddha ngan-ganganan malolo. 3 Oreng se neddha ponapa'a saos ja' nganggep rendha ka oreng se neddha teddha'an se teptep saos macemma; ban oreng se neddha teddha'an se teptep saos macemma, jugan ja' nyala'agi oreng se neddha ponapa'a saos, sabab ELOHIM ampon narema oreng ganeka. 4 Pasera sampeyan paneka me' ro'-noro'a ngadili oreng laen? Abdi paneka jaga otaba robbu, ganeka orosanna lorana. Ban abdi ganeka bakal manjengnga sodek, sabab Pangeran sanggup mamanjeng oreng ganeka. 5 Badha oreng se nganggep are se settong lebbi penting dhari are laenna, dineng oreng laenna nganggep sadajana are padha saos. Dinggal oreng padha nantowagi panemmona bang-sebang. 6 Oreng se nganggep badha re-are se lebbi penting dhari re-are laenna, oreng ganeka andhi' panemmo sapaneka kaangguy ahormadi Pangeran. Oreng se neddha ponapa'a saos, ahormadi Pangeran bi' lalakonna ganeka, sabab oreng ganeka asokkor ka Pangeran polana teddha'an ganeka. Sapaneka jugan reng-oreng se neddha teddha'an se teptep saos macemma; oreng ganeka jugan ahormadi Pangeran ban asokkor ka ELOHIM. 7 Tadha' settonga e antarana sampeyan sareng kaula sadaja se odhi' kaangguy aba'na dibi'; ban tadha' oreng settonga e antarana sampeyan sareng kaula sadaja se mate kaangguy aba'na dibi'. 8 Mon sampeyan sareng kaula sadaja odhi', sampeyan sareng kaula sadaja odhi' kaagem Pangeran. Ban mon sampeyan sareng kaula sadaja mate, sampeyan sareng kaula sadaja jugan mate kaagem Pangeran. Daddi, odhi' otabana mate, sampeyan sareng kaula sadaja kaagunganna Pangeran. 9 Almasih ampon seda ban odhi' pole. Ganeka sababba Almasih paneka daddi Pangeranna oreng se odhi' sareng reng-oreng se ampon mate. 10 Daddi, tan-taretan, ponapa gunana nyala'agi taretanna sampeyan se saiman? Ban ponapa gunana sampeyan nganggep taretanna ganeka rendha? Sampeyan sareng kaula sadaja padha ngadhebba ka ELOHIM kaangguy eadili. 11 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Saongguna," dhabuna Pangeran, "saneyap oreng bakal asojuda e adha'anna Sengko'; ban saneyap oreng bakal ngakowa ja' Sengko' reya ELOHIM." 12 Daddi sampeyan sareng kaula sadaja kodu nanggung jawab lalakonna bang-sebang ka ELOHIM. 13 Daddi, sampeyan sareng kaula sadaja ja' saleng nyala'agi. Sabaligga, oddi ja' sampe' ngalakone ponapa'a saos se andaddiyagi sala settong dhari taretanna se saiman tagudha ban agabay dusa. 14 Sarrena kaula daddi settong sareng Guste Isa, kaula ce' parcajana ja' tadha' barang settonga se menorot dhasarra najjis; nangeng barang ganeka daddi najjis monggu ka oreng se nganggep barang ganeka najjis. 15 Nangeng mon polana se edha'ar sampeyan badha taretan se daddi sake' ate, se ejalannagi sampeyan ganeka ta' adhasar kataresna'an pole. Mon Almasih ampon seda kaangguy settong oreng, ja' sampe' oreng ganeka eparosak polana se edha'ar sampeyan. 16 Ganeka sababba ponapa se sae ka sampeyan ja' sampe' daddi ta' sae ka oreng laen. 17 Sabab mon ELOHIM marenta odhi'na oreng, ponapa se kengeng eteddha otaba eenom paneka ta' penting pole. Se penting enggi paneka ngestowagi kasokanna ELOHIM, ngalame ate ayem sareng narema sennengnga ate se eparenge Errohna ELOHIM. 18 Oreng se aladine Almasih sapaneka, oreng gapaneka masenneng panggaliyanna ELOHIM, ban eargai reng-oreng laen. 19 Daddi tojjuwanna sampeyan sareng kaula sadaja enggi paneka sabarang se madhateng karokonan ban saleng tolong kaangguy saleng makowat. 20 Ja' sampe' sampeyan marosak se ampon elampa'agi ELOHIM, pera' polana parkara teddha'an. Sadajana teddha'an pajat halal kaangguy eteddha, nangeng mon se edha'ar sampeyan andaddiyagi oreng laen dusa, sampeyan sala. 21 Langkong sae sampeyan ta' osa adha'ar daging otaba ngenom anggur otaba alampa'agi ponapa'a saos mon ganeka daddiya dadalanna badha taretanna sampeyan se saiman daddi dusa. 22 Dinggal se eparcaja sampeyan ganeka bi' sampeyan elakone e ajunanna ELOHIM saos kaangguy sampeyan dibi'. Oreng se ta' gadhuwan alasan kaangguy arassa sala e dhalem parkara se bi' aba'na eanggep bendher, oreng ganeka pojur onggu. 23 Nangeng oreng se arassa mangmang dha'-neddha'a, tape gi' eteddha jugan, oreng ganeka sareng ELOHIM esala'agi; sabab oreng ganeka lalakonna ta' edhasarragi ka kayakinan parkara ponapa se lerres ban ponapa se sala. Ban ponapa saos se elakone ta' kalaban kayakinan paneka, dusa.
1 Sampeyan sareng kaula sadaja se ce' yakinna parkara se ekaparcaja sampeyan sareng kaula sadaja, kodu sabbar ngadhebbi kaberradan-kaberradan dhari oreng se kayakinanna ta' koko. Sampeyan ban kaula sadaja ja' nyare sennengnga dibi' saos. 2 Sabaligga, sampeyan sareng kaula sadaja kodu masenneng atena sasama taretan kaangguy kabagusanna reng-oreng gapaneka, sopaja kayakinanna atamba koko. 3 Sabab Almasih jugan ta' nyare kasennengnganna Salerana dibi'. E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka. "Sakabbiyanna cale se kodu etojjuwagi ka Ba'na gaggar ka sengko'." 4 Sadaja se esebbuttagi e dhalem Alketab paneka kaangguy ngajari sampeyan sareng kaula sadaja. Sabab pangajaran se etarema sampeyan sareng kaula sadaja dhari Alketab andaddiyagi sampeyan sareng kaula sadaja kowat sampe' gadhuwan pangarebban ka ELOHIM. 5 Moga-moga ELOHIM se apareng kasabbaran ban panglepor ka manossa, nolonge sampeyan sadaja odhi' cocok along-polong, menorot contona Isa Almasih. 6 Kalaban ate se padha sampeyan sadaja areng-sareng bisa amolja'agi ELOHIM, Ramana Guste Isa Almasih. 7 Daddi, tan-taretan, sampeyan sadaja kodu saleng narema kalaban ate senneng, akadi Almasih se narema sampeyan sadaja kaangguy amolja'agi ELOHIM. 8 Sabab, kaemodi, ja' Almasih ampon aladine oreng Yahudi kaangguy noduwagi ja' ELOHIM esto e dhalem neptebbi ji-janjina ka bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja. 9 Isa jugan andaddiyagi sa-bangsa laen amolja'agi ELOHIM lantaran kasaeyanna panggaliyanna ka reng-oreng gapaneka. E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Daddi abdidalem amolja'agiya Junandalem e antarana sa-bangsa, abdidalem ngejungngagiya pojiyan kaagem asmana Junandalem." 10 Badha jugan se nyebbuttagi sapaneka, "Mara anga-bunga ban ommat peleyanna ELOHIM, e, sa-bangsa!" 11 Ban sapaneka pole, "Poji ELOHIM, e sakabbiyanna bangsa, mara sakabbiyanna oreng moji Salerana!" 12 Ban paneka' se edhabuwagi Yesaya, "Dhari toronanna Isay bakal badha'a settong toronanna se marenta'a sa-bangsa; Salerana jareya se daddiya pangarebbanna sa-bangsa." 13 ELOHIM paneka pangarebbanna sampeyan sadaja. Moga-moga Salerana mossa'ana atena sampeyan sareng kagumbira'an ban kataremtemman lantaran sampeyan parcaja ka Salerana, sopaja kalaban kobasana Errohna ELOHIM sampeyan sajan ngarep ka ELOHIM. 14 Tan-taretan! Kaula yakin ja' sampeyan bannya' agandhu' kabecce'an. Sampeyan ampon oneng parkara ponapa'a saos ban bisa saleng ngajari jugan. 15 Nangeng badha pan-saponapan parkara se bi' kaula epaenga'a ka sampeyan kalaban terrang e dhalem sorat paneka, sabab ELOHIM ampon marenge kaula lalakon gapaneka. 16 Sareng ELOHIM kaula epadaddi abdina Isa Almasih kaangguy eotosa ka sa-bangsa se banne Yahudi. Ban kaula ajalannagi lalakon paneka menangka imam se ngabarragi Kabar Bagus dhari ELOHIM, sopaja reng-oreng se banne Yahudi daddi settong tor-ator ka ELOHIM, se bisa etarema sareng Salerana. Moga-moga sareng Errohna ELOHIM bangsa gapaneka epadaddiya settong tor-ator se kusus kaagem ELOHIM. 17 Daddi, sarrena kaula ampon daddi settong sareng Isa Almasih, kaula olle arassa gumbira polana lalakon kaula kaagem ELOHIM. 18 Kaula bangal ngoca' sapaneka coma parkara ponapa se elampa'agi Almasih kalaban parantara'anna kaula kaangguy mata'at reng-oreng se banne Yahudi ka ELOHIM. Kaula ngalakone ganeka kalaban caca sarta lalakon, 19 se etoro'e kaajiban-kaajiban; sadajana gapaneka kalaban kobasana Errohna ELOHIM. Kabar Bagus parkara Almasih bi' kaula ampon epanapa' sadaja ka reng-oreng molae dhari Yerusalim kantos ka Ilirikum. 20 Pangaterro kaula enggi paneka aberta'agiya Kabar Bagus dhari ELOHIM e sadajana kennengnganna oreng se gi' ta' mereng parkara Almasih. Sabab kaula ta' poron alalakon materros dhasar se epasang oreng laen. 21 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Reng-oreng se gi' ta' tao narema berta parkara Salerana, bakal nangaleyana; ban reng-oreng se gi' ta' tao ngedhing, bakal ngarteya." 22 Ganeka sababba kaula seggut manggi alangan se terro entara ka sampeyan. 23 Nangeng samangken lalakon kaula e ra-dhaera gapaneka ampon lastare. Ampon pan-saponapan taon kaula se terro entara ka sampeyan. 24 Dhaggi' mon kaula entara ka Spanyol kaula lebada e kotthana sampeyan; moga-moga bisa'a kaula tapanggi sareng sampeyan ban anga-bunga sakejja' sareng sampeyan. Saamponna ganeka kaula ngarep moga-moga sampeyan bisa'a abanto kaula kaangguy nerrossagi parjalanan kaula ka Spanyol ganeka. 25 Nangeng samangken paneka kaula entara ka Yerusalim ngaterragiya bantowan kaangguy ommadda ELOHIM e ka'issa'. 26 Sabab jema'at-jema'at e Makedoniya sareng e Akhaya ampon mopakat marengana sombangan ka tan-taretan se mesken e antarana ommadda ELOHIM e Yerusalim. 27 Reng-oreng gapaneka motossagi kalaban ate senneng kaangguy apareng sombangan ganeka. Pajat salerressa reng-oreng ganeka ampon sapantessa nolong tan-taretan se mesken e Yerusalim ganeka; sabab reng-oreng se banne Yahudi ganeka narema berkadda ELOHIM dhari reng-oreng Yahudi. Daddi, reng-oreng se banne Yahudi ganeka patot jugan nolong reng-oreng Yahudi kalaban kat-berkat se aropa dunnya. 28 Mon lalakon kaula ganeka ampon mare, ban ampon masra'agi sombangan ollena makompol ganeka ka reng-oreng e Yerusalim, kaula pas mangkada ka Spanyol, lebada e kotthana sampeyan. 29 Mon kaula entar ka sampeyan, kaula masthe dhateng sambi ngeba berkat sabannya'na dhari Almasih kaangguy sampeyan sadaja. 30 Bit asmana Guste Isa Almasih, ban jugan bit kataresna'an se eparengngagi sareng Errohna ELOHIM, kaula nyo'ona onggu ka sampeyan, moga-moga sampeyan noro'a adu'a asareng kaula kalaban taronggu, nyo'onnagi kaula ka ELOHIM. 31 Nyo'onnagi moga-moga sareng ELOHIM kaula epalopoda dhari tanangnga reng-oreng se ta' parcaja e Yudea, ban sopaja lalakon kaula kaangguy ngeba sombangan ka Yerusalim etarema kalaban senneng ate sareng ommat e ka'issa'. 32 Daddi, manabi daddi kasokanna ELOHIM, kaula bisa entar ka sampeyan kalaban ate senneng. Ban kaula bakal talepora e nga'-tengnga'anna sampeyan. 33 Moga-moga ELOHIM, se apareng kataremtemman ka manossa, asarengnge sampeyan sadaja. Amin.
1 Kaula terro ngennallagiya taretan bine'na sampeyan sareng kaula sadaja, enggi paneka Febe. Febe paneka abanto jema'at e Kengkreya. 2 Tarema'agi taretan ganeka menangka sala settong dhari ommadda Pangeran. Reng-oreng se parcaja ka ELOHIM paneka pajat kodu saleng narema. Tolong taretan ganeka mon marlowagi partolongan dhari sampeyan, sabab taretan ganeka ampon nolong oreng sabannya'na -- tamaso' kaula. 3 Kaula neteba salam ka Priskila sareng Akwila, ca-kanca kaula se padha alako kaagem Isa Almasih. 4 Se kadhuwa ganeka para' seda'a polana nolonga kaula. Kaula asakalangkong ka se kadhuwa ganeka -- ban banne kaula malolo, nangeng sadajana jema'at bangsa laen se banne Yahudi jugan asakalangkong ka se kadhuwa ganeka. 5 Kaula jugan neteba salam ka sadajana jema'at se akompol e compo'na se kadhuwa ganeka. Salam ka Epenetus se kataresnan. Epenetus ganeka se dha'-adha' kadibi' parcaja ka Almasih e dhaera Asia. 6 Jugan salam kaula ka Miriyam, se alako talebat berra'na kaangguy sampeyan sadaja. 7 Kaula neteba salam jugan ka Andronikus sareng Yuniyas. Se kadhuwa ganeka tamaso' settong suku bangsa sareng kaula ban oneng maso' penjara asareng kaula. Sabellunna kaula parcaja ka Almasih, se kadhuwa ganeka parcaja kaadha'. Se kadhuwa ganeka kasohor e antarana para rasul. 8 Salam ka Ampliyatus, se ekataresnae kaula polana padha sareng kaula daddi settong sareng Pangeran. 9 Neteba hormat kaula ka Urbanus, kancana sampeyan sareng kaula sadaja se asareng sampeyan sareng kaula sadaja alako kaagem Almasih. Jugan hormat kaula ka Stakhis se kataresnan. 10 Salam ka Apeles. Kaestowanna ka Almasih ampon kabukte. Jugan salam ka kalowargana Aristobulus, sareng ka Herodiyon. 11 Herodiyon ganeka sasuku bangsa sareng kaula. Jugan salam ka tan-taretan saiman e dhalem kalowargana Narkisus. 12 Salam kaula ka Trifena sareng Trifosa se alako berra' ngabdi ka Pangeran, sareng ka Persis se kataresnan. Oreng paneka jugan alako berra' kaagem Pangeran. 13 Salam ka Rufus sareng ebuna, se ka kaula akadi ebu dibi'. Rufus paneka peleyanna Pangeran ce' saena. 14 Kaula neteba salam ka Asinkritus, Flegon, Hermes, Patrobas, Hermas, sareng sadajana taretan se saiman se asareng reng-oreng ganeka. 15 Salam ka Filologus sareng Yuliya; ka Nereyus sareng taretan bine'na; ka Olimpas sareng ka sadajana oreng se parcaja se asareng reng-oreng ganeka. 16 Tore saleng aberri' salam pakajunjun menangka taretan Kristen. Sadajana jema'at Almasih ngatore salam ka tan-taretanna. 17 Tan-taretan! Kaula nyo'ona onggu: te-ngate ka reng-oreng se marosagan se ataretan sareng se masalbut kaparcaja'anna oreng ka Pangeran. Ganeka kabaliganna ponapa se ampon eajarragi ka sampeyan. Jauwi reng-oreng se kadi ganeka. 18 Sabab reng-oreng se sapaneka banne alako kaagem Guste Isa, tape kaangguy norodi pangaterrona dibi'. Reng-oreng ganeka ngangguy caca lemma' manes nyacae oreng, nepo reng-oreng se ta' oneng pa-ponapa. 19 Sadajana oreng padha oneng ja' sampeyan esto ka pangajaran parkara Kabar Bagus dhari ELOHIM. Ban kaula perak polana sampeyan se sapaneka. Kaula ngarep sampeyan bicaksana e dhalem parkara se sae, ban budhu e dhalem parkara se jahat. 20 ELOHIM se apareng kataremtemman ka manossa, bakal maancora Iblis se esaba'a e baba'anna kakobasa'anna sampeyan. Moga-moga sampeyan sadaja ros-terrosan eberkadi sareng Guste Isa! 21 Timotiyus, kanca kaula, akerem salam ka sampeyan sadaja. Sapaneka jugan Lukiyus, Yason sareng Sosipater, se sasuku bangsa sareng kaula. 22 Se noles sorat paneka kaula, Tertiyus. Kaula ngatore salam sataretanan ka sampeyan. 23 Gayus akerem salam ka sampeyan. Kaula ngenep e compo'na, ban jema'at kaula mabadha kabakteyan e ka'issa'. Erastus, kapalana bagiyan kauwangan kottha, akerem salam ka sampeyan. Sapaneka jugan taretan Kwartus. ( 24 Moga-moga Guste Isa aberkadi sampeyan sadaja. Amin.) 25 Molja'agi Pangeran! Salerana kobasa makoko imanna Sampeyan menorot Kabar Bagus dhari ELOHIM se eberta'agi kaula parkara Isa Almasih. Kaula aberta'agi kabar ganeka menorot ponapa se enyata'agi sareng ELOHIM; enggi paneka parkara rancanana ELOHIM se ampon pan-saponapan abad abidda ta' ekaonenge oreng. 26 Nangeng samangken kalaban dhabuna ELOHIM se langgeng, rancana gapaneka enyata'agi sareng ekabala ka sadajana bangsa kalaban parantara'anna sadaja se eserrat para nabbi, sopaja sadajana oreng parcaja ban ta'at ka ELOHIM. 27 Salerana ganeka ELOHIM se settong tadha' pole, Salerana mahabicaksana. Moga-moga Salerana eagungngagi salanjangnga kalaban parantara'anna Isa Almasih! Amin. Hormat kaula, Paulus
1 Tan-taretan jema'adda ELOHIM e Korintus! Sampeyan ampon etembali ELOHIM epadaddi ommadda polana sampeyan kaagunganna Isa Almasih, asareng sadajana oreng e ka'imma'a saos se nyemba ka Guste Isa Almasih, enggi paneka Pangeranna reng-oreng ganeka sareng jugan Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja. Kaula, Paulus, sareng taretan Sostenes, ngarep moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja sareng jugan Guste Isa marengana berkat sareng kataremtemman ka sampeyan. Kaula noles sorat paneka menangka rasulla Isa Almasih, se eangkat sareng ELOHIM dibi' sarta menorot kasokanna jugan. 4 Kaula ros-terrosan asokkor ka ELOHIM polana sampeyan, sabab sampeyan ampon narema rahmat dhari ELOHIM kalaban parantara'anna Isa Almasih. 5 Sarrena sampeyan ampon daddi kaagunganna Almasih, odhi'na sampeyan samangken sogi e dhalem parkara ponapa'a saos. Pangataowanna sampeyan e dhalem parkara ponapa'a saos dhalem, ban sampeyan penter ngajarragi pangataowan ganeka. 6 Ganeka noduwagi ja' berta parkara Almasih ampon ce' nyarepsebba ka dhalem atena sampeyan, 7 kantos sampeyan ta' kakorangan berkat settonga, sabatara sampeyan anante' rabuna Guste Isa Almasih se etangaleyana sadajana oreng. 8 Almasih dibi' se badhi nanggung sampeyan sampe' ka aherra; sopaja e bakto Salerana rabu pole, sampeyan epanggi, tadha' calena. 9 ELOHIM ekenneng parcaja onggu. Salerana ELOHIM se nembali sampeyan sopaja daddi settong sareng Pottrana, enggi paneka Isa Almasih, Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja. 10 Tan-taretan! Bit asmaepon Guste Isa Almasih, kaula nyo'ona ka sampeyan sopaja padha parokon, ja' kantos aca-pecca. Parokon, settong ate sareng settong pekkeran. 11 Sabab reng-oreng dhari kalowargana Klo"e ngatore oneng ka kaula ja' sampeyan atokaran. 12 Se emaksod kaula enggi paneka e antarana sampeyan badha se adhabu, "Sengko' noro' Paulus," badha pole se ngoca', "Sengko' noro' Apolos," ban se laen ngoca', "Sengko' noro' Petrus," dineng se laen pole ngoca', "Sengko' noro' Almasih." 13 Masa' Almasih egi-bagi! Banne Paulus se mate esalib kaangguy sampeyan. Ban sampeyan ebaptis banne daddiya panganodda Paulus. 14 Ontong kaula ta' abaptis oreng settonga e antarana sampeyan, kajabana Krispus sareng Gayus. 15 Ja' kantos badha e antarana sampeyan se adhabu ja' kaula abaptis se kadhuwa ganeka sopaja daddi panganodda kaula. ( 16 O, enggi, onggu, Stefanus sareng kalowargana kaula se abaptis. Tape, salaenna ganeka, menorot enga' kaula, tadha' oreng laenna pole se ebaptis kaula.) 17 Almasih ngotos kaula banne kaangguy abaptis oreng, coma kaangguy aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM; ban ganeka saos sareng kaula kodu elakone ta' kalaban ngangguy kapenterran acaca menangka manossa, sopaja kobasana sedana Almasih e kaju salib ta' parcoma. 18 Sabab monggu ka reng-oreng se nojju ka pate, kabar parkara sedana Almasih e salib eanggep kabar lecek. Namong, monggu ka sampeyan sareng kaula sadaja se epasalamet sareng ELOHIM, kabar ganeka carana ELOHIM noduwagi kobasana. 19 Sabab e dhalem Alketab ELOHIM adhabu, "Kabicaksana'anna reng-oreng se penter bi' Sengko' epasalbuda, ban pangarteyanna reng-oreng se andhi' elmo epamosna'a." 20 Daddi, ponapa gunana daddi oreng penter? Ponapa gunana oreng andhi' elmo? Ponapa gunana reng-oreng ahli pekker e dunnya paneka? ELOHIM ampon noduwagi ja' kabicaksana'an e dunnya paneka sanyatana kabudhuwan se tadha' essena! 21 Sabab maske saponapa penterra manossa, ta' bisa oneng ka ELOHIM bi' kapenterranna ganeka. Namong sarrena ELOHIM paneka bicaksana, daddi kasokan masalamedda reng-oreng se parcaja ka Salerana kalaban parantara'anna berta se eberta'agi sareng kaula se eanggep caca kosong sareng dunnya paneka. 22 Oreng Yahudi agugat kaajiban kaangguy bukte, ban oreng Yunani ngotama'agi kabicaksana'anna dunnya paneka. 23 Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja namong aberta'agi Almasih se seda e salib. Berta ganeka mapeggel atena oreng Yahudi, sarta eanggep caca kosong sareng reng-oreng se banne Yahudi. Ban reng-oreng Yahudi nganggep ganeka settong kabudhuwan. 24 Nangeng monggu ka reng-oreng se ampon etembali ELOHIM -- ta' oneng oreng ganeka Yahudi otaba banne Yahudi -- berta ganeka daddi carana ELOHIM noduwagi kobasa sareng kabicaksana'anna. 25 Sabab se katon akadi kabudhuwanna ELOHIM, lebbi bicaksana dhari kabicaksana'anna manossa; ban se katon akadi tadha' kakowadanna e ELOHIM paneka sanyatana akowadan dhari kakowadanna manossa. 26 Tan-taretan! Kodda' kaemodi kadi ponapa kabadha'anna sampeyan e bakto sampeyan etembali ELOHIM. Coma sakone' e antarana sampeyan se bicaksana, se kobasa otabana se gadhuwan kadhudhugan tenggi menorot pamanggina manossa. 27 Sabab ELOHIM pajat etengnget mele se eanggep budhu sareng dunnya paneka, sopaja reng-oreng se penter daddi todhus. Ban ELOHIM jugan mele se eanggep ta' gadhuwan kakowadan sareng dunnya paneka, sopaja reng-oreng se gaga' parjuga daddi todhus. 28 ELOHIM mele se eanggep mandhap, nespa, ban la'-mala' se eanggep tadha' artena sareng dunnya paneka, sopaja ELOHIM maancor se eanggep penting sareng dunnya paneka. 29 Kalaban sapaneka tadha' oreng settonga se bisa bong-masombong e ajunanna ELOHIM. 30 ELOHIM dibi' se madaddi settong sampeyan sareng Isa Almasih. Kalaban parantara'anna Almasih sampeyan sareng kaula sadaja epabicaksana. Ban kalaban parantara'anna Salerana jugan bi' ELOHIM sampeyan sareng kaula sadaja epasae pole sareng Salerana, sampeyan sareng kaula sadaja epadaddi ommadda se kusus akadi se esebbuttagi e dhalem Alketab, "Oreng se edira kodu ngedirragi pa-apa se elampa'agi Pangeran."
1 Tan-taretan! E bakto kaula entar ka sampeyan ngabarragi rancanana ELOHIM se gi' ta' ekaonenge sareng dunnya, kaula ta' ngangguy kabicaksana'anna dunnya paneka otabana acaca ngangguy oca' se gus-bagus. 2 Sabab kaula ampon nekat, saabidda apolong sareng sampeyan kaula ta' acaca'a pa-ponapa kajabana parkara Isa Almasih; kusussepon ja' Salerana ampon seda e salib. 3 E bakto kaula akompol sareng sampeyan, kaula ta' gadhuwan kakowadan, sareng ngetter katako'en. 4 Kabar se epanapa' kaula ka sampeyan bi' kaula ta' epanapa' ngangguy ca'-oca' se ngapencot ate menorot kabicaksana'anna manossa. Kaula manapa' berta ganeka kalaban cara se abukteyagi ja' Errohna ELOHIM paneka kobasa. 5 Kaula ngangguy cara se kadi ganeka sopaja kaparcaja'anna sampeyan ka Almasih ta' adhasar ka kabicaksana'anna manossa, tape adhasar ka kobasana ELOHIM. 6 Maske sapaneka, e antarana reng-oreng se karohaniyanna ampon mateng, kaula pajat acaca parkara kabicaksana'an. Nangeng kabicaksana'an ganeka banne kabicaksana'anna dunnya, otaba kabicaksana'anna pangobasa-pangobasana jaman paneka, se kakobasa'anna bakal mosna'a. 7 Kabicaksana'an se etotorragi kaula enggi paneka kabicaksana'an dhari ELOHIM. Kabicaksana'an ganeka ta' ekaonenge sareng manossa, nangeng ampon esadhiya'agi sareng ELOHIM kaangguy kasennengnganna sampeyan sareng kaula sadaja sabellunna dunnya paneka ebadhi. 8 Tadha' settonga dhari para pangobasa jaman paneka se oneng parkara kabicaksana'an ganeka. Sabab ja' sakenga reng-oreng ganeka oneng, tanto ta' kera nyalib Guste Isa se molja ka'issa'. 9 Sabaligga, parkara ganeka padha sareng se esebbuttagi e dhalem Alketab, "Apa se ta' tao etangale otaba ekaedhing manossa, ban ta' tao kalowar dhari pekkeranna manossa, jareya se esadhiya'agi ELOHIM kaangguy reng-oreng se taresna ka Salerana." 10 Nangeng ELOHIM ampon anyata'agi parkara ganeka ka sampeyan sareng kaula sadaja kalaban parantara'anna Errohepon. Errohna ELOHIM ganeka nalektegi ponapa'a saos, kantos ka ke'-lekke'na na-rancanana ELOHIM. 11 Sabab se oneng ka essena atena oreng enggi paneka errohna oreng ganeka dibi', ta' enggi? Sapaneka jugan parkara ELOHIM. Se ngagali ka panggaliyanna ELOHIM namong Errohna ELOHIM gapaneka dibi'! 12 Ban sampeyan sareng kaula sadaja ta' narema errohna dunnya paneka, nangeng Erroh se dhari ELOHIM, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja padha oneng ka sadajana se eparengngagi ELOHIM ka sampeyan sareng kaula sadaja. 13 Daddi, mon kaula sakanca nerrangngagi pa-ponapa parkara ELOHIM ka reng-oreng se gadhuwan Errohna ELOHIM, kaula sakanca ta' notorragi menorot kabicaksana'anna manossa, namong menorot pangajaranna Errohna ELOHIM. 14 Oreng se ta' gadhuwan Errohna ELOHIM, ta' bisa narema pa-ponapa se enyata'agi sareng Erroh gapaneka. Sabab monggu ka oreng ganeka sadajana parkara ganeka akadi kabudhuwan saos. Oreng ganeka ta' bisa ngarte, sabab parkara ganeka namong bisa enilay sacara rohani. 15 Oreng se gadhuwan Errohna ELOHIM bisa anilay ponapa'a saos, nangeng tadha' oreng settonga se gadhuwan ha' anilay oreng ganeka. 16 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Sapa se tao ka panggaliyanna Pangeran? Ban sapa se bisa la-malae Salerana?" Sampeyan sareng kaula sadaja se gadhuwan pekkeran se padha sareng Almasih!
1 Tan-taretan sadaja! Salerressa kaula ta' bisa acaca ka sampeyan akadi se acaca ka oreng se gadhuwan Errohna ELOHIM. Kaula namong bisa acaca ka sampeyan akadi se acaca sareng oreng se gi' odhi' noro' pangaterrona dunnya; akadi se acaca sareng oreng se gi' babaji' e dhalem kaparcaja'anna ka Almasih. 2 E bakto sampeyan gi' babaji' sareng kaula namong eteddhai teddhana babaji', banne teddha'anna oreng dibasa; sabab sampeyan gi' ta' cokop kowat. La'-mala' kantos samangken sampeyan gi' ta' kowat, 3 sabab sampeyan gi' odhi' noro' tabi'adda sampeyan sacara manossa. Sabab mon sampeyan gi' gadhuwan ate ere ban atokaran, ganeka noduwagi ja' sampeyan gi' odhi' menorot tabi'adda manossa, akadi reng-oreng se ta' kennal ka ELOHIM. 4 Mon badha e antarana sampeyan se adhabu, "Sengko' noro' Paulus," ban se laen adhabu, "Sengko' noro' Apolos," ganeka gu ta' noduwagi ja' sampeyan e dhalem odhi'na tengka gulina gi' padha sareng reng-oreng dunnya? 5 Salerressa, pasera Apolos ganeka? Ban pasera Paulus? Kaula sareng Apolos namong abdina ELOHIM, se nonton sampeyan sopaja parcaja ka Almasih, namong ajalannagi lalakon se epassra'agi sareng Pangeran. 6 Kaula se namen ban Apolos se nyeram, nangeng ELOHIM dibi' se matombu tamennan ganeka. 7 Daddi se penting ELOHIM, sabab ELOHIM se matombu; se namen sareng se nyeram ta' penting. 8 Se namen sareng se nyeram tadha' bidana darajadda; se kadhuwa padha narema'a opana bang-sebang menorot lakona sareng ehteyarra. 9 Kaula sareng Apolos padha alako kaagem ELOHIM, dineng sampeyan paneka saompamana teggalla ELOHIM. Sampeyan sadaja padha jugan sareng geddhongnga ELOHIM. 10 Kalaban kapenterran paparengnga ELOHIM, kaula menangka tokang bato ampon masang dhasarra geddhong ganeka, ban oreng laen se maddek geddhong e attassa dhasar ganeka. Saneyap oreng kodu ngastete onggu kadi ponapa se abadhi geddhong e attassa dhasar ganeka. 11 Sabab ELOHIM dibi' ampon nyaba' Isa Almasih menangka dhasarra geddhong ganeka, dhasar se coma settong ban tadha' laenna pole. 12 Badha se abadhi geddhong e attassa dhasar ganeka ngangguy emmas, badha se ngangguy salaka, badha se ngangguy mamatan, badha pole se ngangguy kaju, rebba kerreng otabana darameyan. 13 Juba' bagussa lalakonna oreng tong-settongnga bakal katengalana e bakto Almasih rabu pole. Sabab e are ganeka sareng apoy sadajana lalakonna oreng bakal epakatengalana; apoy bakal ngojiya sareng nantowagiya bagus juba'na lalakon ganeka. 14 Mon geddhong se epaddek e attassa dhasar ganeka kowat eobbar bi' apoy ganeka, orengnga bakal narema'a opana. 15 Nangeng mon lalakonna katonon, oreng ganeka bakal rogiya; oreng ganeka dibi' bakal salamedda, nangeng akadi oreng se lopot dhari apoy. 16 Sampeyan ba' onenga ja' sampeyan paneka Padalemmanna ELOHIM? Ban ja' Errohna ELOHIM alenggi e dhalem sampeyan sadaja? 17 Mon badha oreng se marosak Padalemmanna ELOHIM, oreng ganeka tanto eparosak sareng ELOHIM. Sabab Padalemmanna ELOHIM namong kaangguy ELOHIM malolo, ban Padalemmanna ganeka enggi paneka sampeyan sadaja. 18 Ja' kantos badha se nepo salerana dibi'. Manabi e antarana sampeyan badha se apangrasa bicaksana menorot okoranna dunnya paneka, oreng gapaneka kodu daddi budhu, sopaja daddi oreng se bicaksana onggu. 19 Sabab se eanggep bicaksana sareng dunnya paneka budhu e dhalem pangoladanna ELOHIM. E dhalem Alketab esebbuttagi, "ELOHIM ajebbak reng-oreng se bicaksana e dhalem kapenterranna reng-oreng jareya dibi'." 20 Jugan esebbuttagi sapaneka, "Pangeran ngagali ja' pekkeranna reng-oreng bicaksana reya pekkeran se tadha' gunana." 21 Daddi ja' sampe' badha oreng se lem-ngalem manossa; sabab ponapa'a saos ampon eparengngagi epadaddi andhi'na sampeyan: 22 Paulus, Apolos, Petrus, dunnya paneka, odhi' sareng pate, jaman samangken sareng jaman se bakal dhateng, sadajana ampon andhi'na sampeyan. 23 Ban sampeyan kaagunganna Almasih, ban Almasih kaagunganna ELOHIM.
1 Anggep saos kaula sadaja paneka abdina Almasih, se epassrae kaangguy aberta'agi na-rancanana ELOHIM se gi' ta' ekaonenge dunnya. 2 Se paleng epenta dhari abdi se kadi gapaneka enggi paneka kaestowan ka lorana. 3 Monggu ka kaula, ta' daddi so'al kadi ponapa pamanggina sampeyan -- otabana pasera'a saos -- parkara kaula. La'-mala' ponapa se epekker kaula dibi' parkara aba' kaula, ta' daddi parkara. 4 Kaula ta' apangrasa sala e dhalem parkara ponapa'a saos, nangeng gapaneka banne bukte ja' kaula pajat ta' sala. Pangeran dibi' se nantowagi ponapa kaula sala otaba bunten. 5 Daddi, sarrena gi' banne baktona, sampeyan ja' ru-kaburu nantowagi ponapa oreng paneka sala otaba bunten. Nante' saos kantos Guste Isa rabu. Salerana se mokka'a sadajana roseya se ta' katengal, se badha e pettengna. Salerana se abungkara sadajana neyat se badha e dhalem atena manossa. E bakto gapaneka buru oreng padha narema dhari ELOHIM pangalem se sapatodda etarema. 6 Tan-taretan! Kaangguy sampeyan sadaja, kaula ngangguyyagi gapaneka sadaja ka Apolos sareng ka badan kaula dibi'. Maksottepon sopaja dhari contona kaula sareng Apolos, sampeyan kengeng ajar ponapa artena ca'-oca'an. "Teggu' atoran se badha". Kalaban sapaneka ta' kera badha settongnga e antarana sampeyan se bisa dir-ngedirragi oreng se settong, laju ya-nyeya laenna. 7 Pasera se madaddi sampeyan alebbiyan dhari oreng laen? Sadaja se etarema sampeyan gu ta' dhari ELOHIM sadaja? Daddi, aponapa sampeyan me' ngedirragi aba', akadi sadajana se badha e sampeyan ganeka banne papareng? 8 Pajat sampeyan ampon ta' parlo pa-ponapa pole! Sampeyan ampon sogi! Sampeyan ampon daddi rato! Kaula sakanca bunten. Saponapa saena ja' sakenga sampeyan sadaja padha daddi rato onggu, me' olle kaula sakanca bisa noro' marenta. 9 Sabab menorot pamanggi kaula, kaula sakanca, enggi paneka sul-rasul, sareng ELOHIM ebadhi tatenggun e adha'na manossa sareng para malaekat. Kaula sakanca padha sareng oreng nespa se eparenge okoman mate e adha'na oreng se bannya', erak-sorak sareng dunnya. 10 Polana Almasih, kaula sakanca daddi oreng budhu, ban sampeyan daddi oreng Kristen se penter! Kaula sakanca ta' gadhuwan kakowadan, sampeyan oreng se parjuga! Kaula sakanca ecale, sampeyan elem-alem! 11 Sampe' samangken kaula sakanca kalaparan sareng kapelka'en; kalambi kare se cekka'; eseksa oreng; ta' gadhuwan kennengngan se teptep; 12 kaula sakanca makalowar pello koneng nyare kasap. Mon ebasto, kaula sakanca aberkadi; mon eseksa, kaula sakanca sabbar; 13 mon nyama eba'juba'agi oreng, kaula sakanca males sareng ca'-oca' se manes. Kaula sakanca wang-buwanganna oreng; kantos samangken kaula sakanca eanggep akadi re'-kerre'na bume. 14 Kaula noles sapaneka ka sampeyan banne matodhusa sampeyan, tape la'-mala'ana sampeyan akadi ana' kaula dibi'. 15 Sabab kaula paneka ramana sampeyan, sanajjan sampeyan menangka oreng Kristen olle daddi sampeyan gadhuwan guru sapolo ebu. E dhalem odhi'na sampeyan menangka oreng se daddi settong sareng Almasih, kaula se daddi ramana sampeyan, sabab kaula se ngeba Kabar Bagus parkara Almasih ka sampeyan. 16 Daddi kaula nyo'ona kalaban gu-onggu ka sampeyan sopaja sampeyan nerowe contona kaula. 17 Kaangguy kaparlowan ganeka kaula ampon ngotos Timotiyus ka sampeyan. Menangka moredda Almasih, Timotiyus ganeka padha sareng ana' kaula dibi' se kakase. Timotiyus ganeka ana' se ekenneng parcaja. Timotiyus bakal maemoda sampeyan parkara carana odhi' se etoro' kaula saamponna kaula parcaja ka Almasih, enggi paneka carana odhi' se eajarragi bi' kaula ka saneyap jema'at e ka'imma'a saos. 18 E antarana sampeyan badha pan-saponapan oreng se daddi sombong polana nyangka ja' kaula ta' kera entar ka sampeyan. 19 Nangeng manabi Pangeran ngedine, kaula entara jugan ka sampeyan ta' saponapa abidda dhari samangken. E bakto ganeka kaula bakal nengalana jugan ponapa se badhi elakone reng-oreng se sombong ganeka; banne namong cacana malolo. 20 Sabab mon ELOHIM marenta odhi'na oreng, hal gapaneka ebukteyagi sareng kakowadanna odhi'na oreng gapaneka, banne sareng cacana. 21 Daddi tore pele ka'imma se ekasokane sampeyan! Ponapa kaula entara ka sampeyan ngajara kalaban kakerrasan otabana kaula dhatengnga kaangguy ngajar kalaban alos etoro'e bellas ase?
1 Sanyatana kaula ampon narema reppodanna oreng ja' e antarana sampeyan badha lalakon ma'seyat se katalebadan: badha e antarana sampeyan se azina sareng ebu kaballunna. Oreng se ta' oneng ka Pangeran saos ta' kera alako sapaneka! 2 Tape sampeyan gi' ga'-maangga'. Sabaligga, samasthena Sampeyan kodu arassa ngennes, ban oreng se atengka sapaneka kodu ebuwang dhari kompolanna Sampeyan. 3 Sanajjan badan kaula paneka jau dhari sampeyan, tape ate kaula apolong ban sampeyan. Daddi kaula acaca'a ka sampeyan akadi se apolong sareng sampeyan, enggi paneka, "Bit asmana Isa Almasih, kaula anyata'agi ja' oreng se alako talebat cemmer ganeka, kodu eokom." Mon sampeyan apol-kompol, anggep saos kaula badha e antarana sampeyan ganeka, ban kalaban kobasana Guste Isa, 5 sampeyan kodu massra'agi oreng gapaneka ka Iblis sopaja badanna oreng ganeka epamate, sopaja kalaban cara se sapaneka errohna epasalamet e bakto Pangeran rabu pole. 6 Ta' pantes sampeyan arassa sombong. Olle daddi sampeyan padha oneng ka parebasan paneka, "Polana ragi se sakone' adunna marobuk kabbi!" 7 Buwang dhimen ragi se laju ganeka, enggi paneka ragina dusa, sopaja sampeyan daddi akadi adun se anyar, berse dhari ragina dusa se laju, ban kaula oneng ja' sampeyan pajat sapaneka. Sabab paraya'an Paskana sampeyan sareng kaula ampon ranta, sabab Almasih se daddi dumba Paskana sampeyan sareng kaula, ampon ekurbannagi. 8 Daddi ngereng raya'agi pesta gapaneka sareng roti se ta' eragi'i, enggi paneka roti se daddi lambangngepon kamorneyan sareng sadajana se ekasokane sareng ELOHIM. Pesta Paska paneka ja' raya'agi sareng roti se epobuwi ragi laju, enggi paneka ragi dusa sareng kajahadan. 9 E dhalem sorat kaula se jang adha'an, kaula apareng oneng sopaja sampeyan ja' apolongan sareng oreng se cemmer odhi'na. 10 Se emaksottagi kaula banne oreng se cemmer otaba tama', otabana tokang tepo otaba oreng se nyemba ka brahala se ta' oneng ka ELOHIM. Bunten, banne ganeka! Banne reng-oreng ganeka se emaksod kaula; sabab manabi sampeyan kodu majau dhari reng-oreng ganeka, sampeyan kodu kalowar dhari dunnya paneka. 11 Se emaksod kaula enggi paneka sampeyan ja' apolongan sareng oreng se ngako aba'na oreng Kristen, tape oreng ganeka alako ma'seyat, otabana tama', otabana nyemba brahala, otabana dujan ba'-majuba' oreng laen, otabana dujan mabu', otabana maleng. La'-mala' toju' neddha apolong sareng reng-oreng ganeka saos, ampon. 12 Ngadili reng-oreng se banne Kristen pajat banne orosan kaula. ELOHIM dibi' se bakal ngadilana reng-oreng gapaneka. Nangeng, parkara sadajana anggotana jema'adda sampeyan, gu ta' sampeyan dibi' se kodu ngadili? E dhalem Alketab esebbuttagi, "Tondhung oreng jahat dhari seddi'na ba'na."
1 Kadi ponapa me' badha e antarana sampeyan se bangal entar ka hakim se ta' oneng ka ELOHIM, parlo agugat taretanna se saiman mon oreng ganeka atokar ban taretanna ganeka? Ponapa me' nyo'on ka ommadda ELOHIM sopaja ngorossagi parkara ganeka kantos lastare? 2 Ponapa sampeyan ta' oneng ja' ommadda ELOHIM bakal ngadilana dunnya paneka? Daddi, mon sampeyan pajat ngadilana dunnya paneka, aponapa sampeyan me' ta' sanggup malastare dibi' parkara pangadilan se tadha' artena? 3 Ponapa sampeyan ta' oneng ja' sampeyan sareng kaula badhi ngadilana para malaekat? Ponapa pole ra-parkara ren-aren e dhalem odhi' e dunnya paneka! 4 Daddi mon badha ra-parkara kadi ganeka, ponapa sareng sampeyan eparkara'agiya ka reng-oreng se ta' gadhuwan kobasa sakale e dhalem jema'at? 5 Matodhusan onggu! E antarana sampeyan tanto badha se cokop bicaksana kaangguy ngoros kantos lastare sadajana tokar e antarana tan-taretan sasama Kristen! 6 Nangeng sabaligga, oreng Kristen entar ka oreng se banne Kristen agugat taretanna se Kristen! 7 Ponapa pole abakta parkara ka oreng se banne Kristen; badhana tokar e antarana sampeyan dibi' bai ampon noduwagi kakala'anna sampeyan. Langkong sae sampeyan narema barang se ta' adil otabana eparogi! 8 Nangeng la'-mala' sampeyan dibi' se ta' adil ka oreng laen, sampeyan dibi' se marogi oreng laen. Ban sampeyan se kantha ganeka la'-mala' ka tan-taretanna se saiman. 9 Sampeyan ba' onenga ja' reng-oreng se ta' atoro' ka karsana ELOHIM, ta' kera daddi anggotana ommadda ELOHIM? Ja' ekenneng co-koco oreng! Reng-oreng se alako ma'seyat, reng-oreng se nyemba brahala, se azina, se alako cemmer sareng oreng se padha lake'na, 10 se ngeco', se dhakka, se dujan mabu', se dujan aba'-juba'agi oreng laen, sareng se merres oreng laen -- sadajana oreng se kantha ganeka ta' kera daddi anggotana ommadda ELOHIM. 11 E antarana sampeyan gi' dhimen badha se atengka kadi ganeka. Nangeng samangken sampeyan enyata'agi berse dhari dusa. Sampeyan ampon daddi kaagunganna ELOHIM malolo. Sampeyan ampon sae pole hubunganna sareng ELOHIM, sabab sampeyan parcaja ka Guste Isa Almasih sareng polana kobasana Errohna ELOHIMna sampeyan sareng kaula sadaja. 12 Badha oreng se ngoca' ja' saneyap oreng kengeng aponapa'a saos. Nangeng monggu ka kaula ta' sadajana aguna. Daddi, sanare kaula kengeng aponapa'a saos, kaula ta' poron kaula paneka ekobasae ponapa'a saos. 13 Badha jugan se ngoca' ja' teddha'an paneka kaangguy tabu', dineng tabu' paneka kaangguy teddha'an. Nangeng se dhadhuwa' ganeka bakal epatadha'a sareng ELOHIM. Badanna manossa ta' kengeng eangguy badhi hubungan se ma'seyat, nangeng coma badhi ngabdi ka Pangeran. Ban Pangeran badhi meyara badan gapaneka. 14 ELOHIM ampon maodhi' pole Guste Isa dhari sedana, sapaneka jugan ELOHIM badhi maodhi' sampeyan sareng kaula sareng kobasana. 15 Sampeyan oneng ja' badanna sampeyan paneka bagiyanna badanna Almasih dibi'. Daddi, ponapa kaula kengeng ngala' settong bagiyanna badanna Almasih, laju ebadhi bagiyanna badanna sondel? Bunten! 16 Otabana, kadiya sampeyan gi' ta' oneng ja' oreng se apolong sareng sondel, daddi settong sareng sondel ganeka? Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Se kadhuwa daddi settong." 17 Nangeng oreng se apolong sareng Pangeran, errohna daddi settong sareng Errohna Pangeran. 18 Jauwi lalakon ma'seyat. Sabab sadajana dusa laenna se elakone oreng kalakon e lowaranna badanna. Nangeng oreng se alako cemmer, padha sareng se agabay dusa ka badanna dibi'. 19 Sampeyan kodu oneng ja' badanna sampeyan paneka kalenggiyanna Errohna ELOHIM. Erroh ganeka badha e dhalemmanna sampeyan. Ban ELOHIM dibi' se apareng Erroh ganeka ka sampeyan. Sampeyan paneka andhi'na ELOHIM, banne andhi'na sampeyan dibi'. 20 Sampeyan ampon epondhut sareng ELOHIM, ban ELOHIM ampon majar lonas. Daddi, badanna sampeyan ganeka kodu eagem kalaban cara se madhateng kamolja'an ka ELOHIM.
1 Samangken kaula acaca'a parkara se esebbuttagi sampeyan e dhalem serradda ka kaula. Mon badha lalake' se ta' araji, ganeka sae. 2 Nangeng sopaja ta' tagudha ka barang se ta' patot, langkong sae oreng lalake' gadhuwan raji dibi', dineng babine' gadhuwan raka. 3 Lalake' kodu neptebbi kawajibanna menangka lake ka binena; dineng babine' masthe neptebbi kawajibanna menangka bine ka lakena; se kadhuwa kodu neptebbi kawajibanna bang-sebang se settong ka settongnga. 4 Oreng se daddi binena oreng ta' andhi' kobasa pole ka badanna; se kobasa ka badanna ganeka se lake'. Sapaneka jugan lakena oreng ta' kobasa ka badanna; se kobasa ka badanna ganeka se bine'. 5 Oreng alake-bine ta' kengeng saleng majau. Mon coma sabatara, kengeng saos, sokor se kadhuwa ampon padha mopakat, kalaban maksod sopaja se kadhuwa padha bisa adu'a ta' kalaban olle gangguwan. Nangeng samarena ganeka, se kadhuwa kodu padha saleng nyemma'e pole menangka oreng alake-bine. Mon bunten, sampeyan bisa norodi pangajagga erroh jahat, sabab sampeyan padha ta' kellar ngampet napso. 6 Kaula se ngoca' sapaneka banne apareng parenta; paneka namong babala'an. 7 Salerressa kaula asennengngan mon sadajana oreng daddi padha sareng kaula. Nangeng saneyap oreng padha narema papareng bang-sebang se kusus dhari ELOHIM. Se settong narema papareng paneka, se laen narema papareng laenna. 8 Ka reng-oreng se gi' ta' alake otaba abine sareng ka babine'an se ampon randha, paneka' babala'an kaula: Langkong sae sampeyan odhi' kadibi' akadi kaula. 9 Nangeng mon sampeyan t'a kellar ngampet napso, sampeyan araji otaba saos. Sabab langkong sae sampeyan araji otaba araka etembang napsona bar-galabaran. 10 Ka reng-oreng babine'an se kaagungan raka sareng lalake'an se kaagungan raji, paneka' parenta kaula: (Sanyatana se apareng parenta paneka Pangeran, banne kaula.) Babine' se andhi' lake ja' sampe' adinggallagi lakena. 11 Nangeng, mon babine' ganeka adinggallagi lakena, ta' olle alake pole, otabana kodu abali ka lakena. Dineng oreng lalake' ta' kengeng nellak binena. 12 Ka se en-laenna, paneka' babala'an kaula: -- paneka babala'an kaula dibi', banne dhari Pangeran -- Mon badha oreng Kristen lalake' abine babine' se ta' parcaja ka Almasih, ban babine' ganeka poron odhi' apolong sareng lalake' ganeka, oreng ganeka ta' kengeng nellak binena. 13 Ban mon badha babine' Kristen alake lalake' se ta' parcaja ka Almasih, ban lalake' ganeka poron odhi' apolong sareng babine' ganeka, babine' ganeka ta' kengeng nellak lakena. 14 Sabab lalake' se ta' parcaja epadaddi pantes daddi anggotana ommadda ELOHIM polana abine babine' se ampon daddi kaagunganna ELOHIM. Sapaneka jugan babine' se ta' parcaja epadaddi pantes daddi ommadda ELOHIM polana alake oreng se ampon daddi kaagunganna ELOHIM. Mon ta' sapaneka, tra-pottrana tanto padha sareng na'-kana' kaper, mangkana tra'-pottrana reng-oreng ganeka eanggep anggotana ommadda ELOHIM. 15 Nangeng mon oreng se ta' parcaja ganeka adinggallagi binena otabana lakena se Kristen, dinggal saos. E dhalem parkara paneka, lalake' otabana babine' ganeka bebas, sabab se daddi kasokanna ELOHIM enggi paneka sopaja sampeyan sadaja odhi' rokon. 16 Sarrena sampeyan babine' se ampon parcaja ka Almasih, kadi ponapa sampeyan se onenga ja' sampeyan ta' kera bisa masalamet rakana? Sapaneka jugan sampeyan, lalake'an se ampon parcaja ka Almasih, kadi ponapa sampeyan se onenga kalaban masthe ja' sampeyan ta' kera bisa masalamet rajina? 17 Saneyap oreng kodu ngator odhi'na bang-sebang menorot se etonton Pangeran akadi se ampon etantowagi sareng ELOHIM ka aba'epon bang-sebang e bakto ELOHIM nembali oreng gapaneka kaangguy parcaja ka Salerana. Ganeka atoran se eajarragi kaula e saneyap jema'at. 18 Ompamana, mon oreng ampon esonnat e bakto etembali ELOHIM, oreng gapaneka ja' ngoddi maelanga dha-tandhana sonnat ganeka. Sapaneka jugan mon oreng gi' ta' esonnat e bakto etembali ELOHIM, oreng ganeka ja' menta sonnat. 19 Sabab noro' atoran sonnat ponapa bunten padha tadha' artena pa-ponapa. Se parlo enggi paneka atoro' ka dhabuna ELOHIM. 20 Saneyap oreng kodu teptep odhi' e dhalem kabadha'an akadi e bakto etembali ELOHIM. 21 Mon e bakto sampeyan etembali sampeyan dunor, sampeyan enggi dunor, ta' osa pot-repot mekkere parkara ganeka. Nangeng mon dhaggi' sampeyan manggi kasempadan daddiya oreng mardika, angguy kasempadan ganeka. 22 Sabab dunor se parcaja ka Pangeran, ganeka orengnga Pangeran se bebas. Ban oreng mardika se ampon parcaja ka Pangeran, ganeka abdina Almasih. 23 Sampeyan ampon epondhut sareng ELOHIM ban ampon ebajari lonas. Daddi sampeyan ja' massra'agi aba' daddi dunorra manossa. 24 Daddi, tan-taretan, kadi ponapa kabadha'anna sampeyan e bakto etembali, sampeyan kodu teptep odhi' akadi ganeka asareng bi' ELOHIM. 25 Samangken parkara reng-oreng se gi' ta' abine. Parkara ganeka kaula ta' narema papakon pa-ponapa dhari Pangeran. Nangeng menangka oreng se polana rahmadda Pangeran patot eparcaja, kaula mala'ana sampeyan. 26 Mon ngemodi sadajana kasossa'an se badha samangken paneka, ca'na kaula lebbi bagus oreng teptep odhi' akadi kabadha'anna se samangken. 27 Mon sampeyan ampon araji, ja' onduri rajina. Mon sampeyan gi' ta' araji, ta' osa nyare raji dhimen. 28 Nangeng mon sampeyan araji, ganeka banne dusa. Sapaneka jugan manabi badha paraban se alake, ganeka banne dusa. Nangeng, reng-oreng se alake otaba abine ganeka bakal bannya'a kasossa'anna. Ban kaula terro sampeyan lopoda dhari kasossa'an-kasossa'an ganeka. 29 Maksod kaula sapaneka, tan-taretan: Sampeyan sareng kaula sadaja ta' gadhuwan bakto bannya' pole. Molae dhari samangken, saneyap oreng se gadhuwan bine kodu odhi' pakadi oreng se tadha' binena; 30 oreng se nanges, odhi' pakadi se ta' sossa; oreng se agella' pakadi se ta' gumbira; oreng se ampon le-melle pakadi se ta' andhi' pa-ponapa; 31 ban oreng se odhi'na ngoros rang-barang dunnya sopaja odhi' akadi oreng se ta' repot parkara ganeka. Sabab dunnya paneka, e dhalem kabadha'anna se samangken paneka, bakal duliya mosna. 32 Kaula terro sopaja sampeyan lopoda dhari kasossa'an. Oreng se ta' abine pekkeranna bakal masettonga ka sadajana parkara se badha hubunganna sareng Pangeran, polana aba'na terro masennengnga Pangeran. 33 Nangeng oreng se ampon abine bakal bannya' mekkere pa-ponapa parkara dunnya paneka, sabab oreng ganeka terro masennengnga atena se bine' ; 34 daddi pekkeranna oca-pecca. Babine' se ta' alake, otabana paraban, bakal bannya'a mekkere ra-parkara se badha hubunganna ban Pangeran, sabab babine' ganeka terro sopaja badan sareng sokmana daddi kaagunganna ELOHIM. Nangeng babine' se ampon alake, pekkeranna masettong ka sabarang parkara dunnya paneka, sabab aba'epon terro masennengnga atena lakena. 35 Kaula noles paneka sadaja kaangguy kabecce'anna sampeyan dibi', banne amaksod alaranga paneka otabana alaranga ka'issa'. Se ekaterro kaula coma sopaja sampeyan ngalakone sadaja se lerres sareng patot, ban sopaja pekkeranna sampeyan masettong ka Pangeran. 36 Mon oreng apangrasa ta' ajalannagi se sapatodda ka bakalla, mon ta' bisa ngampet napsona, ban arassa parlo akabin sareng paraban ganeka, diggal oreng ganeka me' olle ajalannagi ponapa se ekarassa lerres sareng aba'epon. Lalake' ban babine' ganeka ta' dusa mon akabin. 37 Nangeng mon oreng ampon motossagi e dhalem atena ta' ngabina bakalla, ban potosan ganeka tadha' se maksa, potosanna ganeka sae, sokor aba'epon kowat ajalannagi. 38 Pandha'na, oreng se abine paneka sae, ban oreng se ta' abine langkong sae pole. 39 Babine' se alake kodu teptep esto ka lakena saabidda lakena ganeka gi' odhi'. Mon lakena mate, babine' ganeka kengeng alake pole sareng oreng se ekasennengnge; sokor akabin sacara Kristen. 40 Nangeng aba'epon bakal lebbiya ontong manabi ta' alake pole. Ganeka pamanggi kaula dibi', nangeng kaula apangrasa ja' se ekoca'agi kaula ganeka kalaban kobasana Errohna ELOHIM.
1 Samangken parkara teddha'an se ebadhi tor-ator ka brahala. Pajat lerres ca'epon oreng, "Sampeyan sareng kaula sadaja ampon penter." Nangeng kapenterran andaddiyagi oreng sombong, dineng kataresna'an mabagus pribadhina oreng. 2 Oreng se apangrasa oneng sabannya'na, sanyatana se ekataowe aba'epon gi' ta' cokop dhalem. 3 Nangeng oreng se taresna onggu ka ELOHIM, oreng ganeka ekaonenge sareng ELOHIM. 4 Parkara neddha teddha'an se ampon ebadhi tor-ator ka brahala, sampeyan sareng kaula sadaja padha oneng, ja' brahala paneka agambarragi barang se sanyatana tadha'. Ban sampeyan sareng kaula sadaja padha oneng ja' ELOHIM paneka namong settong, tadha' pole. 5 Pajat bannya' se enyamae illah sareng pangeran, se badha e langnge' sareng e bume. 6 Nangeng monggu ka sampeyan sareng kaula sadaja, ELOHIM namong settong, Rama se nyepta'agi sadajana. Sampeyan sareng kaula sadaja odhi' kaagem Salerana gapaneka. Ban Pangeran jugan namong settong, enggi paneka Isa Almasih. Kalaban parantara'anna Salerana sadajana ecepta'agi, ban polana Salerana sampeyan sareng kaula sadaja paneka odhi'. 7 Sanajjan sapaneka, ta' sadajana oreng oneng parkara ganeka. Badha se gi' dhimen biyasana nyemba ka brahala. Daddi, kantos samangken reng-oreng ganeka nganggep teddha'an se ampon ebadhi tor-ator ka brahala ganeka, teddha'anna brahala. Daddi mon reng-oreng ganeka neddha teddha'an ganeka, laju arassa dusa; sabab kayakinanna reng-oreng ganeka gi' ta' koko. 8 Salerressa, teddha'an ta' marapet hubunganna sampeyan sareng kaula sadaja sareng ELOHIM. Mon sampeyan sareng kaula sadaja neddha teddha'an ganeka, ta' olle ontong pa-ponapa. Sabaligga, manabi ta' neddha teddha'an ganeka, sampeyan sareng kaula sadaja ta' rogi pa-ponapa. 9 Nangeng, senga'! Ja' kantos badha oreng laen se dusa -- polana kayakinanna gi' ta' koko -- polana sampeyan bebas aponapa'a saos. 10 Maksod kaula sapaneka: Ompamana sampeyan se kayakinanna ampon koko, kalerressan alenggi sambi adha'ar e kowella brahala. Pas badha oreng nengale sampeyan alenggi sambi adha'ar e gadhiya. Mon kayakinanna oreng ganeka gi' ta' koko, oreng ganeka tanto pas bangal neddha teddha'an se ampon ebadhi tor-ator ka brahala ganeka ta' enggi? 11 Lantaran ganeka, kayakinanna sampeyan andaddiyagi oreng se kayakinanna gi' ta' koko ganeka sala jalan. Mangkana Almasih seda kaangguy oreng ganeka jugan. 12 Ban mon sampeyan agabay kasala'an kadi ganeka ka tan-taretan se padha Kristen -- enggi paneka sampeyan marosak kayakinanna reng-oreng se gi' ta' koko -- sampeyan dusa ka Almasih. 13 Lantaran ganeka, mon teddha'an andaddiyagi taretan kaula dusa, kaula ta' neddha'a daging sakale. Sabab tako' taretan kaula ganeka dusa polana kaula.
1 Kaula paneka gu ta' oreng bebas, ta' enggi? Kaula paneka gu ta' rasul? Ponapa kaula ta' oneng nengale Guste Isa? Ponapa sampeyan paneka banne hasella lalakon kaula kaagem Pangeran? 2 Maske ompamana oreng laen ta' poron ngakone kaula paneka rasul, paleng sakone'na sampeyan ngakone ganeka! Sabab odhi'na sampeyan se daddi oreng Kristen paneka buktena ja' kaula paneka rasul. 3 Mon oreng nyale kaula, kaula nyaoda sapaneka: 4 Ponapa kaula ta' gadhuwan ha' narema teddha'an sareng nom-enoman dhari lalakon kaula? 5 Ponapa kaula ta' gadhuwan ha' ngeba bine Kristen e dhalem parjalanan akadi tan-taretanna Guste Isa sareng sul-rasul laenna tamaso' Petrus? 6 Otabana, ponapa Barnabas sareng kaula dibi' se ekoduwagi nyare kasap dibi'? 7 Tadha' anggotana tantara se kodu nyare kakan dibi' e dhalem angkadan perrang! Tadha' oreng tana se namen anggur e kebbunna pas ta' neddha hasella anggur dhari kebbunna ganeka! Tadha' oreng ngowan se meyara dumba, se ta' ngenom susuna ba-dumbana ganeka! 8 Kaula ngoca' sapaneka banne pera' adhasar ka se biyasa e dhalem pangalaman re-saarena, nangeng polana parkara gapaneka ampon esebbuttagi e dhalem Alketab. 9 E dhalem Ketab Mosa esebbuttagi, "Sape se teppa'na nyek-ngenyek gandum kaangguy mangalotor gandumma dhari dalangkedanna, ja' topowe congorra." Ponapa sape se ekagali sareng ELOHIM? 10 Otabana sampeyan sareng kaula sadaja se ekamaksod? Pajat lerres parkara gapaneka etoles kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. Sabab oreng se agarap teggal ban oreng se aberse'e gandumma ampon sapantessa alako kalaban pangarep narema'a sabagiyan dhari hasella lakona. 11 Kaula sakanca ampon nabur ne-bine rohani e dhalem odhi'na sampeyan. Daddi mon kaula sakanca molong kat-berkat kadunnya'an dhari sampeyan sadaja, ponapa ganeka agandhu' arte kaula sakanca menta tabannya' gallu dhari sampeyan? 12 Mon reng-oreng laen gadhuwan ha' ngarep ganeka dhari sampeyan sadaja, tantona kaula sakanca gadhuwan lebbi raja pole dhari reng-oreng ganeka. Nangeng kaula gi' ta' ngangguy ha' ganeka. Sabaligga kaula asoka'an nanggung sadajana katembang madhateng sadajana se lang-ngalange lalakon se mabalattra'a Kabar Bagus parkara Almasih. 13 Sampeyan tanto oneng ja' oreng se alako e Padalemman Socce narema teddhana dhari Padalemmanna ELOHIM. Ban reng-oreng se ngoros kennengnganna panyaba'anna kurban, narema sabagiyan dhari kurban se eatorragi e kennengngan ganeka. 14 Sapaneka jugan ELOHIM ampon nantowagi ja' oreng se aberta'agi Kabar Bagus ganeka kodu narema pangoreban dhari paberta'an ganeka. 15 Nangeng kaula gi' ta' oneng aguna'agi ha'-ha' gapaneka maske settonga. Ban kaula noles sorat paneka banne amaksod sopaja sadajana parkara ganeka ejalannagi samangken ka kaula. Lebbi bagus kaula mate katembang kaelangan barang se daddi kagumbira'an kaula. 16 Sabab, manabi namong parkara aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM, kaula ta' gadhuwan ha' dir-ngedirragi, sabab ELOHIM ampon makon kaula ajalannagi ganeka. Calaka' kaula, mon ta aberta'agi Kabar Bagus ganeka! 17 Saompamana kaula ajalannagi lalakon ganeka polana karep kaula dibi', kaula kengeng ngarep opa. Nangeng kaula aberta'agi Kabar Bagus ganeka polana kaula ewajibbagi. Kaula epakon ELOHIM ngalakone lalakon ganeka. 18 Mon sapaneka, ponapa opa kaula? Paneka' opana: Kaula bisa aberta'agi Kabar Bagus ganeka ta' kalaban maberra' oreng settonga kaangguy abandhai kaula, sabab kaula ta' menta ha'-ha' kaula menangka oreng se aberta'agi Kabar Bagus ganeka. 19 Kaula paneka banne dunorra pasera'a saos; kaula bebas. Maske sapaneka kaula ampon madaddi aba' kaula paneka dunorra sadajana oreng, sopaja kaula bisa'a olle oreng sanya'-bannya'na kaagem Almasih. 20 Ka oreng Yahudi tengka guli kaula epakadi oreng Yahudi, sopaja kaula bisa'a olle oreng Yahudi sanya'-bannya'na kaagem Almasih. Ka reng-oreng se odhi' noro' hokomma Mosa, kaula noduwagi akaton se wajib atoro' ka hokom ganeka, maske sanyatana kaula ta' wajib atoro' ka hokom ganeka. Maksodda sopaja kaula bisa narek reng-oreng ganeka daddi red-moredda Almasih. 21 Ka reng-oreng se banne Yahudi, kaula epakantha se banne oreng Yahudi, se odhi' e lowarra hokomma Mosa, sopaja kaula bisa narek reng-oreng ganeka daddi red-moredda Almasih. Nangeng artena banne kaula ta' ngestowagi ka papakonna ELOHIM; kaula la'-mala' ekobasae kon-papakonna Almasih. 22 Mon apolong sareng reng-oreng se kayakinanna ta' koko, kaula makaton akadi oreng se ta' koko kayakinanna, sopaja kaula bisa'a narek reng-oreng ganeka daddi red-moredda Almasih. Pandha'na, kaula daddi ponapa'a bai kaangguy sadajana oreng sopaja kalaban jalan ponapa'a saos kaula bisa masalamet sabagiyan dhari reng-oreng ganeka. 23 Kaula ngalakone sadajana ganeka kaangguy Kabar Bagus dhari ELOHIM ganeka, sopaja kaula noro' eberkadi jugan. 24 Tantona sampeyan oneng ja' e dhalem adduwan sadajana oreng se noro' padha berka', nangeng coma kasorang se olle hadiya. Daddi tore berka' pasanta' sopaja sampeyan narema hadiyana. 25 Saneyap oreng se teppa'na noro' lateyan, ngampet aba' e dhalem parkara ponapa'a saos. Maksodda polana terro ekalongana to'orra kembang se ebagi ka se mennang, enggi paneka kembang se lekkas elop. Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja paneka ngampet aba' e dhalem sadaja parkara polana terro ekalongana to'orra kembang se ta' bisa elop. 26 Ganeka sababba kaula berka' ka settong tojjuwan se masthe. Akadi e dhalem adduwan tinju, kaula ta' ngothem ban-saromban. 27 Bi' kaula badan paneka edinggal egembleng kalaban kerras sampe' kaula ngobasae ganeka. Se kantha ganeka polana kaula ta' terro saamponna kaula ngajak oreng laen noro' adduwan ganeka, kaula dibi' etolak.
1 Tan-taretan! Sampeyan kodu ngemodi ponapa se kadaddiyan ka bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja e bakto ngereng Mosa. Sadajana padha eaobi ondhem ban salamet entas Tase' Galagas. 2 Kaangguy daddi panganodda Mosa, reng-oreng gapaneka ebaptis e dhalem ondhem ban e dhalem tase' ganeka. 3 Sadaja padha adha'ar dha'aran rohani se padha, 4 sareng ngenom nom-enoman rohani se padha. Sadaja padha ngenom dhari gunong bato rohani se asarengnge reng-oreng ganeka; gunong bato ganeka enggi paneka Almasih dibi'. 5 Maske sapaneka kabannya'an e antarana reng-oreng gapaneka ta' ekasennengnge sareng ELOHIM, ban ganeka sababba mayyidda reng-oreng ganeka ajalamperran e ra-ara. 6 Ganeka sadaja daddi conto ka sampeyan sareng kaula sadaja, kaangguy maemot sopaja sampeyan sareng kaula sadaja ta' terro ka pa-ponapa se jahat akadi bangatowa gapaneka. 7 Jugan sopaja sampeyan sareng kaula sadaja ja' kantos nyemba ka brahala akadi se elakone sabagiyan e antarana bangatowana sampeyan ganeka. E dhalem Alketab esebbuttagi, "Bangsa jareya molae ngakan ban ngenom, ban atari nyemba brahala." 8 Sampeyan sareng kaula sadaja ta' kengeng alako ma'seyat akadi se elakone sabagiyan dhari reng-oreng ganeka. Sabab 23.000 oreng e antarana reng-oreng gapaneka mate e dhalem saare polana alako kantha ganeka. 9 Sampeyan sareng kaula sadaja ta' kengeng ba'-nyoba' Pangeran akadi sabagiyan e antarana reng-oreng gapaneka lamba', kantos reng-oreng ganeka padha mate ekekke' olar se mandi opassa. 10 Sampeyan sareng kaula sadaja jugan ta' kengeng aseddhiyan; akadi se elakone sabagiyan dhari reng-oreng gapaneka lamba', kantos padha epate'e sareng Malaekat Maot. 11 Ganeka sadaja kadaddiyan ka reng-oreng ganeka kaangguy daddi conto ka reng-oreng laen. Ban ganeka sadaja etoles jugan kaangguy daddi parengeddan ka sampeyan sareng kaula sadaja. Sabab sampeyan sareng kaula sadaja samangken paneka odhi' e aherra jaman. 12 Oreng se apangrasa manjeng koko, te-ngate; ja' sampe' labu. 13 Saneyap coba se ealame sampeyan ganeka coba se kappra ealame manossa. Namong ELOHIM esto ka janjina. Salerana ta' kera nyoba' sampeyan ngalebbi'i kakowadanna. E bakto sampeyan ecoba, Salerana tanto marenge sampeyan jalan sopaja sampeyan kowat ban ta' kantos kala. 14 Daddi, tan-taretan se kakase, tore kabaji'i lalakon nyemba brahala paneka. 15 Kaula acaca ka sampeyan paneka akadi se acaca ka reng-oreng se bicaksana. Tembang dibi' ponapa se eatorragi kaula paneka. 16 E bakto sampeyan sareng kaula sadaja ngenom anggur sambi asokkor ka ELOHIM, ganeka gu ta' noduwagi ja' sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Almasih e dhalem sedana? Ban e bakto sampeyan sareng kaula sadaja gi-magi roti se edha'ara areng-sareng, ganeka gu ta' noduwagi ja' sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong e dhalem badannepon Almasih? 17 Sarrena rotina pera' settong, ban sampeyan sareng kaula sadaja neddha dhari roti se settong ganeka jugan, daddi sampeyan sareng kaula sadaja se bannya' paneka coma settong badan. 18 Kodda' oladi reng-oreng Yahudi. Reng-oreng se neddha teddha'an se eatorragi e attas tor-ator kurban ganeka oreng se daddi settong sareng kennengngan ganeka. 19 Ponapa maksod kaula ngoca' kantha ganeka? Brahala otaba teddha'an se ebagi ka brahala ganeka tadha' artena sakale. 20 Ponapa se eatorragi e kennengnganna kurban kaangguy brahala ta' eatorragi ka ELOHIM, tape ka roh-erroh se jahat. Ban kaula ta' terro sampeyan daddi settong sareng erroh jahat. 21 Sampeyan sadaja ta' kengeng ngenom dhari pialana anggurra Guste Isa, ban jugan dhari pialana anggurra roh-erroh jahat. 22 Otabana ponapa sampeyan sareng kaula sadaja terro sopaja Pangeran ere? Ponapa sampeyan sareng kaula sadaja akowadan dhari Guste Isa? 23 Ca'epon oreng, "Sengko' ban ba'na kabbi olle arapa'a bai." Lerres! Namong ta' sadajana se ekaterrowe sampeyan sareng kaula sadaja paneka aguna. "Sengko' ban ba'na kabbi olle arapa'a bai" -- nangeng ta' sadajana se ekaterrowe sampeyan sareng kaula paneka nambai kabagusan e dhalem odhi'na sampeyan sareng kaula sadaja. 24 Ja' kantos badha oreng se aperrang pera' kaangguy kaparlowanna dibi'. Saneyap oreng kodu aperrang kaangguy kaparlowanna oreng laen. 25 Sampeyan kengeng adha'ar ponapa saos se ejuwal oreng e pasar daging. Ta' osa talektegi dhimen, sanare panggaliyanna arassa berra'. 26 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Bume paneka ban saessena kaagunganna Pangeran." 27 Mon sampeyan eonjang adha'ar sareng oreng se banne Kristen, ban sampeyan narema onjangan ganeka, dha'ar ponapa saos se eangka'agi ka sampeyan. Ta' osa nalektegi dhimen dhari ka'imma asalla teddha'an ganeka, me' olle panggaliyanna sampeyan ta' berra'. 28 Nangeng mon badha se ngoca' ka sampeyan, "Teddha'an paneka ampon ebagi ka brahala," ja' dha'ar; e dhalem parkara paneka se ebadhi partembangan enggi paneka kaparlowanna oreng ganeka sareng sowarana atena dibi' 29 Maksod kaula banne sowara atena sampeyan, tape sowara atena oreng ganeka. Olle daddi badha se atanya, "Aponapa kabebasan kaula me' kodu ebatesse bi' sowara atena oreng laen? 30 Mon kaula neddha teddha'an kalaban asokkor ka ELOHIM, aponapa oreng me' kodu nyale kaula polana teddha'an ganeka, mangkana kaula asokkor ka ELOHIM polana teddha'an ganeka?" 31 Pandha'na, ponapa'a bai se elakone sampeyan -- adha'ar otaba ngenom -- lakone ganeka kaangguy amolja'agi ELOHIM. 32 Odhi'na sampeyan kodu eator sopaja ta' daddi sababba dusana oreng laen; ponapa oreng ganeka Yahudi otaba banne Yahudi, otabana jema'adda ELOHIM. 33 Odhi' pakantha kaula paneka. Kaula aehteyar masennengnga atena sadajana oreng e dhalem sadajana parkara, ta' kalaban maksod kaangguy kaparlowanna aba' dibi'. Tojjuwan kaula coma sopaja sadajana oreng padha epasalamet.
1 Tero kaula, akadi kaula jugan nero Almasih. 2 Kaula ngalem sampeyan polana sampeyan terros emot ka kaula ban atoro' ka pangajaran kaula. 3 Tape gi' badha settong parkara se kodu ekaonenge sampeyan, enggi paneka ja' se daddi kapalana saneyap oreng lalake' enggi paneka Almasih; se daddi kapalana bine enggi paneka lakena, ban se daddi kapalana Almasih enggi paneka ELOHIM. 4 Mon oreng lalake' e bakto adu'a otaba e bakto manapa' berta dhari ELOHIM e adha'na oreng se bannya', ngangguy burgu', oreng ganeka ya-nyeya Almasih. 5 Ban mon oreng babine' e bakto adu'a otaba e bakto manapa' berta dhari ELOHIM e adha'na oreng se bannya', ta' aburgu'an, babine' ganeka ya-nyeya lakena se daddi kapalana aba'na. Ganeka padha saos sareng manabi babine' ganeka ecokor obu'na. 6 Sabab mon babine' ta' poron aburgu'an lebbi bagus obu'na egunteng. Nangeng mon babine' ecokor cethagga otaba egunteng obu'na, ganeka padha ban panyeya'an ka aba'na. Daddi, lebbi bagus babine' ganeka aburgu'an. 7 Lalake' ta' osa adhung-kodhung, sabab lalake' paneka gambaranna pribadhi sareng kaagunganna ELOHIM. Nangeng babine' agambarragi kaagunganna oreng lalake', 8 sabab lalke' ta' ebadhi dhari babine', sabaligga babine' se ebadhi dhari lalake'. 9 Jugan lalake' ta' ebadhi kaangguy kaparlowanna babine', sabaligga babine' ebadhi kaangguy kaparlowanna lalake'. 10 Daddi, kaangguy masenneng para malaekat, babine' kodu aburgu', menangka tandha ja' aba'na badha e dhalem kakobasa'anna lakena. 11 Maske sapaneka, e dhalem odhi'na sampeyan sareng kaula sadaja menangka oreng Kristen, babine' ta' odhi' kadibi', leppas dhari lalake', sapaneka jugan lalake' ta' odhi' kadibi', leppas dhari babine'. 12 Sabab maske babine' se kapeng settong ebadhi dhari lalake', nangeng saamponna ganeka lalake' lahir dhari babine' ban sadajana se badha paneka dhari ELOHIM asalla. 13 Ngereng sampeyan dibi' mekker parkara paneka: Ponapa sae oreng babine' adu'a ka ELOHIM e adha'na oreng se bannya' ta' kalaban aburgu'an? 14 Dhari pangalaman omom sampeyan ampon eajari ja' manabi lalake' obu'na lanjang, ganeka korang patot. 15 Nangeng monggu ka babine', obu' ganeka aropa papareng kaangguy notobi cethagga ban obu' lanjang aropa settong kagumbira'an. 16 Daddi mon badha se atokara parkara paneka, kaula pera' bisa ngoca' ja' sampeyan sareng kaula sadaja otabana jema'at-jema'adda ELOHIM laenna, biyasana namong gadhuwan settong kabiyasa'an gapaneka e dhalem jema'at; laen dhari ganeka tadha' pole. 17 Parkara se kasebbut e baba paneka, kaula ta' ngalem sampeyan. Kompolan kabakteyanna sampeyan ta' madhateng kabagusan; tabaligga, madhateng se ta' sae. 18 Se ekaedhing kaula dha'-adha'na enggi paneka e dhalem kompolan-kompolanna sampeyan badha golongan-golongan se amosowan. Ban noro' pamanggi kaula sakone' bannya' ganeka badha lerressa. 19 Pajat ampon sapantessa sampeyan acapecca, sopaja epanggi dhaggi' pasera reng-oreng Kristen se salerressa. 20 Nangeng e bakto sampeyan apol-kompol, sampeyan banne mabadha dhadha'aranna Pangeran. 21 Sabab e bakto adha'ar, sampeyan padha saleng rebbu' ngala' se edha'ara bang-sebang, sampe' badha oreng se ta' melo bagiyan, dineng oreng laenna kantos mabu'. 22 Aponapa me' sapaneka? Sampeyan gu ta' padha kaagungan compo'? Daddi bisa adha'ar sareng ngenom e compo'na! Otabana ponapa sampeyan ya'-nyeya'a jema'adda ELOHIM ban matodhusana reng-oreng mesken? Ponapa se ekoca'agiya kaula ka sampeyan? Kodu ngalem sampeyan? Bunten! Maske kadi ponapa kaula ta' ngalemma sampeyan. 23 Sabab se eajarragi kaula ka sampeyan, kaula olle narema dhari Guste Isa dibi': ja' e malem ganeka, e bakto Guste Isa ekiyanadi, Salerana mondhut roti, 24 ban saamponna asokkor ka ELOHIM polana roti ganeka, Salerana ba'-nyeba' roti ganeka bi' astana, laju adhabu, "Areya' Tang badan se epassra'agi kaangguy ba'na. Kaenga'e Sengko' kalaban ajalannagi kantha reya." 25 Sapaneka jugan saamponna lastare se adha'ar, Salerana mondhut pialana anggur, laju adhabu, "Anggur reya parjanjiyanna ELOHIM se anyar, eessa'agi ban Tang dhara. Sabban ba'na ngenom reya, jalannagi jareya kaangguy ngenga'e Sengko'." 26 Pajat sabban sampeyan adha'ar roti paneka ban ngenom dhari piala paneka, sampeyan aberta'agi sedana Guste Isa, kantos Salerana rabu. 27 Daddi, oreng se neddha rotina Guste Isa otabana ngenom anggurra Guste Isa kalaban cara se ta' patot, oreng ganeka dusa ka Guste Isa se ampon ngorbannagi badan sareng dharana. 28 Daddi saneyap oreng kodu mareksa aba'na dhimen, buru kengeng neddha roti sareng ngenom anggur ganeka. 29 Sabab mon oreng neddha roti ban ngenom anggur ta' kalaban marduli ja' dhadha'aran ganeka badha hubunganna sareng badanna Guste Isa, oreng ganeka neddha sareng ngenom kaangguy narema okomanna ELOHIM ka aba'na dibi'. 30 Ganeka sababba e antarana sampeyan bannya' se songkan ban ta' andhi kakowadan, ban badha jugan se seda. 31 Nangeng mon sampeyan sareng kaula sadaja mareksa essena ate dhimen sabellunna, ta' kera eokom sareng ELOHIM. 32 Nangeng manabi sampeyan kaula sadaja eokom sareng ELOHIM, sampeyan sareng kaula sadaja tanto padha epeccot, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja ta' ekenneng okoman asareng dunnya paneka. 33 Daddi, tan-taretan, mon sampeyan akompol adha'ara e dhalem dhadha'aranna Guste Isa, sampeyan kodu saleng nante'. 34 Mon badha se lapar, oreng ganeka kodu neddha dhimen e compo'na. Mon parkara paneka sareng sampeyan egateyagi, kompolan-kompolanna kabakteyanna sampeyan ta' kera madhateng okoman dhari ELOHIM ka sampeyan dibi'. Dineng ra-parkara laenna, bi' kaula eterrangngagiya ka sampeyan, mon kaula ampon dhateng ka ka'anto'.
1 Samangken parkara reng-paparengnga Errohna ELOHIM. Kaula ngarep sampeyan oneng parkara ganeka se salerressa. 2 Kaemodi ja' e bakto sampeyan gi' ta' oneng ka Guste Isa, sampeyan gi' ekenneng pangaro noro' brahala se buwi. 3 Sampeyan kodu oneng ja' oreng se epimpin Errohna ELOHIM ta' bisa ngoca', "Mandar ta' salamedda Isa!" Sapaneka jugan tadha' oreng se bisa ngoca', "Isa reya Pangeran," mon oreng ganeka ta' epimpin Errohna ELOHIM. 4 Badha acem-macem papareng dhari Errohna ELOHIM, nangeng sadajana eparengngagi sareng Erroh se settong. 5 Badha acem-macem lalakon kaangguy ngabdi ka Pangeran, nangeng Pangeran se eabdi ganeka, Pangeran se settong jugan! 6 Badha acem-macem cara ngalakone lalakonna Pangeran, nangeng se apareng kakowadan kaangguy lalakon ganeka ka saneyap oreng ELOHIM se settong ganeka jugan. 7 Kaangguy kabecce'anna sampeyan sareng kaula sadaja, Errohna ELOHIM ngastane lako e dhalem saneyap oreng sacara bi'-dibi'. 8 Oreng se settong sareng Errohna ELOHIM ganeka eparenge kasangguban acaca kalaban kobasa. Ka se laen Erroh se settong ganeka jugan apareng kasangguban nerrangngagi parkara ELOHIM. 9 Erroh se settong ganeka jugan marenge oreng se settong kasangguban se lowar biyasa kaangguy parcaja ka Almasih; dineng ka se laen Erroh ganeka apareng kobasa mabaras oreng. 10 Ka oreng se settong eparenge kobasa mabadha kaajiban ban ka se laen eparenge kasangguban notorragi pa-ponapa se daddi rancanana ELOHIM. Ka se laen pole Erroh gapaneka apareng kasangguban abida'agi se ka'imma papareng dhari Errohna ELOHIM ban se ka'imma se banne. Badha se eparenge kasangguban acaca ngangguy acem-macem basa se ajib, ban badha pole se eparenge kasangguban nerrangngagi sa-basa ganeka. 11 Ganeka sadaja elampa'agi Erroh se settong ganeka jugan; saneyap oreng narema papareng bang-sebang menorot kasokanna Erroh ganeka dibi'. 12 Almasih paneka sapertena badanna manossa; badan ganeka settong, nangeng anggotana bannya'. Sadajana anggota ganeka sanare bannya', nangeng aropa settong badan. 13 Sapaneka jugan sampeyan sareng kaula sadaja, se Yahudi ban se banne Yahudi, nor-dunor otabana oreng mardika; sampeyan sareng kaula sadaja ampon ebaptis sareng Erroh se settong ka'issa', sopaja sampeyan sareng kaula sadaja epadaddi settong e badanna Almasih ganeka. Sampeyan sareng kaula sadaja jugan ngalame sadajana Erroh se settong ganeka. 14 Sabab badan ganeka dibi' anggotana bannya', banne pera' settong. 15 Mon soko ngoca', "Sengko' banne tanang, daddi sengko' banne bagiyanna badan," ganeka ta' agandhu' arte ja' soko ganeka banne bagiyanna badan. 16 Ban mon kopeng ngoca'. "Sarrena sengko' banne mata, daddi sengko' banne bagiyanna badan," ganeka jugan ta' agandhu' arte ja' kopeng ganeka banne bagiyanna badan. 17 Ja' sakenga sadajana bagiyanna badan paneka namong mata malolo, kadi ponapa badan ganeka se bisa'a ngedhing? Otabana ja' sakenga badan ganeka sadajana kopeng malolo, kadi ponapa badan se bisa'a nyeyom? 18 Sampeyan sareng kaula sadaja padha oneng ja' ELOHIM nyaba' ta-anggota ganeka ka badan. Sadaja padha esaba' e kennengnganna bang-sebang sareng ELOHIM menorot kasokanna. 19 Mon sadajana namong settong anggota saos, se ka'imma se enyamae badan? 20 Daddi pajat anggotana bannya', nangeng badanna pera' settong. 21 Daddi, mata ta' kengeng ngoca' ka tanang, "Sengko' ta' parlo ka ba'na!" otabana cethak ngoca' ka soko, "Sengko' ta' parlo ka ba'na!" 22 Sabaligga, ta-anggotana badan se eanggep tadha' kakowadanna ganeka, padha talebat ekaparlo; 23 ban ta-anggotana badan se bi' sampeyan sareng kaula sadaja eanggep tadha' argana, la'-mala' se paleng eargai bi' sampeyan sareng kaula sadaja. Ta-anggotana badan se ta' lebur abasanna, la'-mala' se paleng egateyagi bi' sampeyan sareng kaula sadaja. 24 Ta-anggotana badan se lebur abasanna, ta' parlo epekker bi' sampeyan sareng kaula sadaja. Badanna sampeyan sareng kaula sadaja paneka ampon esoson eator sareng ELOHIM, kantos ta-anggotana se ta' pate arga eargai alebbiyan dhari laenna. 25 Kalaban sapaneka badan ganeka ta' egibagi; saneyap anggota padha saleng mekkere laenna. 26 Mon anggota se settong nanggung sossa, se laen noro' sossa jugan; mon anggota se settong ealem, se laen noro' perak. 27 Sampeyan sadaja paneka badanna Almasih, ban sampeyan bang-sebang anggotana badan ganeka. 28 Sapaneka jugan e dhalem jema'at, ELOHIM ampon nantowagi kennengnganna reng-oreng se acem-macem: dha'-adha' sul-rasul; nomer dhuwa' bi-nabbi, nomer tello' ru-guru, pas reng-oreng se mabadha kaajiban-kaajiban, saamponna ganeka reng-oreng se eparenge kasangguban mabaras oreng, otabana kaangguy nolong oreng laen, otabana kaangguy mimpin, otabana kaangguy acaca ngangguy acem-macem basa se ajib. 29 Reng-oreng ganeka banne rasul sadaja, banne sadajana nabbi otaba guru. Ta' sadajana gadhuwan kobasa mabadha kaajiban, 30 otabana mabarasa oreng, otabana kaangguy acaca acem-macem basa se ajib, otabana kaangguy ngarte'e sa-basa ganeka. 31 Lantaran ganeka, ngereng sampeyan aehteyar pagu-onggu kaangguy ngaolle reng-paparengnga ELOHIM se paleng otama. Nangeng e baba paneka kaula noduwana sampeyan jalan se paleng sae.
1 Maske kaula bisa acaca ngangguy acem-macem basana manossa, la'-mala' ngangguy basana malaekat sakale, tape mon kaula ta' taresna ka oreng laen, caca kaula ganeka namong padha sareng monye se kaja tape tadha' artena. 2 Maske kaula penter aberta'agi kabar dhari ELOHIM, ban ngarte sadajana parkara se lem-dhalem, ban oneng ka ponapa'a saos sarta ce' parcajana ka ELOHIM kantos bisa ngalle gunong, nangeng mon kaula ta' taresna ka reng-oreng laenna, kaula tadha' artena. 3 Maske sadajana dhi'-andhi' kaula bi' kaula ekasandhekka ka oreng mesken, ban kaula massra'agi badan kaula kaangguy eobbar, nangeng kaula ta' taresna ka reng-oreng laen, ganeka sadaja tadha' gunana sakale. 4 Oreng se taresna ka reng-oreng laenna, sabbar ban becce' ate. Oreng ganeka ta' tamburuwan parana, ta' dujan asebbal, ta' sombong. 5 Ta' angko, ta' kasar, ta' maksa oreng laen norodi karebba aba'epon, jugan ta' ceppet peggel, ban ta' agandhu' sake' ate. 6 Oreng se taresna ka oreng laen ta' lebur ka kajahadan, se ekaleburi namong kabecce'an. 7 Oreng ganeka kowat ngadhebbi ponapa'a saos ban parcaja ka barang se paleng sae e dhalem saneyap oreng; e dhalem kabadha'an ponapa saos oreng se taresna ka oreng laen ta' oneng kaelangan pangarebbanna ban sabbar anante' ponapa saos. 8 Ta' kera oneng badha sa'at oreng ta' parlo saleng taresna. Samangken paneka badha oreng se penter notorragi berta dhari ELOHIM, nangeng dhaggi' oreng ganeka bakal ambuwa notorragi berta ganeka. Samangken badha se penter acaca ngangguy acem-macem basa se ajib, nangeng dhaggi' oreng ganeka bakal ambuwa acaca ngangguy acem-macem basa ganeka. Samangken badha oreng oneng acem-macem parkara, nangeng dhaggi' se ekaonenge reng-oreng ganeka bakal ekaloppa'ana. 9 Sabab pangataowanna sampeyan sareng kaula sadaja sarta kasangguban manapa' berta dhari ELOHIM, gi' korang samporna. 10 Bakal dhapa'a baktona ELOHIM manyamporna sadajana, ban se ta' samporna ganeka bakal elanga. 11 E bakto kaula gi' kana', kaula acaca akadi na'-kana', kaula gadhuwan parasa'an akadi na'-kana' sareng apekker akadi na'-kana'. Samangken kaula ampon dibasa, tengka guli kaula se gi' kana'na bi' kaula ampon ebuwang. 12 Se etengale sampeyan sareng kaula sadaja samangken paneka akadi jang-bajangan se orem e kaca. Nangeng dhaggi' sampeyan sareng kaula sadaja bakal nengalana se saongguna ban sajarna'na. Samangken kaula gi' ta' oneng sadajana, nangeng dhaggi' kaula bakal onenga ponapa'a saos akadi ELOHIM se ngagali sadajana parkara kaula. 13 Daddi, kaangguy samangken paneka badha tello' parkara se kodu teptep elakone sampeyan sareng kaula sadaja: parcaja, ngarep sareng taresna. Se paleng penting dhari se tatello' ganeka enggi paneka taresna ka reng-oreng laen.
1 Sampeyan kodu aehteyar sopaja taresna ka reng-oreng laen. Ban kodu aehteyar jugan kaangguy narema reng-paparengnga Errohna ELOHIM, bi-lebbi kasangguban manapa' na-rancanana ELOHIM ka manossa. 2 Oreng se acaca ngangguy basa se ajib, oreng ganeka ta' acaca ka manossa; oreng ganeka tor-mator ka ELOHIM. Tadha' oreng se ngarte ponapa se ekacaca oreng ganeka, sabab Errohna ELOHIM se daddi sababba oreng ganeka ngoca'agi pa-ponapa se pera' ekaonenge ELOHIM dibi'. 3 Sabaligga, oreng se manapa' berta dhari ELOHIM, manapa' berta ganeka ka manossa; kaangguy makowat reng-oreng, kaangguy apareng samangat ka reng-oreng ganeka ban kaangguy alepor reng-oreng ganeka. 4 Oreng se acaca ngangguy basa se ajib pera' makowat aba'epon dibi', dineng oreng se manapa' berta dhari ELOHIM nolong mamaju jema'at. 5 Saponapa saena ja' sakenga sampeyan sadaja bisa abu-dhabu ngangguy acem-macem basa se ajib. Nangeng se paleng sae enggi paneka manabi sampeyan bisa aberta'agi na-rancanana ELOHIM. Sabab oreng se manapa' berta dhari ELOHIM, araja'an dhari oreng se acaca ngangguy acem-macem basa se ajib; laen parkarana mon oreng se acaca ngangguy acem-macem basa se ajib ganeka bisa ajarna'agi ponapa se ekoca'agi ganeka, sopaja sadajana jema'at ngaolle mamfa'adda. 6 Mon ompamana kaula entar ka sampeyan ban kaula acaca ngangguy acem-macem basa se ajib, ponapa gunana ka sampeyan? Tadha' gunana sakale! Laen parkarana mon kaula anyata'agi settong parnyata'an dhari ELOHIM, otabana mon kaula nerrangngagi pa-ponapa parkara ELOHIM, otabana mon kaula manapa' berta dhari ELOHIM, otabana mon kaula ngajar. 7 Kas-pakakassa mosik se ta' anyaba sakale, akadi soleng sareng calempong, mon monyena ta' emaennagi epaterrang, kadi ponapa oreng se onenga nyanyeyan ponapa se emaennagi? 8 Conto laenna pole: Mon tarompet epamonye ban-saromban, pasera se asadhiya'a mangkada aperrang? 9 Sapaneka jugan kasanggubanna sampeyan abu-dhabu ngangguy acem-macem basa se ajib. Mon sampeyan kalaban kasangguban ganeka adhabuwagi ca'-oca' se ta' terrang, tadha' oreng settonga se ngarte ponapa se edhabuwagi sampeyan. Se edhabuwagi sampeyan bakal elanga tadha' gunana. 10 E dunnya paneka badha basa sabannya'na, nangeng tadha' settonga dhari sa-basa ganeka se tadha' artena. 11 Nangeng mon kaula ta' ngarte ka caca se ekoca'agi oreng, oreng se ngangguy basa ganeka daddi oreng manca ka kaula; sapaneka jugan kaula ka aba'na. 12 Parkara sampeyan dibi', kaula oneng ja' sampeyan ce' terrona se narema'a reng-papareng dhari Errohna ELOHIM. Nangeng se paleng otama sampeyan kodu aehteyar ngangguy kasangguban se bisa nolong mamaju jema'at. 13 Ganeka sababba oreng se acaca ngangguy basa se ajib, kodu nyo'on dhari ELOHIM sopaja eparenge jugan kasangguban nerrangngagi ponapa se ekoca'agi ganeka. 14 Sabab mon kaula adu'a ngangguy basa se ajib, erroh kaula pajat adu'a, nangeng pekkeran kaula ta' apa-ponapa. 15 Daddi kaula kodu aponapa? Paneka' se elakonana kaula: Kaula bakal adu'a bi' erroh kaula, nangeng kaula bakal adu'a jugan bi' pekkeran kaula. Kaula anyanye bi' erroh kaula, nangeng kaula anyanye jugan bi' pekkeran kaula. 16 Sabab mon sampeyan asokkor ka ELOHIM bi' errohna malolo, ban badha oreng laen se ta' ngarte basa se ajib se dhari Errohna ELOHIM ganeka, oreng ganeka ta' kera ngoca', "Amin" ka du'a sokkorra sampeyan ganeka; polana oreng ganeka ta' oneng ponapa se edhabuwagi sampeyan. 17 Maske du'a sokkorra sampeyan ka Pangeran ganeka ce' saena, nangeng du'a ganeka tadha' gunana sakale ka oreng laen. 18 Kaula asokkor ka ELOHIM polana kaula dibi' bisa acaca ngangguy acem-macem basa se ajib, aonengan dhari sampeyan sadaja. 19 Nangeng e dhalem kompolan-kompolan kaangguy nyemba ka Pangeran, kaula asoka'an ngangguy oca' lema keccap se oreng laen bisa ngarte katembang ngangguy oca' abun-ebun e dhalem basa se ajib. Kaula ango'an kantha ganeka sopaja kaula bisa ngajar oreng. 20 Tan-taretan! Sampeyan ja' apekker akadi na'-kana'. E dhalem parkara kajahadan, sampeyan kodu teptep akadi na'-kana' kene'. Nangeng e dhalem carana mekker, sampeyan kodu akadi oreng se ampon dibasa. 21 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Pangeran adhabu, 'Kalaban parantara'anna reng-oreng se acaca ngangguy basa se ajib, Sengko' acaca'a ka Tang ommat reya. La'-mala' kalaban parantara'anna reng-oreng manca, Sengko' acaca'a ka Tang ommat; maske kantha jareya, Tang ommat ta' endha' ngedhingngagi Tang caca keya.' " 22 Daddi papareng kaangguy acaca ngangguy acem-macem basa se ajib ganeka menangka tandha ka reng-oreng se ta' parcaja, banne ka oreng se parcaja. Ban papareng kaangguy notorragi rancanana ELOHIM ka manossa paneka menangka tandha ka oreng se parcaja, banne ka oreng se ta' parcaja. 23 Daddi, mon saompamana e dhalem kompolanna jema'at, jema'at ganeka sadajana acaca ngangguy basa se ajib, pas dhateng reng-oreng lowar, otabana reng-oreng se banne Kristen, tanto reng-oreng ganeka nyangka sampeyan gila sadaja! 24 Nangeng manabi sampeyan notorragi berta dhari ELOHIM, pas dhateng oreng se banne Kristen otabana oreng lowar, pa-ponapa se eberta'agi sampeyan ganeka sadaja bakal noduwagiya sa-dusana reng-oreng ganeka ban andaddiyagi reng-oreng ganeka apangrasa ka sa-dusana. 25 Pa-ponapa se ta' etengale oreng e dhalem atena bakal enyata'agiya, kantos oreng ganeka pas marendha sarta nyemba ka ELOHIM. Oreng ganeka bakal ngakone ja' ELOHIM lerres badha e antarana sampeyan ongguwan. 26 Tan-taretan! Daddi ponapa artena ganeka sadaja? Mon sampeyan akompol abakteya ka Pangeran, badha se anyanye, badha se ngajar, badha se aberta'agi pa-ponapa se dhari ELOHIM, badha se acaca ngangguy basa se ajib, ban badha se nerrangngagi ponapa se ekoca'agi ganeka. Nangeng ganeka sadaja kodu elakone kaangguy ngajar ban kaangguy kabecce'anna sadajana. 27 Mon badha se abu-dhabuwa ngangguy basa se ajib, se abu-dhabu kodu kadhuwa saos, otabana paleng bannya' katello, agilir. Ban kodu badha oreng se nerrangngagi ponapa se ekoca'agi oreng se abu-dhabu ganeka. 28 Mon tadha' se bisa nerrangngagi, reng-oreng se abu-dhabu ngangguy basa se ajib ganeka kodu neng-enneng e dhalem kompolan ganeka, ja' abu-dhabu. Dinggal me' olle abu-dhabu e dhalem panggaliyanna saos ka ELOHIM. 29 Oreng kadhuwa otaba katello se kaagungan berta dhari ELOHIM kodu manapa' berta ganeka sabatara se laen gi' nembang ponapa se edhabuwagiya ganeka. 30 Nangeng saompamana berta dhari ELOHIM dhateng ka oreng laen se alenggi e kompolan ganeka, oreng se teppa'na abu-dhabu kodu ambu. 31 Kalaban sapaneka, Tan-taretan sadaja, agilir gan settong, bisa manapa' berta dhari ELOHIM; sopaja sadaja bisa narema pangajaran ban atamba parcaja. 32 Papareng dhari Erroh kaangguy manapa' berta dhari ELOHIM bisa eator sareng oreng se manapa' berta ganeka. 33 ELOHIM paneka ELOHIM se kasokan ka katarteban, banne ELOHIM se kasokan ka kabadha'an se salbut. Noro' kapprana e dhalem sadajana jema'adda ELOHIM, 34 babine'an kodu neng-enneng, ta' acaca'an, e bakto kompolanna jema'at. Babine'an ta' eedine acaca. Ta' kengeng neggu' pimpinan; ganeka menorot hokomma agama. 35 Mon badha se terro etanya'agiya, babine'an kodu atanya ka lakena e compo'na. Matodhusan parana mon badha babine' acaca e dhalem kompolanna jema'at. 36 Ponapa dhabuna ELOHIM dhatengnga dhari sampeyan? Otabana ponapa dhabu gapaneka pera' epanapa' ka sampeyan? 37 Mon badha oreng se apangrasa gadhuwan papareng kaangguy manapa' berta dhari ELOHIM, otabana mon gadhuwan papareng laenna dhari Errohna ELOHIM, oreng ganeka kodu apangrasa ja' ponapa se etoles kaula paneka papakon dhari Pangeran. 38 Nangeng mon badha se ta' poron narema paneka, oreng ganeka ta' osa parduli. 39 Daddi, tan-taretan, ngereng aehteyar kaangguy manapa' berta dhari ELOHIM, nangeng ja' alarang oreng se acaca'a ngangguy acem-macem basa se ajib. 40 Nangeng sadajana kodu elakone kalaban sae sareng tarteb.
1 Ban samangken, Tan-taretan, ngereng kaemodi pole Kabar Bagus dhari ELOHIM se eberta'agi kaula ka sampeyan lamba' ka'issa'. Sampeyan narema kabar ganeka, ban parcaja ka Almasih polana Kabar Bagus ka'issa'. 2 Mon sampeyan koko neggu'i ponapa se eberta'agi kaula ganeka, Kabar Bagus ganeka tanto masalamet sampeyan; kajabana mon sampeyan parcaja tape ta' ngarte. 3 Ponapa se epanapa' kaula ka sampeyan enggi paneka se ampon etarema kaula jugan. Se paleng penting, akadi se esebbuttagi e dhalem Alketab, kaula ampon manapa' ka sampeyan ja' Almasih seda polana sa-dusana sampeyan sareng kaula sadaja; 4 ja' Salerana ampon ekoburragi nangeng pas epaodhi' pole e are se kapeng tello'. Ganeka jugan esebbuttagi e dhalem Alketab. 5 Kaula marenge oneng jugan ka sampeyan ja' Almasih se epaodhi' pole ganeka ngaton jugan ka Petrus, ban saamponna ganeka ka rasul se dhubellas oreng. 6 Saamponna ganeka Salerana ngaton pole ka red-moredda se bannya'na lebbi dhari lema ratos oreng se kalerressan badha e settong kennengngan. Kabannya'an dhari reng-oreng ganeka samangken gi' odhi', se adinggal dunnya namong sakone'. 7 Saamponna ganeka Almasih ngaton jugan ka Yakobus, ban saamponna ganeka ka sadajana para rasul. 8 Dhi-budhi kadibi' Almasih ngaton jugan ka kaula -- kaula paneka akadi babaji' se lahir ta' napa' baktona! 9 Kaula paneka rasulla Guste Isa se paleng maba. Kaula ta' pantes esebbut rasul, sabab kaula ampon nganeyaja jema'adda ELOHIM. 10 Nangeng polana rahmadda ELOHIM kaula daddi akadi kaula samangken paneka. Ban ta' parcoma ELOHIM nyapora kaula. La'-mala' kaula se alako lebbi berra' dhari sul-rasul laenna. Nangeng salerressa ganeka banne ehteyar kaula; ganeka ehteyarra ELOHIM se taresna ka kaula ban se alampa'agi lalakon asareng kaula. 11 Daddi, dhari pasera'a saos sampeyan narema Kabar Bagus ganeka -- dhari kaula otabana sul-rasul laenna -- ganeka banne parkara. Se penting enggi paneka: kaula sadaja aberta'agi Kabar Bagus ganeka ka sampeyan, ban sampeyan parcaja. 12 Mon se eberta'agi kaula ganeka kabar ja' Almasih ampon epaodhi' pole dhari sedana, aponapa me' badha e antarana sampeyan se adhabu ja' oreng mate ta' kera epaodhi' pole? 13 Mon lerres oreng mate ta' kera epaodhi' pole, ganeka artena Almasih jugan ta' epaodhi' pole dhari sedana. 14 Ban mon saompamana Almasih ta' epaodhi' pole dhari sedana, tadha' gunana kaula sadaja aberta'agi pa-ponapa, ban tadha' gunana sampeyan parcaja, sabab kaparcaja'anna sampeyan ganeka tadha' dhasarra. 15 Kong-langkong, nyata ja' kaula sadaja paneka lecek parkara ELOHIM, sabab kaula sadaja aberta'agi ja' ELOHIM ampon maodhi' pole Almasih dhari sedana, mangkana ELOHIM ta' maodhi' Almasih pole -- ganeka mon pajat lerres oreng mate ta' epaodhi' pole! 16 Sabab mon oreng mate ta' epaodhi' pole, Almasih jugan ta' epaodhi' pole dhari sedana. 17 Ban mon Almasih ta' epaodhi' pole, kaparcaja'anna sampeyan coma ngen-angen malolo; ganeka artena sampeyan gi' badha e dhalem kabadha'an dusa ban ta' gadhuwan pangarebban pa-ponapa sakale. 18 Ganeka gadhuwan arte jugan ja' reng-oreng Kristen se ampon seda, jugan ta' gadhuwan pangarebban. 19 Mon pangarebbanna sampeyan sareng kaula sadaja namong abates ka odhi'na sampeyan sareng kaula sadaja e dunnya paneka, sampeyan sareng kaula sadaja paneka se paleng palang! 20 Nangeng nyatana Almasih ampon epaodhi' pole dhari sedana. Ganeka menangka tanggungan ja' reng-oreng se ampon seda bakal epaodhi'a pole. 21 Sabab pate maso' ka dunnya kalaban parantara'anna settong oreng, sapaneka jugan odhi' pole dhari mate eparengngagi ka manossa kalaban parantara'anna settong oreng jugan. 22 Manossa sadajana mate polana tamaso' settong golongan sareng Adam, sapaneka jugan sadajana bakal epaodhi'a, polana tamaso' settong golongan sareng Almasih. 23 Nangeng saneyap oreng bakal epaodhi'a pole menorot giliranna: dha'-adha'na Almasih; saamponna ganeka dhaggi' e bakto Salerana rabuwa pole, nyosol giliranna reng-oreng se tamaso' kaagunganna Almasih. 24 Saamponna ganeka pas keyamat. E bakto ganeka Almasih bakal makala'a sadajana pamarenta'an, sadajana kakobasa'an ban sadajana kakowadan; saamponna ganeka Salerana bakal massra'agiya kakobasa'anna menangka Rato, ka ELOHIM, Ramana sampeyan sareng kaula sadaja. 25 Almasih kodu terros marenta kantos sadajana mosona Almasih sareng ELOHIM epatellok ka Almasih. 26 Moso se dhi-budhi kadibi' se epatelloga enggi paneka pate. 27 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "ELOHIM ampon matellok sadajana ka Salerana." Terrang ja' se emaksod sareng "sadajana" ganeka ta' tamaso' ELOHIM dibi', se matellok sadajana ka Almasih. 28 Nangeng saamponna sadajana epatellok ka baba'anna pamarenta'anna Almasih, Salerana dibi', enggi paneka Pottrana ELOHIM, bakal matelloga Salerana dibi' ka ELOHIM se ampon matellok sadajana ka Almasih ganeka. Ban ELOHIM dibi' bakal marenta'a sadajana. 29 Mon oreng seda ta' epaodhi' pole, aponapa me' badha oreng se ebaptis kaangguy oreng mate? Ponapa parlona ganeka? Mon oreng mate pajat ta' kera epaodhi' pole, aponapa reng-oreng ganeka me' ngalakone ganeka? 30 Ban egabaya ponapa me' kaula sadaja poron ngadhebbi babaja ros-terrosan? 31 Tan-taretan! Sabban are kaula kowat nanggung kasossa'an polana kaula gumbira nengale odhi'na sampeyan sadaja, polana sampeyan parcaja ka Guste Isa Almasih. 32 Mon ganeka pera' dhari kaparlowanna manossa malolo, ponapa ontongnga kaula aperrang akadi se ngadhebbi run-burun alas galak e kottha Efesus paneka? Mon oreng mate pajat ta' epaodhi' pole, lebbi becce' sampeyan sareng kaula sadaja atoro' parebasan paneka, "Tore ar-dha'aran sareng nom-enoman, ban neng-sennengngan, sabab lagguna sampeyan sareng kaula sadaja bakal mateya." 33 Sampeyan ja' ekenneng co-koco! Akanca sareng reng-oreng se ta' sae marosak ahlak se bagus. 34 Tore samangken emot, ban ja' agabay dusa pole. Masthena sampeyan todhus, sabab e antarana sampeyan gi' badha se ta' oneng ka ELOHIM. 35 Olle daddi badha se atanya, "Baramma oreng mate epaodhi' pole? Kantha apa badanna saellana epaodhi' pole jareya?" 36 Me' ce' budhuna! Mon Sampeyan namen bigi e dhalem tana, bigi ganeka ta' kera tombu sabellunna bigi ganeka mate dhimen. 37 Ban bigi se etamen sampeyan e dhalem tana ganeka -- olle daddi bigina gandum otaba bigi laenna -- bigina ne-bine ganeka malolo, banne tamennanna se tombuwa dhaggi'. 38 ELOHIM dibi' se marengana bangon ka bigi ganeka se menorot panggaliyanna sae kaangguy tamennan ganeka. Saneyap bigi ampon etantowagi sareng ELOHIM kadi ponapa bangonna tamennanna bang-sebang. 39 Badanna lok-mahlok se anyaba ta' sadajana padha. Manossa andhi' bangonna badan dibi', dineng ban-keban badanna banneyan; no'-mano' banneyan pole, ban ko'-juko' banneyan pole macemma badanna. 40 Sapaneka jugan rang-barang se badha e langnge' sareng se badha e bume. Rang-barang se badha e langnge' gadhuwan kabagusanna dibi', ban rang-barang se badha e bume sapaneka jugan. 41 Kabagusanna are ta' padha sareng kabagusanna bulan. Tang-bintang jugan andhi' kabagusanna dibi'. La'-mala' kabagusanna bintang se settong ta' padha sareng bintang laenna. 42 Sapaneka jugan kabadha'anna reng-oreng mate se epaodhi' pole. Badan se ekobur ganeka badan se bisa bucco', nangeng badan se epaodhi' pole ganeka badan se ta' bisa rosak. 43 E bakto badan ganeka ekoburragi, badan ganeka juba' ban tadha' kakowadanna; nangeng e bakto epaodhi' pole, daddi badan se bagus sareng kowat. 44 E bakto ekoburragi, badan ganeka badan se dhari dunnya; nangeng saamponna odhi' pole, badan ganeka badan paparengnga Errohna ELOHIM. Badha badan se dhari dunnya, ban badha badan se dhari ELOHIM. 45 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Manossa se dha'-adha', iya areya Adam, daddi mahlok se odhi'," nangeng Adam se dhi-budhi enggi paneka Erroh se apareng odhi'. 46 Se dhateng kaadha' se jasmani, banne se rohani. Se rohani dhateng jang budhiyan. 47 Adam se kapeng settong ekagabay dhari tana, nangeng Adam se nomer dhuwa' asalla dhari sowarga. 48 Reng-oreng dunnya paneka akadi Adam se kapeng settong, se ebadhi dhari tana, nangeng reng-oreng sowarga akadi Salerana se rabu dhari sowarga. 49 Akadi sampeyan sareng kaula sadaja paneka padha sareng Adam se ebadhi dhari tana, pagi' bakal daddiya akadi Salerana se dhari sowarga ka'issa'. 50 Maksod kaula, tan-taretan, sapaneka: badan se ekagabay dhari dhara sareng daging, ta' bisa maso' ka Dunnyana ELOHIM Se Anyar; ban badan se bisa mate ta' bisa daddi langgeng. 51 Tetene roseya paneka: Ta' sadajana sampeyan sareng kaula sadaja paneka mateya, nangeng sampeyan sareng kaula sadaja bakal aoba'a. 52 Parkara ganeka bakal kadaddiyana dadagan e dhalem bakto saparngedep, e bakto tarompet epamonye dhi-budhina. Sabab e bakto monyena tarompet ganeka ekaedhing, reng-oreng mate bakal epaodhi'a pole kalaban badan se langgeng, ban sampeyan sareng kaula sadaja bakal eoba'a. 53 Badan se bisa mate paneka kodu egante'e badan se ta' bisa mate, ban badan se dhari dunnya paneka kodu egante'e badan se dhari sowarga. 54 Mon badan se bisa mate ampon egante'e badan se ta' bisa mate, ban badan se dhari dunnya ampon egante'e badan se dhari sowarga, e bakto ganeka buru kalakon ponapa se esebbuttagi e dhalem Alketab, "Pate la epamosna; kamennangan la ekaolle!" 55 "He, maot, e dhimma kamennanganna ba'na? He, maot, e dhimma sengnga'na ba'na?" 56 Sengnga'na maot paneka dusa, ban dusa ajalannagi lakona lebat hokomma agama. 57 Nangeng sokkor ka ELOHIM; Salerana marenge sampeyan sareng kaula sadaja kamennangan kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih! 58 Daddi, tan-taretan se kakase! Sampeyan kodu kowat sareng koko. Ngereng terros alako pagu-onggu kaagem Pangeran, sabab sampeyan ampon oneng ja' sadaja se elampa'agi sampeyan kaagem Pangeran paneka tadha' se parcoma.
1 Samangken parkara pesse se esombangngagiya ka reng-oreng se padha Kristen, kaula ngarep sampeyan alampa'agi ganeka menorot petodu se ampon epessennagi kaula ka jema'at-jema'at e Galatia. 2 E are se kapeng settong sabban mengguna sampeyan kodu padha malaen pesse, menorot bannya'na pangaselanna bang-sebang. Pesse ganeka sempen sampe' kaula dhateng, sopaja e bakto ganeka ta' osa makompol pesse pole. 3 Mon kaula pon napa', kaula ngotosa reng-oreng se ampon emopakadi bi' sampeyan. Bi' kaula reng-oreng ganeka epagiba'ana sorat, sopaja reng-oreng ganeka ngeba pesse sombangan ganeka ka Yerusalim. 4 Mon katon anyamanan kaula noro' asareng reng-oreng ganeka, kaula enggi noro'a. 5 Kaula entara ka sampeyan saamponna kaula lebat Makedoniya, sabab kaula aneyat lebada e ka'issa'. 6 Olle daddi kaula ennengnga bi' sampeyan sakejja', kadiya saabidda mosem cellep. Saamponna ganeka sampeyan bisa abanto kaula nerrossagi parjalanan ganeka. 7 Kaula entara ka sampeyan banne sakadar nyepperra malolo. Mon Pangeran ngedine, kaula terro abaga abit enneng sareng sampeyan. 8 Sabatara paneka kaula ennengnga e kottha paneka, Efesus, sampe' are Pentakosta. 9 E ka'iya bannya' kasempadan kaangguy kon-lalakon se aguna, maske bannya' jugan oreng se nolak. 10 Mon Timotiyus dhateng, tarema'agi kalaban bagus sopaja betta apolong ban sampeyan, sabab Timotiyus ganeka padha jugan sareng kaula, alako kaagem Pangeran. 11 Ja' kantos badha se ta' parduli ka Timotiyus ganeka. Tolonge sopaja Timotiyus ganeka bisa nerrossagi parjalananna kalaban salamet, sabab kaula anante' dhatengnga Timotiyus ganeka ban tan-taretan laenna. 12 Parkara taretan Apolos, ampon pan-saponapan kale bi' kaula ebalai sopaja abareng bi' tan-taretan laenna entar ka sampeyan. Nangeng Apolos ganeka gi' ta' yakin ja' aba'na kodu mangkat samangken. Nangeng mon la-bila badha kasempadan, tanto Apolos ganeka dhateng jugan. 13 Sampeyan kodu te-ngate ban pakoko imanna daddi oreng Kristen. Pabangal, ban pakowat. 14 Ponapa saos se elakone sampeyan, lakone kalaban taresna. 15 Tantona sampeyan oneng ka Stefanus sareng kalowargana; kalowarga ganeka se dha'-adha' daddi Kristen e Akhaya. Kalowarga ganeka kantos ka dhalem atena alako malolo kaangguy aladine ommadda ELOHIM. 16 Kaula ngarep kalaban gu-onggu, toro' pimpinanna reng-oreng se akadi Stefanus ganeka, sarta reng-oreng laenna se alako saleng tolong sarta aladine ommat asareng bi' reng-oreng ganeka. 17 Kaula perak polana Stefanus, Fortunatus ban Akhaikus dhateng; ka kaula reng-oreng ganeka daddi gantena sampeyan. 18 Reng-oreng ganeka maperak ate kaula, akadi se maperak sampeyan. Reng-oreng kadi ganeka kodu eargai. 19 Jema'at-jema'at e Asia akerem salam ka sampeyan. Akwila sareng Priskila sarta jema'at se akompol e compo'na se kadhuwa ganeka jugan akerem salam Kristen se anga'. 20 Sadajana taretan se badha e ka'iya akerem salam ka sampeyan. Tore padha saleng akerem salam kalaban kajunjun sacara taretan Kristen. 21 Kaula namba'ana salam se etoles kaula dibi': Salam dhari kaula, Paulus. 22 Oreng se ta' taresna ka Pangeran, mandar ta' salamedda. Maranatha -- Guste, Pangeran kaula, ngereng rabu ka ka'dhinto'! 23 Moga-moga Guste Isa aberkadi sampeyan. 24 Kalaban kataresna'an kaula ka sampeyan sadaja se daddi settong sareng Isa Almasih. Hormat kaula, Paulus
1 Tan-taretan jema'adda ELOHIM e Korintus ban sadajana ommadda ELOHIM e saantero Akhaya. Kaula, Paulus, rasulla Isa Almasih, se eangkat kalaban karsana ELOHIM, sareng taretan Timotiyus, 2 ngarep moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja sarta Guste Isa Almasih apareng berkat sareng kataremtemman ka sampeyan sadaja. 3 Tore asokkor ka ELOHIM Ramana Guste Isa Almasih. Salerana Rama se paleng sae, ban ELOHIM se apareng kakowadan ka manossa. 4 Salerana makowat ate kaula sadaja e dhalem kasossa'an se eadhebbi kaula sadaja, sopaja kalaban kakowadan se etarema kaula sadaja dhari ELOHIM ganeka kaula sadaja jugan bisa makowat atena reng-oreng se ngadhebbi kasossa'an. 5 Kasossa'an-kasossa'an se ealame Almasih ampon bannya' jugan se ealame kaula sadaja. Kalaban parantara'anna Almasih jugan atena kaula sadaja epakowat. 6 Mon kaula sadaja ngalame kasossa'an, ganeka kaangguy makowat atena sampeyan, sopaja sampeyan sadaja salamet. Mon ate kaula sadaja epakowat, sampeyan noro' epakowat jugan, daddi sampeyan kowat e dhalem kasossa'an-kasossa'an akadi se etanggung kaula sadaja jugan. 7 Kaula sadaja yakin ban ta' mangmang parkara sampeyan, sabab kaula sadaja oneng ja' sampeyan noro' nyandhang sangsara asareng kaula sadaja. Ban lantaran gapaneka sampeyan noro' epakowat jugan asareng kaula sadaja. 8 Tan-taretan! Kaula ngarep sampeyan sadaja ngaonenge parkara kasossa'an se ealame kaula sadaja e dhaera Asia. Kasossa'an se esandhang kaula sadaja ganeka ce' berra'na rassana, kantos kaula sadaja ta' ngarep gi' bisa'a odhi' pole; 9 rassana akadi se eokom mate. Nangeng kadaddiyan ganeka kalakon sopaja kaula sadaja ta' ngandellagi kakowadan dibi', nangeng ngandellagi kakowadanna ELOHIM se maodhi' oreng mate. 10 Salerana panyalamet kaula sadaja dhari babaja pate se raja ka'issa'. Ban Salerana jugan se masalamedda kaula sadaja dhaggi' e budhi are, sabab kaula sadaja ngarep ka Salerana. 11 Kaula yakin ja' polana sadajana du'ana sampeyan se nyo'onnagi kaula sadaja, ELOHIM tanto masalamet kaula sadaja dhari babaja. ELOHIM kasokan aberkadi kaula sadaja menangka jawaban ka du'a se sabannya'na se nyo'onnagi kaula sadaja, ban lantaran ganeka bannya' oreng se bakal asokkora ka ELOHIM. 12 Kaula sadaja gumbira polana arassa yakin e dhalem ate ja' odhi'na kaula sadaja e dunnya paneka -- kong-langkong hubungan kaula sadaja sareng sampeyan -- bi' kaula sadaja ampon ejalannagi kalaban ehlas sarta morne. Kaula sadaja ajalannagi ganeka banne kalaban kabicaksana'anna manossa, nangeng kalaban kamampowan paparengnga ELOHIM. 13 Se etoles kaula sadaja ka sampeyan paneka pera' parkara pa-ponapa se ekenneng baca sareng epahame sareng sampeyan sadaja. Samangken sampeyan sadaja pera' ngarte sabagiyan parkara kaula sadaja, nangeng kaula ngarep dhaggi' sampeyan bakal ngarteya onggu parkara kaula sadaja. Kalaban sapaneka, e bakto Guste Isa rabu pagi', sampeyan sadaja bakal arassa'a gumbira polana kaula sadaja, akadi kaula sadaja gumbira polana sampeyan sadaja. 15 Polana kayakinan ganeka kaula dha'-adha'na gadhuwan rancana entara ka sampeyan sadaja sopaja sampeyan narema berkat bannya'na dhu kalena. 16 Kaula amaksod entara ka sampeyan e dhalem parjalanan ka Makedoniya, ban nyepperra pole papalemanna, sopaja sampeyan sadaja bisa nolonge kaula nerrossagi parjalanan ka Yudea. 17 Nangeng kaula ngoba neyat ganeka. La, ponapa ganeka noduwagi ja' kaula ta' gadhuwan karep se koko? E bakto agabay rancana, ponapa kaula agabay rancana menorot karep kaula dibi', sakejja' ngoca' "Iya", ban sakejja' ngoca' "Enja'"? 18 Bit asmana ELOHIM se ekenneng parcaja, janji kaula ka sampeyan banne "Iya" otaba "Enja'". 19 Sabab Isa Almasih, Pottrana ELOHIM, se eberta'agi ka sampeyan sareng Silas, Timotiyus sarta sareng kaula dibi' banne oreng "Iya" otaba "Enja'" Sabaligga Salerana ganeka jawaban "Iya" dhari ELOHIM. 20 Sabab kalaban parantara'anna Salerana ELOHIM ampon anyata'agi "Iya" ka sadajana janjina. Kalaban dhasar ganeka sampeyan sareng kaula sadaja mator "Amin" ka ELOHIM polana Isa Almasih, sopaja ELOHIM emolja'agi. 21 ELOHIM dibi' se makoko sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Almasih; Salerana jugan se mele sampeyan sareng kaula sadaja kaagem Salerana. 22 Kaangguy ganeka ELOHIM ampon ngessa'agi sampeyan sareng kaula sadaja daddi kaagunganna ban marengngagi Errohna e dhalem atena sampeyan sareng kaula sadaja menangka tanggungan ja' Salerana marengana sampeyan sareng kaula sadaja pa-ponapa se ampon ejanjiyagi Salerana. 23 ELOHIM sakse kaula -- sabab Salerana ngagali essena ate kaula -- ja' kaula burung se entara ka Korintus polana kaula ta' masossa'a panggaliyanna sampeyan. 24 Kaula ta' maksa'a sampeyan parkara pa-ponapa se kodu eparcaja sampeyan, sabab sampeyan ampon ce' parcajana ka Almasih. Kaula pera' alako areng-sareng bi' sampeyan sopaja sampeyan sajan senneng panggaliyanna.
1 Daddi kaula ampon motossagi ta' entara ka sampeyan pole mon pera' masossa'a sampeyan. 2 Sabab mon kaula masossa sampeyan, pasera se alepora kaula, mon banne reng-oreng se epasossa kaula ganeka? 3 Ganeka sababba kaula noles sorat ka'issa' ka sampeyan. Kaula ta' entara ka sampeyan, pas epasossa bi' sampeyan, mangkana sampeyan se samasthena maperak ate kaula. Sabab kaula yakin ja' mon kaula perak, sampeyan sadajana tanto perak jugan. 4 Kaula noles sorat ka sampeyan kalaban ate ngennes ban berra' ban aeng mata ngalocor ce' bannya'na. Maksod kaula banne sopaja sampeyan sossa, nangeng me' olle sampeyan apangrasa ja' kaula ce' taresnana ka sampeyan sadaja. 5 Mon badha oreng se masossa atena oreng, ganeka ta' emaksottagi ka kaula, nangeng ka sampeyan sadaja otabana paleng sakone'na ka sabagiyan e antarana sampeyan. Kaula ta' ras-kerrasa ka oreng ganeka. 6 Monggu ka oreng se kantha ganeka, okoman se etarema aba'na dhari kabannya'an e antarana sampeyan, ampon cokop. 7 Samangken sampeyan kodu nyapora oreng ganeka ban nyothok oreng ganeka sopaja ta' pate sossa sampe' potos asa. 8 Daddi kaula nyo'ona sopaja sampeyan noduwagi pole ka oreng ganeka ja' sampeyan neser onggu ka oreng ganeka. 9 Kaula noles sorat ka'issa' ka sampeyan kalaban maksod nyoba'a sampeyan, ponapa sampeyan ros-terrosan poron atoro' ka babala'an kaula. 10 Mon sampeyan nyapora oreng se andhi' sala ka sampeyan, kaula jugan nyapora oreng ganeka. Sabab ponapa se esapora kaula -- mon pajat badha se kodu esapora -- ganeka bi' kaula esapora e ajunanna Almasih kaangguy kabagusanna sampeyan sadaja. 11 Maksod kaula ngalakone ganeka sopaja Iblis ta' sampe' ngala' kasempadan kaangguy ngobasae sampeyan sareng kaula sadaja: sabab sampeyan sareng kaula sadaja oneng ponapa na-rancanana Iblis ganeka. 12 E bakto kaula napa' ka Trowas kalaban maksod aberta'agiya Kabar Bagus parkara Almasih, Pangeran ampon mokka' jalan ka kaula kaangguy alako e kennengngan ganeka. 13 Nangeng kaula ta' arassa ayem polana ta' tapanggi sareng taretan Titus e ka'issa'. Daddi kaula amet ka reng-oreng e ka'issa', pas terros entar ka Makedoniya. 14 Nangeng sokkor ka ELOHIM! Salerana ampon nonton kaula sadaja kaangguy noro' e dhalem rak-aragan kamennanganna Almasih polana kaula sadaja odhi' daddi settong sareng Salerana. ELOHIM ngagem kaula sadaja sopaja berta parkara Almasih balattra akadi bau se ro'om asareddhemman ka man-ka'dhimman. 15 Sabab kaula sadaja akadi bauna mennyan se ro'om, se eobbar sareng Almasih kaagem ELOHIM. Monggu ka reng-oreng se ancora, kaula sadaja paneka akadi bauna maot se mamateyan; nangeng monggu ka oreng se teppa'na epasalamet, kaula sadaja akadi bau se ro'om se maodhi'an. Samangken, pasera se sanggup ajalannagi lalakon paneka? 17 Kaula sadaja ta' padha sareng oreng se bannya' se nganggep berta dhari ELOHIM akadi barang dagangan. Tojjuwan-tojjuwan kaula sadaja morne, sabab se makon kaula sadaja ELOHIM dibi'. Ban ELOHIM dibi' ngoladi ja' kaula sadaja manapa' berta ganeka menangka di-abdina Almasih.
1 Ponapa katonna kaula sadaja lem-ngalem aba' dibi' pole? Otabana ponapa kaula sadaja parlo sorat pangalem kaangguy sampeyan sadaja otaba dhari sampeyan sadaja, akadi se ekaparlo reng-oreng laen? 2 Monggu ka kaula sadaja sampeyan dibi' sorat pangalem ganeka, se etoles e ate kaula sadaja ban se bisa ekaonenge sarta ebaca sareng saneyap oreng. 3 Reng-oreng ganeka dibi' nengale ja' sampeyan paneka sorat pangalem se eserrat sareng Almasih, se ekerem kalaban parantara'anna kaula sadaja. Sorat ganeka ta' etoles bi' mangsen, nangeng sareng Errohna ELOHIM se odhi'; jugan banne e attas papan bato, nangeng e atena manossa. 4 Kaula sadaja ngoca' sapaneka polana kayakinan kaula sadaja ka ELOHIM kalaban parantara'anna Almasih. 5 Kaula sadaja ta' gadhuwan sabab settonga kaangguy anyata'agi ja' kaula sadaja sanggup ngalakone lalakon ganeka, nangeng ELOHIM se marenge kamampowan ganeka ka kaula sadaja. 6 Salerana se masanggup kaula sadaja daddi abdina settong parjanjiyan se anyar; parjanjiyan se agantong ka Errohna ELOHIM, banne ka hokom se etoles. Sabab se etoles ganeka madhateng pate, dineng Errohna ELOHIM madhateng odhi'. 7 E bakto parjanjiyan se madhateng pate ganeka ebadhi ban eoker e bato, sonarra ELOHIM tera' mancorong e raena Mosa. Sonarra ce' tera'na kantos ommat Isra'il ta' kellar mandeng ka raena Mosa, sanare e bakto ganeka sonarra raena ganeka ampon molae orem. Daddi, manabi se abadhi parjanjiyan se madhateng pate ganeka eresmeyagi kalaban ce' agungnga akadi ganeka, 8 tantona se abadhi parjanjiyan se eparengngagi sareng Errohna ELOHIM, eresmeyagi kalaban lebbi bagus pole. 9 Mon parjanjiyan se ngokom manossa ganeka ce' agungnga, tanto lebbi agung pole parjanjiyan se bisa apareng jalan ka manossa kaangguy masae pole hubunganna sareng ELOHIM. 10 Ekenneng koca'agi ja' ponapa se dhimen agung, ampon ta' agung pole lantaran kaagunganna se samangken paneka. 11 Mon barang se coma kowat sabatara talebat agungnga, tanto barang se langgeng ce' bagussa pole. 12 Sarrena kaula sadaja gadhuwan pangarebban kadi ganeka, daddi kaula sadaja bangal acaca kadi paneka. 13 Kaula sadaja ta' padha sareng Mosa se notobi raena sareng dhung-kodhung sopaja bangsa Isra'il ta' nengale sonarra Pangeran teppa'na mate ban elang e raena. 14 Pekkeranna reng-oreng ganeka pon topo. Ban kantos samangken pekkeranna reng-oreng ganeka gi' paggun katotoban dhung-kodhung akadi se eangguy e bakto maca ku-buku parkara parjanjiyan kona ganeka. Dhung-kodhung ganeka buru bisa tasengkap mon oreng daddi settong sareng Almasih. 15 La'-mala' samangken, mon reng-oreng ganeka maca tab-ketabba Mosa, dhung-kodhung ganeka gi' notobi pekkeranna reng-oreng ganeka. 16 Nangeng mon oreng ngadhep ka Pangeran, dhung-kodhung ganeka bakal esengkaba dhari mowana. 17 Pangeran se emaksod e ka'iya paneka Erroh. Ban e ka'imma badha Errohna Pangeran, e gadhiya jugan badha kamardika'an. 18 Samangken mowana sampeyan sareng kaula sadaja ta' katotoban dhung-kodhung, ban sampeyan sareng kaula nyonarragi tera'na Guste Isa. Ban lantaran ganeka sampeyan sareng kaula sadaja ros-terrosan eoba epadaddi akadi Salerana; sajan abit sampeyan sareng kaula sadaja sajan tera'. Tera'na ganeka dhari Erroh, ban Erroh ganeka Pangeran.
1 Kaula sadaja ajalannagi lalakon paneka polana kamora'anna ELOHIM. Ganeka sababba kaula sadaja ta' potos asa. 2 Kaula sadaja ta' ngangguy ra-cara tek-ngetek se matodhusan; ta' co-ngoco otaba alik-balik dhabuna ELOHIM. Kaula sadaja ngabdi ka ELOHIM kalaban ate se morne menorot kasokanna. Daddi kaula sadaja ngarep sadajana oreng padha nganggep sae ka kaula sadaja. 3 Mon Kabar Bagus se eberta'agi kaula ganeka gi' ta' epahame, namong reng-oreng se nojju ka kaancoran saos se ta' bisa paham. 4 Illah se jahat se ngobasae dunnya paneka nopowe pekkeranna reng-oreng se ta' parcaja ganeka. Illah se lang-ngalange reng-oreng ganeka sopaja reng-oreng ganeka ta' nengale terrang dhari Kabar Bagus ganeka parkara kaagunganna Almasih, gambaranna ELOHIM. 5 Berta se epanapa' kaula ganeka banne berta parkara kaula sadaja dibi'. Berta ganeka berta parkara Isa Almasih; ja' Salerana ganeka Pangeran; kaula sadaja paneka para abdina sampeyan lantaran Salerana. 6 ELOHIM se adhabu, "Dhari petteng reya mara kalowar tera'," ELOHIM ganeka jugan se madhateng terrang e atena sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja pekkeranna sampeyan sareng kaula sadaja daddi terrang ban ngarte ka tera'na ELOHIM se nyonar e raena Almasih. 7 Nangeng arta rohani se ce' leburra ganeka bi' kaula sadaja egiba e dhalem aba' se tadha' argana paneka se ekagabay dhari tana. Kalaban sapaneka nyata ja' rajana kobasa ganeka badha e ELOHIM, banne e kaula sadaja. 8 Kaula sadaja eserrang dhari man-ka'imman, nangeng ta' sampe' tagipe'. Kaula sadaja kabingongan, nangeng ta' sampe' potos asa. 9 Bannya' se ngamoso, nangeng kaula sadaja ta' oneng kantos kadibi'an. Ban sanare kaula serreng epokol sampe' labu, nangeng ta' kantos mate. 10 Kaula sadaja ros-terrosan ngarassa'agi sedana Isa e badan paneka, sopaja odhi'epon Salerana jugan nyata e dhalem badan paneka. 11 Salanjangnga odhi', kaula sadaja ngadhebbi babaja pate polana Isa, sopaja kalaban sapaneka odhi'epon Isa jugan bisa enyata'agi e badan kaula sadaja se ta' langgeng paneka. 12 Ganeka artena e dhalem aba' kaula sadaja pate teppa'na jeng-bajengnga ajalannagi perrananna, nangeng kaula sadaja perak polana kaodhi'an se jeng-bajengnga ajalannagi perrananna e dhalem sampeyan sadaja. 13 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Sengko' parcaja, jareya sababba sengko' acaca." Daddi kalaban samangat parcaja se kadi ganeka jugan, kaula sadaja acaca polana kaula sadaja parcaja. 14 Kaula sadaja yakin ja' ELOHIM se ampon maodhi' pole Guste Isa, bakal maodhi'a kaula sadaja jugan sareng Isa, ban abakta sampeyan sareng kaula sadaja ka ajunanna. 15 Ganeka sadaja kaangguy kaparlowanna sampeyan. Sabab sajan oreng ngalame kataresna'anna ELOHIM, sajan bannya' pole du'a sokkor se eatorragi ka ELOHIM; kalaban sapaneka ELOHIM emolja'agi. 16 Ganeka sababba kaula sadaja ta' potos asa. Sanare badan paneka atamba rosak, nangeng ate kaula sadaja sabban are epaanyar. 17 Ban kasossa'an se ta' saponapa paneka, se etanggung kaula sadaja kaangguy sabatara, bakal madhatengnga kasennengngan se talebat rajana sarta langgeng ka kaula sadaja. Kasennengngan ganeka sanget araja'an manabi ebandhing sareng kasossa'an ganeka dibi'. 18 Sabab kaula sadaja ta' mekkere pa-ponapa se katengal, nangeng mekkere sabarang se ta' katengal. Se katengal paneka coma kowat sabatara, nangeng se ta' katengal langgeng salanjangnga.
1 Sabab kaula oneng ja' mon compo' -- enggi paneka badan paneka -- se ekennengnge sampeyan sareng kaula sadaja e dunnya paneka ebungkar, ELOHIM nyadhiya'agiya kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja compo' e sowarga badhiyanna ELOHIM dibi' ban se ta' rosak salanjangnga. 2 E dhalem compo' se samangken paneka sampeyan sareng kaula sadaja aserrowan polana ce' terrona se ennengnga e compo' se e sowarga ka'issa'. 3 Compo' ganeka badanna sampeyan sareng kaula sadaja se anyar. 4 Saabidda enneng e dhalem compo' se dhari dunnya paneka, sampeyan sareng kaula sadaja aserrowan polana tanggungan se berra'. Banne polana terro leppasa dhari badan se dhari dunnya paneka, nangeng polana terro ngangguya badan se dhari sowarga ka'issa', sopaja badan se bisa mate paneka ekobasae se odhi'. 5 ELOHIM dibi' se nyadhiya'agi sampeyan sareng kaula sadaja kaangguy ganeka, ban Salerana marengngagi Errohna ka sampeyan sareng kaula sadaja menangka tanggungan. 6 Lantaran ganeka kaula sadaja ros-terrosan kowat. Kaula sadaja oneng ja' saabidda gi' enneng e dhalem badan paneka, kaula sadaja gi' jau dhari compo' se ekennengngana kaula sadaja asareng Pangeran. 7 Sabab kaula sadaja odhi' adhasar parcaja ka Almasih, banne adhasar ponapa se bisa katengal, 8 daddi ate kaula sadaja kowat. Kaula sadaja asoka'an leppas dhari badan paneka, sopaja bisa enneng apolong sareng Pangeran. 9 Daddi kaula sadaja aehteyar epataronggu kaangguy masenneng panggaliyanna, saabidda gi' badha e compo' e ka'iya, jugan manabi ampon badha e compo' e ka'issa'. 10 Sabab kaula sadaja tanto epangadhep ka pangadilanna Almasih, ban bakal narema'a babales bang-sebang satembang sareng lalakonna e dunnya paneka -- lalakon se sae otabana se juba'. 11 Kaula sadaja oneng ponapa artena tako' ka Pangeran, daddi kaula sadaja aehteyar mayakina oreng parkara kaula sadaja. ELOHIM ngagali ka kaula sadaja salem-dhalemma, ban kaula ngarep sampeyan sadaja jugan kennal ka kaula sadaja e dhalem atena. 12 Maksod kaula sadaja banne menta'a sopaja sampeyan sadaja ngalem kaula sadaja. Kaula sadaja namong notorragiya ka sampeyan barang se bagus parkara kaula sadaja sopaja sampeyan arassa gumbira polana kaula sadaja, me' olle sampeyan oneng kadi ponapa sampeyan kodu nyaodi reng-oreng se ngotama'agi robana oreng katembang babategga. 13 Mon kaula sadaja pajat katon gila, ganeka bit kamolja'anna ELOHIM. Ban mon kaula sadaja katon baras, ganeka kaangguy kaparlowanna sampeyan. 14 Kataresna'anna Almasih se ngobasae kaula sadaja; ban kaula apangrasa ja' mon settong oreng ampon seda kaangguy sadajana oreng, ganeka artena sadajana oreng ampon mate. 15 Almasih seda kaangguy sadajana oreng, sopaja reng-oreng se odhi', ta' odhi' kaangguy aba'na dibi', nangeng kaagem Almasih se ampon seda ban epaodhi' pole kaangguy kaparlowanna reng-oreng ganeka sadaja. 16 Lantaran ganeka, kaula sadaja ta' ngokor oreng menorot okoranna manossa pole. Lerres kaula sadaja oneng ngokor Almasih menorot okoranna manossa, nangeng samangken ampon bunten. 17 Oreng se ampon daddi settong sareng Almasih, daddi manossa se anyar. Se laju ampon tadha' sakale, agante anyar sadajana. 18 Ganeka sadaja elampa'agi sareng Errohna ELOHIM. Kalaban parantara'anna Almasih ELOHIM malerres pole hubunganna sampeyan sareng kaula sadaja sareng Salerana, pas ngotos sampeyan sareng kaula sadaja sopaja nolong reng-oreng laen sopaja hubunganna sareng Salerana sae pole. 19 Kaula sadaja aberta'agi ja' kalaban parantara'anna Almasih ELOHIM masae pole hubunganna manossa sareng Salerana. ELOHIM alampa'agi ganeka ta' kalaban agugat kasala'an-kasala'an se ampon elakone manossa ka Salerana. Ban ELOHIM ampon ngotos kaula sadaja kaangguy aberta'agi kabar ganeka. 20 Daddi kaula sadaja paneka otosanna Almasih. Kalaban parantara'anna kaula sadaja ELOHIM dibi' se manapa' dhabuna. Bit asmana Almasih, kaula sadaja nyo'ona kalaban gu-onggu, ngereng tarema pangajagga ELOHIM se apareng jalan ka sampeyan kaangguy masae pole hubunganna sareng Salerana. 21 Almasih ta' dusa, nangeng sareng ELOHIM epananggung dusana sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja sae pole hubunganna sareng Almasih lantaran daddi settong sareng Almasih.
1 Sarrena kaula sadaja alako areng-sareng bi' ELOHIM, daddi kaula sadaja nyo'ona kalaban gu-onggu ja' sampe' sampeyan ya-nyeya kasaeyanna ELOHIM ganeka. 2 E dhalem Alketab ELOHIM adhabu, "E bakto se kaedin, Sengko' la ngedhingngagi ba'na, ban e are kasalameddan, Sengko' nolong ba'na." Samangken kaemodi! Samangken paneka are se kaedin ganeka! Samangken paneka are kaangguy epasalamet! 3 Kaula sadaja ta' poron mon pangladinan kaula sadaja esala'agi. Daddi kaula sadaja aehteyar sopaja ta' daddi lang-palang se ngaddhange oreng laen. 4 Sabaligga, e dhalem parkara ponapa'a saos, kaula noduwagi ja' kaula sadaja paneka abdina ELOHIM. Sabab sadajana kasossa'an ampon etanggung bi' kaula sadaja kalaban sabbar: 5 kaula sadaja eseksa, epenjara ban egaruyu'; kaula sadaja alako berra', serreng ta' tedhung ban jugan serreng ta' gadhuwan teddha'an. 6 Kalaban ate ehlas e dhalem tengka guli, bicaksana, sabbar ban bagus ate, kaula sadaja noduwagi ja' kaula sadaja paneka abdina ELOHIM. Sapaneka jugan kalaban agantong ka Errohna ELOHIM, sarta kalaban kataresna'an se kalowar dhari ate se saongguna, 7 sarta kalaban aberta'agi kabar se dhari ELOHIM ban sareng kobasana ELOHIM, kaula sadaja noduwagi ja' kaula sadaja paneka abdina ELOHIM. Kaula sadaja neggu'i kasokanna ELOHIM menangka sanjata kaangguy nyerrang sareng jugan kaangguy ajaga aba'. 8 Kaula sadaja ehormadi, nangeng jugan eya-seya; ealem, ban epetenna jugan. Sanare jujur, kaula sadaja earane oreng lecegan. 9 Kaula sadaja eanggep ta' kasohor, nangeng kaula sadaja ekaonenge sadajana oreng. Kaula sadaja esangka mate, nangeng sanyatana gi' odhi'. Maske ekaneyaja, kaula sadaja ta' mate. 10 Maske ate epasossa, kaula sadaja perak terros. Kaula sadaja katon mesken, nangeng masogi oreng sabannya'na. Katonna ta' gadhuwan pa-ponapa, nangeng sanyatana kaula sadaja gadhuwan ponapa'a saos. 11 Tan-taretan se kakase e Korintus! Kaula sadaja ampon rang-terrangan ka sampeyan; sadajana essena ate ampon etotorragi ka sampeyan. 12 Kaula sadaja ta' notop ate ka sampeyan, coma sampeyan sadaja se notop atena ka kaula sadaja. 13 Samangken, tore kaula sadaja acaca'a ka sampeyan akadi se acaca ka na'-ana' kaula sadaja dibi'. Bukka' jugan atena sampeyan ka kaula sadaja. 14 Ja' akanca'an sareng oreng se ta' parcaja ka Isa; ganeka ta' cocok. Kadi ponapa kabecce'an se bisa'a acampo sareng kajahadan! Ta' kera terrang acampo sareng petteng. 15 Ta' kera Almasih cocok sareng Iblis. Ponapana se padha antarana oreng Kristen sareng se banne Kristen? 16 Ponapa hubunganna antara Padalemman Socce sareng brahala? Sampeyan sareng kaula paneka Padalemmanna Pangeran, ELOHIM se odhi'. ELOHIM dibi' adhabu, "Sengko' ennengnga e nga'-tengnga'anna Tang ommat, odhi'a apolong ban reng-oreng jareya. Sengko' daddiya ELOHIMna reng-oreng jareya, ban reng-oreng jareya daddiya Tang ommat. 17 Lantaran jareya, onduri reng-oreng se ta' tao ka ELOHIM jareya, ba'na ja' apolong ban reng-oreng jareya. Ja' ahubungan sakale ban se najjis jareya, sopaja bi' Sengko' ba'na etarema. 18 Sengko' daddiya Ramana ba'na, ban ba'na kabbi daddiya Tang ana', kantha jareya dhabuna Pangeran Se Mahakobasa."
1 Tan-taretan se kakase! Sadajana janji ganeka etojjuwagi ka sampeyan sareng kaula sadaja. Daddi sampeyan sareng kaula sadaja kodu aberse'e aba' dhari sadajana se makotor raga sareng sokma paneka. Tore padha patako' ka ELOHIM, sopaja sampeyan sareng kaula bisa odhi' malolo kaagem Salerana kalaban samporna. 2 Tore tarema kaula sadaja e dhalem atena sampeyan. Kaula ta' sala ka oreng settonga, ban ta' oneng marogi oreng. Kaula sadaja ta' oneng ngoro' kaontongan dhari pasera'a saos. 3 Kaula ngoca' sapaneka banne nyala'agiya sampeyan. Sabab, akadi se ampon ekoca'agi kaula sabbanna, kaula sadaja ce' neserra ka sampeyan, ban sampeyan sareng kaula sadaja paneka kanca dhari odhi' kantos mate. 4 Kaula parcaja onggu ka sampeyan. La'-mala' kaula sadaja gumbira polana sampeyan! Sanare kaula sadaja nanggung bannya' kasossa'an, ate kaula sanget talepor polana sampeyan. Ate kaula ce' peragga! 5 E bakto napa' ka Makedoniya, kaula sadaja ta' bisa bu-ambu lesso. E dhalem sadajana parkara kaula sadaja manggi kasossa'an: atokar sareng reng-oreng golongan laen, dineng e dhalem ate katako'en. 6 Nangeng sokkor, ELOHIM ros-terrosan maraja atena oreng se potos asa; Salerana masegger ate kaula sadaja kalaban padhatengnga Titus. 7 Se malepor ate kaula sadaja banne namong polana Titus dhateng, nangeng jugan polana Titus notorragi saponapa talepor atena polana sampeyan. Titus nyareta'agi ka kaula sadaja ja' sampeyan ce' terrona se tapanggiya sareng kaula; ja' sampeyan kasta polana kasala'anna sampeyan se sabbanna ban samangken ehlas abillai kaula. Parkara ganeka sajan maperak ate kaula. 8 Sanare sorat kaula paneka masossa panggaliyanna sampeyan, kaula ta' kasta noles sorat paneka. Pajat lerres e bakto kaula nengale ja' sorat kaula ganeka masossa sampeyan -- sanare kasossa'anna sampeyan ganeka coma sabatara -- kaula abak kasta jugan. 9 Nangeng samangken kaula perak, banne polana sampeyan sossa panggaliyanna, nangeng polana kasossa'anna sampeyan ganeka andaddiyagi tengka gulina sampeyan aoba. Kasossa'anna sampeyan ganeka pajat sajalan sareng kasokanna ELOHIM. Daddi kaula sadaja ta' marogi sampeyan. 10 Sabab kasossa'an se kadi gapaneka ngasellagi obana ate se madhateng kasalameddan. Ban oreng ta' kera kasta polana ganeka. Sabaligga, kasossa'an se coma sajalan sareng karebba manossa ngasellagi pate. 11 Kodda' tore tetene ponapa hasel se ekaolle sampeyan dhari kasossa'an se sajalan sareng kasokanna ELOHIM! Hasella enggi paneka sampeyan aehteyar gu-onggu maserdhang se petteng! Sampeyan laju baji' ka dusa, sampeyan tako', sampeyan ce' ngarebba, sampeyan laju samangat, sampeyan ehlas ngokom se sala. E dhalem sadajana parkara paneka sampeyan ampon noduwagi ja' sampeyan ta' sala. 12 Daddi, sanare kaula ampon noles sorat ganeka, kaula noles banne polana oreng se sala ganeka. Jugan banne polana oreng se nanggung sossa polana kasala'an ganeka. Kaula noles sorat paneka sopaja e ajunanna ELOHIM, sampeyan apangrasa dibi' saponapa gatena sampeyan ka kaula sadaja. 13 Ganeka sababba ate kaula sadaja talepor. Salaenna talepor, kong-langkong kaula sadaja arassa perak polana nengale kaperaganna atena Titus; atena talepor polana sampeyan sadaja. 14 Kaula pajat lem-ngalem sampeyan sadaja ka Titus ganeka. Sokkor sampeyan ta' matodhusan kaula. Pa-ponapa se ekoca'agi kaula sadaja ka sampeyan lerres. Sapaneka jugan pa-ponapa se ealem kaula sadaja ka Titus parkara sampeyan epanggi ja' pajat lerres jugan. 15 Samangken Titus ganeka sajan atamba taresna ka sampeyan, sabab Titus enga' kadi ponapa sampeyan sadaja atoro' ka pimpinanna sareng kadi ponapa sampeyan sadaja narema aba'epon kalaban hormat sareng toro' oca'. 16 Kaula ce' peragga polana sampeyan ekenneng parcaja e dhalem parkara ponapa'a saos.
1 Tan-taretan, kaula sadaja ngarep sampeyan oneng jugan parkara saponapa saena ELOHIM ka jema'at-jema'at e Makedoniya. 2 Jema'at-jema'at ganeka ampon ecoba kalaban kasossa'an-kasossa'an se berra'. Nangeng e dhalem kasossa'an-kasossa'an ganeka jema'at-jema'at ganeka gumbira sareng ce' lamba'na aberri' sombangan kaangguy nolong oreng laen, sanare aba'na dibi' ce' meskenna. 3 Kaula yakin ja' reng-oreng ganeka aberri' menorot kamampowanna, la'-mala' lebbi. Sanare tadha' se nyoro, 4 reng-oreng ganeka nyo'on ce' tarongguna ka kaula sadaja mon eparengngagi noro'a aberri' sombangan ka ommadda ELOHIM e Yudea. 5 Reng-oreng ganeka aberri' jau lebbina dhari se earep kaula sadaja. Dha'-adha'na reng-oreng ganeka massra'agi aba'na ka Pangeran, saamponna pas massra'agi aba' ka kaula sadaja, menorot kasokanna ELOHIM. 6 Ganeka sababba kaula sadaja ce' tarongguna malae Titus -- se amolae usaha paneka -- sopaja nerrossagi usaha se bagus ganeka e antarana sampeyan jugan. 7 Sampeyan e dhalem parkara ponapa'a saos mennang dhari reng-oreng laenna: Sampeyan mennang e dhalem parcaja, e dhalem anyata'agi pamanggi, e dhalem parkara pangataowan, e dhalem sadajana macemma usaha, ban e dhalem kataresna'anna sampeyan ka kaula sadaja. Daddi, saena sampeyan kodu mennang jugan e dhalem usaha se sae paneka. 8 Kaula se nyoro paneka banne marenta. Nangeng kalaban noduwagi saponapa bajengnga oreng nolong sasamana, kaula jugan terro onenga sampe' gan ka'imma kataresna'anna sampeyan. 9 Sabab sampeyan oneng onggu ja' sampeyan sareng kaula sadaja talebat ekataresnae sareng Guste Isa Almasih. Isa paneka sogi, nangeng mamesken Salerana kaangguy kaparlowanna sampeyan, sopaja kalaban kameskenan ganeka, sampeyan daddi sogi. 10 Menorot pamanggi kaula, ampon samasthena sampeyan malastare ponapa se ampon emolae sampeyan taon se kapongkor. Sabab sampeyan se dha'-adha'na mekkere sareng amolae lalakon paneka. 11 Samangken, tore terrossagi menorot kamampowanna sampeyan. Pasamangat kaangguy mamare lalakon ganeka, akadi sampeyan se samangat e bakto arancana'agi ganeka sabbanna. 12 Mon sampeyan ehlas ngatore, ELOHIM tanto narema tor-atorra sampeyan ganeka adhasar ka ponapa se badha e sampeyan, banne adhasar ka se tadha' e sampeyan. 13 Kaula sakone'a ta' gadhuwan maksod mabebasa oreng laen dhari tanggung jawab, ban maberra'a sampeyan. Nangeng, sarrena samangken paneka sampeyan e dhalem kabadha'an cokop e dhalem ponapa'a saos, daddi ampon sapantessa sampeyan nyokobi kakoranganna reng-oreng ganeka. Dhaggi' mon sampeyan kakorangan, ban reng-oreng ganeka cokop e dhalem ponapa'a saos, reng-oreng ganeka tanto abanto sampeyan. Kalaban sapaneka se kadhuwa padha eladine. 15 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Oreng se bannya' pangaselanna, ta' bi-talebbi; ban oreng se sakone' pangaselanna, ta' kakorangan." 16 Saponapa rajana sokkor kaula sadaja ka ELOHIM sabab Titus epabajeng epakadi kaula sadaja kaangguy nolong sampeyan! 17 Sabab Titus banne namong ehlas norodi parmenta'anna kaula sadaja, nangeng jugan ce' bajengnga se nolonga sampeyan, kantos dhari karebba dibi' Titus ganeka motossagi entar ka sampeyan. 18 Kaula sadaja ngotos jugan settong taretan epasareng Titus; taretan ganeka sanget ehormadi e sadajana jema'at polana lalakonna se aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM. 19 Laen dhari ganeka, oreng buru ampon epele sareng etantowagi sareng jema'at-jema'at kaangguy asarengnge kaula sadaja e dhalem parjalanan. Sabab kaula sadaja mabadha'a parjalanan kaangguy ngaterragi sombangan ka'issa', sopaja Pangeran emolja'agi ban sopaja sampeyan sadaja ngoladi ja' kaula sadaja ehlas nolong. 20 Kaula sadaja ce' te-ngatena sopaja ta' sampe' esala'agi oreng e dhalem parkara manapa' sombangan se raja paneka. 21 Kaula sadaja alakowa jujur banne namong e ajunanna Pangeran, nangeng e adha'na manossa jugan. 22 Asareng Titus sarta taretan gella', kaula sadaja jugan ngerem settong taretan laen. Kaula sadaja ampon li-baliyan nyoba' taretan ganeka, ban epanggi ja' taretan ganeka ros-terrosan lebur nolong oreng. Ban samangken, taretan ganeka kong-langkong poron nolong sampeyan polana gadhuwan pangarebban se raja ka sampeyan. 23 Dineng Titus paneka kanca kaula, se alako asareng kaula nolonga sampeyan. Ban parkara taretan se kadhuwa ganeka, se mangkat asareng Titus, ganeka reng-oreng se eotos jema'at-jema'at ban daddi kagumbira'an kaagem Almasih. 24 Kaula sadaja ngarep sampeyan noduwagi kataresna'anna ka reng-oreng ganeka, sopaja sadajana jema'at oneng ja' sampeyan sadaja taresna ka reng-oreng ganeka ban ja' ponapa se ealem kaula sadaja parkara sampeyan sadaja pajat lerres.
1 Sanyatana ta' parlo pole kaula asoradan ka sampeyan parkara bantowan se teppa'na ekerem ka ommadda ELOHIM e Yudea. 2 Kaula oneng ja' sampeyan lebur nolong oreng, ban kaula ampon ngalem sampeyan ka reng-oreng e Makedoniya. Kaula ngoca' ka reng-oreng e ka'issa', ja' molae taon se kapongkor tan-taretan e Akhaya ampon asadhiya se ngatorana sombangan. Ban samangadda sampeyan ampon marabbang jugan samangadda sabagiyan e antarana reng-oreng ganeka. 3 Samangken kaula ngotos Titus ban taretan se kadhuwa ganeka ka sampeyan, sopaja pa-ponapa se ealem kaula sadaja parkara sampeyan ja' kantos katon caca malolo. Daddi, sampeyan kodu ampon asadhiya, sabab kaula ampon ngoca' ka reng-oreng e ka'issa' ja' sampeyan ampon asadhiya. 4 Kaula kobater tako' badha reng-oreng Makedoniya se noro' asareng kaula dhaggi' e bakto kaula entar ka sampeyan. Ban mon reng-oreng Makedoniya ganeka pas oneng ja' sampeyan gi' ta' asadhiya, adhu, saponapa todhussa kaula sadaja dhaggi', sabab kaula sadaja ampon ngoca' ja' ce' parcajana ka sampeyan! Ban sampeyan dibi' bakal todhusa jugan. 5 Lantaran ganeka kaula arassa parlo ngotos tan-taretan ganeka, epamangkat kaadha' kaangguy ngoros sombangan se ejanjiyagi sampeyan ganeka. Kaula nyoro tan-taretan ganeka mangkat kaadha' sopaja dhaggi' mon kaula dhateng, sombanganna sampeyan ampon esadhiya'agi. Kalaban sapaneka nyata ja' paparengnga sampeyan ganeka kalowar dhari kasokanna sampeyan dibi', banne polana epaksa. 6 Kaemodi! Oreng se nabur ne-bine gan sakone' bakal molonga hasel sakone' jugan. Nangeng oreng se nabur ne-bine sabannya'na, hasella tanto bannya' jugan. 7 Saneyap oreng kodu apareng menorot kaehlasanna atena. Mon aberri' ja' ka-sengka otabana polana tapaksa, sabab ELOHIM neser ka oreng se aberri' kalaban ate ehlas. 8 ELOHIM kobasa marenge sampeyan berkat se ta' sakera-kera, sopaja sampeyan ros-terrosan gadhuwan ponapa se ekabuto sampeyan; la'-mala' sampeyan bakal bi-talebbiya sopaja sampeyan bisa'a ngalakone barang se bagus sareng ngalakone amal. 9 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka parkara ELOHIM, "Salerana apareng bi-talebbi ka oreng mesken, kasaeyanna langgeng salanjangnga." 10 ELOHIM se nyadhiya'agi ne-bine kaangguy oreng se nabura, ban teddha'an kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. Salerana jugan bakal nyadhiya'agiya sareng mabannya'a pa-ponapa se etabur sampeyan, sopaja hasella kamora'anna atena sampeyan atamba'a jugan. 11 Kalaban sapaneka sampeyan bakal ta' onenga kakorangan e dhalem parkara ponapa saos, kantos sampeyan ros-terrosan bisa apareng kalaban ate lamba'. Ban paparengnga sampeyan se egi-bagiyagi bi' kaula sadaja, andaddiyagi bannya' oreng se asokkor ka ELOHIM. 12 Sabab lalakon bagus se elakone sampeyan paneka banne namong kaangguy nyokobi kakoranganna ommadda ELOHIM saos, nangeng jugan bakal daddiya sababba bannya' oreng asokkor ka ELOHIM. 13 Ban dhari kabecce'an se eduduwagi sampeyan ganeka, bannya' oreng Kristen e Yudea bakal amolja'agiya ELOHIM polana nengale kaestowanna sampeyan ka Kabar Bagus parkara Almasih se eereng sampeyan ganeka. Jugan, reng-oreng ganeka amolja'agi ELOHIM, polana sampeyan ce' lamba'na, gi-magi dhi'-andhi'na sampeyan ka reng-oreng ganeka ban ka sadajana oreng laen. 14 Daddi reng-oreng ganeka bakal adu'a'agiya sampeyan kalaban parasa'an taresna polana ELOHIM talebat sae ka sampeyan. 15 Tore padha asokkor ka ELOHIM polana paparengnga se talebat rajana!
1 Samangken kaula, Paulus, badha se ekoca'agiya ka sampeyan. Kaula paneka, ca'epon oreng, alos mon dhep-adhebban ban sampeyan, nangeng kerras mon dhari jauna. Samangken, polana kaalosanna sareng kasaeyanna panggaliyanna Almasih, 2 kaula nyo'ona kalaban gu-onggu ka sampeyan, ja' andaddiyagi kaula tapaksa kerras ka sampeyan mon kaula dhateng dhaggi'. Sabab kaula aneyat acaca'a epaterranga ka reng-oreng se ngoca' ja' kaula sadaja paneka alako kalaban tojjuwan se duniyawi. 3 Kaula sadaja pajat gi' odhi' e dunnya, nangeng kaula sadaja ta' aperranga adhasar tojjuwan se duniyawi. 4 Ta-sanjata se eguna'agi kaula sadaja e dhalem paperrangan paneka banne sanjata dhari dunnya paneka, nangeng ta-sanjatana ELOHIM se kobasa. Kalaban ta-sanjata ganeka kaula sadaja maancor partahanan-partahanan; kaula sadaja nangkes reng-oreng se alaban ka kaula sadaja 5 ban magujur teng-binteng kasombongan se epaddek kaangguy nolak pangataowan parkara ELOHIM. Kaula sadaja nawan pekkeranna reng-oreng epatellok ka Almasih. 6 Ban mon sampeyan ampon ta'at onggu, kaula sadaja ampon asadhiya ngokoma sadajana oreng se ta' ta'at. 7 Sampeyan kodu ngoladi kabadha'an se salerressa. Mon oreng yakin ja' aba'na kaagunganna Almasih, oreng ganeka kodu maenga' aba'na dibi' ban kodu ngarte ja' kaula sadaja jugan kaagunganna Almasih akadi aba'epon. 8 Kaula ta' todhus maske kodu lebbi bannya' ngedirragi kakobasa'an se eparengngagi Pangeran ka kaula sadaja, sabab kakobasa'an ganeka eparengngagi kaangguy malerres sampeyan, banne marosaga. 9 Kaula ta' terro sampeyan arassa kaula sadaja ko'-nako'e sampeyan bi' rat-sorat kaula. 10 Oreng ngoca', "Rat-soradda Paulus terrang ban kobasa, nangeng mon aba'na dibi' akompol bi' sengko' ban ba'na kabbi, orengnga leca' ban cacana tadha' artena pa-apa!" 11 Oreng se kadi ganeka kodu apangrasa ja' mon kaula badha e nga'-tengnga'anna sampeyan, se elakone kaula sadaja tadha' bidana sareng se etoles e dhalem rat-sorat kaula sadaja. 12 Tanto saos kaula sadaja ta' bangal abandhingngagi otabana ngokor aba' epapadha sareng reng-oreng se nganggep aba'na tenggi. Budhu onggu reng-oreng ganeka! Agabay okoran dibi' ban ngargai aba' dibi' ngangguy okoran ganeka. 13 Mon kaula sadaja, bunten ta' sapaneka. Mon kaula dir-ngedirragi aba', ta' sampe' lebat dhari bates, coma e dhalem batessa lalakon se ampon etantowagi sareng ELOHIM kaangguy kaula sadaja. Ban sampeyan tamaso' e dhalem dhaera ganeka. 14 Daddi, e bakto kaula sadaja entar ka sampeyan ban ngeba Kabar Bagus parkara Almasih ka sampeyan, kaula sadaja saongguna ta' kalowar dhari tes-batessa lalakon kaula sadaja. 15 Kaula sadaja ta' ngalem aba' dibi' dhari lalakonna oreng laen se badha e lowarra bates se etantowagi ELOHIM kaangguy kaula sadaja. Sabaligga, kaula sadaja teptep e dhalem tes-bates se etantowagi ELOHIM kaangguy kaula sadaja ban ngarep moga-moga sampeyan padha'a sajan parcaja ka Almasih, sopaja kaula sadaja bisa'a ngalakone lalakon se araja'an e antarana sampeyan. 16 Kalaban sapaneka kaula sadaja bisa ngabarragi jugan Kabar Bagus ganeka e ra-nagara laen ta' kalaban parlo ja-maraja aba' polana lalakon se ampon elakone e dhaera pangladinanna oreng laen. 17 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Mon badha se eedirragiya oreng, edirragi apa se la elampa'agi Pangeran." 18 Sabab oreng se kodu ealem enggi paneka oreng se ealem Pangeran, banne oreng se ngalem aba'na dibi'.
1 Kaula nyo'ona edi atengka'a abak budhu sakone'. Kengeng, ta' enggi? 2 Kaula ce' terrona se tapanggiya sareng sampeyan, akadi ELOHIM se ce' terrona tapanggiya jugan sareng sampeyan. Sampeyan akadi paraban se gi' socce se bi' kaula ampon ejanjiyagi eneka'agiya ka lakena, enggi paneka Almasih. 3 Nangeng kaula kobater tako' sampeyan tagudha ban ta' esto ka Almasih, akadi Hawa se lamba' tagudha sareng olar. 4 Sabab ropana sampeyan senneng narema oreng se entar ka sampeyan ban ngajarragi parkara Almasih se laen -- banne Isa se bi' kaula ekennallagi ka sampeyan. Ban sampeyan kasokan jugan narema erroh sarta "kabar bagus" se banneyan parana sareng Errohna ELOHIM sarta Kabar Bagus se oneng etarema sampeyan dhari kaula sadaja. 5 Kaula sakone'a ta' arassa amaba'an dhari "sul-rasul" se lowar biyasa ganeka! 6 Olle daddi kaula korang penter acaca, nangeng parkara pangataowan, kaula banne oreng budhu. Ganeka bi' kaula sadaja ampon ebukteyagi ka sampeyan e dhalem parkara ponapa'a saos. 7 E bakto kaula aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM ka sampeyan, kaula ta' menta sopaja sampeyan majari kaparlowan kaula maske sakone'a; ban kalaban cara se kantha ganeka kaula mamandhap aba' kaula; ganeka kaangguy matenggi sampeyan. Ponapa ganeka anyama kasala'an kaula ka sampeyan? 8 E bakto kaula aladine sampeyan, kaparlowan kaula etanggung jema'at-jema'at laen. Ekenneng koca' kaula marogi jema'at-jema'at laen sopaja bisa nolong sampeyan. 9 Mon e bakto ganeka kaula kakorangan, kaula ta' oneng marepot pasera'a saos e antarana sampeyan. Sadaja se ekaparlo kaula esadhiya'agi sareng tan-taretan dhari Makedoniya. Kaula ajaga epagu-onggu sopaja ta' marepot sampeyan e dhalem parkara ponapa'a saos, ban kaula terrosa ajaga sopaja teptep sapaneka. 10 Se ekaperak ate kaula paneka ta' ekenneng paelang e ka'imma'a saos e saantero nagara Akhaya, sabab pangajaranna Almasih se leres badha e kaula. 11 Aponapa kaula me' ngoca' sapaneka? Ponapa polana kaula ta' neser ka sampeyan? ELOHIM ngagali ja' kaula neser ka sampeyan! 12 Ponapa se elakone kaula samangken paneka bi' kaula terros elakonana sopaja "sul-rasul" se laen ka'issa' ta' gadhuwan alasan kaangguy ja-maraja aba' ban ngoca' alako akadi kaula sadaja. 13 Reng-oreng akadi ganeka sul-rasul palsu; reng-oreng ganeka co-ngoco oreng kalaban nyamar ngako sul-rasulla Almasih. 14 Ta' heran reng-oreng ganeka alako sapaneka, sabab Iblis dibi'jugan nyamar akadi malaekat terrang! 15 Daddi ta' ane jugan mon di-abdina Iblis nyamar akadi di-abdi se ajalannagi kasokanna ELOHIM. Dhi-budhina reng-oreng ganeka bakal narema'a babales se sabandhing sareng lalakonna. 16 Kaula ngoca'a sakaleyan aggi': Ja' sampe' badha se nganggep kaula paneka budhu. Nangeng mon sampeyan pajat nganggep sapaneka, edine kaula se budhu paneka edir jugan sakone'. 17 E baba paneka kaula nyebbuddagiya barang se eedirragiya kaula, nangeng banne Pangeran se makon kaula ngoca'agi ganeka. E dhalem parkara paneka kaula pajat acaca akadi oreng budhu onggu. 18 Pajat bannya' oreng se ngedirragi parkara kadunnya'an, daddi kaula dir-ngedirragiya jugan. 19 Sampeyan kalaban ate senneng sabbar ngadhebbi oreng budhu, polana sampeyan apangrasa ce' penterra dibi'! 20 Sampeyan neng-enneng malolo mon ekadunor oreng, otabana mon badha oreng se merres sampeyan sarta ngala' kaontongan dhari sampeyan, otabana apangrasa atenggiyan dhari sampeyan ban bangal namper sampeyan. 21 Kaula todhus ngakowa ja' kaula sadaja ta' bangal alakowa kantha ganeka. Nangeng ponapa se oreng laen bangal ngedirragi, kaula bangal jugan! (Kaula acaca akadi oreng budhu.) 22 Ponapa reng-oreng ganeka oreng Ibrani? Kaula jugan oreng Ibrani. Ponapa reng-oreng ganeka oreng Isra'il? Kaula jugan oreng Isra'il. Ponapa reng-oreng ganeka toronanna Ibrahim? Kaula jugan sapaneka! 23 Ponapa reng-oreng ganeka abdina Almasih? Mon eedhingngagi kaula paneka katon akadi se ampon elang akkal, nangeng pajat kaula paneka abdi se lebbi sae dhari reng-oreng ganeka sadaja! Kaula alako lebbi berra', kaula aseggudan epamaso' ka penjara, kaula lebbi bannya' eseksa ban seggut kantos para' mateya. 24 Ampon lema kale kaula eseksa bi' oreng Yahudi, epeccot tello polo sanga' kale. 25 Tello kale kaula epeccot reng-oreng Roma; jugan oneng kaula egarujuk ban bato. Tello kale kaula nompa' kapal karem e tase', ban sakaleyan bang-kambangan e tase' kantos pa' lekor ejjam. 26 Kaula serreng mabadha parjalanan se babaja: ngadhebbi babaja banjir, babaja bigal, babaja dhari oreng Yahudi ban dhari se banne Yahudi, babaja e dhalem kottha, babaja e lowar kottha, babaja e tase' ban babaja dhari reng-oreng se ngako taretan se padha Kristen nangeng sanyatana banne. 27 Kaula abanteng tolang ban aperrang satengnga mate: serreng ta' tedhung, ta neddha, ta' ngenom; serreng kalaparan, kacellebban polana kakorangan kalambi ban ta' gadhuwan kennengngan. 28 Laen dhari ganeka sabban are kaula kobater jugan mekkere kabadha'anna sadajana jema'at. 29 Mon badha se ta' gadhuwan kakowadan, kaula arassa ta' gadhuwan kakowadan jugan. Mon badha se gaggar ka dhalem dusa, ate kaula noro' ancor. 30 Daddi, mon kaula dir-ngedirragiya, kaula ngedirragiya sadajana se noduwagi ja' kaula ta' gadhuwan kakowadan. 31 ELOHIM, Ramana Guste Isa ngagali ja' kaula ta' lecek. Molja'agi asmana salanjangnga. 32 E bakto kaula badha e Damsyik, gubennor se kobasa e ka'issa', se badha e babana pamarenta'anna Rato Aretas, makon tantara ajaga labang saketheng kaangguy nangkep kaula. 33 Nangeng kaula epamaso' ka dhalem budhak, pas epakalowar epalebat lobang e geddhung, epatoron ka baba. Kalaban sapaneka kaula salamet dhari gubennor ganeka.
1 Pajat tadha' ontongnga oreng edir. Nangeng kaula poron jugan ngedirragiya pa-ponapa se epatengale ka kaula sareng ELOHIM e dhalem wahyu otaba e dhalem pangatonan. 2 Kaula kennal settong oreng Kristen se pa' bellas taon se kapongkor eangka' ka kennengngan se paleng tenggi e sowarga. (Kaula ta' oneng ponapa badanna noro' eangka' onggu otaba ganeka namong pangatonan -- namong ELOHIM se ngagali.) 3 Bi' kaula eolanga sakaleyan aggi': Kaula oneng ja' oreng ganeka eangka' maso' ka Firdaus. (Kaula ta' oneng ponapa badanna noro' eangka' onggu otabana ganeka namong pangatonan -- namong ELOHIM se ngagali.) E ka'issa' oreng ganeka ngedhing pa-ponapa se ta' bisa ekoca'agi manossa ban pajat ta' eedine ekoca'agi manossa. 5 Oreng ganeka se bi' kaula eedirragiya, banne aba' kaula dibi'. Parkara kaula dibi', se eedirragiya kaula coma pa-ponapa se noduwagi kakorangan kaula. 6 Saompamana badha se eedirragiya kaula, kaula ta' terro daddiya oreng se asebbal parkara pa-ponapa se ta' lerres; kaula acaca'a salerressa. Nangeng kaula ngampet aba', sopaja tadha' oreng se nganggep kaula alebbiyan dhari se etengale elakone kaula otabana se ekaedhing ekoca'agi kaula. 7 Nangeng sopaja kaula ta' pate sombong polana ton-pangatonan se lowar biyasa ganeka, kaula eparenge panyaket e badanna kaula aropa sanjatana Iblis. Panyaket gapaneka eparengngagi kaangguy mokol kaula sopaja kaula ta' sombong. 8 Tello kale kaula adu'a ka Pangeran, nyo'on sopaja panyaket ganeka epondhut dhari badan kaula. 9 Nangeng Pangeran adhabu, "Sengko' taresna ka ba'na, ban jareya cokop monggu ka ba'na; sabab Tang kobasa kowat mon ba'na badha e dhalem kabadha'an ta' andhi' kakowadan." Ganeka sababba kaula asennengngan ngedirragi kakorangan-kakorangan kaula, sabab mon kaula ta' gadhuwan kakowadan, e bakto ganeka kaula arassa ja' Almasih ngaobi kaula sareng kakowadanna Salerana. 10 Daddi kaula perak polana kakorangan-kakorangan kaula. Kaula perak jugan mon lantaran Almasih kaula epetenna, kaula manggi kasossa'an, eser-serser ban manggi kasossa'an. Sabab mon kaula ta' gadhuwan kakowadan, la'-mala' e bakto ganeka kaula kowat. 11 Kaula paneka atengka akadi oreng budhu onggu -- nangeng sampeyan se daddi lantaranna kaula kantha ganeka. Salerressa sampeyan se kodu ngalem kaula. Sabab maske kaula tadha' artena, kaula ta' kala ka "sul-rasul" se lowar biyasa ka'issa'! 12 Kaajiban-kaajiban sareng kon-lalakon se raja ampon eduduwagi ka sampeyan kalaban sabbar kaangguy noduwagi ja' kaula paneka rasul. 13 E dhalem parkara ponapa sampeyan se korang egateyagi, mon ebandhing sareng jema'at-jema'at laennepon? Paleng coma e dhalem parkara paneka: ja' kaula ta' marepot sampeyan kaangguy nanggung kabutowan kaula. Kaula menta'a sapora polana kasala'an ganeka! 14 Samangken paneka ampon katellokaleyanna kaula asadhiya entara ka sampeyan. Ban kaula ta' marepoda sampeyan, sabab se ekaparlo kaula sampeyan, banne pa-ponapa se ekaandhi' sampeyan. Sabab banne ana' se kodu nyareyagi kasap oreng towana, nangeng oreng towa se kodu nyareyagi kasap na'-ana'na. 15 Daddi kalaban ate senneng kaula ehlas ngorbannagi ponapa saos maske aba' kaula sakale kaangguy sampeyan. Mon kataresna'an kaula ka sampeyan sapaneka rajana, ponapa patot sampeyan korang taresna ka kaula? 16 Daddi tantona sampeyan mopakat ja' kaula ta' oneng masossa sampeyan. Nangeng badha se ngoca' kaula paneka salenter; se ngoca' kaula olle kaontongan dhari sampeyan polana kaula nepo sampeyan. 17 Kadi ponapa se bisa'a sapaneka! Ponapa kalaban parantara'anna reng-oreng se eotos kaula ka sampeyan ka'issa' kaula ngoro' kaontongan dhari sampeyan? 18 Kaula ampon nyoro Titus entar ka sampeyan, ban kaula nyoro taretan se Kristen laenna epasareng Titus ganeka. Ponapa Titus ngala' kaontongan dhari sampeyan? Nangeng kaula sareng Titus alako kalaban tojjuwan se padha ban ngangguy ra-cara se padha jugan. 19 Olle daddi sampeyan ngera kaula sadaja aehteyar abilla'ana aba' ka sampeyan? Sampeyan ce' kalerona! ELOHIM ngagali ja' sadaja se ekoca'agi kaula sadaja ganeka menorot kasokanna Almasih. Ban sadaja se elakone kaula sadaja emaksottagi kaangguy masae odhi' rohanina sampeyan. 20 Kaula kobater ja' mon kaula entar ka sampeyan dhaggi', kaula manggi'i sampeyan ta' padha sareng se earep kaula. Me'-ame' pas badha se atokar, ere, panas atena, marlowagi aba'na dibi', saleng petenna, saleng nas-manase, sombong ban madhateng rarusun. 21 Kaula tako' e bakto kaula dhateng dhaggi' me'-ame' ELOHIM ngababa'agiya kaula e adha'na sampeyan ban kaula nangesa polana bannya' e antarana sampeyan se gi' dhimen dusa, ta' poron aoba ban ta' poron ambu ngalakone kon-lalakon ma'seyat, kotor sareng ta' pantes.
1 Samangken ampon katellokaleyanna kaula entar ka sampeyan. E dhalem Alketab esebbuttagi, "Saneyap parkara kodu epakowat bi' sakse kadhuwa otaba katello, buru parkara jareya essa." 2 Reng-oreng se e bakto se kapongkor ampon alako dusa, jugan sadajana oreng laenna, bi' kaula ampon epaenga' kaadha' e bakto kaula entar ka sampeyan kadhukaleyanna. Samangken, sabatara kaula jau dhari sampeyan, kaula maenga' pole ja' mon kaula dhateng pole, ta' kera badha e antarana reng-oreng ganeka se lopoda dhari okoman. 3 Daddi sampeyan bakal manggiya sadaja bukte se ekaterro sampeyan ja' Almasih pajat abu-dhabu kalaban parantara'anna kaula. Mon Almasih ngokoma sampeyan, ta' kera gung-nanggung, sabaligga Salerana noduwagi kobasana e antarana sampeyan. 4 Pajat lerres, e bakto esalib, Salerana ta' kaagungan kakowadan, nangeng samangken Salerana odhi' polana kobasana ELOHIM. Kaula sadaja jugan ta' gadhuwan kakowadan e dhalem odhi' se daddi settong sareng Almasih, nangeng mon ngadhebbi sampeyan, kaula sadaja kowat asareng Almasih lantaran kobasana ELOHIM. 5 Kodda' sampeyan nyoba' aba'na dibi' ponapa sampeyan ongguwan odhi' adhasar parcaja ka Almasih! Tanto sampeyan apangrasa ja' Isa Almasih badha e dhalem sampeyan! -- laen parkarana mon sampeyan ta' parcaja ongguwan. 6 Kaula ngarep sampeyan apangrasa ja' kaula sadaja banne oreng se ta' tahan oji. 7 Kaula adu'a ka ELOHIM moga-moga Salerana kasokana nolong sampeyan sopaja ta' sampe'a alako sala. Banne polana terro noduwagiya ja' kaula sadaja pajat cakep ajalannagi lalakon, nangeng sopaja sampeyan ngalakone ponapa se ekasokane ELOHIM -- maske katonna kaula ta' ahasel, ta' aponapa! 8 Sabab kaula sadaja ta' bisa ngalakone pa-ponapa se ta' lerres; kaula sadaja kodu atoro' se lerres. 9 Kaula sadaja senneng mon kaula sadaja ta' gadhuwan kakowadan, ban sampeyan kowat. Kaula sadaja jugan adu'a sopaja sampeyan samporna. 10 Ganeka sababba kaula noles sorat paneka sabatara kaula gi' ta' apolong e nga'tengnga'anna sampeyan. Kalaban sapaneka, mon kaula dhaggi' dhateng, ta' osa kaula ngangguy kakerrasan ka sampeyan kalaban ngangguy kakobasa'an se eparengngagi Pangeran ka kaula. Kakobasa'an ganeka eparengngagi kaangguy masae sampeyan, banne maancora. 11 Dhi-budhina, tan-taretan, sampeyan kodu gumbira, ban kodu aehteyar sopaja daddi samporna. Tore tarema sadajana babala'an kaula. Sampeyan kodu parokon, ja' atokaran. ELOHIM Se Mahaase ban ELOHIMna kataremtemman bakal asarengngana sampeyan. 12 Tore padha asalaman sacara kajunjun menangka sataretan Kristen. Sadajana ommadda ELOHIM akerem salam ka sampeyan. 13 Guste Isa aberkadi sampeyan, ELOHIM neser ka sampeyan, ban Errohna ELOHIM asarengnge sampeyan sadajana!Hormat kaula, Paulus
1 Tan-taretan jema'at-jema'at e dhaera Galatia, Kaula, Paulus, sareng sadajana taretan Kristen se asareng kaula, ngarep moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja sareng Guste Isa aparenga berkat sareng kataremtemman ka sampeyan sadaja. Kaula daddi rasul banne dhari parantara'anna manossa, otabana polana eangkat sareng manossa; se ngangkat kaula Isa Almasih sareng ELOHIM Ramana kaula sareng sampeyan sadaja se maodhi' pole Guste Isa Almasih dhari sedana. 4 Polana atoro' ka kasokanna ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja, Almasih massra'agi Salerana daddi kurbanna sa-dusana sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja epasalamet dhari jaman se jahat paneka. 5 Moga-moga ELOHIM emolja'agiya salanjangnga. Amin. 6 Kaula heran ka sampeyan paneka! Sampeyan etembali ELOHIM polana rahmadda Almasih, nangeng samangken sampeyan ce' lekkassa mongkore ELOHIM sareng atoro' ka "kabar bagus" se banneyan dhari Kabar Bagus se dhari ELOHIM. 7 Salerressa tadha' "kabar bagus" laen. Coma badha reng-oreng se notorragi ka sampeyan "kabar bagus" parkara Almasih se elik-balik kantos mabingong sampeyan. 8 Oreng se notorragi "kabar bagus" se banneyan sareng Kabar Bagus se ampon eberta'agi kaula sareng tan-taretan laenna, moga-moga sareng ELOHIM eokoma sareng apoy naraka, sanare oreng gapaneka kaula sadaja dibi' otabana malaekat dhari sowarga! 9 Kaula sadaja ampon ngoca' gi' dhimen, ban samangken ngoca'a pole: Oreng se aberta'agi ka sampeyan "kabar bagus" se banneyan sareng Kabar Bagus se ampon etarema sampeyan dhari kaula sadaja, oreng gapaneka moga-moga eokoma e apoy naraka sareng ELOHIM! 10 Ponapa kalaban cara se kadi paneka kaula katon ngarep sopaja eakowa sareng manossa? Bunten! Kaula namong ngarep pangakowan dhari ELOHIM. Ponapa kaula ngala'a atena manossa polana terro ekaleburana oreng? Manabi sapaneka, kaula banne abdina Almasih. 11 Tan-taretan, sampeyan kodu ngagali ja' Kabar Bagus se eberta'agi kaula paneka banne dhari manossa asalla. 12 Kaula ta' narema kabar ganeka dhari manossa, jugan tadha' oreng se ngajarragi kabar ganeka ka kaula. Almasih dibi' se manapa' Kabar Bagus ganeka ka kaula. 13 Tantona sampeyan ampon meyarsa kadi ponapa odhi'na kaula gi' dhimen e bakto kaula gi' noro' agama Yahudi. Sampeyan oneng kadi ponapa kakejjemmanna kaula ka jema'adda ELOHIM, sareng saponapa kaula aehteyar maancora jema'at ganeka. 14 E dhalem ajalannagi agama Yahudi, kaula ngalebbi'i kabannya'an oreng Yahudi dha'-padha'anna kaula. Kaula atoro' ongguwan ka sadajana adattepon bangatowana Yahudi. 15 Nangeng dhari kabecce'anna ELOHIM, kaula sareng ELOHIM epele sabellunna kaula lahir, sareng etembali epakona aladine Salerana. 16 ELOHIM anyata'agi Pottrana ka kaula sopaja Kabar Bagus parkara Pottrana ganeka sareng kaula kengenga eberta'agi ka reng-oreng se banne Yahudi. E bakto ganeka kaula ta' menta petodu ka pasera'a saos; 17 jugan kaula ta' entar ka Yerusalim manggi'i reng-oreng se epele daddi rasul sabellunna kaula. Kaula entar ka Arab, ban dhari ka'issa' abali ka Damsyik pole. 18 Tello taon saamponna gapaneka kaula entar ka Yerusalim terro kennala ka Petrus. Kaula akompol e ka'issa' sareng Petrus lema bellas are abittepon. 19 Kaula ta' apanggi sareng sul-rasul laenna, kajabana Yakobus, taretanna Guste Isa. 20 Se etoles kaula paneka salerressa. ELOHIM ngagali ja' kaula ta' lecegan! 21 Saamponna ganeka kaula entar ka pan-saponapan kennengngan e Siria sareng Kilikiya. 22 Kantos bakto ganeka sadajana jema'at Kristen e Yudea gi' ta' oneng ka kaula. 23 Reng-oreng ganeka namong mereng oreng ngoca', "Oreng se lamba' nganeyaja sengko' ban reng-oreng Kristen laenna, sateya aberta'agi kaparcaja'an se sabbanna epamosna'a." 24 Daddi reng-oreng ganeka amolja'agi ELOHIM polana kaula.
1 Ella' pa' bellas taon dhari ganeka, kaula abali ka Yerusalim asareng Barnabas, sambi ngajak Titus. 2 Kaula entar ka Yerusalim polana ELOHIM anyata'agi ka kaula ja' kaula kodu entar ka ka'issa'. Ban e dhalem settong papanggiyan se ebadha'agi malolo sareng pin-pamimpin e ka'issa', kaula nerrangngagi Kabar Bagus se sareng kaula eberta'agi ka reng-oreng se banne Yahudi. Sabab kaula ta' terro lalakon kaula se gi' dhimen sareng se samangken ta' ahasel pa-ponapa. 3 Titus se asarengnge kaula ganeka oreng Yunani, nangeng ta' epaksa noro' atoran sonnat, 4 sanare badha reng-oreng se maksa'agi parkara ganeka. Reng-oreng ganeka enggi paneka reng-oreng se nyamar maso' ka dhalem kalanganna kaula sareng sampeyan sadaja, ngako taretan. Se maso' ta' asa'-kasa', maksodda nalektegana kabebasanna kaula sareng sampeyan sadaja polana kaula sareng sampeyan sadaja ngereng Isa Almasih. Reng-oreng ganeka terro mabaliya kaula sareng sampeyan sadaja epadaddiya dunor pole akadi gi' dhimen, 5 nangeng kaula sadaja ta' poron kala sakone'a ka reng-oreng gapaneka, sabab kaula sadaja ajaga'a sopaja Kabar Bagus paneka teptep morne ka sampeyan. 6 Sanare sapaneka, tadha' barang anyar pa-ponapa se epenta dhari kaula bi' reng-oreng se eanggep reng-oreng raja ganeka -- monggu ka kaula tadha' bidana ponapa reng-oreng ganeka tamaso' oreng raja otaba bunten, sabab ELOHIM ta' ngokor oreng menorot roba lowarra. 7 Sabaligga, reng-oreng se eanggep oreng raja ganeka ngakone ja' ELOHIM makon kaula aberta'agi Kabar Bagus ka oreng se banne Yahudi, akadi se makon Petrus aberta'agi Kabar Bagus ka oreng Yahudi. 8 Sabab ELOHIM marenge jugan ka kaula kamampowan daddi rasul ka reng-oreng se banne Yahudi, akadi se marenge Petrus kamampowan daddi rasul ka oreng Yahudi. 9 Yakobus, Petrus sareng Yahya se katonna daddi pin-pamimpinna jema'at, ngakone ja' ELOHIM ampon marenge kaula lalakon se kusus paneka. Daddi se katello ganeka asalaman sareng kaula, jugan sareng Barnabas, menangka tandha parsobadan. Saamponna ganeka, Yakobus, Petrus sareng Yahya sarta kaula sadaja pas padha mopakat ja' kaula sadaja alakowa e antarana sa-bangsa se banne Yahudi, dineng Yakobus, Petrus sareng Yahya e antarana oreng Yahudi. 10 Se epenta ka Barnabas sareng kaula namong settong, enggi paneka sopaja Barnabas sareng kaula mekkera kabutowanna oreng mesken. Ban kaula pajat senneng ka lalakon ganeka. 11 E bakto Petrus rabu ka Antiyokhiya, bi' kaula elaban rang-terrangan e adha'na oreng bannya', sabab Petrus sala. 12 Dha'-adha'na, Petrus adha'ar asareng tan-taretan se banne Yahudi. Nangeng saamponna reng-oreng se eotos Yakobus dhateng, Petrus laju majau dhari tan-taretan se banne Yahudi, ban ta' poron pole adha'ar asareng reng-oreng gapaneka, sabab tako' ka reng-oreng se nyoro sopaja sadajana oreng padha asonnat. 13 Tan-taretan Yahudi laenna ro'-noro' monafek akadi Petrus jugan, kantos Barnabas ecapo' pangarona jugan nerowana reng-oreng ganeka. 14 E bakto kaula nengale ja' gulina reng-oreng ganeka ta' padha sareng barang se lerres se esebbuttagi e dhalem Kabar Bagus, kaula ngoca' ka Petrus e adha'na reng-oreng se badha ka'issa', "Sampeyan paneka oreng Yahudi, nangeng odhi'na sampeyan ampon akadi oreng se banne Yahudi. Daddi aponapa sampeyan me' maksa reng-oreng laen odhi' akadi reng-oreng Yahudi?" 15 Menorot kalahiran, kaula sadaja pajat oreng Yahudi, banne "oreng se banne Yahudi se daraka". 16 Nangeng kaula sadaja oneng ja' oreng bisa masae pole hubungannepon sareng ELOHIM coma amarga parcaja ka Almasih, banne polana atoro' ka atoranna agama Yahudi. Kaula sadaja dibi' jugan parcaja ka Isa Almasih sopaja hubungan kaula sadaja sareng ELOHIM saeya pole polana iman, banne polana ngalakone hokomma agama. Sabab tadha' oreng se hubunganna sareng ELOHIM sae pole amarga ngalakone atoranna agama. 17 Kaula sadaja aehteyar malerressa pole hubungan sareng ELOHIM kalaban odhi' daddi settong sareng Almasih. Nangeng manabi saamponna ajalannagi sapaneka kaula sadaja epanggi ja' gi' tamaso' "reng-oreng dusa" jugan akadi reng-oreng se banne Yahudi, ponapa ganeka artena Almasih se andaddiyagi kaula sadaja dusa? Tanto bunten! 18 Mon kaula molae majaga'a pole atoranna agama se ban kaula ampon epagujur, kaula padha sareng noduwagi ja' kaula paneka oreng se nerrak hokom. 19 Nangeng, kaula ampon mate ka hokomma agama -- epate'e hokom gapaneka dibi' -- sopaja kaula bisa odhi' kaangguy ELOHIM. Kaula ampon esalib asareng Almasih. 20 Samangken banne kaula pole se odhi', nangeng Almasih se odhi' e dhalem kaula. Odhi' se ejalane kaula samangken paneka odhi' polana kaparcaja'an ka Pottrana ELOHIM se taresna ka kaula, sareng se ampon ngurbannagi Saleraepon kaangguy kaula. 21 Kaula banne ngelangngagi rahmattepon ELOHIM. Manabi hubungannepon oreng sareng ELOHIM daddi sae pole amarga ajalannagi hokomma agama, ganeka artena sedana Almasih tadha' gunana!
1 Tan-taretan reng-oreng Galatia! Budhu onggu sampeyan paneka! Ekenneng pangarona pasera sampeyan paneka? Kaula ampon nerrangngagi epajarna' ka sampeyan parkara sedana Almasih e salib! 2 Mangken dhabuwagi ka kaula settong parkara paneka: Ponapa sampeyan narema Errohna ELOHIM polana ajalannagi hokomma agama, otabana polana meyarsa Kabar Bagus dhari ELOHIM sarta parcaja ka Almasih? 3 Sampeyan me' ce' budhuna! Sampeyan molae odhi' se anyar sareng Errohna ELOHIM, masa' samangken sampeyan nyareya kasamporna'an ngangguya kakowadanna dibi'? 4 Ponapa sadaja se ealame sampeyan tadha' gunana sakale? Masa'! 5 ELOHIM marengngagi Errohna ka sampeyan sarta mabadha kaajiban-kaajiban e antarana sampeyan. Ponapa ELOHIM alampa'agi ganeka amarga sampeyan ajalannagi hokomma agama otabana polana sampeyan meyarsa Kabar Bagus ganeka sarta parcaja ka Almasih? 6 Gapaneka padha sareng se esebbuttagi e dhalem Alketab parkara Ibrahim -- sapaneka monyena, "Ibrahim parcaja ka ELOHIM, ban polana kaparcaja'anna jareya bi' ELOHIM etarema menangka oreng se masenneng panggaliyanna ELOHIM." 7 Daddi sampeyan kodu apangrasa ja' oreng se lerres toronanna Ibrahim paneka oreng se parcaja ka ELOHIM. 8 Alketab ampon nyebbuttagi sabellunna ja' ELOHIM apareng jalan ka reng-oreng se banne Yahudi kaangguy malerres hubungannepon sareng Salerana, manabi reng-oreng ganeka parcaja ka Salerana. Kabar Bagus ganeka edhabuwagi kaadha' ka Ibrahim e dhalem janji se monyena sapaneka, "Kalaban parantara'anna ba'na ELOHIM aberkadana sakabbiyanna manossa e bume." 9 Ibrahim parcaja, daddi salerana eberkadi. Sapaneka jugan sadajana oreng laen se parcaja bakal eberkadana asareng Ibrahim. 10 Reng-oreng se agantong ka hokomma agama padha odhi' e dhalem babaston. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Oreng se ta' esto ajalannagi sakabbiyanna se esebbuttagi e dhalem Ketab Hokomma Agama, ebasto bi' ELOHIM!" 11 Tadha' oreng settonga se sae hubunganna sareng ELOHIM polana ajalannagi hokomma agama. Parkara gapaneka ampon esebbuttagi e dhalem Alketab, "Pera' oreng se parcaja ka ELOHIM sampe' hubunganna ban ELOHIM daddi bagus pole, se bakal odhi'a!" 12 Nangeng hokomma agama ta' edhasarragi ka iman. E dhalem Alketab esebbuttagi ja' oreng se ajalannagi hokomma agama, bakal odhi'a polana hokom ganeka. 13 Nangeng Almasih mabebas sampeyan sareng kaula sadaja dhari babastonna hokomma agama. Salerana alampa'agi ganeka kalaban nanggung babaston ganeka polana sampeyan sareng kaula sadaja. Sabab e dhalem Alketab ampon esebbuttagi, "Oreng se mate egantong e cangga kaju ekenneng bastona ELOHIM." 14 Almasih alampa'agi sapaneka sopaja berkat se ejanjiyagi ELOHIM ka Ibrahim eparengngagi jugan ka reng-oreng se banne Yahudi. Kalaban sapaneka sampeyan sareng kaula sadaja jugan parcaja ka ELOHIM, bisa narema Erroh se ejanjiyagi ELOHIM gapaneka. 15 Tan-taretan! Ngereng samangken kaula marengana conto dhari kadaddiyan re-saarena. Mon oreng abadhi parjanjiyan, ban parjanjiyan gapaneka ampon eessa'agi, tadha' oreng se bisa maburung parjanjiyan gapaneka, otabana ba-nambai essena. 16 Dineng janjiepon ELOHIM etojjuwagi ka Ibrahim sareng ka toronanna Ibrahim. E dhalem Alketab ta' esebbuttagi "ban kaangguy reng-oreng toronanna Ibrahim", se arteepon oreng sabannya'na. Se esebbuttagi e dhalem Alketab enggi paneka "ban kaangguy oreng toronanna Ibrahim", daddi artena pera' oreng kasorang, enggi paneka Almasih. 17 Se emaksod kaula enggi paneka: Janjina ELOHIM ampon ebadhi ban ampon eessa'agi kaadha'. Hokomma Agama se eparengngagi pa' ratos tello polo taon saamponna ganeka ta' bisa maburung pangessa'anna otabana matadha' janjiepon ELOHIM gapaneka. 18 Sabab mon paparengnga ELOHIM targantong ka hokomma agama, ganeka nyamana ampon banne papareng se ejanjiyagi. Lantaran ELOHIM ampon ajanjiyagi papareng ganeka ka Ibrahim, daddi ELOHIM marengngagi papareng ganeka ka salerana. 19 Manabi sapaneka, ponapa gunana hokomma agama ganeka? Jawabba enggi paneka ja' hokom ganeka etamba'agi kaangguy anyata'agi kasala'anna manossa. Hokomma agama ganeka kodu terros eestowagi namong kantos rabuna toronanna Ibrahim se kasorang, se esebbut e dhalem janjina ELOHIM ka Ibrahim. Hokomma agama ganeka epanapa' sareng kat-malaekat kalaban parantara'anna settong manossa. 20 Daddi, kodu badha dhu piha', buru marlowagi pangantara. Nangeng ELOHIM ta' marlowagi pangantara, sabab ELOHIM alampa'agi dibi' ponapa se parlo. 21 Mon sapaneka ponapa hokomma agama paneka tabaligga janjina ELOHIM? Bunten! Sabab mon hokomma agama eparengngagi kaangguy marengngagi odhi' ka manossa, daddi manossa bisa mabagus pole hubungannepon sareng ELOHIM lebat hokomma agama. 22 Nangeng e dhalem Alketab esebbuttagi ja' sadajana manossa paneka ekobasae dusa. Daddi, papareng se ejanjiyagi adhasar ka parcaja ka Isa Almasih eparengngagi ka reng-oreng se parcaja. 23 Tape sabellunna napa' baktona se parcaja'a ka Almasih kaula sareng sampeyan sadaja padha ejaga kerras sareng hokomma agama; kaula sareng sampeyan sadaja padha ta' kengeng aguli kantos iman ganeka enyata'agi. 24 Daddi hokomma agama ganeka akadi panjagana kaula sareng sampeyan kantos Almasih rabu kaangguy masae pole hubunganna kaula sareng sampeyan sadaja sareng ELOHIM lantaran parcaja ka Almasih. 25 Samangken, sarrena ampon napa' ka baktona manossa parcaja ka Almasih, kaula sareng sampeyan sadaja ta' ejaga hokomma agama ganeka pole. 26 Lantaran sampeyan parcaja ka Isa Almasih, sampeyan daddi settong sareng Salerana; ban lantaran ganeka sampeyan daddi tra-pottrana ELOHIM. 27 Sampeyan ampon padha ebaptis kalaban asmana Almasih, daddi sampeyan ampon narema pat-sepadda Almasih dibi'. 28 E dhalem parkara paneka, tadha' bidana e antarana oreng Yahudi sareng se banne Yahudi, e antarana dunor sareng oreng se mardika, e antarana lalake' sareng babine'; sampeyan sadaja daddi settong polana Isa Almasih. 29 Mon sampeyan kaagunganna Almasih, daddi sampeyan paneka toronanna Ibrahim. Ban sampeyan bakal narema'a se ejanjiyagi sareng ELOHIM.
1 Samangken kaula arassa parlo ngoca'a epaterranga: mon ahli waris gi' e baba omor, kodu badha oreng se ajaga kana' ganeka ban ngorossagi sadajana kaparlowanna, kantos napa' ka omor se etantowagi oreng towana. 3 Sapaneka jugan kaula sareng sampeyan sadaja: Mon gi' ta' dibasa, gi' ekadunor sareng roh-erroh se ngobasae dunnya paneka. 4 Nangeng saamponna napa' ka baktona, ELOHIM ngotos Pottrana ka dunnya. Pottra ganeka elahirragi sareng settong oreng babine', ban odhi' e dhalem kakobasa'anna hokomma agama. 5 Kalaban sapaneka Salerana mabebas reng-oreng se badha e dhalem kakobasa'anna hokomma agama; sopaja kaula sareng sampeyan padha'a bisa daddi tra-pottrana ELOHIM. 6 Sarrena sampeyan tra-pottrana ELOHIM, ELOHIM ngotos Errohna Pottrana maso' ka dhalem atena sampeyan sareng ate kaula, enggi paneka Erroh se aera', "Rama, Rama kaula." 7 Daddi sampeyan banne dunor pole, sampeyan paneka pottra. Ban sarrena sampeyan paneka pottrana ELOHIM, sareng ELOHIM badhi eparengngana sadaja se esadhiya'agi ka tra-pottrana. 8 Gi' dhimen sampeyan gi' ta' oneng ka ELOHIM, lantaran ganeka sampeyan daddi dunorra sadajana se eanggep illah nangeng se sanyatana banne ELOHIM. 9 Nangeng samangken sampeyan ampon oneng ka ELOHIM, otabana langkong sae pole mon ekoca'agi ELOHIM ampon ngagali ka sampeyan. Daddi aponapa sampeyan me' abaliya pole ka roh-erroh se ngobasae dunnya paneka, se mesken sareng ta' gadhuwan kakowadan? Aponapa sampeyan me' poron ekadunor pole sareng roh-erroh ganeka? 10 Badha re-are, lan-bulan, sem-mosem, on-taon, se bi' sampeyan eraya'agi sarta eanggep alebbiyan dhari re-are, lan-bulan, sem-mosem, sareng on-taon laenna. 11 Kaula kobater sadajana ehteyar sareng lalakon kaula se etojjuwagi ka sampeyan me'-ame' tadha' ollena ponapa. 12 Tan-taretan sadajana, kaula nyo'ona, ngereng sampeyan papadha sareng kaula. Sabab kaula jugan ampon daddi kadi sampeyan. Sampeyan ta' gadhuwan sala pa-ponapa ka kaula. 13 Sampeyan tanto gi' padha emot ponapa se daddi lantaranna kaula dha'-adha'na aberta'agi Kabar Bagus ka sampeyan. Sababba, enggi paneka polana kaula nganglo. 14 E bakto ganeka sampeyan ta' arassa jitjit ka kaula, sanare kabadha'anna badan kaula daddi gudha'an se raja ka sampeyan. La'-mala' sampeyan narema kaula akadi oreng se narema malaekadda ELOHIM, otabana akadi se narema Isa Almasih dibi'. 15 Sampeyan ce' sennengnga e bakto ganeka. Nangeng samangken, ka'imma kasennengngan ganeka? Kaula oneng ja' e bakto ganeka ja' sakenga kengeng, sampeyan ehlas nyongke' socana kaangguy eparengngagi ka kaula. 16 Ponapa bi' sampeyan samangken paneka kaula eanggep moso lantaran notorragi barang se lerres ka sampeyan? 17 Reng-oreng laen ka'issa' ce' tarongguna nyare sampeyan, nangeng padha gadhuwan sod-maksod se ta' sae. Reng-oreng ganeka namong terro mapegga'a hubunganna sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja sampeyan ngerenga reng-oreng ganeka kalaban samangat se raja. 18 Ngalakone ra-parkara se bagus kalaban samangat paneka pajat sae, sokor ros-terrosan kantha ganeka, banne pera' mon teppa'na badha kaula. 19 Na'-ana' se kakase! Samangken paneka kaula nanggung sossa pole lantaran sampeyan, tadha' bidana sareng oreng babine' se nyandhang sake' e bakto babara. Kaula tanto gi' sossa terros, mon odhi'na sampeyan gi' ta' aesse pat-sepadda Almasih! 20 Kaula ce' terrona se badha'a e nga'-tengnga'anna sampeyan samangken, sopaja kaula bisa acaca ngangguy sowara laen ka sampeyan polana kaula ta' oneng pole epakadiya ponapa sampeyan paneka! 21 Tan-taretan se terro odhi'a e dhalem kakobasa'anna kom-hokomma agama, ngereng peyarsa'agi! Bi' kaula sampeyan ebala'ana ponapa sabendherra essena Ketab Hokomma Mosa. 22 Essena nyebbuttagi ja' Ibrahim kaagungan pottra kadhuwa; ebuna pottrana se settong dunor, ebuna pottrana settonganna babine' mardika. 23 Pottrana babine' se daddi dunor ganeka lahir biyasa, menorot pangaterrona manossa. Dineng pottrana babine' se mardika lahir lantaran janjina ELOHIM. 24 Paneka bisa ebadhi parompama'an. Babine' se kadhuwa ganeka menangka parjanjiyan se dhadhuwa': se settong asalla dhari Gunong Sinay -- ganeka Hagar: tra-pottrana gi' buru lahir ampon anyama dunor. 25 Daddi, Hagar ganeka Gunong Sinay, e nagara Arab. Hagar ganeka menangka parompama'anna kottha Yerusalim sareng sadajana oreng se badha e kottha ganeka se sadajana samangken daddi dunor. 26 Nangeng Yerusalim se e sowarga ganeka Yerusalim se mardika, ganeka ebuna kaula sareng sampeyan sadaja. 27 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Paperak ba'na, babine'an se jubeng, se ta' tao andhi' ana'! Paperak ban asorak ba'na se ta' tao sake' tabu' rembi'a! Sabab babine' se edina'agi lakena bakal lebbiya bannya' ana'na etembang ban babine' se odhi' ban lakena." 28 Tan-taretan! Sampeyan paneka tra-pottrana ELOHIM se lahir lantaran janjina ELOHIM: sampeyan padha sareng Ishak. 29 E bakto ganeka ana' se lahir dhari pangaterrona manossa, nganeyaja ana' se lahir dhari kasokanna Errohna ELOHIM. Sapaneka jugan samangken. 30 Nangeng kadi ponapa se esebbuttagi e dhalem Alketab? Kadi paneka monyena, "Ojuk dunor babine' jareya ban ana'na, sabab ana'na dunor babine' jareya ta' daddiya ahli waris abareng ban ana'na babine' se mardika jarowa." 31 Daddi, tan-taretan, sampeyan sareng kaula paneka ana'na babine' se mardika, banne ana'na babine' se daddi dunor.
1 Samangken sampeyan sareng kaula sadaja bebas, sabab ampon epabebas sareng Almasih! Daddi jaga, ja' sampe' sampeyan kaelangan kabebasan ganeka, ban ja' poron ekadunor pole. 2 Kaemodi! Mon sampeyan nyo'on esonnat, artena Almasih tadha' gunana sakale ka sampeyan. Se ngoca' paneka kaula dibi', Paulus. 3 Kaula maemoda pole ka reng-oreng se menta esonnat, ja' aba'na wajib ajalannagi hokomma agama. 4 Mon sampeyan aehteyar malerressa hubunganna sareng ELOHIM kalaban hokomma agama, ganeka artena hubunganna sampeyan sareng Almasih ampon pegga'. Daddi sampeyan odhi' e lowaranna rahmadda ELOHIM. 5 Monggu ka kaula sadaja, kaula sadaja padha ngarep kengenga masae pole hubungan sareng ELOHIM kalaban partolonganna Errohna ELOHIM ban adhasar kaparcaja'an kaula sadaja ka Almasih. 6 Sabab mon sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Isa Almasih, parkara atoro' ka hokom sonnat otaba bunten, ganeka tadha' bidana. Se parlo enggi paneka parcaja ka Almasih se enyata'agi e dhalem kataresna'anna sampeyan sareng kaula sadaja ka oreng laen. 7 Gi' dhimen sampeyan padha aperrang kalaban sae. Samangken aponapa sampeyan me' ta' ngestowagi pole ka kasokanna ELOHIM? Pasera se nyacae sampeyan? 8 Ganeka tanto banne ELOHIM se nembali sampeyan. 9 "Ragi se sakone' manangkar sakabbiyanna adun," ca'epon oreng. 10 Nangeng kaula gi' parcaja ja' sampeyan ta' kera nganot pangajaran laen, sabab sampeyan sareng kaula sadaja ampon daddi settong sareng Almasih. Ban kaula yakin ja' pasera'a saos se masalbut pekkeranna sampeyan tanto eokom sareng ELOHIM. 11 Parkara kaula dibi', tan-taretan, aponapa kaula me' gi' ekamoso terros, mon kaula gi' aberta'agi ja' atoran sonnat paneka parlo? Mon kaula pajat aberta'agi sapaneka, tanto paberta'an kaula parkara salibba Almasih ta' kera madhateng parkara pa-ponapa. 12 Langkong sae oreng se masalbut pekkeranna sampeyan ganeka kalowar asareng sadaja saos dhari jema'at! 13 Sampeyan ampon etembali epadaddiya oreng se bebas. Nangeng kabebasan ganeka ja' ros-terrosan eangguy ngalakone sadajana se terro elakonana sampeyan. Sabaligga sampeyan kodu padha saleng taresna sareng saleng ladin. 14 Sadajana hokom agama tamaso' e dhalem papakon se settong paneka: "Taresnae sasamana manossa akantha kataresna'anna ba'na ka aba'na dibi'." 15 Nangeng, mon sampeyan saleng kar-cakaran, senga', dhaggi' sampeyan tanto padha ancor kabbi. 16 Maksod kaula paneka: Diggal sampeyan me' olle etonton sareng Errohna ELOHIM, sarengngan ja' odhi' noro' pangaterrona tabi'adda manossa. 17 Sabab pangaterrona manossa paneka tabaligga kasokanna Erroh ELOHIM, dineng kasokanna Erroh ELOHIM tabaligga pangaterrona manossa. Se dhadhuwa' ganeka ta' cocok, daddi sampeyan ta' bisa ngalakone pa-ponapa se ekaterro. 18 Nangeng mon sampeyan etonton Errohna ELOHIM, sampeyan ta' kera ekobasae hokomma agama. 19 Pangaterrona tabi'adda manossa nyata e dhalem kon-lalakon ma'seyat, se cemmer kotor ban ta' patot; 20 e dhalem nyemba ka brahala ban elmo wa'-duwa'; so-mosowan, atokaran, tamburuwan, lekkas peggel ban ngotama'agi aba'na dibi'; aca-pecca ban aha'-piha'; 21 ere ban bu'-mabu'an, ata-pesta ban en-laenna. Parkara ganeka sadaja, samangken kaula maenga'a ka sampeyan akadi kaula se maenga' sampeyan gi' dhimen: ra'-pasera'a se ngalakone sadajana se esebbuttagi kaula buru ta' kera daddi anggotana ommadda ELOHIM. 22 Sabaligga, manabi oreng etonton Errohna ELOHIM, hasella enggi paneka: Saleng taresna, gumbira, taremtem atena, sabbar sareng sae buddina, sae ka oreng laen, esto, 23 andhap asor, sareng sanggup ngator aba'na dibi'. Tadha' hokomma agama se ngalarang sadaja ganeka. 24 Reng-oreng se ampon daddi kaagunganna Isa Almasih, ampon mate'e sadajana tabi'at manossana sareng sadajana napso ban pangaterrona. 25 Errohna ELOHIM ampon marenge sampeyan sareng kaula sadaja odhi' se anyar; daddi Erroh ganeka jugan se kodu ngobasae odhi'na sampeyan sareng kaula sadaja. 26 Sampeyan sareng kaula sadaja ta' kengeng angga', ta' kengeng saleng nyake'e ate, otabana saleng arassa ere.
1 Tan-taretan! Mon sampeyan manggi'i oreng se alako dusa, sampeyan se odhi' menorot Errohna ELOHIM, kodu nonton oreng ganeka sopaja abali ka jalan se lerres. Nangeng carana kodu paalos, ban kodu jaga ja' kantos sampeyan dibi' tagudha jugan. 2 Sampeyan kodu saleng tolong mekol tanggunganna oreng laen, sopaja kalaban sapaneka sampeyan ngestowagi papakonna Almasih. 3 Mon badha oreng se nyangka aba'na oreng penting, mangkana salerressa bunten, ganeka nyamana co-ngoco aba'na dibi'. 4 Saneyap oreng kodu mareksa aba'na bang-sebang sopaja padha oneng ponapa tengka gulina sae otaba bunten. Mon sae, oreng ganeka olle arassa gumbira lantaran lalakonna ganeka. Nangeng ta' osa dhing-bandhingngagi bi' lalakonna oreng laen. 5 Sabab saneyap oreng kodu mekol tanggung jawabba bi'-dibi'. 6 Oreng se ampon narema pangajaranna Almasih, guruna kodu epamelo sadajana se sae se ekaandhi' oreng ganeka. 7 Ja' co-ngoco aba' dibi'. ELOHIM ta' ekenneng co-koco. Ponapa se etamen, ganeka se epolong. 8 Mon oreng namen menorot tabi'at manossa, oreng ganeka tanto molong pate dhari tabi'adda ganeka. Nangeng mon namen noro' tontonanna Errohna ELOHIM, oreng ganeka tanto molong odhi' se salerressa sareng se langgeng dhari Erroh ELOHIM. 9 Daddi sampeyan ja' kantos arassa busen alako bagus; sabab mon sampeyan ta' ambu alako bagus, e settong bakto pagi' sampeyan bakal molonga hasella. 10 Daddi, mon gi' badha kasempadan, sampeyan kodu alako bagus ka pasera'a saos, kong-langkong ka tan-taretan se saiman. 11 Tetene pagu-onggu bagiyan paneka, se bi' kaula etoles ngangguy aksara se ja-raja. 12 Reng-oreng se aehteyar maksa'a sampeyan sopaja padha atoro' ka atoran sonnat, enggi paneka reng-oreng se ngedirragiya aba'na e dhalem ra-parkara se laher. Nangeng maksodda reng-oreng ganeka coma sopaja ta' ekaneyaja sareng reng-oreng Yahudi lantaran salibba Almasih. 13 La'-mala' reng-oreng se ajalannagi atoran sonnat ta' ngestowagi hokomma agama. Nangeng reng-oreng ganeka nyoro sampeyan asonnat sopaja reng-oreng ganeka bisa ngedirragi ja' sampeyan ngestowagi atoran ganeka. 14 Mon kaula ta' ngedirragiya ponapa'a saos, kajabana Guste Isa se seda e salib. Sabab lantaran Guste Isa seda e salib ganeka, dunnya paneka tadha' artena pole ka kaula. Ban kaula katon ampon mate monggu ka dunnya paneka. 15 Esonnat otaba bunten, ganeka ta' penting. Se penting enggi paneka daddi manossa se anyar. 16 Kaangguy oreng se odhi' kalaban pandhiriyan kadi ganeka, jugan kaangguy sadajana ommadda ELOHIM, kaula ngarep moga-moga sareng ELOHIM eparengngana kataremtemman sareng rahmadda. 17 Kaula jugan ngarep, ja' kantos badha oreng se masossa kaula pole, sabab e badanna kaula paneka badha te-bukte se noduwagi ja' kaula lerres abdina Isa ongguwan. 18 Moga-moga Guste Isa Almasih saterrossa aberkadana sampeyan sadaja, tan-taretan. Amin. Salam kaula, Paulus
1 Para ommadda ELOHIM e Efesus, se esto ka Isa Almasih! 2 Kaula, Paulus, rasulla Isa Almasih se epele ELOHIM, ngarep moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja sareng Guste Isa Almasih kasokana apareng berkat sareng kataremtemman ka sampeyan sareng kaula sadaja! 3 Molja'agi ELOHIM, Ramana Guste Isa Almasih! Salerana aberkadi sampeyan sareng kaula sadaja kalaban sadajana berkat rohani e sowarga, polana sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Almasih. 4 Sabellunna dunnya paneka ecepta'agi, ELOHIM ampon mele sampeyan sareng kaula sadaja kalaban parantara'anna Almasih, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja daddi kaagunganna ELOHIM sacara kusus, ban tadha' calena e ajunanna. 5 Polana kataresna'anna, ELOHIM motossagi kaadha', ja' kalaban parantara'anna Isa Almasih sampeyan sareng kaula sadaja eangkada epadaddiya tra-pottrana dibi'. Ban pajat ganeka se terro elampa'agiya Salerana. 6 Molja'agi ELOHIM se agung, sabab kalaban parantara'anna Pottrana se kakase ELOHIM marenge sampeyan sareng kaula sadaja kataresna'anna se talebat rajana. 7 Sabab, polana sedana Almasih, sampeyan sareng kaula sadaja epabebas, artena sa-dusana sampeyan sareng kaula sadaja padha esapora sareng ELOHIM. 8 Salerana alampa'agi sapaneka polana Salerana ce' taresnana ka sampeyan sareng kaula sadaja, ban kataresna'an ganeka eparengngagi ka sampeyan sareng kaula sadaja kalaban kataresna'an sarta pangarteyan se ce' rajana. 9 Kalaban kasokanna dibi', ELOHIM marenge oneng sampeyan sareng kaula sadaja parkara roseyana rancanana; Salerana ampon motossagi badhi malastareya sadajana rancanana kalaban parantara'anna Almasih. 10 Rancana gapaneka enggi paneka sopaja ponapa'a saos, se badha e sowarga otabana e bume, daddi settong sareng Almasih menangka kapalana. Ban parkara gapaneka bakal epalastareya sareng ELOHIM mon baktona ampon napa'. 11 ELOHIM alampa'agi sadajana menorot rancana sareng kapotosanna dibi'. Dhari dha'-adha'na ELOHIM mele sampeyan sareng kaula sadaja epadaddiya ommadda polana masettong sareng Almasih. 12 Sampeyan sareng kaula, se dha'-adha' kadibi' ngarep ka Almasih, ngereng padha amolja'agi ELOHIM polana kaagunganna. 13 Sampeyan jugan daddi ommadda ELOHIM e bakto meyarsa sen-pessenna ELOHIM se lerres, enggi paneka Kabar Bagus se madhateng kasalameddan ka sampeyan. Sampeyan parcaja ka Almasih, daddi sareng ELOHIM sampeyan eparenge tandha se noduwagi ja' sampeyan paneka kaagunganna ELOHIM, enggi paneka Errohepon se ampon ejanjiyagi. 14 Erroh ganeka menangka tanggungan ja' sampeyan sareng kaula sadaja badhi narema'a ponapa se ampon ejanjiyagi ELOHIM ka ommadda. Paneka madhateng kayakinan ka sampeyan sareng kaula sadaja ja' ELOHIM badhi mabebasa ommadda. Ngereng amolja'agi ELOHIM polana kaagunganna. 15 Daddi, sajjegga kaula mereng ja' sampeyan parcaja ka Guste Isa, sarengngan ja' sampeyan taresna ka sadajana ommadda ELOHIM, 16 kaula ta' ambu asokkor ka ELOHIM parkara sampeyan. Kaula ros-terrosan nyebbut nyamana sampeyan mon kaula adu'a, 17 sareng nyo'on ka ELOHIMna Guste Isa Almasih, Rama se molja, moga-moga marengana Errohna ka sampeyan. Erroh ganeka bakal madaddiya sampeyan bicaksana sarta anyata'agiya ELOHIM ka sampeyan kantos sampeyan oneng ka Salerana. 18 Kaula nyo'on moga-moga pekkeranna sampeyan epatabukka'a sopaja terrang sopaja sampeyan ngarteya ponapa se earep sampeyan dhari ELOHIM se nembali sampeyan. Jugan sopaja sampeyan onenga saponapa rajana kat-berkat se makasambu' ate se ejanjiyagi ELOHIM ka ommadda; 19 ban saponapa rajana kakobasa'anna ELOHIM se tan-ngastane kalaban kobasana se raja e dhalem sampeyan sareng kaula sadaja se parcaja. Kobasana se alako e dhalem sampeyan sareng kaula ganeka padha sareng kakobasa'an se talebat rajana 20 se eagem e bakto maodhi' pole Almasih dhari sedana sareng marenge kalenggiyan se paleng tenggi asareng ELOHIM e sowarga. 21 Kadhudhuganna Almasih e ka'issa' atenggiyan dhari kadhudhuganna sadajana pamarenta, pangobasa, pamimpin, sareng sadajana lora, sareng pasera'a saos se eparenge kadhudhugan se tenggi, se odhi' e jaman paneka otabana e jaman se bakal dhateng. 22 ELOHIM matellok ganeka sadaja ka babana kakobasa'anna Almasih, sareng marengngagi Almasih ka jema'at menangka kapalana ponapa'a saos. 23 Jema'at paneka badanna Almasih, se epasamporna sareng Salerana se nyamporna'agi ponapa'a saos e ka'dhimma'a saos.
1 Lamba' sampeyan sacara rohani ampon seda sabab sampeyan dusa sareng ta' ngestowagi kon-papakonna ELOHIM. 2 E bakto ganeka sampeyan noro' ka sadajana kabiyasa'anna dunnya paneka; artena sampeyan atoro' ka pangobasana langnge', enggi paneka erroh se samangken ngobasae atena reng-oreng se ta' ngestowagi papakonna ELOHIM. 3 Gi' dhimen sampeyan sareng kaula sadaja padha saos sareng reng-oreng ganeka, odhi' norodi tabi'adda manossa e dhalem aba' paneka sareng ngalakone pa-ponapa se masenneng badan sareng pekkeran. E bakto ganeka sampeyan sareng kaula paneka reng-oreng se ekenneng babendunna ELOHIM, padha akadi reng-oreng laenna. 4 Nangeng kabellasanna ELOHIM talebat rajana! ELOHIM talebat taresna ka sampeyan sareng kaula sadaja, 5 kantos e bakto sampeyan sareng kaula sadaja gi' seda sacara rohani polana li-baliyan ta' ngestowagi dhabuna ELOHIM, sareng ELOHIM sampeyan ban kaula sadaja epaodhi' pole epasareng Almasih. Daddi, namong lantaran kabecce'anna ELOHIM sampeyan paneka epasalamet bi' Salerana. 6 Polana sampeyan sareng kaula sadaja daddi settong sareng Isa Almasih, ELOHIM maodhi' pole sampeyan sareng kaula sadaja epasareng Salerana, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja marenta jugan asareng Almasih e dhalem sowarga. 7 Se kantha ganeka elampa'agi ELOHIM sopaja e jaman se bakal dhateng, manossa nengale saponapa rajana kataresna'anna ELOHIM. Kataresna'anna ELOHIM ganeka sareng ELOHIM enyata'agi e dhalem kabecce'anna ka kaula sareng sampeyan kalaban parantara'anna Isa Almasih. 8 ELOHIM taresna ka sampeyan, ganeka sababba sampeyan epasalamet polana sampeyan parcaja ka Isa. Kasalameddanna sampeyan ganeka banne ollena sampeyan dibi', ganeka paparengnga ELOHIM. Daddi ta' olle badha oreng se ngedirragi aba'na polana parkara ganeka. 10 Sampeyan sareng kaula sadaja paneka cepta'anna ELOHIM; sarta kalaban parantara'anna Isa Almasih ELOHIM nyepta'agi sampeyan sareng kaula sopaja ngalakone pa-ponapa se sae se ampon esadhiya'agi kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. 11 Tan-taretan se banne Yahudi! Kaemodi kabadha'anna sampeyan gi' dhimen: Sampeyan esebbut "oreng se ta' asonnat" sareng oreng Yahudi se ngako aba'na asonnat (maksodda se ampon andhi' tandha gabayanna manossa e badanna). 12 E bakto ganeka sampeyan gi' ta' daddi settong sareng Almasih, sampeyan gi' daddi oreng manca se ta' tamaso' ommat peleyanna ELOHIM. Sampeyan ta' tamaso' e dhalem parjanjiyan se ebadhi ELOHIM sareng ommadda. Sampeyan odhi' e dunnya paneka ta' gadhuwan pangarebban ban ta' asareng ELOHIM. 13 Nangeng samangken sarrena sampeyan ampon daddi settong sareng Isa Almasih, sampeyan se gi' dhimen jau, samangken epasemma' polana sedana Almasih. 14 Sabab Almasih dibi' se madhateng karokonan ka sampeyan sareng kaula sadaja, se marokon reng-oreng Yahudi sareng reng-oreng se banne Yahudi daddi settong bangsa. Geddhung se mesa bangsa se dhadhuwa' ganeka ampon epaancor sareng Almasih kalaban ngurbannagi Salerana dibi'. 15 Hokomma agama Yahudi sareng kon-papakon sarta sadajana atoranna ampon epatadha' sareng Almasih, sopaja bangsa se dhadhuwa' ganeka daddiya settong bangsa anyar se daddi settong sareng Salerana. Kalaban cara se sapaneka Almasih madhateng karokonan. 16 Lantaran sedana e salib, Almasih marokon bangsa se dhadhuwa' ganeka, sareng masae pole hubunganna sareng ELOHIM; daddi bangsa se dhadhuwa' ganeka pas ta' amosowan pole. 17 Ganeka sababba Almasih rabu aberta'agiya Kabar Bagus parkara se masae pole hubungan sareng ELOHIM ganeka ka sampeyan, enggi paneka se banne Yahudi se gi' jau ka ELOHIM, jugan ka reng-oreng Yahudi se ampon semma' sareng ELOHIM. 18 Kalaban parantara'anna Almasih sampeyan sareng kaula sadaja -- sae se Yahudi jugan se banne Yahudi -- bisa nyemma'e Rama kalaban partolonganna Errohna ELOHIM se settong. 19 Daddi, sampeyan samangken banne oreng manca otaba oreng lowar pole. Samangken sampeyan padha daddi ommadda ELOHIM. Sampeyan samangken padha tamaso' anggotana kalowargana ELOHIM. 20 Sampeyan jugan epaddek e attassa dhasar se epasang sareng sul-rasul sarta bi-nabbi, sareng Isa menangka bato padduna. 21 Almasih dibi' se nyoson sadajana geddhong ganeka epadaddi Padalemman Socce se malolo eatorragi ka Pangeran. 22 Lantaran odhi' daddi settong sareng Almasih, sampeyan jugan epaddek epasareng reng-oreng laenna epadaddi settong compo' kaagem ELOHIM, se ekalenggi'i ELOHIM sareng Errohepon.
1 Ganeka sababba kaula, Paulus, epenjara polana Isa Almasih kaangguy kaparlowanna sampeyan se banne Yahudi. 2 Tanto sampeyan ampon meyarsa ja' ELOHIM, polana kasaeyanna, marengngagi lalakon paneka ka kaula kaangguy kaparlowanna sampeyan. 3 ELOHIM mokka' roseyana rancanana, ekabala ka kaula. (Parkara paneka bi' kaula ampon esebbuttagi e attas kalaban rengkes; 4 mon sampeyan maos, tanto sampeyan ngarte ka roseya parkara Almasih akadi se ampon ekaonenge kaula.) 5 Gi' dhimen roseya ganeka ta' oneng ebukka' ka manossa, nangeng samangken Errohna ELOHIM ampon anyata'agi parkara gapaneka ka sul-rasul sareng bi-nabbina. 6 Roseya gapaneka enggi paneka: Kalaban parantara'anna Kabar Bagus ganeka, oreng se banne Yahudi noro' ngarassa'agi kat-berkadda ELOHIM se gi' dhimen namong esadhiya'agi ka reng-oreng Yahudi. Reng-oreng se banne Yahudi ganeka ampon daddi anggotana badan se settong, ban noro' narema ponapa se ejanjiyagi ELOHIM kalaban parantara'anna Isa Almasih. 7 Kaula olle papareng dhari ELOHIM -- enggi paneka lalakon -- kaula epakon mabalattra Kabar Bagus ganeka. Kaula narema papareng ganeka kalaban parantara'anna kobasana ELOHIM se alako e dhalem aba' kaula. 8 Kaula paneka se paleng nespa e antarana sadajana ommat manossa. Nangeng ELOHIM marenge kaula papareng se talebat rajana, enggi paneka: kaula epakon aberta'agi ka reng-oreng se banne Yahudi Kabar Bagus parkara kasogiyanna Almasih se tadha' aherra, 9 jugan sopaja kalaban parantara'anna kaula sadajana oreng padha oneng kadi ponapa ELOHIM, alampa'agi sadajana rancanana se ngabidi gi' dhimen eroseya'agi ka manossa. 10 Maksodda ELOHIM, sopaja samangken paneka, kalaban parantara'anna jema'at, sadaja se ngastane kakobasa'an e langnge' oneng ka sadajana kabicaksana'anna ELOHIM se acem-macem bujudda. 11 ELOHIM alampa'agi ganeka menorot rancanana se langgeng, se elampa'agi kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih. 12 Kalaban parcaja ka Almasih jugan kalaban daddi settong sareng Salerana, sampeyan sareng kaula sadaja padha eparenge kabebasan nyemma'e ELOHIM kalaban kaparcaja'an se raja. 13 Daddi, parnyo'onan kaula enggi paneka: sampeyan ta' osa kobater mekkere kasangsara'an se etanggung kaula polana sampeyan, sabab sadajana gapaneka kaangguy kabecce'anna sampeyan. 14 Ganeka sababba kaula asojut e ajunanna Rama. 15 Dhari Rama paneka saneyap kalowarga e sowarga sareng e bume narema sepadda se kusus. 16 Kaula nyo'on moga-moga ELOHIM se mahamolja kasokana makowat sampeyan sareng Errohna. 17 Moga-moga polana sampeyan parcaja ka Almasih, Almasih kasokana alenggi e dhalem atena sampeyan, ban odhi'na sampeyan edhasarragi sareng ekobasae kataresna'an. 18 Kaula adu'a moga-moga sampeyan sareng sadajana ommadda ELOHIM, ngagaliya saponapa lebar sareng lanjangnga, tenggi sareng dhalemma kataresna'anna Almasih, 19 se ta' epahame salem-dhalemma sareng akkalla manossa. Moga-moga sampeyan onenga ka kataresna'anna Almasih, sopaja sampeyan aesse sareng kapribadhiyanna ELOHIM se samporna. 20 Kalaban kobasana ELOHIM se bajeng alako e dhalem sampeyan sareng kaula sadaja, ELOHIM kengeng alampa'agi alebbiyan dhari se ekenneng so'on otaba ekenneng pekker sareng sampeyan ban kaula sadaja. 21 Ngereng amolja'agi ELOHIM ron-temoron e dhalem jema'at, kalaban parantara'anna Isa Almasih, salanjangnga, saterrossa! Amin.
1 Lantaran gapaneka kaula -- oreng tahanan, se etahan polana aladine Pangeran -- nyo'ona onggu ka sampeyan: ngereng padha odhi' menorot kadhudhuganna sampeyan menangka oreng se ampon etembali ELOHIM. 2 Paandhap asor, alos sareng sabbar. Saleng tolong menangka tandha kataresna'anna sampeyan ka oreng laen. 3 Ehteyarragi pagu-onggu sopaja sampeyan padha odhi' rokon sopaja karokonan se ecepta'agi Errohna ELOHIM teptebba ta' rosak. 4 Namong badha settong badan sareng settong Erroh. Sapaneka jugan sampeyan etembali kaangguy settong pangarebban se padha. 5 Namong badha settong Pangeran, settong iman, settong baptisan, 6 sareng settong ELOHIM se daddi Ramana oreng sadajana. Salerana ganeka Pangeranna alam dunnya, se tan-ngastane kalaban parantara'anna sadajana, sarta kobasa e dhalem sadajana. 7 Sampeyan sareng kaula sadaja padha narema bang-sebang papareng menorot se eparengngagi Almasih. 8 E dhalem Alketab esebbuttagi, "E bakto Salerana ongga ka kennengngan se paleng tenggi, Salerana abakta tahanan sabannya'na, ban apareng reng-paparengnga ka manossa." 9 Daddi, mon ekoca'agi "Salerana ongga" artena Salerana ampon toron e kennengngan se paleng mandhap e bume paneka. 10 Ban Salerana se toron ganeka jugan Salerana se ongga kantos ka kennengngan atenggiyan sareng sadajana langnge', kantos alam dunnya aesse kahadiranna. 11 Salerana ganeka se "apareng reng-papareng ka manossa"; sabagiyan badha se epadaddi rasul, se laenna epadaddi nabbi; se laenna pole epadaddi tokang aberta'agi Kabar Bagus ka'issa', se laen epadaddi ru-guru sareng pamimpinna jema'at. 12 Ganeka elampa'agi sopaja ommadda ELOHIM egenna'e sadaja kaparlowanna sopaja kengenga aladine Pangeran sareng maddek badanna Almasih. 13 Kalaban sapaneka sampeyan sareng kaula sadaja padha daddi settong polana iman se padha sareng pangarteyan se padha parkara Pottrana ELOHIM. Ban sampeyan sareng kaula sadaja daddi reng-oreng se dibasa, se sajan abit sajan samporna akadi Almasih. 14 Daddi sampeyan sareng kaula sadaja banne na'-kana' pole se bang-galimbangan egiba gilina pangajaran se acem-macem dhari reng-oreng se salenter. Reng-oreng ganeka nepo reng-oreng laen kantos padha sala jalan. 15 Bunten! Sabaligga, sampeyan kodu anyata'agi pa-ponapa se lerres kalaban ate se possa' sareng kataresna'an, me' olle e dhalem parkara ponapa'a saos sampeyan sareng kaula sadaja sajan abit sajan samporna akadi Almasih, kapalana sampeyan sareng kaula sadaja. 16 Kalaban pimpinanna Almasih, sadajana bagiyanna badan daddi sae sosonanna, saleng sambung sabban resowanna. Daddi mon saneyap bagiyanna badan ganeka alako menorot samasthena, sabadan bakal daddiya dibasa sareng koko kalaban jalan kataresna'an. 17 Daddi, kalaban asmana Pangeran, kaula ngoca'a ban materranga parkara paneka: sampeyan ambu ja' terros odhi' akadi oreng se ta' oneng ka ELOHIM, se apekker se ne-banne. 18 Reng-oreng ganeka petteng pekkeranna. Ta' oneng ka odhi' se eparengngagi ELOHIM, sabab ta' oneng pa-ponapa parkara ELOHIM, sareng cengkal. 19 Reng-oreng ganeka ampon ta' gadhuwan ate todhus pole, kantos norodi sadajana napsona, sarengngan odhi' cemmer sakarebba. 20 Nangeng Isa Almasih se ekennal sampeyan banne kadi ganeka! 21 Sampeyan ampon meyarsa parkara Salerana; ban menangka red-moredda, sampeyan ampon eajari jugan parkara pat-sepadda ELOHIM se badha e Salerana! 22 Daddi, dinggallagi manossa se laju sareng cara odhi'na se laju se eparosak sareng sadajana pangaterrona se ngeba oreng ka jalan se kalero. 23 Ate sareng pekkeranna sampeyan kodu epaanyar. 24 Ban sampeyan kodu odhi' daddi manossa se anyar se ecepta'agi menorot gambaranna ELOHIM, enggi paneka kalaban tabi'at se lerres, loros sareng socce. 25 Daddi, tan-taretan sadaja, sampeyan ja' lecegan pole; pajujur se settong ka settongnga; sabab sampeyan sadaja padha bagiyanna badanna Almasih. 26 Mon sampeyan peggel, ja' sampe' sampeyan dusa polana kapeggellanna ganeka. Ja' ros-terrosan peggel saare benteng, 27 sopaja Iblis ta' olle kasempadan. 28 Oreng se biyasa co'-ngeco', kodu ambu co'-ngeco'. Sabaligga kodu alako sopaja manggi kasap kalaban jalan se jujur sareng bisa nolong oreng se kakorangan. 29 Mon sampeyan abu-dhabu, ja' ngangguy ca'-oca' se kotor. Angguy ca'-oca' se abanto mabagus oreng laen, ca'-oca' se sapaneka bakal madhatengnga kabagusan ka reng-oreng se ngedhing. 30 Jugan ja' masossa Errohna ELOHIM, sabab Erroh ELOHIM paneka ampon daddi eccabba sampeyan se noduwagi ja' sampeyan kaagunganna ELOHIM; sarengngan pole Erroh ELOHIM ganeka daddi tanggungan ja' bakal dhatengnga Are Pambebasan kaangguy sampeyan. 31 Buwang sake' ate sareng ate peggel. Ambuwi ja' rat-tharadan sambi apesowan, ja' andhi' ate baji' otabana parasa'an laen se samacemma ganeka. 32 Sabaligga, sampeyan kodu becce' ate sareng bellas ase ka oreng laen, saleng nyapora akadi ELOHIM se apareng sapora ka sampeyan kalaban parantara'anna Almasih.
1 Sarrena sampeyan paneka pottra kakasena ELOHIM, sampeyan kodu aehteyar nerowe contona ELOHIM. 2 Odhi'na sampeyan kodu edhasare kataresna'an, akadi Almasih se taresna ka sampeyan sareng kaula sadaja. Almasih ngorbannagi Salerana kaangguy sampeyan sareng kaula, menangka tor-ator se ro'om sareng masenneng panggaliyanna ELOHIM. 3 Sampeyan paneka ommadda ELOHIM. Daddi, kon-lalakon ma'seyat, sareng se ta' patot, otabana dhakka, ta' pantes badha e antarana sampeyan. Ja' sampe' oreng laen gadhuwan marga ngoca' ja' sampeyan atengka kadi ganeka. 4 Jugan ta' pantes mon sampeyan abu-dhabu makalowar ca'-oca' se kotor, cemmer ban ta' patot. Sabaligga sampeyan kodu asokkor ka ELOHIM. 5 Tetene, gi: Oreng se lalakonna cemmer otaba ta' patot, otaba dhakka, (lalakon ganeka padha saos sareng nyemba ka brahala), oreng ganeka ta' bisa daddi anggotana ommat se eparenta Almasih sareng ELOHIM. 6 Ja' kantos sampeyan ekenneng tepo oreng sareng caca se tadha' essena. Sabab sadajana parkara se sapaneka se madhateng babendun dhari ELOHIM ka reng-oreng se ta' ta'at ka Salerana. 7 Daddi ja' ahubungan sakale sareng reng-oreng se kadi ganeka. 8 Gi' dhimen sampeyan dibi' badha e pettengnga. Samangken sampeyan ampon daddi ommadda Pangeran, daddi sampeyan ampon badha e terrangnga. Daddi, sampeyan kodu odhi' akadi oreng se odhi' e terrangnga. 9 Sabab dhari terrang ganeka kalowar samacemma lalakon se sae, adil sareng kalowar dhari ate se berse e dhalem pangoladanna ELOHIM. 10 Sampeyan kodu aehteyar sopaja oneng ponapa se masenneng panggaliyanna Pangeran. 11 Ja' ngalakone pa-ponapa se tadha' gunana se elakone reng-oreng se odhi' e pettengnga. Sabaligga sampeyan kodu mokka' ra-parkara se kadi ganeka paterrang. ( 12 Sabab pa-ponapa se elakone reng-oreng ganeka kalaban tek-ngetek, ekacaca saos ampon matodhusan.) 13 Pa-ponapa se epatangale e tera'na, tanto terrang abasanna. 14 Sabab sadaja se bisa etengale kalaban jarna', ganeka terrang. Ganeka sababba ekoca'agi sapaneka, "Jaga ba'na, reng-oreng se tedhung, mara jaga dhari pate! Almasih bakal nyonarana ba'na." 15 Daddi jaga gu-onggu cara odhi'na sampeyan. Ja' odhi' akadi oreng budhu; sampeyan kodu odhi' akadi oreng se bicaksana. 16 Guna'agi palerres saneyap kasempadan se badha e sampeyan, sabab jaman paneka jaman se jahat. 17 Ja' budhu, nangeng sare palerres ponapa se ekasokane Pangeran. 18 Sampeyan ja' mabu' sareng anggur, sabab ganeka bakal marosaga sampeyan. Sabaligga, sampeyan kodu ekobasae Errohna ELOHIM. 19 Mon sampeyan abu-dhabu, angguy ca'-oca' dhari jabur, kejung ji-pojiyan sareng nyanyeyan rohani. Mon anyanye gu-laggu pojiyan ka Pangeran, toro'e ate se gumbira. 20 Salanjangnga ban e dhalem parkara ponapa'a saos sampeyan kodu asokkor ka ELOHIM Rama, bit asmana Guste Isa Almasih. 21 Kaangguy ngormat Almasih, sampeyan kodu saleng atoro'. 22 Bine kodu atoro' ka lakena akadi se atoro' ka Pangeran. 23 Sabab lake paneka ngapalae bine, akadi Almasih se daddi kapalana jema'adda, ban Salerana dibi' jugan Rato Panyalamet monggu ka jema'at se daddi badanna Salerana. 24 Akadi jema'at se atoro' ka Almasih, sapaneka jugan e dhalem parkara ponapa'a bai bine kodu atoro' ka lake. 25 Lake kodu taresna ka binena akadi Almasih se taresna ka jema'adda sarta ngorbannagi aba'epon kaangguy jema'adda ganeka. 26 Almasih alampa'agi sapaneka sopaja bisa'a maberse jema'adda kalaban pangajaranna sarta kalaban aeng baptis, sopaja saamponna ganeka Salerana bisa ngatorragi jema'at ganeka ka ELOHIM. 27 Kalaban sapaneka Almasih mangadek jema'at ganeka kalaban agung sareng morne e ajunanna, ta' kalaban badha calena maske sakone'a. 28 Sapaneka jugan lake kodu taresna ka binena akadi taresnana ka badanna dibi'. ( 29 Ta' oneng badha oreng se baji' ka badanna dibi'. Sabaligga, oreng meyara ban ajaga badanna akadi Almasih se jugan meyara jema'adda. 30 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng parkara ganeka, polana sampeyan sareng kaula sadaja anggotana badanna Almasih.) 31 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Lantaran jareya lalake' bakal adina'agiya rama ebuna kaangguy daddi settong ban binena, ban se kadhuwa jareya bakal daddiya settong." 32 Ayat gapaneka agandhu' arte se dhalem. Ban ganeka bi' kaula ekae'agi sareng hubungan e antarana Almasih sareng jema'adda. 33 Nangeng ayat gapaneka badha hubunganna jugan sareng sampeyan: saneyap lake kodu taresna ka binena akadi taresnana ka aba'na dibi', ban saneyap bine kodu aehteyar sopaja hormat ka lakena.
1 Na'-kana'! Menangka red-moredda Almasih, ba'na kodu ta'at ka oreng towana sabab jareya se patot elakone. 2 "Hormadi rama ebuna", jareya parenta se kapeng settong dhari ELOHIM kalaban janji, 3 iya areya: "Sopaja ba'na senneng odhi'na ban lanjang omorra e bume". 4 Tan-taretan se daddi eppa'! Sampeyan ta' olle ngadhebbi tra-pottrana kalaban cara se mapeggel atena tra-pottra ganeka. Sabaligga, paraja tra-pottrana sampeyan ganeka kalaban tata tarteb ban pangajaranna Pangeran. 5 Tan-taretan se daddi dunor! Toro' parentana lorana ba'na se e dunnya reya. Lakone jareya kalaban parasa'an hormat ban ta'at sarta kalaban gu-onggu akantha se ngalakone jareya ka Almasih dibi'. 6 Ja' alako kantha jareya pera' e bakto ba'na ejaga, pera' polana terro ealemma manossa. Tape lakone jareya menangka abdina Almasih se teppa'na norodi kasokanna ELOHIM kalaban gu-onggu ate! 7 Lalakon se elakone ba'na menangka dunor rowa kodu lakone kalaban ate gumbira akantha se aladine Pangeran dibi', banne pera' manossa. 8 Kaenga'e ja' sakabbiyanna oreng, dunor otaba oreng mardika, bakal narema'a babales dhari Pangeran kaangguy lalakonna se bagus se kemma'a bai. 9 Tan-taretan se daddi lora! Sampeyan kodu sapaneka jugan ka nor-dunorra. Ja' ko'-nako'e malolo. Kaemodi ja' sampeyan sareng nor-dunorra ganeka padha kaagungan settong lora, enggi paneka Pangeran se e sowarga. Salerana ta' ada'-bida'agi oreng. 10 Dhi-budhina, kaula maemoda sampeyan sopaja sampeyan daddi kowat kalaban kakowadan se etarema sampeyan dhari Pangeran, polana sampeyan daddi settong sareng Salerana. 11 Agem sadajana pakakas perrang se eparengngagi ELOHIM ka sampeyan, sopaja sampeyan bisa kowat ngadhebbi akkalla Iblis se juba'. 12 Sabab sampeyan sareng kaula sadaja aperrang ta' amoso manossa, nangeng amoso kakowadanna sadaja tan-setan se ngobasae se jahat paneka. Sampeyan sareng kaula sadaja amoso kakowadanna roh-erroh jahat se ngobasae langnge'. 13 Daddi, samangken tore agem sadajana pakakas perrangnga ELOHIM, sopaja e are se jahat sampeyan sanggup ngadhebbi sadajana serranganna moso. Ban sopaja saamponna sampeyan aperrang sampe' ka aherra, sampeyan gi' paggun gaga' parjuga. 14 Sampeyan kodu asadhiya ros-terrosan. Agem kaestowanna sampeyan ka ELOHIM menangka sabbu', ban kaberseyanna ate menangka kalambi besse. 15 Kaehlasanna ate kaangguy aberta'agi Kabar Bagus se madhateng kataremtemman badhi sapatuna sampeyan. 16 Salanjangnga agem kaparcaja'anna sampeyan ka Pangeran menangka sanjata panangkes; kalaban iman ganeka sampeyan bisa mate'e sadajana pana se rabbang dhari se jahat. 17 Agem kasalameddan menangka topi baja, ban dhabuna ELOHIM menangka peddhang dhari Errohna ELOHIM. 18 Lakone ganeka sadaja sambi adu'a nyo'on partolongan dhari ELOHIM. E saneyap kasempadan, adu'a akadi se etonton sareng Errohna ELOHIM. Sampeyan kodu asadhiya terros ban ja' atellok. Terros ja' ambu adu'a kaangguy sadajana ommadda ELOHIM. 19 Ngereng adu'a jugan kaangguy kaula, sopaja e bakto kaula acaca, ELOHIM marenge kaula ca'-oca' se lerres. Ban sopaja kaula bangal aberta'agi roseyana Kabar Bagus ganeka. 20 Polana Kabar Bagus ganeka kaula daddi otosan, ban samangken badha e dhalem penjara. Ngereng adu'a sopaja kaula bangal acaca parkara Kabar Bagus ganeka, akadi se samasthena kaula acaca. 21 Tikhikus, taretanna sampeyan sareng kaula sadaja sarta pangladin se esto e dhalem lalakonna Pangeran, mala'ana sampeyan sadajana parkara kaula, sopaja sampeyan oneng parkara kaula ban lalakon kaula. 22 Ganeka sababba kaula ngotos taretan ganeka ka sampeyan kaangguy malae ka sampeyan parkara kabadha'anna kaula sadaja, sopaja sampeyan raja ate. 23 Moga-moga ELOHIM Rama sareng Guste Isa Almasih apareng jalan ka sadajana jema'at sopaja rokon daddi settong ban saleng taresna sarta paggun parcaja ka Almasih. 24 Moga-moga ELOHIM aberkadi sampeyan sadaja se taresna ka Guste Isa Almasih kalaban kataresna'an se ta' bisa mate. Hormat kaula, Paulus
1 Tan-taretan ommadda ELOHIM sadajana se badha e Filipi, ban se ampon daddi settong sareng Isa Almasih. Jugan tan-taretan pamimpin sarta se abanto jema'at! Kaula, Paulus, sareng Timotiyus, di-abdina Isa Almasih, 2 ngarep moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula, sareng Guste Isa Almasih aparenga berkat sareng kataremtemman ka sampeyan sadaja. 3 Sabban kaula enga' ka sampeyan, kaula asokkor ka ELOHIM. 4 Ban sabban kaula adu'a nyo'onnagi sampeyan, kaula adu'a kalaban senneng ate. 5 Kaula asokkor ka ELOHIM sabab dhari dha'-adha'na kantos samangken, sampeyan abanto kaula e dhalem aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM. 6 ELOHIM dibi' se amolae lalakon se sae paneka e dhalem sampeyan, ban kaula yakin Salerana badhi nerrossagi lalakon paneka kantos lastare e Are Isa Almasih rabu pole. 7 Ampon sapantessa kaula gadhuwan parasa'an kadi ganeka ka sampeyan, sabab sampeyan terros semma' ka ate kaula. Jugan lantaran sampeyan noro' narema asareng kaula papareng se eparengngagi ELOHIM ka kaula; samangken sabatara kaula badha e penjara, jugan e bakto kaula mardika badha e lowar kaangguy abillai sareng masalamedda Kabar Bagus. 8 ELOHIM ngagali ja' kaula ce' kerrongnga onggu ka sampeyan kalaban kataresna'an se kajunjun dhari Isa Almasih dibi'. 9 Kaula nyo'on e dhalem du'a moga-moga sampeyan sajan atamba taresna ka ELOHIM sareng ka sasamana, sareng terros atamba pangataowan se lerres sareng pamanggi se bicaksana. 10 Kalaban sapaneka sampeyan bakal onenga mele ponapa se paleng sae, ban odhi'na sampeyan bakal lopoda dhari sadajana cacalen otabana gugadan ponapa'a saos e Are Almasih rabu pole. 11 Odhi'na sampeyan bakal ta' kakorangana lalakon se pajat sae onggu se namong kengeng ehasellagi sareng Isa Almasih dibi'; daddi ELOHIM bakal emolja'agiya sareng eagungngagiya. 12 Sampeyan kodu ngagali, tan-taretan, ja' pa-ponapa se kadaddiyan ka kaula la'-mala' andaddiyagi lebbi bannya' oreng se mereng sareng parcaja ka Kabar Bagus. 13 Hasella, sadajana pangawalla karaton sareng reng-oreng laenna e kottha paneka oneng ja' kaula e penjara lantaran ngabdi ka Almasih. 14 Lantaran kaula se e penjara paneka, kabannya'an reng-oreng Kristen e kottha paneka atamba yakin pole ka Pangeran, kantos padha sajan bangal ngabarragi sen-pessen dhari ELOHIM ta' kalaban andhi' ate tako'. 15 Pajat lerres badha se aberta'agi parkara Almasih lantaran ere sareng terro atokara, nangeng se laenna aberta'agi Almasih lantaran gadhuwan maksod se sae. 16 Reng-oreng ganeka ajalannagi gapaneka lantaran kataresna'anna ka ELOHIM sareng ka kaula, sabab reng-oreng ganeka oneng ja' ELOHIM makon kaula sopaja noduwagi ja' Kabar Bagus ganeka lerres. 17 Nangeng oreng laen aberta'agi Almasih kalaban maksod se ta' sae; se aberta'agi kaangguy kaparlowanna dibi'. Pangrasana, kalaban sapaneka reng-oreng ganeka ngarep kasossa'an kaula e penjara bakal atamba'a. 18 Nangeng ta' aponapa! Sabab, kadi ponapa'a saos, ponapa maksodda morne otaba sala, ollena gi' padha, enggi paneka Almasih gi' eberta'agi jugan; daddi kaula senneng. Ban kaula bakal terrosa arassa senneng, 19 sabab kaula oneng ja' kalaban du'ana sampeyan sareng bantowanna Errohna Isa Almasih, kaula bakal epabebasa. 20 Se sanget ekaterro sareng earep kaula enggi paneka sopaja kaula ta' sampe'a ta' ahasel e dhalem ajalannagi lalakon kaula. Sabaligga, kaula ngarep sopaja bila'a saos, kong-langkong samangken paneka, moga-moga kaula gadhuwana ate se bangal, sopaja kalaban badan sareng sokma kaula paneka -- e dhalem kabadha'an odhi' otaba mate -- laher baten Almasih emolja'agiya. 21 Sabab monggu ka kaula, tojjuwan odhi'na kaula namong Almasih! Daddi mate artena pojur. 22 Nangeng mon e dhalem odhi' e dunnya paneka kaula gi' kengeng ajalannagi lalakon se lebbi aguna, kaula pas ta' oneng se ka'imma se epeleya kaula. 23 Kaula padhana se etaja' dhari kangan ban dhari kacer. Kaula ce' terrona se ondura dhari dunnya paneka, entara apolong sareng Almasih, sabab ganeka se paleng sae; 24 nangeng, kaangguy kaparlowanna sampeyan, langkong sae mon kaula gi' badha e dunnya paneka. 25 Parkara paneka kaula yakin. Lantaran ganeka kaula oneng ja' kaula gi' pagguna apolong sareng sampeyan sadaja, sopaja kaula bisa nolong sampeyan, me' olle sajan koko sareng sajan senneng e dhalem parcaja ka Pangeran. 26 Daddi, mon kaula ampon abali ka sampeyan pole, sampeyan se ampon daddi settong sareng Isa Almasih bakal kaagunganna alasan se jang bannya'an pole kaangguy ngedirragi aba' kaula. 27 Samangken, se parlo enggi paneka sopaja sampeyan odhi' menorot se epenta sareng Kabar Bagus parkara Almasih ka'issa'. Kalaban sapaneka, ponapa kaula tapanggi sareng sampeyan otaba bunten, kaula bakal merengnga ja' sampeyan koko rokon sarta areng-bareng aperrang kalaban settong maksod sareng settong pangaterro, enggi paneka kaangguy kaparcaja'an se menorot Kabar Bagus dhari ELOHIM. 28 Sampeyan pabangal terros; ja' ko'-tako' ka so-mosona. Kalaban sapaneka sampeyan noduwagi ja' so-mosona sampeyan ganeka tanto bakal kala'a, ban sampeyan bakal mennanga, sabab ELOHIM dibi' se apareng kamennangan ka sampeyan. 29 Sabab sampeyan sareng ELOHIM eparenge paparengnga banne namong kaangguy parcaja ka Almasih, nangeng jugan sopaja sampeyan nanggung sangsara kaangguy Almasih. 30 Samangken sampeyan jugan kengeng noro' asareng kaula e dhalem paperrangan paneka, paperrangan akadi se ampon oneng eoladi sampeyan elabbuwi kaula gi' dhimen, ban se terros elabbuwi kaula kantos samangken akadi se epeyarsa sampeyan.
1 Sampeyan kowat polana daddi settong sareng Almasih. Sampeyan talepor polana Almasih taresna ka sampeyan! Sampeyan etonton sareng Errohna ELOHIM, jugan sampeyan saleng taresna ban saleng bellas ase. 2 Samangken, tore sampeyan masenneng ate kaula onggu kalaban cara sapaneka: Odhi' settong ate kalaban kataresna'an se padha, kalaban pekkeran se padha sarta kalaban tojjuwan se padha. 3 Ja' ngalakone ponapa'a saos lantaran kaparlowanna sampeyan dibi', otaba polana terro ngedirragiya aba'. Sabaligga sampeyan sadaja kodu kalaban andhap asor nganggep oreng laen asaeyan dhari sampeyan. 4 Gateyagi kaparlowanna oreng laen, ja' pera' kaparlowanna dibi' saos. 5 Sampeyan kodu kaagungan ate akadi Isa Almasih: 6 Salerana padha ban ELOHIM tape ta' nganggep ja' kabadha'anna se illahi jareya kodu teptep ekaandhi' salanjangnga. 7 Sabaligga, jareya bi' Salerana eocol kabbi, laju daddi akantha abdi. Salerana daddi padha ban manossa ban katon odhi' akantha manossa. 8 Salerana andhap asor sarta odhi' ta'at ka ELOHIM sampe' pasedana -- iya areya seda e kaju salib. 9 Lantaran jareya Salerana bi' ELOHIM epaongga sagi-tenggina, ban eparenge kakobasa'an se araja'an dhari sakabbiyanna kakobasa'an laenna. 10 Daddi kaangguy ngormat Isa, sakabbiyanna mahlok se e sowarga ban se e bume ban se e babana bume, bakal asojuda ka Salerana. 11 Sakabbiyanna mahlok jareya bakal ngakowa ja' Isa Almasih reya Pangeran; kalaban cara se kantha jareya ELOHIM Rama emolja'agi asmana. 12 Daddi, tan-taretan se kakase, akadi sampeyan se salanjangnga toro' oca' ka kaula e bakto kaula apolong sareng sampeyan, kong-langkong samangken e bakto kaula jau dhari sampeyan, sampeyan kodu teptep toro' oca' ka kaula. Sampeyan ampon epasalamet sareng ELOHIM, daddi sampeyan kodu aehteyar terros sopaja kataremtemmanna sampeyan ganeka samporna. Jalannagi ganeka kalaban hormat sareng ta'at ka ELOHIM, 13 sabab ELOHIM dibi' se tan-ngastane e dhalem sampeyan kaangguy madaddi sampeyan ehlas sareng sanggup masenneng panggaliyanna ELOHIM. 14 Lakone ponapa'a saos ta' kalaban aseddhiyan otaba atokar. 15 Kalaban sapaneka sampeyan noduwagi ja' sampeyan paneka tra-pottrana ELOHIM se tadha' calena, se odhi' kalaban ate berse sarta lerres e nga'-tengnga'anna oreng jahat sareng dusa. Ban e bakto sampeyan manapa' ka reng-oreng ganeka berta se madhateng odhi', monggu ka reng-oreng ganeka sampeyan kodu daddi akadi caja se nyonar nera'e dunnya. Mon sampeyan odhi' sapaneka, kaula pas gadhuwan alasan kaangguy arassa gumbira polana sampeyan e bakto Isa Almasih rabu pole. Ganeka buktena ja' kaula ta' parcoma aperrang ban ehteyar kaula badha hasella. 17 Olle daddi kaula bakal epateyana ban dhara kaula bakal daddiya akadi kurban se etotta' ka attassa tor-atorra sampeyan ka ELOHIM menangka tandha ja' sampeyan parcaja ka Salerana. Mon pajat kodu sapaneka, kaula asokkor sarta noro' perak ban sampeyan. 18 Sapaneka jugan sampeyan kodu arassa senneng ban noro' perak ban kaula. 19 Kaula parcaja ja' kalaban partolonganna Guste Isa kaula bisa duli ngotos Timotiyus ka sampeyan, sopaja kaula bisa talepor bi' berta parkara sampeyan. 20 Pera' Timotiyus kasorang se atena cocok bi' kaula, ban mekkere onggu kasennengnganna odhi'na sampeyan. 21 Se en-laenna pera' ngoros kaparlowanna aba'na bang-sebang, banne kaparlowanna Isa Almasih. 22 Sampeyan dibi' ampon nengale buktena ja' Timotiyus aguna. Timotiyus ganeka alako amba' pate bi' kaula kaangguy mabalattra Kabar Bagus dhari ELOHIM. Kaula ban Timotiyus paneka akadi ana' sareng eppa'na. 23 Daddi mon kaula ampon oneng kadi ponapa dhi-budhina daddina parkara kaula paneka, kaula duliya ngotos Timotiyus ka sampeyan. 24 Kaula parcaja ja' kalaban partolonganna Pangeran, kaula dibi' ta' abit pole bakal entara ka sampeyan jugan. 25 Parkara taretan Epafroditus se eotos sampeyan kaangguy nolonge kaula, kaula arassa parlo nyoro taretan ganeka abali ka sampeyan. Taretan ganeka ampon asarengnge kaula e dhalem lalakon sarta perrang kaula. 26 Epafroditus ce' kerrongnga ka sampeyan sadaja, ban ngalengsang polana sampeyan narema kabar ja' taretan ganeka sake'. 27 Pajat lerres Epafroditus ganeka nganglo kantos para' seda'a. Nangeng ELOHIM neser ka aba'epon; ban banne namong ka Epafroditus, ka kaula jugan, sopaja kaula ta' sajan sossa. 28 Ganeka sababba sajan raja pangaterro kaula kaangguy nyoro taretan ganeka abali ka sampeyan, sopaja sampeyan perak pole mon tapanggi sareng taretan ganeka, ban ate kaula pas ayem. 29 Daddi tarema Epafroditus ganeka kalaban senneng ate menangka taretan se saiman. Argai sadajana oreng se kadi Epafroditus ganeka. 30 Kaangguy kaparlowanna lalakonna Almasih, taretan ganeka para' seda'a; abandha nyabana kaangguy nolong kaula bit nyamana sampeyan sadaja.
1 Aherrepon, tan-taretan, sampeyan pagumbira polana sampeyan daddi settong sareng Pangeran. Kaula ta' arassa berra' ngolangana pa-ponapa se ampon etoles kaula sabellunna; sabab ganeka sae kaangguy kasalameddanna sampeyan. 2 Te-ngate ka reng-oreng se ngalakone pa-ponapa se jahat, reng-oreng se pantes esebbut 'pate''. Reng-oreng ganeka maksa sopaja oreng padha asonnat. 3 Mangkana sampeyan sareng kaula sadaja oreng se ampon narema sonnat se salerressa, banne reng-oreng ganeka. Sampeyan sareng kaula sadaja nyemba ELOHIM kalaban etonton Errohna ELOHIM dibi', ban sampeyan sareng kaula sadaja asokkor polana odhi' daddi settong sareng Isa Almasih. Sampeyan sareng kaula sadaja ta' targantong ka ra-opacara se asepat lahir. 4 Salerressa kaula bisa saos targantong ka ra-opacara ganeka. Sabab mon badha oreng se apangrasa gadhuwan alasan kaangguy targantong ka ra-opacara se asepat lahir, kaula jang lebbiyan pole. 5 Kaula esonnat e bakto aomor ballung are. Kaula lahir ampon oreng Isra'il, dhari suku bangsa Benyamin: kaula oreng Ibrani asli. E dhalem parkara kata'adan ka kom-hokomma agama Yahudi, kaula paneka anggotana golongan Farisi. 6 Kaula la'-mala' ce' samangadda kantos kaula nganeyaja jema'at. Mon eoladi dhari parkara hokomma agama Yahudi, kaula paneka oreng becce' se tadha' calena. 7 Nangeng, lantaran Almasih, sadaja se gi' dhimen bi' kaula eanggep madhateng kaontongan, samangken daddi barang se marogi. 8 Banne pera' ra-parkara se esebbut ganeka; nangeng la'-mala' ponapa'a saos bi' kaula eanggep menangka barang se pera' madhateng karogiyan. Se ekaandhi' kaula samangken paneka lebbi arga: enggi paneka oneng ka Isa Almasih, Pangeran kaula. Polana Almasih, ponapa'a saos bi' kaula ampon eocol. Sadajana bi' kaula eanggep akadi bu-rombu, sopaja kaula bisa'a olle Almasih, 9 ban daddi settong ongguwan sareng Salerana. Hubungan se sae sareng ELOHIM bi' kaula ta' eehteyarragi dibi' kalaban jalan ta'at ka hokomma agama pole. Samangken hubungan kaula sareng ELOHIM sae, polana kaula parcaja ka Almasih. Daddi hubungan se sae ganeka dhari ELOHIM, adhasar ka parcaja ka Isa Almasih. 10 Se ekaterro kaula pera' settong tadha' pole, enggi paneka sopaja kaula oneng ka Almasih, ban ngalame kobasa se maodhi' Salerana dhari sedana. Kaula terro noro'a nanggung sangsara sareng Salerana ban daddi padha sareng Salerana e dhalem sedana. 11 Ban kaula ngarep kaula dibi' epaodhi'a pole dhari mate. 12 Kaula ta' ngoca' ja' kaula ampon ahasel, otabana ampon daddi samporna. Nangeng kaula gi' terros aehteyar arebbu'a hadiya se esadhiya'agi sareng Isa Almasih. Kaangguy kaparlowan ganeka Salerana ampon arebbu' kaula ban madaddi kaula kaagunganna. 13 Tanto saos, tan-taretan, kaula sanyatana ta' apangrasa ahasel arebbu' hadiya ganeka. Nangeng badha settong parkara se elakone kaula, enggi paneka kaula ta' ngenga'e pole pa-ponapa se badha e budhina kaula ban aehteyar epataronggu sopaja bisa'a napa' ka se badha e adha' kaula. 14 Lantaran ganeka kaula terros berka' ka tojjuwan se dhi-budhi kaangguy arebbu'a kamennangan, enggi paneka odhi' e sowarga; kaangguy kaparlowan ganeka ELOHIM nembali sampeyan sareng kaula sadaja kalaban parantara'anna Isa Almasih. 15 Sampeyan sareng kaula sadaja se ampon dibasa sacara rohani, kodu sapaneka jugan. Nangeng mon e antarana sampeyan badha se gadhuwan pamanggi laen, ELOHIM tanto majarna' jugan ka sampeyan. 16 Nangeng parkara paneka kodu ekaemodi bi' sampeyan: Sampeyan sareng kaula sadaja odhi' menorot atoran se ampon etoro' bi' sampeyan sareng kaula sadaja kantos samangken paneka. 17 Tan-taretan sadaja, toro' conto dhari kaula. Kaula sadaja ampon apareng conto se lerres, daddi ngereng tetene pateppa' reng-oreng se nerowe conto dhari kaula sadaja ganeka. 18 Kaula ampon serreng marenge oneng ka sampeyan, ban samangken kaula ngolange parkara ganeka pole sambi nanges, ja' bannya' oreng se odhi'na marosak artena sedana Almasih e salib. 19 Odhi'na reng-oreng se sapaneka bakal eaherana kalaban ancorra odhi'na ganeka, sabab illah se esemba reng-oreng gapaneka enggi paneka pangaterrona badanna dibi'. Pa-ponapa se matodhusan, la'-mala' ganeka se eedirragi reng-oreng ganeka; sabab reng-oreng ganeka coma mekkere pa-ponapa se ekaleburi dunnya paneka malolo. 20 Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja warga nagarana sowarga. Dhari ka'issa' jugan Rato Panyalamedda sampeyan sareng kaula sadaja, Guste Isa Almasih, bakal rabuwa. Salerana se ete'-nante' sampeyan sareng kaula sadaja. 21 Badanna sampeyan sareng kaula se ta' kowat sarta bisa ancor paneka, bakal eoba'a sareng Almasih epadaddiya akadi badanna dibi' se molja. Salerana bisa alampa'agi ganeka polana Salerana kaagungan kobasa kaangguy matellok ponapa'a saos.
1 Daddi, tan-taretan se kakase, sampeyan kodu odhi' kalaban parcaja onggu ka Guste Isa. Ate kaula ce' kerrongnga ka sampeyan! Sampeyan se mabunga ate kaula, se magumbira ate kaula. 2 Taretan Euodiya sareng taretan Sintike! Kaula ngarep kalaban gu-onggu sopaja sampeyan rokon menangka reng-oreng se saiman. 3 Ka kanca kaula se esto, kaula nyo'ona jugan sopaja sampeyan nolonge taretan babine' se kadhuwa ganeka. Se kadhuwa ganeka ampon alako amba' pate sareng kaula kaangguy aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM; padha akadi Klemen ban sadajana oreng laenna se alako asareng kaula. Nyamana reng-oreng ganeka badha e dhalem Ketabba Oreng Odhi'. 4 Moga-moga sampeyan terrosa gumbira polana sampeyan odhi' daddi settong sareng Pangeran. Kaula ngoca'a sakaleyan aggi': pagumbira! 5 Sadajana oreng kodu bisa nengale gulina sampeyan se bagus atena. Sabab Pangeran bakal duliya rabu. 6 Ja' kobater parkara ponapa'a saos. E dhalem parkara ponapa'a bai adu'a ban nyo'on ka ELOHIM. Ponapa se ekabuto sampeyan, atorragi terros ka ELOHIM kalaban mator sakalangkong. 7 Kalaban sapaneka, kataremtemman dhari ELOHIM se ta' kera epahame manossa, bakal ajaga'a ate sareng pekkeranna sampeyan se ampon daddi settong sareng Isa Almasih. 8 Aherrepon, tan-taretan, esse'e pekkeranna sampeyan sareng sabarang se badha argana, se patot epoji, se ehormat oreng, se adil, morne, manes sareng sae. 9 Jalannagi sadaja se eajari ban etarema sampeyan dhari kaula; se abujud caca otabana lalakon kaula. ELOHIM somberra kasajahtera'an, bakal asarengnganna sampeyan. 10 E dhalem odhi' kaula se daddi settong sareng Pangeran, kaula arassa ce' sennengnga polana saamponna ce' abidda, samangken sampeyan sempat pole mekkere kabadha'an kaula. Maksod kaula banne sampeyan paneka ampon loppa ka kaula; sampeyan sadaja pajat agateyagi kaula, tape sampeyan ta' olle kasempadan kaangguy noduwagi ganeka. 11 Kaula nyebbuttagi ganeka banne polana kaula kakorangan, sabab kaula ampon ajar narema menorot ponapa badhana. 12 Kaula ampon ngalame rassana odhi' kakorangan, ban jugan odhi' bi-talebbi. Kaula ampon oneng roseyana kaangguy ngadhebbi kabadha'an se kadi ponapa'a saos; e dhalem kabadha'an ma'mor otaba mesken, e dhalem kabadha'an bi-talebbi otaba kakorangan. 13 Kalaban kobasa se eparengngagi Almasih ka kaula, kaula gadhuwan kakowadan kaangguy ngadhebbi kabadha'an se kadi ponapa'a saos. 14 Nangeng sampeyan ampon nolong kaula e dhalem kasossa'an; ban se elakone sampeyan ganeka pajat sae. 15 Tan-taretan oreng Filipi! Sampeyan dibi' oneng onggu ja' e bakto kaula adinggallagi Makedoniya gi' dhimen ka'issa', e bakto Kabar Bagus ka'issa' bi' kaula eberta'agi kaangguy dha'-adha'na, pera' sampeyan jema'at se abanto kaula; pera' sampeyan se noro' arassa'agi ontong rogina abareng kaula. 16 E bakto kaula e Tesalonika ban parlo bantowan, ampon lebbi dhari dhu kale sampeyan ngerem bantowan ka kaula. 17 Ganeka ja' arte'e kaula pera' terro narema'a tor-ator. Se ekaterro kaula enggi paneka sopaja kaula bisa nengale sel-hasel se nambai kaontonganna sampeyan. 18 Kaula ampon narema sadajana -- la'-mala' lebbi dhari cokop! Sadaja tor-ator se ekerem sampeyan ka kaula, ampon etarema bi' kaula dhari Epafroditus. Samangken kaula gadhuwan sadaja se ekaparlo kaula. Sadajana tor-ator dhari sampeyan akadi bau ro'om dhari kurban se eatorragi ka ELOHIM ban se etarema ELOHIM kalaban senneng. 19 ELOHIM se esemba kaula, se talebat bannya' kasogiyanna e dhalem Isa Almasih, bakal nyokobana sadaja kabutowanna sampeyan. 20 Poji ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja salanjangnga. Amin! 21 Panapa'agi salam kaula ka sadajana ommadda ELOHIM se daddi settong sareng Isa Almasih. Tarema jugan salam dhari tan-taretan se apolong ban kaula e ka'iya. 22 Sadajana ommadda ELOHIM e kottha paneka, kong-langkong se dhari karatonna Kaisar, akerem salam ka sampeyan. 23 Moga-moga Guste Isa aberkadi sampeyan sadaja. Hormat kaula, Paulus ban Timotiyus
1 Tan-taretan ommadda ELOHIM e Kolose se esto daddi settong sareng Almasih! Menangka rasulla Isa Almasih -- se eangkat sareng ELOHIM, kaula, Paulus, se epele ELOHIM epadaddi rasulla Almasih, sareng taretan Timotiyus, ngarep moga-moga ELOHIM Rama kasokana apareng berkat sareng kataremtemman ka sampeyan. 3 Kaula sareng Timotiyus mereng ja' sampeyan parcaja ka Isa Almasih sareng taresna ka sadajana ommadda ELOHIM. Lantaran ganeka, e bakto adu'a nyo'onnagi sampeyan, kaula sadaja masthe asokkor ka ELOHIM, Ramaepon Guste Isa Almasih. 5 Sampeyan parcaja sareng taresna, sabab sampeyan ngarep ka se esadhiya'agi e sowarga kaangguy sampeyan sareng ELOHIM. Sampeyan ampon meyarsa parkara ganeka e bakto Kabar Bagus se lerres etotorragi ka sampeyan. 6 Kabar dhari ELOHIM ganeka balattra daddi sadunnya, ban odhi'na oreng terros eberkadi bi' kabar ganeka, akadi odhi'na sampeyan se eberkadi sajjegga sampeyan meyarsa parkara rahmadda ELOHIM sarta ahayadi onggu parkara ganeka. 7 Sampeyan eparenge oneng parkara ganeka sareng Epafras, kanca kaula se kakase. Epafras ganeka esto ngabdi ka Almasih, alako kaangguy kaparlowanna sampeyan sareng kaula sadaja. 8 Dhari Epafras ganeka kaula sareng tan-taretan laenna mereng ja' kalaban kobasana Errohna ELOHIM sampeyan padha saleng taresna. 9 Lantaran ganeka kaula sadaja ros-terrosan adu'a nyo'onnagi sampeyan molae mereng parkara sampeyan. Kaula sadaja nyo'on ka ELOHIM sopaja Errohna ELOHIM marengana sampeyan kabicaksana'an sareng pangarteyan sopaja sampeyan oneng kalaban samporna ponapa kasokanna ELOHIM. 10 Kalaban sapaneka sampeyan kengeng odhi' menorot kasokanna ELOHIM, sareng ros-terrosan masenneng panggaliyanna ELOHIM, kantos e dhalem ponapa'a saos sampeyan bisa ngasellagi sabarang se sae. Ban pangataowanna sampeyan parkara ELOHIM bakal atamba'a jugan. 11 Moga kalaban kobasana ELOHIM se agung, sampeyan eparengngana kowat sampe' sanggup nanggung ponapa'a saos kalaban ate sabbar sareng senneng, 12 sareng ocaban sakalangkong ka Rama; sabab Rama ganeka se madaddi sampeyan patot narema ponapa se esadhiya'agi ELOHIM ka ommadda e dhalem karaja'anna se tera'. 13 Sampeyan sareng kaula sadaja padha epalopot dhari kobasana papetteng sareng ebakta epasalamet ka dhalem karaja'anna Pottrana se kakase. 14 Pottrana ganeka se mabebas sampeyan sareng kaula, arteepon: sa-dusana sampeyan sareng kaula padha esapora. 15 Almasih paneka gambar se nyata dhari ELOHIM se ta' katengal; Almasih paneka Pottra sareyang, lebbi otama dhari sadaja se ecepta'agi ELOHIM. 16 Sabab kalaban parantara'anna Almasih ganeka ELOHIM nyepta'agi sadaja se badha e langnge' sareng e bume, se etengale sareng se ta' etengale, tamaso' jugan roh-erroh se kobasa sareng se marenta. Alam paneka sadajana ecepta'agi kalaban parantara'anna Almasih sareng kaagem Almasih. 17 Sabellunna badha pa-ponapa, Almasih ampon badha kaadha'. Ban polana Salerana jugan sadajana padha badha e kennengnganna bang-sebang. 18 Almasih ganeka serana badanna, jema'adda, se daddi somber odhi'na jema'at ganeka. Almasih ganeka Pottra sareyang se epaodhi' pole dhari sedana, sopaja Salerana saos se daddi paleng penting dhari sadajana. 19 ELOHIM dibi' se kasokan sopaja sadaja se badha e Salerana ELOHIM, badha jugan sagenna'na e Salerana Pottrana. 20 Ban kalaban parantara'anna Pottra ganeka jugan ELOHIM motossagi kaangguy masae pole hubunganna sadajana cepta'anna sareng Salerana -- sadajana cepta'anna se badha e bume sareng e sowarga. Parkara gapaneka sareng ELOHIM elampa'agi ganeka kalaban parantara'anna sedana Pottrana e kaju salib. 21 Gi' dhimen sampeyan jau dhari ELOHIM, sampeyan ngamoso Salerana sabab pekkeranna sampeyan jahat. 22 Nangeng samangken, kalaban sedana Pottrana, ELOHIM masae pole hubunganna sampeyan sareng Salerana. Kalaban sapaneka sampeyan bisa ebakta ngadhep ka ajunanna ELOHIM e dhalem kabadha'an socce, morne sareng tadha' calena. 23 Nangeng tanto saos sampeyan kodu teptep esto parcaja sarta ngadek koko e dhalem kaparcaja'anna. Ja' sampe' sampeyan mowang pangarebbanna se eparengngagi ka sampeyan e bakto sampeyan narema Kabar Bagus dhari ELOHIM. Kabar ganeka ampon eberta'agi ka sadajana oreng sadunnya. Ban kaangguy kaparlowan ganeka, kaula, Paulus, daddi abdi. 24 Samangken kaula senneng nanggung sangsara kaangguy kaparlowanna sampeyan. Sabab kalaban kasangsara'an badan kaula paneka, kaula magenna' kasangsara'an se gi' kodu etanggung Almasih kaangguy jema'adda, enggi paneka badanna. 25 ELOHIM makon kaula aladine jema'adda kaangguy kaparlowanna sampeyan. Kaula kodu manapa' berta dhari ELOHIM, sadajana; 26 enggi paneka berta se ampon pan-saponapan abad abidda sareng ELOHIM eroseya'agi ka sadajana oreng, nangeng samangken enyata'agi ka ommadda. 27 ELOHIM kasokan anyata'agiya ka ommattepon saponapa saena sareng agungnga roseyana kaangguy sadajana ommat manossa. Roseya ganeka enggi paneka: Almasih badha e dhalem sampeyan, artena sampeyan bakal noro'a arassa'agi kobassana kamolja'anna ELOHIM. 28 Almasih ganeka se eberta'agi ka saneyap oreng sareng kaula sadaja. Kaula sadaja maenga' sareng ngajari reng-oreng ganeka sadaja kalaban sadajana kabicaksana'an se badha; maksod kaula sadaja sopaja reng-oreng ganeka padha'a bisa ebakta ka ajunanna ELOHIM, menangka oreng se dibasa e dhalem sadajana parkara se rohani lantaran daddi settong sareng Almasih. 29 Sopaja maksod ganeka kalakona, kaula alako amba' pate. Kaula aperrang kalaban sadajana kakowadan se eparenge Almasih, kakowadan se alako e dhalem badan kaula kalaban kobasa possa'.
1 Kaula aparenga oneng ka sampeyan saponapa berra'na kaula alako kaangguy kaparlowanna sampeyan sareng reng-oreng se badha e Laodikiya, jugan kaangguy sadajana oreng se gi' ta' kennal sacara pribadhi sareng kaula. 2 Kaula se alako sapaneka kalaban maksod sopaja reng-oreng ganeka raja ate, sareng saleng taresna; daddi rokon sadaja. Kalaban sapaneka reng-oreng ganeka padha ngarte onggu sareng yakin sarta oneng ka roseyana ELOHIM, enggi paneka Almasih dibi'. 3 Almasih ganeka se nyengkap sadajana kabicaksana'an sareng pangataowanna ELOHIM se gi' dhimen gi' ta' ekaonenge oreng. 4 Kaula malae sampeyan parkara paneka sopaja sampeyan ja' kantos eco-koco pasera'a saos se manes bibirra ngajarragi barang se la-sala. 5 Sabab sanare kaula jau dhari sampeyan, anggep saos kaula badha e nga'-tengnga'anna sampeyan. Ban kaula perak nengale sampeyan settong ate ban koko parcaja ka Almasih. 6 Sarrena sampeyan ampon narema Isa Almasih menangka Pangeran, sampeyan kodu odhi' daddi settong sareng Salerana, 7 sareng amo'-ramo' e dhalem Salerana; sampeyan kodu maddek odhi'na kalaban Almasih menangka dhasarra. Sampeyan kodu sajan parcaja ka Almasih, akadi se ampon eajarragi ka sampeyan. Jugan sampeyan kodu pabannya' sakalangkongnga. 8 Te-ngate, ja' kantos sampeyan kapencot ka falsafah-falsafahepon manossa se tadha' gunana, se namong ngeba oreng ka jalan se sala. Falsafah-falsafah ganeka banne dhari Almasih, namong dhari manossa biyasa sareng dhari roh-erroh se ngobasane dunnya. 9 Sabab sadajana kapribadhiyanna ELOHIM badha e dhalem Almasih, enggi paneka e dhalem kamanossa'anna. 10 Ban sarrena sampeyan odhi' daddi settong sareng Almasih, sampeyan jugan eparenge odhi' saeppolla. Sabab Almasih paneka kapalana sadajana erroh se kobasa sareng se marenta. 11 Lantaran sampeyan daddi settong sareng Almasih, sampeyan ampon esonnat, banne sonnat se ejalannagi manossa, nangeng sonnat se ebadhi Almasih, se mabebas sampeyan dhari kobasana tabi'at se dusa. 12 Sabab e bakto sampeyan ebaptis, sampeyan ampon ekoburragi asareng Almasih; kalaban baptisan ganeka jugan sampeyan noro' epaodhi' pole asareng Almasih sabab sampeyan parcaja ka kobasana ELOHIM, se maodhi' Almasih dhari sedana. 13 Gi' dhimen sampeyan sacara rohani ampon seda, sabab sampeyan dusa, sareng lantaran sampeyan ta' esonnat sacara lahir. Nangeng samangken ELOHIM maodhi' sampeyan epasareng Almasih. ELOHIM ampon nyapora sadajana dusana sampeyan sareng kaula sadaja, 14 ban maburung sorat otangnga sampeyan sareng kaula sadaja, se nyekkel sampeyan sareng kaula sareng rat-sarat se berra'. Kalaban nyalibbagi sorat ganeka ka kaju salib, ELOHIM matadha' sadajana da'wa'an ka sampeyan sareng kaula sadaja. 15 E salib ganeka roh-erroh se marenta sareng se kobasa epata'bisa apa-ponapa pole sareng Almasih, ebadhi gun-tenggun e adha'na oreng bannya' e bakto sareng Almasih egiring menangka tawanan e dhalem baris kamennanganna. 16 Daddi ja' kantos badha oreng nyala'agi sampeyan parkara teddha'an otaba nom-enoman, otabana parkara re-are kaagama'an, otabana paraya'anna lan-bulan anyar, otabana parkara are Sabat. 17 Sadajana ganeka namong gambaranna sadajana se bakal dhateng, nangeng kanyata'anna sadajana parkara ganeka enggi paneka Almasih. 18 Sampeyan ja' poron eparogi oreng se tha-kantha marendha asor sareng nyemba kat-malaekat. Reng-oreng ganeka angga' polana pekkeranna se dhari dunnya, sarta dir-ngedirragi ton-pangatonanna se kusus, 19 kantos ta' neggu'i pole ka Almasih se daddi kapala. E dhalem pimpinanna Almasih sadajana bagiyanna badan se settong epeyara, sarta epadaddi settong sareng so-resowannepon, sarengngan tombu menorot se ekasokane ELOHIM. 20 Sampeyan ampon seda asareng Almasih, ban ampon epabebas dhari roh-erroh se ngobasane alam paneka. Daddi, aponapa sampeyan me' gi' odhi' akadi oreng se gi' ekobasae dunnya paneka? Aponapa sampeyan me' atoro' ka sadajana atoran akadi paneka, 21 "Ja' neggu' reya", "Ja' nyepcep reya", "Ja' nyedding reya"? 22 Sadajana atoran ganeka, kaetong sabarang se saamponna eangguy laju tadha' gunana pole. Ganeka namong atoran sareng pangajaran gabayanna manossa. 23 Pajat lerres parkara ganeka katonna bicaksana, sabab ngajak oreng nyemba malaekat, andhap asor sareng nyeksa aba'; nangeng sadajana ganeka tadha' gunana e dhalem ngator napsona manossa.
1 Sampeyan ampon epaodhi' pole asareng Almasih, daddi sampeyan kodu aehteyar kaangguy ngaolle pa-ponapa se e sowarga, kalenggiyanna Almasih marenta asareng ELOHIM. 2 Tojjuwagi pekkeranna sampeyan ka pa-ponapa se badha e ka'issa', banne ka pa-ponapa se badha e dunnya. 3 Sabab sampeyan ampon seda, ban odhi'na sampeyan badha e dhalem ELOHIM asareng Almasih. 4 Somberra odhi'na sampeyan se salerressa enggi paneka Almasih, ban manabi dhaggi' Almasih ampon ngaton sampeyan jugan bakal kalowara asareng Salerana e dhalem kamolja'anna! 5 Daddi tore pamate sadajana pangaterro ka sadajana se e dunnya paneka, se ngobasane sampeyan, akadi lalakon ma'seyat, lalakon se ta' patot, napso juba', pangaterro se jahat, sareng dhakka (sabab dhakka paneka padha sareng nyemba brahala). 6 Ra-parkara se kadi ganeka se madhateng babendunna ELOHIM ka oreng se ta' ngestowagi dhabuna. 7 Gi' dhimen sampeyan jugan odhi' norodi pangaterro se kadi ganeka, e bakto sampeyan ekobasae pangaterro se kadi gapaneka. 8 Nangeng samangken sampeyan kodu mowang sadajana parkara se jahat paneka dhari sampeyan: ja' apeggellan pole, otabana ngamok, otabana baji' ka oreng laen. Ja' kantos sampeyan ca'-ngoca'e oreng otaba adhabu kotor. 9 Ja' saleng lecegan, sabab odhi' se laju bi' sadajana sepadda sareng sampeyan ampon ebuwang. 10 Samangken sampeyan ampon eparenge odhi' se anyar. Sampeyan manossa se anyar se terros eanyare sareng se nyepta'agi sampeyan, enggi paneka ELOHIM, menorot ropaepon dibi'. Maksottepon sopaja sampeyan ngagali ka ELOHIM sacara samporna. 11 Menangka ollena, samangken ampon tadha' bidana oreng se Yahudi sareng se banne Yahudi, oreng se asonnat sareng se ta' asonnat, tadha' bidana oreng manca sareng oreng se biyadab, dunor sareng oreng se mardika, sabab Almasih paneka sadajana, ban Almasih daddi settong sareng reng-oreng ganeka sadaja. 12 Sampeyan paneka ommadda ELOHIM. ELOHIM taresna ka sampeyan, sampeyan epele ebadhi kaagunganna malolo. Daddi sampeyan dibi' kodu noduwagi bellas ase, becce' ate, andhap asor, alos ban kowat nanggung kasossa'an. 13 Pasabbar ngadhebbi oreng laen, parenge sapora manabi badha oreng se sake' ate ka sampeyan. Pangeran kalaban senneng apareng sapora ka sampeyan, daddi sampeyan kodu saleng nyapora jugan. 14 Ban se paleng otama enggi paneka: sampeyan kodu padha saleng taresna, sabab kataresna'an ganeka se masettong sampeyan sadaja kantos daddi samporna. 15 Kapotosan-kapotosanna sampeyan kodu kalowar dhari kataremtemmanna ate paparengnga Almasih ka sampeyan. Sabab ELOHIM nembali sampeyan epadaddiya anggotana badan se settong, sopaja sampeyan odhi' e dhalem kataremtemman se dhari Almasih ganeka. Sampeyan kodu asokkor. 16 Pangajaran-pangajaranna Almasih se abakta berkat se talebat bannya'na ganeka kodu nyarepsep ka dhalem atena sampeyan. Sampeyan kodu saleng ajar sarta saleng balai kalaban cara se bicaksana onggu. Nyanyeyagi jabur ban ji-pojiyan sarta nyanyeyan-nyanyeyan rohani; anyanye kaagem ELOHIM kalaban parasa'an sokkor e dhalem atena. 17 Sabarang se elakone otaba edhabuwagi sampeyan, lakone ban dhabuwagi bit asmana Guste Isa. Asokkor ka ELOHIM Rama polana pa-ponapa se elampa'agi Isa kaangguy sampeyan. 18 Tan-taretan se padha daddi rajina oreng! Patoro' oca' ka rakana, sabab oreng Kristen kodu sapaneka. 19 Tan-taretan se daddi rakana oreng! Taresnae rajina, ja' kasare! 20 Na'-kana'! Ba'na oreng Kristen, andhi' kawajiban atoro' oca' ka rama ebuna, sabab jareya se masenneng panggaliyanna ELOHIM. 21 Tan-taretan se daddi eppa'! Sampeyan ja' nyake'e atena pottrana, sopaja ta' sampe'a tra-pottrana sampeyan ganeka potos asa. 22 Tan-taretan se daddi dunor! Patoro' oca' ka lorana ba'na e dunnya reya. Mon atoro' oca' ka lorana ja' pera' mon lorana ngabassagi ba'na, polana ba'na terro ealemma. Patoro' oca' kalaban ate se ehlas, polana ba'na ngormadi Pangeran. 23 Lalakon apa'a bai se elakone ba'na, lakone kalaban gu-onggu ate, anggep se eladine ba'na jareya Pangeran, banne manossa. 24 Kaenga'e ja' ba'na bakal narema'a opa dhari Pangeran. Apa se esadhiya'agi Pangeran ka ommadda jareya se ebagiya ka ba'na. Sabab lora se sabendherra eladine ba'na iya areya Almasih dibi'. 25 Ban pa'-sapa'a se alako sala kodu nanggung kasala'an-kasala'anna jareya; sabab Pangeran ta' ada'-bida'agi oreng.
1 Tan-taretan se daddi lora! Palerres sareng paadil ka nor-dunorra. Kaemodi ja' sampeyan jugan kaagungan lora e sowarga. 2 Sampeyan kodu adu'a pahoso' ban aya-sadhiya sambi asokkor ka ELOHIM. 3 Adu'a jugan nyo'onnagi kaula sadaja ka ELOHIM, sopaja kaula sadaja eparengngana kasempadan se sae kaangguy mabalattra kabar parkara roseyana Almasih. Lantaran parkara ganeka kaula samangken paneka badha e penjara. 4 Nyo'onnagi ka Pangeran me' olle kaula bisa nerrangngagi roseya ganeka sana'-jarna'na. 5 Pabicaksana e dhalem sampeyan ahubungan sareng reng-oreng se ta' parcaja, ban guna'agi pasae sadajana kasempadan. 6 Ponapa'a saos se edhabuwagi sampeyan kodu se masenneng ate sareng se narek ate. Sampeyan kodu oneng nyaodi partanya'an-partanya'anna oreng. 7 Tikhikus, taretanna sampeyan sareng kaula sadaja se kakase, notorragiya ka sampeyan sadajana parkara kaula. Taretan paneka esto alako asareng kaula sadaja ngabdi ka Pangeran. 8 Bi' kaula eotos ka sampeyan sopaja sampeyan onenga ka kabadha'anna kaula sadaja, me' olle sampeyan talepor. 9 Tikhikus badhi esarengnge Onesimus; settong oreng dhari kalanganna sampeyan. Orengnga esto, ban kaula sadaja padha taresna ka oreng ganeka. Onesimus sareng Tikhikus notorragiya ka sampeyan sadajana kadaddiyan e kennengnganna kaula paneka. 10 Aristarkhus, se e penjara apolong ban kaula, akerem salam ka sampeyan. Sapaneka jugan Markus, sapopona Barnabas. (Sampeyan ampon ekereme kabar sopaja narema Markus ganeka mon entar ka sampeyan.) 11 Jugan salam dhari Isa aliyas Yustus. Dhari reng-oreng Yahudi se ampon parcaja ka Guste Isa, namong se katello paneka se samangken alako asareng kaula ajalannagi lalakon dhari ELOHIM. Se katello paneka bannya' onggu partolonganna ka kaula. 12 Salam dhari Epafras. Settong oreng laenna pole dhari kalanganna sampeyan jugan, se daddi abdina Almasih jugan. Taretan paneka ros-terrosan hoso' adu'a nyo'onnagi sampeyan; nyo'on epagu-onggu ka ELOHIM sopaja kayakinanna sampeyan epakoko ban sopaja sampeyan daddiya dibasa onggu, sopaja sampeyan samporna atoro' ka dhabuna ELOHIM. 13 Kaula oneng dibi' ja' taretan ganeka alako amba' pate kaangguy sampeyan sareng kaangguy reng-oreng e Laodikiya sareng Hierapolis. 14 Dokter Lukas se kakase jugan Demas, akerem salam ka sampeyan. 15 Panapa'agi salam kaula sadaja ka tan-taretan Kristen e Laodikiya; jugan ka Nimfa, sareng ka jema'at se ngalakone kabakteyan e compo'na. 16 Saamponna sorat paneka ebaca'agi ka sampeyan, ehteyarragi sopaja ebaca'agiya jugan ka jema'at e Laodikiya. Sapaneka jugan sampeyan kodu maos sorat se ekeremmagiya ka sampeyan dhari Laodikiya. 17 Dhabuwagi ka Arkhipus, "Pamare lalakon se eparengngagi ka sampeyan kaangguy aladine Pangeran." 18 Salam dhari kaula, Paulus. Kaula dibi' se noles bagiyan paneka. Ja' kaloppae ja' kaula paneka gi' badha e penjara. Moga-moga Pangeran aberkadana sampeyan. Hormat kaula, Paulus
1 Tan-taretan jema'at e Tesalonika, ommadda ELOHIM Rama sareng Guste Isa Almasih. Kaula, Paulus, Silas sareng Timotiyus ngarep moga-moga ELOHIM aparenga berkat sareng kataremtemman ka sampeyan. 2 Kaula sadaja ros-terrosan asokkor ka ELOHIM polana Sampeyan sadajana. Sabban adu'a ka ELOHIM sareng Rama kaula, kaula ngenga'e sampeyan terros, sareng nyo'onnagi sampeyan. Kaula sadaja emot kadi ponapa sampeyan noduwagi e dhalem lalakonna sampeyan, ja' sampeyan paneka parcaja ka Almasih, kadi ponapa sampeyan taresna ka oreng laen kantos aladine reng-oreng ganeka, jugan kadi ponapa sampeyan ngarep kalaban pangarebban se koko ka Guste Isa Almasih. 4 Tan-taretan, kaula sadaja oneng ja' ELOHIM taresna ka sampeyan, sareng mele sampeyan epadaddi kaagunganna malolo. 5 Sabab kaula sadaja manapa' Kabar Bagus ka sampeyan banne namong caca malolo, jugan sareng kobasa sarta sareng Errohna ELOHIM. Ban kaula sadaja ce' yakinna ja' Kabar Bagus ganeka pajat lerres. Sampeyan oneng kadi ponapa odhi'na kaula sadaja kaangguy kaparlowanna sampeyan, e bakto kaula sadaja apolong sareng sampeyan. 6 Sampeyan nero conto odhi'na kaula sadaja sareng conto dhari Guste Isa. Sanare sampeyan nanggung kasangsara'an se talebat berra'na, sampeyan narema kabar se eberta'agi kaula sadaja ka sampeyan ganeka kalaban ate se gumbira. Kagumbira'an ganeka papareng dhari Errohna ELOHIM. 7 Kalaban sapaneka sampeyan daddi contona oreng Kristen e Makedoniya sareng Akhaya. 8 Sabab molae dhari sampeyan kabar parkara Guste Isa balattra kantos ka Makedoniya sareng Akhaya. Ban banne ganeka saos: la'-mala' kabar kadi ponapa sampeyan se parcaja ka ELOHIM ampon balattra napa' ka man-ka'dhimman; daddi kaula sadaja ta' parlo acaca pa-ponapa pole. 9 Sadajana oreng ganeka acaca kadi ponapa sampeyan se narema kaula sadaja e bakto entar ka sampeyan gi' dhimen. Reng-oreng ganeka jugan acaca kadi ponapa sampeyan se adinggallagi la-brahala abalik ka ELOHIM se namong settong tadha' pole, kaangguy odhi' ngabdiya ka Salerana. 10 Reng-oreng ganeka jugan acaca kadi ponapa sampeyan ngarep parabuna Pottrana ELOHIM dhari sowarga, enggi paneka Isa se ampon epaodhi' pole dhari sedana sareng ELOHIM. Isa ganeka jugan panyalamedda sampeyan sareng kaula dhari babendunna ELOHIM se bakal dhateng.
1 Tan-taretan! Sampeyan dibi' oneng ja' kaula sadaja se entar ka sampeyan paneka ta' parcoma. 2 Sampeyan oneng ja' sabellunna entar ka sampeyan e Tesalonika paneka, kaula sadaja ampon ekaneyaja sareng eya-seya e Filipi. Nangeng sanare bannya' oreng se alaban, kaula sadaja sareng ELOHIM eparenge bangal aberta'agi ka sampeyan Kabar Bagus se asalla dhari Salerana. 3 Kaula sadaja se ngajak sampeyan banne kakalerowan; jugan banne kalaban maksod se ta' morne otabana co-ngocowa. 4 Bunten, kaula sadaja acaca ta' terro masennengnga oreng; kaula sadaja terro masennengnga panggaliyanna ELOHIM, se nyoba' atena kaula sadaja. Sabab kaula sadaja eanggep pantes sareng ELOHIM aberta'agiya Kabar Bagus ganeka. Kaula sadaja acaca polana terro masennengnga panggaliyanna ELOHIM, banne terro masennengnga manossa. 5 Sampeyan ampon oneng ja' kaula sadaja ta' oneng nes-mamanes bibir otabana co-ngoco sampeyan sopaja kengenga notobi maksod tama'. ELOHIM sakseepon! 6 Jugan kaula sadaja ta' terro ealemma oreng -- sareng sampeyan otabana oreng laen. Salerressa, menangka rasulla Almasih kaula sadaja kengeng saos maksa nyo'on ponapa'a bai ka sampeyan. 7 Nangeng e bakto apolong sareng sampeyan, kaula sadaja alos e dhalem ngadhebbi sampeyan, akadi oreng babine' se arabat na'-ana'na. 8 Polana taresna ka sampeyan, kaula sadaja ehlas marengngagi ka sampeyan banne namong Kabar Bagus dhari ELOHIM ka'issa', nangeng jugan odhi' kaula sadaja. Sabab kaula sadaja ce' neserra ka sampeyan! 9 Tanto sampeyan gi' emot saponapa kaula sadaja aehteyar amba' pate ban aperrang. Seyang malem alako sopaja ta' sampe'a masossa sampeyan e bakto kaula sadaja mabalattra Kabar Bagus dhari ELOHIM paneka ka sampeyan. 10 E dhalem ngadhebbi sampeyan se ampon parcaja ka Almasih, kaula sadaja odhi' socce, lerres sareng tadha' calena. Sampeyan dibi' se daddi saksena, sapaneka jugan ELOHIM. 11 Sampeyan padha oneng ja' kaula sadaja ngadhebbi sampeyan akadi oreng towa ka pottrana. 12 Kaula sadaja marenge babala'an ka sampeyan, alepor atena sampeyan, sareng terros ngajak sopaja sampeyan odhi' menorot cara se masenneng ka ELOHIM. Sabab ELOHIM nembali sampeyan epadaddiya essena Dunnya Anyarra ELOHIM sareng noro' ngarassa'agi kobassana kaagunganna ELOHIM. 13 Badha pole settong parkara se daddi lantaranna kaula sadaja asokkor ka ELOHIM, enggi paneka e bakto kaula sadaja manapa' Kabar Bagus dhari ELOHIM ka'issa' ka sampeyan, sampeyan meyarsa ban narema kabar ganeka banne menangka kabar dhari manossa, nangeng menangka kabar dhari ELOHIM ongguwan. Salerana se maguli sampeyan se parcaja ka Almasih. 14 Tan-taretan sadaja, se ealame sampeyan ganeka ealame jugan sareng jema'at-jema'adda ELOHIM e Yudea se daddi kaagunganna Isa Almasih. Sampeyan nanggung kasangsara'an se dhatengnga dhari bangsana sampeyan dibi', akadi kasangsara'an se etanggung jema'at-jema'at e Yudea se asalla dhari reng-oreng Yahudi. 15 Reng-oreng ganeka se mate'e Guste Isa sareng bi-nabbi, sareng se nganeyaja kaula sadaja. Reng-oreng ganeka ngamoso sadajana oreng, ban ELOHIM ta' kasokan sakale ka reng-oreng ganeka. 16 La'-mala' reng-oreng ganeka lang-ngalange kaula sadaja aberta'agiya ka reng-oreng se banne Yahudi berta se madhatengnga kasalameddan ka sa-bangsa ganeka. Kalaban sapaneka reng-oreng Yahudi ganeka nambai sa-dusana kantos genna' bannya'na. Ban samangken dhi-budhina reng-oreng ganeka ekenneng babendunna ELOHIM! 17 Nangeng tan-taretan, sajjegga kaula sadaja tapesa sabatara bakto sareng sampeyan -- sanare namong tapesa e mata, banne e ate, kaula sadaja ce' kerrongnga ka sampeyan ban aehteyar epagu-onggu terro tatemmowa pole sareng sampeyan! 18 Kaula sadaja aneyat entara ka sampeyan; ban ampon ngoddi sakaleyan dhu kale, nangeng elang-alange Iblis. 19 Ongguwan, sampeyan se daddi pangarebban sareng kasennengnganna ate kaula sadaja. Sabab mon dhaggi' Guste Isa rabu, ban sampeyan sareng kaula ngadhep ka Salerana, sampeyan se daddiya kagumbira'anna kaula sadaja! 20 Pajat sampeyan kagumbira'an ban kasennengnganna ate kaula sadaja!
1 Dhi-budhina kaula sadaja ta' kellar pole ngampet ate se kerrong. Daddi ca'na pekker, kaula sadaja langkong sae edinggal neng e Atena saos, 2 sabatara kaula sadaja ngotos Timotiyus entar ka sampeyan. Timotiyus paneka abdina ELOHIM se alako asareng kaula sadaja aberta'agi Kabar Bagus parkara Almasih. Kaula sadaja ngotos Timotiyus ka sampeyan me' olle makowat sampeyan, sareng nolonge sampeyan sopaja lebbi parcaja ka Almasih. 3 Kalaban sapaneka ta' kera badha e antarana sampeyan se nyorot lantaran nanggung kasossa'an-kasossa'an paneka. Sampeyan dibi' oneng ja' kasossa'an-kasossa'an ganeka tamaso' e dhalem rancanana ELOHIM kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. 4 E bakto kaula sadaja akompol sareng sampeyan, kaula sadaja ampon malae kaadha' ja' sampeyan sareng kaula bakal nanggunga kasossa'an. Ban ganeka pajat ampon kalakon; sampeyan ampon oneng dibi'. 5 Ganeka sababba kaula ngotos Timotiyus, sabab kaula ce' terrona onenga kadi ponapa kamajuwanna sampeyan e dhalem kaparcaja'anna sampeyan ka Almasih. Kaula kobater tako' sampeyan me' ekenneng gudha Iblis kantos sadajana lalakon kaula sadaja tadha' gunana! 6 Samangken Timotiyus ampon abali, ngeba kabar se masenneng ate parkara kadi ponapa sampeyan se parcaja ka Almasih, sareng saleng taresna. Ca'epon Timotiyus sampeyan terros emot ka sadajana se sae parkara kaula sadaja. Ban sampeyan terro tatemmowa sareng kaula sadaja, akadi pangaterrona kaula sadaja se tatemmowa sareng sampeyan. 7 Ganeka sababba, tan-taretan, e dhalem sadajana kasossa'an sareng kasangsara'an, kaula sadaja talepor mereng kabarra sampeyan. Parcajana sampeyan ka Almasih maraja ate kaula sadaja, 8 kantos samangken kaula sadaja arassa odhi' ongguwan, sokor sampeyan teptep koko pangadegga, daddi settong sareng Guste Isa. 9 Saponapa sokkorra ate kaula sadaja ka ELOHIM polana sadajana kagumbira'an se ealame kaula sadaja e ajunanna lantaran sampeyan. 10 Seyang malem kaula sadaja nyo'on epagu-onggu sopaja kaula sadaja eparengngana tapanggi dibi' sareng sampeyan, magenna'a se ekaparlo sampeyan kaangguy parcaja ka Almasih menorot samasthena. 11 Moga-moga ELOHIM Ramana sampeyan sareng kaula sadaja ban Guste Isa Almasih marengana jalan se gampang ka kaula sadaja sopaja tapanggiya sareng sampeyan! 12 Moga-moga sareng Pangeran sampeyan epasajana saleng taresna, sarta sajan epataresna ka sadajana oreng, sopaja kataresna'anna sampeyan ganeka sajana aba-tamba, akadi kataresna'anna kaula sadaja ka sampeyan. 13 Kalaban sapaneka sampeyan bakal epakowada sareng Pangeran, kantos sampeyan daddi socce sareng tadha' calena e ajunanna ELOHIM Rama, e bakto Guste Isa rabu asareng sadajana oreng se daddi kaagunganna.
1 Aherrepon! Tan-taretan, kaula sadaja ampon apareng conto ka sampeyan kadi ponapa koduna odhi'na sampeyan sopaja masennengnga panggaliyanna ELOHIM. Pajat odhi'na sampeyan ampon kadi ganeka. Nangeng samangken, bit asmana Guste Isa kaula sadaja nyo'ona kalaban sanget sarta maksa sopaja sampeyan lebbiya aehteyar pole e dhalem parkara gapaneka! 2 Sabab sampeyan ampon oneng ka sadajana petodu se bi' kaula sadaja ebala'agi ka sampeyan kalaban kobasana Guste Isa. 3 Kasokanna ELOHIM enggi paneka sopaja sampeyan odhi'a socce sareng ajauwi sadajana lalakon ma'seyat. 4 Saneyap oreng lalake' e antarana sampeyan kodu oneng kadi ponapa koduna odhi' sareng rajina kalaban cara se ekasokane ELOHIM sareng masenneng panggaliyanna ELOHIM sarta manossa. 5 Ja' odhi' norodi pangaterrona napso ka rajina akadi reng-oreng se ta' oneng ka ELOHIM. 6 E dhalem parkara se kadi ganeka, ja' kantos badha oreng se la-nyala otaba co-ngoco sataretanan. Gi' dhimen kaula sadaja ampon maenga' epakerras ka sampeyan, ja' Pangeran bakal ngokoma reng-oreng se abadhi kasala'an-kasala'an se sapaneka. 7 Sampeyan sareng kaula etembali ELOHIM sopaja odhi'a kalaban cara se masenneng panggaliyanna, banne sopaja odhi'a cemmer. 8 Oreng se nolak pangajaran paneka, banne nolak manossa, tape nolak ELOHIM se marengngagi Errohna se socce ka sampeyan. 9 Kaula ta' parlo pole noles ka sampeyan parkara kadi ponapa samasthena sampeyan taresna ka tan-taretanna se saiman. Sampeyan dibi' ampon eajari sareng ELOHIM kaangguy saleng taresna. 10 Ban sampeyan ampon noduwagi parkara ganeka ka tan-taretan se saiman e Makedoniya. Nangeng, tan-taretan, kaula nyo'ona gu-onggu sopaja odhi'na sampeyan epalebbi sae pole. 11 Ngoddi sopaja sampeyan ayem odhi'na sareng ta' ro'-noro' orosanna oreng laen; alako nyare kasap dibi', akadi se ampon eparenta'agi sareng kaula sadaja ka sampeyan gi' dhimen. 12 Mon odhi'na sampeyan sapaneka, sampeyan ta' targantong ka pasera'a saos, ban sampeyan tanto eaji'i sareng reng-oreng se ta' parcaja ka Almasih. 13 Tan-taretan, sampeyan kodu ngagali se salerressa parkara reng-oreng se ampon seda, sopaja sampeyan ta' sossa akadi reng-oreng laen se ta' gadhuwan pangarebban. 14 Sampeyan sareng kaula sadaja parcaja ja' Isa ampon seda sareng odhi' pole; ganeka sababba sampeyan sareng kaula sadaja parcaja jugan ja' ELOHIM bakal maodhi'a pole sadajana oreng se ampon seda, se parcaja ka Isa sopaja padha'a odhi' asareng Isa. 15 Samangken kaula nerrangngagiya ka sampeyan pangajaran dhari Pangeran parkara se kasebbut gi' buru ganeka: E bakto Guste Isa rabu pole, reng-oreng se gi' odhi' ta' bakal ajangadha'i reng-oreng se ampon seda sabellunna. 16 Malaekat se agung bakal aera'a epakaja, ban tarompedda ELOHIM bakal epamonyeya menangka tandha parenta. Saamponna gapaneka Guste Isa dibi' bakal torona dhari sowarga, ban reng-oreng Kristen se ampon seda bakal epaodhi'a pole. 17 Saamponna ganeka sampeyan sareng kaula sadaja se gi' odhi' e bakto ganeka bakal eangka'a epasareng reng-oreng gapaneka ka dhalem ondhem manggiyana Guste Isa e bang-abang. Sampeyan sareng kaula sadaja pas bakal apolonga sareng Guste Isa salanjangnga. 18 Daddi sampeyan kodu padha saleng makowat atena kalaban ca'-oca' paneka.
1 Tan-taretan, ta' parlo kaula noles ka sampeyan parkara bila baktoepon ra-parkara ganeka se kadaddiyana. 2 Sabab sampeyan dibi' ampon oneng ja' Are Parabuna Pangeran ganeka bakal dhatengnga akadi maleng e baja malem. 3 Mon badha oreng ngoca', "Sadajana aman sareng taremtem," neng-oneng e bakto ganeka reng-oreng ganeka bakal epamateya, ban tadha' oreng settonga se bisa'a lopot. Parkara ganeka bakal kadaddiyanna daksakala, akadi sake' tabu'na oreng se babara. 4 Nangeng tan-taretan, sampeyan banne oreng se odhi' e pettengnga kantos are ganeka matakerjat sampeyan akadi se kadhatengngan maleng. 5 Sampeyan sadaja tamaso' oreng se odhi' e dhalem terrang; tamaso' kompolanna seyang se terrang. Sampeyan sareng kaula sadaja banne oreng se odhi' e pettengnga, otabana se tamaso' kompolanna malem se petteng. 6 Daddi sampeyan ta' kengeng aren-saren saos akadi reng-oreng laenna; sampeyan kodu te-ngate, ban pekkeranna kodu terrang. 7 E baja malem oreng tedhung, ban e baja malem jugan oreng mabu'. 8 Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja paneka oreng se tamaso' ka kompolanna seyang se terrang; daddi pekkeranna kodu terrang. Sampeyan sareng kaula sadaja kodu parcaja ka ELOHIM sareng taresna ka reng-oreng laen, sarta kodu ngarep payakin ja' ELOHIM bakal masalamedda sampeyan sareng kaula sadaja. Ganeka akadi tameng sareng sanjata se masalamedda sampeyan sareng kaula sadaja e dhalem perrang ngadhebbi pettengnga. 9 ELOHIM mele sampeyan sareng kaula sadaja banne eokoma, tape epasalamedda kalaban parantara'anna Guste Isa Almasih. 10 Salerana seda polana sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja e bakto Salerana rabu pagi' -- ta' oneng ponapa sampeyan sareng kaula sadaja gi' odhi' otaba ampon mate -- sampeyan sareng kaula sadaja bisa odhi' asareng Salerana. 11 Daddi sampeyan sadaja kodu padha saleng aberri' samangat ban saleng makowat, akadi se ampon elakone sampeyan samangken paneka. 12 Tan-taretan, kaula sadaja nyo'ona kalaban gu-onggu ka sampeyan sopaja ngaji'i reng-oreng se alako e nga'-tengnga'anna sampeyan; enggi paneka reng-oreng se ampon epele Pangeran kaangguy mimpin sareng la-malae sampeyan. 13 Duduwagi ka reng-oreng ganeka pangarga'an sareng kataresna'an se saja-rajana polana lalakonna. Sampeyan dibi' kodu odhi' rokon. 14 Kaula sadaja nyo'ona jugan ka sampeyan, tan-taretan, paenga'agi kalaban rokon reng-oreng se ta' poron alalakon, paraja ate reng-oreng se tako', tolong oreng se parlo etolong, sareng pasabbar ka sadajana oreng. 15 Jaga ja' kantos badha se males kajahadan sareng kajahadan. Ngoddi sopaja sampeyan salanjangnga sae ka oreng laen ban ka sadajana oreng. 16 Pagumbira salanjangnga, 17 ja' ambu adu'a nyo'on ka ELOHIM. 18 Asokkor ka ELOHIM e dhalem kabadha'an se kadi ponapa'a saos, sabab ganeka se ekasokane ELOHIM dhari sampeyan menangka oreng se odhi' daddi settong sareng Isa Almasih. 19 Ja' lang-ngalange Errohna ELOHIM. 20 Ja' ngenthengngagi ta-berta se asalla dhari Errohna ELOHIM. 21 Ponapa'a bai kodu eoji: se sae toro', 22 se juba' jauwi. 23 Moga-moga sareng ELOHIM se apareng kataremtemman ka sampeyan sareng kaula sadaja, sampeyan epadaddi oreng se odhi' malolo ngabdi ka ELOHIM ongguwan. Ban moga-moga ELOHIM ajaga'a sampeyan, erroh, sokma sareng badanna, sopaja ta' kantosa badha calena e bakto Guste Isa Almasih rabu pole. 24 ELOHIM se nembali sampeyan, bakal alampa'agiya kadi ganeka, sabab ELOHIM paneka esto. 25 Pojiyagi jugan kaula, tan-taretan! 26 Ngereng padha asalaman pakajunjun sadaja menangka taretan se parcaja ka Almasih. 27 Bit kobasana Pangeran kaula nyo'ona kalaban gu-onggu ka sampeyan sopaja sorat paneka emaossagi ka sadajana taretan se saiman. 28 Moga-moga Guste Isa aberkadi sampeyan sadaja. Salam kaula, Paulus
1 Tan-taretan jema'at e Tesalonika, se daddi ommadda ELOHIM Rama sareng Guste Isa Almasih! Kaula, sadaja, enggi paneka Paulus, Silas sareng Timotiyus 2 ngarep moga-moga ELOHIM Rama sareng Guste Isa Almasih aparenga berkat sareng kataremtemman ka sampeyan. 3 Tan-taretan, kaula sadaja wajib asokkor ka ELOHIM polana sampeyan. Ganeka pajat ampon sapantessa sabab sampeyan sajan parcaja ka Almasih, ban sampeyan sadaja padha sajan saleng taresna. 4 Ganeka sababba kaula sadaja mon kalerressan entar manggi'i jema'at-jema'adda ELOHIM laenna masthe acaca parkara sampeyan. Kaula sadaja ngedirragi kadi ponapa sampeyan se teptep koko parcaja ka Almasih sanare nanggung panganeyaja'an sareng kasangsara'an. 5 Paneka sadaja abukteyagi saponapa adilla ELOHIM e dhalem ahakime: Sampeyan nanggung kasangsara'an polana Dunnyana ELOHIM se Anyar, daddi sampeyan bakal eanggebba pantes maso' ka dhalemmanna. 6 ELOHIM bakal alampa'agi sabarang se adil, ban bakal malessa madhatengnga kasangsara'an ka pasera'a saos se masangsara sampeyan. 7 Dineng ka sampeyan se samangken nanggung sangsara -- jugan ka kaula sadaja -- ELOHIM bakal marengana kalegga'an e are Guste Isa toron dhari sowarga ban ngaton asareng kat-malaekadda se parjuga 8 sarta sareng apoy se rabbang. Salerana toron ngokoma oreng se ta' marduli ka ELOHIM sareng ta' poron odhi' menorot Kabar Bagus parkara Guste Isa. 9 Reng-oreng ganeka bakal narema'a okoman tompes salanjangnga, ebuwang kalowar dhari ajunanna Pangeran sareng dhari kobasana se agung; 10 ganeka sadaja bakal kadaddiyana pagi', e are Salerana rabu kaangguy eagungngagi sareng ommadda, ban kaangguy ehormadi sareng sadajana oreng se parcaja. Sampeyan jugan bakal badha'a e antarana ommadda ELOHIM ganeka, sabab sampeyan parcaja ka berta se etotorragi kaula sadaja ka sampeyan. 11 Ganeka sababba kaula sadaja ros-terrosan adu'a nyo'onnagi sampeyan. E dhalem du'a kaula sadaja nyo'onnagi sopaja sareng ELOHIM sampeyan epadaddi pantes odhi' menorot se ekasokane Salerana; ganeka kaparlowanna ELOHIM se nembali sampeyan sadaja. Moga-moga ELOHIM kalaban kobasana ngabbuli pangaterrona sampeyan kaangguy ngalakone barang se sae, sareng masamporna sadajana lalakon se eastane sampeyan polana parcaja ka Almasih. 12 Kalaban sapaneka asmana Guste Isa eagungngagi sareng sampeyan, ban sampeyan jugan eagungngagi sareng Isa polana kasaeyannepon ELOHIM se esemba sampeyan sareng kaula sadaja sarta Guste Isa Almasih.
1 Parkara rabuna Guste Isa Almasih, sareng parkara sampeyan sareng kaula sadaja se epakompola sareng Salerana, kaula nyo'ona kalaban sanget ka sampeyan, tan-taretan: 2 Sampeyan ja' gampang bingong otaba ngalengsang polana badha berta ja' ampon napa' arena Guste Isa rabu pole. Olle daddi berta ganeka asallepon dhari settong nobuwat, otabana dhari settong pangajaran; olle daddi badha se ngoca' ja' kaula sareng tan-taretan laenna oneng noles parkara ganeka e dhalem sala settonga sorat kaula sadaja. 3 Kadi ponapa'a saos, ja' kantos sampeyan eco-koco oreng. Sabab sabellunna Are ganeka dhateng, kodu kalakon kadaddiyan se kadi paneka kaadha': Bannya' oreng se mortad, mongkere Almasih; sarengngan pole Manossa Se Jahat se epasthe maso' ka naraka, bakal ngatona. 4 Kalaban sombongnga oreng ganeka bakal alabana sareng matenggiya aba'na alebbi'i dhari sadajana se esemba sareng manossa, otabana sadajana illah se eanggep ELOHIM sareng manossa. La'-mala' oreng ganeka bakal toju'a e dhalem Padalemman Socce sareng ngomommagi ja' aba'epon ELOHIM. 5 Kaemodi, ja' kaula ampon notorragi ganeka sadajana ka sampeyan e bakto kaula apolong sareng sampeyan. 6 Nangeng badha se gi' lang-ngalange kantos sadaja ganeka gi' ta' kadaddiyan, ban sampeyan ngagali ponapa sababba. Dhaggi' mon ampon napa' baktona, Manossa Se Jahat ganeka bakal kalowara. 7 Kakowadan se ngalakone kajahadan ganeka ampon ajalan, nangeng tadha' oreng oneng ban gi' elang-alange. Dhaggi' mon se lang-ngalange ganeka ampon epanyengla, 8 buru Manossa Se Jahat ganeka etengale. Mon Guste Isa ampon rabu, Manossa Se Jahat ganeka bakal epateyana sareng Salerana kalaban nyaba se kalowar dhari lesanna, ban bakal epatompessa sareng kahadirannepon se tera' mancorong. 9 Manossa Se Jahat ganeka bakal dhatengnga kalaban kobasana Iblis se raja, jugan bakal mabadha'a kaajiban-kaajiban se palsu. 10 Oreng ganeka bakal nepowa kalaban cara se jahat se acem-macem kaangguy manyalethong reng-oreng se bakal tompessa. Reng-oreng ganeka bakal tompessa polana ta' poron ka berta se lerres dhari ELOHIM se madhateng kasalameddan ka aba'epon. 11 Lantaran ganeka ELOHIM madhateng ka reng-oreng ganeka settong kobasa se manyalethong oreng, kantos sadaja padha parcaja ka barang se ta' lerres. 12 Ollena, sadajana oreng se lebur ka dusa sareng ta' parcaja ka barang se lerres ganeka bakal eokoma. 13 Tan-taretan se ekaase'e Pangeran! Kaula sadaja kodu asokkor ka ELOHIM polana sampeyan, sabab dhari parmola'an ELOHIM mele sampeyan polana epasalamedda. Ganeka kalakon polana se elampa'agi Errohna ELOHIM ka sampeyan, sopaja sampeyan daddiya ommadda ELOHIM se socce, jugan polana sampeyan parcaja ka berta se lerres dhari ELOHIM. 14 Kaangguy kaparlowan ganeka ELOHIM nembali sampeyan kalaban parantara'anna Kabar Bagus se eberta'agi kaula sadaja ka sampeyan. ELOHIM nembali sampeyan, polana menorot kasokanna ELOHIM sampeyan kodu noro' ngarassa'agi kamolja'anna Guste Isa Almasih. 15 Daddi, tan-taretan, ngereng ngadek pakoko sareng terros neggu'i sadajana pangajaran se etarema sampeyan dhari kaula sadaja, se epanapa' kalaban sorat, jugan se etotorragi sacara lesan. 16 Moga-moga Guste Isa Almasih sareng ELOHIM Rama se epojja sampeyan sareng kaula aparenga panglepor sareng kakowadan ka sampeyan, sopaja sampeyan kengenga alampa'agi sareng ngabarragi sadajana se sae. Sabab sampeyan sareng kaula ekaase'e ELOHIM, ban lantaran kasaeyanna, sampeyan sareng kaula sadaja bi' ELOHIM epasabbar sareng epangarep sabarang se sae.
1 Menangka panotop, tan-taretan, pojiyagi kaula sadaja; nyo'onnagi ka ELOHIM sopaja berta dhari Pangeran bisa terros ceppet balattra sareng etarema kalaban sae, akadi se kalakon ka sampeyan gi' dhimen. 2 Nyo'onnagi jugan sopaja ELOHIM malopoda kaula sadaja dhari reng-oreng se jahat sareng bejjat. Sabab ta' sadajana oreng parcaja ka berta dhari ELOHIM ganeka. 3 Nangeng Pangeran paneka esto. Sampeyan tanto epakowat sareng epasalamet dhari Se Jahat. 4 Ban kaula sadaja parcaja ongguwan ka Pangeran parkara sampeyan, ja' sampeyan paneka teppa'na ngalakone ban gi' terrosa ngalakone sadajana se epessennagi kaula sadaja ka sampeyan. 5 Moga-moga sampeyan etontona sareng Pangeran sopaja lebbi ngarte ja' sampeyan paneka ekaase'e ELOHIM, sarengngan ja' Almasih apareng kakowadan ka sampeyan. 6 Tan-taretan, kalaban kobasana Guste Isa Almasih, kaula sadaja marenta'agi sopaja sampeyan ajauwi sadajana taretan se males ta' poron alalakon, ban se ta' atoro' ka sadajana pangajaran se etarema dhari kaula sadaja. 7 Sampeyan dibi' oneng ja' sampeyan kodu nero kaula sadaja. E bakto apolong sareng sampeyan, kaula sadaja ta' males neng-enneng malolo. 8 Kaula sadaja ta' narema teddha'an dhari oreng ta' kalaban majar. Sabaligga, seyang malem kaula sadaja alalakon amba' pate sopaja ta' marepot pasera'a saos e antarana sampeyan. 9 Ganeka banne polana kaula sadaja ta' gadhuwan ha' maksa menta bantowan dhari sampeyan, nangeng polana terro aparenga conto ka sampeyan. 10 E bakto apolong sareng sampeyan, kaula sadaja aberri' atoran sapaneka, "Oreng se ta' endha' alalakon ta' olle ngakan." 11 Kaula sadaja ngoca' sapaneka polana mereng ja' e antarana sampeyan badha reng-oreng se odhi'na males neng-enneng malolo, ta' alako pa-ponapa salaenna nyampore orosanna oreng laen. 12 Kalaban kobasana Guste Isa Almasih kaula sadaja marenta'a sareng maenga'a ka reng-oreng ganeka sopaja padha alalakon kalaban taremtem sareng nyare kasabba dibi'. 13 Nangeng sampeyan ja' pabusen alako becce'. 14 Olle daddi badha oreng se ta' poron atoro' ka se epessennagi kaula e dhalem sorat paneka. Te-ngate ka oreng se kadi ganeka, ban ja' apolongan pole sareng oreng ganeka, me' olle oreng ganeka todhus. 15 Nangeng oreng ganeka ta' kengeng eanggep moso. Sabaligga, parenge babala'an akadi se la-malae taretanna. 16 Pangeran paneka somberra kataremtemmanna sampeyan. Moga-moga Salerana marengana sampeyan kataremtemman e dhalem parkara ponapa'a saos. Moga-moga sampeyan esarengngana Pangeran. 17 Salam dhari kaula, Paulus. Kaula dibi' se noles bagiyan paneka. Paneka menangka tandha se epasang kaula e sadajana sorat kaula. 18 Moga-moga Guste Isa aberkadi sampeyan. Salam kaula, Paulus
1 Timotiyus, tang ana' se saongguna e dhalem Pangeran! Sorat reya dhari sengko', Paulus, rasulla Isa Almasih kalaban dhabuna ELOHIM, Panyalamedda sengko' ban ba'na, sarta kalaban dhabuna Isa Almasih, pangarebbanna sengko' ban ba'na. Moga-moga ELOHIM Rama ban Guste Isa Almasih aparenga berkat, kabellasan ban kataremtemman ka ba'na. 3 Sengko' terro sopaja ba'na paggun enneng e Efesus, akantha se la ekoca'agi sengko' ka ba'na kalaban gu-onggu e bakto sengko' entara ka Makedoniya rowa. Sabab e Efesus badha reng-oreng se ngajarragi pangajaran se ta' bendher, ban ba'na kodu maambu reng-oreng jareya. 4 Koca' ka reng-oreng jareya, soro ja' mekkere ngeng-dungngeng ban ta-caretana sal-usul se tadha' potossa. Jareya kabbi pera' matokaran oreng, ta' mamaju rancanana ELOHIM se pera' ekataowe kalaban parcaja ka Salerana. 5 Maksodda tang babala'an reya iya areya sopaja oreng andhi'a ate se morne, ban sowarana ate se berse sarta parcaja ongguwan ka Pangeran, daddi kalaban cara se kantha jareya kabbi taresna ka sasamana. 6 Badha reng-oreng se odhi'na la ta' kantha jareya pole, sarta nyaleyot e dhalem pardhebadan-pardhebadan se tadha' gunana. 7 Reng-oreng jareya terro daddiya guru agama, mangkana aba'na dibi' padha ta' tao ka maksodda ca'-oca'na dibi' otabana ra-parkara se ekoca'agi ka reng-oreng laen kalaban ce' yakinna. 8 Sengko' ban ba'na tao ja' hokomma agama reya bagus mon eangguy samasthena. 9 Tanto bai kodu ekaenga'e, ja' hokom reya ekagabay banne kaangguy reng-oreng becce', tape kaangguy reng-oreng se seggut nerrak hokom, reng-oreng jahat, reng-oreng se bejjat, oreng se dusa, reng-oreng se ta' andhi' agama, oreng se mate'e rama otaba ebuna, reng-oreng se dujan mate'e oreng, 10 reng-oreng se alako ma'seyat, homoseks, se dujan nyuli' oreng, se lecegan; para sakse palsu, sarta pa'-sapa'a se atengka se ta' cocok ban pangajaran se bendher. 11 Pangajaran jareya badha e dhalem Kabar Bagus se eparcaja'agi ka sengko' sopaja eberta'agi epabalattra, iya areya Kabar Bagus dhari ELOHIM se agung ban se patot emolja'agi. 12 Sengko' asokkor ka Guste Isa Almasih se apareng kakowadan ka sengko' e dhalem tang lalakon. Sengko' asokkor polana sengko' eanggep patot narema lalakon jareya, 13 sanajjan lamba' sengko' metenna Salerana sarta nganeyaja tor ya-nyeya Salerana. Tape ELOHIM bellas ka sengko', sabab e bakto jareya sengko' gi' ta' parcaja, daddi sengko' ta' tao ja' tang tengka jareya sala. 14 Bi' Pangeran la'-mala' sengko' eparenge rahmadda se ta' sakera-kera. Sengko' eparenge kamampowan kaangguy parcaja ka Salerana sarta taresna ka sasama manossa. Kamampowan jareya eparengngagi ka sapa'a bai se la daddi settong ban Isa Almasih. 15 Ca'-oca' reya pajat bendher -- daddi patot etarema ban eparcaja -- "Isa Almasih rabu ka dunnya masalamedda oreng se dusa." Ban sengko' reya oreng se paleng jahat. 16 Tape la'-mala' polana jareya ELOHIM bellas ka sengko', sopaja Isa Almasih bisa'a noduwagi kasabbaranna ka sengko', oreng se paleng raja dusana reya. Ban areya daddi conto ka sakabbiyanna oreng se bakal parcaja'a ka Salerana ban se bakal narema'a odhi' se saongguna tor langgeng. 17 ELOHIM, Rato salanjangnga jaman, patot ehormadi ban emolja'agi salanjangnga, sabab Salerana jareya ELOHIM se langgeng, se ta' etangale ban se pera' settong tadha' pole! Amin. 18 Timotiyus, tang ana'! Lalakon reya bi' sengko' eparcaja'agiya ka ba'na, polana sengko' enga' ka pessen se edhabuwagi ELOHIM se epanapa' ka manossa bi' bi-nabbi jaman lamba' parkara ba'na. Pessen jareya kagabay sangona ba'na e dhalem paperrangan se bagus. 19 Aperrang ngangguy dhasar kaparcaja'an se bendher ban essena ate se socce. Badha reng-oreng se ta' parduli ka sowarana atena, sampe' kaparcaja'anna ancor. 20 E antarana iya areya Himeneyus ban Aleksander. Oreng se kadhuwa jareya bi' sengko' la eokom epassra'agi ka Iblis, sopaja padha ajar ambu ta' ahojat ELOHIM.
1 Kapeng settong, sengko' menta'a kalaban gu-onggu sopaja parnyo'onan, sambajangan, ban du'a syafa'at sarta sokkorra ate se etojjuwagi ka ELOHIM kaangguy sakabbiyanna oreng; 2 kaangguy to-rato ban sakabbiyanna oreng se neggu' kakobasa'an. Nyo'on sopaja kabbi eparengngana odhi' ayem ban taremtem kaagem ka ELOHIM bi' kalakowan se patot. 3 Jareya se bagus ban se masenneng panggaliyanna ELOHIM, Panyalamedda sengko' ban ba'na. 4 ELOHIM kaagungan pangaterro sopaja sakabbiyanna oreng epasalamedda ban tao ka barang se bendher. 5 Sabab coma badha ELOHIM settong, ban coma badha settong pangantara e antarana ELOHIM ban manossa, iya areya Isa Almasih. 6 Isa Almasih jareya manossa se massra'agi Salerana dibi' kaangguy mabebasa sakabbiyanna oreng dhari sa-dusana. Kalaban cara se kantha jareya ELOHIM noduwagi e bakto se teppa', ja' Salerana pajat kaagungan pangaterro sopaja sakabbiyanna oreng epasalamedda. 7 Ban lantaran jareya sengko' eotos ka reng-oreng se banne Yahudi, kaangguy ngabarragiya ka reng-oreng jareya kaparcaja'an se bendher. Sengko' ngoca' sabendherra, ta' cek-lecek. 8 E dhimma'a bai, sengko' terro sopaja lalake'an adu'a bi' ate se socce, ta' kalaban aseddhiyan otaba atokaran. 9 Babine'anna kodu majja dandananna, ban kalambina kodu sopan. Dandananna obu'na ja' ala-pola parana, ja' ngangguy mas-emmasan otaba motteyara, otabana kalambi se rang-larang. 10 Sabaligga babine'an kodu adandane aba'na bi' lalakon se bagus, menangka lalakon se patot monggu ka babine' se abakte ka ELOHIM. 11 Babine'an kodu ajar ta' acaca'an ban kodu toro' oca'. 12 Sengko' ta' abendherragiya babine'an ngajar otaba marenta lalake'an; babine'an kodu neng-enneng. 13 Sabab Adam ecepta'agi kaadha', saellana jareya buru Hawa. 14 Ban banne Adam, tape babine' jareya se ekenneng tepo, sampe' nerrak laranganna ELOHIM. 15 Tape maske bariya babine' bakal salamedda kalaban alahirragi ana', sokor aba'na teptep andhap asor parcaja ka Almasih ban teptep taresna ka oreng laen sarta odhi' malolo ngabdi ka ELOHIM.
1 Ca'-oca' reya bendher onggu: "Oreng se terro daddiya pamimpinna jema'at, terro neggu'a lalakon se ce' ajina." 2 Oreng se daddi pamimpinna jema'at ta' olle badha calena, binena pera' settong, tao ngampet napso, bicaksana ban tarteb; endha' narema oreng se dhateng ka bengkona, ban bisa ngajar oreng; 3 banne oreng se dujan mabu' otabana se dujan atokar. Sabaligga kodu alos ban ta' endha' atokaran. Ta' olle se-pesseyan. 4 Kodu tao ngator bengkona kalaban becce', sarta adhidhi' na'-ana'na sopaja atoro' tor hormat ka aba'na. 5 Sabab mon oreng ta' tao ngator bengkona dibi', baramma se bisa'a ngator jema'adda ELOHIM? 6 Ta' olle oreng se gi' buru daddi Kristen, sabab dhaggi' pas angga' sarta laju ekenneng babaston akantha Iblis. 7 Pamimpinna jema'at kodu oreng se andhi' nyama bagus e dhalem masarakat, sabab mon enja', tanto eya-seya oreng sampe' gaggar ka jebbagga Iblis. 8 Bariya keya reng-oreng se abanto jema'at kodu oreng se bagus babategga ban berse atena; ta' olle se-pesseyan ban ta' olle bannya' ngenom anggur. 9 Kalaban ate se morne kodu koko neggu'i pangajaranna kaparcaja'an Kristen se la enyata'agi bi' ELOHIM. 10 Reng-oreng jareya kodu ecoba gallu, ban mon la terrang tadha' calena, buru olle abanto e dhalem jema'at. 11 Bariya keya binena kodu babine' se becce', banne oreng se dujan arasanan san-kassannagi; kodu tao ngampet atena ban jujur e dhalem parkara apa'a bai. 12 Oreng se abanto jema'at ta' olle abine lebbi dhari settong. Kodu tao ngator na'-ana'na ban bengkona. 13 Reng-oreng se bagus abanto jema'at tanto ehormadi oreng ban sajan bangal acaca parkara kaparcaja'anna ka Almasih. 14 Sengko' mandar ta' abida pole bisa'a entar ka ba'na. Tape maske bariya sengko' noles keya sorat ka ba'na reya, 15 sopaja mon sengko' tellat, ba'na la tao baramma koduna oreng odhi' e dhalem kalowargana ELOHIM, iya areya jema'adda ELOHIM se odhi'. Jema'at jareya se daddi canggana ban panyandharanna pangajaran se bendher dhari ELOHIM. 16 Tadha' oreng se bisa mongkere, saapa rajana roseyana agamana sengko' ban ba'na: Salerana ngaton aropa manossa, ban enyata'agi bendher bi' Errohna ELOHIM, sarta eoladi bi' para malaekat. Berta parkara Salerana epabalattra e antarana sa-bangsa, eparcaja ban oreng sadunnya sarta epaongga ka sowarga.
1 Errohna ELOHIM adhabu epaterrang ja' e bakto se bakal dhateng sabagiyan oreng bakal mortada, ta' ngakone Almasih. Reng-oreng jareya bakal noro'a roh-erroh se noduwagi jalan se la-sala, sarta atoro' ka pangajaran-pangajaranna erroh jahat, 2 se eajarragi kalaban parantara'anna reng-oreng monafek se lecegan. Atena reng-oreng jareya la petteng. 3 Reng-oreng jareya ngajarragi ja' oreng ta' olle abine otaba alake, ban badha cem-macemma kakanan se ta' olle kakan. Mangkana kakanan jareya ecepta'agi ELOHIM kaangguy ekakan kalaban asokkor ka Salerana bi' reng-oreng se parcaja ka Almasih ban se la tao ka pangajaranna ELOHIM se bendher. 4 Pa-apa se ecepta'agi ELOHIM reya bagus, tadha' settonga se kodu eanggep haram mon la etarema kalaban asokkor ka ELOHIM. 5 Sabab kakanan reya daddi halal mon eberkadi ELOHIM sarta etoro'e du'a. 6 Mon ba'na ngajarragi jareya kabbi ka tan-taretan se saiman, ba'na nyamana abdina Isa Almasih se bagus lakona. Ban ba'na bakal terrosa mabagus batenna ba'na bi' dhabuna ELOHIM se daddi kaparcaja'anna ba'na, sarta bi' pangajaran-pangajaran se bendher se la etoro' ba'na sampe' sateya. 7 Jauwi ta-careta tahayyul se ta' aguna. Alate kaangguy odhi' abakte ka ELOHIM. 8 Lateyanna badan reya sakone' gunana, tape lateyanna rohani aguna e dhalem parkara apa'a bai, sabab agandhu' janji kaangguy odhi' sateya reya ban e bakto se bakal dhatengnga. 9 Parkara jareya bendher, ban patot etarema sarta eparcaja pagu-onggu. 10 Jareya sababba arapa sengko' ban ba'na abuwang ban alako berra', sabab sengko' ban ba'na tadha' batessa ngarep partolonganna ELOHIM se odhi', Panyalamedda sakabbiyanna oreng, bi-lebbi reng-oreng se parcaja. 11 Ajarragi jareya kabbi ka tan-taretan se saiman, sarta soro toro'. 12 Ja' sampe' badha oreng maske settonga se nganggep ba'na reya kene' polana ba'na gi' ngodha. Sabaligga ba'na kodu daddi contona reng-oreng se parcaja e dhalem caca ban tengka gulina, e dhalem kataresna'anna ba'na ka sasamana, e dhalem kaparcaja'anna ba'na ka Almasih sarta odhi'na ba'na se morne. 13 Sabatara reya, sampe' sadhatengnga sengko' dhaggi', ba'na kodu pagu-onggu maca'agi Alketab ka reng-oreng, ban nyothok sarta ngajari reng-oreng jareya. 14 Ja' paentheng ngangguy paparengnga Errohna ELOHIM se eparengngagi ka ba'na e bakto pin-pamimpinna jema'at nompangngagi tanangnga ka attassa cethagga ba'na, ban bi-nabbi manapa' pessenna ELOHIM parkara ba'na. 15 Jalannagi jareya kabbi pagu-onggu sopaja kamajuwanna ba'na etangale'e bi' sakabbiyanna oreng. 16 Jaga aba'na dibi' ban bariya keya pangajaranna ba'na. Ba'na kodu esto ngalakone jareya, sabab kalaban cara se kantha jareya ba'na bakal masalamedda aba'na dibi' ban sakabbiyanna oreng se ngedhingngagi ba'na.
1 Ja' gigir ka oreng se atowa'an, sabaligga cacae pateppa' pakantha mon ba'na ngadhebbi eppa'na dibi'. Mon ngadhebbi reng-oreng se angodha'an papadha ban mon ngadhebbi taretanna dibi', 2 babine'an se atowa'an pakantha ebuna dibi'; ban babine'an se angodha'an adhebbi pakantha se ngadhebbi ale'na dibi', adhebbi ban guli enneng se morne. 3 Aji'i dha-randha se odhi'na kadibi'an onggu. 4 Tape mon randha jareya andhi' ana' otaba kompoy, na'-ana'na ban poy-kompoyya jareya se kodu dha'-adha' kadibi' eberri' pangarteyan ja' aba'na wajib agateyagi balana dibi', sarta males buddina oreng towana ban embana. Sabab jareya se masenneng panggaliyanna ELOHIM. 5 Randha se kadibi'an onggu, ban ta' andhi' bala otaba kanca se ajaga'a aba'na, pera' ngarep partolonganna ELOHIM. Seyang malem terros adu'a nyo'on partolongan ka ELOHIM. 6 Tape randha se odhi'na pera' neng-sennengngan malolo, randha jareya la mate maske badanna gi' odhi'. 7 Ajarragi reya kabbi ka dha-randha jareya sopaja padha odhi' tadha' calena. 8 Tape mon badha oreng se ta' endha' nanggung la-balana, bi-lebbi ana' binena dibi', oreng jareya mongkere kaparcaja'anna; oreng jareya ajuba'an dhari oreng se ta' parcaja. 9 Pera' randha se nyokobi rat-sarat reya se olle emaso'agi ka dhalem dhaftarra dha-randha: omorra ta' olle korang dhari sabidak taon, ban pera' tao alake sakaleyan; 10 bagus nyamana polana ngalakone sabarang lalakon se bagus, akantha: maraja na'-ana'na kalaban becce', senneng narema tamoy se ngenep e bengkona, aladine reng-oreng se parcaja, abanto reng-oreng se kasossa'an, ban gu-onggu ngalakone sabarang lalakon se bagus. 11 Dha-randha se gi' ngodha ja' maso'agi ka dhaftar jareya. Sabab mon baraina ce' barentengnga, dha-randha jareya tanto terro alakeya pole, pas mowang Almasih. 12 Daddi reng-oreng jareya sala polana mongkere janji ka salerana. 13 Ban pole reng-oreng jareya wang-mowang bakto kalowar maso' bengkona oreng. Ban jang juba'an pole, reng-oreng jareya ajar metenna oreng laen sarta nyampore orosanna oreng, ngacaca sabarang se ta' patot ekacaca. 14 Daddi jareya sababba sengko' ngarep sopaja dha-randha se gi' ngodha alake pole, andhi' ana' ban ngoros bengkona, sopaja mosona sengko' ban ba'na ta' andhi' kasempadan ba'-majuba'a nyamana sengko' ban ba'na kabbi. 15 Sabab badha dha-randha se la sala jalan noro' erroh jahat. 16 Tape mon badha oreng babine' Kristen se andhi' bala la randha, oreng jareya kodu abanto dha-randha jareya; me' olle ta' maberra' jema'at. Kalaban cara se kantha jareya jema'at bisa abanto dha-randha se ta' andhi' bala sakale. 17 Pamimpinna jema'at se ajalannagi kawajibanna kalaban becce', patot eberri'i pangarga'an tekel dhuwa'na, bi-lebbi reng-oreng se bajeng akotbah ban ngajar. 18 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Sape se teppa'na nyek-ngenyek gandum kaangguy mangalotor la'assa dhari gagangnga, ja' katoponge colo'na", bariya keya, "Oreng se alalakon andhi' ha' narema opa". 19 Ja' edhingngagi mon badha oreng ngarane pamimpinna jema'at, kajabana mon epakowat ban sakse kadhuwa otaba lebbi. 20 Oreng se dusa kodu epaenga' e adha'na sakabbiyanna jema'at me' olle oreng laenna tako'. 21 E ajunanna ELOHIM, Isa Almasih ban kat-malaekat se socce, sengko' menta'a kalaban gu-onggu sopaja ba'na atoro' ka babala'an reya, ta' kalaban andhi' parsangka'an ka sapa'a bai, ban ta' olle ro'-noro' oreng se settong otaba settongnga. 22 Ja' ru-kaburu nompangngagi tanang e cethagga oreng kaangguy aresmeyagi oreng jareya menangka abdina Pangeran. Mon badha oreng laen alako dusa, ba'na ja' noro' alako dusa keya. Jaga sopaja ba'na teptep morne. 23 Ja' ngenom aeng malolo pole, ngenom anggur sakone' me' olle nolong pancerna'anna ba'na, sabab ba'na ce' seggudda ke'-sake'en. 24 Badha dusana reng-oreng sabellunna eadili, la etangale'e ce' terrangnga; tape dusana reng-oreng laenna gi' buru etangale'e samarena. 25 Bariya keya lalakon se becce' etangale sanatkala. Ban sanajjan se ta' gampang etangale'e sakale, ta' ekenneng errep ros-terrosan.
1 Reng-oreng Kristen se daddi dunor, kodu nganggep lorana patot ehormadi, me' olle oreng ta' bisa aba'-juba'agi asmana ELOHIM otaba pangajaranna sengko' ban ba'na. 2 Nor-dunor se lorana oreng Kristen, ta' olle nganggep entheng lorana polana padha Kristenna. La'-mala' nor-dunor jareya kodu aladine lorana epabagusan pole, sabab lora se eladine kalaban bagus jareya padha oreng se parcaja se ekataresnae keya. Ba'na kodu ngajarragi ban malae parkara jareya kabbi. 3 Pa'-sapa'a ngajarragi pangajaran se banneyan dhari jareya ban ta' narema pangajaran se bendher dhari Guste Isa Almasih sarta nyala'agi pangajaranna agamana ba'na, 4 jareya oreng angga' se ta' tao pa-apa. Oreng jareya lebur aguggak ban atokar parkara istilah-istilah, se andaddiyagi oreng arassa ere, mapecca'an oreng, madhateng petenna, ban saleng ka-nyangka se ta' bagus, 5 sarta matokaran oreng se tadha' marena. Pekkeranna reng-oreng jareya la topo ban ta' teppa' pole. Reng-oreng jareya nyangka bisa daddi sogi dhari agama. 6 Pajat agama madhateng kaontongan se raja, mon oreng jareya narema ka apa'a bai se daddi andhi'na. 7 Sabab ba'na ta' ngeba pa-apa ka dunnya reya, ban ta' kera bisa ngeba apa'a bai kalowar dhari dunnya reya. 8 Daddi, mon ba'na andhi' kakanan ban angguy, jareya la cokop. 9 Tape oreng se terro sogiya, tagudha ban tajira' bi' acem-macem pangaterro se budhu ban se marosagan. Pangaterro-pangaterro jareya bisa andaddiyagi oreng ancor ban calaka'. 10 Sabab lebur ka pesse reya daddi somberra sakabbiyanna kajahadan. Badha oreng se aburu pesse sampe' ta' endha' pole neggu'i pangajaran Kristen, ban oreng jareya laju ekenneng kasangsara'an sabannya'na sampe' ancor atena. 11 Tape ba'na reya oreng kaagunganna ELOHIM, daddi kodu ajauwi jareya kabbi. Aehteyar sopaja daddi oreng se bendher e dhalem pangoladanna ELOHIM, se ngabdi ka Salerana, parcaja ka Almasih, taresna ka sasamana, kowat e dhalem nanggung kasangsara'an, sarta alos gulina. 12 Aperrang pagu-onggu kaangguy odhi' sacara oreng Kristen sopaja bisa arebbu' persen se aropa odhi' se saongguna tor langgeng. Sabab kaangguy kaparlowan jareya ELOHIM nembali ba'na e bakto ba'na ngakone e adha'na oreng bannya' ja' ba'na parcaja ka Almasih. 13 Ban sateya, e ajunanna ELOHIM se apareng nyaba ka sakabbiyanna mahlok, ban e ajunanna Isa Almasih se apareng kasakseyan se bendher ka Pontiyus Pilatus, sengko' menta'a ka ba'na: 14 Toro' sakabbiyanna parenta jareya kalaban morne ban tadha' calena sampe' ka are Guste Isa Almasih rabu kadhukaleyanna. 15 Parabuna jareya etantowagiya bi' ELOHIM dibi' mon la napa' ka baktona se teppa'; Salerana jareya pangobasa se pera' settong tadha' pole; Salerana agung, Ratona sakabbiyanna rato, Pangeranna sakabbiyanna towan. 16 Pera' ELOHIM jareya se ta' ekenneng kobasae pate; Salerana odhi' e dhalem sonar se ta' ekenneng semma'e sapa'a bai. Tadha' oreng se tao nangale'e ban se bisa'a nangale'e Salerana. Kaagem Salerana hormat ban kobasa salanjangnga! Amin. 17 Ka reng-oreng se sogi e dunnya reya balai soro ja' angga', ban ja' ngarep ka rang-barang se ta' teptep -- akantha kasogiyan ompamana. Reng-oreng jareya kodu ngarep ka ELOHIM se marenge apa'a bai ka sengko' ban ba'na ta' sakera-kera sopaja sengko' ban ba'na ngarassa'agi kobassana. 18 Menta ka reng-oreng jareya sopaja noduwagi kabagusan, sopaja ngalakone kabecce'an sabannya'na, lamba' ban dujan ari'-berri' ka oreng. 19 Kalaban cara se kantha jareya reng-oreng jareya makompol arta se daddi bandha se bagus kaangguy jaman pagi'. Ban kalaban cara se kantha jareya reng-oreng jareya bakal olleya odhi' se langgeng, iya areya odhi' se sabendherra. 20 Timotiyus, apa se la eparcaja'agi ka ba'na, jaga pateppa'! Jauwi caca se tadha' gunana, ban ja' aguggak parkara pa-apa se kalero se enyamae "Pangataowan". 21 Sabab badha reng-oreng se ngoca' andhi' pangataowan jareya, sampe' nyaleyot dhari pangajaran-pangajaran Kristen se eparcaja aba'na gi' lamba'. Moga-moga Pangeran aparenga berkadda ka tan-taretan sadaja. Hormat sengko', Paulus
1 Timotiyus, tang ana' se kakase! Sengko', Paulus, noles sorat reya ka ba'na, ban ngarep moga-moga ELOHIM Rama ban Guste Isa Almasih aparenga berkat, kabellasan ban kataremtemman ka ba'na. Kalaban karsana ELOHIM, sengko' epadaddi rasulla Isa Almasih ban eotos aberta'agi parkara odhi' se ejanjiyagi ELOHIM, se la etarema bi' sengko' ban ba'na kabbi polana sengko' ban ba'na manyettong ban Isa Almasih. 3 Sengko' asokkor ka ELOHIM se eabdi sengko' bi' ate se morne akantha se la ejalannagi bi' tang bangatowa gi' jaman lamba'. Sengko' ros-terrosan asokkor ka ELOHIM sabban enga' ka ba'na e dhalem du'a, seyang ban malem. 4 Sengko' enga' ka kasossa'anna ba'na, daddi sengko' ce' terrona tatemmowa ban ba'na sopaja sengko' peraga onggu. 5 Sengko' enga' ka kaparcaja'anna ba'na se koko ka Almasih, akantha kaparcaja'anna embana ba'na Lois ban ebuna ba'na Eunike. Ban sengko' yakin ja' ba'na andhi' kaparcaja'an se kantha jareya keya. 6 Jareya sababba sengko' maenga'a ka ba'na sopaja masajan odhi' paparengnga ELOHIM se etarema ba'na e bakto sengko' nompangngagi tang tanang e attassa ba'na. 7 Sabab Erroh se eparengngagi ELOHIM ka sengko' ban ba'na banne Erroh se agabay oreng daddi tako'an. Sabaligga Erroh jareya makowat sengko' ban ba'na, sengko' ban ba'na epapossa' ban kataresna'an sarta epakowat ngampet napso. 8 Daddi ta' osa todhus aberri' kasakseyan parkara Guste Isa. Bariya keya ba'na ta' osa todhus polana sengko', se e penjara polana Salerana. Sabaligga, kalaban kakowadan se dhari ELOHIM ba'na kodu noro' nanggung kasossa'an polana Kabar Bagus jareya. 9 ELOHIM masalamet sengko' ban ba'na epadaddiya ommadda dibi'. Banne polana sabarang lalakonna sengko' ban ba'na, tape adhasar ka rancanana ELOHIM dibi' sarta rahmadda. ELOHIM apareng rahmadda ka sengko' ban ba'na kalaban parantara'anna Isa Almasih sabellunna dunnya reya ecepta'agi. 10 Ban sateya, ELOHIM noduwagi rahmadda jareya ka sengko' ban ba'na kalaban rabuna Rato Panyalamedda sengko' ban ba'na, iya areya Isa Almasih. Isa makala kobasana pate ban abakta odhi' se langgeng kalaban parantara'anna Kabar Bagus. 11 Sengko' bi' ELOHIM epadaddi rasul sarta guru kaangguy aberta'agi Kabar Bagus jareya. 12 Jareya se daddi lantaranna sengko' nanggung kasangsara'an reya kabbi. Tape sengko' teptep yakin, sabab sengko' tao onggu sapa se eparcajai sengko'. Sengko' yakin Salerana sanggup ajaga ban masalamet sabarang se eparcaja'agi ka sengko', sampe' ka Are Keyamat. 13 Toro' pagu-onggu pangajaran se bendher se eajarragi sengko' ka ba'na. Pateptep koko neggu'i ka iman ban kataresna'an se daddi andhi'na sengko' ban ba'na polana daddi settong ban Isa Almasih. 14 Kalaban bantowanna Errohna ELOHIM se odhi' e dhalem sengko' ban ba'na, jaga pateppa' sabarang se bagus se eparcaja'agi ka ba'na. 15 Ba'na tao ja' reng-oreng e baba Asia padha ngonduri sengko' kabbi, tamaso' keya Figelus ban Hermogenes. 16 Tape kalowargana Onesiforus pan-barampan kale maperak tang ate; moga-moga Pangeran kasokana apareng kabellasan ka reng-oreng jareya. Maske sengko' e penjara, Onesiforus ta' todhus. 17 Buru napa' ka Roma Onesiforus jareya terros nyare'e sengko' sampe' tatemmo. 18 Ban ba'na tao ja' e Efesus oreng jareya bannya' nolonge sengko'. Moga-moga bi' Pangeran eparengngana kabellasan e are Pangeran ngadili manossa kabbi.
1 Timotiyus, ba'na na', kodu kowat e dhalem rahmat se eparenge ELOHIM polana ba'na daddi settong ban Isa Almasih. 2 Pangajaran ollena ba'na ngedhing dhari sengko' e adha'na oreng bannya' sabbanna rowa, parcaja'agi ka reng-oreng se ekenneng parcaja ban se cakep ngajari oreng laen. 3 Ba'na kodu noro' nanggung kasangsara'an menangka sardhadhuna Isa Almasih se esto. 4 Sardhadhu se teppa'na ajalannagi kawajibanna ta' kera repot ban orosanna dibi', sabab tanto terro masennengnga atena panglimana. 5 Olahragawan ta' kera mennang e dhalem adduwan mon ta' atoro' ka sakabbiyanna atoran. 6 Oreng tane se la alako berra', jareya se andhi' ha' ngala' hasella tamennanna dha'-adha' kadibi'. 7 Pekker tang oca' reya kabbi, sabab Pangeran tanto apareng ka ba'na kasangguban kaangguy ngarte ka jareya kabbi. 8 Kaenga'e reya, ya: Kabar Bagus se eberta'agi sengko' rowa kabar parkara Isa Almasih, toronanna Daud; Salerana jareya Almasih se la odhi' pole dhari pate. 9 Polana aberta'agi Kabar Bagus jareya, sengko' nanggung kasangsara'an; la'-mala' sampe' erantay akantha oreng jahat. Tape dhabuna ELOHIM ta' ekenneng tale'e ban rantay. 10 Jareya sababba sengko' sabbar nanggung jareya kabbi kaangguy kaparlowanna reng-oreng se epele bi' ELOHIM, sopaja reng-oreng jareya padha narema kasalameddan se eparengngagi kalaban parantara'anna Isa Almasih, se etoro'e kamolja'an se langgeng. 11 Ca'-oca' reya pajat bendher: "Mon sengko' ban ba'na mate abareng Salerana, sengko' tanto odhi' abareng Salerana keya. 12 Mon sengko' ban ba'na sabbar tor kowat nanggung kasossa'an, sengko' ban ba'na tanto marenta abareng Salerana keya. Mon sengko' ban ba'na mongkere Salerana, sengko' ban ba'na tanto ta' eako keya bi' Salerana. 13 Mon sengko' ban ba'na ta' esto, Salerana paggun esto, sabab Salerana ta' amosowan ban Salerana dibi'." 14 Ba'na kodu maenga' reng-oreng laen parkara jareya kabbi. E ajunanna ELOHIM, balai sopaja reng-oreng jareya ta' aguggak parkara istilah. Jareya tadha' gunana, la'-mala' pera' olle masalbut reng-oreng se ngedhing. 15 Ba'na kodu aehteyar pagu-onggu sopaja bi' ELOHIM eakone menangka oreng se pantes alalakon kaangguy ngabdi ka Salerana. Aehteyar sopaja ba'na ta' todhus polana lalakonna, tape ngajarragi kalaban teppa' sakabbiyanna pangajaran se bendher dhari ELOHIM. 16 Jauwi caca se tadha' gunana ban se ya-nyeya ELOHIM; caca se kantha jareya pera' agabay oreng sajan jahat. 17 Pangajaranna reng-oreng jareya padha ban kanker se gahas. E antarana reng-oreng jareya tamaso' Himeneyus ban Filetus. 18 Se kadhuwa jareya la nyaleyot dhari pangajaran se bendher, ban masalbut kaparcaja'anna sabagiyan oreng. Ca'na reng-oreng jareya sateya reya odhi' pole dhari pate la kalakon. 19 Tape dhasar se koko dhari ELOHIM ta' ekenneng gundhek; e attassa dhasar jareya badha tolesan kantha reya, "Pangeran ngagali ka reng-oreng se daddi kaagunganna." Badha pole tolesan se amonye, "Oreng se ngoca' ja' aba'na kaagunganna Pangeran, kodu ambu alako sala." 20 E bengko se raja badha pakakas acem-macem. Badha se dhari salaka otaba emmas, badha keya se dhari kaju otabana tana. Badha se eangguy kaparlowan se istimewa, badha keya se eangguy kaparlowan se biyasa. 21 Oreng se maberse aba'na dhari samacemma kajahadan, oreng jareya bakal eangguya kaangguy kaparlowan se istimewa. Oreng jareya ekaandhi' lorana sacara kusus ban aguna ka lorana. Oreng jareya bakal esadhiya'agi kaangguy sakabbiyanna lalakon se bagus. 22 Jauwi kasennengngan-kasennengnganna ngangodhadan. Ehteyarragi odhi' noro' kasokanna ELOHIM, ngestowagi pangajaranna ban taresna ka sasama, sarta taremtem atena. Ehteyarragi odhi' kantha jareya ban reng-oreng se aserro nyo'on partolonganna Pangeran ban ate se morne. 23 Ja' ro'-noro' agak-guggak ban reng-oreng se budhu se ta' tao pa-apa. Ba'na tao ja' se kantha jareya pera' matokaran oreng. 24 Oreng se ngabdi ka Pangeran ta' patot atokaran; kodu laba ka sapa'a bai, bisa ngajar oreng kalaban bagus ban sabbar. 25 Paalos mon ngajar reng-oreng se dujan alaban; sabab olle daddi oreng jareya bi' ELOHIM eparenge kasempadan atobat ban laju kennal ka pangajaran se teppa'. 26 Kalaban cara se kantha jareya reng-oreng jareya tanto pas enga' pole, ban kalowar dhari jebbagga Iblis se ngobasae reng-oreng jareya ban se maksa sopaja noro' karebba.
1 Kaenga'e, ya, e re-are se dhi-budhina bakal bannya'a kasossa'an. 2 Manossa bakal ngotama'agiya aba'na dibi', amata pesse, angga' ban dujan asebbal. Dujan ya-nyeya oreng, alaban ka oreng towana, ta' tao sakalangkong ban ta' endha' ka sabarang se asepat rohani. 3 Manossa ta' neser ka sasamana, ta' endha' aberri' sapora, dujan majuba'an nyamana oreng, dujan ngangguy kakerrasan, kejjem ban ta' endha' ka kabecce'an. 4 Dujan akiyanat, ta' lanjang pekkeranna ban angko; manossa bakal aleburana ka kasennengnganna dunnya etembang atoro' ka ELOHIM. 5 Sanajjan sacara lahirra katon ngestowagi agamana, tape nolak ka se poko' e dhalem agama jareya dibi'. Jauwi reng-oreng se kantha jareya. 6 Badha e antarana reng-oreng se kantha jareya se la nyosop ka ko-bengkona oreng, pas makapencot atena babine'an se ta' kowat se ce' bannya'na dusana ban se ekobasae pangaterrona se acem-macem. 7 Babine'an se kantha jareya ros-terrosan menta eajari, tape ta' tao olle pangajaran se bendher dhari ELOHIM. 8 Akantha Yanes ban Yambres se alaban ka Mosa lamba', bariya keya reng-oreng buru nolak pangajaran dhari ELOHIM. Reng-oreng jareya pekkeranna rosak ban imanna kandhas. 9 Tape reng-oreng jareya ta' kera olle pa-apa, sabab kabudhuwanna bakal ekataowana sakabbiyanna oreng, akantha se ealame Yanes ban Yambres keya. 10 Tape ba'na la noro' tang pangajaran, tang tengka guli ban tojjuwanna tang odhi' reya. Ba'na la nangale'e dibi' tang kaparcaja'an ka Almasih ban tang kataresna'an ka tang sasama manossa. Ba'na tao keya tang kasabbaran ban tang kakowadan e dhalem ngadhebbi kasossa'an. 11 Ba'na la nangale'e sengko' ekaneyaja ban nanggung kasangsara'an. Ba'na tao pa-apa se kadaddiyan ka sengko' e Antiyokhiya, e Ikoniyum ban e Listra; ban ba'na tao sakabbiyanna tang kasangsara'an. Tape sengko' epasalamet bi' Pangeran dhari jareya kabbi. 12 Pajat, oreng se andhi' karep odhi'a abakte ban daddi settong ban Almasih bakal ekaneyaja'a, 13 dineng reng-oreng se jahat ban se dujan nepo sajan atamba'a jahat. Reng-oreng jareya nepo oreng laen, mangkana aba'na etepo oreng keya. 14 Tape ba'na, Timotiyus, kodu teptep neggu'i sakabbiyanna pangajaran se teppa' se la eajarragi ka ba'na ban se la daddi kayakinanna ba'na onggu; sabab ba'na tao sapa ru-guruna ba'na. 15 Ban ba'na kodu enga' ja' molae gi' kene' ba'na la tao ka Alketab. Dhari Alketab jareya ba'na olle pangarteyan kaangguy narema kasalameddan kalaban iman ka Isa Almasih. 16 Sakabbiyanna se etoles e dhalem Alketab reya eilhame ELOHIM ban aguna kaangguy ngajarragi barang se bendher, kaangguy maenga' ban mabendher se sala, ban ngajar manossa sopaja odhi' menorot kasokanna ELOHIM. 17 Kalaban Alketab oreng se ngabdi ka ELOHIM bisa egenna'e kalaban samporna bi' sabarang se ekaparlo kaangguy lalakon becce' se kemma'a bai.
1 Isa Almasih rabuwa pole ka dunnya reya ngadilana oreng se odhi' ban se mate; Salerana rabuwa kaangguy marenta menangka Rato. Daddi sengko' menta'a kalaban gu-onggu ka ba'na e ajunanna ELOHIM ban Isa Almasih: 2 Kabarragi berta dhari ELOHIM rowa, terros maksa sopaja reng-oreng ngedhingngagi, endha' otaba enja'. Ba'na kodu mayakin oreng, malae kasala'anna, maraja atena. Pace'sabbarra mon ngajari oreng. 3 Sabab bakal napa'a baktona oreng ta' endha' pole ngedhingngagi pangajaran se teppa'. Sabaligga, reng-oreng jareya bakal norodana pangaterrona dibi', ban makompola guru sabannya'na me' olle ngajarragi sabarang se nyaman kaedhinganna ka kopengnga dibi'. 4 Oreng bakal notoba kopengnga ta' endha' ngedhingngagi barang se teppa', tape endha' ngedhingngagi ta-caretana dungngeng. 5 Maske bariya, e dhalem kabadha'an se kantha apa'a bai, ba'na kodu tao ajaga aba'. Pakowat nanggung kasossa'an, jalannagi lalakonna aberta'agi Kabar Bagus, ban jalannagi pagu-onggu kawajibanna ba'na menangka abdina ELOHIM. 6 Dineng sengko', la napa' baktona sengko' mateya daddi kurban ka ELOHIM. Sakejja' aggi' sengko' la ondura dhari dunnya reya. 7 E dhalem adduwan sengko' la berka' amba' pate, ban la napa' ka garis bates. Sengko' teptep esto ka Almasih sampe' aher. 8 Ban sateya sengko' kare anante' narema'a opana tang kamennangan. Opa jareya bakal eparengngagiya ka sengko' bi' Pangeran, Hakim se adil, e Are Keyamat, polana sengko' bagus ban ELOHIM. Ban banne pera' sengko' malolo se narema'a opa jareya, tape sakabbiyanna oreng se anante' rabuna Almasih bi' ate se ce' kerrongnga. 9 Sabisana ehteyarragi duli entar ka sengko', 10 sabab sengko' eonduri bi' Demas lantaran Demas kapencot ka dunnya reya. Sateya Demas entar ka Tesalonika. Kreskes entar ka Galatia, ban Titus ka Dalmatiya. 11 Pera' Lukas se neng ban sengko'. Kone'e Markus, ajak dha' enna', sabab Markus bisa nolonge tang lalakon. 12 Sengko' la nyoro Tikhikus entar ka Efesus. 13 Mon ba'na dha' enna'a, giba'agi tang juba se bi' sengko' edina e Trowas e bengkona Karpus. Giba'agi keya tang tab-ketab, bi-lebbi tab-ketab se dhari dalubang kole' rowa. 14 Aleksander, tokang dimbaga rowa bannya' alako jahat ka sengko'. Pangeran bakal aparenga babales menorot lalakonna. 15 Senga' ba'na dibi' pate-ngate ka oreng jareya sabab oreng jareya ce' talebadda nolak berta dhari ELOHIM se ekabarragi sengko' ban ba'na. 16 E bakto sengko' dha'-adha'na abillai tang parkara, tadha' oreng settonga se abarengnge sengko'; kabbi nyenglae sengko'. Moga-moga ELOHIM ta' nyala'agi reng-oreng jareya kabbi polana parkara jareya. 17 Tape Pangeran asarengnge sengko' ban apareng kakowadan ka sengko' sampe' sengko' sanggup aberta'agi sakabbiyanna Kabar Bagus rowa ka sakabbiyanna oreng se banne Yahudi. Ban pole sengko' lopot dhari okoman mate. 18 Pajat Pangeran bakal malopoda sengko' dhari sakabbiyanna ehteyar se jahat ka sengko'. Sengko' bakal ebakta'a kalaban salamet ka dhalem karaja'anna e sowarga. Mara molja'agi asmana salanjangnga! Amin. 19 Tang salam ka Priskila ban Akwila ban Onesiforus sabala. 20 Erastus badha e Korintus, ban Trofimus bi' sengko' edina e Miletus polana sake'. 21 Ehteyarragi sabisana sopaja ba'na bisa'a dha'enna' sabellunna mosem cellep. Ebulus, Pudes, Linus ban Klaudiya akerem salam ka ba'na; bariya keya sakabbiyanna taretan se saiman laenna. 22 Moga-moga Pangeran asarengngana ba'na. Moga-moga Pangeran aberkadana tan-taretan kabbi! Salam sengko', Paulus
1 Tang ana' Titus! Sengko', Paulus, abdina ELOHIM ban rasulla Isa Almasih, noles sorat reya ka ba'na. Sengko' epele ban eotos epanolonga reng-oreng peleyanna ELOHIM sopaja kowada e dhalem imanna. Sengko' kodu nolong reng-oreng jareya keya sopaja kennal ka pangajaran se bendher se eajarragi agamana ba'na ban sengko'. 2 Pangajaran jareya edhasarragi ka pangarebban ja' sengko' ban ba'na bakal narema'a odhi' se saongguna tor langgeng. ELOHIM la ajanji marengana odhi' jareya sabellunna parmola'anna jaman -- ban ELOHIM ta' kera lecegan. 3 E bakto se teppa' sa'adda, ELOHIM anyata'agi janjina jareya e dhalem dhabuna. Dhabuna jareya la eparcaja'agi ka sengko'; ban sengko' aberta'agi pessen jareya adhasar ka papakonna ELOHIM Panyalamedda sengko' ban ba'na. 4 Titus, ba'na reya tang ana' onggu, sabab ba'na ban sengko' padha parcaja ka Almasih. Moga-moga ELOHIM Rama ban Isa Almasih Rato Panyalamedda sengko' ban ba'na kasokana apareng berkat ban kataremtemman ka ba'na. 5 Bi' sengko' ba'na edina'agi e Kareta sopaja ba'na bisa'a ngoros sabarang se gi' parlo eoros; bariya keya sopaja ba'na ngangkat pin-pamimpinna jema'at e saneyap kottha. Ban kaenga'e tang babala'an reya: 6 Oreng se daddi pamimpinna jema'at kodu oreng se tadha' calena; se pera' andhi' bine settong; na'-ana'na kodu la parcaja ka Almasih, se ta' juba' nyama lantaran brandhal otaba ta' ekenneng ator. 7 Panili'na jema'at reya oreng se ngoros lalakonna ELOHIM, daddi ta' olle badha calena. Ta' olle angko ban ta' olle lekkas peggel ban bu'-mabu'an, otabana dujan atokar otaba se-pesseyan. 8 Pamimpinna jema'at kodu senneng narema oreng se entar ka bengkona, lebur ka sabarang se bagus, kellar ngampet napso, jujur, socce ban tarteb. 9 Kodu koko neggu'i pangajaran se ekenneng parcaja, se padha ban se la eajarragi ka aba'na. Mon bariya aba'na tanto sanggup la-malae oreng adhasar ka pangajaran se bendher, ban noduwagi kasala'anna reng-oreng se alaban ka aba'na. 10 Sabab bannya' oreng se dujan aberonta', bi-lebbi oreng se dha'-adha'na noro' agama Yahudi; reng-oreng jareya nepo oreng laen bi' cacana se tadha' essena. 11 Reng-oreng se kantha jareya kodu etotop colo'na, sabab masalbut kalowarga sabannya'na kalaban pangajaranna se dha'-tadha'. Se alako kantha jareya maksodda coma nyareya ontong se ta' patot. 12 Tao badha nabbina reng-oreng jareya dibi', se asalla dhari Kareta keya, adhabu kantha reya, "Reng-oreng Kareta reya lecegan terros, akantha burun alas se galak ban jahat, sarta males." 13 Se edhabuwagi nabbi jareya pajat bendher. Daddi ba'na kodu pateggas maenga' reng-oreng jareya, sopaja padha'a teptep neggu'i pangajaran se bendher 14 ban ta' neggu'i pole ngeng-dungngengnga oreng Yahudi otaba atoran-atoran gabayanna reng-oreng se nolak pangajaran se bendher rowa. 15 Apa'a bai socce monggu ka oreng se socce. Tape ka oreng se pekkeranna kotor ban ta' andhi' iman, tadha' barang se socce, sabab pekkeran ban atena la kotor. 16 Reng-oreng jareya ngako kennal ka ELOHIM, tape lalakonna mongkere ELOHIM. Reng-oreng jareya majitjit, ban ta' endha' atoro' parenta; sarta ta' sanggup ngalakone apa'a bai se bagus.
1 Tape ba'na, Titus, kodu ngajarragi pangajaran se bendher. 2 La-balai lalake'an se towa sopaja padha ngampet napso, bicaksana ban odhi' kalaban cara se patot ehormadi oreng. Reng-oreng jareya kodu neggu'i pangajaran se bendher dhari ELOHIM, samporna kataresna'anna ka sasamana ban sabbar sarta kowat e dhalem nanggung kasangsara'an. 3 Bariya keya ba'na kodu la-malae babine'an se towa sopaja atengka se pantes monggu ka babine' se socce odhi'na. Ta' olle metenna oreng laen, ta' olle katagiyan nom-enoman kerras. Babine'an jareya kodu ngajarragi sabarang se bagus, 4 sopaja kalaban jareya bisa ngajari babine'an se ngodha kaangguy taresna ka lakena ban ka na'-ana'na, 5 daddi bicaksana, odhi' socce, ban daddi bine se becce' ban toro' oca' ka lakena; daddi tadha' oreng se nyale berta dhari ELOHIM reya. 6 Bariya keya, la-balai para ngangodhadan sopaja bicaksana. 7 E dhalem parkara apa'a bai ba'na kodu daddi conto se becce'. Mon ba'na ngajar, pajujur ban pagu-onggu. 8 Angguy ca'-oca' se bicaksana, se ta' ekenneng cale oreng, sopaja so-mosona ba'na padha todhus polana tadha' barang se juba' se bisa ecaleyagi ka ba'na ban sengko'. 9 Nor-dunor kodu toro' oca' ka lorana, ban masenneng atena lorana e dhalem parkara apa'a bai. Ta' olle alaban, 10 otaba co'-ngeco'. Sabaligga, nor-dunor jareya kodu noduwagi ja' aba'na bagus ban esto, sopaja dhari tengka gulina se kantha jareya reng-oreng laen ngalem pangajaran parkara ELOHIM Panyalamedda sengko' ban ba'na. 11 Sabab ELOHIM la noduwagi rahmadda kaangguy masalamet manossa kabbi. 12 Rahmadda ELOHIM jareya ngajarragi ka sengko' ban ba'na sopaja ta' nerrossagi odhi' kalaban cara tabaligga se ekasokane ELOHIM, ban ta' norodi pangaterro se dhari dunnya reya. Sengko' ban ba'na eajari sopaja odhi' e dunnya reya tao ngampet napsona ate, berse atena ban esto ka ELOHIM. 13 Sateya oreng padha anante' dhatengnga Are se la abit erep-arep rowa; e Are jareya dunnya bakal nangaleyana kamolja'anna Isa Almasih, iya areya ELOHIM Se Mahaagung ban Rato Panyalamedda sengko' ban ba'na. 14 Isa la ngurbannagi Salerana polana mabebasa sengko' ban ba'na dhari sakabbiyanna kajahadan, ban ngoba sengko' ban ba'na daddi ommat se bebas dhari dusa ban se daddi kaagunganna malolo, sarta se bajeng alako bagus. 15 Ajarragi jareya kabbi, la-balai ban paenga' reng-oreng se ngedhingngagi ba'na jareya kalaban kobasa se raja. Ja' sampe' badha oreng settonga se nganggep ba'na rendha.
1 Paenga' jema'adda ba'na sopaja atoro' ka pin-pamimpinna ban pangobasana nagara, sarta toro' oca' ban asadhiya ajalannagi lalakon bagus apa'a bai. 2 Balai soro ja' metenna'an oreng, soro ja' atokaran bi' sapa'a bai, sabaligga sopaja laba ka oreng. 3 Sabab sabbanna sengko' ban ba'na kabbi reya budhu keya, padha nyaleyot ban ta' atoro' oca'. Sengko' ban ba'na kabbi padha ekobasae acem-macem napso ban pangaterro; possa' ban neyat se hat-jahat ban ere atena, sarta saleng baji'. 4 Tape ELOHIM Panyalamedda sengko' ban ba'na noduwagi kataresna'an ban kasaeyanna panggaliyanna ka sengko' ban ba'na. 5 Sengko' ban ba'na epasalamet, banne polana la ajalannagi lalakon se becce', tape polana Salerana dibi' neser ka sengko' ban ba'na. Sengko' ban ba'na epasalamet kalaban parantara'anna Errohna ELOHIM, se apareng kalahiran se anyar ban odhi' se anyar kalaban maccowe sengko' ban ba'na. 6 ELOHIM apareng Errohna ka sengko' ban ba'na kalaban parantara'anna Isa Almasih Panyalamedda sengko' ban ba'na, 7 sopaja lantaran rahmadda Isa, sengko' ban ba'na daddi bagus pole hubunganna ban ELOHIM, sarta'anna sengko' ban ba'na olle odhi' se saongguna tor langgeng se la pajat erep-arep. 8 Ca'-oca' jareya bendher onggu. Paenga' pagu-onggu ra-parkara reya sopaja reng-oreng se parcaja ka ELOHIM jareya aehteyar gu-onggu ngalakone lalakon se becce' ban aguna ka sakabbiyanna oreng. 9 Ja' ro'-noro' aguggak se tadha' gunana, jauwi caretana sal-usul, ja' atokaran, ban ja' akekedan polana orosan agama. Jareya kabbi tadha' gunana ban ta' madhateng kaontongan. 10 Oreng se daddi lantaranna jema'at aca-pecca, paenga' sakaleyan otaba dhukale. Saellana jareya la ja' apolongan ban oreng jareya pole. 11 Ba'na tao ja' oreng se kantha jareya bejjat, ban sa-dusana daddi bukte ja' aba'na sala. 12 Mon sengko' la ngotos Artemas ban Tikhikus ka ba'na, duli aehteyar sopaja ba'na se duliya bisa entar ka sengko' e Nikopolis, sabab sengko' aneyat ennengnga e dhissa' saabidda mosem cellep. 13 Ehteyarragi pagu-onggu kaangguy nolong Zenas, ahli hokom rowa, ban Apolos, me' olle se kadhuwa jareya bisa mangkat ban ta' kakorangan pa-apa. 14 Reng-orengnga sengko' ban ba'na kodu ajar ngalakone ra-parkara se bagus sopaja bisa notobi kabutowan se ce' parlona; ja' sampe' reng-oreng jareya odhi' ta' aguna. 15 Tan-taretan se apolong ban sengko' e dhinna', padha akerem salam ka ba'na. Panapa'agi keya salam sengko' ban ca-kanca e dhinna' ka ca-kanca se saiman. Moga-moga ELOHIM aparenga berkadda ka ba'na kabbi. Salam sengko', Paulus
1 Taretan Filemon! Kaula, Paulus, se etahan e penjara lantaran Isa Almasih, asareng taretan Timotiyus, noles serrat paneka ka sampeyan 2 sareng ka sadajana jema'at se akompol e compo'na sampeyan; jugan ka taretan Apfiya, sareng Arkhipus kanca saparjuwanganna sampeyan sareng kaula. 3 Moga-moga ELOHIM Rama sareng Guste Isa Almasih aparenga berkat sareng kataremtemman ka sampeyan. 4 Sabban adu'a, kaula nyebbut asmana sampeyan sareng asokkor ka ELOHIM. 5 Sabab kaula mereng ja' sampeyan parcaja ka Guste Isa sareng taresna ka sadajana ommadda ELOHIM. 6 Panyo'on kaula ka Guste ELOHIM moga-moga kaula sadaja se ataretanan sareng sampeyan madhatengnga pangarteyan se lebbi raja parkara berkadda ELOHIM se ekaandhi' kaula sareng sampeyan lantaran sampeyan sareng kaula daddi settong bi' Almasih. 7 Taretan Filemon, kataresna'anna sampeyan ka sadajana ommadda ELOHIM, maperak ate kaula sareng maraja ate kaula! Sampeyan maperak atena sadajana ommadda ELOHIM. 8 Lantaran paneka, menangka taretan se saiman, kaula bisa saos marenta sampeyan ngalakone ponapa se koduna elakone sampeyan. 9 Nangeng lantaran kaula taresna ka sampeyan, kaula namong nyo'ona ka sampeyan. Kaula paneka oreng towa, se samangken etahan e penjara polana Isa Almasih. 10 Kaula badha se eso'ona ka sampeyan kaangguy Onesimus, ana' kaula e dhalem Almasih. Sabab e dhalem penjara paneka kaula ampon daddi rama rohanina. 11 Gi' dhimen oreng paneka ta' aguna ka sampeyan, namong samangken aguna, banne namong ka sampeyan, jugan ka kaula. 12 Samangken oreng se ekaase'e kaula paneka, sareng kaula epakon abali ka sampeyan. 13 Salerressa sareng kaula terro ekapolonga e ka'iya menangka gantena sampeyan, sopaja Onesimus ganeka kengeng abanto kaula saabidda kaula etahan e penjara lantaran aberta'agi Kabar Bagus dhari ELOHIM. 14 Nangeng kaula ta' apa'-ponapa'a mon sampeyan gi' ta' mopakat. Kaula asennengngan manabi sampeyan ngalakone ganeka dhari kaehlasanna sampeyan dibi'. Daddi kaula ta' maksa'a. 15 Kadiya, Onesimus paneka tapesa sareng sampeyan kaangguy sabatara bakto sopaja oreng paneka bisa ekaandhi' sampeyan pole kaangguy saterrossa. 16 Ban samangken oreng paneka banne namong dunor kaangguy ka sampeyan; lebbi dhari ganeka. Oreng paneka sasama Kristen se kakase. Oreng paneka ce' rajana gunana ka kaula, ponapa pole ka sampeyan! Tanto saos oreng paneka ce' aguna menangka dunor, jugan menangka taretan e dhalem Guste Isa! 17 Daddi, manabi sampeyan nganggep kaula paneka kanca sasama Kristenna, tarema'agi pole Onesimus paneka akadi sampeyan se narema kaula. 18 Manabi Onesimus paneka gadhuwan sala otaba otang ka sampeyan, dinggal kaula se nanggunga sadajana. 19 Ngereng kaula nolesa dibi' e ka'iya: Kaula, Paulus, alonasana sadajana otangnga. (Tanto saos kaula ta' maemoda sampeyan ja' sampeyan dibi' kaagungan otang ka kaula, enggi paneka odhi'na sampeyan se anyar menangka oreng Kristen.) 20 Daddi, taretan, bit asmana Pangeran, ngereng tolong kaula, paperakkagi ate kaula menangka taretan e dhalem Almasih. 21 Kaula noles sorat paneka polana kaula yakin ja' sampeyan tanto norodi panyo'on kaula. La'-mala' kaula oneng ja' sampeyan tanto alampa'agi lebbi dhari se eso'on kaula. 22 Sabatara paneka, sadhiya'agi kamar e compo'na sampeyan, sabab kaula ngarep ELOHIM ngabbuli du'ana sampeyan sadaja sareng mabali kaula ka sampeyan. 23 Epafras, se apolong sareng kaula e penjara lantaran Isa Almasih, akerem salam ka sampeyan. 24 Tarema jugan salamma ca-kanca kaula: Markus, Aristarkhus, Demas sareng Lukas. 25 Moga-moga Guste Isa Almasih aberkadi sampeyan. Salam kaula, Paulus
1 Gi' dhimen li-baliyan ELOHIM abu-dhabu ka bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja kalaban parantara'anna bi-nabbi ngangguy cara se acem-macem. 2 Nangeng e jaman samangken paneka ELOHIM abu-dhabu ka sampeyan sareng kaula sadaja kalaban parantara'anna Pottrana. Kalaban parantara'anna Pottrana ganeka ELOHIM nyepta'agi alam dunnya paneka. Ban ELOHIM ampon nantowagi ja' Pottrana ganeka se kaagungan ha' ka sadajana se badha paneka. 3 Salerana ganeka se nyonarragi kamolja'anna ELOHIM se talebat rajana; Salerana ganeka gambarra ELOHIM se nyata. Salerana se kalaban dhabuna se talebat kobasana meyara alam dunnya paneka kantos ta' lowang. Saamponna Salerana marenge jalan ka manossa kaangguy epabebas dhari sa-dusana, Salerana ngalenggi'i korse pamarenta'anna e sowarga asareng ELOHIM, Pangobasa se paleng tenggi. 4 Pottra ganeka narema kadhudhugan se atenggiyan dhari malaekat, ban asma se eparengngagi ELOHIM ka Salerana jugan lebbi kahormat katembang asma se eparengngagi ka malaekat. 5 ELOHIM ta' oneng adhabu sapaneka ka settonga malaekat, "Ba'na Tang ana'; e are teya Sengko' daddi Ramana ba'na." Ta' oneng jugan ELOHIM adhabu sapaneka parkara malaekat se ka'dhimma'a jugan, "Sengko' daddiya Ramana, ban aba'na daddiya Tang ana'." 6 Nangeng e bakto ELOHIM ngotos Pottrana se sareyang ka dunnya paneka, ELOHIM adhabu sapaneka, "Sakabbiyanna malaekadda ELOHIM wajib nyemba ka Pottra jareya." 7 Parkara kat-malaekadda ELOHIM adhabu sapaneka, "Bi' ELOHIM kat-malaekadda epadaddi angen, dineng din-pangladinna epadaddi apoy." 8 Tape ka Pottra ka'issa', ELOHIM adhabu, "Tahtaepon Junandalem, Guste ELOHIM, bakal langgengnga salanjangnga! Pamarenta'annepon Junandalem pamarenta'an se adil. 9 Junandalem lebur ka kaadilan, sareng baji' ka karoceyan; lantaran gapaneka, ELOHIM, ELOHIMepon Junandalem mele Junandalem ban marenge Junandalem kahormadan se madhateng kagumbira'an, ngalebbi'i ca-kancaepon Junandalem." 10 ELOHIM jugan adhabu, "Junandalem, Pangeran, dha'-adha'na nyepta'agi bume, ban Junandalem dibi' se abadhi langnge'. 11 Sadajana bakal mosna'a, daddiya laju akadi rasogan; nangeng Junandalem paggun ta' kera aoba. 12 Alam dunnya ka'dhinto' sareng Junandalem bakal epelko'a epakadi rasogan, ban badhi eganteyana se laen. Nangeng Junandalem tadha' obana, ban odhi'epon Junandalem tadha' aherra." 13 ELOHIM ta' oneng adhabu sapaneka ka malaekat sanare settonga, "Mara toju' e kanganna Sengko' reya, sampe' so-mosona ba'na bi' Sengko' epanyemba ka ba'na." 14 Manabi sapaneka, kat-malaekat gapaneka ponapa sabendherra? Kat-malaekat ganeka roh-erroh se aladine ELOHIM, ban se epakon ELOHIM nolonge reng-oreng se narema'a kasalameddan.
1 Ganeka sababba sampeyan sareng kaula sadaja kodu pataronggu neggu'i ka pangajaran-pangajaran se ampon epeyarsa, sopaja ta' kantos adinggallagi kaparcaja'an. 2 Sen-pessen se epanapa' sareng kat-malaekat ka bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja nyatana lerres, ban oreng se ta' atoro' ban ta' ngestowagi sen-pessen ganeka narema okoman se satembang. 3 Ponapa pole sareng kasalameddan se lebbi hebat dhari sen-pessen ganeka! Mon ta' eparduli, tanto sampeyan sareng kaula sadaja ta' lopot dhari okoman. Sabab Pangeran dibi' se dha'-adha' ngomommagi parkara kasalameddan ganeka, ban reng-oreng se mereng dha'-adha' parkara ganeka ampon abukteyagi ka sampeyan sareng kaula sadaja ja' ganeka pajat lerres. 4 Laen dhari ganeka ELOHIM makowat kasakseyanna reng-oreng ganeka kalaban mabadha samacemma kaajiban sarta kadaddiyan-kadaddiyan se lowar biyasa sarta gi-magi reng-papareng dhari Errohna ELOHIM menorot kasokanna dibi'. 5 Kat-malaekat ta' eparenge kobasa sareng ELOHIM kaangguy marenta dunnya se anyar se bakal dhateng, enggi paneka dunnya se ekacaca sampeyan sareng kaula paneka. 6 Sabaligga, e settong bagiyan e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Manossa ka'dhinto' ponapa, Guste, me' sareng Junandalem ekaemodi? Manossa ka'dhinto' namong manossa, nangeng sareng Junandalem egateyagi! 7 Ta' kantos abit sareng Junandalem manossa epamandhaban dhari malaekat. Sareng Junandalem eparenge kadhudhugan se molja, 8 sareng epangobasae sadaja se badha." Daddi, manabi manossa ekoca' ja' sareng ELOHIM "epangobasae sadaja se badha", ganeka artena tadha' settonga e alam dunnya paneka se ta' ekobasae manossa. Sanare sapaneka, sampeyan sareng kaula sadaja samangken paneka ta' nengale manossa ngobasae sadajana se badha. 9 Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja ampon nengale Isa se daddi pangobasa. Salerana epamandhaban sakone' dhari malaekat namong sakejja', sopaja kalaban kasaeyannepon ELOHIM Salerana bisa seda kaangguy sadajana manossa. Sampeyan sareng kaula nengale Salerana samangken eparenge kadhudhugan se molja ban kahormat polana Salerana nanggung sangsara kantos seda. 10 Pajat ampon sapantessa ELOHIM -- se nyepta'agi sadaja se badha paneka -- abadhi Isa panyalamet se samporna lebat kasangsara'an. Kalaban ganeka ELOHIM bisa ngajak oreng sabannya'na kaangguy noro' eagungngagi asareng Isa. Sabab Isa ganeka se mokka' jalan kaangguy manossa sopaja bisa epasalamet. 11 Isa maberse manossa dhari sa-dusana; ban Salerana se maberse, sareng reng-oreng se epaberse ganeka, kaagungan Rama se settong. Ganeka sababba Isa ta' todhus ngako manossa taretanna. 12 Isa adhabu ka ELOHIM, "Abdidalem mala'ana tan-taretan Abdidalem parkara Junandalem. Abdidalem mojiya Junandalem e dhalem kompolanna tan-taretan Abdidalem gapaneka." 13 Isa adhabu jugan, "Sengko' nyaba'a Tang pangarebban ka ELOHIM." Ban adhabu sapaneka pole, "Areya' Sengko', abareng ban na'-ana' paparengnga ELOHIM ka Sengko'." 14 Sarrena reng-oreng se sareng Isa esebbut ana' ganeka mahlok manossa se bisa mate, Isa dibi' daddi padha sareng manossa ban odhi' e dhalem kabadha'an manossa. Salerana alampa'agi sapaneka sopaja kalaban sedana, Isa bisa maancor Iblis se ngobasae pate. 15 Kalaban sapaneka Salerana mabebas reng-oreng se saomorra ekadunor polana tako' ka pate. 16 Nyata ja' se etolong Salerana toronanna Ibrahim, banne malaekat. 17 Ganeka artena Isa kodu daddi padha sareng tan-taretanna e dhalem parkara ponapa'a saos. Kalaban sapaneka Salerana bisa daddi Imam Agung se esto sarta bellas ase. Kalaban pangladinanna se sapaneka sa-dusana manossa bisa esapora. 18 Ban sarrena Salerana dibi' oneng nanggung kasangsara'an ban ecoba, Salerana bisa nolong reng-oreng se ekenneng coba, sabab Salerana dibi' oneng ecoba ban nanggung sangsara.
1 Tan-taretan sasama Kristen se etembali jugan sareng ELOHIM! Mangken kodda' pekker padhalem parkara Isa ganeka! ELOHIM ngotos Salerana malolo kaangguy daddi Imam Agung e dhalem agama se eanot sampeyan sareng kaula sadaja. 2 Salerana esto ka ELOHIM se mele Salerana kaangguy lalakon ganeka, akadi Mosa se gi' dhimen jugan esto alampa'agi lalakonna e Padalemman Socce. 3 Nangeng Isa patot narema kahormadan se lebbi raja dhari Mosa. Sabab oreng se maddek bengko kodu narema kahormadan se araja'an dhari bengko ganeka dibi'. 4 Pajat saneyap compo' badha se agabay, nangeng se abadhi sadajana se badha paneka ELOHIM dibi'. 5 Mosa esto menangka pangladin e padalemmanna ELOHIM ban manapa' pa-ponapa se edhabuwagiya ELOHIM e jaman se bakal dhateng. 6 Nangeng Almasih esto menangka Pottra se atanggung jawab kaangguy padalemmanna ELOHIM. Ban sampeyan sareng kaula sadaja paneka padalemmanna ELOHIM, mon sampeyan sareng kaula sadaja paggun samangat ban teptep yakin kaangguy ngaolle ponapa se earep sampeyan sareng kaula sadaja. 7 Daddi, akadi dhabuna Errohna ELOHIM, "Mon e are sateya ba'na ngedhing sowarana ELOHIM, 8 ba'na ja' cengkal akantha bangatowana, e bakto e sagara beddhi aberonta' ka ELOHIM sarta nyoba' Salerana. 9 'E jadhiya Sengko' eoji ban ecoba bi' bangatowana ba'na,' dhabuna ELOHIM, 'mangkana reng-oreng jareya la nangale'e Tang lalakon saabidda pa' polo taon.' 10 Jareya sababba Sengko' peggel ka reng-oreng jareya sarta ngoca', 'Reng-oreng reya salanjangnga ta' esto ban ta' endha' atoro' ka sabarang se eparenta'agi Sengko'.' 11 Sengko' gigir ban asompa, 'Reng-oreng reya ta' kera maso' ka nagara rowa, kaangguy aistirahat abareng ban Sengko'.' " 12 Tan-taretan, te-ngate ja' kantos badha e antarana sampeyan se ce' juba'na atena ban ta' andhi' iman, sampe' abalik ajauwi ELOHIM se odhi'! 13 Daddi, sopaja tadha' settonga e antarana sampeyan se ekenneng tepo bi' dusa sampe' alaban ka ELOHIM, sabban are sampeyan kodu saleng balai saabidda gi' odhi' e dhalem jaman se esebbut "Are Teya" e dhalem Alketab. 14 Sampeyan sareng kaula sadaja kanca saparjuangan sareng Almasih, sokor sampe' aher paggun neggu'i kayakinan se ekaandhi' sampeyan sareng kaula sadaja dhari dha'-adha'na. 15 Paneka' se etoles e dhalem Alketab, "Mon e are teya ba'na ngedhing sowarana ELOHIM, ba'na ja' cengkal akantha bangatowana, e bakto aberonta' ka ELOHIM." 16 Pasera se meyarsa sowarana ELOHIM pas aberonta' ka Salerana? Gu ta' sadajana oreng se epimpin Mosa kalowar dhari Messer, ta' enggi? 17 Ban pasera se edukane ELOHIM pa' polo taon abidda? Reng-oreng se dusa, se gaggar mate e sagara beddhi, ta' enggi? 18 E bakto ELOHIM asompa sapaneka, "Reng-oreng reya ta' kera maso' ka nagara rowa, kaangguy aistirahat abareng ban Sengko'" -- pasera ganeka se ekamaksod sareng ELOHIM? Se ekamaksod enggi paneka reng-oreng se aberonta' ka ELOHIM, ta' enggi? 19 Samangken sampeyan sareng kaula sadaja ngarte ja' reng-oreng ganeka ta' bisa maso', polana ta' parcaja ka ELOHIM.
1 Janjina ELOHIM ganeka gi' paggun sampe' samangken, ban sampeyan sarta kaula sadaja bakal eparengngana istirahat se ampon ejanjiyagi Salerana. Daddi tore jaga sopaja ta' sampe' badha e antarana sampeyan se ta' ane'madi istirahat se ejanjiyagi ganeka. 2 Sabab Kabar Bagus paneka ampon eberta'agi ka sampeyan sareng kaula sadaja akadi se aberta'agi ka reng-oreng ganeka. Nangeng ka reng-oreng ganeka berta gella' tadha' gunana. Sabab e bakto mereng, reng-oreng ganeka ta' parcaja. 3 Nangeng sampeyan sareng kaula sadaja se parcaja narema istirahat se ejanjiyagi ELOHIM ganeka. Ganeka cocok sareng ponapa se edhabuwagi ELOHIM, sapaneka, "Sengko' peggel ban asompa, 'Reng-oreng jareya ta' kera maso' kaangguy aistirahat abareng ban Sengko'.' " ELOHIM adhabu kadi ganeka sanare lalakon se elampa'agi Salerana ampon lastare sajjegga Salerana nyepta'agi dunnya paneka. 4 Sabab parkara are se kapeng petto', esebbuttagi sapaneka e dhalem Alketab, "E are se kapeng petto' ELOHIM aistirahat dhari sakabbiyanna lalakon se elampa'agi Salerana." 5 Parkara ganeka etoles pole sapaneka, "Reng-oreng jareya ta' kera maso' ka nagara rowa kaangguy aistirahat abareng ban Sengko'." 6 Daddi reng-oreng se dha'-adha' mereng Kabar Bagus ganeka, ta' narema istirahat ganeka polana ta' parcaja. Mon sapaneka tanto badha reng-oreng laen se olle narema istirahat ganeka. 7 Sabab ELOHIM ampon nantowagi settong are laen pole, se esebbut "Are Teya". Pan-saponapan taon saamponna ganeka ELOHIM adhabu parkara ganeka kalaban parantara'anna Daud, e dhalem ayat se epetthek gella', "Mon e are teya ba'na ngedhing sowarana ELOHIM, ba'na ja' cengkal." 8 Ja' sakenga Yusak ampon marenge reng-oreng ganeka istirahat se ejanjiyagi ELOHIM, ELOHIM ta' kera abu-dhabu parkara are laen pole. 9 Daddi, kaangguy ommadda ELOHIM gi' badha janji kaangguy aistirahat akadi ELOHIM se aistirahat e are se kapeng petto' ganeka. 10 Sabab oreng se narema istirahat se ejanjiyagi ELOHIM ka aba'na ganeka, bakal aistirahada jugan dhari sadajana lalakonna, akadi ELOHIM. 11 Daddi, tore aehteyar pagu-onggu kaangguy narema istirahat se ejanjiyagi ELOHIM ganeka. Ja' sampe' badha settong balakka' e antarana sampeyan sareng kaula sadaja se ta' ahasel akadi reng-oreng ka'issa' lamba' amarga ta' parcaja ka ELOHIM. 12 Dhabuna ELOHIM paneka dhabu se odhi' ban kowat, atajemman dhari peddhang se amata dhuwa'. Dhabu ganeka nyoddu' kantos ka bates e antarana sokma sareng erroh; sampe' ka bates e antarana so-resowan ban lang-tolangnga somsom, kantos oneng salem-dhalemma ka pekkeran ban neyadda manossa. 13 Tadha' mahlok settonga se ekenneng errep dhari pangoladanna ELOHIM. Ponapa'a bai etangale akadi se abangkang e ajunanna ELOHIM. Ban sampeyan sareng kaula kodu aberri' tanggung jawab ka Salerana. 14 Ganeka sababba sampeyan sareng kaula sadaja kodu koko neggu'i kaparcaja'anna se eakone sampeyan sareng kaula sadaja. Sabab sampeyan sareng kaula sadaja gadhuwan Imam Agung se raja, se maso' kantos ka ajunanna ELOHIM -- ganeka Isa Pottrana ELOHIM. 15 Imam Agungnga sampeyan sareng kaula sadaja banne imam se ta' bisa noro' ngarassa'agi kakorangan-kakoranganna sampeyan sareng kaula sadaja. Sabaligga, Salerana ampon ecoba e dhalem parkara ponapa'a saos, padha akadi sampeyan sareng kaula sadaja; coma Salerana ta' agabay dusa! 16 Daddi, tore padha pabangal ngadhep ELOHIM se marenta kalaban bellas ase. ELOHIM tanto bellas ka sampeyan sareng kaula sadaja ban aberkadi sampeyan sareng kaula sadaja sopaja olle partolongan teppa' baktona.
1 Saneyap imam agung epele dhari antarana ommat, ban eangkat kaangguy ngabdi ka ELOHIM menangka bakkella ommat ganeka. Lakona enggi paneka ngatorragi ka ELOHIM tor-ator sareng ban-kurban kaangguy panyapora'anna dusa. 2 Imam agung ganeka dibi' bannya' kakoranganna, daddi bisa alos ka reng-oreng se ta' oneng pa-ponapa ban se nyaleyot jalanna. 3 Ban polana salerana dibi' badha kakoranganna, daddi kodu ngatorragi kurban, banne namong polana sa-dusana ommat, nangeng jugan polana sa-dusana dibi'. 4 Tadha' oreng settonga se ngangkat aba'na dibi' daddi imam agung. ELOHIM nembali aba'na kaangguy lalakon ganeka -- padha akadi Harun. 5 Sapaneka jugan Almasih. Salerana ta' ngangkat Salerana dibi' daddi Imam Agung. ELOHIM dibi' se ngangkat Salerana. ELOHIM adhabu ka Salerana, "Ba'na Tang Ana'; e are teya Sengko' daddi Ramana Ba'na." 6 E kennengngan laen ELOHIM adhabu jugan, "Ba'na reya imam salanjangnga, padha ban Imam Melkisedek." 7 E bakto Isa odhi' e dunnya reya, Salerana adu'a ban nyo'on kalaban acerreng ban molar ka ELOHIM, se sanggup masalamet Salerana dhari pate. Ban sarrena Salerana ta'at ka ELOHIM kalaban hormat se tadha' batessa, daddi Salerana epeyarsa'agi. 8 Isa paneka Pottrana ELOHIM, nangeng sanare sapaneka Salerana ajar ta'at kalaban ajalane kasangsara'anna. 9 Daddi saamponna Salerana epadaddi Panyalamet se samporna, Salerana daddi somberra kasalameddan se langgeng ka sadajana oreng se ta'at ka Salerana, 10 ban ELOHIM jugan anyata'agi Salerana menangka Imam Agung, akadi Melkisedek! 11 Parkara kadhudhuganna Isa menangka Imam Agung, bannya' se ekabala'a kaula ka sampeyan, nangeng malarat se nerrangngagiya sabab sampeyan ce' lerena se ngarteya. 12 Sanyatana ampon napa' baktona sampeyan daddi guru, nangeng nyataepon sampeyan gi' parlo ajar dhari oreng laen parkara sas-asas se kapeng settong e dhalem pangajaranna ELOHIM. Sampeyan gi' ta' bisa narema teddha'an se gali, sampeyan gi' kodu ngenom susu. 13 Oreng se gi' ngenom susu, artena gi' babaji', gi' ta' gadhuwan pangalaman parkara ponapa se bendher sareng ponapa se sala. 14 Teddha'an se gali kaangguy oreng se dibasa, se lantaran pangalamanna oneng abida'agi ka'imma se sae sareng ka'imma se jahat.
1 Daddi tore samangken sampeyan sareng kaula sadaja ongga ka pangajaran-pangajaran se atenggiyan parkara kadibasa'anna odhi'na oreng Kristen, ban ja' pera' agateyagi sas-asas se kapeng settong e dhalem pangajaranna agamana sampeyan sareng kaula sadaja. Sampeyan sareng kaula sadaja ja' ngolange pole pangajaran dhasar se nerrangngagi ja' oreng kodu ambu ngalakone pa-ponapa se ta' aguna ban kodu parcaja ka ELOHIM, 2 otabana pangajaran dhasar parkara pambaptisan otabana parkara nompangngagi tanang ka attassa oreng, otabana parkara odhi' pole saamponna seda otabana parkara okoman se langgeng. 3 Ngereng sampeyan sareng kaula sadaja, manabi ELOHIM ngarsa'agi, ongga ka pangajaran-pangajaran se jang tenggiyan! 4 Sabab, reng-oreng se ampon mortad ta' kera epateppa' pole. Reng-oreng ganeka gi' dhimen ampon badha e dhalem terrangnga ELOHIM, ban ampon ane'madi paparengnga. Reng-oreng ganeka jugan ampon noro' ekobasae Errohna ELOHIM. 5 Dhari pangalamanna, reng-oreng ganeka oneng ja' dhabuna ELOHIM ganeka sae, ban reng-oreng ganeka ampon ngarassa'agi reng-papareng se kobasa dhari jaman se bakal dhateng. 6 Nangeng saamponna ganeka, reng-oreng ganeka mortad! Kadi ponapa se bisa'a malerres reng-oreng ganeka pole sopaja atobat pole dhari sa-dusana. Sabab reng-oreng ganeka nyalibbagi pole Pottrana ELOHIM ban ya-nyeya Salerana e adha'na oreng bannya'. 7 Tana se ngesep aeng ojan se seggut toron ka attasanna, pas ngasellagi men-tamennan se aguna ka oreng se agarap, tana ganeka eberkadi ELOHIM. 8 Nangeng mon tana ganeka ngasellagi lalang ban bu-tombuwan se adhuri, tana ganeka tadha' gunana, ban bakal ebastowa sareng ELOHIM ban dhi-budhina eobbar kantos tadha' karena. 9 Nangeng tan-taretan se kakase, sanare kaula sadaja ngoca' sapaneka, nangeng kaula sadaja yakin parkara sampeyan. Kaula sadaja yakin ja' sampeyan ampon narema pa-ponapa se lebbi sae, enggi paneka kat-berkat se daddi bagiyanna kasalameddanna sampeyan. 10 ELOHIM banne ELOHIM se ta' adil. Salerana ta' kalep ka ponapa se elampa'agi sampeyan kaagem Salerana, ban kataresna'an se eduduwagi sampeyan ka Salerana e bakto nolong tan-taretan se saiman, gi' dhimen sareng samangken. 11 Kaula sadaja ce' terrona sampeyan padha samangat kantos aher, kantos sampeyan narema se erep-arep sampeyan. 12 Kaula sadaja ta' terro sampeyan daddi males. Nangeng kaula sadaja terro sopaja sampeyan odhi' akadi reng-oreng se narema se ejanjiyagi ELOHIM, polana parcaja ka Salerana ban polana sabbar se te'-nante'an. 13 E bakto ELOHIM ajanji ka Ibrahim, Salerana asompa badhi alampa'agiya ponapa se ejanjiyagi Salerana. Ban sarrena tadha' se atenggiyan dhari ELOHIM, daddi Salerana asompa bit asmana Salerana dibi'. 14 Salerana adhabu, "Sengko' ajanji aberkadana ba'na ban mabannya'a toronanna ba'na." 15 Ibrahim sabbar anante', daddi narema ponapa se ejanjiyagi ELOHIM ka Salerana. 16 Mon oreng asompa, oreng ganeka asompa bit nyamana oreng laen se atenggiyan dhari aba'na, daddi sompa ganeka ngahere sadaja se alaban. 17 ELOHIM kasokan materranga ka reng-oreng se narema janjina, ja' Salerana ta' ngoba'a rancanana ganeka. Ganeka sababba ELOHIM namba'agi sompa ka janjina ganeka. 18 Parkara se dhadhuwa' ganeka ta' bisa aoba: ELOHIM ta' kera lecek parkara janji sareng sompana. Daddi, sampeyan sareng kaula sadaja se ampon anaong ka ELOHIM, eparenge samangat se kowat kaangguy koko neggu'i ka pangarebban se badha e adha'na mata paneka. 19 Pangarebbanna sampeyan sareng kaula sadaja ganeka akadi jangkar se ebendhem ce' dhalemma ban daddi paneggudan se koko sareng aman kaangguy odhi'na sampeyan sareng kaula sadaja. Pangarebban ganeka nerbas bir-tabirra Kennengngan Se Mahasocce e Padalemman Socce e sowarga. 20 Isa ampon ababat jalan ganeka kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja, ban ampon maso' ka ka'dhissa' daddi Imam Agungnga sampeyan sareng kaula sadaja kaangguy salanjangnga, akadi Imam Melkisedek.
1 Melkisedek paneka rato dhari Salem ban imamma ELOHIM Se Mahatenggi. E bakto Ibrahim abali dhari paperrangan makala to-rato, Melkisedek ngamba' Ibrahim sarta aberkadi salerana. 2 Sareng Ibrahim Melkisedek laju eatore saparpolonna sadajana barang rampasanna. (Nyama Melkisedek paneka artena, kapeng settong, "Rato Kaadilan"; ban sarrena salerana rato Salem, asmana pas gadhuwan arte jugan "Rato Kasajahtera'an".) 3 Parkara Melkisedek paneka tadha' katerrangan e ka'dhimma'a saos ja' salerana kaagungan rama ebu otaba bangatowa; jugan tadha' katerrangan parkara kalahiranna, otaba sedana. Salerana padha sareng Pottrana ELOHIM; salerana imam se langgeng. 4 Daddi sampeyan sareng kaula sadaja oneng saponapa rajana Melkisedek paneka; sakeng rajana kantos Ibrahim, bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja, ngatorragi ka salerana saparpolonna sadajana se ekaolle salerana dhari paperrangan ka'issa'. 5 E dhalem hokomma agama Yahudi etantowagi ja' mam-imam toronanna Lewi kodu mondhut saparpolonna pangaselanna ommat Isra'il, enggi paneka tan-taretanna dibi', sanare sadaja padha toronanna Ibrahim. 6 Melkisedek banne toronanna Lewi, nangeng narema jugan saparpolonna sadajana se erebbu' Ibrahim, ban la'-mala' aberkadi Ibrahim se narema ji-janji dhari ELOHIM. 7 Pajat ta' bisa epongkere ja' oreng se eberkadi amandhaban dhari se aberkadi. 8 Mam-imam se narema saparpolon bagiyan ganeka oreng se bisa seda. Nangeng menorot Alketab, Melkisedek se narema tor-ator saparpolon bagiyan ganeka oreng se teptep odhi'. 9 Ekenneng koca', ja' Lewi -- se toronanna mondhut tor-ator saparpolonna hasella ommat Isra'il -- majar jugan bagiyan ganeka lebat Ibrahim, e bakto Ibrahim majarragi ka Melkisedek. 10 Sanare Lewi gi' ta' lahir, nangeng ekenneng koca' ampon badha e dhalem badanna Ibrahim bangatowana, e bakto Melkisedek tapanggi sareng Ibrahim. 11 E dhalem pimpinanna mam-imam Lewi, hokomma agama Yahudi eparengngagi ka ommat Isra'il. Sarrena mam-imam Lewi gi' dhimen ta' bisa samporna alampa'agi lalakonna, daddi kodu badha imam laen, enggi paneka se akadi Imam Melkisedek, ban banne dhari golonganna Imam Harun pole! 12 Daddi, manabi kadhudhuganna mam-imam aoba, hokomma agama Yahudi kodu aoba jugan. 13 Se emaksod e ka'iya enggi paneka Guste Isa: Salerana dhari suku laen, ban gi' ta' oneng badha settonga dhari sukuna se daddi imam. 14 Sadajana oreng padha oneng ja' Guste Isa asalla dhari suku Yehuda; ban Mosa ta' oneng nyebbuttagi suku ganeka e bakto abu-dhabu parkara mam-imam. 15 Sadaja parkara paneka sajan terrang saamponna badha imam laen se akadi Melkisedek. 16 Salerana eangkat epadaddi imam, banne noro' dhasar atoran-atoranna manossa, nangeng adhasar odhi'na se kobasa ban tadha' aherra. 17 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Ba'na reya imam salanjangnga, akantha Imam Melkisedek." 18 Daddi, samangken atoran se laju ampon epatadha' sabab ta' kowat ban ta' aguna. 19 Hokomma agama Yahudi ta' bisa masamporna ponapa'a saos. Ganeka sababba sampeyan sareng kaula sadaja samangken eparenge settong pangarebban se lebbi sae; kalaban pangarebban ganeka sampeyan sareng kaula sadaja bisa nyemma'e ELOHIM. 20 Ban pole, ganeka sadaja etoro'e sompa dhari ELOHIM. Tadha' sompa kadi ganeka e bakto mam-imam laenna eangkat. 21 Nangeng Isa eangkat epadaddi imam ngangguy sompa, e bakto ELOHIM adhabu ka Salerana, "Pangeran la asompa ban ta' kera ngoba sompana, 'Ba'na imam salanjangnga.' " 22 Kalaban paneka jugan Isa daddi tanggungan kaangguy settong parjanjiyan se lebbi sae. 23 Badha pole bidana: mam-imam laenna bannya', sabab padha seda kantos ta' bisa nerrossagi lalakonna. 24 Nangeng Isa odhi' terros, daddi jabadanna menangka imam ta' epagante ka oreng laen. 25 Daddi Isa saterrossa bisa masalamet reng-oreng se nyander ka ELOHIM lebat Salerana, sabab Salerana odhi' saterrossa kaangguy manapa' parnyo'onan ka ELOHIM kaangguy reng-oreng ganeka. 26 Daddi Isa ganeka Imam Agung se ekaparlo sampeyan sareng kaula sadaja. Salerana epalaen dhari reng-oreng se dusa, ban epaongga sampe' ka kennengngan se atenggiyan dhari sadajana langnge'. 27 Salerana ta' padha sareng mam-imam agung laenna, se sabban are kodu ngatorragi kurban polana sa-dusana dibi' dhimen, pas buru polana sa-dusana ommadda. Isa ngatorragi kurban namong sakaleyan saos kaangguy salanjangnga, e bakto ngatorragi saleraepon dibi' menangka kurban. 28 Hokomma agama Yahudi ngangkat oreng se ta' samporna epadaddi imam agung. Nangeng saamponna hokom ganeka, ELOHIM abadhi janji se epakowat sareng sompa ja' Salerana ngangkat Pottrana epadaddi Imam Agung, enggi paneka Pottrana se ampon epadaddi Panyalamet se samporna kaangguy salanjangnga.
1 Poko'na sadaja se ekacaca sampeyan sareng kaula paneka enggi paneka: Sampeyan sareng kaula gadhuwan Imam Agung se kadi ka'issa', se marenta asareng ELOHIM Se Mahaagung e sowarga. 2 Salerana ngastane lalakon menangka Imam Agung e Kennengngan Se Mahasocce, enggi paneka e dhalem Kemah Socce se saongguna, se epaddek sareng Pangeran dibi', banne sareng manossa. 3 Saneyap imam agung eangkat kaangguy ngatorragi kurban otaba tor-ator ka ELOHIM. Sapaneka jugan Imam Agungnga sampeyan sareng kaula; Salerana kodu kaagungan pa-ponapa kaangguy tor-ator. 4 Ja' sakenga Salerana badha e dunnya paneka, Salerana ta' kera daddi imam, sabab ampon badha imam se ngatorragi kurban se etantowagi e dhalem hokomma agama Yahudi. 5 Lalakon se elakone mam-imam ganeka sanyatana namong gambarra ponapa se badha e sowarga. Ganeka ampon edhabuwagi sareng ELOHIM ka Mosa gi' dhimen, e bakto Mosa maddegga Kemah Socce. ELOHIM adhabu sapaneka ka Mosa, "Senga'! Jareya kabbi kodu ekagabay menorot conto se la epatao ka ba'na e attas gunong." 6 Nangeng samangken Isa narema lalakonna imam se amolja'an dhari se elampa'agi mam-imam ganeka. Sabab parjanjiyan se ebadha'agi e antarana ELOHIM ban manossa ganeka parjanjiyan se lebbi sae sabab adhasar janji kaangguy sabarang se lebbi sae. 7 Ja' sakenga parjanjiyan se dha'-adha' ganeka tadha' korangnga, ta' parlo ebadha'agi parjanjiyan se nomer dhuwa'. 8 Nangeng ELOHIM ampon manggi'i kasala'anna ommadda, daddi ELOHIM adhabu, "Senga', bakal dhapa'a baktona Sengko' mabadha'a parjanjiyan se anyar ban bangsa Isra'il, sarta ban bangsa Yehuda. 9 Banne akantha parjanjiyan se ebadha'agi Sengko' ban bangatowana e bakto Sengko' nonton reng-oreng jareya kalowar dhari Messer. Reng-oreng jareya ta' esto neggu'i parjanjiyanna ban Sengko'; jareya sababba reng-oreng jareya ta' eparduli bi' Sengko'. 10 Tape sateya, areya' parjanjiyan se ebadha'agiya Sengko' ban ommat Isra'il e re-are se bakal dhatengnga, dhabuna Pangeran: Sengko' nyaba'a Tang hokom e dhalem atena bangsa jareya, ban etolesa e dhalem atena. Sengko' daddiya ELOHIMna reng-oreng jareya, ban reng-oreng jareya daddiya Tang ommat. 11 Reng-oreng jareya ta' parlo ngajar kadhang wargana, otaba malae ka taretanna, 'Ba'na kodu kennal ka Pangeran.' Sabab reng-oreng jareya, raja kene', bakal padha'a kennal ka Sengko' kabbi. 12 Kasala'anna bi' Sengko' esapora'a ban sa-dusana ta' ekaenga'ana." 13 Kalaban adhabuwagi parkara settong parjanjiyan se anyar, parjanjiyan se dha'-adha' ganeka bi' Pangeran epalaju; ban ponapa se laju paneka bakal duliya mosna.
1 Parjanjiyan se dha'-adha' aesse atoran-atoranna kabakteyan, jugan gadhuwan kennengnganna kabakteyan gabayanna manossa. 2 Epaddek settong kemah se bagiyan adha'na enyamae Kennengngan Se Socce. E gadhiya badha ko'-tongko'na damar, ban badha jugan meja sareng roti se eatorragi ka ELOHIM. 3 E bagiyan dhalemma, enggi paneka e budhiyanna bir-tabir se nomer dhuwa', badha kennengngan se enyamae Kennengngan Se Mahasocce. 4 E dhalemmanna kennengngan ganeka badha mezba dhari emmas kennengnganna pangobbaranna dupa, ban badha jugan Petthe Parjanjiyan se ekole'e emmas sadajana. E dhalemmanna Petthe Parjanjiyan ganeka badha pennay emmas aesse manna, tongkedda Harun se ampon nyelbi', ban papan bato dhadhuwa' se atoles papakonna ELOHIM se sapolo. Ol. 10:3-5* 5 E attassa Petthe ganeka badha Kerub dhadhuwa', enggi paneka mahlok se akalembang se alambangngagi kahadiranna ELOHIM. Kalembangnga mahlok se dhadhuwa' ganeka menthang e attassa totobba Petthe, enggi paneka kennengnganna pangamponanna dusa. Nangeng ganeka sadaja ta' bisa ebirji' eterrangngagi samangken. 6 Daddi sadajana eator kadi ganeka. Sabban are mam-imam maso' ka bagiyan adha'na kemah ganeka kaangguy ajalannagi lalakonna. 7 Se maso' ka bagiyan paleng dhalem coma imam agung malolo. Imam agung se maso' ka bagiyan ganeka pera' sataon sakaleyan. Mon maso' sambi abakta dhara kaangguy eatorragi ka ELOHIM polana dusana aba'epon dibi' ban polana sa-dusa se ta' etengnget elakone ommadda. 8 Kalaban atoran ganeka, Errohna ELOHIM noduwagi kalaban terrang, ja' saabidda kemah bagiyan adha' ganeka gi' manjeng, jalan kaangguy maso' ka Kennengngan Se Mahasocce ka'issa' gi' ta' abukka'. 9 Ganeka menangka lambangnga jaman samangken; artena ja' tor-ator sarta ban-kurban keban se eatorragi ka ELOHIM, ta' bisa masamporna atena oreng se ngeba tor-ator. 10 Sabab opacara-opacara ganeka pera' aropa teddha'an, nom-enoman ban opacara panyocceyan se acem-macem. Sadaja namong atoran-atoran laher se eangguy coma sampe' gan baktona ELOHIM nganyare parjanjiyan. 11 Nangeng Almasih ampon rabu menangka Imam Agung dhari sadajana parkara se sae se ampon badha. Kemah Socce se ekennengnge Salerana alampa'agi lalakonna menangka Imam Agung enggi paneka kemah se lebbi agung sareng lebbi samporna. Kemah ganeka banne gabayanna manossa; artena, asalla banne dhari dunnya cepta'an paneka. 12 Almasih maso' ka dhalem Kennengngan Se Mahasocce e dhalem kemah ganeka pera' sakaleyan kaangguy salanjangnga. E bakto ganeka Salerana ta' abakta dharana embi' lake' otabana dharana empe' kaangguy tor-ator; se ebakta dharana dibi', ban cara ganeka mabebas sampeyan sareng kaula kaangguy salanjangnga. 13 Dharana embi' sareng sape lake' sarta abuna kurbanna empe', eketessagi ka reng-oreng se najjis menorot atoranna agama sopaja reng-oreng ganeka berse. Daddi, mon dhara sareng abu ganeka bisa maberse kanajjisanna reng-oreng ganeka, 14 ponapa pole dharana Almasih! Kalaban parantara'anna Erroh se langgeng, Almasih ngatorragi Salerana dibi' ka ELOHIM menangka kurban se samporna. Dharana maberse atena sampeyan sareng kaula sadaja dhari opacarana agama se tadha' gunana, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja bisa aladine ELOHIM se odhi'. 15 Ganeka sababba Almasih daddi Pangantara kaangguy settong parjanjiyan se anyar, sopaja oreng se ampon etembali ELOHIM bisa narema kat-berkat se langgeng se ampon ejanjiyagi ELOHIM. Ganeka sadaja bisa kalakon sabab ampon badha se seda, enggi paneka Almasih; ban sedana Almasih ganeka mabebas oreng dhari kasala'an-kasala'anna se elakone reng-oreng ganeka e bakto parjanjiyan se dha'-adha' gi' eangguy. 16 Mon badha sorat sangkolan, kodu badha buktena ja' se abadhi sorat ganeka ampon seda. 17 Sabab sorat sangkolan ta' ekenneng angguy mon orengnga se noles gi' odhi'. Sorat ganeka ekenneng angguy mon orengnga ampon seda. 18 Lantaran ganeka parjanjiyan se kapeng settong jugan kodu eessa'agi sareng dhara. 19 Dha'-adha'na Mosa manapa' sadajana papakonna hokomma ELOHIM ka bangsa Isra'il. Saamponna ganeka Mosa mondhut dharana empe' ban dharana embi' lake', pas ecampor sareng aeng, saamponna ganeka laju eketessagi ka Ketab Kom-hokom dhari ELOHIM ban ka sadajana bangsa Isra'il ngangguy rebba hisop ban buluna dumba se abarna mera towa. 20 Sambi ngetessagi ganeka Mosa adhabu, "Areya' dhara se ngessa'agi parjanjiyan dhari ELOHIM se kodu eta'adi bi' ba'na." 21 Saamponna ganeka, kalaban cara se padha, Mosa ngetessagi dhara ganeka jugan ka Kemah Socce ban ka sadajana pakakassa kabakteyan. 22 Pajat menorot hokomma agama Yahudi, ekenneng koca' ponapa'a saos epasocce sareng dhara, ban dusa pera' bisa esapora mon badha dhara se epangalocor. 23 Kalaban cara se kadi ganeka rang-barang se alambangngagi pa-ponapa se e sowarga, parlo esocce'e. Nangeng kaangguy pa-ponapa se badha e sowarga ganeka dibi' eparlowagi kurban se talebat asaeyan pole. 24 Sabab Almasih ta' maso' ka Kennengngan Se Socce gabayanna manossa, se coma alambangngagi Kennengngan Se Socce se sabendherra. Almasih maso' ka sowarga dibi'; e ka'issa' Salerana samangken ngadhep ELOHIM kaangguy kaparlowanna sampeyan sareng kaula sadaja. 25 Imam agungnga Yahudi sabban taon maso' ka Kennengngan Se Mahasocce e Padalemman Socce kalaban abakta dharana keban. Nangeng Almasih ta' maso' kaangguy ngatorragiya Salerana li-baliyan. 26 Sabab manabi sapaneka, ganeka artena Almasih ampon li-baliyan nanggung sangsara sajjegga dunnya ecepta'agi. Nangeng nyatana, samangken e jaman aher paneka, Salerana rabu coma sakaleyan kaangguy maelang dusa kalaban ngurbannagi Salerana dibi'. 27 ELOHIM ampon neptebbagi manossa paneka mate sakaleyan saos ban saamponna ganeka eadili sareng ELOHIM. 28 Sapaneka jugan Almasih namong sakaleyan eatorragi menangka kurban kaangguy maelang sa-dusana oreng sabannya'na. Salerana rabuwa pole kadhukaleyanna, banne kaangguy mamareya orosan dusa, nangeng masalamedda reng-oreng se anante' rabuna.
1 Hokomma agama Yahudi pera' aberri' gambaran se mar-samar parkara sadaja se bagus se bakal dhatengnga, ban banne gambaran se saongguna parkara gapaneka sadaja. Hokom ganeka ta' kera bisa masamporna oreng se entar nyemba ka ELOHIM kalaban abakta tor-ator, sanare sabban taon terros eatorragi ban-kurban se padha. 2 Ja' sakenga reng-oreng se nyemba ka ELOHIM ganeka ampon epaberse dhari dusana, tanto ta' kera andhi' rassa dusa pole, ban ta' kera badha kurban se eatorragi pole. 3 Nangeng nyatana ban-kurban se eatorragi sabban taon ganeka maenga' reng-oreng ganeka ka sa-dusana, 4 sabab pajat dharana sape sareng dharana embi' lake' ta' bisa maelang dusa. 5 Ganeka sababba e bakto Almasih maso' ka dunnya, Salerana mator ka ELOHIM, "Junandalem ta' kasokan ka kurban sareng tor-ator; sabaligga Junandalem nyadhiya'agi badan kaangguy Abdidalem. 6 Junandalem ta' kasokan ka kurban obbaran otabana kurban kaangguy palebbaranna dusa. 7 Abdidalem laju mator, 'Ka'dhinto' Abdidalem, Guste ELOHIM! Abdidalem dhateng ajalannagiya kasokanna Junandalem, akadi se etoles e dhalem Alketab parkara Abdidalem.' " 8 Dha'-adha'na Almasih adhabu, "Junandalem ta' kasokan ka kurban sareng tor-ator; Junandalem ta' kasokan ka kurban se eobbar menangka tor-ator sareng kurban kaangguy palebbaranna dusa." Almasih adhabu sapaneka, sanare sadajana kurban ganeka eatorragi menorot hokomma agama Yahudi. 9 Saamponna ganeka Almasih adhabu, "Ka'dhinto' Abdidalem, Guste ELOHIM! Abdidalem dhateng ajalannagiya kasokanna Junandalem." Daddi ELOHIM matadha' sakabbiyanna kurban se laju jareya, egante'e bi' kurbanna Almasih. 10 Isa Almasih ampon alampa'agi ponapa se ekasokane ELOHIM ban ngatorragi Salerana dibi' menangka kurban. Kalaban tor-ator ganeka, se elampa'agi coma sakaleyan kaangguy salanjangnga, sampeyan sareng kaula sadaja ampon epaberse dhari dusa. 11 Saneyap imam Yahudi alampa'agi lalakonna menangka imam sabban are, ban li-baliyan ngatorragi kurban se padha. Nangeng ban-kurban ganeka ta' bisa maelang dusa sakale. 12 Sabaligga, Almasih coma ngatorragi kurban sakaleyan kaangguy maelang dusa, ban kurban ganeka eangguy salanjangnga. Saamponna ngatorragi kurban ganeka, Almasih alenggi e kanganna ELOHIM ban marenta asareng Salerana. 13 Ban samangken Almasih anante' kantos ELOHIM matellok so-mosona ka Salerana. 14 Daddi kalaban settong kurban, Almasih manyamporna reng-oreng se ampon epaberse dhari dusa. 15 Parkara gapaneka Errohna ELOHIM apareng jugan kasakseyan ka sampeyan sareng kaula sadaja. Dhabuna Erroh ganeka, 16 " 'Areya' parjanjiyan se epabadha'a Sengko' ban reng-oreng jareya, e re-are se bakal dhatengnga,' dhabuna Pangeran. 'Sengko' nyaba'a Tang kom-hokom e atena reng-oreng jareya, etolesa e dhalem pekkeranna.' " 17 ELOHIM jugan adhabu, "Sengko' ta' ngenga'ana pole sa-dusana ban kajahadan-kajahadanna reng-oreng jareya." 18 Daddi sa-dusa ban kajahadan-kajahadan gapaneka ampon esapora, daddi ta' parlo pole eatorragi ban-kurban palebbaranna dusa. 19 Daddi, tan-taretan, lantaran sedana Isa ganeka sampeyan sareng kaula sadaja bangal maso' ka Kennengngan Se Mahasocce. 20 Isa ampon mokka'agi lorong se anyar kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja, enggi paneka jalan se apareng kaodhi'an. Jalan ganeka lebat e bir-tabir, enggi paneka badanna Almasih dibi'. 21 Ban samangken sampeyan sareng kaula sadaja gadhuwan imam se agung, se atanggung jawab parkara Padalemman Socce. 22 Daddi, ngereng samangken padha nyander ka ELOHIM kalaban ate se berse ban iman se koko; kalaban ate se ampon esocce'e dhari parasa'an sala, sarta kalaban badan se ampon eberse'e bi' aeng se morne. 23 Tore padha pakoko neggu'i pangarebban se eakone sampeyan sareng kaula, sabab ELOHIM ekenneng parcaja sarta tanto neptebbi janjina. 24 Jugan sampeyan sareng kaula sadaja kodu padha saleng mekkere, saleng maraja ate kaangguy neser ka sasama ban ngalakone pa-ponapa se sae. 25 Tore papaggun akompol areng-sareng, ja' entheng akadi oreng laen. La'-mala' sampeyan sareng kaula sadaja kodu padha saleng maraja ate, sabab sampeyan oneng ja' Pangeran para' rabuwa. 26 Sabab mon berta se lerres dhari ELOHIM ampon epanapa' ka sampeyan sareng kaula sadaja, nangeng sampeyan sareng kaula sadaja gi' terros nengnget agabay dusa, tadha' kurban pole kaangguy malebbar dusa. 27 Se gi' badha kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja namong kare ngadhebbana pangadilanna ELOHIM sareng apoy babendunna se bakal ngobbara reng-oreng se alaban ka Salerana epasampe' tadha' karena! 28 Oreng se ta' ta'at ka hokom se eparengngagi Mosa, eokom mate tadha' tabaranna, manabi badha sakse kadhuwa otaba katello se abukteyagi salana. 29 Saponapa lebbi berra' pole okoman se kodu eteba'agi ka oreng se nyek-ngenyek Pottrana ELOHIM. Oreng ganeka nganggep ta' aji dharana parjanjiyanna ELOHIM, enggi paneka sedana Almasih se maberse aba'na dhari dusa. Oreng ganeka ya-nyeya Erroh se apareng rahmat. 30 Sampeyan sareng kaula sadaja oneng pasera se adhabu, "Sengko' malessa! Sengko' ngokoma!" sapaneka jugan se adhabu, "Pangeran ahakimana ommadda." 31 Marengessa mon kantos eokom ELOHIM Se Odhi'! 32 Kaemodi kadi ponapa kabadha'anna sampeyan sadaja gi' dhimen. E bakto ganeka, saamponna cajana ELOHIM nyonare sampeyan, sampeyan bannya' nanggung kasossa'an, nangeng sampeyan terros abuwang ce' tarongguna. 33 Dhang-kadhang sampeyan eya-seya ban elakone sacara ta' sae e adha'na oreng bannya'. Dhang-kadhang sampeyan jugan noro' nanggung kasossa'an sareng reng-oreng se eparlakowagi pasapaneka, 34 ban sampeyan noro' ngarassa'agi sossana oreng se epenjara. Ban e bakto sadajana dhi'-andhi'na sampeyan erampas, ganeka bi' sampeyan etarema kalaban ate senneng, sabab sampeyan oneng ja' sampeyan gi' dhi'-andhi' se abagusan, se bakal ta' rosaga salanjangnga. 35 Daddi sampeyan ja' pegga' pangarep, sabab mon sampeyan paggun parcaja, sampeyan bakal narema'a opana se raja! 36 Sampeyan kodu sabbar, me' olle bisa alampa'agi kasokanna ELOHIM ban narema ponapa se ejanjiyagi Salerana. 37 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "Sakejja' aggi' bai, Salerana se rabuwa jareya tanto duli rabu; Salerana ta' kera rot-manyorot baktona. 38 Ban Tang ommat se bendher bakal parcaja'a ban bakal odhi'a; nangeng mon badha e antarana se nyorot, oreng jareya bi' Sengko' ta' ekaleburana." 39 Sampeyan sareng kaula sadaja banne ommat se nyorot ban nyaleyot. Sabaligga, sampeyan sareng kaula sadaja paneka ommat se parcaja ka ELOHIM ban se epasalamet.
1 Andhi' iman paneka artena yakin onggu ka sabarang se earep, artena gadhuwan kapastheyan ka pa-ponapa se ta' etengale mata. 2 Polana andhi' iman, reng-oreng jaman dhimen ekaleburi ELOHIM. 3 Polana andhi' iman, sampeyan sareng kaula sadaja ngarte ja' alam paneka ecepta'agi sareng dhabuna ELOHIM; daddi, ponapa se bisa etengale, kadaddiyan dhari ponapa se ta' bisa etengale. 4 Polana gadhuwan iman, Habil ngatorragi ka ELOHIM kurban se lebbi sae dhari kurbanna Kain. Polana imanna, Habil etarema sareng ELOHIM menangka oreng se sae, sabab nyata ELOHIM narema tor-atorra. Habil ampon seda, nangeng polana imanna jugan, salerana gi' abu-dhabu kantos samangken. 5 Polana andhi' iman, Henokh ta' seda, nangeng epaongga ebakta ka ELOHIM. Tadha' oreng settonga se manggi salerana, sabab salerana ampon epaongga sareng ELOHIM. E dhalem Alketab esebbuttagi ja' sabellunna Henokh epaongga, salerana masenneng panggaliyanna ELOHIM. 6 Mon ta' gadhuwan iman, tadha' oreng se bisa masenneng panggaliyanna ELOHIM. Sabab oreng se nyander ka ELOHIM kodu parcaja ja' ELOHIM badha, ban parcaja ja' ELOHIM apareng babales ka oreng se nyare Salerana. 7 Polana kaagungan iman, Ennoh eparenge oneng sareng ELOHIM pa-ponapa se bakal kadaddiyana e budhi are, se ta' eoladi salerana. Ennoh ta'at ka ELOHIM kantos abadhi kapal se saamponna ganeka pas ekaonenge ja' masalamet salerana ban sabalana. Kalaban sapaneka dunnya eokom, dineng Ennoh dibi' polana imanna sareng ELOHIM enyata'agi menangka oreng se sae. 8 Polana kaagungan iman, Ibrahim atoro' ka dhabuna ELOHIM e bakto ELOHIM makon salerana meyos ka nagara se ejanjiyagi ELOHIM ka salerana. Ibrahim laju meyos ta' kalaban oneng meyosa ka ka'imma. 9 Kalaban imanna Ibrahim daddi oreng manca e nagara se ejanjiyagi ELOHIM ka salerana. Ibrahim alenggi e ka'issa' e dhalem kemah. Sapaneka jugan Ishak sareng Yakub se narema janji se padha dhari ELOHIM. 10 Sabab Ibrahim teppa'na anante' kottha se erancana'agi ban se epaddek ELOHIM kalaban ngangguy dhasar se koko. 11 Polana kaagungan iman, Ibrahim bisa kaagungan pottra dhari Sara, maske Ibrahim ampon ce' seppona ban Sara dibi' jubeng. Ibrahim yakin ja' ELOHIM tanto neptebbi janjina. 12 Sanare Ibrahim e bakto ganeka akadi oreng se ampon mate badanna, nangeng salerana olle katoronan se ta' kabilang bannya'na -- akadi bannya'na bintang e langnge' ban beddhi e penggir sereng. 13 Reng-oreng ganeka sadaja paggun neggu'i imanna kantos pasedana. Reng-oreng ganeka ta' narema pa-ponapa se ejanjiyagi ELOHIM, nangeng coma nengale ban narema dhari jauna. Kalaban ganeka reng-oreng buru anyata'agi ja' aba'na namong oreng manca e bume paneka. 14 Oreng se adhabu sapaneka noduwagi kalaban terrang ja' aba'na teppa'na nyare nagara se daddiya tana aerra dibi'. 15 Banne nagara se ampon eonduri ka'issa' se epekkere reng-oreng ganeka. Sabab manabi sapaneka, reng-oreng ganeka ampon kaagungan kasempadan bannya' kaangguy abali ka nagara ganeka. 16 Nangeng nyatana reng-oreng ganeka talebat ngarep nagara se lebbi sae, enggi paneka nagara se e sowarga. Ganeka sababba ELOHIM ta' todhus manabi reng-oreng ganeka nyebbut Salerana ELOHIMna, sabab ELOHIM ampon nyadhiya'agi kottha kaangguy reng-oreng ganeka. 17 Jugan polana kaagungan iman Ibrahim ngatorragi Ishak menangka kurban e bakto eoji sareng ELOHIM. ELOHIM apareng janjina ka Ibrahim, nangeng Ibrahim ehlas massra'agi pottrana se namong settong tadha' pole. 18 ELOHIM ampon adhabu ka Ibrahim, "Lebat Ishak reya ba'na bakal olleya katoronan se ejanjiyagi Sengko' ka ba'na." 19 Ibrahim yakin ja' ELOHIM tanto sanggup maodhi' Ishak pole dhari sedana -- daddi, ekenneng koca' Ibrahim narema Ishak pole dhari sedana. 20 Polana kaagungan iman, Ishak ajanjiyagi kat-berkat ka Yakub sareng Esau kaangguy e budhi arena. 21 Polana kaagungan iman, sabellunna seda Yakub apareng berkadda ka tra-pottrana Yusup -- sambi nyandhar ka pentholla tekkenna sarta nyemba ka ELOHIM. 22 Polana kaagungan iman, Yusup -- e bakto para' seda'a -- abu-dhabu parkara ommat Isra'il dhari Messer ban apessen kodu epakadi ponapa jinazana. 23 Polana kaagungan iman oreng towana Mosa ngerrep pottrana ganeka kantos aomor tello bulan abidda saamponna lahir ka dunnya. Oreng towa ganeka ngoladi ja' Mosa ganeka bagus robana, ban se kadhuwa ganeka ta' tako' nerrak papakonna rato. 24 Polana kaagungan iman, saamponna raja Mosa ta' kasokan esebbut pottrana pottrena rato Messer. 25 Salerana asoka'an nanggung sangsara asareng ommadda ELOHIM se laen katembang odhi' dusa se madhateng kane'madan ban kasennengngan se coma kaangguy sabatara. 26 Mosa arassa lebbi aji eya-seya bit asmana Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM ganeka katembang ngaolle sadajana hartana nagara Messer sabab Mosa ngarep opa e budhi are. 27 Polana kaagungan iman Mosa adinggallagi Messer, ta' tako' ka babendunna rato. Mosa terros nojju ka tojjuwanna, akadi se ampon ngoladi ELOHIM se ta' katengal ka'issa'. 28 Polana imanna, Mosa mabadha Paska ban makon oreng ngetessagi dhara ka labangnga compo'na oreng Isra'il sopaja Malaekat Maot ta' mate'e ana' sareyangnga reng-oreng Isra'il ganeka. 29 Polana gadhuwan iman reng-oreng Isra'il bisa alengka Tase' Galagas, akadi se ajalan e tana se kerreng, dineng reng-oreng Messer eontal tase' ganeka e bakto ngoddi alengka'a tase' ganeka. 30 Polana gadhuwan iman reng-oreng Isra'il magujur gar-pagar batona Yerikho saamponna ngalenglenge pagar ganeka pettong are abidda. 31 Jugan polana gadhuwan iman, sondel se anyama Rahab ta' noro' epate'e sareng reng-oreng laenna se alaban ka ELOHIM, sabab Rahab ganeka narema kalaban sae reng-oreng Isra'il se nyendhemme mosona. 32 Daddi kaula bisa saos terros acaca, nangeng bakto kaula ta' cokop. Sabab kaula gi' ta' but-nyebbut parkara Gideyon, Barak, Simson, Yefta, Daud, Samuwel sareng bi-nabbi. 1Sam. 16:1--1To. 2:11, 1Sam. 1:1--25:1* 33 Polana kaagungan iman, reng-oreng ganeka makala karaja'an-karaja'an. Reng-oreng ganeka alampa'agi pa-ponapa se lerres, kantos narema ponapa se ejanjiyagi ELOHIM. Reng-oreng ganeka adunggem colo'na macan, 34 mate'e apoy se ce' rajana, lopot dhari peddhang se ecocowagi ka salerana. Reng-oreng ganeka ta' kaagungan kakowadan, nangeng daddi kowat; gaga' parjuga e dhalem paperrangan kantos makala kan-pasukanna bangsa manca. 35 Polana imanna, babine'an narema pole la-balana se ampon seda. Badha pole se ehlas eseksa kantos seda, ban ta' poron epabebas, polana terro epaodhi'a pole kaangguy settong kaodhi'an se lebbi sae. 36 Badha se eco-koco, epeccodi, erantay ban epamaso' ka penjara. 38:6* 37 Reng-oreng ganeka egarujuk sareng bato kantos seda, badha se eketthok sareng gargaji ban se epate'e sareng peddhang. Reng-oreng ganeka alalana ngagem kole'na dumba otaba kole'na embi'; reng-oreng ganeka mesken, ekaneyaja sareng eseksa. 38 Dunnya paneka banne kennengngan se pantes monggu ka reng-oreng ganeka. Reng-oreng ganeka alalana e ra-ara sareng e mo'-gumo', enneng e wa-guwa ban e bang-lobang e dhalem tana. 39 Saponapa rajana kamennangan se ekaolle reng-oreng ganeka polana imanna! Nangeng reng-oreng ganeka ta' narema ponapa se ejanjiyagi ELOHIM, 40 sabab ELOHIM kaagungan rancana se lebbi sae kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja. Rancana gapaneka enggi paneka ja' reng-oreng ganeka bakal daddiya samporna coma asareng sampeyan sareng kaula sadaja.
1 Parkara sampeyan sareng kaula sadaja dibi', e sakalenglengnga sampeyan sareng kaula ce' bannya'na sakse! Daddi ngereng buwang sadaja se maberra' sampeyan sareng kaula, sarta dusa se terros nalket ka aba' paneka. Ban ngereng pahoso' berka' e dhalem adduwan se badha e adha'an paneka. 2 Pekkeran tojjuwagi ka Isa, sabab Isa ganeka se andaddiyagi sampeyan sareng kaula gadhuwan iman sarta se meyara iman ganeka dhari dha'-adha'na kantos aher. Isa kowat nanggung sangsara e kaju salib! Salerana ta' parduli ja' seda e kaju salib paneka tamaso' barang se aeb. Salerana namong emot ka kagumbira'an se bakal ekarassa'a saamponna ganeka. Samangken Salerana alenggi e kanganna tahtana ELOHIM ban marenta asareng Salerana. 3 Ngereng kagali, saponapa sangsarana Isa ngadhebbi reng-oreng dusa se alaban ce' sarana ka Salerana! Daddi Sampeyan ja' kene' ate sarta pegga' pangarep. 4 Sabab e dhalem sampeyan abuwang sareng dusa, sampeyan ta' oneng abuwang kantos mangalocor dhara. 5 Ban ja' kantos sampeyan loppa ka babala'anna ELOHIM paneka, se eparengngagi ka sampeyan menangka tra-pottrana: "Na', gateyagi pagu-onggu pangajaranna Pangeran, ban ja' kene' ate mon Salerana duka ka ba'na. 6 Sabab Pangeran ngajar saneyap oreng se ekataresnae Salerana, sarta meccot saneyap oreng se eakone menangka pottrana." 7 Sampeyan kodu narema peccodda ELOHIM menangka pangajaran dhari eppa'na. Sabab ponapa badha ana' se ta' oneng eokom sareng eppa'na? 8 Mon sampeyan ta' noro' eokom akadi tra-pottrana se laen artena sampeyan banne pottrana se essa, nangeng pottra se ta' essa. 9 Sampeyan sareng kaula sadaja gadhuwan eppa' e dunnya. Eppa' ganeka ngajar sampeyan sareng kaula, dineng sampeyan sareng kaula padha ngormat ka eppa' ganeka. Daddi, ponapa pole ka Rama rohanina sampeyan sareng kaula se e sowarga, tantona kodu lebbi ngestowagi Salerana sopaja sampeyan sareng kaula odhi'. 10 Oreng towa se ngajar sampeyan sareng kaula e dunnya badha batessa baktona, menorot ponapa se ekarassa sae sareng oreng towa ganeka. Nangeng ELOHIM ngajar sampeyan sareng kaula kaangguy kabecce'anna sampeyan sareng kaula dibi', sopaja bisa daddi socce asareng Salerana. 11 Pajat lerres e bakto sampeyan sareng kaula sadaja eajar, okoman ganeka masompek ate, ta' masenneng ate. Nangeng saamponna ganeka, monggu ka sampeyan sareng kaula se ampon eajar, okoman ganeka andaddiyagi sampeyan sareng kaula sadaja odhi' menorot kasokanna ELOHIM, ban ngasellagi parasa'an sejahtera ka sampeyan sareng kaula sadaja. 12 Daddi pakowat tanangnga sampeyan se leca' ban to'odda sampeyan se ngetter ganeka! 13 Papaggun alomampa e jalan se rampa, sopaja sokona sampeyan se dippang ganeka ta' tasaleyo, nangeng la'-mala' daddi baras. 14 Ehteyarragi sopaja odhi' rokon sareng pasera'a saos. Ehteyarragi jugan kaangguy odhi' socce, malolo kaagem Pangeran. Sabab tadha' oreng settonga se bisa nengale Pangeran mon ta' odhi' kadi ganeka. 15 Jaga ja' kantos badha settonga se kalowar dhari rahmadda ELOHIM sopaja ta' kantos badha se daddi akadi bu-tombuwan se badha raconna e nga'-tengnga'anna sampeyan kantos madhateng kasossa'an ban marosak oreng bannya' bi' raconna ganeka. 16 Jaga ja' kantos badha se alako ma'seyat odhi'na otabana ta' ngargai ra-parkara se rohani, akadi se elakone Esau. Esau ajuwal ha'na menangka ana' sareyang coma polana terro kakanan satobung. 17 Sampeyan sadaja oneng ja' saamponna ganeka Esau terro narema'a berkat ganeka dhari ramana, nangeng etolak. Sabab sanare Esau nanges nyare jalan kaangguy malerres kasala'anna, kasempadan ganeka ampon tadha' pole. 18 Sampeyan ta' dhateng ngadhebbi barang akadi se eadhebbi bangsa Isra'il gi' dhimen. Se eadhebbi bangsa Isra'il gi' dhimen ganeka ekenneng gagap, enggi paneka Gunong Sinay ban apoyya se rabbang; bangsa Isra'il ngadhebbi papetteng ban angen barat; 19 bangsa Isra'il ngedhing monyena tarompet ban monye se nako'e. E bakto ngedhing sowara ganeka, reng-oreng Isra'il nyo'on ce' tarongguna sopaja sowara ganeka ta' abu-dhabu pole ka aba'na. 20 Sabab bangsa Isra'il ganeka ta' kowat ngedhing papakon se epanapa' bi' sowara ganeka. Sabab sowara ganeka adhabu, "Sapa se nyedding ka gunong reya, ta' parduli burun alas otabana sapa'a bai, kodu egarujuk pasampe' mate." 21 Se etengale reng-oreng Isra'il ganeka ce' hebadda kantos Mosa adhabu, "Sengko' tako' ban ngetter!" 22 Sabaligga sampeyan padha meyos ka Gumo' Siyon ban ka kotthana ELOHIM se odhi', enggi paneka Yerusalim se e sowarga sareng para malaekadda se abun-ebun. 23 Sampeyan ngereng kompolan se gumbira -- kompolanna tra-pottra sareyangnga ELOHIM, se ma-nyamana badha e dhalem dhaftar e sowarga. Sampeyan ngadhep ka ELOHIM, Hakimma sadajana ommat manossa. Sampeyan ngadhebbi errohna reng-oreng se sae, se ampon epasamporna. 24 Sampeyan rabu ngadhep Isa, Pangantarana parjanjiyan se anyar ganeka; sampeyan ngadhebbi dhara se etes-ketessagi se ajamin pa-ponapa se jau lebbi bagus dhari se ejamin bi' dharana Habil. 25 Daddi, sampeyan kodu te-ngate, ja' sampe' ta' kasokan meyarsa'agi Salerana se abu-dhabu ganeka. Reng-oreng se ta' poron merengngagi Salerana se rabu ka bume ban manapa' berta dhari ELOHIM, ta' bisa buru. Ponapa pole sampeyan sareng kaula paneka se meyarsa'agi Salerana se abu-dhabu dhari sowarga! Mon sampeyan sareng kaula ta' poron merengngagi Salerana, sampeyan sareng kaula sadaja ta' kera bisa lopot! 26 E bakto ganeka sowarana mabaridhu bume. Nangeng samangken Salerana ajanji, "Sakaleyan aggi' Sengko' magundhegga banne bume malolo, tape langnge' keya." 27 Oca' "sakaleyan aggi'" noduwagi ja' saantero dunnya se ampon ecepta'agi bakal epagundhegga ban epanyeseya, sopaja se gi' badha pera' kare se ta' bisa agundhek. 28 Daddi, sampeyan sareng kaula kodu asakalangkong ka ELOHIM, polana sampeyan sareng kaula sadaja narema dhari Salerana settong karaja'an se ta' bisa agundhek. Tore asakalangkong ban abakte ka ELOHIM kalaban hormat ban tako', menorot cara se ekasokane Salerana dibi'. 29 Sabab ELOHIMna sampeyan sareng kaula sadaja akadi apoy se makatononan.
1 Sampeyan kodu saleng taresna menangka reng-oreng Kristen se ataretanan. 2 Ja' ka-sengka narema oreng e compo'na sampeyan, sanare sampeyan gi' ta' kennal ka oreng ganeka. Sabab kalaban sapaneka, oneng badha oreng, epanggi narema malaekat e compo'na sanare oreng gapaneka ta' oneng. 3 Kaemodi reng-oreng se epenjara, anggep sampeyan jugan badha e penjara apolong sareng reng-oreng ganeka. Ban reng-oreng se ekaneyaja ban eseksa, kaemodi reng-oreng ganeka akadi sampeyan jugan ekaneyaja sareng eseksa akadi reng-oreng ganeka. 4 Oreng kodu hormat ka odhi' alake bine, daddi oreng lalake' ban babine' se alake bine kodu padha saleng esto. Oreng se odhi'na cemmer ban azina bakal eadilana bi' ELOHIM. 5 Ja' sampe' odhi'na sampeyan ekobasae pekkeran lebur ka pesse, nangeng panarema sareng ponapa se ekaandhi' sampeyan. Sabab ELOHIM ampon adhabu, "Bi' Sengko' ba'na ta' edina'a ban ta' edina'agiya." 6 Daddi sampeyan ban kaula bangal ngoca'a, "Pangeran tang Panolong, sengko' ta' tako'. Manossa ta' kera bisa apa-rapa ka sengko'." 7 Ja' paloppa ka pin-pamimpinna sampeyan se manapa' pessenna ELOHIM ka sampeyan. Tetene kadi ponapa odhi'na sareng sedana reng-oreng ganeka, ban tero imanna. 8 Isa Almasih paggun padha, gi' dhimen, samangken ban salanjangnga. 9 Ja' sampe' sampeyan nyaleyot polana sadajana pangajaran se ne-ane. Atena sampeyan sareng kaula sadaja kodu epakowat sareng rahmadda ELOHIM; ganeka se sae, banne epakowat polana atoran-atoran parkara kakanan. Reng-oreng se gi' dhimen atoro' ka atoran-atoran ganeka ta' olle pa-ponapa. 10 Sampeyan sareng kaula sadaja gadhuwan mezba kaangguy ngatorragi kurban ka ELOHIM. Mam-imam se aladine e Kemah Socce, ta' kengeng adha'ar kurban se badha e attas mezba ganeka. 11 Dharana keban se eatorragi menangka kurban kaangguy palebbaranna dusa, ebakta sareng imam agung ka Kennengngan Se Mahasocce, nangeng babathangnga keban ganeka dibi' eobbar e lowarra parkemahan. 12 Ganeka sababba Isa jugan seda e lowarra labang sakethengnga kottha kaangguy maberse ommadda dhari dusa sareng dharana dibi'. 13 Daddi, ngereng sampeyan sareng kaula sadaja nyabis ka Salerana e lowarra parkemahan ban noro' eya-seya asareng Salerana. 14 Sabab e bume tadha' kennengngan se langgeng kaangguy sampeyan sareng kaula; sampeyan sareng kaula sadaja nyare kennengngan se bakal dhateng. 15 Daddi, kalaban parantara'anna Isa, sampeyan sareng kaula sadaja kodu ji-moji ELOHIM; ganeka daddi kurban sokkorra sampeyan sareng kaula sadaja ka Salerana, se eatorragi kalaban ocabanna bibir kaangguy amolja'agi asmana. 16 Ja' loppa alako bagus ban saleng tolong, sabab ganeka ban-kurban se masenneng panggaliyanna ELOHIM. 17 Toro' parentana pin-pamimpinna sampeyan, ban patoro' oca' ka pin-pamimpin ganeka. Sabab reng-oreng ganeka ros-terrosan mekkere sokmana sampeyan sareng kaula sadaja, ban kodu atanggung jawab ka ELOHIM. Mon sampeyan atoro' ka pin-pamimpin ganeka, tanto pin-pamimpin ganeka bisa alako kalaban ate senneng; mon bunten, tanto reng-oreng ganeka alako kalaban ate sossa, ban ganeka ta' ngontonge ka sampeyan. 18 Sampeyan terros adu'a nyo'onnagi kaula sadaja. Kaula sadaja yakin ate kaula sadaja morne, sabab e dhalem parkara ponapa'a saos kaula sadaja ajalannagi sabarang se lerres. 19 Kaula kong-langkong nyo'ona kalaban gu-onggu, sopaja sampeyan nyo'onnagi kaula sopaja ELOHIM duli abakta kaula abali ka sampeyan. 20 ELOHIM ampon maodhi' pole Guste Isa. Lantaran sedana samangken paneka Salerana daddi Pangowan Se Agung kaangguy sampeyan sareng kaula sadaja, enggi paneka ba-dumbana. Sedana ganeka jugan se maessa parjanjiyan se langgeng se ebadhi ELOHIM sareng sampeyan ban kaula sadaja. 21 Moga-moga ELOHIM somberra sejahtera ganeka agenna'e sampeyan sareng sadaja se sae se ekaparlo sampeyan kaangguy ajalannagi kasokanna. Moga-moga kalaban parantara'anna Isa Almasih, ELOHIM alampa'agi e dhalem sampeyan sareng kaula sadaja ponapa se daddi kasokanna. Tore molja'agi Almasih salanjangnga! Amin! 22 Kaula nyo'ona sopaja sampeyan agateyagi babala'an kaula paneka kalaban sabbar, sabab sorat kaula paneka ce' lanjangnga. 23 Sampeyan kodu oneng ja' taretan Timotiyus ampon epakalowar dhari penjara. Mon Timotiyus ampon entar ka kennengngan kaula paneka, bi' kaula ebakta'a mon kaula entar ka sampeyan. 24 Panapa'agi salam kaula ka pin-pamimpinna sampeyan ban ka sadajana ommadda ELOHIM. Tarema jugan salam dhari tan-taretan e Itali. 25 Moga-moga Pangeran aberkadi sampeyan sadaja, taretan.
1 Tan-taretan ommadda ELOHIM sadajana se acar-pencar sadunnya! Salam dhari kaula, Yakobus, abdina ELOHIM ban abdina Guste Isa Almasih. 2 Tan-taretan, mon sampeyan ngalame acem-macem coba, sampeyan kodu arassa ontong. 3 Sabab sampeyan oneng, ja' mon sampeyan paggun parcaja ka Pangeran e bakto ngalame coba, kaontonganna sampeyan enggi paneka: sampeyan daddi kowat atena. 4 Jaga sopaja kakowadanna atena sampeyan ganeka atamba terros kantos sampeyan samporna onggu ban ta' kakorangan e dhalem parkara ponapa'a saos. 5 Mon badha e antarana sampeyan se ta' bicaksana, nyo'on ka ELOHIM, tanto oreng ganeka sareng ELOHIM eparenge kabicaksana'an ganeka; sabab ka sadajana oreng, ELOHIM apareng kalaban lamba' sareng bellas ase. 6 Nangeng, oreng se nyo'on kodu parcaja; ta' kengeng mangmang. Sabab oreng se mangmang padha sareng omba' e tase' se etongngo' angen san-kassannagi. 7 Oreng se kadi ganeka ta' teptep pekkeranna; ta' bisa motose pa-ponapa e dhalem sadajana lalakonna. Daddi, oreng ganeka ta' osa jugan ngarep narema'a pa-ponapa dhari ELOHIM. 9 Oreng Kristen se mesken kodu perak manabi epatenggi sareng ELOHIM. 10 Ban oreng Kristen se sogi kodu perak jugan manabi ekababa'agi sareng ELOHIM. Sabab oreng se sogi bakal mosna'a akadi kembangnga rebba. 11 E bakto are moncar ban panassa ngeltak, rebba ganeka pas elop, kantos kembangnga ronto ban elang kabagusanna. Sapaneka jugan oreng se sogi, bakal ancora e bakto ajalannagi usahana. 12 Pojur onggu oreng se kowat e dhalem ngadhebbi coba. Sabab saamponna ahasel nanggung coba ganeka, oreng ganeka bakal narema'a opana, enggi paneka odhi' se ejanjiyagi ELOHIM ka pasera'a saos se taresna ka Salerana. 13 Manabi oreng egudha coba se kadi gapaneka, ta' kengeng pas ngoca', "Areya gudha'an dhari ELOHIM," sabab ELOHIM ta' ekenneng gudha sareng kajahadan, jugan ta' agudha pasera'a saos. 14 Nangeng oreng tagudha manabi tanoro' sareng tagiyur sareng pangaterrona dibi' se jahat. 15 Saamponna ganeka, manabi pangaterro se jahat ganeka etorodi, laju daddi dusa; dineng dusa, manabi ampon mateng, laju madhateng pate. 16 Ja' sampe' sampeyan ekenneng tepo, tan-taretan se kakase! 17 Saneyap papareng se sae sareng sadajana persen se samporna, asalla dhari sowarga; etoronnagi sareng ELOHIM, se nyepta'agi sadajana se tera' e langnge'. Salerana ganeka ELOHIM se ta' aoba, sareng ta' ngoba madhateng papetteng ponapa'a saos. 18 Kalaban karsana dibi' ELOHIM kalaban dhabuna madaddi sampeyan sareng kaula sadaja tra-pottrana. Sopaja sampeyan sareng kaula kengenga kennengngan se paleng sae e antarana sadajana mahlok cepta'anna. 19 Kaemodi paneka, tan-taretan se kakase! Saneyap oreng kodu ceppet meyarsa, namong ta' gancang acaca sareng ta' ceppet peggel. 20 Oreng se peggel ta' bisa alako sae se masenneng panggaliyanna ELOHIM. 21 Daddi buwang sadaja kabiyasa'an se kotor sareng jahat. Tarema kalaban andhap asor sadajana dhabuna ELOHIM se etamen e dhalem atena sampeyan, sabab dhabuna ELOHIM ganeka agandhu' kakowadan kaangguy masalamet sampeyan. 22 Lakone sadaja se edhabuwagi ELOHIM; banne namong meyarsa'agi malolo, sabab manabi sapaneka sampeyan nepo salerana dibi'. 23 Oreng se meyarsa dhabuna ELOHIM, tape ta' ajalannagi dhabu gapaneka, padha sareng oreng se nengale mowana dibi' se sabendherra e dhalem kaca. 24 Saamponna netene robana epagu-onggu, oreng gapaneka laju ondur, terros loppa kadi ponapa robana gapaneka. 25 Hokomma ELOHIM samporna, sareng agandhu' kakowadan kaangguy mamardika manossa. Ban oreng se ajar sareng agateyagi kalaban gu-onggu sareng ajalannagi kom-hokom gapaneka, banne namong merengngagi saos laju maloppa, oreng gapaneka bakal eberkadana sareng ELOHIM e dhalem sadajana lalakonna. 26 Manabi badha oreng se apangrasa ta'at ka agamana, tape ta' ajaga jilana, oreng ganeka nepo aba'na dibi'; baktena ka ELOHIM tadha' gunana. 27 Kata'adan se morne ka agama menorot pamanggina ELOHIM Rama enggi paneka: nolong na'-kana' jatim sareng reng-oreng randha e dhalem kasossa'anna, sarengngan pole ajaga sopaja aba'na ta' kantosa erosak sareng dunnya paneka.
1 Tan-taretan! Menangka oreng se parcaja ka Guste Isa Almasih Pangeran Se Mahamolja, sampeyan ja' ada'-bida'agi oreng adhasar ka sadaja se katengal dhari lowar. 2 Sabab mon badha oreng sogi se asello' emmas sareng akalambi bagus entar ka papanggiyanna sampeyan; saamponna ganeka pas dhateng oreng se mesken se akalambi bing-carbing, 3 sampeyan lebbi ngormadi oreng se akalambi sae. Sampeyan adhabu ka oreng gapaneka, "Ngereng eatore lenggi e korse se paleng sae paneka," tape ka oreng se mesken sampeyan adhabu, "Manjeng e ka'issa'," otaba "alenggi e baba, e palesteran paneka." 4 Mon sapaneka sampeyan ada'-bida'agi sasamana sareng ngargai oreng adhasar ka pekkeran se juba'. 5 Peyarsa'agi, tan-taretan se kakase! Oreng se mesken e dunnya paneka epele ELOHIM epadaddiya oreng se sogi e dhalem iman. Reng-oreng ganeka bakal daddiya ommadda ELOHIM akadi se ejanjiyagi ELOHIM ka reng-oreng se taresna ka Salerana. 6 Tape sampeyan ya-nyeya oreng mesken! Mangkana reng-oreng sogi se kejjem ka sampeyan sarta ngeret sampeyan ka pangadilan! 7 Reng-oreng sogi ganeka se ya-nyeya nyamana sampeyan se kahormadan paparengnga ELOHIM ka sampeyan! 8 Sampeyan ampon lerres, manabi sampeyan ajalannagi hokomma Karaja'an se esebbuttagi e dhalem Alketab paneka, "Taresnae sasamana ba'na akantha taresnana ba'na ka aba'na dibi'." 9 Tape manabi sampeyan ada'-bida'agi oreng menorot kabadha'an lowarra, sampeyan dusa, ban hokomma ELOHIM anyata'agi sampeyan oreng se nerrak hokom. 10 Oreng se nerrak sala settongnga hokomma ELOHIM, padha sareng nerrak sadajana hokom ganeka. 11 Sabab se adhabu, "Ja' azina," ganeka jugan se adhabu, "Ja' mate'e oreng." Daddi, manabi sampeyan ta' ajina, tape mate'e oreng, sampeyan daddi oreng se nerrak hokom jugan. 12 Tore abu-dhabu otaba aponapa'a saos menangka oreng se eadilana menorot hokomma ELOHIM se mamardika manossa. 13 Sabab ELOHIM ta' kera noduwagi bellas asena ka oreng se ta' bellas ka oreng laen. Tape bellas ase paneka ngongkole okoman! 14 Tan-taretan! Ponapa gunana oreng ngoca' "Sengko' reya oreng se parcaja", manabi imanna ganeka ta' eduduwagi e dhalem lalakonna? Ponapa iman se kadi gapaneka bisa masalamet aba'na? 15 Ompamaepon badha taretan lalake' otaba babine' se ta' gadhuwan kalambi sareng ta' cokop se eteddha'a re-saarena. 16 Ponapa gunana sampeyan adhabu ka oreng ganeka, "Eatore agem rasogan se anga' ban eatore manabi adha'ara!" -- manabi sampeyan ta' kasokan apareng ka oreng ganeka pa-ponapa se ekabuto e dhalem odhi'na? 17 Sapaneka jugan sareng iman, manabi ta' eduduwagi e dhalem lalakon, iman ganeka tadha' gunana. 18 Olle daddi badha oreng se ngoca', "Badha oreng se asandhar ka iman ban badha oreng se asandhar ka lalakonna." Kaula nyaoda sapaneka, "Duduwagi ka kaula kadi ponapa oreng bisa gadhuwan iman tape ta' etoro'e lalakon. Kaula noduwagiya ka sampeyan kalaban lalakon ja' kaula gadhuwan iman." 19 Ponapa sampeyan parcaja ja' ELOHIM paneka pera' settong, ta' enggi? Roh-erroh jugan parcaja, ban gujuden katako'en! 20 Sampeyan budhu! Ponapa parlo ebukteyagi ka sampeyan ja' iman se ta' etoro'e lalakon paneka tadha' gunana? 21 Oladi saos Ibrahim bangatowana sampeyan sareng kaula sadaja. Salerana etarema kalaban sae sareng ELOHIM lantaran lalakonna, enggi paneka e bakto ngatorragi Ishak, pottrana, ka ELOHIM, e attassa mezba. 22 Daddi terrang ja' iman kodu eduduwagi sareng lalakon sopaja samporna. 23 Ganeka cocok sareng ayadda Alketab se amonye, "Ibrahim parcaja ka ELOHIM, ban lantaran kaparcaja'anna jareya, ELOHIM narema Ibrahim menangka oreng se alampa'agi kasokanna ELOHIM." Lantaran ganeka Ibrahim esebbut "Sobadda ELOHIM". 24 Daddi terrang samangken ja' oreng etarema kalaban sae sareng ELOHIM polana sadaja se elakone oreng ganeka, banne namong lantaran imanna malolo. 25 Oladi jugan Rahab, sondel ka'issa'. Se etarema kalaban sae sareng ELOHIM polana lalakonna, enggi paneka e bakto narema ta-matana bangsa Isra'il e compo'na sarta apareng partolongan kantos ta-mata ganeka bisa buru lebat jalan laen. 26 Daddi, akadi badan paneka manabi tadha' errohna daddi mate, sapaneka jugan iman se ta' etoro'e lalakon paneka mate.
1 Tan-taretan, e antarana sampeyan ja' nya'-bannya' se terro daddiya guru. Sabab sampeyan oneng, ja' oreng se daddi guru bakal eadilana lebbi kerras dhari reng-oreng laenna. 2 Sadajana oreng serreng abadhi kasala'an. Tape manabi oreng ta' oneng abadhi sala e dhalem cacana, oreng ganeka samporna, se bisa ngobasae aba'epon. 3 Manabi jaran ekaddhali'i sopaja atoro' ka kasokanna sampeyan, sampeyan bisa ngobasae sadajana badanna jaran ganeka. 4 Ngala' conto laen, kapal. Sanajjan kapal paneka ce' rajana, sareng esothok bi' angen raja, nangeng ekenneng ator sareng kamoddhi se ce' kene'na, menorot karebba jurmoddhina. 5 Sapaneka jugan sareng jilana manossa; sanajjan kene' bisa bong-nyombongngagi aba' parkara barang se ja-raja. Tore pekker saponapa rajana alas se bisa katonon polana apoy se ce' kene'na! 6 Jila padha sareng apoy. E dhalem badan daddi somberra kajahadan se mabalattra kajahadan ka saantero aba' paneka. Kalaban apoy se asalla dhari naraka jila mapotthon sadajana odhi'na manossa. 7 Sadajana burun alas se galak, mano', keban se agalajar sarta juko' bisa epanotot, sareng ampon epanotot bi' manossa. 8 Tape jilana manossa ta' ekenneng panotot sareng pasera'a saos. Jila ganeka jahat ban ta' bisa ekobasae; possa' ban racon se mamateyan. 9 Jila ganeka eangguy asakalangkong ka Pangeran ban ka Rama, nangeng jugan kaangguy abasto sasama manossa, se ampon ecepta'agi menorot ropana ELOHIM. 10 Dhari colo' se settong kalowar ca'-oca' asakalangkong nangeng jugan ca'-oca' babaston. Masthena ta' sapaneka! 11 Ba' badha'a somber se agili aeng tabar ban aeng pae' dhari settong somber? 12 Bungkana ara, tan-taretan, ta' bisa abuwa jaitun, ban bungkana anggur ta' bisa abuwa ara. Somber se accen ta' bisa makalowar aeng tabar. 13 Mon e antarana sampeyan badha se bicaksana sareng tenggi buddina, duduwagi ganeka sareng odhi' se sae kalaban ngalakone sabarang se sae, se etoro'e kaandhapasoran sareng kabicaksana'an. 14 Nangeng manabi sampeyan tamburuwan, sake' ate ban mentingngagi aba'na dibi', sampeyan ja' ngedirragi kabicaksana'an ganeka, sabab kalaban sapaneka sampeyan alik-balik berta se lerres dhari ELOHIM. 15 Kabicaksana'an se kadi ganeka banne dhari sowarga asalla. Asalla dhari dunnya, dhari napsona manossa, ban dhari setan. 16 E ka'imma badha tamburuwan sarta sepat mentingngagi aba' dibi', e gadhiya badha rarusun ban sadajana lalakon jahat. 17 Nangeng oreng se gadhuwan kabicaksana'an se asalla dhari attas, oreng ganeka nomer settong morne; nomer dhuwa'na ta' lebur atokaran, laba ban toro' oca'. Possa' ban bellas ase sarta ngasellagi kon-lalakon se sae. Ta' ro'-noro' ban ta' tha'-kantha'an. 18 Pajat kabecce'an paneka hasella ne-bine karokonan se etamen bi' reng-oreng se ta' lebur atokaran.
1 Dhari ka'imma asalla keket sareng tokar e antarana sampeyan? Asalla gu ta' dhari pangaterro-pangaterro se terros saos aperrang e dhalem aba' paneka kaangguy nyare kasennengngan e dunnya? 2 Sampeyan terro, tape ta' bisa ngaolle, daddi sampeyan pas mateyana oreng! Sampeyan samangat, tape ta' ahasel ngaolle se ekaterrowe, sampeyan laju atokar ban akeket. Sampeyan ta' olle pa-ponapa, sabab ta' nyo'on ka ELOHIM. 3 Ban sanare sampeyan nyo'on, sampeyan ta' kera eparenge, sabab tojjuwanna parmenta'anna sampeyan juba'; se epenta sampeyan pera' kaangguy kapentinganna dibi'. 4 Sampeyan oreng se ta' esto! Sampeyan ba' onenga ja' mon sampeyan akanca sareng dunnya sampeyan daddi mosona ELOHIM? 5 Sampeyan ja' ngera Alketab tadha' dhasarra nyebbuttagi, "E dhalem manossa ELOHIM mamaso' erroh se kerras pangaterrona." 6 Maske sapaneka, rahmadda ELOHIM se eparengngagi ka manossa akowadan dhari pangaterrona erroh ganeka. Ganeka sababba e dhalem Alketab esebbuttagi jugan, "ELOHIM nangtang oreng se sombong, tape sabaligga neser ka oreng se andhap asor." 7 Daddi tore pata'at ka ELOHIM, laban Iblis; tanto Iblis ganeka buru dhari sampeyan. 8 Semma'e ELOHIM, ban ELOHIM bakal nyemma'ana sampeyan. Berse'e tanangnga sampeyan, reng-oreng se dusa! Ban paberse atena sampeyan, reng-oreng se acangka atena! 9 Sampeyan kodu atobat ban nanges pakaja; gella'na sampeyan gante'e tangesan, ban kagumbira'anna sampeyan gante'e kasossa'an! 10 Sampeyan kodu marendha e ajunanna Pangeran, sopaja sampeyan epatenggi sareng Pangeran. 11 Tan-taretan, sampeyan ja' saleng cale ban ja' saleng sala'agi. Oreng se nyale ban nyala'agi tan-taretanna se padha Kristen, padha ban nyale sarta nyala'agi hokomma ELOHIM. Ban mon sampeyan nyala'agi hokomma ELOHIM, artena sampeyan ta' atoro' ka kom-hokom ganeka, tape daddi hakimma. 12 Mangkana pera' settong se kaagungan ha' apareng hokom ka manossa ban ngadili manossa. Enggi paneka ELOHIM se kobasa masalamet sareng matompes. Daddi, pasera sampeyan paneka me' nyala'agiya sasama manossa? 13 Tan-taretan se ngoca', "Are teya sengko' entara ka kottha ano ban ennengnga e jadhiya sataon abidda kaangguy adagang ban nyare pesse," -- peyarsa'agi babala'an kaula paneka. 14 Ponapa se bakal kadaddiyana ka odhi'na sampeyan lagguna, sampeyan dibi' ta' oneng! Sampeyan paneka pera' padha sareng okos se sakejja' etangale ban sakejja' aggi' elang. 15 Masthena sampeyan adhabu sapaneka, "Mon daddi kasokanna Pangeran, sengko' bariya'a otaba bariya'a." 16 Nangeng samangken sampeyan sombong ban asebbal. Sadajana sebbal ganeka sala. 17 Daddi, oreng se oneng ponapa se bagus se kodu elakone tape ta' ngalakone ganeka, oreng ganeka dusa.
1 Tan-taretan se sogi! Peyarsa'agi babala'an kaula paneka. Sampeyan kodu molar sabab sampeyan bakal nanggunga sangsara! 2 Dunnyana sampeyan ampon bucco'. Rasoganna sampeyan ampon ekakan raprap. 3 Emmas ban salakana sampeyan ampon tattaen. Tattaenna ganeka bakal daddiya sakse se nyala'agiya sampeyan, se matadha'a badanna sampeyan akadi apoy. Sampeyan ampon nompo' dunnya e jaman se para' napa'a ka aher paneka. 4 Sampeyan ta' majar opana reng-oreng se alako e teggalla sampeyan. Samangken peyarsa'agi serrona reng-oreng ganeka! Reng-oreng se makompol hasella tanana sampeyan, aera' menta tolong, ban cerrengnga reng-oreng ganeka kapeyarsa ka ELOHIM, Pangeran Se Mahakobasa. 5 Sampeyan ampon odhi' mewah ban ane'madi kasennengngan e dunnya paneka. Sampeyan katon teppa'na malempo aba' kaangguy are panyambelliyan. 6 Sampeyan ngokom ban mate'e reng-oreng se ta' sala, ban reng-oreng ganeka ta' alaban ka sampeyan. 7 Daddi, Tan-taretan, pasabbar sampeyan, sampe' Pangeran rabu. Oladi saponapa sabbarra oreng tane se anante' kantos tanana aberri' hasel se arga ka aba'na. Oreng tane ganeka sabbar anante' toronna ojan e mosem ronto ban ojan e mosem nyemme. 8 Sampeyan kodu pasabbar paraja ate jugan, sabab Arena Pangeran ampon para'. 9 Ja' aseddhiyan ban ja' saleng nyala'agi sopaja sampeyan ta' eokom sareng ELOHIM. Kaemodi! Hakim ampon semma', para' rabuwa. 10 Tan-taretan, kaemodi bi-nabbi se abu-dhabu kalaban asmana Pangeran, sadaja padha sabbar sareng kowat nanggung kasangsara'an. Kaconto reng-oreng ganeka. 11 Reng-oreng ganeka ekoca' senneng polana sabbar sareng kowat nanggung kasossa'an. Sampeyan ampon mereng parkara kasabbaranna Ayyub, ban sampeyan oneng kadi ponapa dhi-budhina ELOHIM aberkadi salerana. Sabab Pangeran paneka bellas ase sareng becce' ate. 12 Se paleng parlo tan-taretan: Sampeyan ja' asompa, sanare bit nyamana langnge' otaba bume otaba ponapa'a saos. Dhabuwagi saos "enggi" mon sampeyan pajat amaksod enggi, ban dhabuwagi "bunten" manabi sampeyan pajat amaksod bunten. Sopaja sampeyan ta' ekenneng okomanna ELOHIM. 13 Manabi e antarana sampeyan badha se sossa, adu'a saos. Manabi badha se senneng, nyanye ngagungngagi ELOHIM. 14 Manabi badha se songkan, ngone'e pin-pamimpinna jema'at. Ban pin-pamimpinna jema'at ganeka kodu nyo'onnagi se songkan ganeka, sareng abuliddagi mennya' ka se sake' kalaban asmana Pangeran. 15 Manabi du'ana reng-oreng ganeka etoro'e kayakinan, tanto se sake' epabaras sareng Pangeran, sarengngan pole sa-dusana tanto esapora. 16 Daddi sampeyan kodu saleng ngakone dusana, sopaja sampeyan epabarasa. Du'ana oreng se ngestowagi kasokanna ELOHIM agandhu' kakowadan se raja. 17 Eliya padha manossana sareng sampeyan ban kaula. Salerana adu'a kalaban gu-onggu ate, nyo'on sopaja tadha'a ojan; ban ongguwan, tadha' ojan toron e nagara ganeka tello taon satengnga abidda. 18 Saamponna ganeka Eliya adu'a pole, langnge' laju matoron ojan kantos tana makalowar hasel pole. 19 Tan-taretan! Manabi e antarana sampeyan badha se ta' atoro' pole ka pangajaran se dhari ELOHIM, pas badha oreng laen se mabali oreng ganeka ka ELOHIM, 20 kaemodi ayat paneka: Pa'-sapa'a mabali oreng se dusa dhari jalanna se sala ka jalan se bendher, oreng jareya masalamet sokmana oreng se dusa jareya dhari pate ban daddi sababba bannya' dusa laenna esapora. Salam sengko', Yakobus
1 Tan-taretan ommat peleyanna ELOHIM, se acar-pencar e nagara manca e dhaera Pontus, Galatia, Kapadokiya, Asia ban Bitiniya! Kaula, Petrus, rasulla Isa Almasih, ngarep moga-moga ELOHIM marenge berkat sareng sejahtera se sabannya'na ka sampeyan. Sampeyan epele epadaddi ommadda ELOHIM menorot rancanana ELOHIM Rama. Ban Errohna ELOHIM ampon madaddi sampeyan ommat se socce, malolo kaagem ka ELOHIM, sopaja sampeyan ta'at ka Isa Almasih sarta epasocce sareng dharana. 3 Tore asokkor ka ELOHIM, Ramana Guste Isa Almasih! Sabab ELOHIM paneka talebat raja bellas asena ka sampeyan sareng kaula sadaja, kantos apareng odhi' se anyar ka sampeyan sareng kaula sadaja kalaban maodhi' pole Isa Almasih dhari sedana. Ganeka madhateng pangarebban se koko ka sampeyan sareng kaula sadaja. 4 Sampeyan sareng kaula sadaja ngarep narema'a kat-berkat se esadhiya'agi ELOHIM ka ommadda, enggi paneka kat-berkat se esempen ELOHIM e sowarga, daddi ta' kera rosak otaba bucco' otaba lontor. 5 Sadaja ganeka eparengngagi ka sampeyan, polana sampeyan parcaja ka ELOHIM. Daddi sampeyan ejaga bi' kobasana ELOHIM sopaja sampeyan narema kasalameddan se ampon epasadhiya enyata'agiya e aher jaman. 6 Daddi sampeyan kodu paperak, maske samangken kaangguy sabatara bakto sampeyan sossa polana ngadhebbi acem-macem coba. 7 Maksodda kaangguy abukteyagi ponapa sampeyan parcaja onggu ka Pangeran ponapa bunten. Emmas se bisa rosak saos eoji bi' apoy. Mangkana imanna sampeyan lebbi arga dhari emmas, daddi kodu eoji jugan sopaja koko. Kalaban sapaneka sampeyan bakal ealemma sareng ehormadana ban epatenggiya e are Isa Almasih rabu pole. 8 Sampeyan taresna ka Salerana, maske gi' dhimen sampeyan ta' ngoladi Salerana. Ban sampeyan parcaja ka Salerana maske samangken sampeyan ta' ngoladi Salerana. Ganeka sababba sampeyan perak, ban ngarassa'agi kasennengngan se agung se ta' kaocap. 9 Sabab tojjuwanna imanna sampeyan ampon ekaolle, enggi paneka kasalameddanna sokmana sampeyan. 10 Kasalameddan ganeka se etalektegi sareng para nabbi; ban bi-nabbi ganeka aramallagi parkara berkat se eparengngagi ELOHIM ka sampeyan. 11 Bi-nabbi ganeka nalektegi kadi ponapa ban bila parkara ganeka se kalakona, se ekamaksod sareng Errohna Almasih se badha e dhalem reng-oreng ganeka. E bakto ganeka Errohna anobuwattagi ka reng-oreng ganeka parkara kasossa'an-kasossa'an se kodu etanggung Almasih ban parkara kaagunganna se nyosola saamponna ganeka. 12 Ka bi-nabbi ganeka ELOHIM apareng oneng ja' ponapa saos se eastane bi-nabbi ganeka banne kaangguy kaparlowanna aba'na dibi', nangeng kaangguy kaparlowanna sampeyan, enggi paneka pa-ponapa se samangken paneka ampon epeyarsa sampeyan ce' terrangnga dhari reng-oreng se abakta Kabar Bagus parkara Isa Almasih. Reng-oreng ganeka manapa' sadajana parkara ganeka ka sampeyan kalaban kobasana Errohna ELOHIM se ekerem Salerana dhari sowarga. La'-mala' kat-malaekat terro onenga jugan parkara kabar se eberta'agi reng-oreng ganeka. 13 Daddi sampeyan kodu asadhiya. Te-ngate, ban ngarep ja' nga-satengnga ka berkat se eparengngagiya ka sampeyan e bakto Isa Almasih rabu pagi'. 14 Pata'at ka ELOHIM, ban ja' odhi' norodi pangaterrona sampeyan se lamba', e bakto sampeyan gi' ta' oneng ka ELOHIM. 15 Sabaligga, e dhalem sadajana se elakone sampeyan, sampeyan kodu socce, akadi ELOHIM se nembali sampeyan paneka socce. 16 E dhalem Alketab esebbuttagi, "Ba'na kodu socce, sabab Sengko' socce." 17 Sampeyan nyebbut Rama ka ELOHIM e bakto sampeyan adu'a ka Salerana. ELOHIM ganeka se ahakime manossa satembang sareng lalakonna bang-sebang ta' kalaban ada'-bida'agi oreng. Daddi, saabidda sampeyan gi' odhi' e dunnya paneka, sampeyan kodu ngagungngagi ELOHIM e dhalem odhi'na. 18 Sabab sampeyan oneng ponapa se ebajarragi kaangguy mamardika sampeyan dhari odhi' se parcoma, barisanna bangatowana sampeyan. Bajaranna banne barang se bisa rosak akadi salaka otabana emmas, 19 bajaranna ce' tenggina argana, enggi paneka Almasih dibi', se akadi dumba se tadha' calena se ekurbannagi ka ELOHIM. 20 Almasih epele sareng ELOHIM sabellunna dunnya paneka ecepta'agi. Ban e re-are e bakto ampon para' napa'a ka aher jaman paneka, Salerana rabu ka dunnya sopaja sampeyan epasalamedda. 21 Kalaban lebat Almasih sampeyan parcaja ka ELOHIM se maodhi' pole Salerana saamponna seda sarta amolja'agi Salerana. Daddi ELOHIM se eparcaja sampeyan, ban se daddi pangarebbanna sampeyan. 22 Sarrena sampeyan ta'at ka pangajaran se dhari ELOHIM sampeyan maberse aba', sarta ehlas taresna ka reng-oreng se saiman, sampeyan kodu padha saleng taresna kalaban gu-onggu. 23 Sabab lebat dhabuna ELOHIM se odhi' sareng se langgeng ka'issa', sampeyan ampon ebadhi manossa anyar se lahir banne dhari manossa, tape dhari Rama se langgeng. 24 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Ommat manossa reya kabbi akantha rebba, ban kamolja'anna akantha kembangnga rebba. Rebbana elop, kembangnga ngalotor; 25 tape dhabuna Pangeran paggun saabidda." Dhabu ganeka Kabar Bagus se ampon eberta'agi ka sampeyan.
1 Daddi, buwang sadajana kajahadan; ambuwi se lecegan, ja' monafek. Ja' ere, sarengngan ja' ya-nyeya oreng. 2 Sampeyan kodu pakadi babaji' se buru lahir, ros-terrosan pelka' nyare susu rohani se morne. Kalaban sapaneka sampeyan bakal atamba'a raja sareng epasalamedda. 3 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Ba'na la tao dibi' saapa saena Pangeran reya." 4 Daddi ngereng nyander ka Pangeran, se akadi bato se odhi', bato se ebuwang sareng manossa polana eanggep tadha' gunana, tape se epele ELOHIM menangka bato se aji. 5 Sampeyan akadi to-bato se odhi', daddi kodu kasokan eangguy maddek padalemman socce se rohani. Kennengnganna sampeyan daddi mam-imam se odhi' malolo kaagem ka ELOHIM, ban se kalaban parantara'anna Almasih ngatorragi ka ELOHIM ban-kurban rohani se ekasokane ELOHIM. 6 Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Sengko' mele bato se aji, se bi' Sengko' esaba' e Siyon egabay bato otama, ban oreng se parcaja ka Salerana ta' kera epakoceba." 7 Bato gapaneka ce' ajina ka sampeyan se parcaja. Nangeng, ka oreng se ta' parcaja, padha sareng se esebbuttagi e dhalem Alketab: "Bato se ta' eangguy bi' kang-tokang rowa nyatana daddi bato se paleng otama," 8 ban, "Jareya bato se matatandhungan oreng, bato se malabuwan oreng." Reng-oreng ganeka tatandhung polana ta' parcaja ka dhabuna ELOHIM. Kadi gapaneka katantowanna ELOHIM kaangguy reng-oreng ganeka. 9 Nangeng sampeyan bangsa peleyan, mam-imam se aladine rato, bangsa se socce, malolo kaagunganna ELOHIM, ommadda ELOHIM dibi', se epele ELOHIM ban etembali ELOHIM epakalowar dhari pettengnga epamaso' ka dhalem tera'na Salerana se tar-kataran sopaja sampeyan mabalattra berta parkara sadajana lalakon raja se elampa'agi Salerana. Tit. 2:14* 10 Gi' dhimen sampeyan banne ommadda ELOHIM, tape samangken sampeyan ommadda. Gi' dhimen sampeyan ta' ekabellasi ELOHIM, tape samangken sampeyan ampon narema bellas asena. 11 Tan-taretan sadaja, sampeyan paneka oreng manca e dunnya paneka. Daddi kaula nyo'ona gu-onggu ka sampeyan, ja' norodi napsona manossa se ros-terrosan aperrang sareng sokma. 12 Tengka gulina sampeyan e adha'na oreng se gi' kennal ka Pangeran kodu pace' saena, sopaja manabi sareng reng-oreng ganeka sampeyan epetenna ekoca' oreng jahat, reng-oreng ganeka tapaksa ngakone lalakonna sampeyan se sae, kantos amolja'agi ELOHIM e are parabuna. 13 Bit asmana Pangeran, sampeyan kodu hormat sareng kodu atoro' ka manossa se neggu' kakobasa'an: ka Kaisar se ngastane kakobasa'an se paleng tenggi, 14 jugan ka gubennor se epele sareng Kaisar kaangguy ngokom oreng se alako jahat ban kaangguy ngargai oreng se alako sae. 15 Sabab se daddi kasokanna ELOHIM sopaja sampeyan notop bibirra reng-oreng se budhu cacana kalaban sadajana lalakonna sampeyan se sae. 16 Sampeyan kodu odhi' akadi oreng se mardika, tape kamardika'anna sampeyan ganeka ja' angguy notobi kajahadan; sabaligga sampeyan kodu odhi' menangka abdina ELOHIM. 17 Argai sadajana oreng, kaneserre tan-taretanna sampeyan sasama Kristenna. Patako' ka ELOHIM, sarengngan pole hormadi Kaisar. 18 Tan-taretan se padha daddi abdi, sampeyan kodu atoro' ka dhabuna lorana, sareng ngargai lorana ganeka pagu-onggu. Banne namong ka lora se becce' sareng laba, tape jugan ka lora se kejjem. 19 ELOHIM tanto aberkadi sampeyan mon sampeyan polana apangrasa ka kasokanna ELOHIM sabbar nanggung lalakon se ta' adil dhari oreng laen. 20 Sabab mon sampeyan sabbar nanggung okoman se pajat sapantessa etanggung lantaran kasala'anna sampeyan dibi', ponapa kaistimewa'anna ganeka? Nangeng mon sampeyan sabbar nanggung kasangsara'an se etarema sampeyan lantaran alako bagus, tanto ELOHIM aberkadi sampeyan. 21 Kaangguy kaparlowan ganeka ELOHIM nembali sampeyan. Sabab Almasih dibi' ampon nanggung kasangsara'an lantaran sampeyan; Salerana apareng conto sopaja etero bi' sampeyan. 22 Almasih ta' oneng agabay dusa, ban ta' oneng badha oreng se mereng Almasih adhabu lecek. 23 E bakto eca'-koca'e Almasih ta' males ca'-ngoca'e. E bakto nanggung kasangsara'an Almasih ta' ngara; Almasih coma massra'agi parkarana ka ELOHIM, Hakim se adil ka'issa'. 24 Almasih mekol sa-dusana sampeyan ban kaula sadaja e kaju salib, sopaja sampeyan sareng kaula sadaja lopot dhari kakobasa'anna dusa, sareng odhi' menorot kasokanna ELOHIM. Ka-lokana Almasih se mabaras sampeyan. 25 Gi' dhimen sampeyan akadi dumba se posang ta' manggi lorong, tape samangken sampeyan ebakta abali kaangguy ngereng Pangowan sareng Pameyarana sokmana sampeyan.
1 Sapaneka jugan sampeyan, babine'an, kodu toro' oca' ka lakena sopaja manabi badha reng-oreng se ta' parcaja ka berta dhari ELOHIM, tengka gulina sampeyan bisa ngoba reng-oreng ganeka kantos daddi parcaja. Sampeyan ta' parlo ngoca' pa-ponapa, 2 sabab reng-oreng ganeka nengale tengka gulina sampeyan se morne sareng socce. 3 Raddinna robana sampeyan ja' pera' raddin e lowar, akadi ompamana carana ngeyas aba', otabana ngagem pareyasan, otabana ngagem rasogan se rang-larang. 4 Sabaligga, raddinna sampeyan kodu dhari dhalem ate, buddi se alos sareng ayem; ganeka raddinna roba se langgeng se sanget raja argana e dhalem pangoladanna ELOHIM. 5 Kalaban cara se kadi gapaneka gi' jaman lamba' babine'an se esto ka agamana sareng se ngarep ka partolonganna ELOHIM maraddin aba' kalaban toro' oca' ka se lake'na. 6 Sara sapaneka jugan, toro' oca' ka Ibrahim, sareng nyebbut lora ka Ibrahim. Samangken sampeyan paneka tra-pottrana Sara mon sampeyan ngalakone sadaja se sae sareng ta' tako' ka ponapa'a saos. 7 Ban sampeyan, kaom lalake'an, kodu andhi' pangarteyan ka rajina, ban kodu emot ja' rajina sampeyan tamaso' golongan se ta' kowat. Hormadi bine paneka, sabab rajina sampeyan ganeka asareng sampeyan bakal narema'a papareng odhi' se saongguna dhari ELOHIM. Lakone paneka sopaja tadha' ponapa se ngalange du'ana sampeyan. 8 Pandha'na sapaneka: sampeyan kodu parokon sarta saparasa'an. Kodu saleng taresna akadi oreng se sataretan. Sampeyan kodu saleng bellas ase ban andhap asor. 9 Ja' males kajahadan sareng kajahadan, ja' males ca'-ngoca'e oreng se ca'-ngoca'e sampeyan; sabaligga bales sareng nyo'onnagi berkat dhari ELOHIM. Sabab ELOHIM nembali sampeyan sopaja sampeyan narema berkat dhari Salerana. 10 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Oreng se terro ngarassa'agiya kobassana odhi' e dunnya reya ban terro ngalamana re-are se nyaman, kodu ajaga colo'na sopaja ta' acaca sabarang se jahat ban ta' acaca lecegan. 11 Oreng jareya kodu ajauwi se jahat ban ngalakone se becce'; kodu abuwang gu-onggu kaangguy ngaolle karokonan. 12 Sabab Pangeran ros-terrosan ngoladi reng-oreng se ngestowagi kasokanna, ban Pangeran ros-terrosan meyarsa'agi a-du'ana; tape Pangeran ngamoso reng-oreng se jahat lakona." 13 Pasera se alakowa jahat ka sampeyan mon sampeyan lebur alako becce'? 14 Nangeng maske sampeyan kodu nanggung kasossa'an polana ngalakone pa-ponapa se sae, sampeyan pojur! Ja' tako' ka pasera'a saos ban ta' osa kobater! 15 Nangeng e dhalem ate sampeyan kodu ngatore ka Almasih panghormadan se kusus, se pantes sareng kadhudhuganna menangka Pangeran. Ban bila'a saos sampeyan kodu sanggup nyaodi mon badha oreng se atanya ka sampeyan parkara pangarebban se daddi teggu'anna sampeyan. 16 Tape mon nyaodi paalos, sareng pahormat. Paberse atena, sopaja mon sampeyan epetenna polana odhi' sae menangka oreng se ngereng Almasih, reng-oreng se metenna sampeyan ganeka bakal todhusa dibi'. 17 Sabab langkong sae nanggung sossa lantaran alako becce' -- mon ganeka se daddi kasokanna ELOHIM -- etembang nanggung sangsara lantaran alako juba'. 18 Sabab Almasih seda namong sakaleyan, kaangguy saterrossa lantaran dusana manossa, oreng se tadha' salana seda polana reng-oreng se sala, sopaja Salerana kengenga nonton sampeyan ka ELOHIM. Almasih epate'e badannepon, epaodhi' pole sacara rohani. 19 E dhalem kabadha'an erroh Almasih ngabarragi berta dhari ELOHIM ka roh-erroh se epenjara: 20 enggi paneka roh-errohna reng-oreng se ta' ngestowagi dhabuna ELOHIM e jamanna Ennoh. E bakto ganeka ELOHIM sabbar anante' saabidda Ennoh abadhi kapalla. Namong reng-oreng se badha e dhalem kapal saos -- se bannya'na kaballu -- se epasalamet dhari banjir raja ganeka. 21 Kadaddiyan ganeka menangka parebasanna baptisan se samangken masalamet sampeyan. Baptisan paneka banne opacara aberse'e badan dhari gedda'na, tape janji ka ELOHIM dhari ate se bagus. Baptisan ganeka masalamet sampeyan lantaran Isa Almasih odhi' pole dhari sedana, 22 sareng ampon ongga ka sowarga. Samangken Salerana kobasa asareng ELOHIM, sareng marenta sadajana malaekat, sadajana pangobasa sareng kakowadan e langnge'.
1 Lantaran Almasih ampon eseksa badanna, sampeyan jugan kodu makowat aba' sareng pekkeran se kadi ganeka. Sabab oreng se sangsara badanna ta' agabay dusa pole. 2 Daddi, dhari samangken sampeyan kodu odhi' e dunnya paneka menorot kasokanna ELOHIM, banne menorot pangaterrona manossa. 3 Gi' dhimen sampeyan ampon cokop abit ngalakone pa-ponapa se biyasana elakone reng-oreng se ta' oneng ka Pangeran. Odhi'na sampeyan ta' sae. Sampeyan norodi napso, bu'-mabu'an, ata-pesta, nom-enoman, nyemba brahala kalaban cara se majitjit. 4 Samangken oreng se ta' oneng ka Pangeran padha heran polana sampeyan ta' noro' odhi' akadi reng-oreng ganeka, se ane'madi dusa ta' abates. Daddi reng-oreng ganeka ya-nyeya sampeyan. 5 Nangeng, reng-oreng ganeka kodu atanggung jawab ka ELOHIM se ampon asadhiya ngadilana oreng se odhi' ban se mate. 6 Ganeka sababba Kabar Bagus eberta'agi jugan ka oreng se ampon mate. Maksodda sopaja reng-oreng ganeka, se ampon eadili badanna -- akadi sadajana oreng se eadili sapaneka jugan -- bisa odhi' sacara rohani, menorot kasokanna ELOHIM. 7 Sadajana ampon para' napa'a ka aherra, daddi sampeyan kodu ngator aba' sareng pangastete, me' olle bisa adu'a. 8 Kong-langkong sampeyan kodu saleng taresna gu-onggu, sabab kalaban saleng taresna sampeyan tanto kasokan jugan saleng nyapora. 9 Sampeyan kodu padha saleng narema oreng laen e compo'na bang-sebang, ta' kalaban aseddhiyan. 10 Sampeyan sadaja ampon padha narema bang-sebang papareng se ada-bida dhari ELOHIM. Dhari sabab ganeka, menangka oreng se ngoros kalaban sae paparengnga ELOHIM, sampeyan kodu aguna'agi paparengnga ELOHIM ganeka kaangguy kaparlowanna sadajana oreng. 11 Oreng se manapa' berta, kodu manapa' berta dhari ELOHIM; oreng se aladine oreng laen, kodu aladine kalaban kakowadan se dhari ELOHIM; sopaja e dhalem parkara ponapa'a saos, ELOHIM bisa eagungngagi lebat Isa Almasih. Salerana se kobasa ban patot eagungngagi kaangguy salanjangnga. Amin. 12 Tan-taretan se kakase! Sampeyan samangken nanggung kasossa'an se talebat rajana polana sampeyan teppa'na ecoba. Nangeng ja' arassa heran, akaton badha barang se lowar biyasa kadaddiyan ka sampeyan. 13 La'-mala', sampeyan kodu arassa senneng polana noro' nanggung kasossa'an asareng Almasih. Daddi dhaggi', mon kaagunganna Almasih eduduwagi, sampeyan bakal peraga. 14 Sampeyan pojur manabi eya-seya oreng lantaran ngereng Almasih. Ganeka artena Erroh se molja, enggi paneka Errohna ELOHIM, badha e sampeyan. 15 Ja' kantos e antarana sampeyan badha se nanggung kasossa'an lantaran dujan mate'e oreng, otaba daddi maleng, otaba alako jahat, otaba lantaran ro'-noro' e dhalem orosanna oreng laen. 16 Tape mon sampeyan nanggung kasossa'an lantaran sampeyan oreng Kristen, sampeyan ja' todhus polana ganeka. Asakalangkong ka ELOHIM polana sampeyan abakta asmana Almasih. 17 Ampon napa' baktona ELOHIM molae ngadilana dunnya, ban ommadda ELOHIM dibi' se bakal eadilana kaadha'. Manabi pangadilanna ELOHIM ganeka emolae dhari sampeyan sareng kaula sadaja, kadi ponapa daddina dhaggi' reng-oreng se ta' parcaja ka Kabar Bagus dhari ELOHIM ganeka? 18 E dhalem Alketab esebbuttagi sapaneka, "Mon reng-oreng se becce' bai malarat se epasalamedda, baramma'a pole reng-oreng dusa se ta' parcaja ka ELOHIM?" 19 Daddi, mon badha reng-oreng se nanggung sangsara lantaran ekasokane ELOHIM, reng-oreng ganeka kodu odhi' bendher ban massra'agi aba' ka Panceptana, se salanjangnga bakal neptebbana janjina.
1 Kaula nyo'ona ka para pamimpinna jema'adda sampeyan sopaja agateyagi. Kaula noles sorat paneka menangka rekan pamimpin se ampon nyakse'e sangsarana Almasih, ban se bakal noro'a emolja'agiya jugan e bakto kamolja'anna Almasih ampon epatengale ka manossa. Kaula nyo'ona gu-onggu 2 sopaja sampeyan ngowan ba-dumba se saambalan se epassra'agi ELOHIM ka sampeyan. Owan ba-dumba ganeka sareng ate se senneng akadi se ekasokane ELOHIM, banne sareng ate berra'. Sampeyan ja' ngalakone lalakon ganeka polana nyareya kaontongan, tape polana sampeyan pajat terro aladinana onggu. 3 Ja' noduwagi kakobasa'an ka reng-oreng se eparcaja'agi ka sampeyan, nangeng sampeyan kodu daddi conto ka reng-oreng ganeka. 4 Ban e bakto Pangowan Se Agung rabu, sampeyan bakal narema'a makotha se ce' bagussa, se ta' kera orem kabagusanna. 5 Sapaneka jugan sampeyan, taretan para ngangodhadan. Patoro' oca' ka reng-oreng se towa. Sampeyan kodu padha marendha, padha saleng ladine kalaban andhap asor. Sabab e dhalem Alketab esebbuttagi, "ELOHIM ngamoso reng-oreng se sombong, tape neser ka reng-oreng se andhap asor." 6 Daddi, sampeyan kodu marendha e babana astana ELOHIM se kowat, sopaja sareng ELOHIM sampeyan epatenggi mon ampon napa' baktona. 7 Passra'agi sadajana kakobateranna sampeyan ka ELOHIM, sabab ELOHIM ngoladi ka sampeyan. 8 Senga' sampeyan pate-ngate! Sabab Iblis, mosona sampeyan, akadi macan ajalan san-kassannagi sambi agaung nyare mangsana. 9 Laban Iblis ganeka bi' iman se koko, sabab sampeyan oneng ja' tan-taretan laenna padha nanggung kasossa'an akadi sampeyan. 10 Tape saamponna sampeyan nanggung kasossa'an sakejja', sareng ELOHIM sampeyan bakal epasamporna'a. Sampeyan bakal epamanjengnga ban eparengngana kakowadan sarta epakokowa. Sabab ELOHIM paneka sae, sareng se ampon nembali sampeyan sopaja noro'a ngarassa'agi kamolja'anna se langgeng kalaban parantara'anna Almasih. 11 ELOHIM ganeka se kobasa salanjangnga! Amin. 12 Kaula noles sorat se pandha' paneka ka sampeyan etolonge Silas, se bi' kaula eanggep taretan Kristen se esto. Kaula terro maraja'a atena sampeyan, sareng mayakina sampeyan ja' pa-ponapa se etoles kaula paneka berta se lerres parkara rahmadda ELOHIM. Sampeyan kodu pakoko neggu'i rahmat ganeka. 13 Tan-taretan sajema'at e Babilon, se jugan epele sareng ELOHIM, akerem salam ka sampeyan; sapaneka jugan ana' kaula Markus se kakase. 14 Ngereng padha ngatore salam se noduwagi kataresna'an menangka taretan Kristen. Moga-moga Pangeran aparenga kasajahtera'an ka sampeyan sadaja se daddi kaagunganna Almasih. Hormat kaula, Petrus
1 Tan-taretan se parcaja onggu akadi kaula sadaja! Isa Almasih, enggi paneka ELOHIM ban Rato Panyalamedda sampeyan sareng kaula sadaja, apareng jalan sopaja sampeyan sareng kaula sadaja parcaja ka Salerana, sabab Salerana alampa'agi se lerres. Sorat paneka dhari Simon Petrus, abdina Isa Almasih sareng rasulla. 2 Moga-moga ELOHIM marengana berkat sareng sejahtera sabannya'na ka sampeyan, sabab sampeyan ampon oneng ka ELOHIM sareng Isa, Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja. 3 ELOHIM kalaban kobasa Illahina marenge sampeyan sareng kaula sadaja sabarang se ekaparlo kaangguy odhi' abakte ka Salerana. Salerana alampa'agi paneka kalaban jalan pa-ponapa se ekaonenge sampeyan sareng kaula sadaja parkara Isa Almasih, se nembali sampeyan sareng kaula sadaja sopaja bisa noro' ane'madi kamolja'an sareng kasaeyanna. 4 Kalaban cara se sapaneka ELOHIM marenge sampeyan sareng kaula sadaja kat-berkat se talebat raja sareng se talebat arga se ampon ejanjiyagi Salerana. Kalaban kat-berkat paneka sampeyan bisa lopot dhari pekkeran se hat-jahat se marosak dunnya paneka; ban sampeyan bisa noro' narema pat-sepat se illahi. 5 Daddi ehteyarragi pagu-onggu sopaja sampeyan terros parcaja ka Almasih, ban parcajana sampeyan ganeka etoro'e sareng odhi' se sae. Salaenna odhi' sae, sampeyan jugan kodu andhi' pangataowan, 6 salaenna pangataowan, sampeyan kodu bisa ngator aba'. Salaenna bisa ngator aba' kodu kowat nanggung ponapa'a saos. Salaenna kowat nanggung ponapa'a saos, sampeyan kodu atoro' ka kasokanna ELOHIM. 7 Ban odhi' atoro' ka kasokanna ELOHIM paneka kodu etoro'e kataresna'an ka tan-taretan se saiman. Saamponna ganeka, kataresna'an ka tan-taretan se saiman ganeka kodu etambai sareng kataresna'an ka pasera'a saos. 8 Ganeka sadaja pat-sepat se kodu ekaandhi' sampeyan. Mon sampeyan andhi' pat-sepat ganeka sabannya'na, sampeyan tanto bajeng sareng ahasel, sarengngan oneng ka Isa Almasih Pangeranna sampeyan sareng kaula sadaja kalaban asaeyan pole. 9 Tape reng-oreng se ta' gadhuwan pat-sepat se kadi paneka cope' pekkeranna, ta' bisa ngoladi sareng ta' emot ja' sa-dusana se dhimen ampon epaberse. 10 Daddi, tan-taretan, ngereng aehteyar palebbi taronggu sopaja sampeyan se etembali sareng se epele ELOHIM paneka atamba kowat, sopaja sampeyan ta' kantos mortad. 11 Kalaban sapaneka sampeyan bakal eparengngana ha' se ta' gung-nanggung kaangguy maso' ka dhalem Karaja'an se langgeng se eparenta Guste Isa Almasih, Rato Panyalamedda sampeyan sareng kaula. 12 Lantaran ganeka kaula ros-terrosana maemot sampeyan parkara ganeka, sanare sampeyan ampon oneng ka parkara ganeka, sareng parcaja onggu ka pangajaranna ELOHIM se ampon etarema sampeyan. 13 Mon kaula gi' odhi', kaula arassa wajib maenga' ka sampeyan parkara ganeka sadaja. 14 Sabab kaula oneng ja' kaula ampon para' ondura dhari dunnya paneka, lantaran Guste Isa Almasih ampon apareng oneng ce' terrangnga ka kaula. 15 Daddi kaula aehteyara gu-onggu sopaja saamponna kaula mate, sampeyan gi' emot ka parkara ganeka sadaja. 16 E bakto kaula malae ka sampeyan saponapa kamolja'anna parabuna Guste Isa Almasih se bakal dhateng, kaula sadaja ta' adhasar ka ngeng-dungngeng gabayanna manossa. Kaula sadaja ampon nengale dibi' kamolja'anna Almasih paneka. 17 Kaula sadaja badha e ka'issa' e bakto Almasih emolja'agi sareng ELOHIM Rama; e bakto ganeka badha sowara dhari Se Mahamolja, se adhabu sapaneka, "Areya' Tang Pottra se kakase. Se masenneng Tang ate!" 18 Kaula sadaja mereng dibi' sowara ganeka se asalla dhari sowarga, e bakto kaula sadaja asareng Salerana e attas gunong se socce ka'issa'. 19 Ganeka sababba kaula sadaja lebbi yakin pole ka dhadhabunna ELOHIM se etotorragi sareng para nabbi. Dineng sampeyan sadaja agateyagi dhadhabunna ELOHIM paneka lantaran dhadhabun paneka akadi damar se nyonar e kennengngan se petteng kantos moncarra pajjar, ban sonarra bintang temor nyonar e atena sampeyan. 20 Kong-langkong sampeyan kodu emot ja' dhadhabunna ELOHIM se edhabuwagi para nabbi ta' kengeng etapserragi menorot pamanggina sampeyan dibi'. 21 Sabab dhadhabunna ELOHIM ta' oneng ekabarragi lantaran karebba manossa. Tape Errohna ELOHIM ngobasae oreng kaangguy manapa' dhadhabun dhari ELOHIM dibi'.
1 Gi' dhimen badha bi-nabbi se palsu e antarana para ommat. Sapaneka jugan e antarana sampeyan bakal badha'a ru-guru se palsu. Ru-guru ganeka mamaso'a pangajaran se la-sala, se matebasan oreng. Reng-oreng ganeka bakal ta' ngakowana ka Pangobasa se mabebas aba'na. Kalaban sapaneka bakal madhatengnga pate ka aba'na dibi' sacara dak-dadak. 2 Sanare sapaneka, bakal bannya'a oreng se noro'a odhi' akadi ru-guru se palsu ganeka se ekobasae napsona dibi'. Ban tengkana ru-guru palsu ganeka bakal daddiya lantaranna bannya' oreng ya-nyeya Jalan Se Lerres se nojju ka ELOHIM. 3 Sarrena dhakka, ru-guru palsu ganeka bakal nyareta'agiya ka sampeyan ngeng-dungngeng gabayan kaangguy nyare ontong dhari sampeyan. Tape pangadilan se ngokoma reng-oreng ganeka ampon abit esadhiya'agi, ban katebasan se ampon etantowagi kaangguy reng-oreng ganeka ampon anante'. 4 Kat-malaekat se dusa jugan sareng ELOHIM ta' epalopot dhari okoman; sadaja ebuwang ka naraka, epamaso' ka jurang se petteng kaangguy anante' Are Pangadilan. 5 Sapaneka jugan dunnya gi' jaman lamba', sareng ELOHIM ta' epalopot dhari okoman. ELOHIM madhateng banjir raja ka dunnyana reng-oreng se jahat e bakto ganeka. Namong Ennoh sareng oreng laenna se kapetto bannya'na saos se epasalamet, polana Ennoh ngabarragi berta parkara odhi' se daddi kasokanna ELOHIM. 6 Padha jugan sareng Sodom tor Gomora: tha-kottha gapaneka epamosna sareng apoy sopaja daddiya conto parkara kadi ponapa daddina reng-oreng se jahat. 7 Tape Lot epasalamet, polana atoro' ka kasokanna ELOHIM; Lot nyandhang sangsara se berra' lantaran tengkana reng-oreng se bejjat. 8 E nga'-tengnga'anna oreng se kadi ganeka, Lot se sae ganeka odhi' kalaban baten taseksa lantaran re-saarena nengale sareng meyarsa tengkana reng-oreng se jahat ganeka. 9 Daddi Pangeran ngagali kadi ponapa carana masalamedda reng-oreng se ngestowagi dhabuna mon reng-oreng ganeka ngadhebbi ba-coba. Ban Pangeran ngagali kadi ponapa carana nyoba' reng-oreng se jahat kaangguy eseksa e Are Pangadilan, 10 kong-langkong reng-oreng se norodi napsona se kotor sareng ya-nyeya ka kakobasa'anna ELOHIM. Ru-guru se palsu paneka talebat bangalla sareng talebat sombongnga kantos ta' sengka ya-nyeya para mahlok se molja e sowarga! 11 Mangkana, kat-malaekat saos, se lebbi kowat sareng lebbi kobasa dhari ru-guru palsu ganeka, ta' ngarane lok-mahlok e sowarga ganeka sareng ca'-oca' se ya-nyeya e ajunanna Pangeran. 12 Tape ru-guru palsu ganeka, ce' talebadda! Akadi burun alas se lahir pera' kaangguy etangkebba ban epateyana. Ta' apekker, sabarang lalakonna pera' adhasar ka gulina atena malolo. Daddi sabarang se ta' epahame pekkeranna eserrang bi' ca'-oca' se ya-nyeya. Daddi reng-oreng ganeka polana tengkana dibi' bakal tompessa akadi burun alas. 13 Bakal nanggunga sangsara menangka ganjaranna kasangsara'an se etanggung reng-oreng laen lantaran lalakonna aba'na. Se ekasennengnge reng-oreng ganeka enggi paneka ngalakone ponapa'a saos e baja seyang kaangguy norodi pangaterrona badanna. Mon apolong alenggi sareng sampeyan e bakto adha'ar, pannengnga reng-oreng ganeka mangalennyerran lantaran mabu' sareng napsona. 14 Tadha' busenna agabay dusa. Se ekaleburi tadha' laen kajabana ngabas babine'an se cemmer odhi'na. Reng-oreng se gi' buru parcaja sareng gi' korang yakin, ecacae sampe' tagiyur. Atena ampon biyasa dhakka. Ru-guru ganeka reng-oreng se ebasto ELOHIM! 15 Sarrena ta' poron lebat jalan se loros, dhi-budhina nyaleyot. Se etoro' jalanna Bileyam ana'na Beyor gi' jaman lamba' ka'issa', se terro kengenga pesse dhari lalakonna se jahat. 16 Tape eparenge parengeddan se kerras polana kajahadanna ganeka sareng ELOHIM; hemarra acaca asowara manossa sareng maambu nabbi ganeka ajalannagi lalakonna se gila. 17 Ru-guru palsu ganeka akadi somber se kerreng, akadi ondhem se egiba angen barat. Reng-oreng ganeka sareng ELOHIM ampon esadhiyai kennengngan se paleng petteng. 18 Dujan acaca se gi-tenggi tape tadha' essena; napso se cemmer eangguy nyelleddagi reng-oreng se gi' buru kalowar dhari kompolanna reng-oreng se nyaleyot odhi'na. 19 Ru-guru palsu ganeka ajanjiyagi kamardika'an ka reng-oreng ganeka, mangkana reng-oreng ganeka ekadunor kabiyasa'an-kabiyasa'an se marosak manossa. Sabab mon badha se makala oreng, oreng ganeka ekadunor se makala. 20 Oreng se ampon oneng ka Pangeran sareng Isa Almasih Panyalamedda sampeyan sareng kaula sadaja, ampon lopot dhari kakobasa'an-kakobasa'an e dunnya se macemmerran manossa paneka. Tape mon e bingkeng are reng-oreng ganeka tagiyur pole kantos kala ka sadajana kakobasa'an ganeka, reng-oreng ganeka dhi-budhina ajuba'an dhari sabellunna. 21 Lebbi sae reng-oreng ganeka ta' oneng mereng parkara jalan se lerres dhari ELOHIM, etembang ampon oneng tape pas ta' ngestowagi papakonna ELOHIM se edhabuwagi ka aba'na. 22 Pa-ponapa se elakone reng-oreng ganeka noduwagi ja' parebasan paneka pajat lerres: "Pate' bakal ngakana pole otana dibi'," sareng parebasan laen, "Babi se la epandhi'i bakal abaliya alu'-gulu' e dhalem cellot."
1 Tan-taretan se kakase! Paneka' sorat kaula ka sampeyan se kapeng dhuwa'na. E dhalem sorat se dhadhuwa' paneka kaula aehteyar majaga pekkeran se ne-morne e sampeyan. 2 Kaula ngajaga sampeyan sopaja ngaemodi bu-dhabuna para nabbi gi' jaman dhimen, sareng papakonna Pangeran, Rato Panyalamet, se eajarragi ka sampeyan sareng para rasul. 3 Nomer settong, sampeyan kodu oneng ja' e re-are se dhi-budhina bakal badha'a reng-oreng se odhi'na ekobasae napsona. Reng-oreng ganeka bakal bi-nyebbiya sampeyan, 4 sambi ngoca' sapaneka, "Ca'na Pangeran ajanji rabuwa? Kemma me' tadha'? Lalake'an bangatowana sampeyan ban kaula ampon padha adinggal dunnya, tape sabarang gi' paggun padha akantha e bakto alam dunnya gi' buru ecepta'agi!" 5 Reng-oreng ganeka ta' poron ngakone ja' gi' jaman lamba' ELOHIM nyepta'agi langnge' sareng bume dhari dhabuna. Bume ecepta'agi dhari aeng sarta kalaban aeng; 6 kalaban aeng jugan -- enggi paneka aengnga banjir se raja -- dunnya e jaman lamba' epatompes. 7 Tape langnge' sareng bume se badha samangken paneka, epeyara sareng dhabuna ELOHIM ganeka jugan, epamosna'a sareng apoy pagi'. Samangken langnge' sareng bume gi' epeyara sampe' ka are e bakto reng-oreng se ta' ngestowagi dhabuna ELOHIM eokom ban epatompes. 8 Nangeng tan-taretan, badha settong parkara se ja' kantos ekaloppae sareng sampeyan! Enggi paneka: e dhalem etonganna ELOHIM, settong are tadha' bidana sareng saebu taon -- se dhadhuwa' ganeka monggu ka ELOHIM padha saos. 9 Pangeran ta' lere marengngagi ponapa se ampon ejanjiyagi dibi', sanare badha oreng se padha nyangka sapaneka. Sabaligga, Pangeran sabbar ka sampeyan, sabab Pangeran ta' terro badha'a oreng se tebas sanare kasorang. Se daddi kasokanna enggi paneka sopaja sadajana oreng padha atobat dhari sa-dusana. 10 Nangeng Are Parabuna Pangeran bakal dhatengnga akadi maleng. E Are ganeka langnge' bakal mosna'a, monyena agarudhu', essena langnge' bakal mosna'a katonon sadaja, bume sareng sadajana essena bakal mosna'a. 11 Sarrena ganeka sadaja epamosna'a kalaban cara se sapaneka, daddi kadi ponapa koduna odhi'na sampeyan? Sampeyan kodu odhi' socce ban malolo abakte ka ELOHIM, 12 saabidda sampeyan anante' padhatengnga Arena ELOHIM paneka. E Are ganeka langnge' bakal mosna'a katonon tadha' karena, ban dhari panassa sadaja essena langnge' bakal ngalelleya. 13 Tape sampeyan sareng kaula anante' se ejanjiyagi ELOHIM, enggi paneka langnge' se anyar sareng bume se anyar, kennengnganna kaadilan se salerressa. 14 Daddi, tan-taretan, sabatara sampeyan anante' Are ganeka, ehteyarragi pagu-onggu sopaja sampeyan odhi'a socce tadha' calena e ajunanna ELOHIM. Sarengngan pole jaga hubungan se sae sareng ELOHIM. 15 Anggep saos kasabbaranna ELOHIM paneka menangka kasempadan se eparengngagi ka sampeyan sopaja salamedda. Akadi se ampon eterrangngagi sareng taretan Paulus se kataresnan e dhalem serradda ka sampeyan. Paulus nyerrat ka sampeyan kalaban kabicaksana'an paparengnga ELOHIM ka salerana. 16 E dhalem sadajana serradda, Paulus ros-terrosan maenga' parkara paneka. Pajat lerres badha ra-parkara e dhalem serradda se malarat epahame. Ban bagiyan ganeka elik-balik sareng reng-oreng se ta' oneng pa-ponapa sareng se gi' ta' koko imanna. Parkara ganeka ampon ta' heran, sabab bagiyan en-laenna e dhalem Alketab sareng reng-oreng ganeka elik-balik sapaneka jugan. Kalaban sapaneka reng-oreng ganeka maancor aba'na dibi'. 17 Tape sampeyan, tan-taretan se kakase, ampon oneng ka parkara paneka. Daddi, aga-jaga, ja' kantos sampeyan ro'-noro' nyaleyot akadi reng-oreng se bejjat, kantos dhaggi' tabalaccar dhari panongko'anna sampeyan se koko. 18 Sampeyan kodu sajan ngarassa'agi rahmadda Isa Almasih, Pangeran sareng Rato Panyalamedda sampeyan sareng kaula; sapaneka jugan sampeyan kodu sajan atamba pangataowanna parkara Almasih. Molja'agi Salerana, samangken ban salanjangnga! Amin. Salam kaula, Petrus
1 Essena sorat paneka parkara Dhabu se apareng odhi', enggi paneka Dhabu se ampon badha dhari parmola'an. Kaula sadaja ampon mereng parkara dhabu ganeka, ampon nengale bi' mata dibi'. Kaula sadaja ampon ngabas sareng mandeng, ampon nyedding bi' tanang dibi'. 2 E bakto odhi' ganeka enyata'agi, kaula sadaja nangale. Lantaran ganeka kaula sadaja nyakse'e parkara ganeka. Kaula apareng oneng ka sampeyan parkara odhi' se salerressa ban se langgeng, se badha e Rama sareng se ampon enyata'agi ka kaula sadaja. 3 Pa-ponapa se ampon etengale sareng se ekapereng kaula sadaja paneka se bi' kaula sadaja etotorragi ka sampeyan, me' olle sampeyan asareng kaula sadaja noro' ahayadi odhi' daddi settong sareng Rama, jugan sareng Pottrana, Isa Almasih. 4 Kaula noles sorat paneka sopaja panggaliyanna sampeyan sareng kaula sadaja perak ongguwan. 5 Paneka berta se etarema kaula sadaja dhari Pottrana, se bi' kaula ekabala'a ka sampeyan: ELOHIM paneka terrang, ban e dhalem Salerana tadha' petteng sakale. 6 Mon oreng ngoca' odhi' daddi settong sareng ELOHIM, tape odhi' e pettengnga, oreng ganeka lecegan cacana ban lalakonna. 7 Nangeng mon oreng odhi' e dhalem tera'na akadi ELOHIM se badha e dhalem terrang, odhi'na reng-oreng ganeka rapet, rokon, ban dharana Isa, Pottrana, maberse reng-oreng ganeka dhari sa-dusana. 8 Mon oreng ngoca' tadha' dusana, oreng ganeka nepo aba' dibi'; ban ELOHIM tadha' e dhalem atena oreng ganeka. 9 Nangeng mon sampeyan ngakone sa-dusana ka ELOHIM, ELOHIM tanto neptebbi janjina sareng alampa'agi ponapa se adil. Salerana tanto nyapora sa-dusana sampeyan, sareng maberse sampeyan dhari sadajana kasala'anna. 10 Nangeng mon oreng ngoca' tadha' dusana, oreng ganeka nganggep ELOHIM paneka lecegan, ban ta' nyempen dhabuna ELOHIM e dhalem atena.
1 Na'! Kaula noles sorat paneka ka sampeyan, sopaja sampeyan ta' agabaya dusa. Tape mon badha se agabay dusa, badha se nolong sampeyan sareng kaula, enggi paneka Isa Almasih se adil; se nyo'onnagiya sampeyan sareng kaula sadaja e ajunanna Rama. 2 Kalaban parantara'anna Almasih sa-dusana sampeyan sareng kaula esapora; ban banne pera' dusana sampeyan sareng kaula malolo, tape dusana sadajana ommat manossa. 3 Mon sampeyan ngestowagi papakonna ELOHIM, ganeka tandhana sampeyan oneng ka ELOHIM. 4 Oreng se ngoca', "Sengko' tao ka ELOHIM," tape ta' ngestowagi papakonna, oreng ganeka lecegan, ban ELOHIM tadha' e dhalem atena. 5 Nangeng oreng se ngestowagi dhabuna ELOHIM, oreng ganeka taresna ka ELOHIM kalaban samporna. Ganeka tandhana oreng odhi' daddi settong sareng ELOHIM. 6 Pasera se ngoca' odhi' daddi settong sareng ELOHIM, kodu odhi' noro' lampadda padana Almasih. 7 Tan-taretan se kakase! Se etoles kaula paneka banne parenta anyar. Paneka parenta se laju se ampon epanapa' ka sampeyan sajjegga sampeyan parcaja ka Almasih; enggi paneka berta dhari ELOHIM se ampon epeyarsa sampeyan sabellunna. 8 Maske sapaneka, parenta se etoles kaula paneka anyar jugan; sabab kabendherranna bisa eoladi e dhalem Almasih ban e dhalem sampeyan dibi'. Sabab petteng ampon sajan elang ban terrang se sabendherra ampon molae nyonar. 9 Oreng se ngoca' badha e dhalem terrang tape gi' baji' ka taretanna, oreng ganeka gi' badha e pettengnga sampe' samangken. 10 Oreng se neser ka taretanna, odhi' e dhalem terrang sampe' e oreng ganeka tadha' settonga barang se bisa daddi lantaranna oreng laen agabay dusa. 11 Nangeng oreng se baji' ka taretanna badha e pettengnga. Oreng ganeka ajalan e pettengnga, ta' oneng ajalana ka'amma, sabab e pettengnga oreng ganeka ta' nengale pa-ponapa. 12 Sengko' noles ka ba'na, na'-kana', sabab dusana ba'na la esapora Almasih. 13 Kaula noles ka sampeyan, Pa'-bapa', polana sampeyan ampon oneng ka Salerana se ampon badha dhari parmola'an. Sengko' noles ka ba'na, ngangodhadan, sabab ba'na la makala Se Jahat. 14 Sengko' noles ka ba'na, na'-kana', sabab ba'na la kennal ka Rama. Kaula noles ka sampeyan Pa'-bapa', sabab sampeyan kennal ka Dhabu se ampon badha dhari parmola'an. Sengko' noles ka ba'na, ngangodhadan, sabab ba'na kowat. Dhabuna ELOHIM badha e atena ba'na, ban ba'na la makala Se Jahat. 15 Ja' lebur ka dunnya paneka, otaba ka ponapa'a bai se badha e dunnya paneka. Mon sampeyan lebur ka dunnya paneka, sampeyan ta' taresna ka Rama. 16 Sadaja se badha e dunnya paneka -- se ekaterrowe tabi'adda manossa se dusa, se etangale pas ekaterro sarta edir-edirragi -- ganeka sadaja banne dhari Rama asalla, tape dhari dunnya. 17 Dunnya se sadajana essena ekaterrowe manossa, bakal duliya mosna. Nangeng oreng se norodi kasokanna ELOHIM, teptep odhi' salanjangnga. 18 Na', aher jaman ampon para'! Sampeyan ampon ebalai sabellunna ja' mosona Almasih bakal dhatengnga; ban samangken ampon bannya' oreng se ngamoso Almasih. Ganeka tandhana ja' aher jaman ampon para'. 19 So-mosona Almasih ganeka reng-oreng se ampon nyengla ta' poron akompol bi' sampeyan sareng kaula sadaja, polana reng-oreng ganeka salerressa ta' tamaso' kompolanna sampeyan ban kaula sadaja. Ja' sakenga reng-oreng ganeka tamaso' kompolanna sampeyan sareng kaula sadaja, tanto paggun akompol ban sampeyan sareng kaula sadaja. Tape reng-oreng ganeka nyengla ta' akompol bi' sampeyan sareng kaula sadaja, sopaja terrang ja' tadha' settonga dhari reng-oreng ganeka se tamaso' kompolanna sampeyan sareng kaula sadaja ongguwan. 20 Nangeng sampeyan ampon narema Errohna ELOHIM dhari Isa Almasih daddi sampeyan padha oneng ka pangajaran se bendher. 21 Daddi kaula noles sorat paneka banne polana sampeyan ta' kennal ka pangajaran se lerres, nangeng la'-mala' polana sampeyan ampon oneng, ban sampeyan jugan ampon oneng ja' pangajaran se bendher ganeka tadha' lecegga. 22 Se lecek oreng se ngoca' ja' Isa paneka banne Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM. Oreng ganeka mosona Almasih; oreng ganeka ta' ngakone Rama ban Pottra. 23 Oreng se ta' ngakone Pottra artena ta' narema Rama jugan. Ban oreng se ngakone Pottra, artena jugan narema Rama. 24 Daddi, berta se epeyarsa sampeyan sajjegga sampeyan molae parcaja kodu jaga pateppa' e dhalem ate. Mon sampeyan agateyagi berta ganeka epateppa', sampeyan tanto terros odhi' daddi settong sareng Pottra ban sareng Rama. 25 Ban paneka' se ejanjiyagi Almasih dibi' ka sampeyan ban kaula sadaja: odhi' se saongguna ban langgeng. 26 Kaula noles ka sampeyan parkara reng-oreng se aehteyar nepowa sampeyan. 27 Nangeng parkara sampeyan dibi', Almasih ampon magili Errohna ka sampeyan. Ban saabidda Errohna ganeka badha e sampeyan, ta' parlo badha oreng laen se ngajari sampeyan. Sabab Errohna Almasih ganeka ngajarragi ponapa'a saos ka sampeyan. Ban se eajarragi Salerana ganeka lerres, tadha' se lecek. Daddi sampeyan kodu atoro' ka ponapa se eajarragi Erroh ganeka, ban sampeyan kodu odhi' daddi settong sareng Almasih. 28 Daddi, na', sampeyan papaggun odhi' daddi settong ban Almasih, sopaja e bakto Salerana rabu, sampeyan ban kaula sadaja bangal ngadhep ka Salerana, ban ta' ngetek polana todhus. 29 Sampeyan ampon oneng ja' Almasih paneka odhi' menorot kasokanna ELOHIM. Daddi sampeyan kodu oneng jugan ja' saneyap oreng se odhi' menorot kasokanna ELOHIM paneka pottrana ELOHIM.
1 Oladi, saponapa taresnana ELOHIM ka sampeyan, kantos sampeyan ban kaula sadaja eako tra-pottrana. Ban pajat sampeyan ban kaula sadaja paneka tra-pottrana ELOHIM. Ganeka sababba dunnya se jahat paneka ta' kennal ka sampeyan ban kaula sadaja, sabab dunnya ta' kennal ka ELOHIM. 2 Tan-taretan se kakase! Samangken sampeyan ban kaula daddi tra-pottrana ELOHIM, nangeng kabadha'anna sampeyan ban kaula pagi' gi' ta' terrang. Nangeng sampeyan ban kaula oneng ja' mon Almasih rabu, sampeyan ban kaula bakal padha'a sareng Salerana, sabab sampeyan ban kaula bakal nengalana Salerana e dhalem kabadha'an se salerressa. 3 Sadajana oreng se gadhuwan pangarebban paneka ka Almasih, ajaga aba'na sopaja socce ongguwan, berse dhari dusa akadi Almasih se jugan socce. 4 Reng-oreng se dusa, nerrak hokomma ELOHIM; sabab dusa paneka lalakon se nerrak hokomma ELOHIM. 5 Sampeyan oneng ja' Almasih rabu kaangguy malebbara sa-dusana manossa, ban ja' e dhalem Salerana tadha' dusana. 6 Oreng se odhi' daddi settong sareng Almasih, ta' ros-terrosan agabay dusa. Oreng se ros-terrosan agabay dusa, ta' oneng nengale Almasih otaba kennal ka Salerana. 7 Na', ja' sampe' sampeyan nyaleyot polana pasera'a saos. Oreng se ajalannagi kasokanna ELOHIM paneka pottrana ELOHIM akadi Almasih dibi' se Pottrana ELOHIM. 8 Nangeng oreng se ros-terrosan agabay dusa ana'na Iblis, sabab Iblis paneka agabay dusa dhari asal. Pottrana ELOHIM rabu kaangguy ganeka, enggi paneka maancora lalakonna Iblis. 9 Oreng se ampon daddi Pottrana ELOHIM, ta' ros-terrosan agabay dusa, sabab sepadda ELOHIM dibi' badha e aba'na. Ban sarrena ELOHIM paneka Ramana, oreng ganeka ta' bisa ros-terrosan agabay dusa. 10 Paneka' bidana tra-pottrana ELOHIM ban na'-ana'na Iblis: pasera se ta' ngalakone kasokanna ELOHIM otabana ta' neser ka sasamana, oreng ganeka banne pottrana ELOHIM. 11 Dhari asal kaula ampon malae parkara berta paneka ka sampeyan: Ba'na kodu padha saleng kaneserre. 12 Sampeyan ban kaula sadaja ja' kantos padha sareng Kain, se daddi ana'na Iblis ban mate'e taretanna dibi'. Aponapa Kain me' mate'e taretanna? Polana pa-ponapa se elakone aba'na sala, nangeng pa-ponapa se elakone taretanna bendher. 13 Daddi, tan-taretan, ja' heran mon reng-oreng dunnya paneka baji' ka sampeyan. 14 Sampeyan ban kaula padha oneng ja' sampeyan ban kaula sadaja ampon kalowar dhari pate, ban ngalle ka dhalem odhi'. Sampeyan ban kaula oneng parkara ganeka polana sampeyan ban kaula sadaja taresna ka sasama taretanna. Oreng se ta' taresna, artena gi' ekobasae pate. 15 Oreng se baji' ka taretanna padha ban tokang mate'e oreng, ban sampeyan oneng ja' oreng se tokang mate'e oreng ta' gadhuwan odhi' se saongguna ban langgeng. 16 Kalaban cara paneka sampeyan sareng kaula sadaja oneng carana taresna ka sasamana: Almasih ampon massra'agi odhi'na kaangguy sampeyan ban kaula sadaja. Daddi, sampeyan ban kaula sadaja jugan kodu massra'agi odhi' paneka kaangguy tan-taretan sadajana! 17 Mon oreng se odhi'na cokop nengale taretanna kakorangan nangeng ta' poron nolong taretanna ganeka, kadi ponapa oreng ganeka se bisa'a ngoca' taresna ka ELOHIM? 18 Na', taresna ja' pera' e bibir otabana ban caca malolo; taresna kodu bi' kataresna'an se saongguna, se ebukteyagi ban lalakon. 19 Kantha ganeka carana oreng oneng ponapa aba'na tamaso' golonganna tra-pottrana ELOHIM se lerres, ban atena bisa taremtem e ajunanna ELOHIM. 20 Sampeyan ban kaula oneng ja' mon sampeyan ban kaula esala'agi bi' atena dibi', pangataowanna ELOHIM araja'an pole dhari pangataowanna atena sampeyan ban kaula, ban ja' ELOHIM paneka ngagali sadajana. 21 Daddi, tan-taretan se kakase, mon sampeyan ban kaula ta' esala'agi bi' atena dibi', sampeyan ban kaula bisa bangal ngadhep ka ELOHIM. 22 Ban ponapa se eso'on sampeyan ban kaula ka Salerana, tanto ekaolle, polana sampeyan ban kaula ta'at ka papakonna ban ngalakone pa-ponapa se masenneng panggaliyanna. 23 Se epakonnagi ka sampeyan ban kaula enggi paneka: Sampeyan ban kaula kodu parcaja ka Pottrana, enggi paneka Isa Almasih, ban sampeyan sareng kaula sadaja kodu saleng taresna, akadi se ampon epakonnagi Almasih ka sampeyan sareng kaula sadaja. 24 Sadajana oreng se ta'at ka papakonna ELOHIM, odhi' daddi settong sareng ELOHIM, ban ELOHIM daddi settong bi' reng-oreng ganeka. Ban sampeyan sareng kaula sadaja oneng ja' ELOHIM odhi' daddi settong bi' sampeyan ban kaula, polana Salerana ampon apareng Errohna ka sampeyan ban kaula sadaja.
1 Tan-taretan se kakase! Ja' parcaja ka reng-oreng se ngako gadhuwan Errohna ELOHIM, nangeng coba' dhimen reng-oreng ganeka me' olle oneng ponapa erroh se ekaandhi' oreng ganeka asalla dhari ELOHIM ponapa bunten. Sabab bannya' nabbi palsu ajar-ganjir e man-ka'imman. 2 Mon sampeyan terro onenga ganeka asalla dhari Errohna ELOHIM ponapa banne, carana sapaneka: Oreng se ngakone ja' Isa Almasih rabu ka dunnya paneka aropa manossa, oreng ganeka gadhuwan Erroh se asalla dhari ELOHIM. 3 Nangeng oreng se ta' ngakone ganeka parkara Isa, ta' gadhuwan Errohna ELOHIM. Oreng ganeka gadhuwan erroh dhari Mosona Almasih. Sampeyan ampon mereng ja' erroh ganeka bakal dhatengnga, ban samangken ampon badha e dunnya paneka. 4 Nangeng sampeyan, na', sampeyan kaagunganna ELOHIM. Sampeyan ampon makala bi-nabbi palsu, sabab Erroh se badha e sampeyan akobasa'an dhari erroh se badha e reng-oreng andhi'na dunnya paneka. 5 Bi-nabbi palsu ganeka acaca parkara pa-ponapa se badha e dunnya, ban dunnya ngedhing cacana reng-oreng ganeka, sabab reng-oreng ganeka andhi'na dunnya. 6 Nangeng sampeyan ban kaula sadaja tra-pottrana ELOHIM; ban oreng se kennal ka ELOHIM mereng cacana sampeyan ban kaula sadaja. Kadi ganeka carana mon terro onenga bidana Erroh se apareng pangajaran se lerres ban erroh se manyaleyodan oreng. 7 Tan-taretan se kakase! Tore padha saleng taresna, sabab taresna paneka dhari ELOHIM asalla. Oreng se taresna paneka pottrana ELOHIM ban kennal ka ELOHIM. 8 Oreng se ta' taresna, ta' kennal ka ELOHIM; sabab ELOHIM paneka taresna. 9 ELOHIM anyata'agi taresnana ka sampeyan ban kaula sadaja kalaban ngotos Pottrana se coma settong ka dunnya sopaja sampeyan ban kaula sadaja olle odhi' lebat Salerana. 10 Paneka' se enyamae taresna: Banne sampeyan ban kaula se taresna ka ELOHIM, nangeng ELOHIM se taresna ka sampeyan ban kaula, sarta ngotos Pottrana sopaja kalaban parantara'anna sa-dusana sampeyan ban kaula esapora. 11 Tan-taretan se kakase! Mon taresnana ELOHIM ka sampeyan ban kaula sapaneka rajana, sampeyan ban kaula jugan kodu saleng taresna. 12 Tadha' oreng se oneng ka ELOHIM, nangeng mon sampeyan ban kaula sadaja saleng taresna, ELOHIM daddi settong bi' sampeyan ban kaula sadaja, ban taresnana daddi samporna e dhalem sampeyan. 13 Sarrena ELOHIM ampon marengngagi Errohna ka sampeyan ban kaula sadaja, sampeyan ban kaula kodu oneng ja' odhi'na sampeyan ban kaula paneka daddi settong sareng ELOHIM, ban ELOHIM odhi' daddi settong bi' sampeyan ban kaula. 14 Kaula sadaja ampon nengale dibi' Pottrana ELOHIM, ban ampon ngabarragi ja' Salerana eotos sareng Rama epadaddi Rato Panyalamedda dunnya paneka. 15 Ra'-pasera'a se ngakone ja' Isa paneka Pottrana ELOHIM, ELOHIM odhi' daddi settong bi' oreng ganeka, ban oreng ganeka dibi' odhi' daddi settong sareng ELOHIM. 16 Sampeyan ban kaula dibi' oneng ban parcaja ka taresnana ELOHIM ka sampeyan ban kaula sadaja. ELOHIM paneka taresna. Oreng se odhi'na ekobasae taresna, oreng ganeka daddi settong bi' ELOHIM, ban ELOHIM daddi settong bi' aba'na. 17 Taresna epasamporna e dhalem sampeyan ban kaula sadaja, sopaja sampeyan ban kaula sadaja bangal e Are Pangadilan. Sampeyan ban kaula sadaja bakal bangala, sabab odhi'na sampeyan ban kaula sadaja padha ban odhi'na Almasih. 18 Oreng se ane'madi taresnana ELOHIM, ta' oneng arassa tako'; sabab taresna se samporna maelang rassa tako'. Daddi nyata ja' oreng gi' ta' tao arassa'agi kobassana taresnana ELOHIM kalaban samporna mon oreng ganeka tako' ngadhebbi Are Pangadilan. 19 Sampeyan ban kaula taresna polana ELOHIM ampon taresna kaadha' ka sampeyan ban kaula. 20 Mon oreng ngoca', "Sengko' taresna ka ELOHIM," tape ta' taresna ka taretanna, oreng ganeka lecegan. Sabab oreng se ta' taresna ka taretanna se etangale, ta' kera taresna ka ELOHIM se ta' etangale. 21 Lantaran ganeka, paneka' papakon se eparengngagi Almasih ka sampeyan ban kaula sadaja: Pa'-sapa'a se taresna ka ELOHIM kodu taresna ka taretanna keya.
1 Oreng se parcaja ja' Isa paneka Rato Panyalamet se ejanjiyagi ELOHIM, oreng ganeka pottrana ELOHIM. Oreng se taresna ka eppa'na, tanto taresna ka ana'na keya. 2 Kalaban jalan sapaneka sampeyan ban kaula sadaja oneng ja' sampeyan ban kaula padha taresna ka tra-pottrana ELOHIM: Sampeyan ban kaula taresna ka ELOHIM ban ta'at ka kon-papakonna. 3 Sabab taresna ka ELOHIM andhi' arte ngestowagi kon-papakonna. Ban kon-papakonna ta' berra' monggu ka sampeyan ban kaula, 4 sabab saneyap pottrana ELOHIM sanggup makala dunnya se jahat paneka. Ban sampeyan ban kaula makala dunnya kalaban iman. 5 Pasera se bisa makala dunnya? Pera' oreng se parcaja ja' Isa paneka Pottrana ELOHIM. 6 Isa Almasih se rabu ka dunnya bi' aeng baptisanna sarta dharana sedana. Salerana rabu banne pera' bi' aeng, nangeng bi' aeng ban dhara. Ban Errohna ELOHIM dibi' se apareng kasakseyan ja' ganeka lerres, sabab Errohna ELOHIM ta' tao lecegan. 7 Badha sakse katello: 8 Errohna ELOHIM, aeng ban dhara -- se tatello' ganeka kasakseyanna padha. 9 Sampeyan ban kaula parcaja ka kasakseyanna manossa, nangeng kasakseyanna ELOHIM jang akowadan pole. Ban ganeka kasakseyan se ampon eparengngagi ELOHIM parkara Pottrana. 10 Daddi, oreng se parcaja ka Pottrana ELOHIM, ampon narema kasakseyan ganeka e dhalem atena; nangeng oreng se ta' parcaja ka ELOHIM, nganggep ELOHIM paneka lecegan, sabab aba'na ta' parcaja ponapa se edhabuwagi ELOHIM parkara Pottrana. 11 Paneka' kasakseyan ganeka: ELOHIM ampon marenge ka sampeyan ban kaula sadaja odhi' saongguna ban se langgeng, ban Pottrana ganeka somberra odhi' ka'issa'. 12 Oreng se gadhuwan Pottrana ELOHIM, gadhuwan odhi' ganeka; ban oreng se ta' gadhuwan Salerana, ta' gadhuwan odhi' ganeka. 13 Kaula noles sorat ka sampeyan se parcaja ka Pottrana ELOHIM, sopaja sampeyan padha oneng ja' sampeyan ampon gadhuwan odhi' se saongguna ban langgeng. 14 Ban sampeyan ban kaula bangal ngadhep ka ajunanna ELOHIM, polana sampeyan ban kaula yakin ja' ELOHIM ampon ngabbuli parnyo'onanna sampeyan ban kaula sadaja, mon sampeyan ban kaula nyo'on ponapa'a saos se cocok sareng kasokanna. 15 Sarrena sampeyan ban kaula oneng ja' Salerana meyarsa'agi sampeyan ban kaula sadaja mon nyo'on ka Salerana, sampeyan ban kaula sadaja oneng jugan ja' Salerana marenge ponapa saos se eso'on sampeyan ban kaula sadaja ka Salerana. 16 Mon sampeyan nengale sala settong oreng sasama Kristen alako dusa se ta' andaddiyagi oreng ganeka kaelangan odhi' saongguna ban se langgeng sampeyan saena adu'a ka ELOHIM; ban ELOHIM tanto marenge odhi' paneka ka oreng ganeka. Paneka kaangguy oreng se dusana ta' andaddiyagi oreng ganeka kaelangan odhi' ganeka. Nangeng badha dusa se andaddiyagi oreng kaelangan odhi' se langgeng. Parkara ganeka kaula ta' ngoca' ja' sampeyan kodu adu'a ka ELOHIM. 17 Sadajana lalakon se sala paneka dusa, nangeng badha dusa se andaddiyagi oreng kaelangan odhi' se saongguna ban se langgeng. 18 Sampeyan ban kaula padha oneng ja' ampon daddi tra-pottrana ELOHIM, ta' ros-terrosan agabay dusa, sabab Pottrana ELOHIM ngaobi salerana, ban Se Jahat ta' bisa apa-ponapa ka oreng ganeka. 19 Sampeyan ban kaula oneng ja' sampeyan ban kaula paneka kaagunganna ELOHIM, sanare saantero dunnya paneka badha e babana kakobasa'anna Se Jahat. 20 Sampeyan ban kaula sadaja ampon oneng ja' Pottrana ELOHIM ampon rabu ban ampon apareng pangarteyan ka sampeyan ban kaula sadaja, sopaja sampeyan ban kaula sadaja kennal ka ELOHIM se lerres. Sampeyan ban kaula sadaja odhi' daddi settong sareng ELOHIM se lerres ban odhi' daddi settong sareng Pottrana Isa Almasih. Ganeka ELOHIM se lerres ban ganeka odhi' se salerressa ban se langgeng. 21 Na', sampeyan sadaja kodu ajauwi la-brahala!
1 Kaatora ka Ebu peleyanna ELOHIM ban ka tra-pottrana. Sorat paneka dhari kaula, pamimpinna jema'at se taresna onggu ka sampeyan. Banne kaula malolo, nangeng sadajana oreng se kennal ka ELOHIM se lerres, padha taresna ka sampeyan. 2 Sabab ELOHIM alenggi e atena sampeyan ban kaula sadaja, ban bakal terrosa alenggi e dhalem sampeyan ban kaula sadaja salanjangnga. 3 Moga-moga sampeyan ban kaula sadaja padha eparengngana berkat sejahtera sareng ELOHIM Rama, ban Isa Almasih Pottrana Rama ganeka. Moga-moga ganeka sadaja ekaandhi'a sampeyan ban kaula sadaja kalaban ate se berse sarta kalaban taresna. 4 Kaula ce' peragga oneng ja' tra-pottrana sampeyan odhi' menorot pangajaranna ELOHIM, akadi se ampon epakonnagi ELOHIM Rama ka sampeyan ban kaula sadaja. 5 Daddi kaula nyo'ona kalaban gu-onggu ka sampeyan, Ebu, tore padha saleng taresna. Se ekoca'agi kaula paneka banne papakon anyar; papakon paneka ampon eparengngagi ka sampeyan ban kaula sadaja molae sampeyan ban kaula gi' buru parcaja. 6 Taresna artena odhi' menorot kon-papakonna ELOHIM. Ban papakon se ampon epeyarsa sampeyan molae dha'-adha'na enggi paneka ja' sampeyan kodu odhi' saleng taresna. 7 Bannya' tokang tepo se ampon mencar ka saantero dunnya. Reng-oreng ganeka oreng se ta' ngakone ja' Isa Almasih rabu ka dunnya aropa manossa. Oreng se kadi ganeka tokang tepo, ban Mosona Almasih. 8 Daddi jaga ja' kantos sampeyan kaelangan ponapa se ampon eehteyarragi kaula sadaja kaangguy sampeyan. Aehteyar sopaja sampeyan narema sadaja opana sampeyan dhari ELOHIM. 9 Oreng se ta' neggu'i pangajaranna Almasih, ban nyaleyot dhari pa-ponapa se eajarragi Almasih, oreng ganeka ta' gadhuwan ELOHIM. Oreng se paggun neggu'i pangajaranna Almasih, artena gadhuwan ELOHIM Rama ban ELOHIM Pottra. 10 Daddi mon badha oreng dhateng ngabarragi ka sampeyan pangajaran se ta' eajarragi Almasih, oreng ganeka ja' tarema e compo'na sampeyan otabana ja' aberri' salam ka oreng ganeka. 11 Sabab oreng se aberri' salam ka oreng se kantha ganeka noro' abareng oreng ganeka e dhalem ngalakone lalakonna se jahat. 12 Ce' bannya'na se terro ekoca'agiya kaula ka sampeyan, nangeng rassana lebbi bagus banne e dhalem sorat paneka. Kaula ngarep bisa entar apanggi bi' sampeyan dibi' ban acaca ka sampeyan dibi' sopaja atena sampeyan ban kaula sadaja padha perak onggu. 13 Ebu, tra-pottrana taretan bine'na sampeyan se epele ELOHIM jugan, akerem salam ka sampeyan.
1 Taretan Gayus se kakase! Kaula, pamimpinna jema'at, neser onggu ka sampeyan; 2 kaula nyo'on ka Pangeran moga-moga sampeyan eparengngana baras ban ta' manggi alangan pa-ponapa, akadi sokmana sampeyan ta' manggi alangan pa-ponapa. 3 Kaula ce' peragga e bakto badha tan-taretan Kristen dhateng ban abala ka kaula saponapa estona sampeyan ka ELOHIM se lerres, sabab sampeyan pajat terros odhi' atoro' ka pangajaranna ELOHIM. 4 Tadha' se lebbi maperak kaula etembang se ngedhing ja' na'-ana' kaula padha odhi' menorot pangajaranna ELOHIM. 5 Taretan! Sampeyan ce' estona e dhalem lalakonna sampeyan kaangguy ca-kanca se padha Kristenna; la'-mala' reng-oreng Kristen se sampeyan gi' ta' kennal, bi' sampeyan eladine. 6 Reng-oreng ganeka ampon notorragi ka jema'at e kennengngan kaula parkara kataresna'anna sampeyan. Tolong reng-oreng ganeka me' olle bisa nerrossagi parjalananna, ban kalaban cara se sapaneka masenneng panggaliyanna ELOHIM, 7 sabab e dhalem parjalanan kaangguy aladine Almasih, reng-oreng ganeka ta' narema bantowan pa-ponapa dhari reng-oreng se ta' kennal ka ELOHIM. 8 Daddi, sampeyan ban kaula sadaja se Kristen paneka kodu nolong ca-kanca se padha Kristenna akadi reng-oreng ganeka, sopaja sampeyan ban kaula sadaja bisa noro' tan-taretan e dhalem ehteyarra kaangguy mabalattra pangajaran se lerres dhari ELOHIM. 9 Kaula ampon noles sorat se pandha' ka jema'at, nangeng Diotrefes se terro daddiya pamimpinna jema'at, ta' poron atoro' ka kaula. 10 Dhaggi' mon kaula ampon napa' ka'anja, kaula mokka'a sadajana se ampon elakone oreng ganeka, enggi paneka ra-parkara se jahat ban lecek se ekoca'agi oreng ganeka parkara kaula sadaja! Nangeng ganeka sadaja gi' ta' cokop monggu ka oreng ganeka. E bakto ca-kanca sasama Kristen ka'issa' dhateng, oreng ganeka ta' poron narema. La'-mala' alarang reng-oreng se narema'a reng-oreng Kristen se dhateng ganeka, ban oreng ganeka nyoro reng-oreng gella' kalowar dhari jema'at! 11 Taretan se kakase, ja' nero barang se juba'. Tero se sae. Oreng se lalakonna sae, kaagunganna ELOHIM. Ban oreng se lalakonna juba' gi' ta' kennal ka ELOHIM. 12 Sadajana oreng padha ngalem Demetriyus. La'-mala' ELOHIM ngalem jugan. Kaula sadaja jugan ngalem, ban sampeyan oneng, taretan, ja' se ekoca'agi kaula sadaja ekenneng parcaja. 13 Ce' bannya'na se terro ekoca'agiya kaula ka Sampeyan, nangeng ca'na kaula bango'an ta' ngangguy sorat. 14 Kaula ngarep duliya bisa tapanggi bi' sampeyan, daddi kaula ban sampeyan bisa abu-dhabu dhep-adhebban. 15 Moga-moga Pangeran aberkadana sampeyan. Ca-kancana sampeyan e kennengngan kaula paneka akerem salam ka sampeyan. Panapa'agi salam kaula ka sadajana ca-kanca bang-sebang.
1 Tan-taretan se ampon etembali ban talebat ekaneserre sareng ELOHIM Rama, sarta se ejaga kaagem Isa Almasih. Menangka abdina Isa Almasih, kaula -- Yudas -- taretanna Yakobus, 2 ngarep: Moga-moga ELOHIM marengana berkat, rahmat ban sejahtera sabannya'na ka sampeyan. 3 Tan-taretan se kakase! Kaula amaksod nolesa sorat onggu ka sampeyan parkara kasalameddan se ampon padha ealame sampeyan ban kaula sadaja. Nangeng samangken kaula arassa ce' parlona la'-mala'ana sampeyan bi' sorat paneka, sopaja sampeyan terros abuwang kaangguy iman se ampon eparengngagi ELOHIM sakaleyan kaangguy salanjangnga ka ommadda. 4 Sabab sampeyan ban kaula sadaja ta' apangrasa ja' badha reng-oreng nyono' maso' ka nga'-tengnga'anna sampeyan ban kaula sadaja. Reng-oreng ganeka oreng se bejjat, se alik-balik berta parkara rahmadda ELOHIM, kaangguy nyare kasempadan norodana napsona. Ban reng-oreng ganeka nolak Isa Almasih, Pangobasa ban Pangeranna sampeyan ban kaula sadaja se settong tadha' pole. Molae gi' dhimen okoman kaangguy reng-oreng ganeka ampon enobuwattagi e dhalem Alketab. 5 Parkara ganeka sadaja sampeyan ampon oneng. Nangeng kaula terro maemoda sampeyan kadi ponapa Pangeran masalamet ommat Isra'il dhari nagara Messer, tape saamponna ganeka pas matebas reng-oreng se ta' parcaja e antarana reng-oreng ganeka. 6 Kaemodi jugan kat-malaekat se ngalebadi batessa kakobasa'anna kantos adinggallagi kalenggiyanna. ELOHIM ngalenthong kat-malaekat ganeka bi' rantay se langgeng, e kennengngan se petteng e babana bume. E kennengngan ganeka kat-malaekat gella' etahan terros kantos okoman eteba'agi ka aba'na e Are se talebat nako'e pagi'. 7 Kaemodi jugan Sodom sareng Gomora sarta tha-kottha e sabingkerra, se pandhudhu'na ngalakone lalakon akadi kat-malaekat gella'. Reng-oreng ganeka ngalakone kon-lalakon ma'seyat sareng bejjat, kantos bi' ELOHIM eseksa bi' okoman apoy se langgeng, menangka parengeddan ka sadajana oreng. 8 Sapaneka jugan reng-oreng ganeka apekker se dha'-tadha' kantos padha agabay dusa ka badanna dibi'. Kakobasa'anna ELOHIM ekababa'agi ban para mahlok se molja e sowarga eya-seya. 9 Mikha'el dibi', se ngapalae kat-malaekat, ta' oneng kantha ganeka. E bakto atokar ban Iblis e dhalem apadu parkara pasera se ngaolleya jinazana Mosa, Mikha'el ta' bangal ahakime Iblis bi' ca'-oca' panyeya'an. Mikha'el pera' adhabu, "Ba'na bakal ebentaga Pangeran!" 10 Nangeng reng-oreng gella' nyerrang sabarang se ta' epahame aba'na ngangguy ca'-oca' se ya-nyeya. Reng-oreng ganeka akantha burun alas se tadha' akkalla, se ngataowe pa-ponapa pera' dhari nalurina malolo. Nangeng ganeka se la'-mala' andaddiyagi ancorra aba'na dibi'. 11 Palang reng-oreng ganeka! Reng-oreng ganeka noro' jalan se elebadi Kain. Polana terro olleya pesse, reng-oreng ganeka nyono' ka cellot se budhuk, padha sareng Bileyam. Ban reng-oreng ganeka jugan epaancor polana aberonta' akadi Korah. 12 E bakto sampeyan apesta adhadha'aran, pannengnga reng-oreng ganeka e antarana sampeyan mangalennyer. Sabab reng-oreng ganeka darbaka paneddhana, tadha' malona, ban pera' marlowagi aba'na dibi'. Reng-oreng ganeka akadi ondhem se ekebbat angen, nangeng ta' madhateng ojan. Reng-oreng ganeka jugan akadi ka'-bungka'an se ta' abuwa maske teppa'na mosemma wa'-buwa'an; ka'-bungka'an se ampon edabu' ramo'na ban ampon mate. 13 Akadi omba' se ce' rajana e tase' se kalowar kapo', sapaneka jugan reng-oreng ganeka ngelbuk kalowar kon-lalakon se matodhusan. Reng-oreng ganeka akadi burun alas se ajalan san-kassannagi ta' epanggi tojjuwanna, se bi' ELOHIM ampon esadhiyai kennengngan e pettengnga se paleng nako'e kaangguy salanjangnga. 14 Henokh, toronanna Adam se kapeng petto', gi' dhimen oneng anobuwaddagi parkara reng-oreng ganeka. Ca'epon Henokh, "Abas, Pangeran rabuwa asareng malaekadda se socce se abun-ebun 15 kaangguy ahakime sakabbiyanna oreng. Pangeran ngokoma reng-oreng jahat polana kon-lalakonna se bejjat. Ban Salerana ngokoma oreng se dusa ban daraka polana ca'-oca' panyeya'an se kalowar dhari bibirra." 16 Reng-oreng ganeka ros-terrosan aseddhiyan ban nyala'agi oreng laen; odhi' menorot pangaterro-pangaterrona se dusa. Asebbal parkara aba'na dibi', ban ajilat oreng polana terro nyareya kaontongan. 17 Nangeng tan-taretan se kakase, kaemodi pa-ponapa se gi' dhimen edhabuwagi sul-rasulla Guste Isa Almasih. 18 Sul-rasul ganeka apareng oneng kaadha' ka sampeyan ja' mon para' aher jaman bakal badha'a reng-oreng se bi-nyebbi sampeyan, enggi paneka reng-oreng se odhi' menorot pangaterro-pangaterrona se dusa. 19 Reng-oreng ganeka se daddi sababba oreng aca-pecca. Reng-oreng ganeka ta' ekobasae Errohna ELOHIM, nangeng ekobasae pangaterro-pangaterrona tabi'at se dhari dunnya. 20 Nangeng, sampeyan, tan-taretan, terros pabagus odhi'na sampeyan adhasar parcajana sampeyan ka Isa Almasih. Imanna sampeyan ganeka ce' soccena. Sabatara ganeka, terros adu'a kalaban kobasana Errohna ELOHIM, 21 ban terros odhi' e dhalem naonganna taresnana ELOHIM saabidda sampeyan anante' rahmadda Guste Isa Almasih, se marengana sampeyan odhi' se salerressa ban langgeng. 22 Monggu ka reng-oreng se gi' mangmang panggaliyanna, sampeyan kodu noduwagi bellas ase. 23 Taja' pakalowar oreng dhari apoy me' olle salamet. Ka reng-oreng laenna sampeyan kodu noduwagi bellas ase ban etoro'e parasa'an tako'; nangeng kabaji'i reng-oreng se ekotore bi' pangaterrona se dusa, kabaji'i kantos ka bi-kalambina. 24 ELOHIM, se sanggup ajaga sopaja sampeyan ta' gaggar, ban se sanggup abakta sampeyan ka ajunanna se molja kalaban gumbira ban tadha' calena, 25 Salerana ganeka ELOHIM se settong tadha' pole, Panyalamedda sampeyan ban kaula sadaja lebat Guste Isa Almasih. Salerana ganeka ELOHIM se molja, agung, kobasa ban ehormat molae dhari gi' dhimen kantos samangken ban salanjangnga! Amin.
1 Essena ketab reya parkara apa se enyata'agi bi' Isa Almasih parkara kadaddiyan-kadaddiyan se bakal kalakona. ELOHIM marenge oneng Almasih parkara jareya sopaja Salerana noduwagi ka di-abdina ELOHIM apa se kodu duli kadaddiyan. Almasih ngotos malaekadda ka Yahya, abdina, kaangguy marenge oneng kadaddiyan-kadaddiyan jareya ka salerana. 2 Ban Yahya pas nyareta'agi sabarang se eoladi salerana jareya; ban areya' laporanna parkara pessen dhari ELOHIM se epakowat bi' Isa Almasih lebat kasakseyanna. 3 Pojur oreng se maca'agi ban se ngedhingngagi berta nobuwadda ketab reya sarta ngestowagi ka apa se etoles e dhalemmanna. Sabab ta' abit pole jareya kabbi bakal kadaddiyana. 4 Tan-taretan se badha e jema'at se papetto' e dhaera Asia! Kaula, Yahya, ngarep moga-moga sampeyan eparengngana berkat sareng sejahtera dhari ELOHIM -- enggi paneka Salerana se badha, se ampon badha ban se badha terros -- ban jugan dhari erroh se papetto' e ajunanna tahtana ELOHIM, 5 ban dhari Isa Almasih, sakse se esto. Salerana se dha'-adha' epaodhi' pole dhari sedana ban Salerana pangobasana to-ratona dunnya. Isa neser ka sampeyan ban kaula sadaja, ban kalaban sedana Salerana mabebas sampeyan ban kaula sadaja dhari sadajana dusa, 6 ban madaddi sampeyan ban kaula sadaja settong bangsa kusus mam-imam, se aladine ELOHIM, Ramana. Isa Almasih ganeka se agung ban kobasa kaangguy salanjangnga. Amin! 7 Oladi! Salerana rabu katotoban ondhem! Sadajana oreng padha nengale Salerana, tamaso' jugan reng-oreng se nyoco Salerana. Sadajana bangsa e bume bakal molara polana Salerana. Ganeka masthe! Amin! 8 "Sengko' se dha'-adha' ban se dhi-budhi," dhabuna Pangeran, ELOHIM Se Mahakobasa, se badha, se ampon badha, ban se badha terros, Se Mahakobasa. 9 Kaula Yahya, taretanna sampeyan se sanasib bi' sampeyan e dhalem kasangsara'an se ealame saneyap moredda Almasih. Sampeyan ban kaula sadaja kowat nanggung kasossa'an menangka ommat kaagunganna. Kaula ebuwang ka polo Patmos polana ngajarragi pessen dhari ELOHIM se epakowat sareng Isa lebat kasakseyanna. 10 E arena Pangeran kaula ekobasae Errohna ELOHIM; kaula pas mereng sowara se kaja -- akadi monyena tarompet -- abu-dhabu e budhina kaula. 11 Ca'epon sowara ganeka, "Toles apa se etangale'e ba'na, pas keremmagi ketab jareya ka jema'at se papetto' reya: Efesus, Smirna, Pergamus, Tiatira, Sardis, Filadelfia, ban Laodikiya." 12 Kaula atole ka budhi terro onenga pasera se abu-dhabu ka kaula ganeka. Kaula pas nengale ko'-tongko'na damar dhari emmas pettong meggi'. 13 E nga'-tengnga'anna ko'-tongko'na damar ganeka badha oreng se akadi manossa, manjeng. Ngagem juba se lanjangnga kantos gan padana. Dhadhana ngagem totobba dhadha dhari emmas. 14 Rambudda pote akadi buluna dumba, akadi kapas. Socana rabbang akadi apoy; 15 padana mancorong akadi dimbaga se eobbar. Sowarana akadi monyena garujugan se raja. 16 Astana se kangan ngastane bintang papetto', ban dhari lesanna kalowar peddhang se tajem se amata dhuwa'. Raena mancorong akadi are e baja beddhuk. 17 E bakto kaula nengale Salerana, kaula tajarungngep e ajunanna akadi oreng mate. Nangeng Salerana nompangngagi astana se kangan ka kaula, laju adhabu, "Ella, ja' tako'. Sengko' reya se dha'-adha' ban se dhi-budhi. 18 Sengko' reya se odhi'! Sengko' la mate, tape abas, Sengko' odhi' saterrossa. Sengko' kobasa ka pate ban ka dunnyana oreng mate. 19 Daddi, mara toles pa-apa se etangale'e ba'na reya, iya areya pa-apa se badha sateya reya, ban pa-apa se kadaddiyana pagi'. 20 Areya' roseyana bintang se papetto' se etangale'e ba'na e Tang tanang se kangan reya, ban ko'-tongko'na damar se papetto' se dhari emmas reya: Bintang se papetto' jareya para malaekadda jema'at se papetto', ban ko'-tongko'na damar jareya jema'at se papetto'."
1 "Ka malaekadda jema'at e Efesus, toles kantha reya: Areya' pessen dhari Salerana se ngastane bintang papetto' e asta kanganna, ban alomampa e antarana ko'-tongko'na damar emmas se papetto' rowa. 2 Sengko' tao apa lalakonna ba'na: Ba'na alako berra' ban sabbar sarta kowat onggu nanggung kasossa'an. Sengko' tao ja' ba'na ta' aberri' ate ka oreng jahat. Ban reng-oreng se ngako aba'na rasul, mangkana sanyatana banne, bi' ba'na la ecoba, ban ba'na tao ja' reng-oreng jareya lecegan. 3 Ba'na sabbar ban kowat ban ba'na nanggung sossa polana Sengko', ban ba'na ta' pegga' pangarep. 4 Tape badha se ta' ekasoka'e Sengko' ka ba'na: sateya ba'na ta' taresna akantha dha'-adha'na pole ka Sengko'. 5 Daddi kaenga'e, saapa jauna pagaggarra ba'na! Mara atobat dhari sa-dusana, ban lakone apa se elakone ba'na dha'-adha'na. Mon enja', Sengko' entara ka ba'na ban adabu'a ko'-tongko'na damarra ba'na dhari kennengnganna. 6 Nangeng ba'na gi' badha bagussa keya, iya areya: Ba'na baji' ka lalakonna para panganodda Nikolaus, se ekabaji'i Sengko' keya. 7 Sapa se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at! Pa-sapa se mennang, bi' Sengko' eedinana ngakan buwana bungkana kaodhi'an se tombu e Bun-kebbunanna ELOHIM." 8 "Ka malaekadda jema'at e Smirna, toles kantha reya: Areya' pessen dhari Salerana se dha'-adha' ban se dhi-budhi -- se la seda ban odhi' pole. 9 Sengko' tao ka sabarang kasossa'anna ba'na; Sengko' tao ba'na mesken tape sanyatana ba'na sogi! Sengko' tao sabarang se epetenna'agi ka ba'na bi' reng-oreng se ngako aba'na Yahudi, mangkana saongguna banne; reng-oreng jareya ommadda Iblis! 10 Ba'na ja' tako' ka kasossa'an se sakejja' aggi' bakal ealamana ba'na. Kaenga'e, Iblis bakal mamaso'a sabagiyan e antarana ba'na ka penjara kaangguy nyoba' ba'na kabbi. Ba'na bakal nanggunga sangsara sapolo are abidda. Ba'na kodu esto ka Sengko' sampe' mate, ban Sengko' aberri'ana ba'na odhi' se saongguna ban langgeng menangka ganjaranna kamennangan. 11 Sapa se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at! Pa-sapa se mennang, ta' kera nanggung sossa pa-apa polana patena se kapeng dhuwa'." 12 Ka malaekadda jema'at e Pergamus toles kantha reya: Areya' dhabuna se ngastane peddhang se tajem se amata dhuwa'. 13 Sengko' tao e dhimma se ekennengnge ba'na, iya areya e tahtana Iblis. Ba'na esto ka sengko'. La'-mala' e bakto Antipas, Tang sakse se esto rowa, epate'e adha'anna ba'na e markassa Iblis, ba'na ta' mongker ja' ba'na parcaja ka Sengko'. 14 Nangeng badha pan-barampan parkara se ta' ekasoka'e Sengko' se ekaandhi' ba'na: Badha sabagiyan e antarana ba'na se noro' pangajaranna Bileyam. Bileyam ngajarragi ka Balak baramma carana manyono' ommat Isra'il ka dhalem dusa; kalaban nyacae ommat Isra'il sopaja ngakan kakanan se la ebagi ka brahala ban alako ma'seyat. 15 Bariya keya e antarana ba'na badha reng-oreng se neggu'i pangajaranna para panganodda Nikolaus. 16 Daddi, mara atobat dhari sa-dusana ba'na. Mon enja', sakejja' aggi' Sengko' entara ka ba'na merrangana reng-oreng jareya bi' peddhang se badha e Tang colo'. 17 Sapa se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at. Pa-sapa se mennang, bi' Sengko' eedinana ngakan manna se badha e kennengngan se ta' etangale'e oreng, ban bakal narema'a dhari Sengko' bato pote settong ebang. Bato jareya etolese settong nyama se anyar, se ta' ekataowe sapa'a bai, kajabana oreng se narema. 18 Ka malaekadda jema'at e Tiatira, toles kantha reya: Areya' dhabuna Pottrana ELOHIM, se socana rabbang akantha apoy, ban padana mancorong akantha dimbaga se eobbar. 19 Sengko' tao pa-apa se elakone ba'na -- Sengko' tao ba'na taresna ka sasamana, ba'na esto, ba'na alalakon, ban ba'na sabbar sarta kowat nanggung kasangsara'an. Sengko' tao ja' sateya ba'na alako abannya'an dhari sabbanna. 20 Tape badha se ta' ekasoka'e Sengko': Ba'na aberri' ate ka Izebel, babine' se ngako otosanna ELOHIM rowa. La bannya' Tang abdi se etepo ban eajari alako ma'seyat ban esoro ngakan kakanan se la ebagi ka brahala. 21 Bi' Sengko' Izebel jareya la eberri'i kasempadan sopaja atobada dhari sa-dusana, tape ta' endha' ambu se alako ma'seyat jareya. 22 Kaenga'e, ya, bi' Sengko' Izebel jareya ebantengngagiya e katedhungan epasampe'a sake'; e jadhiya babine' jareya ban reng-oreng se azina ban aba'na bakal nanggunga kasangsara'an se talebat rajana. Jareya bi' Sengko' ejalannagiya sateya kabbi kajabana mon reng-oreng jareya ambu alako jahat ban babine' jareya. 23 Para panganodda bi' Sengko' epateyana kabbi keya sopaja sakabbiyanna jema'at padha apangrasa ja' Sengko' reya se tao ka essena atena ban pekkeranna manossa. Bi' Sengko' ba'na eberri'ana babales noro' lalakonna bang-sebang. 24 Tape ba'na laenna e Tiatira reya ta' noro' pangajaran se jahat jareya, ban ta' noro' ajar mo-elmona Iblis. Sengko' ngoca'a ja' bi' Sengko' ba'na ta' etamba'ana tanggungan se maberra' pole. 25 Tape sampe' ka dhatengnga Sengko' dhaggi', ba'na kodu teptep atoro' ka pa-apa se la ekaandhi' ba'na. 26 Reng-oreng se mennang, se sampe' ka aherra terros ngalakone apa se ekakarep Sengko', bi' Sengko' eberri'ana kobasa akantha se etarema Sengko' dhari Rama. Reng-oreng jareya bi' Sengko' eberri'ana kobasa marenta sa-bangsa ngangguy tongket besse, ban maancor sa-bangsa jareya epakantha polo' tana. Reng-oreng jareya bi' Sengko' eberri'ana keya bintang temor. 29 Pa'-sapa'a se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at!
1 "Ka malaekadda jema'at e Sardis, toles kantha reya: Areya' dhabuna Salerana se kaagungan errohna ELOHIM se papetto' ban bintang se papetto' rowa. Sengko' tao apa se elakone ba'na. Ca'na ba'na odhi', mangkana sanyatana ba'na mate! 2 Daddi mara jaga, pakoko apa se gi' badha e ba'na sabellunna jareya mate kabbi. Sabab Sengko' tao sateya ja' pa-apa se elakone ba'na gi' ta' samporna e dhalem pangoladanna ELOHIM. 3 Daddi kaenga'e pole apa se eajarragi ka ba'na lamba' ban apa se la ekaedhing ba'na. Jalannagi jareya ban atobat dhari sa-dusana. Mon ba'na ta' jaga, Sengko' entara ka ba'na akantha maleng; ban ba'na ta' tao bila Sengko' se dhatengnga. 4 Tape e antarana ba'na se badha e Sardis reya badha se gi' padha ajaga sopaja kalambina paggun berse. Reng-oreng jareya ajalana abareng Sengko' ngangguy kalambi pote, sabab reng-oreng jareya patot kaangguy jareya. 5 Ka reng-oreng se mennang eangguyyagiya juba pote. Nyamana reng-oreng jareya bi' Sengko' ta' ekosoda dhari Bukuna Oreng Odhi'. Ban e ajunanna Tang Rama tor kat-malaekadda Sengko' ngakowa ja' reng-oreng jareya Tang andhi'. 12:8* 6 Pa'-sapa'a se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at!" 7 "Ka malaekadda jema'at e Filadelfia, toles kantha reya: Areya' dhabuna Salerana se socce ban sajati. Salerana se ngastane konci kaagunganna Daud; mon Salerana mokka', tadha' se bisa'a notop; ban mon Salerana notop, tadha' se bisa'a mokka'. 8 Sengko' tao apa se elakone ba'na. Sengko' tao ja' ba'na ta' saapa kowadda. Ba'na la atoro' ka Tang pangajaran sarta esto ka Sengko'. Bi' Sengko' ba'na la ebukka'agi labang, se ta' ekenneng totop bi' sapa'a bai. 9 Kaenga'e, ya: Reng-oreng se daddi ommadda Iblis jareya, iya areya reng-oreng se lecegan se ngako aba'na Yahudi mangkana sanyatana banne, bi' Sengko' epanyanderra ban epasojuda e adha'anna ba'na. Ban reng-oreng jareya bakal taowa ja' Sengko' neser ka ba'na. 10 Sarrena ba'na atoro' ka Tang parenta sopaja eestowagi gu-onggu, bariya keya Sengko' ajaga'a ba'na sopaja lopoda dhari jaman kasossa'an se bakal etanggunga oreng sadunnya; kasossa'an jareya epadhatengnga kaangguy nyoba' sakabbiyanna oreng e bume. 11 Sengko' duliya dhateng! Senga' jaga pateppa' apa se ekaandhi' ba'na, sopaja tadha' oreng se bisa arampas opana kamennanganna ba'na. 12 Oreng se mennang bi' Sengko' epadaddiya cangga e dhalem padalemman soccena Tang ELOHIM, ban oreng jareya bakal ennengnga e jadhiya salanjangnga. Asmana Tang ELOHIM, ban nyamana kotthana Tang ELOHIM -- iya areya Yerusalim se anyar se bakal torona dhari sowarga, dhari Tang ELOHIM -- bi' Sengko' etolesa e oreng jareya. Bariya keya Tang nyama se anyar bi' Sengko' etolesa e oreng jareya. 13 Pa'-sapa'a se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at!" 14 "Ka malaekadda jema'at e Laodikiya toles kantha reya: Areya' dhabuna Sang Amin, sakse se esto tor bendher, somberra sabarang se ecepta'agi ELOHIM. 15 Sengko' tao apa lalakonna ba'na. Sengko' tao ja' ba'na ta' panas ban bariya keya ta' cellep. Masthena ba'na sala settong dhari se dhadhuwa' jareya! 16 Tape ba'na nga'-anga' koko; ta' panas, ta' cellep. Daddi ba'na bi' Sengko' eota'agiya dhari Tang colo'. 17 Ba'na ngoca', 'Sengko' sogi ban sabarang cokop, ta' kakorangan pa-apa.' Tape ba'na ta' tao ja' kabadha'anna ba'na ce' malaradda ban ce' mellassa! Ba'na mesken, abangkang, ban buta. 18 Daddi bi' Sengko' ba'na ebala'ana, mara melle emmas ka Sengko', iya areya emmas se morne, me' olle ba'na sogi. Melle keya kalambi pote ka Sengko', me' olle ba'na akalambi ban notobi badanna se abangkang ban matodhusan. Ban melle keya tamba buliddagi ka matana me' olle ba'na nangale'e. 19 Reng-oreng se ekaneserre Sengko', jareya se bi' Sengko' egigiri ban epeccot. Daddi mara padha pasamangat, ban atobat dhari sa-dusana. 20 Edhingngagi! Sengko' manjeng e adha'na labang, athokthogan. Mon badha se ngedhing Tang sowara, ban mokka'e labang, Sengko' tanto maso' atemmowa ban oreng jareya; Sengko' ngakana ban oreng jareya, ban oreng jareya ngakana abareng ban Sengko'. 21 Reng-oreng se mennang bi' Sengko' eedinana toju' ban Sengko' e Tang tahta, padha ban Sengko' dibi' se mennang ban sateya toju' ban Rama e tahtana. 22 Pa'-sapa'a se bisa ngedhing, kodu agateyagi apa se edhabuwagi Errohna ELOHIM ka jema'at-jema'at!"
1 Saamponna ganeka kaula nengale pangatonan pole. Kaula nengale labang abukka' e sowarga. Saamponna ganeka kaula pas mereng pole sowara se dha'-adha'na ampon abu-dhabu ka kaula akadi monyena tarompet. Dhabuna sowara ganeka, "Mara ongga dha' enna'. Bi' Sengko' ba'na eduduwana apa se bakal kadaddiyana dhaggi'." 2 Kaula laju ekobasae Errohna ELOHIM e bakto ganeka jugan. Kaula pas nengale e sowarga badha tahta, ban badha oreng se alenggi e tahta ganeka. 3 Raena oreng ganeka mancorong akadi mamatan baidhuri pandhan sareng mamatan dalima. Tahtana ekalenglenge andhang se abarna jamerrut. 4 E sakalenglengnga tahta ganeka badha pa' lekor tahta laenna, ajijir abangon bunterran. Tahta se pa' lekor ganeka ekalenggi'i pa' lekor oreng pamimpin se arasogan pote ban ngagem makotha emmas. 5 Dhari tahta ganeka kalowar sonar dhap-keddhap ban monyena galudhuk se agarudhu'. Ban e adha'na tahta ganeka badha colok papetto', se padha odhi'. Ganeka Errohna ELOHIM se papetto'. Za. 4:2* 6 E adha'na tahta ganeka badha pole barang se akadi tase' kaca, benneng akadi kristal. E sakalenglengnga tahta ganeka, e kangan kacerra, e adha' ban e budhina, badha mahlok pa'-empa'. Mahlok ganeka bagiyan adha'na ban bagiyan budhina possa' ban mata. 7 Mahlok se nomer settong katon akadi macan. Se nomer dhuwa' akadi sape lake'. Se nomer tello' mowana akadi manossa. Se nomer empa' akadi rajabali se teppa'na ngabber. 8 Mahlok se pa'-empa' ganeka gadhuwan kalembang nem-ennem ebang, se bagiyan lowarra sarta bagiyan dhalemma possa' sareng mata. Seyang malem lok-mahlok ganeka ta' ambu anyanye, "Socce, socce, socce Pangeran, ELOHIM Se Mahakobasa; se badha, se la badha sabellunna, ban se badha'a saterrossa." 9 Mahlok se pa'-empa' ganeka anyanye nyanyeyan-nyanyeyan pojiyan, hormat sareng sokkor ka Salerana se alenggi e tahta gella', enggi paneka Salerana se odhi' salanjangnga. Ban e baktona lok-mahlok ganeka anyanye, 10 pamimpin se pa' lekor oreng gella' tajarungngep e adha'na oreng se alenggi e tahta gella', pas nyemba ka Salerana se odhi' salanjangnga. Saamponna ganeka para pamimpin ganeka ngontallagi makothana bang-sebang ka adha'na tahta gella' sambi ngoca', 11 "Adhu, Guste ELOHIM, Pangeran kaula! Namong Junandalem se patot narema pojiyan, hormat sareng kobasa. Sabab Junandalem se nyepta'agi sadajana, ban lantaran kasokanna Junandalem jugan sadajana gapaneka badha sareng odhi'."
1 Saamponna ganeka kaula nengale gulunganna ketab e astana Salerana se alenggi e tahta gapaneka. Ketab ganeka e bagiyan adha'na ban e sabaligga possa' sareng tolesan, sarta eparenge segel papetto'. 2 Kaula laju nengale malaekat se parjuga aera', sowarana raja, "Sapa se patot mokka' segel reya ban mokka' ketabba?" 3 Nangeng e sowarga, otaba e bume, la'-mala' e babana bume sakale, tadha' oreng settonga se sanggup mokka' ketab ganeka, ban nengale ka dhalemmanna. 4 Daddi kaula pas nanges sasegunen polana tadha' oreng settonga se pantes mokka' ketab ganeka ban nengale ka dhalemmanna. 5 Saamponna ganeka sala settong e antarana pin-pamimpin ganeka adhabu ka kaula, "Ella ja' nanges! Abas! Macan dhari suku Yehuda, toronanna Daud se raja, la mennang; bisa mokka' segel se papetto' ban mokka' ketab jareya." 6 Saamponna ganeka kaula nengale Cacempe ngadek e nga'-tengnga'anna tahta gella', egaribbung bi' mahlok se pa'-empa' sarta sadajana pamimpin gella'. Cacempe ganeka katonna ampon esambelli. Tandhu'na papetto', socana papetto': enggi paneka errohna ELOHIM se papetto' se ampon eotos ka saantero dunnya. 7 Saamponna ganeka Cacempe gella' maju pas mondhut gulunganna ketab gella' dhari asta kanganna oreng se alenggi e tahta gella'. 8 Sabatara Cacempe ganeka alampa'agi ganeka, mahlok se pa'-empa' ban pamimpin se pa' lekor gella' asojut e ajunanna. Sadaja padha neggu' calempong ban kobugan emmas se aesse mennyan, enggi paneka a-du'ana ommadda ELOHIM. 9 Sadajana anyanye nyanyeyan anyar "Junandalem patot mondhut ketab gapaneka, sareng mokka' gel-segella. Sabab Junandalem ampon epate'e, ban polana sedana Junandalem, manossa dhari sadajana suku, basa, nagara sareng bangsa, sareng Junandalem ampon epondhut kaagem ka ELOHIM. 10 Sareng Junandalem sadajana ebadhi settong bangsa kusus mam-imam, sopaja aladine ELOHIM, ban marenta e bume paneka." 11 Saamponna ganeka kaula laju nengale pole. Kaula pas mereng sowarana malaekat se aebuwan ban ajuta'an bannya'na. Sadaja padha ngadek e sakalenglengnga tahta ban mahlok se pa'-empa' sarta para pamimpin gella'. 12 Para malaekat ganeka anyanye, sowarana kaja, "Cacempe se la esambelli rowa pantes narema kobasa, kasogiyan, kabicaksana'an ban kakowadan; Salerana patot ehormadi, eagungngagi ban eji-poji!" 13 Kaula pas mereng sadajana mahlok e langnge', e bume sarta e babana bume ban e dhalem tase' -- pandha'na sadajana mahlok e alam dunnya paneka -- anyanye, "Salerana se alenggi e attas tahta, ban Cacempe ka'issa', patot epoji sareng ehormat, sarta agung ban kobasa salanjangnga!" 14 Mahlok se pa'-empa' ka'issa' padha nyaot, "Amin!" Ban pin-pamimpin ka'issa' asojut sarta nyemba.
1 Saamponna ganeka kaula nengale Cacempe ganeka mokka' segel se nomer settong e antarana segel se papetto' gella'. Kaula pas mereng sala settong e antarana mahlok se pa'-empa' gella' ngoca', "Mara!" Sowarana akadi galudhuk. 2 Kaula ngabas, pas nengale jaran pote. Se nompa' jaran ganeka neggu' gandhiba, ban serana epasange makotha. Oreng ganeka maju menangka oreng se mennang se entar arebbu' kamennangan. 3 Saamponna ganeka Cacempe gella' mokka' segel se nomer dhuwa', ban kaula laju mereng mahlok se kapeng dhuwa' ngoca', "Mara!" 4 Pas kalowar jaran laen pole; barnana mera. Se nompa' eparenge kobasa maelang kataremtemman dhari bume, sopaja manossa padha saleng pate'e. Daddi se nompa' jaran ganeka eparenge peddhang se raja. 5 Saamponna ganeka Cacempe gella' mokka' segel se nomer tello'. Ban kaula laju mereng mahlok se kapeng tello' ngoca', "Mara!" Kaula ngabas, pas nengale jaran celleng. Se nompa' neggu' tembangan. 6 Kaula ngedhing akantha sowara se asalla dhari nga'-tengnga'anna mahlok se pa'-empa' gella'. Ca'na sowara ganeka, "Gandum se bagus saliter argana padha ban opa saare, ban tello liter gandum se banneyan argana padha ban opa saare keya. Tape ja' marosak ka-bungkana jaitun ban kebbun anggur!" 7 Saamponna ganeka Cacempe gella' mokka' segel se nomer empa'. Ban kaula laju mereng mahlok se kapeng empa' ngoca', "Mara!" 8 Kaula ngabas, pas nengale jaran se pellay. Se nompa' anyama Maot. E budhiyanna etoro' bunte' Alam Maot e seddi'na. Reng-oreng ganeka eparenge kakobasa'an e saparapadda bume, sopaja bisa mate'e kalaban jalan paperrangan, kalaparan, panyaket alleyan ban run-burun alas se galak. 9 Saamponna ganeka Cacempe gella' mokka' segel se nomer lema'. Kaula pas nengale e babana mezba badha sokmana reng-oreng se mate epate'e oreng polana makowat dhabuna ELOHIM kalaban aberri' kasakseyan. 10 Reng-oreng ganeka aera' epakaja, "Pangeran Se Mahakobasa, se socce sareng se lerres! Kantos bilaepon Junandalem buru ngadilana pandhudhu' bume ban ngokoma reng-oreng se mate'e abdidalem sadaja ka'dhinto'?" 11 Ma-sokma ganeka eparenge juba pote settong ebang. Saamponna ganeka pas epakon bu-ambu lesso sakejja', kantos ca-kancana se saparjuwangan ban tan-taretanna se epateyana akadi aba'epon padha genna' ampon akompol sadaja. Luk. 21:25, Why. 11:13, 16:18* 12 Kaula laju nengale Cacempe gella' mokka' segel se nomer ennem. Pas badha lendhu se nako'e. Are daddi celleng akadi kaen celleng se kasar, ban bulan daddi mera akadi dhara. 13 Tang-bintang ngalotor dhari langnge' ka attas bume akadi buwana ara se gi' ta' massa' se ngalotor dhari bungkana e bakto ekenneng angen raja. 14 Langnge' elang akadi dalubang se egulung, sadajana gunong ban lo-polo eerset dhari kennengnganna. 15 Saamponna ganeka to-rato dunnya, para pangraja, ma-panglima, reng-oreng sogi ban reng-oreng se kobasa sareng reng-oreng laenna se kaetong dunor sareng oreng se bebas, sadaja padha ngetek e dhalem wa-guwa ban e ke'-lekke'na bato gunong. 16 Sadaja padha aera' ka nong-gunong ban to-bato ganeka, "Mara cecce'e sengko', erreppagi me' olle ta' eoladi bi' se alenggi e tahta rowa, ban lopot dhari dadukanna Cacempena ELOHIM! 17 Are se nako'e la napa'; sateya se alenggi e tahta jareya ban Cacempena ELOHIM jareya duka, ban tadha' oreng settonga se kellar nanggung dadukan jareya!"
1 Saamponna ganeka kaula nengale malaekat kaempa ngadek e padduna bume se pa'-empa'. Kat-malaekat ganeka nahan angen se pa'-empa' e bume sopaja tadha' angen e tenggangan otaba e tase', otabana e ka'-bungka'an. 2 Kaula pas nengale malaekat laen kalowar dhari temor, abakta segel dhari ELOHIM se odhi'. Malaekat ganeka adikane malaekat se kaempa gella' se ampon olle kobasa dhari ELOHIM kaangguy marosak tenggangan sareng tase'; sowarana kaja. 3 Dhabuna malaekat ganeka, "Tenggangan ban tase' reya ja' duli rosak gallu, bariya keya ka'-bungka'an, sabellunna sengko' ban malaekat laenna masange tandha segel e dhaina para abdina ELOHIM." 4 Kaula pas ngatore oneng ja' badha saratos pa' polo empa' ebu oreng se dhaina epasange tandha segel dhari ELOHIM. Reng-oreng ganeka dhari dhubellas suku bangsa Isra'il; 5 dhari saneyap suku dhubellas ebu oreng, enggi paneka: suku Yehuda, Ruben, Gad, 6 Asyer, Naftali, Manasye, 7 Simeyon, Lewi, Isakhar, 8 Zebulon, Yusup ban Benyamin. 9 Saamponna ganeka kaula ngabas pole, laju nengale manossa talebat bannya'na, akadi omba' -- tadha' oreng settonga se bisa ngetong bannya'na. Manossa ganeka asalla dhari saneyap bangsa, suku, nagara ban basa. Sadaja ngagem juba te-pote, sambi neggu' dhaunna palma, addhep ka tahta ban ka Cacempe gella'. 10 Reng-oreng ganeka pas aera' epakaja, "Kasalameddan asalla dhari ELOHIM, se alenggi e tahta, ban dhari Cacempe rowa!" 11 Sadajana malaekat ngadek e sakalenglengnga tahta ban para pamimpin sarta mahlok se pa'-empa' ka'issa'. Kat-malaekat ganeka asojut e adha'na tahta, pas nyemba ka ELOHIM. 12 Sadaja padha adhabu, "Amin! Molja'agi ELOHIM se agung ban bicaksana. Salerana patot narema ocaban sokkor ban panghormadan sabannya'na. Salerana kobasa ban kowat salanjangnga! Amin!" 13 Sala settong e antarana para pamimpin gella' atanya ka kaula, "Reng-oreng se ajuba pote jareya sapa, ban dhari dhimma?" 14 "Kaula ta' oneng, guste; sampeyan dibi' se oneng," saodda kaula. Pamimpin ganeka pas adhabu ka kaula, "Jareya reng-oreng se la salamet ngalebadi bakto panganeyaja'an se talebat berra'. Reng-oreng jareya la nyassa jubana ban dharana Cacempe sampe' pote. 15 Jareya sababba sateya manjeng e adha'na tahtana ELOHIM, ban abakte ka Salerana seyang malem e Padalemman Socce. Ban Salerana se alenggi e tahta rowa bakal hadira e seddi'na reng-oreng jareya kaangguy ngaobi reng-oreng jareya. 16 Reng-oreng jareya ta' kera tao lapar otaba pelka' pole; ta' kera ekello' are otabana panas se ngeltak pole, 17 sabab Cacempe se alenggi e nga'-tengnga'anna tahta rowa se bakal ngowana reng-oreng jareya. Salerana bakal nontona reng-oreng jareya ka aeng se madhateng kaodhi'an. Ban ELOHIM bakal ngessoda aeng mata dhari matana reng-oreng jareya."
1 E bakto Cacempe ka'issa' mokka' segel se kapeng petto', sowarga pas seppe ra-kera satengnga ejjam abidda. 2 Kaula laju nengale malaekat se kapetto se ngadek e ajunanna ELOHIM; kat-malaekat ganeka eparenge tarompet papetto'. 3 Badha settong malaekat laen se abakta padupa'an emmas rabu pas ngadek e adha'na mezba. Malaekat ganeka eparenge mennyan ce' bannya'na kaangguy epasang ka a-du'ana ommadda ELOHIM ban kaangguy eatorragi e mezba emmas se badha e adha'anna tahta. 4 Okossa dupa se teppa'na rabak ganeka ngo'bul dhari astana malaekat se ngadek e ajunanna ELOHIM gella' asareng ban a-du'ana para ommadda ELOHIM. 5 Saamponna ganeka malaekat gella' mondhut padupa'an gella', pas eesse'e apoy se dhari mezba, sarta pas eontallagi ka attas bume. Galudhuk pas agarudhu' ban dhap-keddhap saleng agalirap, sarta pas badha lendhu. 6 Saamponna ganeka, malaekat se ngastane tarompet se papetto' gella' aya-sadhiya se nopeya tarompedda. 7 Malaekat se nomer settong nope tarompedda, laju toron ojan es ban apoy acampor dhara ce' derressa ka bume. Sapartellonna bume katonon tadha' karena; sapaneka jugan sapartellonna ka'-bungka'an, ban saneyap rebba se biru. 8 Malaekat se nomer dhuwa' pas nope tarompedda, pas badha barang se talebat rajana, akadi gunong se rabbang eontallagi ka dhalem tase'. Sapartellonna tase' aoba daddi dhara, 9 ban sapartellonna mahlok se badha e dhalem tase' padha mate; sapaneka jugan sapartellonna pal-kapal padha mosna sadaja. 10 Saamponna ganeka malaekat se nomer tello' nope tarompedda, pas badha bintang raja, se rabbang akadi colok, gaggar dhari langnge', ngenneng ka sapartellonna ngay-songay ban ber-somber. 11 (Nyamana bintang ganeka "Pae'".) Sapartellonna aeng pas pae', ban bannya' oreng mate polana ngenom aeng se daddi pae' ganeka. 12 Saamponna ganeka malaekat se nomer empa' nope tarompedda, ban sapartellonna are laju ekenneng tamper, sapaneka jugan sapartellonna bulan ban sapartellonna tang-bintang kantos elang sapartellonna kakowadanna cajana. Sapaneka jugan sapartellonna seyang ta' tera', sapaneka jugan sapartellonna malem. 13 Kaula pas ngabas, laju ngedhing mano' rajabali se teppa'na ngabberebang-abang, aera', "Palang! Palang! Palang sakabbiyanna oreng e bume mon malaekat se katello laenna nope tarompedda dhaggi'!"
1 Malaekat se nomer lema' pas nope tarompedda, ban kaula pas nengale badha bintang gaggar dhari langnge' ka attas bume. Bintang ganeka eberri'i koncina jurangnga maot. 2 Daddi bintang ganeka laju mokka' jurangnga maot ganeka; dhari dhalemmanna pas kalowar okos akadi okos dhari tomang se raja. Are ban langnge' laju petteng polana okos se dhari jurang ganeka. 3 Dhari dhalem okos gella' pas kalowar balang se toron ka bume. Lang-balang ganeka eparenge kobasa se padha sareng kobasa se eparengngagi ka kalajengking. 4 Lang-balang ganeka ta' eparengngagi arosak rebba, otabana ka'-bungka'an otabana men-tamennan laenna. Se eedine coma nyerrang reng-oreng se e dhaina tadha' tandhana segella ELOHIM. 5 Lang-balang ganeka ta' eedine mate'e reng-oreng ganeka, nangeng coma eedine nyeksa reng-oreng ganeka lema bulan abidda. Sake'na polana seksa'anna lang-balang ganeka padha ban sake'na mon esengnga' kalajengking. 6 E dhalem lema bulan ganeka, reng-oreng ganeka aehteyar terro mateya, tape ta' bisa mate; reng-oreng ganeka terro mateya, nangeng maot jau dhari aba'na. 7 Lang-balang ganeka akadi jaran se mangkada aperrang. E cethagga badha barang se katon akadi makotha emmas. Mowana padha ban manossa. 8 Obu'na akadi obu'na oreng babine', gigina akadi gigina macan. 9 Dhadhana etotobi barang se akadi kalambi besse. Monyena kalembangnga akadi monyena ta-kareta jaran se teppa'na nyerbu ka paperrangan. 10 Andhi' bunto' ban sengnga' akadi kalajengking. Ban e dhalem bunto'na ganeka badha kakowadanna se eangguy nyeksa manossa lema bulan abidda. 11 Lang-balang ganeka badha ratona se marenta sadaja balang ganeka, ban ratona ganeka enggi paneka malaekat se epassrae tanggung jawab parkara jurang maot ka'issa'. Nyamana e dhalem basa Ibrani enggi paneka Abadon; ban e dhalem basa Yunani Apoliyon (se artena "Pangrosak"). 12 Balai se kapeng settong ampon lebat. Saamponna ganeka badha balai dhadhuwa' aggi' se gi' bakal kalakona. 13 Saamponna ganeka malaekat se nomer ennem nope tarompedda. Kaula pas mereng sowara dhari paddu se pa'-empa' e mezba emmas se badha e ajunanna ELOHIM. 14 Sowara ganeka adhabu ka malaekat se nomer ennem gella'. "Ocol malaekat se kaempa se etale'e e Songay Efrat rowa!" 15 Malaekat se kaempa ganeka laju eocol. Malaekat ganeka padha esadhiya'agi kusus kaangguy ejjam, are, bulan ban taon ganeka kaangguy mate'e sapartellonna ommat manossa sadajana. 16 Kaula eparenge oneng ja' kan-pasukan ran-jaran ganeka badha dhu ratos juta bannya'na. 17 Ban e dhalem pangatonan, kaula nengale ran-jaran ganeka ban reng-orengnga se nompa'. Reng-oreng se nompa' jaran ganeka akalambi besse se barnana mera ngadarbang, bungo akadi mamatan bungo, ban koneng balirang. Cethagga ran-jaran ganeka akadi cethagga macan, ban dhari colo'na kalowar apoy, okos ban balirang. 18 Sapartellonna manossa mate polana balai se tatello' ganeka: apoy, okos ban balirang se kalowar dhari colo'na ran-jaran gella'. 19 Kakowadanna ran-jaran ganeka badha e colo'na ban e bunto'na. To'-bunto'na akadi olar se acethak. Ran-jaran ganeka nyeksa manossa ngangguy bunto'na. 20 Nangeng karena ommat manossa se ta' mate polana sadajana balai ganeka, ta' poron adina'agi lalakonna tanangnga dibi'. Reng-oreng ganeka ta' poron ambu nyemba roh-erroh jahat ban la-brahala emmas, salaka, dimbaga, bato ban kaju se ta' bisa nangale ban ta' bisa ngedhing sarta ta' bisa ajalan. 21 Reng-oreng ganeka jugan ta' poron adina'agi kon-lalakonna se jahat, enggi paneka se dujan mate'e oreng, mo-elmo se gaib, zina sareng co'-ngeco'.
1 Kaula pas nengale settong malaekat laen se parjuga toron dhari sowarga. Malaekat ganeka katotoban ondhem, ban andhang ngobengnge serana. Raena nyonar akadi are, ban bettessa akadi cangga apoy. 2 E astana badha gulunganna ketab kene' se abukka'. Padana se kangan nedda' ka tase' ban se kacer nedda' ka tenggangan. 3 Malaekat ganeka pas aera' epakaja, sowarana akadi gaungnga can-macan. Saamponna malaekat ganeka aera' pas esaodi bi' galudhuk se papetto', sowarana agarudhu'. 4 E bakto galudhuk se papetto' ganeka buru amonye, bi'kaula sajjana ecathedda, nangeng kaula mereng sowara dhari sowarga se adhabu sapaneka, "Roseya'agi apa se ekoca'agi galudhuk se papetto' jareya, ja' cathet!" 5 Saamponna ganeka, malaekat se bi' kaula etengale nedda' ka tase' ban nedda' ka tenggangan ka'issa' ngangka' astana ka langnge'. 6 Malaekat ganeka asompa bit asmana ELOHIM se odhi' salanjangnga, se nyepta'agi langnge', bume ban tase' sarta sadajana essena. Malaekat ganeka adhabu, "Baktona ta' epanyoroda pole! 7 Tape mon malaekat se kapeng petto nope tarompedda, ELOHIM bakal alampa'agiya rancana roseyana, akantha se la eberta'agi ka di-abdina, iya areya para nabbi." 8 Saamponna ganeka, sowara se ekaedhing kaula dhari sowarga gella', adhabu pole ka kaula. Dhabuna, "Kassa' kala' gulunganna ketab se abukka' se badha e tanangnga malaekat se nedda' ka tase' ban ka tenggangan rowa." 9 Daddi kaula laju entar ka malaekat ganeka ban nyo'on sopaja gulungan kene' gella' eparengngagi ka kaula. Ca'na dhabuna, "Mara kala', pas kakan. E dhalem tabu'na ba'na jareya bakal pae'a, tape e colo'na ba'na manes akantha maddu." 10 Kaula ngala' gulungan kene' gella' dhari astana, pas eteddha. E colo' rassana manes akadi maddu, tape saamponna ekalodhu', e dhalem tabu' laju pae'. 11 Saamponna ganeka kaula eparenta'agi sapaneka, "Kabarragi pole pabalattra berta dhari ELOHIM parkara sa-bangsa, ra-nagara, sa-basa ban to-rato."
1 Kaula pas eparenge kaju se merep tongket kor-okor, sarta pas eparenta'agi sapaneka, "Kassa' okor Padalemman Socce ban mezbana. Etong barampa bannya'na oreng se abakte e jadhiya. 2 Tape ja' okor taneyan se badha e lowarra Padalemman Socce jareya, sabab bagiyan jareya la epassra'agi ka reng-oreng se ta' tao ka Pangeran. Reng-oreng jareya bakal nyek-ngenyegga kottha se socce rowa pa' polo dhuwa' bulan abidda. 3 Sengko' ngotosa sakse kadhuwa se ngangguy kalambi kasossa'an, ban Tang sakse jareya bakal ngomommagiya berta dhari ELOHIM saebu dhu ratos sabidak are abidda." 4 Sakse se dhadhuwa' ganeka bungkana jaitun dhadhuwa' ban ko'-tongko'na damar dhadhuwa' se badha e ajunanna Pangeranna alam dunnya. 5 Mon badha oreng se alakowa ta' bagus ka se dhadhuwa' ganeka, dhari colo'na laju kalowar apoy se matebas so-mosona. Kalaban cara se sapaneka, pasera'a saos se nyake'ana sakse se dhadhuwa' ganeka tanto mate. 6 Se dhadhuwa' ganeka gadhuwan kobasa notop langnge' me' olle ta' toron ojan saabidda aba'na ngomommagi berta dhari ELOHIM. Jugan gadhuwan kobasa ka sadajana somberra aeng, kaangguy ngoba aeng epadaddi dhara. Jugan gadhuwan kobasa mokol bume bi' sadajana macemma balai, bila'a saos menorot sakencengnga. 7 Samarena se dhadhuwa' ganeka ngabarragi bertana, burun alas se asalla dhari jurang maot bakal alabana ka se dhadhuwa' ganeka. 8 Mayyidda bakal ajalamperranna e lorong rajana kottha raja, kennengnganna Pangeranna esalib. Nyama parompama'anna kottha ganeka Sodom otaba Messer. 9 Reng-oreng dhari sadajana nagara, suku, basa ban bangsa bakal nengalana mayyidda se dhadhuwa' ganeka tello are satengnga abidda, ban ta' ngedine yit-mayyit ganeka ebendhem. 10 Pandhudhu'na bume bakal peraga polana sakse se dhadhuwa' ganeka mate. Reng-oreng ganeka bakal araya'agiya matena sakse se dhadhuwa' ganeka ban salenga kerem hadiya polana nabbi se kadhuwa ganeka ampon madhateng seksa'an sabannya'na ka sadajana oreng e bume. 11 Saamponna olle tello are satengnga laju dhateng nyaba se maodhi' dhari ELOHIM ban maso' pole ka dhalem nabbi se kadhuwa ganeka. Se kadhuwa ganeka laju jaga, kantos reng-oreng se nengale padha ce' tako'na. 12 Saamponna ganeka nabbi se kadhuwa ganeka meyarsa badha sowara se kaja ngolok dhari sowarga, "Mara ongga dha' enna'!" E adha'na matana so-mosona, se kadhuwa ganeka laju ongga ka sowarga, katopowan ondhem. 13 E bakto ganeka pas badha lendhu se talebat nako'e. Saparpolonna kottha ganeka ancor, ban pettong ebu oreng mate polana lendhu ganeka. Reng-oreng laenna ce' tako'na, laju padha amolja'agi kaagunganna ELOHIM e sowarga. 14 Balai se kapeng dhuwa' ampon lebat. Nangeng, oladi! Balai se kapeng tello' bakal nyosola sakejja' aggi'. 15 Malaekat se kapeng petto' pas nope tarompedda, ban e sowarga badha ra-sowara se ce' kajana, se adhabu sapaneka, "Kakobasa'an kaangguy marenta dunnya sateya badha e astana Pangeran, Rato Panyalamet se la ejanjiyagi Salerana. Salerana bakal marenta'a salanjangnga!" 16 Pamimpin se pa' lekor oreng se alenggi e tahta e ajunanna ELOHIM ka'issa' laju asojut ban nyemba ka ELOHIM. Atorra reng-oreng ganeka, 17 "Pangeran, ELOHIM Se Mahakobasa, se badha ban se ampon badha dhari mamolanna! Abdidalem sadaja mator sakalangkong polana Junandalem ngagem kakobasa'anna se raja, ban ampon molae marenta! 18 Reng-oreng se ta' oneng ka Pangeran ngamok, sabab ampon baktona Junandalem neba'agi dukana, jugan ampon napa' sa'adda Junandalem ngadilana reng-oreng mate. Samangken baktoepon Junandalem apareng ganjaran ka para abdina, enggi paneka para nabbi, ban ka sadajana ommadda Junandalem, enggi paneka sadajana oreng se abakte ka Junandalem, se raja sareng se kene'. samangken baktona maancor reng-oreng se maancor bume!" 19 Padalemmanna ELOHIM e sowarga laju abukka', katengal e ka'issa' badha Petthe Parjanjiyan. Dhap-keddhap pas patang kareddhap ban sowarana galudhuk saleng pajaggur, sarta etoro'e lendhu ban ojan es se talebat derressa.
1 E langnge' kaula nengale badha barang se talebat ajib. Badha oreng babine' ngagem rasogan are, teppa'na ngadek e attas bulan. E serana badha jamangnga se badha bintangnga dhubellas meggi'. 2 Babine' ganeka kalerressan bubut, ban sarrena ampon napa' baktona se babara, laju acerreng kasake'en. 3 Kaula pas nengale barang se ajib laenna e langnge'. Badha naga mera se ce' rajana acethak papetto' ban atandhu' sapolo. Cethak se papetto' ganeka padha ngangguy jamang settong ebang. 4 Naga ganeka ngeret sapartellonna tang-bintang e langnge' bi' bunto'na, pas epelpallagi ka bume. Naga ganeka manjeng e adha'na babine' se babara gella', maksodda ngontala pottrana mon ampon lahir. 5 Babine' ganeka babar pottra lalake' se marenta'a sadajana manossa sareng tongket besse. Nangeng pottra ganeka erampas dhari babine' buru, pas egiba ka ELOHIM ka adha'na tahtana. 6 Babine' gella' buru ka ra-ara, ka kennengngan se ampon esadhiya'agi sareng ELOHIM kaagem salerana. E kennengngan ganeka babine' gella' epeyara'a saebu dhu ratos sabidak are abidda. 7 E sowarga pas badha perrang. Mikha'el sareng kat-malaekadda aperrang ban naga ganeka. Naga ganeka alaban ka Mikha'el, etolonge kat-malaekadda. 8 Nangeng naga ganeka kala. Naga ganeka ban kat-malaekadda padha ta' eedine enneng e sowarga pole. 9 Naga se raja ganeka ebuwang kalowar. Ganeka olar towa se anyama Iblis otaba Erroh Jahat, se nepo saantero dunnya. Naga ganeka ebuwang ka bume sareng kat-malaekadda. 10 Kaula pas mereng sowara se kaja e sowarga, adhabu sapaneka, "Sateya baktona ELOHIM masalamedda ommadda! Sateya ELOHIM noduwagi kobasana menangka Rato! Sateya Rato Panyalamet se ejanjiyagi rowa noduwagi kakobasa'anna keya! Sabab se ngarane tan-taretanna sengko' ban ba'na e ajunanna ELOHIM seyang ban malem, la epakalowar dhari sowarga; 11 la epakala bi' tan-taretanna sengko' ban ba'na kalaban dharana Cacempe rowa, sarta kalaban berta se bendher dhari ELOHIM se ekabarragi tan-taretan jareya. Tan-taretanna sengko' ban ba'na jareya ehlas ngorbannagi nyabana sampe' mate. 12 Daddi, sowarga ban saessena, mara padha anga-bunga! Tape palang bume ban tase', sabab Iblis la toron ka ba'na kalaban ate se ce' peggella, sabab tao ja' baktona la kare sakejja'." 13 E bakto naga ganeka apangrasa ja' aba'na ampon ebuwang ka bume, laju molae nyerser babine se babar lalake' gella'. 14 Nangeng babine' ganeka eparenge kalembangnga rajabali se raja dhadhuwa', sopaja bisa ngabber ka kalenggiyanna e ra-ara, e kennengnganna salerana epeyara'a tello taon satengnga abidda, sopaja salamet dhari serranganna naga ganeka. 15 Naga ganeka laju nyemburragi aeng dhari colo'na ce' bannya'na ka babine' ganeka, sopaja babine' ganeka talanyo'a. 16 Nangeng bume abanto babine' ganeka; bume anganga pas ngero' aeng se kalowar dhari colo'na naga gella'. 17 Naga ganeka ce' peggella ka babine' ganeka, daddi laju nyerbu toronanna babine' ganeka se laen, enggi paneka sadajana oreng se ta'at ngestowagi papakonna ELOHIM, ban se apareng kasakseyan parkara Isa ban kobasana. 18 Naga ganeka laju manjeng e paseser.
1 Kaula pas nengale badha keban raja kalowar dhari dhalem tase'. Keban ganeka atandhu' sapolo ban acethak papetto'. E tandhu'na se sapolo ganeka badha jamang settong ebang, ban e saneyap cethagga badha tolesanna, aropa nyama panyeya'an ka ELOHIM. 2 Keban se etengale kaula ganeka ropana akadi macan toltol, sokona akadi sokona baruwang, congorra akadi congorra macan. Keban ganeka bi' naga gella' laju eberri'i kakowadanna dibi', sareng tahtana ban kakobasa'anna se raja. 3 Settong e antarana cethagga keban gella' katon loka bakbak, tape loka ganeka ampon baras. Saessena bume noro' keban ganeka kalaban parasa'an heran. 4 Ban reng-oreng bume ganeka mojja naga gella' polana se aberri' kakobasa'an ka keban ganeka. Ban reng-oreng ganeka mojja keban ganeka jugan. Sadaja padha ngoca', "Tadha' se padha bi' keban reya! Tadha' se bisa aperrang bi' keban reya!" 5 Keban ganeka eedine ngoca'agi pa-ponapa se ce' sombongnga ban ya-nyeya ELOHIM, ban eedine marenta pa' polo dhuwa' bulan abidda. 6 Keban ganeka pas molae ya-nyeya ELOHIM, ban asmana ELOHIM; sapaneka jugan kalenggiyanna ELOHIM, ban sadajana se alenggi e sowarga eya-seya. 7 Keban ganeka eedine jugan merrange ommadda ELOHIM ban makala ommat ganeka. Jugan eparenge kakobasa'an ka sadajana suku, nagara, basa ban bangsa. 8 Keban ganeka bakal esemba'a sadajana oreng se odhi' e attas bume, kajabana reng-oreng se nyamana ampon edhaftar sabellunna dunnya ecepta'agi, e dhalem ketabba oreng odhi' kaagunganna Cacempe se ampon esambelli. 9 Daddi, mon sampeyan bisa meyarsa, peyarsa'agi berta paneka: 10 "Oreng se kodu etawan, masthe etawan. Ban oreng se kodu epate'e bi' peddhang, masthe epate'e bi' peddhang. Lantaran jareya, ommadda ELOHIM kodu kowat ban esto." 11 Kaula pas nengale keban laen dhari dhalem bume. Keban ganeka atandhu' dhadhuwa' akadi tandhu'na budhu'na dumba. Sowarana akadi sowarana naga. 12 E adha'na keban se jang adha'an ka'issa' keban ganeka ngangguy kakobasa'an se raja se ekaolle dhari keban ganeka jugan. Saantero bume ban sadaja se enneng e attas bume ganeka, epaksa nyemba keban se jang adha'an gella', se lokana se bakbak ampon baras. 13 Keban se kapeng dhuwa' gella' mabadha kaajiban-kaajiban se raja. E adha'na sadajana oreng keban ganeka matoron apoy dhari langnge' ka bume. 14 Ban sadajana oreng se odhi' e bume etepo ban kaajiban-kaajiban se olle ebadha'agi keban ganeka e adha'na keban se jang adha'an gella'. Reng-oreng ganeka sadaja padha epakon abadhi arcana keban se ampon epaloka ban peddhang tape paggun odhi' ka'issa'. 15 Keban se kapeng dhuwa' ganeka eedine aberri' nyaba ka arca ganeka, daddi arca ganeka bisa acaca ban mate'e sadajana oreng se ta' poron nyemba ka aba'na. 16 Sadajana oreng, raja ban kene', sogi ban mesken, dunor ban oreng mardikan, bi' keban ganeka epaksa narema tandha e tanang kanganna otaba e dhaina. 17 Tadha' oreng se bisa awal-juwal otaba le-melle mon ta' gadhuwan tandha ganeka, enggi paneka nyamana keban ganeka dibi', otabana angka se anyata'agi nyama ganeka. 18 E ka'iya kodu badha hekmat. Oreng se bicaksana bisa ngetong artena angkana keban ganeka, sabab angka ganeka nyamana manossa. Angkana enggi paneka nem atos sabidak ennem.
1 Kaula pas ngabas, laju nengale Cacempe ka'issa' ngadek e attas Gumo' Siyon, esarengnge oreng se bannya'na saratos pa' polo empa' ebu. Reng-oreng ganeka e dhaina padha badha tolesanna nyamana ban asmana Ramana. 2 Kaula pas mereng sowara agarudhu' dhari langnge' akadi monyena garujugan se raja ban akadi garudhu'na galudhuk se raja. Sowara ganeka akadi monyena mosigga reng-oreng se nabbu calempong. 3 Oreng se saratos pa' polo empa' ebu ka'issa' anyanye nyanyeyan se anyar e adha'na tahta ban mahlok se pa'-empa' sarta para pamimpin e sakalenglengnga tahta ka'issa'. Pasera'a saos ta' bisa ajar nyanyeyan ganeka kajabana oreng se saratos pa' polo empa' ebu gella' se ampon epabebas dhari bume. 4 Reng-oreng ganeka oreng se paggun morne akadi paraban, polana ta' apolong tedhung sareng babine'. Reng-oreng ganeka noro' bunte' Cacempe gella' ka'amma'a saos. Dhari antarana ommat manossa, reng-oreng ganeka se ampon epabebas menangka tor-ator dha'-adha'na ka ELOHIM sareng ka Cacempe. 5 Reng-oreng ganeka ta' oneng lecek; ban tadha' calena sakale. 6 Kaula pas nengale malaekat laen se ngabber tenggi e langnge'. Malaekat ganeka abakta Kabar Bagus se langgeng kaangguy epanapa' ka manossa e bume, enggi paneka sadajana bangsa, suku, basa ban nagara. 7 Malaekat ganeka aera' epakaja, "Patako' ka ELOHIM, ban molja'agi kaagunganna! Sabab la baktona ELOHIM ahakime manossa. Mara semba Salerana se abadhi langnge', bume, tase' ban sakabbiyanna somberra aeng!" 8 Malaekat se kapeng dhuwa' nyosol malaekat se kapeng settong sambi aera', "La gaggar! Kottha Babil se raja la gaggar! Kottha jareya la mamabu' sakabbiyanna bangsa bi' aeng anggur -- iya areya anggur dhari napso ma'seyadda!" 9 Malaekat se kapeng tello' nyosol malaekat se kadhuwa gella', sambi aera', sowarana epakaja, "Oreng se mojja keban rowa ban arcana, ban andhi' tandhana keban jareya e dhaina otaba e tanangnga, 10 oreng jareya bakal ngenoma anggurra ELOHIM, iya areya anggur dadukanna se la etotta' ka dhalem baddhana, ta' ekorange sakone'a balakka'! Reng-oreng jareya kabbi bakal eseksa'a e dhalem apoy ban balirang e adha'na kat-malaekat se socce ban e ajunanna Cacempe rowa. 11 Okossa apoy se nyeksa reng-oreng jareya bakal ngokosa terros tadha' ambuna. Seyang malem reng-oreng jareya tadha' ambuna eseksa, iya areya reng-oreng se nyemba ka keban rowa ban arcana, sakabbiyanna oreng se ngangguy tandha nyamana keban jareya." 12 E dhalem parkara paneka ommadda ELOHIM se ngestowagi kon-papakonna ELOHIM ban esto ka Isa, parlo kowat ngadhebbi kasossa'an. 13 Kaula pas mereng sowara dhari sowarga adhabu, "Toles reya: Pojur oreng se mate teppa'na aladine Pangeran!" "Bendher!" dhabuna Errohna ELOHIM. "Reng-oreng jareya bakal ambuwa alako berra', polana hasella pangladinanna bakal abarengngana aba'na salanjangnga." 14 Kaula pas ngabas, laju nengale badha ondhem se pote. E attassa ondhem ganeka badha se alenggi, katonna akadi manossa. E serana badha makotha emmas, ban e astana badha are' se tajem. 15 Saamponna ganeka pas badha malaekat laen kalowar dhari Padalemmanna ELOHIM. Malaekat ganeka aera' epakaja ka se alenggi e attas ondhem gella', "Basbassagi are'na ba'na jareya ban anye sateya, sabab la baktona anye; bume la cokop towa kaangguy eanye!" 16 Se alenggi e attas ondhem gella' pas abasbassagi are'na ka bume, ban bume ganeka laju eanye. 17 Saamponna ganeka kaula nengale malaekat laen pole kalowar dhari Padalemmanna ELOHIM e sowarga. Malaekat ganeka ngastane are' se tajem jugan. 18 Saamponna ganeka, malaekat laen, se ngobasae apoy rabu dhari mezba. Malaekat ganeka aera' epakaja ka malaekat se ngastane are' se tajem gella', "Basbassagi are'na, kerra' wa-buwana bungkana anggur e bume, sabab buwana la massa' kabbi!" 19 Daddi malaekat ganeka abasbassagi are'na ka bume ban ngare' wa-buwana anggur ganeka dhari bungkana, pas eontallagi ka pamerressanna anggur dadukanna ELOHIM se ampon ngalowa. 20 Wa-buwana anggur ganeka eperres e lowar kottha, ban dhari pamerresanna anggur ganeka agili dhara akadi songay, jauna kantos tello ratos kilometer, dhalemma para' dhuwa' meter.
1 Saamponna ganeka kaula nengale e langnge' badha barang se ajib ban talebat lowar biyasa. Badha malaekat papetto' ban balai se dhi-budhi papetto'. Paneka' dhi-budhina Pangeran se neba'agi babendunna. 2 Saamponna ganeka kaula nengale barang se katon akadi tase' kaca acampor apoy. Kaula jugan nengale reng-oreng se mennang ka keban ban arcana ka'issa', ban mennang ka reng-oreng se nyamana etandhai sareng angka. Reng-oreng se mennang ganeka manjeng e penggirra tase' kaca sambi neggu' calempong paparengnga ELOHIM ka aba'na. 3 Ban reng-oreng ganeka anyanye nyanyeyanna Mosa, abdina ELOHIM, ban nyanyeyanna Cacempe. Sapaneka monyena: "Pangeran, ELOHIM Se Mahakobasa, sadaja se elampa'agi Junandalem sanget agung sareng ajib onggu! Ratona sadajana bangsa, adil onggu sareng tadha' salana se elampa'agi Junandalem sadajana! 4 Pasera se ta' tako' ka Junandalem, Guste? Pasera se ta' poron ngabarragi kaagungannepon Junandalem? Namong Junandalem se socce. Sadajana bangsa bakal dhatengnga nyemba ka Junandalem polana sadajana kaadilan se elampa'agi Junandalem ampon etengale sadajana oreng." 5 Saamponna ganeka kaula nengale Padalemman Socce e sowarga abukka', ban Kemah Socce badha e dhalemmanna. 6 Malaekat se kapetto ban balai se papetto' ka'issa' kalowar dhari Padalemman Socce. Rasoganna dhari kaen linen se berse ban agalirap. Kat-malaekat ganeka ngagem totobba dhadha dhari emmas. 7 Saamponna ganeka sala settong dhari mahlok gella' ngatorragi ka malaekat se kapetto ganeka dha-baddha dhari emmas se possa' aesse dadukanna ELOHIM -- ELOHIM se odhi' salanjangnga. 8 Padalemman Socce ganeka pas possa' ban okos dhari kaagunganna ELOHIM ban kobasana. Ban saabidda balai se papetto' se ebakta malaekat se kapetto gella' gi' ta' lastare, tadha' oreng settonga se bisa maso' ka Padalemman Socce ganeka.
1 Kaula pas mereng sowara se raja dhari Padalemman Socce ka malaekat se kapetto ka'issa', "Kassa' totta' essena baddhana dadukanna ELOHIM rowa ka attas bume!" 2 Malaekat se nomer settong notta' essena baddhana ka bume. Reng-oreng se ngangguy tandhana keban gella', ban reng-oreng se nyemba ka arcana, laju padha kalowar bu-tombu se sara ban ce' nyo'nyo'na. 3 Saamponna ganeka malaekat se nomer dhuwa' notta' essena baddhana ka dhalem tase'. Aeng tase' pas aoba akadi dharana oreng mate, ban sadajana mahlok se odhi' e dhalem tase' padha mate sadaja. 4 Saamponna ganeka malaekat se nomer tello' notta' essena baddhana ka ngay-songay ban ka ber-somberra aeng, ban aengnga laju daddi dhara. 5 Kaula mereng malaekat se ngobasae aeng adhabu, "Okoman se eteba'agi Junandalem adil, Guste Se Mahasocce, ELOHIM se badha, ban se ampon badha dhari mamolanna! 6 Reng-oreng ka'issa' ampon mangalocor dharana ommat sareng dharana para nabbi; samangken sareng Junandalem epangenom dhara. Okoman gapaneka ampon sapantessa!" 7 Kaula pas mereng sowara dhari mezba adhabu, "Pangeran, ELOHIM Se Mahakobasa, sadajana okoman se eteba'agi Junandalem lerres sareng adil!" 8 Saamponna ganeka malaekat se nomer empa' notta' essena baddhana ka are, ban are ganeka laju eedine mapotthon manossa sareng panassa se ngeltak. 9 Manossa epapotthon sareng panassa se ngeltak, ban reng-oreng ganeka abasto asmana ELOHIM, se ngobasae sadajana balai ganeka. Sanare sapaneka, manossa ganeka ta' poron atobat dhari sa-dusana ban ta' poron amolja'agi kaagunganna ELOHIM. 10 Saamponna ganeka malaekat se nomer lema' notta' essena baddhana ka tahtana keban gella'. Saantero karaja'anna keban ganeka pas petteng, ban manossa ngekke' jilana kasake'en. 11 Reng-oreng ganeka pas abasto ELOHIM e sowarga polana aba'na sake' kabbi ban etemmo bu-tombu. Nangeng reng-oreng ganeka paggun ta' atobat dhari lalakonna se jahat. 12 Saamponna ganeka malaekat se nomer ennem notta' essena baddhana ka Songay Efrat se raja ka'issa'. Songay ganeka laju kerreng, kantos to-rato dhari temor bisa alomampa lebat e songay ganeka. 13 Kaula pas nengale erroh jahat tatello', robana akadi kata'. Kata' ganeka se settong kalowar dhari colo'na naga, badha se dhari colo'na keban, ban dhari colo'na nabbi palsu. 14 Ganeka erroh jahat se mabadha kaajiban-kaajiban. Erroh se tatello' ganeka entar ka to-rato sadunnya; to-rato ganeka epakompol epaperranga e Are se raja, enggi paneka Arena ELOHIM Se Mahakobasa. 15 "Edhingngagi! Sengko' dhateng padha ban maleng! Pojur oreng se paggun aya-sadhiya ban ajaga kalambina, daddi ta' ajalan abangkang ban todhus e adha'na oreng bannya'." 16 Saamponna ganeka roh-erroh ganeka makompol to-rato gella e kennengngan se e dhalem basa Ibrani enyamae Harmagedon. 17 Saamponna ganeka malaekat se nomer petto' notta' essena baddhana ka bang-abang. Pas badha sowara se kaja dhari tahta e Padalemman Socce, dhabuna, "La mare!" 18 Laju badha dhap-keddhap saleng pakareddhap ban galudhuk saleng pajaggur, etoro'e lendhu se raja. Ta' tao badha lendhu se kantha ganeka sajjegga manossa ecepta'agi. Ganeka lendhu se paleng nako'e! 19 Kottha se raja ganeka bella daddi tello bagiyan, ban tha-kottha e sadajana nagara e dunnya padha ancor. ELOHIM laju emot ka kottha Babil se raja ka'issa'. Kottha ganeka sareng ELOHIM laju epangenom anggur dhari baddhana anggur -- dadukanna se ngalowa. 20 Lo-polo padha elang, ban nong-gunong padha mosna. 21 Ojan es raja, sabban es settong berra'na saeket kilo, gaggar dhari langnge' nyecce'e reng-oreng. Reng-oreng ganeka abasto ELOHIM polana balai ojan es se nako'e ganeka.
1 Saamponna ganeka sala settong dhari malaekat se kapetto se ngastane dha-baddha papaetto' gella' nyander ka kaula, laju adhabu, "Mara ba'na eduduwana baramma okomanna sondel raja rowa, iya areya kottha raja se epaddek e seddi'na ngay-songay. 2 To-rato dunnya alako ma'seyat bi' sondel jareya, ban essena bume daddi mabu' polana ngenom anggur kama'seyadan." 3 Kaula laju ekobasae Errohna ELOHIM ban ebakta malaekat gella' ka ra-ara. E ka'issa' kaula nengale oreng babine' toju' e attassa keban raja se abarna mera towa, se possa' ban tolesan ma-nyama panyeya'an kaagem ELOHIM. Keban ganeka acethak papetto' ban atandhu' sapolo. 4 Babine' ganeka akalambi bungo terrong ban mera towa, erengga ban rarenggan emmas, tan-mamatan ban motteyara. Babine' ganeka neggu' bukor emmas se possa' aesse sabarang se jahat ban kotor, hasella kama'seyadanna. 5 E dhaina badha tolesanna, settong nyama se agandhu' arte roseya. Nyama ganeka enggi paneka "Babil Se Raja, ebuna sakabbiyanna sondel ban oreng bejjat sadunnya." 6 Kaula pas nengale ja' babine' ganeka mabu' ban dharana ommadda ELOHIM sarta dharana reng-oreng se epate'e polana esto ka Isa. E bakto kaula nengale babine' ganeka, kaula heran. 7 Malaekat gella' pas adhabu ka kaula, "Arapa ba'na me' heran? Mara ba'na ebala'ana roseyana babine' jareya ban roseyana keban se etompa' rowa, iya areya keban se acethak petto' ban atandhu' sapolo rowa. 8 Keban jareya lamba' tao odhi', tape sateya la ta' odhi' pole. Sakejja' aggi' keban jareya bakal kalowara dhari jurang maot ban bakal entara ka kaancoran. Reng-oreng se odhi' e bume, se nyamana tadha' e dhaftarra Ketabba Oreng Odhi' sabellunna dunnya ecepta'agi bakal heranna nangale keban jareya. Sabab lamba' keban jareya tao odhi'. Sateya la ta' odhi' pole, tape bakal dhatengnga pole. 9 E dhalem parkara reya kodu badha hekmat ban pangarteyan. Cethak se papetto' rowa gumo' se papetto'; iya areya mo'-gumo' kennengnganna babine' rowa toju'. Ban cethak se papetto' rowa to-rato se kapetto: 10 lema' e antarana la gaggar, settong gi' marenta, ban settonganna gi' ta' dhateng. Mon rato jareya la dhateng dhaggi', kodu marenta pera' sakejja'. 11 Dineng keban se lamba' tao odhi' tape sateya ta' odhi' pole rowa, jareya rato se nomer ballu'. Tamaso' sala settong dhari rato se kapetto gella', se sateya teppa'na entar nojju ka kaancoran. 12 Tandhu' se sapolo se etangale'e ba'na rowa iya areya rato se sapolo se gi' ta' molae marenta; tape bakal eberri'ana kobasa kaangguy marenta menangka rato abareng bi' keban rowa saejjam abidda. 13 Rato se sapolo jareya padha tojjuwanna; kabbi padha massra'agi kakowadanna ban kakobasa'anna ka keban gella'. 14 To-rato jareya bakal merrangana Cacempe rowa. Nangeng Cacempe jareya ban para panganodda se esto se la etembali ban epele rowa, bakal makala'a to-rato jareya, sabab Salerana jareya Pangeran sakabbiyanna pangeran ban Ratona sakabbiyanna rato." 15 Malaekat ganeka adhabu jugan, "Aeng se etangale'e ba'na rowa, se ekatoju'i sondel rowa, jareya sa-bangsa, yat-ra'yat, ra-nagara ban sa-basa. 16 Tandhu' se sapolo se etangale'e ba'na sarta keban rowa, bakal baji'a ka sondel jareya. Dhi'-andhi'na sondel jareya bakal erampasa kabbi, dineng sondel jareya bakal ebangkangana. Dagingnga bakal ekakana, ban aba'na bakal epamateya ban apoy. 17 Sabab ELOHIM la maguli atena reng-oreng jareya kabbi kaangguy ajalannagi rancanana ELOHIM. Bi' ELOHIM reng-oreng jareya epasaroju' kaangguy massra'agi kakobasa'anna reng-oreng jareya ka keban gella', sopaja keban jareya marenta sampe' kalakon apa se edhabuwagi ELOHIM. 18 Babine' se etangale'e ba'na jareya kottha se raja, se marenta to-rato e bume."
1 Saamponna ganeka kaula nengale malaekat laen toron dhari sowarga. Malaekat ganeka kaagungan kakobasa'an se raja, ban tera'na andaddiyagi saantero bume daddi terrang. 2 Malaekat ganeka aera', sowarana raja, "La gaggar! Babil se raja la gaggar! Sateya la daddi kennengnganna tan-setan ban roh-erroh jahat. E jadhiya ekennengnge samacemma mano' se najjis ban se ekabaji'i oreng. 3 Sabab sakabbiyanna bangsa la ngenom napso ma'seyadda. To-rato dunnya alako ma'seyat bi' aba'na, ban gang-dagang e bume daddi sogi polana napsona se ta' bisa eampet jareya." 4 Kaula pas mereng ra-sowara laen dhari sowarga, dhabuna, "Mara kalowar, Tang ommat, kalowar dhari jadhiya! Ba'na ja' noro' sa-dusana, ban noro' nanggung okomanna! 5 Sabab dusana nombuk sampe' ka langnge', ban ELOHIM emot ka kajahadanna. 6 Lakone ka Babil jareya akantha se elakone Babil ka ba'na lamba'; bales kottha jareya tekel dhuwa'na pa-apa se la elakone aba'na. Esse'e tobungnga ban nom-enoman se kerrassa tekel dhuwa'na nom-enoman se esadhiya'agi ka ba'na. 7 Berri'i kottha jareya seksa'an ban kasossa'an se padha bannya'na ban kamolja'an sarta kamewahan se ebagi kottha jareya ka aba'na dibi'. Sabab aba'na ros-terrosan ngoca' ka aba'na dibi', 'Sengko' reya rato se marenta! Sengko' banne randha; sengko' ta' kera ngalame kasossa'an!' 8 Lantaran jareya, daddi e dhalem saare bai aba'na bakal ekennenga balai -- panyaket, kasossa'an ban kalaparan. Ban aba'na bakal epapotthona ban apoy, sabab kobasa Guste ELOHIM, se ahakime aba'na." 9 To-rato dunnya se noro' e dhalem kon-lalakon ma'seyadda babine' ganeka bakal nangesana kottha ganeka mon nengale okos bul-ngebbul dhari apoy se mapotthon aba'na. 10 To-rato ganeka bakal manjengnga majau, polana tako' katampeyasan kasangsara'anna. Ca'epon to-rato ganeka, "Adhu, calaka' onggu kottha se kasohor rowa -- kottha Babil se kowat! E dhalem bakto saejjam okomanna la ejalannagi!" 11 Para sodagar e bume noro' sossa jugan polana babine' ganeka, sabab tadha' oreng settonga pole se melle rang-barang daganganna. 12 Tadha' se melle emmas, salaka, mamatan ban motteyarana; sapaneka jugan kaen linen, kaen bungo terrong, sottra ban kaen mera towa daganganna; samacemma kaju se malarat sareyanna, rang-barang dhari gaddhing ban dhari kaju se rang-larang, dhari dimbaga, besse ban marmar; 13 manesjangan, palappa, setanggi, emmor ban mennyan; anggur ban mennya', teppong ban gandum; sape ban dumba, jaran ban kareta, nor-dunor, la'-mala' nyabana manossa jugan. 14 Para sodagar ngoca' ka babine' ganeka, "Pa-apa se terro ekaandhi'a ba'na la tadha', ban sakabbiyanna kamewahanna ban kataremtemmanna ba'na la elang. Ba'na ta' kera nemmo pole!" 15 Para sodagar se ampon daddi sogi polana adagang e kottha ganeka bakal manjengnga e jauna, polana tako' katampeyasan kasangsara'anna. Reng-oreng ganeka bakal nangesa ban bakal sossa'a, 16 pas ngoca', "Adhu, calaka' onggu kottha se kasohor reya! Biyasana akalambi linen, kaen bungo terrong ban kaen mera towa; biyasana ngarempeng ban pareyasan dhari emmas, mamatan ban motteyara! 17 Tape e dhalem saejjam bai dhi'-andhi'na se bannya' elang kabbi!" Sadajana nakodda, panompang ban para bandhiga sarta sakabbiyanna oreng se nyare kasap e tase', manjeng majau. 18 Kabbi padha acerreng e bakto nengale okos bul-ngebbul dhari apoy se makatonon kottha ganeka. Reng-oreng ganeka aera', "Ta' tao badha kottha laen akantha kottha se raja reya!" 19 Reng-oreng ganeka pas aburbur abu e serana menangka tandha sossa, pas nanges ban reng-cerrengan, "Adhu, palang onggu kottha se raja reya! Kasogiyanna masogi sakabbiyanna oreng se andhi' pal-kapal e tase'! Tape e dhalem saejjam bai, sabarang dhi'-andhi'na tadha' kabbi!" 20 E, sowarga, mara anga-bunga polana kottha rowa la ancor! E, ommadda ELOHIM, sul-rasul sareng bi-nabbi, ngereng padha anga-bunga! Sabab ELOHIM ampon ngokom kottha ganeka menangka babales ka sadajana se eteba'agi ka sampeyan sadaja! 21 Saamponna ganeka badha malaekat se parjuga ngangka' bato -- rajana akadi bato pagilisan se raja -- bato ganeka pas epelpallagi ka dhalem tase', sambi adhabu, "Kantha reya carana kottha Babil se kasohor rowa epelpallagiya epasanta' sampe' ta' kera etemmo pole. 22 Monyena mosigga tokang maen calempong, mosigga para panyanyi ban tokang topena soleng sarta tokang topena tarompet, ta' kera ekaedhing pole e kottha jareya! Ta' kera badha pole tokang se ahli e jadhiya, ban sowarana bato pagilisan ta' kera ekaedhing pole. 23 Ta' kera badha pole oreng nangale'e sonarra damar e dhalemmanna ba'na; ban ta' kera ekaedhing pole men-rammenna jang-onjangan pangantan. Gar-sodagarra ba'na reng-oreng se kasohor e bume, ban kalaban mo-elmo gaibba ba'na nepo sakabbiyanna bangsa e dunnya!" 24 Babil eokom polana e dhalem kottha ganeka epanggi badha dharana bi-nabbi, dharana ommadda ELOHIM -- pandha'na dharana sadajana oreng se ampon epate'e e attas bume.
1 Saamponna ganeka kaula akadi se mereng sowarana oreng bannya' se agarudhu' dhari sowarga se ngoca' sapaneka, "Poji ELOHIM! ELOHIMna sengko' ban ba'na ELOHIM panyalamet; ELOHIM se agung ban kobasa! 2 Panghakimanna adil ban bicaksana! Salerana la neba'agi okoman ka sondel raja, se arosak dunnya bi' kama'seyadanna. ELOHIM ampon ngokom sondel ganeka polana mate'e di-abdina ELOHIM." 3 Sowarana oreng se bannya' ganeka pas aera' pole, "Poji ELOHIM! Okossa apoy se mapotthon kottha raja paneka bakal bul-ngebbula tadha' ambuna!" 4 Pamimpin se pa' lekor oreng ban mahlok se pa'-empa' e sakalenglengnga tahta ganeka asojut ban nyemba ka ELOHIM se alenggi e attas tahta. Ca'epon reng-oreng sareng lok-mahlok ganeka, "Amin! Poji ELOHIM!" 5 Dhari tahta ganeka pas badha sowara se dhabu sapaneka, "Poji ELOHIM, e sakabbiyanna abdina ELOHIM, ban sakabbiyanna oreng -- raja kene' -- se nyemba ka ELOHIM!" 6 Saamponna ganeka kaula mereng akadi sowarana oreng se ce' bannya'na; monyena akadi omba' se agarudhu' ban akadi galudhuk se saleng pajaggur. Kaula mereng reng-oreng ganeka ngoca', "Poji ELOHIM! Sabab Pangeranna sengko' ban ba'na kabbi, ELOHIM Se Mahakobasa rowa, sateya la marenta! 7 Mara sateya padha pasenneng ban pagumbira; mara padha moji kaagunganna! Sabab la napa' are pangantanna se ajuluk Cacempe rowa, ban pangantanna la asadhiya se aneka'a. 8 Kalambi linen se arap-galirap la ebagi ka pangantan jareya esoro angguy." (Kalambi linen ganeka kon-lalakon se sae se elakone ommadda ELOHIM.) 9 Malaekat ganeka pas adhabu ka kaula, "Toles reya: 'Pojur oreng se eonjang ka jang-onjanganna pangantanna Cacempe rowa.' " Saamponna ganeka, malaekat buru adhabu pole, "Areya' berta se bendher dhari ELOHIM." 10 Kaula asojut e adha'na malaekat ganeka, nyemba'a, nangeng malaekat ganeka adhabu, "Ella! Ja' nyemba ka sengko', nyemba ka ELOHIM! Sabab sengko' reya abdi keya, padha ban ba'na sarta padha ban sakabbiyanna taretanna ba'na se neggu'i kasakseyanna Isa epakoko!" Sabab kasakseyanna Isa ganeka se madhateng ilham ka reng-oreng se anobuwat. 11 Saamponna ganeka kaula nengale sowarga abukka', pas badha jaran pote. Se netene asmana Se Esto ban Se Bendher. Salerana adil e dhalem motose okoman ban sapaneka jugan e dhalem paperrangan. 12 Socana akadi sonarra apoy ban e serana ngagem makotha sabannya'na. E Salerana badha tolesanna, enggi paneka settong nyama; ban coma Salerana se ngagali nyama gapaneka. 13 Jubana se eagem ampon ecellup ka dhalem dhara. Ban Salerana esebbut "Dhabuna ELOHIM". 14 Angkadan perrangnga sowarga ngerengngagi Salerana sambi netene jaran pote, arasogan linen pote berse. 15 Dhari lesanna kalowar peddhang se tajem, ban kalaban peddhang ganeka Salerana makala'a sa-bangsa, ban Salerana bakal marenta'a sa-bangsa ganeka kalaban tongket besse. Salerana bakal merressa anggur dadukanna ELOHIM Se Mahakobasa. 16 E jubana ban e pokangnga badha tolesanna, enggi paneka nyama paneka, "Ratona rato, ban Pangeranna pangeran." 17 Kaula pas nengale malaekat ngadek e attassa are. Malaekat ganeka aera' epakaja ka no'-mano' se ngabber e bang-abang, "Mara akompol kabbi entar ka pesta raja se ebadha'agi bi' ELOHIM! 18 Mara ngakan dagingnga to-rato, dagingnga ma-panglima ban dagingnga wan-pahlawan; mara ngakan dagingnga reng-oreng se nompa' jaran ban dagingnga ran-jaranna sarta dagingnga sakabbiyanna ommat manossa, raja kene', dunor ban oreng mardikan!" 19 Kaula pas nengale keban ka'issa', ban to-rato bume bi' angkadan perrangnga, akompol merrangana Salerana se netene jaran pote ka'issa' ban angkadan perrangnga. 20 Keban ganeka pas ekenneng pega' abareng ban bi-nabbi palsu se ampon mabadha kaajiban-kaajiban e adha'na keban ganeka. (Kaajiban-kaajiban ganeka se eangguy keban ganeka nepo reng-oreng se ngangguy tandhana keban ganeka, sarta reng-oreng se nyemba ka arcana.) Saamponna ganeka keban buru sarta bi-nabbi palsu ganeka padha ebuwang dhi'-odhi' ka tase' apoy se rabbang ban balirang. 21 Angkadan perrangnga epate'e sareng peddhang se kalowar dhari lesanna Salerana se netene jaran pote gella'. Daddi no'-mano' ganeka laju padha dhateng, pas ngakan dagingnga reng-oreng se epate'e jareya epakobassa.
1 Saamponna ganeka kaula nengale malaekat toron dhari sowarga, ngastane koncina jurang maot ban kalenthong se raja. 2 Malaekat ganeka laju mega' naga, olar se towa ka'issa' -- enggi paneka Iblis otabana Erroh Jahat ka'issa' -- laju ekalenthong kaangguy saebu taon abidda. 3 Naga ganeka bi' malaekat gella' laju ebuwang ka dhalem jurang maot, jurang ganeka pas ekonci sarta esegel, sopaja naga ganeka ta' bisa nepo sa-bangsa pole sabellunna bakto se saebu taon ganeka lebat. Saamponna ganeka naga buru kodu eocol sakejja'. 4 Saamponna ganeka kaula pas nengale ta-tahta, ban reng-oreng se alenggi e ta-tahta ganeka eparenge kobasa motose okoman. Kaula nengale jugan ma-sokmana reng-oreng se eketthok serana polana apareng kasakseyan parkara Isa, ban ngabarragi berta dhari ELOHIM epabalattra. Reng-oreng ganeka ta' nyemba ka keban gella' otabana ka arcana. Reng-oreng ganeka jugan ta' narema tandhana keban buru e dhaina otaba e tanangnga. Daddi reng-oreng ganeka pas odhi' pole sarta daddi rato marenta asareng Almasih saebu taon abidda. 5 Ganeka reng-oreng mate se epaodhi' pole dha'-adha' kadibi'. (Nangeng reng-oreng se mate laenna ta' epaodhi' pole saabidda bakto se saebu taon ganeka.) 6 Pojur reng-oreng se epaodhi' pole dha'-adha' kadibi' ganeka. Reng-oreng ganeka pantes daddi kaagunganna ELOHIM. Pate se kadhukaleyanna ta' kobasa ka reng-oreng ganeka. Reng-oreng ganeka bakal daddiya mam-imamma Almasih; ban bakal marenta'a asareng Salerana saebu taon abidda. 7 Mon bakto se saebu taon ganeka ampon lebat, Iblis ganeka bakal eocola dhari penjarana, 8 ban Iblis ganeka pas entara nepo sa-bangsa se acar-pencar sadunnya, enggi paneka Gog ban Magog. Iblis bakal makompola sa-bangsa ganeka epaperranga, bannya'na ta' sakera-kera, akadi beddhi e tase'. 9 Sa-bangsa ganeka bakal mencara ka saantero dunnya, pas ngepponga parkemahanna ommadda ELOHIM ban kottha se ekataresnae ELOHIM. Nangeng apoy bakal torona dhari langnge' mamosna sa-bangsa ganeka. 10 Saamponna ganeka, Iblis se nepo sa-bangsa ganeka, bakal epelpallagiya ka tase' apoy ban balirang. Ganeka kennengnganna keban sarta nabbi palsu gella' ebuwang sabellunna ganeka. Sadajana bakal eseksa'a salanjangnga, seyang malem. 11 Saamponna ganeka kaula pas nengale tahta pote se raja ban Salerana se alenggi e tahta ganeka. Langnge' ban bume mosna dhari ajunanna, kantos ta' katengal pole. 12 Ban kaula nengale reng-oreng mate, raja kene', manjeng e ajunanna tahta ganeka. Tab-ketab laju padha ebukka'. Pas badha settong ketab laen se ebukka' jugan, enggi paneka Ketabba Oreng Odhi'. Reng-oreng mate ganeka laju eparenge okoman, satembang sareng lalakonna akadi se ecathet e dhalem tab-ketab gella'. 13 Tase' laju massra'agi reng-oreng se mate e dhalemmanna. Maot sareng Alam Maot laju massra'agi jugan reng-oreng mate se badha e aba'na. Reng-oreng mate ganeka eparenge okoman sadaja satembang sareng lalakonna. 14 Saamponna ganeka Maot ban Alam Maot laju epelpallagi ka dhalem tase' apoy. (Tase' apoy ganeka pate se kadhukaleyanna.) 15 Reng-oreng se nyamana ta' etoles e Ketabba Oreng Odhi', ebuwang ka dhalem tase' apoy ganeka.
1 Kaula pas nengale langnge' se anyar ban bume se anyar. Langnge' se kapeng settong ban bume se kapeng settong, sarta tase' padha mosna. 2 Kaula pas nengale kottha socce ka'issa', enggi paneka Yerusalim se anyar, toron dhari sowarga dhari ELOHIM. Kottha ganeka ampon esadhiya'agi akadi pangantan bine' se edandane kaangguy epatemmowa sareng pangantan lake'. 3 Kaula pas ngedhing sowara se kaja dhari tahta gella', "Sateya kalenggiyanna ELOHIM apolong ban manossa! Salerana bakal apolonga ban manossa, dineng manossa bakal daddiya ommadda. ELOHIM dibi' bakal apolonga ban manossa jareya ban daddiya ELOHIMna reng-oreng jareya. 4 ELOHIM bakal ngosaba aeng matana reng-oreng jareya. Bakal tadha'a pate pole; kasossa'an, tangesan otaba sake' ta' kera badha pole. Sabarang se laju la mosna." 5 Salerana se alenggi e tahta ka'issa' laju adhabu, "Sateya bi' Sengko' sabarang epaanyar kabbi!" Salerana adhabu keya ka kaula, "Toles reya, sabab ca'-oca' reya bendher ban ekenneng parcaja." 6 Salerana pas adhabu, "La mare! Sengko' se dha'-adha' ban se dhi-budhi; Sengko' Pangeran dhari awwal sampe' aher. Saneyap oreng se pelka' bi' Sengko' eberri'ana ngenom ma-coma dhari somberra aeng se madhateng odhi'. 7 Reng-oreng se mennang bakal narema'a jareya kabbi dhari Sengko'. Sengko' bakal daddiya ELOHIMna ban oreng jareya bakal daddiya Tang ana'. 8 Tape oreng roce ban tako'an, tokang kiyanat, oreng bejjat, tokang mate'e oreng, se dujan alako ma'seyat, oreng se ngangguy mo-elmo gaib, se nyemba brahala, ban sakabbiyanna oreng se dujan lecegan, ebuwanga ka tase' apoy ban balirang se rabbang, iya areya pate se kadhukaleyanna." 9 Settong e antarana malaekat se kapetto se ampon ngastane kor-bukor se aesse balai papetto' se dhi-budhi ka'issa' nyander ka kaula, laju adhabu, "Mara, bi' sengko' ba'na eduduwana Pangantan, iya areya rajina Cacempe." 10 Bi' Errohna ELOHIM se ngobasae kaula sarta bi' malaekat ganeka kaula ebakta ka konco'na gunong se ce' tenggina. Kaula eduduwi kottha Yerusalim, kottha se socce ka'issa', toron dhari sowarga, dhari ELOHIM, 11 e dhalem tera'na ban kaagunganna ELOHIM. Kottha ganeka arap-galirap akadi mamatan, akadi bato bidhuri pandhan se benneng akadi kristal. 12 Geddhung e sabingkerra tenggi raja, labang sakethengnga dhubellas meggi' ban ejaga malaekat dhubellas. E bang-labang sakethengnga badha tolesanna ma-nyamana suku bangsa Isra'il se dhubellas. 13 E geddhung ganeka badha labang sakethengnga se addhep ka dhaja ban ka lao', ka bara' ban ka temor: e bagiyan temor badha tatello', e bagiyan lao' tatello', e bagiyan dhaja tatello' ban e bagiyan bara' tatello'. 14 Pagar geddhungnga kottha ganeka epaddek e attas bato dhasar dhubellas meggi'. E to-bato dhasar ganeka badha tolesanna ma-nyamana rasulla Cacempe se dhubellas ka'issa'. 15 Malaekat se abu-dhabu ka kaula ka'issa' ngastane tongket kor-okor dhari emmas, epangokora kottha ganeka, bang-labang sakethengnga ban gar-pagar geddhungnga. 16 Kottha ganeka masagi empa' -- lanjangnga padha sareng lebarra. Malaekat ganeka laju ngokor kottha ganeka bi' tongket kor-okorra; lanjangnga epanggi dhu ebu pa' ratos kilometer, lebarra ban tenggina padha akadi lanjangnga. 17 E bakto malaekat ganeka ngokor geddhungnga, epanggi tenggina sabidak meter. Okoran se eangguy malaekat ganeka padha ban okoran se eangguy manossa. 18 Pagar geddhung ganeka ebadhi dhari bato bidhuri pandhan, dineng kotthana dibi' dhari emmas morne, benneng akadi kaca. 19 To-bato dhasarra kottha ganeka erengga bi' samacemma mamatan. Bato dhasar se nomer settong ebadhi dhari bato bidhuri pandhan, se nomer dhuwa' dhari mamatan bungo, se nomer tello' dhari bato yakut, se nomer empa' dhari jamerrut, 20 se nomer lema' dhari bato bidhuri sepah, se nomer ennem dhari bato dalima, se nomer petto' dhari bato ratna campaka, se nomer ballu' dhari bato pirus, se nomer sanga' dhari bato topas, se nomer sapolo dhari bato krisopras, se nomer sabellas dhari bato lazuwardi, se nomer dhubellas dhari bato kacobung. 21 Labang sakethengnga se dhubellas egabay dhari motteyara dhubellas meggi', sabban labang ekagabay dhari settong motteyara. Jalan e kottha ganeka dhari emmas morne, benneng akadi kaca se ngarennyap. 22 Kaula ta' nengale Padalemman Socce e dhalem kottha ganeka, sabab Padalemman Soccena Pangeran dibi', ELOHIM Se Mahakobasa, ban Cacempe ka'issa'. 23 Kottha ganeka ta' parlo esonare are otaba bulan, sabab ampon esonare kaagunganna ELOHIM, ban Cacempe ganeka ampon daddi damarra. 24 Sa-bangsa e dunnya bakal ajalana e dhalem sonarra, ban to-rato bakal abakta'a artaepon ka kottha ganeka. 25 Bang-labang sakethengnga kottha ganeka bakal abukka'a saare benteng, bakal ta' etotoba, sabab tadha' malem e ka'issa'. 26 Kamolja'an ban kasogiyanna sa-bangsa bakal egiba'a ka kottha ganeka. 27 Nangeng reng-oreng se ngalakone pa-ponapa se majitjit, otabana oreng se lecegan -- pandha'na ponapa saos se najjis, ta' kera maso' ka dhalem kottha ganeka. Se maso'a ka kottha ganeka namong reng-oreng se nyamana etoles e dhalem Ketabba Oreng Odhi', ketabba Cacempe ka'issa'.
1 Malaekat ganeka noduwagi jugan ka kaula songay se aengnga madhateng kaodhi'an. Songay ganeka arap-galirap akadi kristal ban agili dhari tahtana ELOHIM ban Cacempe ka'issa', 2 e nga'-tengnga'anna lorong e kottha ganeka. E penggir songay ganeka, e kangan kacerra badha bungkana somber kaodhi'an, se abuwa dhubellas kale sataon, enggi paneka sabulan sakaleyan. Dhaunna egabay kaangguy mabaras sa-bangsa. 3 E kottha ganeka tadha' ponapa'a settonga se ekenneng babastonna ELOHIM. Tahtana ELOHIM ban Cacempe ganeka bakal badha'a e kottha ganeka. Para abdina bakal abakteya ka Salerana, 4 ban nengale raena. Asmana bakal etolesa e dhaina reng-oreng ganeka. 5 Reng-oreng ganeka ta' parlo damar otaba sonarra are, sabab e ka'issa' tadha' malem pole, ban Guste ELOHIM dibi' bakal nera'ana reng-oreng ganeka. Ban reng-oreng ganeka bakal daddiya rato se marenta salanjangnga. 6 Malaekat ganeka pas adhabu ka kaula, "Ca'-oca' reya bendher ban ekenneng parcaja. Guste ELOHIM se marengngagi Errohna ka bi-nabbi, la ngotos malaekadda kaangguy noduwagi ka para abdina apa se kodu duli kalakon." 7 "Tetene reya!" dhabuna Isa, "Sengko' duliya dhateng! Pojur oreng se ngestowagi ca'-oca' nobuwat e dhalem ketab reya!" 8 Kaula, Yahya, ampon mereng ban nengale paneka sadaja. Saamponna kaula lastare mereng sareng nengale ganeka, kaula asojut e ajunanna malaekat se noduwagi ganeka sadaja ka kaula, ban kaula pas amaksod nyemba'a ka salerana, 9 nangeng malaekat ganeka adhabu "Ella! Ja' nyemba ka sengko'! Nyemba ka ELOHIM! Sabab sengko' reya padha abdi akantha ba'na, ban akantha tan-taretanna ba'na para nabbi ban sakabbiyanna oreng se ngestowagi sen-pessen e dhalem ketab reya!" 10 Malaekat ganeka pas adhabu pole, "Ca'-oca' nobuwat e ketab reya ja' roseya'agi, sabab la para' baktona jareya kabbi kadaddiyana. 11 Oreng se jahat, dina me' olle terros alako jahat; oreng se najjis, dina me' olle terros manajjis aba'na; oreng se norodi kasokanna ELOHIM, dina me' olle terros norodi kasokanna ELOHIM, ban oreng se odhi' malolo ngabdi ka ELOHIM, dina me' olle terros odhi' ngabdi ka ELOHIM malolo." 12 "Tetene reya!" dhabuna Isa. "Ta' kera abit Sengko' pas dhatengnga ngeba'a opa kaangguy males reng-oreng menorot lalakonna bang-sebang. 13 Sengko' se dha'-adha' ban se dhi-budhi; Sengko' Pangeran dhari Awwal sampe' Aher." 14 Pojur oreng se nyassa jubana sampe' berse, daddi reng-oreng ganeka gadhuwan ha' adha'ar buwa dhari bungkana kaodhi'an ban maso' ka dhalem kottha ganeka lebat e labang sakethengnga. 15 Nangeng reng-oreng se ngalakone sabarang se daraka, se ngangguy mo-elmo gaib, reng-oreng se alako ma'seyat, se dujan mate'e oreng, se nyemba brahala, ban reng-oreng se lecegan, kalaban oca' otabana lalakon, reng-oreng ganeka sadaja kennengnganna e lowarra kottha ganeka. 16 "Sengko', Isa, la ngotos Tang malaekat ka ba'na kabbi esoro ngabala parkara reya kabbi kaangguy kaparlowanna jema'at-jema'at. Sengko' reya toronanna Daud; Sengko' bintang temor se tera' rowa." 17 Errohna ELOHIM ban Pangantan Bine'na adhabu, "Mara!" Saneyap oreng se mereng paneka kodu ngoca' jugan, "Ngereng!" Pasera se pelka', kodu nyander! Pasera se terro, kodu mondhut aeng se madhateng kaodhi'an ganeka kalaban ma-coma. 18 Ka sadajana oreng se meyarsa ca'-oca' nobuwat e dhalem ketab paneka, kaula, Yahya, ngatorana parengeddan paneka: mon oreng ba-nambai ka ca'-oca' nobuwat paneka, ELOHIM bakal namba'ana okoman se eteba'agiya ka oreng ganeka sareng balai se acem-macem se egambarragi e dhalem ketab paneka. 19 Ban mon oreng rang-ngorange dhari ca'-oca' nobuwat paneka, ELOHIM jugan bakal ngorangana bagiyanna se egambarragi e dhalem ketab paneka -- enggi paneka bagiyan dhari bungkana kaodhi'an ban dhari kottha socce ka'issa'. 20 Salerana se manapa' sadajana berta paneka adhabu, "Ongguwan, Sengko' duliya dhateng!" Amin! Ngereng rabu, Guste Isa! 21 Moga-moga Guste Isa marengana berkadda ka sadajana ommadda ELOHIM!